장음표시 사용
61쪽
him est in tarpore, saltem agendi i praei ituni TY uis patetc:
cum humiditate etiam exsiccare, resolvendo humidi atem , erebinthina in aqua calida induratur, sc&ovum. Inheciscis Dalnea a. Hae x siccant magis quam humectant. Calor ergo cum hulanditate ex liccat.
M tot ipsum negasse ossium duritiem .siccitatem esse a calore exsiccante Spiritus quoque cis revera humidos verisimum est , ita in conservant quae in calidori humido consilit e calida inum id sanguinis parte fiunt, acre calido&humido ventur. Probabile est esse cute humidiores, ob rationes dictas, sunt pars partis humidissimae. Scilicet sanguinis, de partium an vinearum, in quibus copiosores sunt quam in cute , ideo sunt ea calidiores; Pilum esse durii Tiluni non videtur crum sensus contrarium ostendit; mia talu mappa M , Mi esse . t uitatem, ob quam in te 2 ρο ed. 9 7 At tenuitas sola non est causa flexibilitatis, sed lentor, qui est ab humiditate, ligna viridia sunt nexibilia , eadem quando sunt sicca franguntur Pilus cum innecti possit sine fractura si humidior osse. Os ipsum est quasi cereum in puerulis, in adultis siccius, ideo facilius trangitur. Addit glacies qua facillinc inminuitur est asse humectior 'oe bene non fuit additum , nam in pilo est humiditas pinguis, sive lentor, in glacie non est. Meminerit se supra dixisse glaciem esse a frigore cum siccitate Plura ego addam tractatu de pilis. Dicit se nunc scire sanguinem esse irigidum. At plurimi ante id viderant, sicut Momnia eise frigida excepto spiritu, Mab eo incalescere, sicut dixi tractatu de usu lienis.
SExus est affectio animalis, non hominis. Non in concreto ut dicit, Sed collective sumptum hoc nomen signiscat marem vel emi 9
nam, divisive alterum horum non concretim, nec abstractim aut formaliter, ut ille loquitur, non est formaliter sexus foeminae, nec sexus e genus ad marem Diceminam, nam mas&icemina specie non disterunt. Quaestio, an mas foemina sit calidior, non bene explicatur Generaliter ait mares esse sceminis calidiores. Sed rationes ipsus id non probant. I. habent omnium operationum naturalium, vitalium, ni malium majus robur Verum id non est semper verum, saepe contrarium apparet. 2. intra uterum citius articulantur,4 moventura incertum id esse apparet ex tempore partus. I. extra uterum moventur fiet- inius,
62쪽
o. inius, quod etiam non est perpetuum. Sic reliqua qua recensunt rodotes marium, in quibusdam verae, in aliis falsae sunt. Pro mulieribus ob icit, quaedam, . citius adolescunt quam viri, hoc etiam non est perpetuae veritatis, sicut nec ipsius responsio , scilicet citius crescere ob humiditatem Muliercular esse possunt gigantes in eadem familia. Quod sequitur de articulatione cla motus Cetus fimi ne in utero , non facile probari potest , quis vidit naturam Operantem, Mulieres non videntur habere menstrua, quia sunt frigidiores, nam senescentes sunt frigidiores seipsis junioribus 4 tamen non habent menstrua , plurima quoque melius edunt, sunt alacriores, quam quando erant juvenes Mirum est quod addit sanam foeminam habere vasa ductus angustiores, id tam saepe falsum apparet experientia, ut hic rationibus non sit agendum locus Hippo ratis citatus ab omnibus satis evidens est. Non est illius sensus quem Iempius assert ut legenti patet, sed etiam generalis illa sententia falsa est , sicut Mopposita, nam quaedam mulieres sunt quibusdam viri calidiores, & contra. Quae dana mulieres habent pulsum magnum validum , frequentem , qui non potest fieri cum vasorum angustia, nam quaedam mulieres vasa habent ampliora quibusdam viris. Si igitur vasorum latitudo, ingenii firmitas,: macies, motus agilitas, Vocis gravitas, bilis, caeteraque caloria ndicia, reperiuntur in quibusdam mulieribus, & contraria in quibusdam
viris, probabile esse puto quasdam mulieres quibusdam viris esse calia diores Tandem concedit biliosam mulierem esse viro pituitoso calidiorem, quod est verum Male addit temperatam foeminam esse viro temperato frigidiorem quod etiam dixerat Masima sit frigidior non crit temperata, tunc accedet ad temperiem hominis frigidioris.
B Tas inquit sumitur primo pro mensura temporis, quod videtur
M. falsum, nam aetas ipsa mensuratur tempore, non mensurat tempusta a pro spatio vitae centenario, sic quoq; mensuratur, non mensurat,idem
de tertia dicendum . . signi fisatio est melior Sed prima definitio mala est, scilicet est mensura partium humanae vitae Atas quidem , quia ad tempus refertur, potest dici in ensura, non temporis ipsius, ut male supra. dicebat, sed viis. Verum non est quelibet mensura, nam vita habet suam asuram , etiamsi non decursat aetates, ut in illo qui in pueritia recens:
63쪽
natus moritur. Secum initio eisdem serme vitio laborat, priore tamen melior. 9 sequuntur in hoc capite bona sunt, cum vulgari
Hymos Graece humor est latine, o propterea apud Medicos nomine humorum chylus non intelligitur , sed chymus, qui scilicet fit in secunda coctione post primam. Inde dicitur caco io2 ' hymia, nunquam cacccbylia quamvis enim vocabulum λ possiit attribui aliis humoribus,ta ne apud Medicos peculiariter intelligitur ille qui generatur in ventriculo seinper Ga humores vocat . do plantis vocabulum P saepe usurpatur, elaeo nomine non signiticatui
mor tu fit in jecore,sed nomine bymi bic igitur est qui fit post prima, Mante tertiam completam, sive iit secundum,sive praeter naturam. De nominibus tamen non ibi videtur esse disceptandin. Maledixi: ille Gardinivi esse humorem aliquem intermedium inter massam sansiuinis, chylum. Chymus apud Medicos nunquam est chylus P test hymus dividi in naturalem excrementitium, sic Galem semper. vocat humores praeter naturam , non minus quam naturales.chylum vocarunt humorem, faece noncona prehendunt qualido sunt separatae a reliqua substantia, sicut butyrum aut caseum a lacte extractum nemo amplius lac dixerit Chillisi itur proprie apud Medicos non est humor, sed illius materia, habet ccc ut non sunt humores est massa confusa Sordes aurium quod spectat sunt humores quum ad aures delabuntur, etsi illic concretcant, sic Medici pituitam gypseam inter humores considerant, non quod revera sit humor, sed ob faciliorem doctrinam, ut explicent quorsum humor inhumano corporea calore alterari possit, quod nul ibi commodius, quam in tractatu de Eu moribus fieri potest. Definitio autem Plena plana non convenit toti os eh mo in jecore genito,non enim quaeli t ejus pars apta est in ianguinem transmutari Verum est quatuor bumores esse in sanguine , si pro partibus eius rsis suarantur, sed non formaliter, si animal secundum naturam be-
64쪽
3 Dps Tnu CTIO ne valet, ut pituita non est actu in sanguine naturali. Prima ratio bene non probat Negari potest lienem nutriri sanguine melancholico, o potius quam hepar cerebrum , nervos, articulos pituitoso sunt enim p rtes permaticae, quae probe cocto alimento indigent. Sanguis qui
cerebrum accedit ad nutritionem, non videtur ab alio sanguine diversus, sic quoque non est crum, pulmonem nutriri bilioso, sed omnes nutriuntur puro, ut apparebit ex circulatione, cui hoc argumentum adversatur. Secunda quoque ratio non est bona, nam phlegmagogontrahit pituitam ex intestinis, ventriculo , cerebro, aliosque humores ex variis locis, non enim negamus humores excrementitios variis ex
causis inesse sanguini in venis, sed solum eos illic esse naturaliter. In lacte butyrum non respondet sanguini, sed bili, est enim bilis humor pinguis, ut saepe apud Galenum legitur serum quod spectat, non semper habet parten acrem in lacte bilis autem copiosor est illa parte acri. Ostendi alibi ipse quoque recte addit, pituitam in sanguine naturali
non videri. Bilis quoque in emisIo sanguine naturali non videtur tanquam pars sanguinis, sed tanquam pars seri, saepe quoque nullum serum apparet, sed est ruber, concrescens, tanquam a victimi Sanguis, qui est in fundo, est ipse sat guis, non melancholia, nam concrescit, melancholia nequaquam. Unde recte Sanctorii dixit humores csse in sanguine potestate, non actu. Quis crederet bilem & melancholiam concrescere more sanguinis.
I hoc capite sicut Min sequentibus, multa sunt consentanea doctrinae Galeni, ut omnes humores simul generari ab eodem calore hepatis. Unum agens unica actione varios prodit est ctus , ut sol indurat lutum, ceram liquefacit, ignis idem facit, cin quantum idem, semper idem facit. Si materia sit calides, agens satis validum , potest fieri humor calidior suo effciente, ut de spiritibus diximus , bilis & spiritus sese consequuntur, illic est bilis, ubi plus est spiritus, forsitan bilis naturalis est ipse spiritus. Me non bile scit in senibus secundum Galenum, quia calor debilior spiritus non educit, ex lactuca pauca bilis, paucitos quoque spiritus Falsa est illa philosophia, quae dicit istositionem qua
anteceditsormam, ninorem esse ea, qtu subsequitur, cum si eadem numero dispositio, aut saltem specie secundum gradum , sequeretur ve bi r tia ibr-
65쪽
FuNDAM. M P. stia serinam ignis pos esse cum septem gradibus caloris, sed cum iis non pnile esse, quod est contradicens. Nam si forma possit produci in materia septen graduum , nullumque sit agens quod octavum gradum
producat, forma illa erit, mon erit, quid enirniam extinguet, non unicus gradus frigoris superstes, qui non potuit prohibere eductionein formae ex materia , non septem gradus, nam si illis politis ponitur forma, illis conservatis servabitur, cum non sit agens quod illam tollat. Falsum quoque est non produci tantumcularem adrenerationem igni, in tu Izri, sicut igni jam genito eli naturalis, sic forma esse potest siue disposione ne is aria, quare ergo eam postea producit, si verum illam producit si potest esse sine uno gradu dispositionis , potest esse sine alio,
ratio est quia gradus ille non est necessarius ad forinae conservationem. Esse autem Se conservari , quamvis videantur differres, sunt tamen simul, ignem se per horam, est servari per horam. Resultantia ejus dem qualitatis a forma, quae simul eam praecedit, est merum somnium. Resultant quidem proprietates quaedam a forma , ut rudere ab anima asini, sed illae non sunt dispositiones praecedeates introductionem sormae, sed sequentes ut asini Arma pereat, non est necesse, ut prius rudendi tacultas intereat, sed ut ignis forma pereat, sive ut non amplius conservetur, necesse est ut caloris gradus adimatur, non octavus, quia sine illo ex supposito esse potuit, unde illo adempto esse otcst, hoc autem est conservari.
Si pituita est sanguinis pars minus cocta, si haec ulteriori coctione in
sanguinem mutari potest, probabile est sanguinem, perfecte o coctus fuerit, posse dici pituitam. Si in jecore sis Di teria chyli, quae debuisset esse sanguis in jecore bene temperato, per nota coquatur, erit sanguis pituitosus, in servido jecore erit biliosus . vel melancholicus quod ostendit, tra sire istos humores per medium. Siemel fit bilis in calidioribus, frigidioribus sanguis , ut intrum mihi videatur hoc,illlam is galse, quod omnibus est obvium Posse in epate ex chylo pituitoso generari solam pituitam, aut pituitosum sanguinem,
ut in leucophlegmatia, quis negaret, quod oculis cernitur Tempera-rnentum sanguinis quod spectat, satis scripsi de usu lienis, illum edestigidum, sed spirituum mulione calidum, sine quibus omnia in corpore nigida forent.
Vult solvere quorundam rationes probantes nos solo sanguine nutriri prima sat bea res randet. Secunda ratio male supponit non
66쪽
posse principia vitalia reparari, per alios humores, quam per sanguieto Mnemo proprie dictum alias opinio vera est. Sed responsio templi
pessima est, negat enim omnes partes vivere prae dominio calidi in umidi, ut ossa; at certum est per alimentum debere in illis reparari calidum innatum, cujus defectu pereunt anitia alia, omnis nutritio fit percoctionem , haec autem fit a calore. Si succus melancholicus qualis describitur, possit fieri medulla calida humida, nutrimentum ossium, illum ego amabo meliusquam hactenus feci nam medulla lubenter vescor. Ossa nutriri ejusmodi succo gratis dictum est. Nutriuntur ut aliae partes succo quem inveniunt, qui modo pejor est, modo melior, illumque in
Malum est illud argumentum quod negat jecur nutriri sanguine, Io sed tamen bene non solvitur. Negat enim jecur corrumpere sanguinem, sed producere dispositionem incompos bilem, sic enim semper loqui solet cum priori forma. At haec est corruptio philosophica, quae praecedit novam generationen, , non est dubium formam paren chymatis esse perfecitiorem forma sanguinis, id tamen non impedit corruptionem, alias sorma partis accederet ne generatione, quia non est enclatio sine corruptione, sic perficitur hylus cum sit sanguis tamen corrumpitur; Vera solutio erat jecur duobus modis considerari, vel tanquam partem organicam , sic facere secundam coctionem pro toto corpore, vel tanquam simularem, sic facere tertiam, in secunda coctione non corrumpitchymum, in tertia corrumpit, quia bymus respectu tertiae est materia, Mobjectum , non effectus ut in secunda ideo venae, arteriae , membranae que sunt partes ecoris, illum sanguinem immutant in suam naturam non
minus quam parenchyma , sed singulta suo modo ut ipse fatebi ut
Quod additur testes semini mammas lacte nutriri gratis dictum II est Rationes, luce probabile faciunt ventriculum non nutriri chylo, militant adversus hanc opinionem Junioribus Tenescentibus non est lac in mammis, sed sanguis in venis Marteriis, quomodo nutrientur succo quem non habent Testes sunt sanguineae partes, parenchymata, ut aliae plurimae; non est necesse ut semine potius quam aliae nu
Quid Galenus per pituitam intellexerit, valde dubium est, tam Varius esse videtur, utcunque in sanguine naturali, talis humor non vide
67쪽
i: nt non audeo certe et inire, quia non minus probabile est ingulas partes quolibet sanguine naturali posse ali , auia si cerebrum Semproniiii calidius in prima generatione cerebro litii, quare simili sanguine non nutrietur. Idem de reliquis partibus sentiendum. Non sunt enim omnes in omnibus ejusdem temperiei. Natura male consuluisset partibus corporis nostri, si quolibet singuine naturali non possentali, scimale nutricetur cerebrum , si sanguis non eu et pituitosus, male jecur, cor, aliaeve partes, si esset verius sanguinem naturalem in unaquaque parte posse in illius substantiam facessere, nisi alia qua dam causa prohibeat. Bilem quod spectat, haud dubie frigidior est sanguine naturali, ob majorem in sanguine spirituum copiam , ubi tamen sanguis est admoduis calidus , illic est copiosior bilis raro in statu naturali seorsim istunt. Sed sanguinis spiritus sunt confusi cum bile, tunc majorem habent eclam sim . tunc bilis creditur esse causa caloris sanguinis, cum tamen sint soli spiritus, sed copiosiores Magiliores in tenui, quam in crassis sanguine, ut plurimum quoque ex alimeatis calidioribus simul generantur copioli spiritus illis. Mesancholiam quod spectat, non potest ipsus temperies certo definiti, ob humoris variam naturalia. Omnes holia inestandem fiunt aera
tis progressu magis inelancholici, quam erant a principio, illi, qui ingeniosi dicuntur, habent melancholiam sanguine miliam Raro, qui apti ordiis generationis fuerunt inclancholici, iunt ingeniosi, sed procedente aetate redduntur ineptiores, quam erant. Aenam autem sit proportio humorum in corpore , determinare admodum difficile videtur, ob variam corporis, alimentorum naturam. Pituitam esse plurimam in statu naturali cum viscerum robore resere non teneor.
Quia vacuationem bilis plurimam percipio, clancholio paucissi imam 4 rarissimum plus bilis quam melancholi ineile conjicio. Nec rationes contrariae , quae vulgi res sunt , me movent. Supponunt ossa nutriri an guine melancholico, quod non est vero simile, cuin medullast calida humida. r. lien quidem est amplior vesicula fellis, sed nullam habet capacitatem notabilem , cavitas eliculae plus coiis
inet quam licia venis sui complecti potest. s. sanguine per lilebo:omiam emissis oportet aliquid in fundo sublidere, quod semper in quo si libet
68쪽
3 Drs Tllu CT Iolibet liquore , est magis saturati caloris, quam insuperficie ob in rem lucis participationem.
IN hoc capite omnia satis consenti uti cum doctrina Galent. Humo res secundarios etsi sint per ulteriorem coctionem praeparati, non esse tamen calidiores ipso sanguine certum est, etiamsi in nutritione ipsit cordis fiant, non enim necessarid nutritur calidiori sanguine, sed saepe crassiori, ut ipsius substantia ostendit. Non est necesse ut percocritonem acquirant plures gradus caloris, sed sufficit major radicatio in subjecto, ut recte docet eat in Thamas i. Secundaequest. Ia art. a. non est necesse ut agens continuata actione producat plures gradus formae, sufficit quod subjectum persectius eam participet, sic o P fc cap. q. textuis scribit Aria calidum fieri magis calidum nullo producto in maletia calido. Ideo non est necesse calidiores humores secundarios fieri in ipso sonte caloris. Quod credit posse sanguinem ita esse dispositum ut immediate in partes transmutetur, probare debuisset, idem est ac sii dixisset, posse sanguinem assimilari, a parte quapiam , antequam e vasis excidat, in partem dispergatur, mox adjungatur, dein adglutinetur quod mihi videtur impossibile Galenia haec omnia necessaria esse cre: cidit, loco ab ipso citato t. de natur. fac cap. I.
HIImores bene dividuntur, sed non placet quod lac in virorummam millis dicit esse humorem secundarium. Nam humores secundarii sunt in omnibus viris , lac vix in centum millibus. Vidi in pueris guttulas, quae colore, cons stentia, sapore erant verum laci Illud autem e mammis ad uterum vesicam re meare vidi in quibusdam mulieribus quae lactationis taedia ferrae noldbant. Semen quod spectat, e purissi ire saepe sanguine fieri, spirituum quantitas, de virtus seminis egregia ostendit. Verum id non credo esse perpetuum, potest enim etiam interdum malus aut crassior sanguis ad testes accedere, unde nec in omnibus, nec in codem semper aequalis. est, seminis bonitas. Rationes ipsius nihil valent virosus odor non est in omni se ae potest contrahi a calore, mora, corruptione, sa- pQῖ
69쪽
por quis sit nescio, quanixis esset subsalsus, ut vult, id non impedit quin a probo sanguine fiat , nam salsci coctione contrahitur, ut videbimus inferius Materia ejus est ab arteriis solis si vera et circulatio, si quoque ut venim est partim venis, quid tum annon in sinistri emulgente potest esse probus sanguis, si talis sit in corpore, Ma tellibus attrahatur Sed quia Deus novit quale sit semen, addam duas rationes meliores. i. semen proli cum docente tristotelas indum quae petit, et ex ipso in utero fiunt ossa, sartes omnes crassiores maxime terrestres , unde crassior ipsius materia esse videtur. Distinctio sanguinis menstrui, materni non est bona gravida raro
habent sanguinem menstruum , nec lactantes, nec puellae, nec votulae, toren hae abstrahunt, ut loquitur, a gravida ct non gravida Nec omnis sanguis qui est in praedictis est mentiruus, omnis tamen sanguis qui est in corpore gravidae est maternus. Apparet id maxime in illis quae praegnantes patiuntur menstrua, in illis non potest idem sanguis secundum illum eis menstruus maternus Malc dixit igitur eundem esse sanguinem menstruum: maternum. Bilem flavam a vesicula trahi, ea tamen non nutriri, ab eadem non laedi, ob naturae familiaritatem bene scripsit, sed male in genere Gr-mavit ictericis seces alui esse albas, urinasiavissimas, id enim non cernitur in omni ictero, sed in eo solum qui fit ab obstructione meatuum deserentium bilem in vesicam, Minde in duodenum. Quod Medici singulis humoribus suum serum attribuant, nunquam placuit, est enim ut plurimum ex potu alteratur quidem in colore, sapore Maliis qualitatibus secundum naturam humorum in corpore d nsinantium in alias ob causas, Murinae ac sudoribus materiam praebct. in corpore naturaliter constituto, urina eadem apparet, ut dixi tractatu de usu uenu.
DIstinxit Gardini tu ille Ichorem a sero sanguinis,& interdum recto, nam hoc vocabulum varia significat apud Medicos, Ichorosus sanguis , cst sanguis pravus Ichor in doctrina ulcerum non est serum hu-imoriana, ut alibi dicetur.
Sudores quod spectat, somnus omnes evacuationes sistit praeter sudores, iamnus tamen non magis provocat sudores quam vigilia, s in Id i somno
70쪽
D s Tnu CTIO somno a causa externa non fiant, ut aere ambiente tegumentis, e Ostendunt corpus uti multo cibo, aut subesse cachochymam cathartico expurgandam. Materiam lacrymarum esse serum facile oculis patet, sed e se superato uitatem coctionis partium ocularium dissicile est creditu, lacrymae non semper fluunt, quibusdam adeo copiosae, ut mirum sit unde earum scaturigo, si essent cxcrementa tertiae coctionis oculorum, retentae morbos parerent ex congestione, ut alia excrementa retenta solent.
Lochia quod pectat, nunquam ea bene cessisse vidi, si intra dies Oct osubsistant, nisi sint immodica, at tunc sunt praeter naturam Naturalia autem diutius fuere solent.
Id saepe bilem porraceam in illis, qui nec caepis, nec nasturtio utuntur, ex sola cruditate alimentorum Plurimi vomentes aliquid Viride vomunt. Gulatim ipse fatetur in sanis feri posse,in scribit fieri per innati caloris desectum exeduliis in ventre corruptis a. progn. 3 ρ. clper nimium calorem a defactili naturalibi , ut ex lacte in infantibus
facile gignitur,'ina facile corrumpitur, maxime si biliosum sit Ouitas, inquit, bilis porraceagenitur, debet his cibim ui se non panis rura caro
suilla, o ali sit, , Misi ut is allui quid his caruit ueni, nequo id
boni succi, unde patet ex calidis eduliis fieri bilem porraceam, ut etiam postea Plempius observavit. Pituitam acidam quod spectat, eam csse frigidam verum est, sed non1io sequitur neri ab imbecillo calore, ut exempla aulam i allata ostendunt. Quilibet cibi non acescunt, sed molle; liquidi facile corruptiabiles, citius lac aestate quam hyeme acescet Galen. S. Meth. cap. s. ait in calidis naturis si ructus acidus sat contingere ex alimento facile acescente Calor agens producit diminutum rei calorem , sed hoc non est fieri formaliter adiminuto calores, vel frigore, nam frigus non est forma aciditatis, sed cffciens respectu intensioris caloris si et Te-- inus, non aciditas formaliter nam non est forma aciditatis, ab eo igitur non sit. Melancholia non minus formaliter ei post et a frigore, quam pituit , utraque cnim est acida. Inauditum est aliquid seri formaliter ab eo quod forma non si , calidum igitur rem permuta p, sed frigidum vincit, hoc estu remanet educto calore, sed non tanquam forma, napi aciditas est sibi formes, sicut Malbedo, aliud accia