장음표시 사용
131쪽
mini,siue ille magus,sue rex, siue tyrannus fuerit,aduersus tot hostes smulco cgredi potuit,contraq; omnem idololatriam,omnemq; militiam daemonum,di cunctam magiam,& totam gentilium sapientiam,tam validam, hactenusq; vi gentem ac mouentem plurimos quiuit obsistere,omniat simul uno momento debellare,sicuti dominus noster verus Dei filius Qui cuiuslibet errores inuis,
hi liter arguens solus ab omnibus spolia detrahit. Vt qui colebant idola, iam DPsa conculcent,qui magica insignes erant, impiae vanitatis libros incendiis tr dant,sapientia clari, euangeliorum interpretationem omnibus praeserant. Et quos antea colebant deos deserentes, quem paulo ante crucifixum irridebant,
huc supplici venerent obsequio,Christu Deum esse verum confitentes,di a prius dicebant dij,signo crucis effugiat. Cruci vero saluator adsxus,toto orbe Votis predicatur ac diis. Quosq; gentiles adorabant deos,ut scedi iam turpesq; ab
ciantur ab ipsis cultoribus suis. Qui Christi doctrina secuti honesius illis, eccastius vivunt.Hsc igitur ec his similia,siquide humana sunt, ostendat qui villo priorum quom huiusmod i fuisse facia. Sin vero non hominu illa, sed Dei operata videntur di sunt, quid adeo im j infidelesq; sunt, ut non agnoscant hom p
iratorem dnm ac Deum essecIde em sere patiatur, v si,qui ex creaturae opificio ipsius creatore Deum intelligere nequeunt. Nam si ea virtute eius cuncta disponente, ipsius diuinitate intelligerent, agnoscerent profect)Christi quo in caseneopera non humana,sed saluatoris omniuDei verbi est ipsaq; agnitione se thut ait Apostolus,nund diam glorie crucisa issent. Queadmodum igitur,si sis inuisibilem,pernatura Deum,nemini*conspicuum videre cupiat,ipsum peribus illius agnoscit,atq; comprehendit. Ita di qui mentis oculis non intuetur Christum,vel ex operibus corporis ipsum addiscat probet et, humana ne sint lin. sus opera,an Dei:Ac si quidem humana deprehenderit, rideat.Sin verd diuina intellexerit,grate suscipiat. Neque ea, qus sunt veneratione dignissima,irrido Dat. Magis miretur, negocii tam vilis gratia,diuina sese nobi peruerint, di per ipsus mortem immortalitas in omnes emanauerit, ac per humanitatem verbi rerum sit prouidentia cognita,cuius autor di opifex ipse Dei sitius patris ve diu. t. , hum sit dcirco enim hominem adsumpsit illa malinas, ut nos efficeret deos. ir . , bis Atet ideo se manifestare per carnem voluit,vi vobis inuisibilis patris intellige Dei ad su- tiam largir Aur, humanasir omnes toleravit iniurias,ut nos immortalitatem hae ἡ- , oti reditario iure caperemus. ipse quidem nihil violatus est, quippe impatibilis ase Ioedio que inuiolabilis Deus ac verbum. Homines verδPassioni obnoxios, quorumtio. gratia ista passus est, in suam transtulit beatissimam secretissim Emque qui μ' u i tu rem. Prorsu saluatoris opera,quae in carne gessit,ialia ac tanta sunt,ut si suis
Chiistum enarrare Velit,eis merit 3 consori possit, qui maris vastum intuentes profuse quae non dum,eius enumerare fluetias velint. Sicut enim possibile non est, ut quis viserunt laxi das omnes oculis colligat, cdm nouae semper praeteritarum intercipiant se
γ' - sum) ita ecqui Christi opera in carne comprehendere cupit, omnino omnia nequibit cogitatione percipere,quum plurima ipsius intelligentiam fugiant, ex his etiam,quae se inteli xisse arbitratur. Satius igitur 5c melius est, eis omissis, quorum n ecparte quidem digne quis enunciare potest,unius tantum meminisse,iihil omnia miranda relinquere.Cuncti em m sunt digna miraculo, ec quocunque aciem vertas,inde se verbi diuinitas aperit. Id igitur te post illa, quae diximus,considerare dignum est,ut finem iungamus initio,vehementerVmirari, e quod post: saluatoris aduentum non iam idololatria crescit, sed quae erat, in dies minuitur ensimque descit. Non ultra gentilium sapientia proficit, ec quae prius erat,iam penitustabitur.Non iam daemones praestigiis, vaticiniis,magicisque carminibus taliant,sed solo conatu consus,fgno crucis abscedunt. Atque ut breuiter
132쪽
DA iNCARNATIONE VER BL LIB. L U
A Vt breuiter dixerim, inspice saluatoris doctrinam, quam se ubique diffuderit,
feliciaque incrementa percipiat,contrsque cultus omni, daemonum, ec omnia quae fidei Christianae aduersantur,iugiter minuantur, infirmentur, ac defluant. Ei ea consideratione permotus, uiuatorem omnium ac redemptorem Dei mlium toto pietatis astectu venerare, & quae ab eo indies minuuntur di euacua
tur a corde oe cogitatione tua longius abrice. Sicut enim sole rutilante nihil iam tenebrae praeualent, sed bc sicubi fuerint ipsius radiis illustratae fugantur, irabe diuino saluatoris aduentu apparente, nihil iam idolorum obscuritas valet, sed omnes orbis partes do strinae illius fulgoribus rutilant. Et quemadmodum rege aliquo se domi continente, plerunque nonnulli improbi eius captaristes absentiam, se praedicant reges,mentitoque habitu regio, simpliciores quos que decipiunt, solo enim nomine falluntur homines,audientes quidem esse re gem,sed illum minime vi dontes,ob id scilicet, quod regiae domus secreta penotrare non possint. Vbi autem verus processerit rex, tune iam ipsius praesentia lhuiusmodi teductores arguuntur, hominesque conspecto rege vero eos ii quunt,qui se interim improba simulatione fefellerant. Ita di pridem fallebat daemones humanosanimos ei sibi honorem ae nomen imponentes. Postquam uod apparuit in carne Dei verbum, nouis insinuauit patrem, daemonum iam error omnis aboletur ac deficit,homineso intuentes verum Deum, Dei filium telictis idolis recognoscunt.Hoc autem quod sit Christus Deus verbum,ae insetus Dei praecipuum documentum est. Cum enim cessent humana omnia,Chraniq; permaneat verbum,quis iam ambigat, quae desinunt suisse temporalia qui vero permaner,illum esse Deum ac Dei filium verum, Unigentium verbu Hse
ibi interim paucis Machari charissime, pro init itutione tua de Christiant fide
normare diuino siluatotis aduentu dixisse sufficiat. Tu autem ex his occast n ne sumpta,si diuinas literas legeris, ei diligenter applicueris animum, disces' ex eis planius atque persectius eorum quae diximus, veritatem. Illae enim a the logis ac Dei spiritu plenis hominibus conscriptae sunt. Nos quae ab ipsarum p Vitis doctoribus, ectis qui Christi martyres fuere,didicimus, ea tuae industri aedilectioni grate communicauimus. Disces praeterea secundum ipsius ad nos plenum gloriae&maiestatis aduentum,cum non iam inserui habitu, sed ingloria sua: Non in humilitate, sed in maiestat: Non ut patiatur, seaut crucis tuadi fructum omnibus reddat adueniet, resurrectionem scilicet atque immortali ratem t Non enim ille ultra iudicabitur. sed iudicabit omnes,retribuetque singulis quae gesserunt in corpore,sive bona, siue mala. Vbi bonis quidem coeleste regnum&praemia aeterna. malis veri sempiternus ignis, ec exteriores res dentur tenebrae. ita enim & ipse dominus attr Dico vobis. amodo videbitis Milum hominis sedentem a dextris virtutis Dei, oc venientem in nubibus coeli. iii gloria patrisIdcirco ec salubriter admonens,ad illam nos diem praeparat, discens: Estote parati, ec vigilate, quia nescitia qua hora dominus veniet. Nam iuxta Pauli vocem Amnes nos assistere oportet ante tribunal Christi, vi ree piat unusquisque quod gessit in corpore, sue bonum, siue malum. Verum Mindagationem scripturarum versimque scientiam, necessaria est vitae probitas, animi munditia,&Christiana pietas ut praemes animus quae cupi .consequi possit, quantum humanae naturae fas est,ta verbi diuinitate comprehedere. Naalisei munditia animi de vita sanctitatis aemula, possibile non est sanctorum diis i ntelliger iniemadmodum enim,si quis intueri solis lucem velit, oculum purgat clariorem* reddit seipsum serme ad eius quem cernere cupit similitudinem mundans.Ut ita lux effectus oculus solis lucem queat intueri. Aut quemadmodum si quis ciuitatem aut regionem inspicere cupiat, pergit ad lacum , i
133쪽
.is: v Ipiciendi gratia.lta re qui Theologorum consequi intelligentiam cupit, abluo cimi sit, si, re Prius animam debet atque detergere,& per vitae morumet similitudinem, i xum dicta psos adire sanctos, ut voto atque instituto illis coniunctus,ea etiam,quae illis Dec. oui, us reuel/uit,intellig/t,&quasi unus e illis effectus,effugiat peccatorum pericui, se lum,& ignem eis in die iudicii praeparatu. Recipia ij reposta sanctis in regnis
coelestibus praemia,quae o Ius non vidit, nec auris audiuit, re in cor hominis non ascenderunt,quae his parata sunt, qui virtutis sequuntur viam, diligente
Deum 5 patrem in Christo Iesu domino nostro. Cui est cum patre ec spiritu sancto honor imperium in secula seculorum Amen.
ni de Sancto spiritu; Liber I.
Dmirabere forsitan,qui sactum sit, ut qui iussus eram epistola de spiritu sancto conscripta disputationem in compen
dium conferre,remque paucis explicare,nunc videas meis persedentem hac de re verba facere, scribere aduersus eos
qui impietatem admittentes in stium Dei, dicebant illum esse creaturam.Verum haud reprehendes factum lat scio, si causam intellexeris,quin potius approbabit tua pietas ubi via erat quam probabilis ratio nobis hoc persuaserit. Quoniam enim in ipse do taminus ait, non a seipso loquetur Paracletus, sed quaecunq; audierit loquetur quoniam ex me accipiet, Sannunciabit vobis,ec quum insufflasset in eos dedit c a illum eae se discipulis.Ita ac pater effudit illum super omnem carnem, sicut serseptum est:ideo sane prius de stio Dei congrueter mihi tum dictum est,tum scriptum,nimirum ut ex cognitione si ij valeamus&spiritus sancti rectam habere cognitionem. Qualem proprietatem cognouimus filium habere cum patres eandem comperiemus re spiritum sanctum habere cum silio, re quemadmo dum filius dicit milia quaecunque habet pater,mea sunt,sic haec omnia coni periemiis,esse per filium in spiritu sancto.Et quemadmodum pater ostendit filium, dicens: Hic est filius meus dilectus,in quo mihi complacuit est, sic filii est spiritus. Emisit enim,inquitad Romanos Apostolus, spiritum suum' in cordi-hus nostris clamantem abba Pater. Et quod admirabilius est, quemadmodum filius dicit, quae mea sunt, patris sunt, sic patris est spiritus sanctus, quemadmodum dictus est filii. Siquidem ipse filius dicit, ubi venerit paractetus, quem ego mittam vobis a patre, spiritum veritatis,qui a patre procedit, ille testim nium perhibeFit de me.Paulus autem scribis: Nemo nouitqus sunt hominum nisi spiritus hominis,qui est in ipso. Sic di quae sunt Dei aemo novit nisi spiritus Dei,qui est in eo. s ver3 no accepimus spiritum huius mundi, sed spirita. ἀ . qui cst ex Deo,ut sciamus quae a Deo donata sint nobis. Quin & in tota diuina scriptura coperies Q spiritus sanctus qui dicitur filii,idem dicitur esse Decidis insuperioribus libris conscripsimus. Proinde queadmodum filius iaci, habet proprietatem cum patre,quodsi proprium germen est ex illius substatia, no est creatura,sed patri homusios, hoc est, eiusde ei sentiae, sic haudquau spiritus su
eius possit esse creatura,quin Potiua implua est, qui hoc dicat, eo quod habet
134쪽
proprietate cum filio,quodet ex illo datur omibus,denis et quae habe filii sunt.
Haec sufficiebant ad persuadendum vel cuiuis cotentioso, ne posthae dilat csse creaturam spiritiam De qui est in Deo, ut profunda scrutatur Des,qui ex patre datur per filium, ne ex lus cogatur ec filium dicere creatura,qui est verbum, qui sapientia,qui figura,qui splendor est patris,quem quisquis videt,videt di patrem,ac deinceps audiatraui negat filium,nec patrem habet. Alioqui paulatim iste progrediens velut amens dicturus est,nonesse Deum. Attamen bonum suerit pluribus argumentis impios redarguere ex quihus demonstratur filius non esse creatura, ex risdem demonstrare,nec spiritum sanctum esse creaturam. Ex non ea tantibus sunt creaturae, di esse coeperunt. Nam in principio creauit Deus coelum di terram,quaeq; in his sunt.At spiritus sanctus ex Deo est, dicie k quemadmodum ait Apostoliis. QMd si films quoniam non est ex non eae Ralla prama V εἰ
tantibus, sed ex Deo,consequenter non potest esse creatura, necesse est,nec spiris sanctum esse creaturam,eo Q in confesso est eum esse ex Deo.dia creaturae sunt ex non extantibus. Rursum unctio ec signaculum dicitur,ec est spiritus sanctus. Etenim Ioannes scribit:Et vos unctionem accepistis ab eo,ut maneat
in vobis,nec opus habetis,ut quisquam vos doceat,sed sicut illius unctio, spissexus eius docet vos de omnibus. Rursus in Esaia Propheta scriptum esti Spiritua mini super me,ed quod unxit me. Paulus sic scrib it: In quo di credentes s gnati estis. Et iterum i Necontristetis spiritum sanctum, in quo signati estis in diem redemptionis. Vnctiones autem in hoc unguntur ae signantur. Quod si octiones in hoc unguntur ac signantur , haudquaquam erit creatura spiritus. Neque enim quod ungit, simile est ijs, quae unguntur. Siquidem haeeunctio, halitus est niti, ut qui habet spiritum, dicati Christi honus odor suis mus. Iam di signaculum lilium exprimst, ut is qui signatur, habeat Christ formam, sicut dicit Apostolusi Filioli mei, quos iterum parturio, donec sese metur Christus in vobi,. Quod si spiritus bonus odor, ac forma filii est,m nisestum est, spiritum non esse creaturam, quandoquidem nec filius, quum sit informa patris, est creatura. Etenim ut qui videt filium, videt 5c patremi stelli spiritum sanctum habet, habet situm tec qui habet illum, templum est ei, quemadmodum scribit Paulust An nescitis quod templum Dei estis, ecspiritus Dei habitat in vobis r Ioannes autem ait tin hoc cognoscimus, quddin Deo manemus,ec ipse in nobis, quod de spiritu suo dedit nobis. Qudd si miium, 'Dei dicitur. Rursus autem ex hoc honum fuerit cognoscere, si filius est Dei sermo, unus est sicuti pater.Vnus enim Deus, ex quo omnia, ec unus dominus Iesus Christus,vnde Sc unigenitus filius ec dictus est 5c scriptus. At creaturs multae sunt varia iangeli Archangeli cherubin,principatus, potestates, caeteraeque quemadmodum dictum est. ud,si quia filius no est de multorsi numero, leavnuS est,sicut pater unus est, nequaquam est creatura, spiritus oportet enim asstio accipere etiam ipsam de spiritu cognitioum nullo pacto potest esse creatust de numero multorum, sed unus est 5c idem. Hoc nouerara. Neque enim est de numero multorum, ted unus eli re idem. Hoc noueratripostolus, dicens: Haec autem omnia operatur unus 5c idem spiritus, diuidens uniorique prout vult. Ac paulo posti in uno spiritu, nos omnes in unum coserus hapidia ti sumus, Ac omnes unum spiritum hausimus. Ac rursum,quoniam oportet ex filio capere spiritus cognitionem, nimirum decuerit 5c probati res ex eodem proferri. itaque filius utique est,quum sit in patre, ec pater in ipso.
Nam omnia tenetia complectitur,sicuti striptum est, in illo constituat
135쪽
siue uisibilia siue inuisibilia,&ipse est ante omnia. Atqui creaturae sunt in locis c
distinctis,ueluti sol & luna, reliquat luminaria in firmamento, in coelo angeli, homines in terra. Quod si filius eo quod non est in distinctis locis, sed dum in patre est,ubio est,ec est extra omnia,Oon est creatura,conliquenter nec spiritus sanctus erit creatura,quum non sit in distinctis locis, sed impleat omnia, manes extra omnia. Sic enim di scriptum est Spiritus do ini repleuit orhcm terrari Dauid item canit:Qud ibo a spiritu tuo,significans eum non esse in loco, sed sieess e extra omnia,ut tamen sit in silio, sicut filius est in patre. Nam hanc ob causam nec ipse est creariara,quemadmodum est demonstratum. Super hec omnia, magis etiam ex hoc damnabitur haeresis Aratiana, rursus perspicuum fiet a filio proficisci,quae est de spiritu sancto cognitionem. Creator igitur est filius,quEadmodum paten inrae enim,inquisivideo patrem sacientem, haec re ego facio Omnia igitur per eum facta sunt,sc sine illo factum est nihil. Quod si quia conditor est filius quemadmodum pater,ideo non est creatura, di si, qoia per eum
condita sunt omnia,non est denumero rerum conditarum, manifestum estne
spiritum quidem est e creaturam,quandoquidem di de illo scriptum est.ciij.psalmo: Auferes spiritum tuum 5c deficient,di in terram suam reuertenturiEmitte spiritum tuum diereabuntur, & renovabis saciem terrae. Hoc ver3 quum ita scriptum sit,palam est spirstum non esse creaturam,sed adesse in creando. Siqvidem pater per verbum in spiritu creat omnia.Etenim ubi verbum, illic &spii tus,ta quae creantur per verbum, habent ex spiritu per verbum Qim, ut sint Ita etiam scriptum est in trigesimo secundo Pralmo: Spiritu domini coeli landati sunt,&spiritu oris eius omnis virtus eorum.videlicet aded spiritus insepar
bilis est a filio,Vt hoc quod dicitur non sinat te dubitare. Etenim quum sermo domini seret ad prophetam,ea quae a verbo proficiscebantur,in spiritu loque Batur Prophetiad quod etiam scriptum est in Actis Apostolorum,Petro diem . sermones meos ac legitima mea suscipite quaecunque ego praecipio in spiritu meo Prophetis. Rursus cum paulo post incusans Propheta populum dicit: Cor 'suum sta tuerunt im persuasibile,ut non exaudirent legem meam, ac sermones quos emisit dominus omnipotens in spiritu suo permanus prophetarum superiorum stem Christo loquente in Paulo,sicut ipse dixit: An experimentum quiritis in me lamentis Christi nihilo minus habebat spiritum, subministrantem ipsi quod loqueretur.Hunc enim ui modum idem scribit luxta subministrati nem spiritus Iesu Christi in me. Rursum Christo in ipso loquet ait: Nis quod spiritus sanctus per singulas ciuitates testificatur mih dicen quod Qincula di afflictiones me manent. Non enim extra verbum est spiritus, sed cum sit in ipso verbo,in Deo per illud est,ita vi dona quom in trinitate det. Nam in horum distributione sicut Corinthiis scribit,idem spiritus est,ta idem Deus est,qui op
xatur omnia in omnibus. Siquidem ipse pater per verbum in spiritu operatur, dat v omnia,videlicet cum bene precaretur Corinthiis, in trinitate precatus est, dicens PGratia domini nostri Iesu Christi,&charitas Dei S comunicatio sancti spiritus cu vobis omnibus. Propterea quod cum participes stimus spiritus, habemus verbi gratiam,&ineo patris charitatem. Caeterum,quemadmodsi una est
gratia trinitatis, ita indiuisa est trinitas. Cstersim, hoc alias videre possit etiam ipsa sancta Maria. Nam archangelus Gabriel emissus ut illi nunciaret verbi doscensum in illam suturum,spiritus, inquit,sanctus superireniet super te, Sciens in verbo esse sps ritum. Proinde protinus attexuit, re virtus altissimi obumbrabit tibi: Christus enim Dei virtus di Dei sapientia. Quum aut spiritus sit in ver ho palam
136쪽
t L bo,palam est,quod in Deo quo sit spiritus per verbum. Itaq; spiritu veniente
ad nos,venient,filius&pater,& mansionem facient in nobis, eo quod in diuisa sit trinitas,unal huius deitas,& vnu Veiis super omnia, ec per omnia,&in mnibus.Haec est catholicae ecclesiae fides. Quippe in trinitate eam flandauit re radicauit dominius,cum diceret discipulis: Ite, docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine patris di filii Se sinisti spiritus. Qiidd si spiritus esset creatura, nequaquam eum copulisset patri, ne sibi ipsi insqualis esset trinstas, si peregris num quippiam 5c alienum ipsi iungeretur. Quid enim deerat Deo, vi aliquid alienae substantiae adiungeretur,simul cum ipso glorisbaretur Absit. Non est
ita, Plenus,inquit,ipse sum. Propterea ipse dominus nomini patris spiritum as unxit,ut ostenderet,quod saneta trinitas non consistat ex diuersis, hoc est, excreatore di creatura sed quδd una huius sit deitas. Hoc cum sciret Paulus, docuit unam esse gratiam,qus in trinitate daretur,dicens:Vnus dominus,υna fides, unum baptismaequemadmodum autem unum baptisma,sic oc una fides Et
qui credit in patrem,nouit in patre filium di spiritum sancium,qui non est extra filium .di ideo credit etiam in filium 8c in spiritum semctum,quandoquidem
una est trinitatis deitas,qus ex uno patre cognoscitur. Catholicae quidem fidei forma hec est caeterum qui blasphemiam iaciunt in spiritum dicentes,illum eo se creaturam,si minus ex his quae dicta sunt,respistunt,vel ex his,quae dicentur pudefacti,deiiciantur.Si trinitas est,ec in trinitate est fides, dicant virum trinsetas semper sit,an fuerit,cam non es et trinitas. Qu/d si sempiterna est trinitas, non est creatura spiritus, qui semper adest verbocu m sit in ipso. Nam erat eun creaturae non essentiquod si creatura est,creaturae vero sunt ex non extantibus, manifestum est,qu3d aliquando non fuerit trinitas, sed dualitas.Isto ver3 quid magis impium,s quis dicat,ex mutatione profectuq consistere trinitatem, aeti dualitatem quidem esse,caeterum recipere ex creatura generationem, quae cai patre di filio commisceatur,ita fiat triniras. Absit ut tale quippia vel in metem .eniat Christianis. Quemadmodum enim filius,quia semper est,non est creatur ira quoniam semper est trinitas,nulla est in ea creatura, quapropter non est creatura spiritus. emadmodum enim semper fuit,ita nuc quom est, ct quo admodum nunc est, ita semper fuit,est trinitas,atque in ea pater, filius,5c spiritus sancius.Et unus Deus pater qui est super omnia,& per omnia, oc in omni-hus,qui benedic ius in Lecula. Amen. Ego quidem quemadmodum rem paucis declarans,haec scripsi misit sic tu veluti intelligens,si quid deest,uelis supplexe,ac domesticis quidem fidei recitato:eos vero, qui per contentionem dicunt Blasphemias,redarguito orsitan vel sero aliquando resipiscentes abstergent ab anima sua prius insitam ipsis sententiae peruersitatem: Bonum est enim Dos,iuxta quod scriptum est,resilire,nec immorari,ne si immorentur.
audiant quod ductum est a dominoi Quicunq; dixerit verbum aduersus spiritum sanetum, non remittetur ei neque in praesenti seculo,neque in futuro.
137쪽
ni de Sancto spiritu; Liber II.
Et satus sum in epistesa nunc quina tua pietate scriptare
hementeret admiratus impudet iam h freticorum,anima
uerti nihil sque quadrare in istos, quam id quod praecipia
Apostolus Osreticum hominem post unam ec alteram correptionem deuita,sciens Q subuersus est huiusinodi, ecpeceat,cdm sit suo ipsius iudicio condemnatust Habet em per uersam mentem, non ut postu audierit obtemperet, neq; ut quum didicerit resipiscat interrogat, sed propter eos , qua ab ipso teducti sensine videlicet si tacuerit,etiam ab illis condemnetur. itaque sufficiebant ea,quae prius dicta sunt, sufficiebant ad hoc,ut istos tot probationabus acceptis compescerent a blasphemia aduersus spiritum sanctum.Vod mi iis non est satisfactum. Sed rursum impudenter agunt,ut declarent quod excitati ad pugnandum cum verbo,ac deinceps meditati pugnant aduersus spiritum,
'ulo post futuri sunt mortui verbi inopia,videlicet etiam, si quis respodeat acinas illorum percontationes,nihilo secius inuentores malorum erunt,tantum ut quaerentes non inueniant,autaudientes non intelligam. Quales autem sunt istorum eruditae percontationes Si,inquiunt, non est creatura spiritus sanctiis,elago filius est,ac duo fratres erunt,uerbum oc ipse: deinde addunt quead modii scribisiSi ex filio accipiet spiritias,si ab eo datur. Sic enim scriptum est, protin unus inferuqt,ergo auus est pater,&spiritus eius nepos. Quis hos audiens Christianus,lam non magis paganos eos iudicabit Nam talia pagani aduersum nos dicunt inter sese contabulantes.Quis volet ad talem istorum insaniam resporis dere Ego sane quum multa cogitassem,quaerens congruentem illis responsio nem nullam inueni u id quod ad Pharisaeos dicit quemadmodum enim illos peruerse percunctantes,vicissim percunistatus est seruator,ut sentirent suam Psorum prauam intelligentiam: Sic quoniam ec isti talia percumstantur, dicant nobi vel potius respondeant interrogati,quemadmodum interrogant. Quo niam enim quum loquuntur suas ipsorum inuentiones non intelligunt forsitavel audientes agnoscent suam ipsorum dementiam. Si non est creatura spiritus sanctus quemadmodum in superioribus demonstratum est, sed in Deo est, Mex Deo datur,ergo filius est Nipse,N duo sunt fratres ipse 5c filius, rest filii esse
spiritus,atq: a filio omnia accipit spiritus: quemadmodum ipse dixit i Et postAinflassesidedit eum discipulis. m di ista vos consteremit ergo auus est paterisci nepos est illius spiritus.Nam quae percunx lantes postularisa nobis, de iisdem ec vos ex iisde interrogari par est. Itaq; si abnegatis quae scripta sunt, ne Christi aliquidem iam dici poteritis,par autem est,ut nos Christiani vos percuctemur. Quod si eadem nobiscum legitis,nec . est,ut vos quo de iisdem eodem m eo interrogemini a nobis. Proinde dicite nunc nihil contante an filius est spiratus,&auus pater Quod si ratiocinantes quemadmodum tunc faciebam Phasmsati,dixeritis ec vos apud vospsos: Si dixerimusquὁd filius est, audiemus, Gascriptum est Qu3d si dixerimus non est filius, timemus ne dicant nobis, qu modo igitur scriptum est: Nos non spiritum huius mundi accepimus, sed spiri
tum qui ex Deo est Quod si istiusmodi cogitationibus apud vosipsos decertari
138쪽
A re dixeriti suos quom nescimus:necesse est 5 eum cui tales a vobis proponuntur quaestiones,lacere,videlicet obtemperante ei, qui dicit Ne respondeas stub' ro iuxtatuam stultitiam, ne similis illi fias,sed fesponde stulto iuxta stultitiam suam,ne sibi videatur sapiens. Caeterum responsio, qus maxime vobis cogruit, silentium est..t Uestia tra ipsorum insaniam agnoscatis. Rursum igitur aequum est, ut ex his qus adsertis,vos hunc in modii interrogemus. Qii quidem prophe Me in spiritu Dei loquuntur, Utin Esaia spiritus sanctus vaticinatur,quemadmodum insuperioribus demonstreatum est, ergo ec spiritus verbum est Dei, sunto. duo verba spiritusαfilius Nam propheta tune vaticinabantur quando fiebat .erbum Dei ad illos. Ad haec quoniam omnia per verbum facta sunt,dc sine eo , trium est nihil.ae Deus sapienti fundauit terram, omniast per sapientiam socii. Scriptum est autem, quemadmodum in superioribus demonsi atum estim
mittest piritum tuum di creabunturi ergo aut spiritus verbum est,aut in duo
Bus fecit Deus omnia in sapientia oc in spiritu Et quomodo Paulus dicit:Vnusi Linus ex quo omnia,&unus dominus per quem omnia aerursum: Quum filoxisse imago patris inuisibilis,est autem ipse spiritus imago filii. Scriptum est emit. Quospraesciuit,h M&praedestinauit consorines imaginis si ij sui. Ergo hae rati oae auus est pater quoniam filius quidem in nomine patris venit spiritum auia i siti qum,dicit filius, quem mittet pater in nomine meo. ita ec hac ratione auus est pater.Quid adlisc Qua uis omias acile temere dicitis,quid cogitatis apud
vosipsos an videntes vos non habere quod respondeatis, sti satis huiusmodii Percumstationes Sed prius volip scondemnate vos enim soletis talia percu
, clari oc obtemperate scripturis, cums non habeatis quod dicatis, post hae disci. tetilius quide in scripturis no nominatus est spiritus sed spiritus sanetii, & spli ritus. Quemadmodum autem filius non est nominatus spiritus,scnec de filio .l scriptum est , ipsesit spiritus sanetias. An igitur quonia spiritus sanctus non est. dictus filius,nes filius est spiritus,sdeo dissentit a veritate fides Absit. Quin po, rius unumquod eorum,quae significantur, habet propriam intelligenti alii Ese. enim fit ius proprium essentia naturaee patris est germen,& hoc ha het quod si- nnificatur: caeterum quod diciturspiritus Dei quod est in ipso, no est alienum, anatura sisti,nem a patris deitate. Eol in trinitate,in pie& in filio oc in ipso spa. Qia ei destas, re in ea de trinitate iam est baptisma ec una sides. Nimirii patre mittente spiritum, filius insufflans dat illum discipulis , quandoquidem omnia
quaeculam habet pater, filii sunt: cum o sermo fieret in propheti ipsi spiritu prophetiam edebant,quemadmodum scriptum ac demon stratum est. Et verbo domini coeli firmati sunt,ac spiritu oris eiusomnis virtus eorum. liad: non iam crearina est spiritus,sed proprietatem habens cum essentia verbi ac Dei, & in ipso i incitur esse. Nam non debet nos pigere eadem repetere. Quana spiritus non est dictus stilus,non tamen est extra filium. Nam spiritus adoptionis filiorum dici-ritur. Et quoniam Christus Dei virtus 5c Dei sapientia est, oongruenter dictum est de spiritu spiritus sapientiae,& spiritus virtutis. Edui participes spiritus, hahemus filium:& filium liabentes, habemus spiritum clamantem in cordibus noviri, abbam te quemadmodum dixit Paulus. Quὸd si spiritus est De ec inserta esse dicitur in scripturis. Nam ea quae sunt Dei nullus nouit, nisi spiritus dei, qui est in ipso,&ipse insuper filius dixit: Ego in patre,& pater in me:quare non est idem nomen ec huic ocilli, sed hic quidem filius,ille Veia dicitur spiritus Si
quis ad hunc modum percunctetur, insanierit talis, scrutans non scrutanda,nee obtemperans Apostolo dicenti: Quis enim nouit mentem domini, aut quis co
siliarius eiu fuit Alioqui quibus Deus nomen indidit, quis illis audebit mutii, . Mnomen Alioqui ec rebus conditu subministret vocabula. Dicant, quando
139쪽
quidem creatura eodem nutu sacta est,quare hic sol, di illud coelum, illa terra, mare Sc aer Quod si hoc quidem his,qui sanae mentis sunt impossibile est,ina
net enim unumquogi sicuti creatum est,multo magis ea, quae sunt supra crea turam,sempiternam habent perseuerantiam,nec aliter sunt,quam ut sunt,
ter, pater est non avus,& filius est filius Dei, nec est paler spiritus, spiritus sanctus est spiritus sanctus, nec progenitus est a patre e* si ter filio. Haec quum ita demonstrata fuit insanierit si quis interroget, num igitur stius est spirini ' Ne vero quoniamioc ita scriptum non est, ideo eximat aliquis illum a Dein tura proprietate v,sed quemadmodum scriptum est,credat ecdicat,quare se, i statis quare non siqne talia cogitans incipiat medii axi ac dicerei Vbi igitur est De . sicum iis,quo est ac mox audiat: Vixit inspiens in Urde suo, non est Deus. Nam quae ouila rati- fide traduntur,cognitionem habent curiositate inscrutabilem. Cum itaqdi se puli audissensiba ptizantes eos in nominepauista fili j,5c spiritus sancti, non se ' rant curiosi,quare secundus esset filius,tertius spiritus,aut quare omnino uissetas,ueram ut audierant,credebant. Nein quemadmodum vos facitis percunctahantur,ergo filius est spiritustne quum dominus post filium nominaret spiri tum, interrogabant,ergo pater est musmon enim audierat ri nomine aui, sellin nomine patris, dilaanc fidem praedicauerunt ubi ,recte cogitante : neq; licuit aliter loqui, si sicut locutus iuuat seruat .seipsum silium nominans,e sp xitu sancta,nec fas erat immutare secus u erat ordine conivncti, queadmodum e de patre. Quemadmodum enim non licet alitςr dx Deo loqui, u quod pato est,ita impium est interrogare,an filius sit spiratus ut spiritus libus.Hac de cases, auis, i, Sabellius iudicatus est ab ecclesia alienus, quod ausus sit patri tribuere non ericososor a filii, ac vicissim filio tribuere nomen Ditis. An itaque posthac audebit aliquis φηλ m. ciuum audit filium ac spiritum,dicere, ergo ne auus est pater aut ergo filius est piritus Profecto audebunt Eunomii, o Eudoxii,&Eusebii. Posteaquam emsemel smulant Arrianam haeresim, nunquam. coliththunt suam linguam ab impietate. Quis enim illis haec tradidit equis docuit: Nemo certe ex diuinis ipturis,vertim in spiritu cordis ipserit prosecta estist dementia. Etenim si quoniam creatura non est spiritus nam id demostiatum est interrogatis, ergo ne spiritus est filius tempus est,ut vos edoctos filium non esse creatura per hac enim tum creaturae omnes conditae interrcgemus, ergo ne pater est filius . aut hoc etiam modo, ergo ne spiritus est filius,ec filius ipse est spiritus sanctus QM talia cogitabunt,extra sanctam trinitate erunt Absq; Deo cue iudicabunt, transentu tanto nomen patris distii ec spiritus sancti, aim inuertentes illud pro suo arbitrio in similitudine generationis huimanae,nepotes di auos nominantes ac more gentium generatione deorum fingentes. Non ist a sit hac ecclesastica me es,sed est,ut dicebat sematoriIn patrem cis diuinec spiritum sanctum. Patremec filium qui non possit dici pater, di siniritumo nominatur. De hac fide nolicet varie loqui, - - a filiu semper filius,5c spiritus sanctus semper spiritus sanctus tum est ium dicitur. In rebus enim humanis no est eodem odo qu quam Amani talia imaginantur.Nam quemadmodum scriptum est: Non sineihomo Deus/ta dixerit aliquis ion sciat Deus homines. Siquidem in homina
Bus qui pater est,non semper est pater, neq; quislius emper filius. Nam id si ii quidem pater fit, rursus idem alterius fuit filius,&stius qui patris est Glius,alterius sit pater. Abraham igitur quum es et silius Nachor, pater factus est Ilaac, ec lsaac quum esset silius Abrahae, pater factus cst lacob. Vnusquis ν
pars parenti nascatur quidemstius, caeterum idem alterius si pr.in deso non uidem, ii non vi homo Deus. lial qui pater inition tu e pM
140쪽
solusq; pater c u in sit,est oc fuit, oc sema erit, ta qui illius proprie solus filius est Vt in liis colistit ut pater sema pater,& qui filius sema filius oc sit oc dicat insitim de spiritus sanctus semper spiritus sanctus est,ta hunc Dei esse ec a patre periitium dari credini'. Sic em sincta trio ita sinuariabilis permanet, cognoscituro in eade deitate.ltat a percunctat,ergo ne filius est spiritus perinde quasi possint nomina permutari, ducitur imaginatioe, ec sibi pli insania lucrifacit deterum ui interrogat,ergo ne λuus est pater, cogitans nouum nome patri,errat co cilia in poti hac ad haereticorum impudentia res odere non est tutum. INa in id est repugnare Apostolicae admonitioni. Consulit cm, imo potius piaecipit ipse, quod bonum est.Haec satis erant ad redargutionem vestri stultile iuri, ne post' ita cluseritis contra deitate. Nam ludentium propriuest perconctari quae scripta non sunt,ac dicere Ergone alius est spiritus sanctus,ec alius pater Ad hue m dum rident qui habitant in Caesarea ec in Scylliopoli. Sufficit u credatas, i, non est creatura spiritus, sedi est spus Dei, oc in hoc trinstas, pater Oc filius ec spirit sanctus, quodq; neco patris vocabulu tribuendum eis filio, neq; ias est dicti Qq sepse spiritus ide sit O filio, nec qi si ius idem sit cum spiritu sancto,sea iuc in qu admodum dictu est,&vna in hac trinitate deitas est, &vna fides, S unii baptissma, in ea datur,oc persectio una in Christo Iesu uno nostro, perque Scu quoratri gloria oc imperium cum sancto spiritu, in omnia secula secutolis, Amen.
N eremo redditae mihi sunt sacri tui assectus Istere,5 quani quam urgeret nos acerba persequutio, in agnom studio vostigaremur ab iis,qui nos quaerebant e medio tollere,tamenii pater miserationum ac Deus omia is con solationis, consol tus est nos etiam per tuas literas. Nam reminiscens affectus
tui,omiuml qui syncero sunt animo, arbitratus sum illos ial temporis mihi prete sentes esse,Proinde diu quidem gaud - ham receptis literis erum postea quam in his legendis es se in vertatus coepi rursum animo deiici, propter eos, ut semel instructi sunt ad . cpugnandu veritati. Scripseraseni dilecte erem delia latissime doles N ipse in egressi sint quida ex Arrianorum secta, qui quonia aduersus Dei filium bl sphemia cogitant,etiam aduersus spiritum sanctum ide faciunt, dicentes eum no x iis s. solum et Te creatura, verum etia unum esse de numero spirituu ad ministratorio- mia quiarum, tot gradu differre ab angelis. Hoc aut est ficte quide pugnare aduersus diiser m. Arsa os, revera aut pis fideicotradicere.Na sicut illi nega 'tes filiu negat & spiritum sanctu sic ec isti blasphema loquentes in spiritu sanctu blaspheim loqua iur det in situm,&.tram pars partita est pugna aduersus veritate, ut alteri quide contra verbii alteri vero contra spirita sentientes,eande haberent aduersus sanctim trinitate blasphemiam.Haec igitur perspicies,see lucteret mecum reputas, animo discruciabar idenuo reperiiset diabolus illudendi materiam in his, qui personati representarent ipsius insaniam. Ac decreueram quidem tali tem-Pore silentium ager veram partim ob tuam pietatem,partim ob illorum a ve-