장음표시 사용
221쪽
depereunt. Vsque eo etiam mortua cadavera ultra sines villae proiicienda sunt, et altissime obruenda sunt sub terris, ne sorte ipsorum corporum interna
sanorum Contingantur et pereant.
. III. vulgo II. feci. 16 . Vtio ' quidem vocabulo si pestilentia appellatur, sed habet plurimas species et diversas , quas enumerare non ' piget, ut faciliusa ipsa principia a diligentibus intelligi possint. Est itaque humidus morbus quoties' per os et nares
humbr emuit bobus, et fastidium aegritudoque Consequitur. Est siccus, quoties nullus humor apparet, sed animal quotidie macescit, et sit deterius, nec iuxta Consuetudinem appetit cibos. Est articularis, quoties interdum de prioribus interdum de posterioribus pedibus claudicant boves, Cum habeant ungulas Sanas. Est et subrenalis, quoties a posterioribus debilitas, incipit, et quasi ' lumbi dolere creduntur. Est sar- ' ciminosus , quoties' per totum Coopus bobus tubercula exeunt, aperiunt se, et quasi sanantur, et iterum 4 in aliis locis exeunt. Est et subterculaneus. quoties
humor pessimus in diversis partihus corporis ' bobus erumpit et decurrit. Est elephantiosis ' quoties velut scabies minutae pustulae circa nares vel Collum exeunt ad similitudinem lenticulae. Est et insania,
222쪽
quae resectis bobus eripit sensum, ut nec audiatit more solito, nec videant: ex qua passione celerrime moriuntur, quamvis hilares pingue Sque videantur. Hi omnes morbi contagione sunt pleni; et si unum sanimal apprehenderint, celeriter ad omnia' trans- 'eunt; et sic interdum aut integris armentis aut omnibus domitis allerunt interitus. Vnde onini studio quae semel tentata suerunt segreganda sunt animalia, et ad ea loca mittenda, ubi nullum animal pascatur; ne Coniugione sua omnibus periculum inserant d et ne
gligentia domini sicut solet a stultis divinae impu
tetur offensae. Evincendi tamen sunt, et exquisitis a remediis expellendi acerbissimi morbi. Panacem a iseplasiariis' comparas. Er*ngion autem herba dici-νtur, quae in littore nascitur prope undam maris: yynorem habet quasi aureum vel galbin eum; solia eius sunt quasi soli a cardui silvestris, inter arenas littorum largissime spargit radices: has esI dies, et in umbra
Siccutas servabis. adversus morbum tam equorum
quam boum plurimum prosunt. Ex quibus potio 'componitur ista: Badicis panacis, itemque radicis herbae eryngii ternas uncias, seminis quoque foeniculi' uncias 5 pariter deteris ' diligenter, ad disque
farinae triticeae sextarium, ita ut prius frumentum frangas et molas: quae omnia de calida servente conspergis, et cum melle vel sapa novenas ossas indo
supreti. 37. 34. plane geminum, ubi gias et a. vi naM a. .
223쪽
22OVEGETII LIB. Iv, CAP. 3 dabis γ singulis bobus. Praeterea sanguinem marinae testudinis Colliges , et cum vino per os dabis. quam quia invenire dissicile est, vulgarium testudinum p
desse aestimant. quod utrum bene opinentur , usus viderit. nam auctores de terrestri testudine tacuerunt. 1, Pulverem myrrhae' et cassiae fistulae, necnon etiam thuris pro aequa parte admisces; ex eo unam Seu is unciam cum sextario vini veteris in die per nares
bovis infundis. Quod medicamentum per triduum a facies. Morbi quoque quos superius nominavimUS
amari sunt, et non nisi amaris potionibus superantur.' Nam contraria contrariis potionibus curantur ratione
medicinae. Ideoque pulverem herbae absinthii et crudorum lupinorum, herbae quoque Centaureae vel Peucedani aequis ponderi hos diligenter misces, eti in sextario vini veteris trina cochlearia singulis diebus, , , additis unctis 5 olei,' per os dabis. Praesens quoque remedium experimenta docuerunt.' radiculam herbae consiliginis quam alii pulmonariam vocant, alii tantum β radiculam sinistra manu ante ortum solis collige; quia sic maiorem vim habere creditur : tun
ad acum s vel acutum J cuprinum pars auriculae,
quae lata est, quasi in circulo signatur, adprematque 1s ut rupta cute leviter sanguis exeat. Quod cum ex utraque parte seceris, medium orbiculum perforas ad acum, et in eodem soramine inseres radiculam ,'
quod subi exierit, J omnis pestilentiae virus Per
224쪽
ipsum desiuit vulnus, donec ille solus locus , qui de
signatus est, putrescat et decidat, atque ita animal liberetur. Visci' solia cum vino trita defunduntur ii in nares,' atque ita singulis bobus sive universis gre- 'gibus, cum morbum incurrerint, subvenitur. Sus5- . menta quoque plurimum iuvant, sulphur. bitumen , 30 allium, Origanum, semen coriandri aequaliter' misce, et vivis carbonibus insperge, et Cooperta capita eboum supra vas, in quo summenta incenderis. diutissime continebis, ut sumus os eorum ' ac nares impleat, atque ita ad cerebrum et interna salutare remedium penetret. Sed et totum suffimentare percommodum est, ut ab eodem morbi ' pernicies expellatur, et cum Sutera pestilentiae contagio ' non coinquinet. Generalia igitur remedia adversus morbos generales contagiososque retulimus ; nunc adversus Valetudines, quae singulis animalibus accidunt, nec in alia transeunt, remedia subiungemus
IV. vulgo III). Cruditas plurimum nocet; cuius
haec sunt signa : crebri ructus, cibi fastidium, sonitus ventris, intensiones' nervorum, oculi hebetes: Propter quae nec bos ruminat, neque lingua se deter-
Go. v) eonseribamus S. N. ati iamiamtia Go. IV. Hoe rapite et sequentibus eoatinentur Columellae s. e. s. il. I et 8. quorum segmenta ut satilius eonferri possitit, in margine interiori nolaudaeutaverat Gesuer. a) contractiones S. N. h Ila pro tingtiam det. litora Cooperta evita Vulgo deerat evita et deineeps legebatur stimus sa
M. pro capiat habet ea I, Goth. pia. Scilicet ea a uia ortum ea cuivi, et ipsum voeabulum suo loecidemOium in alienum migravit. Si
comparaveris loeum plane geminum I. 49. 3. veram emendationem esse
225쪽
VEGETlI MB. 1 V, CAP. 4git ut qolet. Proderit' aquae calidae duos congios iit' hibi possit digerere per fauces. post quos Statim brassicae ' triginta caules modice decoques, et ex aceto dabis, suspensumque animul ab alio cibo penia tus abstinebis. Alii eruditate luborantes clausos inho vili detinent, nec cibos praebent. quibus ε lentisci et oleastri cacuminum pondera 4 deterunt, et cum lib. mellis atque aquae '' Congio miscent, quae una nocte sub divo mittunt, utque ita saucibus digerunt.
Deinde interposita hora, macerati infusique ' ervi 4 lib. obiiciunt, ab alio quoque cibo vel potione prohi
a bent.' Nam si neglecta suerit cruditas, ventris inflatio intestinorumque subsequitur, exprimit gemitus, Cibosque capere non sinit, nec in loco consistere , decumbere et volutari cogit, caudamque frequenter
Commovet. De experimento medicina est, caudam iuxta clunes resticula vel lino vehementer astringi,
vinique sextarium cum hemina olei tepidum dare per sauces, atque ita per mille quingenuos passus
bovem currentem trahere: si dolor permanserit, ungulas eius secare, et uncta manu per anum fimum 4 extrahere, et rursus agere Currentem. Si tardius
proficit, tres partes lauri diu conteruntur, et cum duplici aquae calidae dantur. Si ' ista non valent, myrtae' silvestris soliorum duae lib. tunduntur in pila, et duo sextarii' ex calida aqua miscentur, ac per vas ligneum saucibus insunduntur. utque ita sub cauda quatuor digitis ab uno percussa vena sanguis emitti
226쪽
ur. Qui cum satis essina erit, papyro ligata cauda vestringitur post concitatus bos agitur tisque dum anhelet. Ante detractionem tamen sanguinis adhi- stientur ista remedia: tribus heminis vini quatuor tinctae contriti allii' permiscentur, post quam potionem cogitur currere : duae quoque unciae salis Cum decem unciis ceparum atteruntur: mel quoque decoctum admiscetur; ex quo sacta collyria longiora non parum valida immittunt in anum. ut ventrem resolvant: atque ila bos currere cogitur. Ventris . quoque et intestinorum dolor sedatur, si anseres natantes et maxime anates animal aspexerit. Nam an a S mulos, etiam equinum genus conspectu sui celeriter sanat. Sed interdum nulla medicina convenit, , sequiturque torminum ' vitium . quorum Signum est, si cruentum' mucosumque ventrem ediderit. singu
lare remedium est cupressi baccae' quindecim e quindecim gallae diligentissime tritae, et ' quantum utramque ponderantur tanti ponderis vetustissimus caeseus,
ex S. N. Gesn. u lia pro ea entum mtitosumqtis eum Morg. Gegn. muscosiamqva Co. h ita pro eti essincta acripsi. S. N. evressi hae s ee εἰatio a ana XV. bene trita a et lantundem Mettiseissimi easei. e) Vulgotiddiluer Meroenae. d et addidi eum Norgago. est titra e ponderantur pen-Cap. IV. Deeem timetia) Columella deeem emis, qu d praeserendum esse, rati cinthus physteis et medieis de momstravit Morgagni. Vult enim aer iudine salis et parum proritare alvums i eonsilio non ausseere videliaeeteparum destans; nee satis longa et assa inde fieri eollyria posse censet vir doetissimus, cui assentior. Miam Malim nia a etiam et equi.
decim galliae. Morgagni defetidebatri loeo Celia it. 33. Et quantum) Cum Morg. et addidi.
olvitne penderia Z Certe pontareana malim.
227쪽
quibus pariter detritis admiscentur vini austeri sextarii 4, et in potu dantur , ita ut lentisci ' mixtaque ole-8 stri cacumina praebeantur. Si venter coeperit fluere: corpus et vires carpit operique inutilem reddit, quia ex cibariis ad medullam ' bovis nil pervenit, et sic viride per ventrem proiicit quale ' manducaverit. 9 Quae cum acciderint, prima die a cibo et potu abstinendum est, ita ut ' nec secunda dioe bibere permittatur; cacumina tamen Oleastri et cannae silvestris,
itemque baccae lentisci et myrti dandae sunt; nec post triduum etiam potestas bibendi nisi perparum ' concedenda est. Sunt qui ex soliis lauri teneris
libram I, abrotanum hortense pari portione deterunt Cum aquae calidae 2 sextariis, atque ita saucibus in- fundunt, et ' pabula quae superius' praebent. Aliqui vero et lib. ex vinaceis' ad lacum torrent et conterunt, et cum ' sextario vini austeris ad bibendum dant, et commemoxata saepius ' cacumina obiiciunt. Quod si neque proluvies ventris exit, neque intestinorum dolor, recusat tamen cibos, et praegravato capite erit: ' lacrymae quoque oculis et pituita naribus Currit, usque ad Ossa Pons media uratur, auresquct
iari ita, et quale manducant, egerere.
Sed dedi leetionem S. M. ubi vulgo
erati sitiere et videris egere coryti et vires eram M plerumque intilii mro u - medelam - mmenia , quod sie inderis per υentrem proiicit, quam mam o Nerit. Scilicet h. l. reae. i verba el sideris egeo ; deinde ex vulgato ea eo Hertim e es ei mis operique. Ex vulgato medelam Gestier reele esseeit mediatim. Cesnertia legebat: at M. e. stiere et inrima egerere, Direa camir operique inti .
228쪽
serro discindantur, sed usturae igne ' factae ut sanescant, veteri urina bovis ipsius confricandae sunt.
aures vero scissae picula' oleoque curantur.
V. vulgo IV. seci. Ia . Periculosum fastidium.
bobus ranulae iaciunt, quae aperiendae sunt, et ullio cum Sa Ie pariter trito ipsa vulnera conspicanda, ut Omnis humorfexeat provocatus.' Melius creditur, si ad acutam cannam exseces ranulam. Post vino OS lavatur. interposito unius horae spatio virides herbae vel frondes dantur. Tam diu autem sustentantur mollibus cibis, donec facta vulnera cicatrices ducant. Si neque ranula suerit, et non appetent' cibum, al- , lium tritum cum oleo naribus infundes.'
VI. vulgo IV. Bos si sebi ire coeperit, quod ex
venarum inquietudine, et calore totius Corporis veIoris intelliges, una die a cibo est penitus abstinendus, ita ut postero ieiuno eidem sub cauda exiguum Sanguinem detrahas; atque interposita hora tui ginta parvos coliculos' decoques, et ex oleo ac liquamine per os digeres, eamque escam per dies quinque ieiuno dabis. Praeterea cacumina lentisci A vel olivarum. vel tenerrimam' quamque frondem, a C pampinos, si codem tempore sunt, praebebis in cibo. Labra quo- , que eius deterges ad spongiam, et aquam frigidam ter in die osse res ad hibendum, ita ut intra tectum
229쪽
hos febriens teneatur, nee antequam sanatus est dimittatur in pastum. Febrientis autem ista sunt signa tlacrymae profluunt, gravatur caput, oculi semiclausi sunt, Iabra salivis madida, longior et Cum quodam impedimento tractus spiritus, frequenter et gemitus.. VII. vulgo IV. seci. 4 . Tussis' boum non minus' diligenter sananda est quam equorum : quae si recens fuerit, sextarius sarinae hordeaceae cum uno ovo crudo et hemina passi per os datur ieiuno: gramen quoque concisum tunsumque admixta sarina sabae 1 resae' et pollinis lentis sine' cortico sextariis duobus aquae calidae miscetur, agitataque diligenter per, os diffunditur. Veterem tussim sanant duae librae β hyssopi maceratae ex aquae sextariis tribus; quod insusum teritur, et cum duabus partibus sarinae lentis' miscetur, et per os datur; Super quod aqua
hyssopi, in qua Γ decoctum J insusum decoctumque
3 etiam est propinatur ad Cornu. Porri etiam succus' expressus cum oleo, et ipsa fibra cum hordeacea farina remedium praestant. Radices quoque eius
VII. Novum eaput exordior. quanquam Codd. Sambuet a seeliona de reum a. novum caput Oediuntur eum titulo: Ad Melerem Itissim. a) Colm
Columella fresae, et Plinius 22. cap. 25. Desam laudat ad tussim; quoniam tamen Ccilii mella ipse delude ad tu,siti laudax il hordeum torre caelum mollium, et Vege ius cap. 65. saritiam sabae frixae , rapite autem 69. lentem et semen lini eis nigraeei frigere iubet, ideireo vulgatam movere nolebat Norgagni. ortam torresaelum hordeum Cotu. mellae est potius ptisana, ui deinceps videb tis. Deinde in Ioeo Ve- gelii V. 64. vulgo III. 65 Codieea meliores habent fisaea seu fresae, iuposteriore v. 68. vulgri III. 69. Codiees meliores habent rerere non frigere. Igitur non dubitavi fresa aeribere. Deeoetu Norgagni subsiItti; iridet et. Reliquas eius emendati ἀnes , ex Columella ducias, verbo,ignificavit Gesner in varietate levit
230쪽
diligenter lotae, et cum farre triticeo contusae, ieiunoque datae, discutiunt vetustissimam tussim. Idem Praestat ervum sine valvulis' Cum ptisana hordei molitum ,' et cum aqua tepida vel mulsa in fauces salivati more dimissum.
stema dicunt, melius ferro aperitur quam medica-ymento; ' post, cum expressum pus aut sanies fuerit, sinus ipse, qui eam continebat, urina bubulina ca
lida lavatur, ae linamentis ac stuppis sive linteolis pice liquida et oleo infusis curatur. Quod si colli- agari ea Pars, ubi est ulcus, non potest, lamina '
Candente sevum caprinum aut bubulinum stillatur. Aliquanti' cum vitiosam Ρartem inusserint,' tune urina veteri humana Iavant, atque ita aequis ponde- Dibus picem liquidam cum veteri axungia incoquunt
IX. vulgo IV. secl. 9. Sanguis Cum ex aliqua ne- cessitate ad pedes venerit boum, Claudicationem a Dsert. Quod cum accidit, inspicito ungulam, invenies eam ultra solitum calere, et vitiatam partem premi vehementer hos non patitur. Sed si sanguis adhuc super ungulas in cruribus est, ad triduum triti salis pernicatione discutitur. Quod si tantum' in ungues
pro ipsi febri Morgagni. i) Ila pro si in pabulis Morgagni. M Ita pro