장음표시 사용
81쪽
.PuNDAM . M D. PLE, P. 71 aetatem degenerat. Cum praesens, praeter una, V .itu rum habeant aliquam relationcm , calor in pnx senti, ni inor est,rittam in praeterito,
major quam in futuro tempore , ut major hac hyeme quam: stilo sequenti, sicut minor hac hyeme quam aestate praecedenti. Et tamen verum est quod Nippocrates dixit posse hominem plura alimenta coque re hac hyeme, quam aestate praecedenti, caeteris paribus ut si alime tisint aeque bona, scilicet si sint aeque euirepta, dyspepta, euchyma caco' chyma, polytropha, ligotropha. Calidi res cibi sunt om hium maxime dyspepti, sicuti vina tortia, cressa, qualia sunt Hispanica, de Alicante,
Frontigniacensia, Cere visa Fortiores, cxperior id in meipso, nam mihi gravant stomachum , quod non faciebant quando eram junior Ideo senibus recte dixit Π p cr aphori . . Praecedenti, pauca convenire, generosiores potus non sunt lenescentibus optimi, eos enim
coquere non possunt observavi id in meipso Maliis, qui post ejusmodi
potus vomunt, quos domare non possunt. Forte aliud agenti Valle vi in sacra Philosophia occurrit, atque eandem opinionem tuetur, quam in meipso scio esse veram, ait nitri esse stulti is quam senibus vinum meracum indulgere, recte addit quanto vinum calidius est, tanto majori ventrisin viscerurn calore opus habere, ut superetur, ita ut consulat senibus ut sensim ad mulsam, aut decoctam a litam veniant, quod credo esse consilium salutare, quamvis ego nondum illud secutus siria Credo igitur malam esse consueti litiem illam quae calidiores potus hyeme exhibet quam aestate, quamvis hic distinctione opus sit aram quaedam corpora pejus habent hieme quam aestate, ut senes 4 inter juniores qui tenuiori sunt cute, ut recte advertim praedicti interpretes. Utcunque semper fatetur sempiis substantiam calidi influentis esse liberiorem hyeme, qualitatem aestate, quod nemo unquam negavit quod
sciam. Ideo meraciores potus aest a te magis convenire credo, quam hyeme Quanto magis calor ab exhausto laborat, tanto magis reparari postulat, id omnium optime faciunt potus spirituos in crassiarisiib savii consistentes, ut vina praedicta. Nam si a labore incalescentibus ad Versissima est frigida potio ex Celso, venenum est ex Dioscerisse, lib. f. cap. Inaestate, cum eadem stratio, secundum majus minus discrepans, forsitan major sit occaso laboris, satius calidis potionibus utendum censeo, quam tigidis. Hae enim calorem extingunt, qui paucus est, etsi acrior, quia hyeme facere non possunt ubi est po:
82쪽
7 Drs TRuCTIO Dianit postea calorem innatum , scilicet illum quia primordiis generationu ortus o partibus singuli infum est ad vitas unctiones peragen M. Sed ad-
es, it quaedam asystata. I. Fatetur calorem proprium onaturalem non conver- 'ti eum natiνο, ille tamen Z proprius&naturalis est singulis partibus insitus ad functiones peragendas non sunt autem duo calores naturales pioprii institi, ad easdem actiones promovendas. r. addit qui per atatem Is venit, naturalis est, non natirus. Imo calor qui per aetatem videtur accedere, est tantum permutatio nativi ad intensiorem qualitatem, unde est idem numero, sed alteratus, siccior quam erat Calor acquisitus per decursum matum vocatur a Galeno nativus, non minus quam prior, idque summo jure quia sunt unum numero, sicut homosso. annorum est idem numero cum seipso puero recens nato habent easdem vires, eundem usum scilicet sunt animae instruimentum ad functionis peragenda , proprie quod explicatu fuerat facillimum , calidum acquisitum est humidum primigenium reparatum, conservatum, id autetia se peractum nutritionis, per quem alimen tu in substantiam nutriti
O rit hoc loco, an calor nativus sit coelestis vel elementatis.
Recte con ludit esse elementarem, revera omnes calores sunt
ejusdem speciei, quoad actum calefaciendi, sed principia a quibus procedunt isti calores , habent vires superiores viribus elementaribus, quibus tamen calor est commune instrumentum, propterea dicuntur 12 vires coelestes, aut proportione respondentes caelestibus apud Aristotel.&sic calor nativus sive spiritus, ut idem loquitur , dicitur coelistis non ratione calefactionis, sed ob vires superiores ipsi additas. Et hoc verum est de insto influentes, nam in partibus singulis spiritus insitus habet suas vires superiores calore, sed excitari debet aut roborari ab influente: Sic plantae habent suas vires, quas roborat solis calor sic omnia semina suas habent Calor ut calor est tantum commune instrumentum, sed vires intus latent in seminibus a prima creatione inditae, unde calor nunquam facit carnem in osse, nec os in musculo. Propterea omittatur haec quaestio, nam calidum innatum est aliquid aliud praeter calorem, hoc modo possunt defendi omnes rationes Ferneli, Primae quidem dicit Pl pivi corpus ocari divinum propter operationem,
83쪽
dum ait, non esse putandum calorem sere ira ara dirersum acriore Unu, sed tantum gradu o virtute. I no et putandum , non de calore quoad actu incalefaciendi, sed quoad substantiam vocat enim illum calorem spirituni Tertia ratio Fernet vera est, nam Aristoteles intellexit operati spiritum in corpore in quo inest coelesti modo, non quod ejus calor sit idem cum coelesti, sed quia eodem modo operatur. Propterea re caecon ludit quarta ratio ex Aristot. non esse ignem , neque ab igne, quia sicut seres habet ad operationem sit mad lantiam. Vnde redeundum est in eo judicio ad vires in prima creatione inditas. Ratio sequens Fertuli bona est quodam respectu Calor nativus generat, non destruit ergo non est ex igne, sed a Caelo hoc non dicebat Ferneliis , sed esse celestem. Negat lamptu utrumque : nam ait ignem elementarem generare, quod de simili igne verum est, alias falsissimum addit Historiam fornacum in Agypto, in quibus calore temperato excludunt pullos. Ego eam legi, apud Leanem Asticanum, apud alios iuretium deserres in sua fas 2 Sed quia inde Pan calor ille generat pullos Ponat quispiam ova subventanea, nunquam inde fient pulli. Quid igitur generationem promoves virtus seminis intus latens, respondens clemento stellarum. Quid Struthiocameli ova excludit, non calefactio solis, nisi addita virtuti seminali maris. Quo ad actum calefaciendi omnis calor est jundem speciei, sed spiritus ille Aristotelis est nobilior igne, ab eo non habet originem. Recte disit Fernel. steus ipsi non esse contrarium. Apparet in ovis erucarum , quae per totam hiemen aeri exposita, liccedente proportionato solis calore exesudentur , apparet in plantis quae non moriuntur. Extingui tamen in quibusdam non est negandum, sed potius per dissipationem, quam extinctionem semina inhorreo frigus omnisgeneris experiuntur, manent incolumia plurima cum tempore tamen
eis ceta redduntur, quia etiam invito rigore resolvuntur spiritus Mille sunt ejusmodi exempla, in granis, Tritici, Hordei, quorum virtutem. selu non potuit destruere, ut non solum ego, sed plurimi norunt. Si unquam perit illa virtus frigore id non patitur. Non nego tamen frigus
esse inimicum naturae, quia calo est amicus, instrumentum, sed virtus seminum superat clementum Aristoteles vocavit calorem. lnuddubie sequutus susscculi brasa , quae ad nos pervenit , unde ista quaestio
84쪽
minus aliud elementum Optimum est quod addit stigm non e si contra: iram calori natiνο sed elementari, qui en dillositio ad calorem namhm,' id
verum est sed id quoque verum est, in grano tritici nullum percipi calorem elementarem, si per totam hyemen patiatur frigora gelu, glaciem, vere germinabit, virtus illic est quam totus aer ambiens extinguere non potuit. Fecisset tamen si fuisset tantum calor Pipe etia in mortuum est calidum siccum, hyems ab ipso non ad in .it istam virturem, nisi per resolutionem scutis aestas. Tempus edax rerum id ramcit. Non perdidit suum humidum radicales, nam sine eo vis caletaciendi esse nequit, simul artificio chymico extrahuntur, sed quando humidum radicate resolvitur, virtus piperis simul evanescit Mandragora frigida est. Saltem id nos credimus habet tamen virtutem illam analogam elemento stellarum, quae sicut in aliis plurimis plantis accedente
virtute soli sub vernum tempus sese exerit hic est exemplum coelestis virtutis, quam nec frigus externum, nec internum vincere potuit Calorem si voces Fernelii vicit.
At mandragorastigoresoporem generat, addit Plempivi at odore est gra- 4 vi, nauseabundo, amaro, injucundoque gustu inquit Aetivi. Poma immatura mortifera inserunt symptomata , siquideria exoritur intolerabilis ardor, qui universam corporis scaporficiem adurit, lingua is arescunt, haeccine sunt symptomata frigoris idem de reliquis narcoticis dicendum. Quis credet optum esse frigidum & tamen Antipathia sua Opiata consopiunt, si frigida sunt, cur in tribus laudant granis , an quibus non est opii granum semis, quamvis granum minimum pondus olim esset inest viritis consopiendi, qualem plures cyathi quae frigida nunqua in inducerent mihi absurdum videtur optum frigore consopire, sed inexplicabili quadam virtute, cujus in minimo quanto maxima est virtus, quae sistit spiritus nimium agitatos&acres, SP feroces Mandragora, optum alia ejusmodi respectu hominis calida sunt, ut ex symptomatibus apparet. Si essent frigida, non possent tamen in tam exigua quantitate totum humani corporis calorem extinguere, Recte disit Para
celsiu istas qualitates esse re tollaceas, id est ignavas, hebetes, vix a Me dico considerandas, omnis actio fit a propoitione majoris inaequalitatis, item in majori quanto major est virtus. Quorsum igitur haec om
nia de quarto gradu frigoris in Mandragora, respectu hominis qui si
85쪽
essent, sicut revera non sunt in agere non possent in dos illa exigua qua
dantur, nec guttula aut exigua quantitas posset vincere calorem totius corporis, quem cyathi aliquot quae frigidae vix possunt alterare. Haec omnia verba sunt, sicut&quae sequuntur Fateri cogi arcatoremn natum in Mandragora Misimilibus esse superiorem rigoresechndum θυμtem anima in strumentum. Quasi anima posset calorem Quolibet vertere ad actiones suas , si potest, duos gradus caloris ita roborare, ut superent in Mandragora sex gradu segoris, quomodo non potest supctare eradus caloris febrilis & sibi facere idoneos ad actiones suas Falsum in vir tibia solum talorem ei si fictbitu ageres Nam si debilis sit
actiones imminuuntur, vel abolentur. Nonne cicuta in Socrate cal
rem nativum extinxit. Quae addit D Sulphureo arsenico, non sunt meliora, nam sulphur Marsenicum habent calorem illum coelellecti, sive virtutem illis respondentem , ut apparet quod arsenicum ut ignis uret, etiamsi calorem ignis non habeat, propterea ipsius calor non est ignis, nec ab eo habet originem , ut dicebat A DIIotet. Sed a prima creatione illi indita est. Dcinum rusi instrumentum aliquod aptum sit ad actiones edendas, forma nunquam illud faciet aptum, quod tamen familiare est pradicere; docet sustol. 7. M . Omne age quod contet media ad finem, posse finem per se obtinere. Anima, Arma secundum Plampium confert vim calori adfunctiones obeundas, ut in Mandragora calor frigore imbecillior non posset operari supra vim frigoris ni opter animam. Ut dicit non minus facile est animae actiones has per se edere, quam dare vim calori ad eas edendas, sic posset operari sine calore Sicut non potest quis uti festuca adfrangendum, sicut malleo, quia festuca non habet conditiones ad stangendum necessinas rae nec anima uti calore clementari duorum graduum ad superandos sex radus frigoris in Mandragora, ita ut illi incolumes permaneant, interea nihil agant, sed solus exiguus ille calor operetur, quae sunt phanta-sae illorum, qui ad prima qualitates omnia reducere conantur, quod nec voluit Galenus, nec potuit, sed eos irrisit qui id conati sunt. Objicit sibi duo arguimenta, ut bis laudat i est calor scitum ca Ileficitio chilificat. Haec ratio bona est, vulgaris tamen. Respondet calorem actione univoca tantum calefacere, at aequivoca produceresec das qualitates, in isti generationem. Sed id non sussicit , nam actio aequivoca est actio per accidens, ut sol per accidens indurat lutum. ouam Vis utraque actio sit necessaria ad productionem bili, neutra tamen
86쪽
7 Drs τRuCTIO tamen chylum Acit, sed idiosyncras ventriculi, unde neutra actio iii jecore facit chylum, sed sanguinem, aliquid igitur est in ventriculo
quod determinat calorem ut chylum potius quam sanguinem generet. Ille est spiritus ille insitus cuique parti familiaris. Nam si calor coelestis elementaris secundum Planipium sunt idem , etiam calor jecoris ventriculi erunt idem. Et tamen idem non faciunt. Et de hoc satis,
CAlore in consumere humidum experientia ostendit. Verum non inproprio subjecto, ut non exsiccat aerem , nisi aliunde extraneus calor accedat. Nihil agit in seipsum , quia omnis actio est a contrario, at nihil sibi est contrarium. Respondet non quidem perse sed per accidens. IH At omne per accidens reducitur ad aliquod per se. Quid potest qualitas in proprio subjecto, agere per se , ad quod per accidens sequatur destructio subjecti. Non observavit calidum innatum esse aliquid heiaterogeneum , quamvis enim humidum primigenium, spiritus & calor
conjungantur, sunt tamen diversa , nam unum perire potest altero permanente, pereunte calore permanere potest humor, sed non contra, unde calor non consumit calorem , sed humorem tunc per accidens
dicitur seipsum consumpsisse, idem dicendum de ligno ignito.
Id postea confitetur, an autem calidum innatum possit aeque perse- rq ctum reparari, apud me dubium non est , quia haud dubie arbor vita id fecisset, nunc autem quare id non fiat, multae rationes adsunt, quia alimenta admodum contraria sunt calori nativo , qui agendo repatitur, aliaeque sunt, quae quia satis vulgares, omittantur. Historia quas a steride illis quibus juventus rediit, mirete sunt, illam solam legeram , quae est apud Valesium. An naturaliter id fieri possit non audeo determinare. Idem numero, dicit quispiam, non potest per naturae vires redire. Dico non esse idem numero humidum primigenium cum eo quod perierat , sed novum ex novis alimentis productum.
O mihi pr/teritos referato Insic annos.
87쪽
Artem definire pertinet ad metaphysicum dicit pleni ivi latEa Gale sumi, quando definit esse quicquid totum complet. At si proprie sumitur. Sic definit Atili sic. cap. . partes -- esse eas,in quas cum insint totum dividitur, 1.Metam ua in
quod resolvitur totum, ex quo totum componitur Sunt enim totum& pars relata, loquitur autem de toto integrali. Sic Galenvi oti,ist. consentiunt. At inquit his ratione sanguM, M, quicquid viso mi netur ire an vium laenon, rupari, hoc negatur, nam haec totum non complent, ex iis noua componitur corpus humanum tanquam ex parti
Secunda Galem definitio quam asteri non est bona, quia bolis competit organicis Cuticulam comprehendit, sed tanquam parten pat Ilium, nam partium particule sunt partes totius, earum ratione pars integra censetur totum, labet quaelibet minima particuli usum. Non
vivit cuticula dicet quispiam, quis id novit in i viueret hominem a
capite ad pedes cuticula denudatum, eum aliqua parte carere crederet. In ulceribus nunquam persecta curatio centetur, donec cuticula istareeeat. Quod internae membranae respectu interiorum viscerum faciunt, id facit externa haec, respectu totius corporis, nisi ubi natura aliter providit. Membrum gangraena affectum adhuc pars totius e t futile nemone abit, sed ab eo non dicitur corpus mutilum, donec abscindatur, sicut malus civis, manet tamen civis, donec vel morte, vel ex opuniatur, sic&pars emortua . Sextus quoque digitus , est pars vivens, ut experientia ottendit, ea
luxuriante natura salia sicut duplex caput est pars, partes monstro ista, sed quia non sunt ordinariae, partes non dicuntur. Iis absentibus, dicet quispiam, aut abscissas animal non dicitur mutilum. Quid tum Mutilum non opponitur toti, ut totum est , sed ut persectum, unde illud totum est impersectum, sunt tamen partes totius, sed impersecti, aediolantis, male aste Non cujusvis partis ablatio facit mutilum, sicut non quilibet defectus tollit integritatem totius Partes igitur sunt
88쪽
78 gsTRuCTIO in relatione ad totum, totum est, sed non ut integrum&perfectu es Argenteriis bene res istas consideraverat, quicquid contra scripserit
Laurent. legatur Suares in Metaphys,
Recte uali videtur scribi e partes habere usum etiam quando nulla fit applicatio. Imo etiam habent usum quae non possisnt edere actionem, ut partes morbosa in organo, ut in oculo caeco possunt partes dici habere usum, quia ad illum erant faetie, etsi nunquam reducantur ad actum. Est enim constitutio praeter naturam quae id prohibet. Rationes miel de pilis valde urgent, non bene solvuntur. I. est quod praecisi in omni aetate recrescant. Respondet idem competere denti-I Q bim Verum dentes in mortuis non crescunt. Addit, id non probat eos ita de litat. Hoc ego concedam esse verum, quia probabile est esse plantas sui generis, sed non vivunt vita totius, quia hac extincta iterurn crescunt, ideo non sunt partes totius, sed habent vitam propriam Bene addit in ita carentibus quadam crescere vitaliter, ut ex terra plantae. Verum non crescunt haec vita rei, quae eam non habet ideo plantae habent propriam vitam, non sunt pars terrae. Quod terra est plantis , id in animali cutis est pilis. Sed rariere habere pilos in cadavere animam illam vegetativam quae antea erat viventia , est tam absurdum , ut refutatione non egeat. Aliud est in vita carentibus posse generari crescere viventia , quod verum est , aliud ea habere animam rei illius quae anima caret. Nam Ferneli, ratio de pilis id docet in mortuis crescunt ut in viventibus non igitur per vitam totius , ideo non possunt esse parte quae habent communem vitam , ex de initione partis. Non est igitur eadem numero anima pilorum, totius , sed singuli suam habent, si ullam habent; non potest autem una tam is pe multiplicari, sicut anima qua vermes vivunt, non est anima corporis in quo generantur. Et propterea quomodocunque effugiat, non fuerat bene sciis tum animam superesse cadavere ad annosa'. non est necesse ut anima supersit, ad animandum vermem, qui in cadavere aut caseo generatur. Rationesi 1 quas addit, ut probet pilos habere vitam communem cum toto, id non probant. I. um canescunt pili in extremitatibus albescunt. Ergo attrahunt alimentum. Quid si totum concedam, an id probabit habere vitam cum toto communem Z Imo ne vitam quidem, fit enim canities per meram alterationem , ut una nocte quidam cani facti fuerint. Concedam sorsan habere vitam vegetativam , sed non communem cum toto sunt enim quasi totidem plantae.
89쪽
F4 M p. 79 Secunda ratio, quod crescant in certam longitudinem , non ulterius, non ostendit eos vivere vita totius. Ideo credo folia arborum esse partes, pilos nequaquam, quia folia nutriuntur vita totius, non autem pili, qui non minus nutriuntur, mortuo animali quam vivo, solia, mortua arbore, ne generantur quidem Folia etiam semiputata noni crescunt, pili crescunt. Quod de constitutis crescendi terminis in pilis dicitur, admodum dubium est Pili sunt adeo decidui ut perpetuo quas novi renascantur Barba cresceret semper. Si id non facit, causa Sest expultrix quae mole gravata, non potest amplius expellere, tropterea sibi alios perforat poros, unde numerosior spissiorque sit. Vidi etiam crescentes in superciliis pilos sat multos. Apparet autem causaruquod pili non crescant, esse eam quam supra dixi, quia si pili tondeantum, semper crescunt, quia scilicet minus gravatur expultrix Bene ob
servavit pilos grandestentes acui, qui primum resecti obtus erant. Hoc quidam negarunt, Mostendunt pilos in radiceri apice aeque crassos. Itcun in apud me probabile est eos vegetare, Messe animatos sed non ita totius. Addam ego tibi aliud , quando sudamus in capite, sentitur sudor etiam in apicibus pilorum. Id maxime ostendit differre pilos a plantis&aristis es quod aristae dissectae non crescunt, contra quam pili faciunt. Plantae dissectie nova producunt soli in geniculis ad
latera, pili vero continuo ductu crescunt,4 augentur. Addit recte pilos ad id comparatos esse, ut servent cutis poros adapertos ad transpirationem , qui alias clauderentur, quod mihi persuadet pueroa paucos habere poros, quia non haboni pilos aut pauci res. Sic minus resolvi, propterea melius erre venae sectioriem, quam hactenus creditum fuit. Utrum ingue o pars sit corporis, quaestio est utrinque probabilis. Propendeo tamen magis in partem negativam , quamvis Galen saepisesime partem vocet, sed lata signiricatione partis, quae etiam omnia in
corpore contenta complectitur. Non apparet eam vivere, crescit, decrescit, absumitur, regeneratur secundum varia causas naturales,
praeter naturam , quando crescit appositione materiae id si sane Guli1 post cutim ruembranam carnosam descripsit, non adipem , quia partem veram esse non credidit. Non magis quanam oculis&renibus pars eorum non est , nam sine illa esse possunt, nullum terminum habet aut circumscriptionem Venae quidem pertranseunt partes illas in
quibus est adeps, non propter adipem, sed propter alios usus, nam
90쪽
ro DasTRuCTIO sunt illes venae ubi non est adeps, ut in pueris recens natis, infiniis
sanguine tape apparet pinguedo Qui negant esse p)rtem O
rusana efficientem, non male taleni Addit,
Iliplim neratis. Iterum illi id negabunt, liquationem ver essequen-3λ tam ii ritum, vel alterationem
inte itus pinguedinis est resolutio. Addit nulluni per' mistumam imi essentiam suam per liquationem. Dicere possunt illi hoc esse falsum, nam in febribus synlecticis carnes colliquantur, omittunt essentiam suam. Vtcunque probabilis est sententia, quae vult eam esse partem. Rationes quas affert animi gratia, ut probet sanguinem esse ruinatum, sunt me cavillationes. Sanguis est alimentum partium,
non est animatus. Resta et omnem triti eme ec π 'Τ' ὸm, illud est quod ipsius amicus Ultrajectentis Πω dicebat, ad ver
sus Quem probavi nutritionem esse generationem substantialem non solii in accidentariam, ait an . cap. . lib. primi de ortu scripsit, & facile probari iterum posset Sanguis, quando mutatur in substantiam ossis, titur mutationem totius in totum, nullo sensibili remanente, tan- uuam subiecto 2 sanguis non crescit more vitali. Ait ille, quis vidit ani se inem crescentem At sanguis qui generatur additur alteri sanguina, in liquo liquori, si sanguis nutritur, cur potius sanguis hesterna die gentus, nutrietur sanguine qui hodie generatur, quam hodiernus hesterno sunt enim accidentibus similes, utriusque est eadem ratio, eade informa, cadem sunt accidentia forsitan sese mutuo devorant&1ta sese invicem nutriunt, ut nihil amittant, nec acquirant, quae est mirabilis nutriendi ratio, in qua nutriens nihil acquirit a nutrito nutritum nihia nutriente, sic dicere postem aquam aqua nutrici, sic de multis aliis . . non continuatur sanguis cum alta partibus dicit continuari cum iecore, corde, sicut vas haud dubie continuatur cum suo liquore, erit
pars ambulans, scilicetit, redit, circulatur. Sed quando vena secatur, lasan uis est animatus&continuus cum jecores corde numana aninia adhuc informaretur, est enim continuus cum eo sanguine qui ei iuvenis,4 propterea habet eandem serinam. Idem dicendum de eo lan- uine quem natura excernit per nares, is, absurdum autem ei cre-
re istum sanguinem esse animatum inuod addit de semine, pejus est, nam vult se ii posse dici animatum, 'mittere suam animam,