장음표시 사용
111쪽
C VII es lentie ad efficiendum mouedum triducitur lincorporearum autem essericiarum alie cum corporibus diuidiatur ut qualitates et forme materiales que et aliunde mouenturiet aliud mouenti alie se a naturalita repta diuisione sequestrantiqlis est substantia que a seipsa mouetur nec in alussed in se ipsa consistit a Mi osmconcretione corporis uacaz aqua prima omnis mouendi natio eorporibusprestaturiquam diximus esse animam omni corpore antiq remmec uia PlatonisM natio est ad inuestiganda causa et essentiam 8c diffinitionem anime'bus simul ac tuino poteria esse animam demonstraturitum operationem eius uitalem esse et precedere eam omne corpusnaturalet substantia esse impar tibilem quin etiam ulteriori progressu essendiam diuinitatis ex
his demonshnarii de qua non est hoc loco dicendus Sed cu uter philosophus stato scilicet atq: Aristotele' cur anima sitisqd uest conquesteriis operepretium est uidere quomodo stato id ex motus natione inuestigarit quem imitatus ristoteles libro na turalis auditionis octauo lex motus dei cognicione ferturique primum mouens immobile nominati siue id metem statuat siue animum stricipit enim pene a simili ciuisione mariq interim ab eo dissentat et presertim in incorporeorum que per se mouent: ratione lurimumq: illud mouent quidem sed immobile si aluit NEm cum motus dia taxat corporeos pro diffinitioe qua motui dederat perfnas et mersito nullum motu passivum in si1bstati it incorporeis probat Sane motus passivos naturaleset posteros ne Plato quidem animo tribuitiquod tam aperta est ut nemo siti qui c5 tradicere audeat sed quo sille motus tribuerit anim
ex uerbis eius intelligamus Cent quidem inquit animus celas terrami maret raudum suis motibus quorum nomiira surire uelle intelligeret curare o sulcares reste aut falso opinari tu gaudere dolere audere metuere diligerbo disse omnibus deniqi motibus qui his cognati laut primi sunt 'secundos sibi assumetes corpis
motus omnia ducunt in augmecum diminutiori 6 crepionem disicretionem et que hec consequutu perte hic Plato de cor poreis motibu mentionem fati eris quos Iosmotus Aristoteles uocari eos durizaxat corpori tribuit Anime uero motus ut sunt
uel l intelligeret M similia,quei pe quo Q Aristotelesco cedit-ie communiori uocabulo motui uocatica id in alis Iocis tam ipsetu Aristoteles energian hoc est operati onem appellentΝta enim
112쪽
V-- . nominibus licet pro uoluntate scribetiset presertam nominibussipeciei pro nominibvsgenerisIQuippe ope cibisspeciesmotus esti Nam omnis motus operatio est 'sed non omnisopenatio est motuΩquo fit ut Plato sepiusalteria pro altero nominet me admo cum Kristotelem quoqi facere uidem v quum sensum aut iridelligenciam dicit moueri et pati quod ipse erio nurius proprie a se dictum fatetur cum sensium et mencis mutationescitat motun6 esteμut aliud genus esse motus affirmat d de bisbactenus,
ternitatem uero immortalitatem et animiscum aliisplerisq in locis Tum mavi me in Phedro etPhedone Plato demo innat ex ipso illius per se motu hi ex pncipio motus ηd illi tribuit argu menta deducensj quibus et ingeneratum eum et incorruptibilem esse declarat'nimus inqt in Phedro se ipsum mouet,quod autese ipsum mouet id semper mouetur Cum enim semper in se siti 1
nuia se deserenat semper sui simile est tergo semper se mouetjIm mortale igitur est i Quo enim pacto semper moueri posse quod mortale es bis Am simul ac interieriti fiet in motum t rursius
si animus se ipsum mouetjprincipium omnis motu c fontem eeneceta est j quicqd enim mouetur ab eo quod ex se ipso moueemotus causam sumiti quod cu principiu motus sit etia ingenita esse oporreliquod enim genitum est principium esse n6 potest Cum iautem ingenitum sic incorruptibile etiam esse necessis est: A bippe sentetia Aristoteli ingenitum t incorruptibile c5uers iltiatur. onPhedone autem cum duplex questio sit Vnafurru anima corpusantecedat alteraiari post corpus permaneat Emadubitatio ex his manifesta Rimue ate dicta sunt re satis quid quatenus ad nostrum hoc de Platone institutum ptinet ut nisi diuinitusianimi quoq' in tempore procreetu preesse quod im/mortale permaneat ostendaeitatis etia ad homine illosyciles: δpu d quo lato de animorum immortalitate disserebat Nam Q muΠdu ingenitum atq incorruptibilem et nihil actu infinituponit hunc Platonissententiam probare de transitioe animarura ecessae est anima homini see immortale FateusNec Aristotele hoc negaturia fuissie existimo m5lquod eqdem reor' immortale esse homini sanima cessierit m nisi huc teneat animati5is modul
113쪽
omniumlominum intellaetus Nos ex fide religi6isnostre osa rite tuemuri quum principium seriemqi uniuersi statuamus Regentiles qui mundia eternum posuere fieri non potest e bane Platonis opinionem aspernetur Sic igitur animam priorem effcorporibus proba emadmodia uero post corpora maneat in ita Tendit Cum sormasquasda' quasideasuocat esse dem6 strasset earum qi participatione cetera et esse et appellari Tinnillud docuit nullam unu earum sui coinarii fieri posse participei quippe magnitudinem nunq fieri posse paruitatem. Reria auteque ideis participant aliasestesque contrarii participessint ut eaque magnitudinis particepses paruitatisquoq:estingit plicipemelle urbi gratia Simmiam maiore ocrateished5e miriore dici potietaliasque nunq possint c5traria simul capesseres Nive enim calidamia ut ignem frigidum dum ni aut ignis eth Fierin: posses Siquidem qualitates prime adueniete contrario D cessuriz et pereunt Ternarius etiam i quum non imparitas sit sed impirate prici per unq fieri posse ut uel pitast uel par emtiae; Mox addit non modo in contrariis fieri lut alte ero subeunte permanere alterum non possit luerum etiam iri bis que quisnon sint ipsa contraria semp tamen contraria secum habent Etenimque ternarii idea participant hec riori solum tria sed etia impia necesserio sunt et nunq paris formatque cotraria es ortiunei Hisitaui distributissi ubigi t oportere intelligi animam ino moue formam siue ideam simplicem luitamqi simplices cui nihil una contrarium unde minuatur uel pereat accidere possiti sed talem etiam que suam ideam his communicet quibus se absq: ullo cottrarii cosortio lagitique certe eo tendati ut animi immortalinas serueturissiue eam per se formamlM uitam simplicem laq ideam ut caliditatem ac frigiditatem contempleriusiue substantia uita - contentiam queadmodum ignissiua essentiali caliditate cotinee utrunqi enim de anima dici reoissime potest 'iam si animam afferre corporibus uitam cernimus' profecto manifestum est ea cotrarium uite hoc em morteis Ie hisque subierim orporibus '
afferretne qt quod absurdius enteam exciperet Itaq reisqui ut incorruptibilisi minortalis': sit olligi etiam id syllogismo p5e. hoc modo i Formast que ita applicantur subiecto ut nunq illi coinarium afferarit semper easdem manere necesse est Atqui asa ira corpori applicatur ut uite qua corpusafficit coenariunt hoc
114쪽
imparissemper paris nuq particeps estim ea que complectitur non modo mas sed etiam imparia sintsetem quicquid talicui rei aliquid affert ipsam cui affert rem precedent contrarii eius quod asserti impatiens est A t anima corporis quod natura secedie uitia asserissi aciens igitur contrarii eiuses Id autem esse mortem
constat xd hec cum anima inter formas connumeretur quam participario nome etiam earundem recipit nulla autem earum formarum cornarium paci turl Appe magnitudo nunq paruitas effici potest'equitur ut anima que uita est riunil morte pariaqque uire contraria esti Ergo anima corporibusexui omnibus iri
offeta immortali 'i potest Nicerte Plaesissyllogismi sunt que obiurgator noster num sellogismo usum fuisse affirma quia Tque ipse redigere ad forma nequiis hec sine syllogisino dici eκ /istimat Paulo quidem longius Plato interdum sua protrahit argumeta j et quasit preparat loci' terminisspropositionibus i syI, logismis preuiis quod demonstraturusest ante inferat ume' Iconclusionem rumetii nihil sine summo artificioleκqsicissimis
natio ibus loquitur sQuin etiam ex similitudinesquam anima cusubstacia magis cum generacione habet immortalem esse pulscherrime ostendit Cum enim que propria sint tum substantiet tum generationis enumerassetiet substantie quidem diuinita limmortalitate: intelligibilitate indisse lubilitates uniformitate identitatem et perpetuitatem incommutabilemi ac pseuerantem tribulisset generationi autem opposita omni alat hominis c5 shituti em diuisisset in corpus Tandem querit similior animau corpus ubstantis rebus Q indisset ubilibus sit ac tribusmediis
similiore esse anima ratiocinatur hoc est inuissibili Intellecliuos impio in corpus et ob eam rem corpe diuturniore cost anciore ostendit quem locu Aristotelesimitatus secundo libro de animal quid anima sit per diuisito em perquirit atq: diffinitIdde m caanimam Plato ab immobili causa produci affirmeti hinc etiam substantiam eius immortalem esse demonstrat duicquid enim pm ab immobili cause prouenit inc6mutabile habere essentia testat Sic enim apud eum creator loqcii Que a me ipso facta sunt seors uitam possunt adequare Contra uero quod a causa
mobili est id mutabile esse necesse es quod enim immobile es h
115쪽
non per motum sed siuo esse id agit atq; ita quod producit uiui familiariushabeti8c naturam aloenam quasi comitem constituit Unde fit ut semper illud producaei cum semper sic ipsum set qa producitur semper silesca semper sit quod producit Decimo etiade re publica libro habetur: uniuscuiusq rei tum bonum esse tamalum ac bonum quidem seruare malu uero corrumpere eam rem cui Uzrunq; tribuitur, quippe morbum qui malum corporis
est corpuscorrumperes sanitatem que bonia emiseruare iTum unamquana rem suo non alieno malo interirest ibi enim uitiunequaq corpus perimere nisi morbum in eo contraxerit quod ipsius malu es tui ira colligi mime id numerari debere inter eaque pereuntiquod malum habens' quo depi auet: non dis Iule ab eo ne interiit quibus ita positisanimam dicit habere aliqd
mali quo deprauetur utpote iniuriam intemperaritia lauarizias inscitia let reliqua huiusmodi uitias que depi auare qdem anima possunt non tamen dira luere eam atqr perimere Ita uc anima non sit 'uemadmodum morbus qui malum corporis ein male corpus afficit demum: extinguillita ut corpus pretereario sit. eNec uero corporis morbo quod malam alienuetaperire instanimam possietqucido ne deprauari qdem,nisi suopte uitio poti Ergo non febre non dolore nori ipse corporisinterrita anima posse uitiari nedum inrerare bis enim deteriorem faetam esse animam uel morbo uel morte dicati cum coina uideamuscorrigi potius ini emedari boim mores morbis et cruciatibus corpum. si anima nec alieo malo interitiquod commune omnium est)θlm suo semper sit necesse est: quod autem semper e ummortalel l esti animam igitur immortale re manifesta e In Timeo quoq: diffusius eκplicaturDdueham a deo animam essestum nosi namrtum mundi uniuersi'ubstanti Iq: M uirrutiseius natio redditur sui locus et si non tacite percipitur Tamen ingeriti bonitare M ope scriptor qui libros Platonisexposuere fatisintelligi pol. Verum nequis Olatonis hoc esse proprium crimen existimet lcelum et uniuersum mu dum animatu atqt animal esse posiverit: Aristotelem quoq idem sensisse et supervii dixi et nunc repeto. Dicit enim celum animatum esse M animam M corpus diuinum.
Theophrastusquo nobilissimus Aristoteli discipulusasma esse principium motu ec celum esse animatum in libro quem de
celo ediditscribit hisverbis INam si diuinum est Ac opcime degit
116쪽
, antinata est Nihil enim psarum esse sine anima potest. 'lato igitur cum substantia ari: origi te anime a deo ee comemorat mi Exi eiusdem inqui et alterius ' et ex diuidua indiuidua natura
constatuit eam qui constituit Que certe ita dicit quonia rebus sensibilibus ac materialibus quibus M alterum M diuidata cedena buiusmodi c6petunt longe superior anima est Intelligibilibus uero et i naterialibus substantii siquibus idem et individuum conueniunt inferiorxu enim uniuersum hoc in mente animas ac corpusdistribuatur imediu anime tribuit Ioc Vt neq: istarcorporum diuisibilis sit me instar intellectualiu substantiam indivisibi Iis quado n6 simplicis a essed uariasco tinet uirtuteqset neqi generabilis est modo sensibili ue in tepore generabilia et corruptabilia sunt neq: ingenerabilis mo intelligibilium que
sempiterna suntlet intra se tota suum esse omnino coplecturis. Verum ingenerata et ingenerabilis depore et incorruptibilissua
quidem substandia est ideoqt quodammogo eterri quum camC
suas operaciones in tempore agat quemadmodum Nocratestri Phedro quasi numine uodambat Plato inqt afflatus loquid Causa tamen substatiali ab intelligibilibuscausis ortu enita et generabilem esset quod omnium intelligibilium subfhatiarum commune est Sed proprium animes Q infinitudinem enti baud uniuersiam copleetitur j sicuti stelli biles sempiterneqi si1bstarie faciunt' sed subinde manantem recipit semper quam Plato ipse
iri politico adventitia immortalitate appellantVt enim natura
corporea generabile diciti Q semper gignies ad subinde infinitaeendi potentia recipies sic alam generabile dicit ψ no simul tota infinitudine entis postic accipere 'ed subinde mariante recipiat semp queadmodu corpus celaq: uniuersu quail finita tamemoueturiauctore etiam ArithoteIon infinitum a primo semper potentiam qua semper moueatur recipiensi nec simul inpinitam complectens potetiamsic anima cum per inarisidiam Operetur et uarie Promens aliasaliter agatydcirco temporis particepsest omni nim transitiuus motus tempussibi habet adnexum nec uniuersam coplectitur infinita potentiata qua semper operavi sed subinde eam recipit semper Quocirca non semper eo de m6l Sed aliasaliter agit Quatenus iste talis anima est generata siue generabilis et nuncupat: let es hIQuid igitur per dea immortalefabulet quid figmenti in his dictis flatonisanimaduertimus ut
117쪽
aduersarius obstrepit uel Potiusquid no optame et sapietissimedustum eum cum A ristotele ceteri': gentilibuscotulerimus: ruam quod sepe dixi Platonem illis dutaxat comparamus n5 eum fide et religione christiana conferendum censem usi quan cum nostris pleruri coueniat magisq Rristoteles etsi in pleris etiam discrepe uippe de animarum preexistentia eius opimo - a Nostra fide prorsusaliena est quanq a ceterisgentibus at ipa A rin Otele teneri oporteat Et enim si omne qairi corruptibile est ut ipse etiam Aristotelesdemonstra' id etiam ingenitum esse oporzeziIncorruptibilem autem mente homini esse ristoteles existimatsMalo enim ita de eo sentire q eos sequisq c6trarium de illo sentiunt et eum affirmant mortalam animam opinadum fuisse quanq doctissimi illi sunt Partim gentilestpartim nostre religiolsum Grgo si incorrupti lem profecto etiam iLenizam esse anima fateatur necesse est Eodem pertinere uidecur quod in libro de generati6e animalia dixiti mente de fori posterius msuperuenire Vterq: igitur privsanima esset A corpus generetur, Hcurus anima es existimauco a chris hianorum opiniones; Sed uiam ac modus latonisqbusex natione motusad ostedendam anime immortalitate usu se i Iam uidimus une uideamussiqs reprehendat que Numeris' proportionibus medietatibus circulis rectis linei lato anime tribuiti et siue naturales silue mathema ticam siumpserit lineares improbet atq: etiam magnitudine ave Ppter circulu statuere cum existimet me scilicet ab Arishotele disputantur aduersus Platonem' siquis talis' velim animad uertat non ita Aristotele reliquis flatonisauditoribusingenia tardiorem fuisses ut que tam multi intellexerunt cenuerunzq Meutati suntl ea solus uel non intellexerit uel parum probaueri L. MA.t certe uir doctusdutaxat uerbalquor pfundiorem sententia probabati ad usum communem uulgare referens eprehendi irie quod significare primo aspectu uidebantMd ita ee putaressiQuemadmodum siquis nostrum reprebendere ueli ristotelem l q, deum animal dixerit aut genituram quod ille sperma uocat generationem aut uirtutem substantia laut forma operationes
aut aliud huiusmodi the quod uerba uidentur pre se ferr id parum sederate aliquis se tur Sed neq: hec sine causa ab Arithoteles nec illa sine natione allatone dicta seriis licet tamen aduersius hec et illa obiicere siquisauditores suosattentiores reddere uelit c ' νII.
118쪽
quomo aut uerborta improprieratem uitarei aut sono uocabulino facile arripi debeant duan nec Rristoteles reprehendedus e necflato eoqi minus Plato iquo magis ei licuisse uidetu dalium usum uocabula transterre cum de rebusiritelligibilibus et earum causis agia i Et enim substantiaria huiusmodi ut nullus sermo est' ta nulla uocabulorum haberi proprietas potesti seda si nos loqui de illisahqd conamuria rebusnostrishoc es h naturem ιμι με in uernaculis uerba mutuemur oportet surioribus amen quoadi senu '. ' eius fieri potest quales matbematice suntAuga materia prorsus ab stabutu mod siquisita esse ut dicimuΡxistimat et nihil
ominustallacibus captiosi': nationibusiri inger fac debilitare sapietissimi hominis auctorizatem nititur ibic a boni uiri offitio longissime abest A ccedit ad hec reria diuinara decens occultatios quas Plato uerbismatbemacitasadumbratare pulcberrime conaz:
quemadmodum alios quo getilestbeologo Efabulis aliossaliosenygmatibus siue allegoriis videmusfeciste uid pncipesnostre Ireligioniscommemorem 'quos quisn5 uidet quantisverborum luelaminibusdiuinarum rerum precepta c6 texerint' leni stinchurusmodi arcanis libri prophetaria plena uetus omnis scriptura sacra allegorii s scilicet suspeetidibusi relatioibus translati Oibusled Tamen Nemo barac nisi impiu reprehendit diemo doctrinam ita opertam quali fabella irride ed omes admirantur coluisuenei Anz 1ropter quod pleriq: sapientissimi uiriri arietissimi
ecclesie doctoresmultum Iaboris opersi studui in bisexponediscosumpserat Sic olim Pythagorei philoibphi docere res diuinas solebant ic Plato facere uolui non modo Pytbagoreo θαetatis siue morem secutus sed etia chaldeos et iudeosquosadierat er prophetas e nostri saliquos uidenatia quibusplenaq: fuerat e doctus que eo de ritu tradenda suishominibus censuit Credendues h enim doctoribusnostri qui bee de Platonerdiderunt Milo piacto igitur qui cbristiariam fide no fiete ac simulates sed uere constanterq: profiteturlbec apud Ilatone reprehendat at ir rideat' ue in sua religione magnopere probat et laudati sirgo quod diuini illi propheis rectissime sanctissime fecerunt da Platone factum non modo improbandum n6 est sed potius summopere laudandum eterum quid absurdum dici a Platone
videmus quum aut circa Ium aut rectam lineam tribuit alme Sane Aristotelesquo ita docet Vc anima simplicerei nationEi
119쪽
instar recte lines 1pium uero copossitum' instar fina ste
at intelligati Sed Aristotelesin tarma rectari potiaria: Plato flexa in circul Id enim uisum est citaue usquzo
intelligentiat que se ad materiam flexerit reuertie ad sem uanici, naturam uel tale aliqd repetit Ite Rristotelesin mafer Isracta maluit lPlato rectam ut transitiuus Asmemoruseid est operatio lpromeda uignificaretur cum eiusmodi motusiris har recte linees terminosuridet 8e quo habeat sibi scriptos uri anime duple uiuendi ratio siti Una perintelligentiam altera per opinisonem circo P lato duplicem circula et duplice re stam Iinea statuit
II rimordia item cotineri in anima putatpporcione medietateam geometrica tia arithmetrica aut musica qbu iusticie munus prodear et amicici societatisu: officia nascantussi ur aut bar moniam quandam larq: concentum animξ concedendum noriceleamus qn sensusipsosseruari oblectari' ed deliniri siensibilium rerum consonantias et uaria partium compositione ultimust Aeenim aduersarius quid ueritas habeat quid ex equo spectari oporteat parum attendens slatonis sicripta ad usum uulgarem accommodat. Nec unil potuit audiret quod fuerit canetissimi coetorii home aquinatis de Platone iudicium1Hic libros de Uarrima Aristotelis expone Reprobat inqui ristotclesuerba I latoni Sed attendendum non id improbari quod Plato seri seriti sed qs uerbor cosuetudo ostedais Quod ita ab Aristotele fit nequis propter uerborum improprietate et profundiorem Satq: opertum Platonissermonem i errorem labiatur ca animam circulum aut numerum esse audiat Nec enim etsi aliter q sonet . significare uide atun ame ut cautioresessent' legerenάplacuit contω scripti illia auci oris sententia dissereres ea ne quA uir plane Peripateticose nec minus inter doctos sanetissimus Ainter sanetosdommimus Platonisopinione ubaliquanq uerba eius magis accommodata ad profundiorem illam et implicitam uetustatis stilosophiam q ad simplicem et perspicua tradicione intelligat isergo atqt aliis huiusmodi rati6ibus motus Plato: rictiunam anime talem a creatore deo factam scribit que innata sibi principia habeat et quasi nationesmathematicasdigne pro portionales ad rerum omnium bonarum delectum et actum
effectu φ siquismale me culpa hominis m delegerit silme o Plat no dei est mee et plura alia loge subtiliora racio indicat
120쪽
Mamematicarum rerum quam Plato repetesaltius rera causas cotemplai et rebuscreatis octibus tribuit Exercet etia ingenia auditor i et mathematicarum disciplinartim natione ad stipiora intellectuq difficillima metem dirigitimore eo pythagoreo fg qui nihil eκistimarunt aptiusad insitam in nobis recordatioemi diuinaria rerum g mathematicas disciplinas Quocirca his mediis ad illas transeunda censebant quando qdem inder resnaturales atq: immateriales lacum tenent medium qpp nec cum materia c6si erantur inec esse sitne materia pomunt Sed p abstractione quadam intellectus sumunturN ori hec pedalis que scripta est linea sumitur Inquit Aristotele ed illa que stelliratur expers latitudini' et pedalis etiam si maior prescripta est mac uia et pytbagorei omneset iliato ad immaterialem diuinaq riaturam eundum iudicarat i scunq aliam aggredi e uianis hunc magis propitiam sibi fortunam Plato inquiraoptare oportere sus interdum fabula Plato est sed non more poetarum quosapie' improbati et e sua repti. prorsus eYpelliti Verum id fabularum genus probare uidetur qa ad bones bate spectat et ad uirtutem hortatur ac diuine nature nationem figmentis quibusdam Non ineptis modestissime indicatsPleruriq: ecia que palaPriuridiare non decet quasi subtilioribus quibusdam uelisobtecta ostenditi Ooc genere quemadmodum Socrates in Q stituenda republica docet esse faciendum apientissimus P Iato nonnunq utitur ut rude uulgusat idoctum Faciliuspercipia iiiiriam naturam bonorum omnium causiam emel mali nullius Eundem preterea semper sibi locu seruare nulla omnino pati muratione ueritatis
fonte in se c6plecti inihil fraudis cuiq moliri Que cta ignoraret Platonis obiurgatori quanq dilucide genena fabularum apud Macrobiu in expositi6e. M. Tullii de Gmni cipioni idere potu enati figmenta flatonii et fabulas obiectis Surdus uidelicet tum ad ea que mo retuli dichas Iamnis iam ad alia permultasque inTimeo in Parmenide in Phedone in philebo in sophistat atq: s aliisplerisqi Iocisexquisitissime pfectissimeqi disseruit ediquid de transitu animarum bruto corpora aduersariusdiceis iRd hoc quoqi facilis reiponsio est 3ί cognita omnibus olo ad uersario exceptos qui omnia iri deteriore semper accipit partem. jJ Eentelia certe si aesis hec esti anima si ex hoc Ioco intemerata lac uirtute predita abierit.Sedem supiae immortalitariisecipere