장음표시 사용
161쪽
ni, de fide sua ad Theophilum.
Redere iubemur in Dei patris omnipotentiam,& filii estis Iesu Christi S spiritus sancti indivisam quidem di inseparabile irinitate: Haec enim di Prophetae cecinerunt,& dsis tr didit,tenuersit 5c docuerunt apostoli.Haec redemptio inuradi est, haec salus ecclesiae est,haec fides nostra est ec vita,vitta ditam nobis unam substantiam, tres personas subsistentes, periectas, quales, coaeternas confiteamur , ecfirmam fides confessionem in finem usu teneamus illaesam .Et hoc est a Graeci γι εσυ vocanti id enim quod subfstit non habet aliunde,sed suum est, a sese est. Caetera vero quae sunt,quod habent,acceptum habet.Idcirco ad Mosera
Deus loquitur,dicens:Ego sum qui sum. Et rursum dicens filiis Israel: Qui est,
misit me. Erant viis tunc angeli,throni,dominationes, coelum,terra,vel mariata
Sed quia illa sola est infecta ita tura,re in tribus personis deitas una subsistit, is inris' tra circo ait: Ego sum qui sum. Quisquis aut tres ,πος ot dicit, id est,tres substanti,4 4:ώιhι- his nomine pietatis tres naturas conatur adserere. Et si ita est, cur ab Arrii tui. '' parietibus separemur perfidia copulati Ille enim gradibus diuinitatem diuidit, ec Deum ex Deo,id est, filium ex patre ita constetur, ut ex Deo factus sit, non de Deo natus. Qui sinatus est, unius substantiae est: si factus est,uerus filius non dest. Et si verus filius no est,nec verus Deus: Aut si verus Deus est, & de patre n5 est, duo sunt habentes singuli di voluntates proprias,& imperia diuer Sed dominus noster Iesus Christus in Evangelio suo onii se eum patre, di ex patre esse testati ir,cdm dicit:Ego ex Deo exivi. Et rursum: Ego in patre, ec pater in me. Item: Ego de pater unum sumus.EtiQtii me videt, videt ec patre. Siquide hae ideo sunt scripta,ut vera eius diuinitas non egetur. Sed illa forsitan tibi usurpas,qus propter incarnatione eius scriptas sunt, utputa: Qui me misit,maior me est. EnNon veni facere voluntate mea,sed eius qui misit me.Eu Filius a se nihil potest facere. Et: Non est med dare vobis,sed abus paratu est a patre. Et caetera his smilia. Quae omiano infirmat si ist,neq; depreciat,sed a patre distingulat, ec eius vita is humilitate re incarnatione ostendunt. Sed nec illa fidele anima scandaliaeent, o n. . Em- bus diis esurilli,dormisse memoratur,lachrymasse,tristassevscpad morte, pa viii est no sone quos Aceruce: si quide ad id sunt scripta oc facta, ut ec tolerantiae exemplaix praeberent,&vera eius incarnatio nosceret.Nam in eo vesurisse diis dicitur,veri corporis adsumptionem intellige. in eo aut Qquin panibus,5 duobus piscii 'Π- ο hus qnino milia hominum satiat. oeria eius diuinitate cognosce. Certὸcdm docti Ego sum panis qui de coelo descend non cadit in sensum nostru,ut panis elariis, Aiso surire credatur. Sic di de somno eius intelligendu est. Quonia sicut personinasu. corporis veritas cognoscie,sic per illud Q statim ventis & fluctibus imperat .se. rarius diuinitas approbatur. Nam o Q lachrymas super Lazarum si dit phan lasmatis suspicio tolliselachrymae vericorporis sunt humores. Cum aut dictit Lazare exi foras,&statim ille qui iam sortebat,aperiente se terra, vivus emergit,magnae eius diuinitatis indiciu est. Ia illud qda itinistis est anima mea uso ad mortem,ex hae Lazari suscitatione intelligi potest quo debeat accipi: quia non uti et metuebat diuinitas mortem,quae verbo mortuos suscitabat, ted humanum
162쪽
ri manum aspectum per tristitias animae indicabat. Crux aeque, pasno, sepultura, uno vel altero dicto diti discutiuntur,quo minus ei impotetia vel infirmitas ad- - . M scribatur,cum dicti ad Iudsos: Solvite teplum hoci Vtic corpus suum dicebanta ego in triduo suscitabo illud. Item ait:Potestatem habeo ponere animam meam,& potestatem habeo iterum sum ere illam. Si corporis sui suscitat templum s notestas est ponendi animam per passionem,& sumendi per resurrectionem,ceisset in Christo infirmitatis opinio,vbi tantae potestatis sublimitas declaratur. Omnia ergo pie intelligenda sunt. Omnia ergo honorifice tractanda sunt. Vtraque in domino confitendum est, reforma Dei,in qua semper fuin &forma sese uae accepta est propter seruos.Credenda est di passio secundum carnem, di mapalii bilitas secundum diuinitatem. HAE. Deus pater ex voluntate nenuit Patrε nusillum,an ex necelsitate ATH. Nec ex voluntate,nec ex necessitate: quia De- Vφ'v' tim nulla manet necessitas.Sed re mihi interroganti:Deus bonus est an noe Vti stat: αque bonus. Voluntate an necessitate Si voluntate, maior iam re prior voluntas nuisse ιισex qua bonum Si ex necessitate,maior necesssitas,ta deus infirmior habetur. Mum Qua de re filius ex patre non ex voluntate,sed ex substatia natus: quia supra voci necessitatem est id quod est deitas. H AE. Denuo te interram. ter di filius quid est: ATH. Deus di verbum. HAE. Ergo non simplex, sed compositus est, quia ipse est,re verbum. AT H. Deus operatur, an non di Quae facit, voluntate sint,an non H AE. Vtilvolutate. A TH. Ergo ipse est &- unta copositus secundum interrogatione tuam, non simplex. HAE. Sed Deus in aeternitate manens solus sternus est. Omnia etenim qui semper est sed non est omnia multa,sed unum ac simplex hoc quod semper Deus est. A T H. Et ideo separari impossibile est unum ab uno. s.filium a patre, Vel patrem a filio pter identitatem deitatis,dico:ego &pater unum sumus.Dum esto di pater D non solitarius intelligitur: Neq; quod unum sumus, liuersum sentitur.Dicimus ergo,paternam deitatem nunu alienam fuisse a propria generatione. Et ideo vobis paterna deitas pro tempore quidem intelligibilis emcitur ipsa verd nee tempori,nec nouitati subiacebit: ne inanis vel superflua,aut certe proficiens p cerna deitas reperiatur. Libera et ab omni exordio, ab omni copositione ab omni qualitate, ab omniquantitate.Sed cam genitus appellatur,nihil aliud Epatrem di filium significare monstrat Nihil enim tam impium,5 filium Dei appestare,&Deum verum negare: a patrem loqui,&snegeneratione patrem consteri. Quodcunq; etenim non ita extiterit,ut Deus existere debeat, Deus credi non debet.Ego sum ciuitari,non sum mutatus.Et ideo Q diuinum est immutaxi non potest,ne non si quod semper est. Immutatur aut a sua simplicitates noviellus pater est,si ab sternitate in ipso est,ae in ipso stius no est,& est mutabilis in ses non natura,sed voluntate post naturam genuit filium. HAE. Sed solum sapi- num 'entem &potente patre credi debere. A TH. Si cd m re filium simul cum patre P ' veneraris,patri detrahis,qui simul cum ipso minus sapientem veneraris. Qui si agitiirminus sapiente decernis,utioe nec Deum, nec filium Dei adserere debes Quod si plene sapiente adseris,reete Deuna vel filiu definis. HAE. Sed silui Patre mutari manifestu est patre vero a filio mutari no posse, ATH. Si ita est, quaero vim pater imperfectu filium genuerit,suspeetirmo de miseria,cui des ceps non tam genitoris officio,v magistri imperio rudimenta sapientiae impartire dignaretur Est ergo quod vel Deus pater peris ste sepsens docere debeat. Est di in Deus filius imperfecte sapiens discere possit, Sc quo omnia quae pater habet filii sunt,si non perse ste sapit, Uel plene potest Qiromodo in filio omnes thesauri sapientiae 8c scienti e deprehenduntur vel Deus super omnia nominatur: HAL. Sed solum Deum patrem sine iniurisine origine, simplicem quom
163쪽
N in determinabilem coetnosci debere.Operationem vero eius,id est,sllum,ne Qque sine initio,ne in sine fine intelligi oportere, maxime cum omne opus di in tium sustineat, di fine carere non possit. ATH. Hoc enim & nos confitemur. Estem in determinabilis,simplex natura. Quod ergo incompcstu smple
que manet, nullis legibus determinari potest. Sed responde mihi interrogamu Vtrum est Deus,qucm sine initio di fine semper fuisse comemoras, ita indeter
minabilis Statuis quippe,ut nihil ei non solum secundu naturam, sed ne secuisedum actionem naturae accedere possit,ita ut nec nouellus p ter, sed nec initiabis lis genitor declaretur,ut vere indeterminabilis,&non proficiens cognosci posest Prosci et utiq; si ad actionem nouellae generationis pro edere sestinat, quominus ex hac cognoscere valeat,aliquando semet patrem suturu. Nobis vod sufficit is,qui in principio erat, di apud quem erat,quonia Deus apud Deum erat. Quὁd si non natura filius nec recte pater &fili in pronociatur, quia nec geni or, nec genitus insinuatur. Qudd si plenitudo diuinitatis secundum Paulum in si lio habetur,cur Deus plenitudinis negatur Et si in eo omnes thesauri sapientioctastientiae absconditi habentur,cur Deus ignarus pronunciatur Et si verbum in principio, di apud Deum,&Deus habetur,cur Deus naturalis non crediture Absit aute a fide apostolica,ut in filii generatione aut augeatur diuinitati quoa pater est,aut minuatur ne pater sit. Sed nec natus prosectionem sustinuerat,sea nec generatus diminutionem patiatur. HAE. Quomodo aute natiuitate sese ''' - piternitati coniungis, dum natiuitas posterior sit a sempiternitate ' ATH. Revera quasi prius conceptu de semine ut coagulatus in ventre sit,cdm scriptura dicat:Generatione aut eius quis enarrabitiNam & generatices iam facis,qua si ei accestirit ut generaret. Quod si accessit illi quod ante non habuit, impers eius inuenituri si non accessit, sempiternus cum sempiterno in sempiternitate fuisse reperitur. De sempiternitate filii audi per David filium ad patre verba sa Psalis, 3 ciente: Et ego semper tecum: tenuisti manum meam dextera, tam voluntate tua deduxisti, di cum gloria adsumpsisti me.ltem Dauidi Tecum principium in die uirtutis tuae,in splendoribus sanctorum ex utero anteluci sera genui te. H AE. Ingeniti nomen patris,di filii geniti appellas. Quid de spiritu sincto dicturus, qui utique in tertio gradu ponitur,in scripturis genitum eum costeris,aut ingenitum appellas: Si genitus,tam non est unigenitus filius, ed quod sit dialter natus de patre. Si non est natus,est uti di alter ingenitus. Etiam non est unus De Us pater ex quo omnia,sed duo sunt patres. Quodsi nem natus de patre est spiritus,nem non genitus,superest ut creatura dicatur. ATH. Si scripturas domini,vel dominum loquentem in scripturis credideris, nunquam creatorem creaturis comparabis,cum legeris: Verbo domini coeli firmati sunt, di spiritu oris eius omnis virtus eorum.Item ipse David: Emittis spiritum tuum di creabuntur. Audi ecpatrem loquente Spiritus ex me prodi j t. Item ipse per Iohel Pr
phetam: Effundam de spiritu meo super omnem carnem. Et dominus in E angelio apostolis dicit: Mittam vobis a patre meo paractetum, spiritu veritati
hic de patre procedit, re de meo accipit. Suffceret qui de fidelibus hoc ipsumcre
Oii ς ratione eius quis enarrabit Sed arctius propter incredulos requirendum est,hbmihi bi re interroganti mihi responde.H AE. Respondeo. ATH. Certe confiteris Deum essedi creatorem. Lconditore rerum omnium,&ab eo conditum, nihilue
mediu. H AE. Quid confitear quod ambigi non potest ATH. Guertibileo e conditu, ia initisi habet,& fine no oret. Incouertibile & inco mutabile
mne quod aeternu est nec initia habere, iec tam consteris: HAE. Vtiq; se
164쪽
A ais, quia sic habet. A T H. Creator creaturis commiscibilis,an non: H AE. C,
municat quide creaturae semet, miscetur tamen nun es, ne mutabilis eccouertibilis occorruptionis particeps esse reperiatur. A TH. Recte dixisti. Et quomodo legi vite baptizate omes nentes in nomine patris, ecfilij,5 cincti spiritus,si creatura est spiritus sanctus Quo creatori unitur in nomine, in Virtute, in redepti ne,in sanctificatione,&quod tu in tertio loco nominari pu tas, in primo id P
reus Apostolus collocat,qui trinitatem gradibus non diuidit, numerum nescit, sed tertium primitti ponit,cum dicit Ananiae:Quare compleuit Satanas cor tuis Actorusum,ut mentireris spiritui sanctossit post paululu on es hominibus mentitus,
sed Deo.Ergo qui spiritui sancto mentitur, Deo mentitur: quia spiritus Deus est. Audi & Paulum Apostolum dicentem: Nemo enim scit quae sunt in homi- 1. Coris.f. n nisi spiritus hominis qui est in eo.Qui utiq; li esset creatura, Ut credi studes, quid in creatore esse cire non poterat. Vnde idem Paulus: Quis enim cognouit sensum diti,aut quis consiliarius eius fuit Si ergo de patre procedit spiritus sanctus,ut legimus,li liberat, si sanctificat, si consolator est, si bonus est ut Deus, iasicut scriptum est Spiritus tuus bonus deducet me in terram rectami si abluit Aiustificat, si is qui eum blasphemaverit,sicut scriptum est,non habet remissione, nem in hoc seculo,neo in futuro,quae utiq; nulli nisi Deo propria sunt,quid ergo amplius quaerendum de illo est vel dubitandum Cani per operum magnitu 3dinem quod est,ipse manifestat: Non uti alienum e patrista filii male ita te qui non est ab operum virtutibus alienusurustra illi nonae diuinitatis negatur cuius potestas non potest abnegari. Est ec illud, Q omnis creatura capax est di' uinarum Mirtutum,&eget gloria D Spiritus enim capabilis est,non capax, ecnullius eget, sed egentibusu largiter infundit. Nam de filio scriptum est Ungetum effusum nomen tu unxitem de spiritu sancto Deus loquituriEffunda despi toclis ,re ritu meo super omnem carnem. Vbi aliquando legisti: Effundam angelum,υel aliam quamlibet elestium creaturar sicut de spiritu Legi mus repletos quom fuisse apostolos spiritu sancto,&quam terrara partem ob sdificationem ecclosiae unusquisin agebat, cum singulis utiq; totus erat. Angeli cum singulis singuli sint ecdum mittitur,du ibi est, alibi inim deest. Spiritus cum omnibus obicν totus est,quod non nisi solius Dei est. Adoremus ergo patrem, adoremus ecfutuadorem spiritum sanctum,una eademq;veneratione. Si ille nobiscum p ire & filio confert rem issionem peccatorum,sanctificatione,ec vitam perpetua, simul utiq; cum patre dc filio referamus&gloriam. Aut si non est cum patre colendus&fili,ergo nec confitendus in baptismo est. HAE. Pauld ante eo sessi sumus ambo, Deum patrem inuisibilem,incomprehensibilem, immutabilem, sine fine sempiternum. ATH. Sic habet. HAE. Et quomodo de eius substan . tia filium confiteris,qui saepe a patribus visus est conuertibilis atq; mutabilis Et
in variis figuris singulis quibusq; saepe demonstratus. Qui si de Ipsa substantia esset,carnis utim adsumptione nec visibilis cerneretur. Qii in potius in ea aequalitate qua pater eit,permansisset, ex cuius substatia erat: quia quod de patre est, nee videri,nec mutari ecconuerti posse credendum est. ATH. Hec est causa erro Origo haeris,haec origo haeresis Arrianae,dum non intelligi mi virtutem De n curantisacramenti dispositionem agnoscunt,quibus in primorcspondendum esti silium Dei non ita visum,ut Deus erat sed ut homo capi poterat. Deinde hoc esse potentiae Dei,ut cum singuli sprout voluit reuelari dignatus est, habitum mutaret, non substatiam verteret,nec proprietatem qualitatis amittes,sed iuxta meritum videntis temperamentum maiestati adhibuit. ipse tame,υt semper idem
est, in substantiae suae proprietate permanserit, siciat scriptum in t Mutabis eos, mari. ec mutabunturi tu autem idem ipse es,ec anni tui non deficient. Nam & angeli
165쪽
In figura hominum saepe visi,tamen aliud non sunt quam quod esse se norunt.
neque substantiam mutant sum formam corporis humani sumunt. Quanto magis autor angelorum non mutabitur,qui angelis ut hoc facere possint sua imberalitate concessite Vides ergo dispositiones rerum suturari:m, quae suis qui hus et temporibus complendae erant in eo per imaginem patris praeostentam, non tamen ipsum Deum,ut est proprie,visum. H AE. Quid de incarnati dicturus,& eius mutabilitatem qua ratione excusabis non intelligo, siquidem logimus; erbum caro faictum est:Tunc utim virginis uterum oppleuit. Tunc Milud quam quod venerat natum est.Vnde iam commixta subitantia flatu veristit,ordinem perdit in mutatione ipsa: de Deo homo,de spiritu caro factum est . Et inique translatio omnis interiecstio est pristini status. Idcirco filium ex alia substantia credendum non dubium est, quae conuerti, ec mutari, oc videri potest.Quia hoe de patris substantia credi ias non est, qui ait: Ego sum, ego sum, Ioana. di non mutabor. Et filius in Evangelio: Ueum nemo vidit unquam. ATHA.
Commixtio quidem siue concretio naturae mutatio est. Mu tatio naturae trans
lationem iacit. Et translatio perdit quod erat,& incipit esse quod non erat. Hoethi eat natiuitas Christi non habet,Gabriele angelo teste, qui de Mariae possibilitate conceptus sciscitatus respondisse Euagelista refert: Spiritus sanctius superueniet, in te, ec virtus altissimi obumbrabit tibi. Qui utiq; nec in utrocudicto comixti onem,sed superuentum spiritus sanct hoc obumbrationem altissimi nominauit. Legisi Uerbum caro ne um est. Quomodo autem sit factum mens utim nostra non attingit:quia quod credimus excedit metem nostram: sed fide attingimus. Et si hoc modo totum tenemus,fide quod credimus:etsi mente non totucomplectimur. Scire ergo debemus,quid, o quantum sensu attingere nobis concessumsit,quid fide suscipere. Nam legimus: Nemo ascendit in coelum, nisi qui de- Ioanns. 1 scendit de coelo,silius hominis qui est in coelo. Quomodo filius hominis, qui in terra loquebatur,esse dicebatur in coelo Et queadmodum inde descendiue rofertur,qui nee ibi factus,nec adhuc a scenderat Quia nondum passus resurrex rat. Sed quia Deus verbum hominem adsumpturus descenderat, homo diuitu tali copulatu illuc ascendit, unde caro utiq; non descenderat, sed verbum. Ma ocar. . ta dominum ad Ioannem loquentem in Apocalypsi legimus t Ego sumptimusta nouissimus,& vivus sui ec mortuus,& ecce vivus sum in secula seculorum. Si primus.quomodo nouissimus si viuus,quia ipse est vita omni st, quomodo mortitus cam vita mori non possit Quod si mortuus quomodo vel Deus, vel vita dicendus est:Et uti non tenebit perseelam veritatem quisquis aliquam veritatis excluserit portionem. Sed ut qui creatoris tui di redemptoris causaris incasenationem,tuae, si potes,ante inuestiga natiuitatis rationem. Certe fateberis licinminem ex duabus substantijs subsuere,anima,ta carne. Et tamen non duo,sed unus dicitur homo.Et cum unita sit eius natura,incomiscibiles tamen su b sta tiae permanent. Si ergo ita in homine a Deo collats immiscibiles permanent substantiae, quid de creatoris tui incarnatione sentire cogaris a duerte, qui uti d gnatione homini admiscetur,non comiscetur. Et verbum caro sic tactum, hoe est,unigenitum Dei filium sic facium esse hom inis filium, ut neutro in alterum verse,sed utroq; in sua substantia permanente,sic Deus in homine pateretur humana,vt in seipso integra diuina seruaret Mon ut conuersione, aut mutabilitate aliqua coeperit esse quod non erat,sed utpotentia diuinae dispensationis Qerbum patris nunquam a patre discedens,homo proprie seri dignaretur, incarnatur, si unigenitus secreto illo mysterio, quod ipse nouit. Nostrum nanq; cstcredo
illius nosse Ae sic ipse Deus verbum totum suscipiens quod est hominis, homocri sis Et adsumptua homo totum accipiendo quodDei est, aliud quam Deus esse
166쪽
nonpossit.Non ergo de visibilibus coniect ura facienda estisquasi aequalibus inuicem creaturis putemus Deum hominem l commixtum, ec tali consusione carnis ec verbi. quasi aliquod corpus effectum. Abiit ita credere. Huiusmodi Onim commixtio partis utrius corruptio est. Deus enim capabilis, non capax est: penetrans,non penetrabilis: implens,non implebilis: qui ubique totum simul est.& ubique diffusum est,per in tutionem potentiae tuae dignanter nat m est immixtus humanae.Non humana natura naturae est mixta diuinae. Caro igitur profecit in verbum,non verbu prosecit in carnem.Vertissime ergo verba caro factu est: sed ut diximus,sola proprie personaliter, no cum patre aut spiritu cincto naturaliter quia unigenitus Dei filius,Deus verus,qui cum patre S spiritu sancto unus est in natura, alter est in persona. Non enim ipsum patrem dicimus esseque filium.Nec iterum eundem filium dicimus esse que patrem. Aut rursus spiritu sanctu patrem vel situ nuncupamus, sed distinguentes personas cum proprietatibus suis patre Ueu, patre proprie nominamus: Et illiu Desi,filia proprie dicimus,ec spiritum sanctu Deum, spiritu sanctum proprie cofitemur. Et cum ter numero uicimus Deum,non tres deos credimus, sed una in othip tentiae suae trinitate persectsi idcirco una persona accipienda est, carnis ec verbisvnsi eundemq; Deu&homine,inseparabile semper geininaeca substa uiae, vere semper omnia gessime quae sunt homini Are vere senia pol sediti equae Dei sunt. Quo nili etsi crucifixus est ex infirmitate nostra, viait ex virtute Dei. Quapropter n5 pertimescimus secunda homine Ueum natu eundeq; secundu li omina Deu passum Desi mortuit: sed gloriamur dicere Deu natu eundemq; secunda homine passum. Qui camin forma Dei esset,no propter se, sed propter nos issema serui suscepit,& semetipsum exinanivit.Quo exinanivit semet ipsum dum forma Dei serm1 serui accepit: dum principaliter diis ea quae sunt famuli digna ter adsumiti dumi pa indulgentia remiseratione nostri gerendo, inseriora se indelicet ψel agendo, verba caro facta eua uatur in persona,quod possedit in natura. Et in verbo humanitatis habitu factus obediens in homine, illud in sepe humilitate ec obedientia naturae nostrς restituit, quod per inobedientia peri
tat in Ada Et in earne mortuus, qui semper vivit in spiritu. Vivificans cum pse re omnia,iam nunci de caetero moriturus. Is suscitatusa patre in carne. 5c fit no his primogenitus ex mortuis,qui est unigenitus Dei viui,ac diuersa secula pro pter nos pauper in tempore, indigens in homine,nobis accipit, ut abundans si hi semper habebat in patre. H AE. Firmata in corde meo non nesciassuperiora rationabiliter divere exposita,sed ad cum ulu fidei quaeso exponas itur personis
di nominibus diuidatur,cam sit una substantia patris,& filii, di spiritus sanctie
ATH.Ignoras quia pater Deus unus est,restius unus Deus,&spiritus sanctus unus Deus est Vnitum nomen est,quia una est eorum substanti Vnde &Io nes in epistola sua ait:Tres sunt qui testimonia dicunt in coelo, pater,uerbum,de spiritu Euin Christo Iesu unum sunt,non tamen unus est, quia non est eorum una plana.Nun ad aliud sentiendu est,ci pater verus unus qui genuit, ide non sit qui re genitus ab ipso est.Et filius unusquino genuit, pater non sit. Et spsisse eius qui nec pater,nec filius altet si in persona:prae terea qui nec gen nit,nec ii tus referatur. HAE. inare nominas si gni canter A TH. Proculdubio patervere genuit,hocprimu nomen est eius.Filius vero de eo natus est, hoc unicum nomen est ei. Spiritus aut sanctus qui depatre processit, naturale nomen est ei. Dum ergo nomina inpersonis distinguutur, propria nomina osteduntur. Da secundu deitatε resertur, unitum nomen in his indicaturi quia substantivus est
pater,substantium est filius,sub sta nituus est eu spiritus sanctus. Sit ergo nobis secundum salutaris baptismi confessionem fides integra trinitatis, sit una do
167쪽
votio pietatis, nec more gentillii potestatu diuersitatis opinemur, sed poti perfecta trinitate adorates ec magnificantes,sicut in mysteriis ore nostro dicimus, ita costientia teneamus:Sari Mis,sanctus anctus,mus omnipotens: Ter dices, sanctus nam omipotentia consteris. Vel illud Apostolii Vnus spiritus diis I sus Christus in gloria Dei patris.Vnum aut: quia una est resigio ita glorificatio trinitatis. Et deincepspacem dilectione mi sectantes, semper nonis operibiam abundemus,υt audiamus ab Apostolo: Gratia domini Iesu Christi di dilectio Dei, ec communicatio spiritus sancti cum omnibus vobis. Amen.
ni,de professione regulae catholicae,cum increpati ne haeretice,ad Theophilum.
Ropter quod Impensissime obsecro tua sublimitatis gloria.
Ut eloges a sensibus nostris hec eradicada atq; coburenda s milia zizanis,& uanta distat ories ab Occasu,tantum rece
dat a cordibus nostris lisc in superiorilibro praescripta a n his adussierina haereticoru confessio.Vnde puto hic iam nulla ignorantiae siti iste derelicta excusatione inter via luci hec viam tenebram. Ergo ubiubi placet quisquis es proficiscere, 'Saneno sumus aemuli in sacramento diuinocriando,sed magis hortamur,ut invia benedictionis uniter ingredietes inueniamnrrunde prius nobis maxima cura suit docedi de tam admirabili regalii decreto, in quo milibus gentibus praenatu vita aeternae promittitur,dicente dato: Euntes bapti-ptizate oes gentes in nomine patris & nlij ec spiritus sancti. Vere ego in hoc saris admiror, di in stupore mentis diutius intellis collaudo tanta sacratissimae rei
nitatis gloria in duodecim penitus verbis distinctionum breuiter fuisse expositam.Vere in hoc edicto unissi deitatis nomen patri si ij,&spiritus sancti a te premissum est.Vere in hoc sacratissima trinitatis nomina in personis latumh-b distincta sunt. Vere nec lex, nec Prophetae La absolute s tam arcanu mysterium 'dishosi reuelauerunt. Vere superoem custodiendam diuini iuss dispensatione liocina otion Time custodiendu est,ere super hoc non est quod addi, & ab hoc non est da minui.Vere in hoc donii baptis naipi sceptu addere vel minuere blasphemuel Lol .impς ' HAE. Si hec sic se habent,ut de regula scripturarii mihi declaressim pensissime qu is obsecro. Aet' H. Scito prius in hacicripturi s sententia argumenti, sdei est e e ita posita,cum increpatione nocturni superseminatis zizania. O plena praestigiis obsessa mens Haereti cortici diaboloxur in nomine patris,&filii, A sancti spiristus baptizas,5 unica deitate blasphemas Cur nomina tantii patris,& filii ec spial. unita- ritus materis,& vnitu nomen abnegas Cur indicatur unitas,si in patre, oc filioli. θc sancto spiritu n5 est una atm ea de ipla aequalis plenitudo diuinitatis: Cur ad nostru intellectu pater significat de unigenito sito suo:ex utero ante lucis erugonuite, si vos eum iacturii esse testamini Cur unus in uno est,si diuisa natura est Cur ego & pater unum sumus,s non est in his una virtus sapientiae 5c diuinitatis Cur om ni timea tua sunt,& tua mea sunt,s no est in his s una deitas,sive una
operatio facturae Cur verit patrem blasphematis, cum filiu eius veru creaturae
suae comparatis: r ipse lamatingo in patre,ec Pater in me, si diuersa vel exci
168쪽
sa In his natura est cur qui me vidit,vidit ec mirem meum Indicat, si non est in
his Una inuisi bilis imago naturae veritatis Cur legitis t Seruare unitatem spiritus in vinculo paci si eum de ipsa unita deitate patris, di filii esse non accipitis Cur legitis Vas electionis dixisse: Omnes unum spiritum potauimus, si eu vos de unita vera natura discernitis: Cur hic aduocatus spiritus veritatis a Deo patre processit 8c venit,si vos eum in alia substantia esse adseritis:Cur hoc unitum nomen diuinitatis celebrari, oc honorificari inuenitur in gentibus, s si in ipso nomine trinitatis baptismum uniter non celebratur diuinitatis e Cur tres unum sunt,Ioannem Euangelistam dixis. legitis,si diuersas naturass in personis esse accipitis Cur unum donum baptismi secundum stilum scripturae esse dicitis,si discrepantes naturas s in patre oc filio,ec sancto spiriru esse praescribitis e s Cur secundum traditionem baptismum celebratis,& in consessione unitum sempiternum nomen trinitatis blasphematis Hypocritae, quomodo accipitisi ex spiritu qui nascitur, spiritus est,si ec spiritus paractetus Deus esse negatur Hypocri-ere,quomodo in spiritu adorare oportet, si Deus spiritus esse negatur Hypocri tae,quonam modo suscipitis: Haec omnia operatur unus a t* idem spiritus,dius dens unicui sicut vult, si eum de unita deitatis operatione secernitis Hypocritae quomodo accipitis dictum fui Ter Idem spiritus, idem Ac dominus, idem ec Deus,si eum vosverum Deum de vera unita natura in omnibus mirabilia operatem non suscipitis Hypocritae, per quem subministratur sermo sapientiae, siue verbum scientiae,siue fides,sive gratia sanitatu, seu operatio virtutu,seu propheeia,seu separatio spiritua,nisi quoniam de unita plenitudine est Hypocritae,discire .nam esse operationem patris,ec filij,di sancti spiritus, dum opera quae oporatur pater,ipsa opera uniter demonstrentur eme di filii, sic & sancti spiritus. itaec filius quod operatur, haec ipsa opera reparantur ad patrem ad principalem spiritum, haec ipsa opera uniter declarentur esse di patris,& filii. Vides υnitam esse eorunde operationem in s una natura deitatis: HAE. Rogo, Qt haec dicta deautoritate adhuc scripturarum mihi edisseras. A T H. Quaeso iam quoties tibi indicatum est: ite baptizate omnes gentes in nomine patris ecfilii & sancti spiritus Aut si haec contradicenda existimas, eo Q in unum donum baptismi oporationes nomine deitatis uniter in trinitate non contineatur, cur tu hoc nomine deitatis sublato, patris,&filii, ec sancti spiritus,baptizas dicendo:Bapino te in patre, in filio, ec sancto spirisu ,ec non in uno nomine:Vt hoc modo artimciose possis unitu nome eora tacite in deitate nG nominare,vel abnegare,sed ecmomina in personis tantumodo eorum velis adsignare. Quia si sic erat celebran dum baptisma,obtinuerat Arrianorum adsertio, qui sic senti sit, ut ubi nomina in personis indicant,ihi simul in ipsis nominibus,ec singulas vel diuersas substatias esse pronuncient,ut unitatem in concordia tantum charitatis esse adsignet di non potius in unita plenitudine diuinitatis.Et quid s amplius ad haec ut viii ratis Dei patris nomen & filii,& sancti spiritus,qua si adoptiuum nuper accessse ses profiteantur,ut hoc nomen videatur esse ex nihilo,aut ex altero, vel de tempore quod absit.Nam verum nomen deitatis ubi nominant,ad unam tantum do personam patris haec dicendo adscribunt,ut veram unitatem diuinitatis diuidant,qui ubi nomina s tantum in personis deberent discernere,ibi simul cum psis nominibus ec tres naturas diuersas distinguunti quod absit a nobis, ne Ista
manifeste quia sn i pso nomisene trinitatis baptismum uniter cete . bratur di usnitatis al. eos
pccipiamus per quod diremissa peccatorii baptismo operante in nos s suscipimus,nominavero tantsi modo in personis perfecte distinguamus. Rogo, Vbi Oincula fidei inuenitur apud eos,si substantiae unitatis nomen in trinitate no to
netur:Rogo,quem modu in stogulis personia singulo uti diuersas pleniti
169쪽
di nes enadscribitis,dum unita natura sit in hac ipse plenitudine diuine trinii tis Rogo,quo tres unum sunt, si diuersa in utrisq; est natura diuinitatis c Rogo
s quemadmodum septiformem hunc spiritum sapientiae, di intellectus, spiri ita consilii N s virtutis,spiritum scientiae di pietatis, spiritum timoris domini conse
ri merentur,quem de unita plenitudine diuinitatis consisterenon confiteturet Ogopaonlegistis Apostolam Petrum claues regni coelorum habentem, An niae diacille: uare Satanasimpleuit cor tuum ad mentiendum spiritu sancto Et lic prosecutus est on es hominibus mentitiis sed Deo, si vos eum Deum verum esse negatis Rogo,s Deus non erat,vi dicitis, hic paractetus spiritus cuc I, 2'Rutoritatem praesumebat ad discipulos,dicens: Segregatemilii malum di Uarnabam,quos elegi in opus ministerist,in quo adsumpsi eos. Vides Deus est,qui segregauit,di qui elegit in opus ministerii in quo S adsumpsit
os Ro o,quemadmodum haec unita plenitudo diuinae trinitatis a vobis disseditur,cum unus in uno,aut certe unus in viris p consistere inter se declarenture
Rogo hi una fides elle ostenditur,si sempiterna trinitas apud eos s uniteresseno accipitur Curlegitis,ex ipso,&per ipsum,& in ipso,si unitatis nomen in dei
rate trinitatis diuiditis, ec Um tam operationem eorum in factura esse ne tis
Rogo raram linoin e n minori , ,-- - - . Gene. 1.2al.si unitaris naturae nom4 operatur, cur in trinita te esse non creditur. al. trinita
Io,non legistis Apostolum dixisse: Ex Deo,coram Deo, in Christo scuse,id est,ex Um patre,ct coram Deo sancto spiritu,in Christo filio Dei test itum praedicamus: Cur IeziusHistorio is hum Mo --W- Ita
monium praedicamus: Cur legitisHistoriographum Moysen indicasset Eldsexit Deus di fecit De Ic benedixitDeus, si hoc inito nomine s diuinitatis uniter operatum fuissenon accipitis: HAE R. Itaque quemadmodum multiuaria tum nomen trinitatis mihi palamsecisti: si ergo oc omnia uniter sie hi sec runsiliate dicta de autoritate iure confirmespostulo. A T H. Audi nunc unum de multis pertinens exemplum. Memento post hanc tantam satisfactionem hucusque erit finis sermo dicentis. Si tamen adhuc nihil te commouet de hia' Dquae superius secundum scripturae rectissimae lineam ad ordinem tibi dili
esse aphumi Verbo domini coeli firmati sunt,& spiritu oris eius omnis virtus eorum.Vtique verbum situm declarauit: dominum autem patrem eiust citauit,& spiritum oris eius, spiritum princ Iem esse demonstrauit.
quae br2iler s per singulas significationes s inpersonisinesse distin id steriburn ta sminum, re spiritum,&vnitam operationem in his esse
ostendit. Nam si te adhuc in aliquo ambiguitas tenet, eadem ipsa repeto. Vbi ait:verti meon sonum vocis inconsubstantivum esse accipias, quem si validusci' tWrit solet resonare echoi cuius tantum in phantasia auditus estresonan
. ubli diuinae scripturae testantur,slius Dei Deus est substantivus, per quem omnia facta sunt.Ergo quia dixiti Verbo domini coelifirmati sunt aeses
eius omnis virtus eorum co osco h eo et 1 -- a'. destate
ritu oris eius omnis virtus eorum,cognosco hoc verbum substantivum non
Iiunde,quam de patre proprie natum fuisse, sed &spiritu oris eius eum snim tum dixit qui de se ipsa s unita substantia processsit,sicut cautum inuensemus.dio ex alia natura,quam de ipsa,acper hoc unita est patris ct filii acspiritus sancti substantia,quam Graeci dicunt --.Sed 5cinita est eiusdem trinitatis operatio in factura.
170쪽
de catholica, iliter diuum Athanasium prius diaconum, deinde quoq; Archiepist. Alexandrinum. & Arrium,coram Probo ludisce gentili a Constantino im peratore delegato habita Praesitio. HVum in manus strenui Iectoris, beatissime Papa Materne, liber iste a catholico sacerdote . ec probatissimae vitae he to Athanalio cotra haereticos,id est Sabellium, Fotinum, N
Arrium disputatus peruenerit, ilicd respoir debit. Et quomo
do fieri potest, vicum sancto Ai hanasio successore beati Alexandri episcopi habuerit Arrius confluctum, cuin constet ecisieut in Ecclestastica historia legitur, turpissima morte, id est, .
exemplo Iudae traditoris domini nostri Iesu Christi suisse fusum .vt 4d foetida
mente conceperat,scelido terminaret fine.Sed si ilaud recolat,quod in Chroni ex sua beatae memoriae Sulpitius Seuerus posuit,dicens: Duo Arrii tanu duo ser Duo rapentes ex uno ore sibilabant,duos Arrios fuisse euidenter reperiet.Vnde intelligitur aut cum Arrio superstite, non cum illo qui susus est,aut cum aliquo Areianita sanctum Athanasium inisse conflictum.Quapropter oportet opus, in re dimus, a domino impletum,a catholicis saepe relegatur, ut cognoscant qualituricreticorum possint vitare venena di fidem suam absq; vlla haesitatione.domis
no auxiliante, valeantcustodire.
nem eius,& Arrii perfidiam declarans. D apud Nicenam urbem,a trecetis decem &octo eps opis, ex eu
angelicis apostolicisq; doctrinis, spiritali vigore praeditis,fides ecclesiae confirmatur,ibi Arrii perfidia,Constantino imperatore praesente detegitur.Et cum eius perfidiae dogma eorundem episcoporum sententia resu tatur Arrius ab ecclesia separatur,ne tam impia do strina diu in ecclesta latens, cunc orum inficeret mentes. Sed ubi imperator comperit integram ab sese A. suis. seopis fidem Ecclesiae,ut est ab Apostolis tradita, sanctius confirmari,praecepst uiati eundem Arrium ut rebellem lacrae fidei exitio relegari. Sed sicut Euam serpes In paradiso dolosis persuasionibus laqueavit,ita quoque Constantiam Germa- Gene. snam eiusdem principis, per quendam satellitem, Arrii perfidia irretiuit. Et u.
latuit in ea diaboli virus, donec tempus erumpendi quo eam impleuerat . in- ria. ueniret. Igitur quum in ultimo sui obitus die frater ussitatione eius perfruis Constant tur,statim ab ea innocenti fratri veneni pomum verbo porrigitur.Et ilico,exemplo primi hominis,nescius in pertransgressionis viam dilabitur, qui inperinis expostulationibus sensum accommodare videtur. Arrius ergo, qui dudum ab A tu, eo tanquam sacrilegus fuerat relegatus, ad necem fidelium animarum ex exse exilis re lio reuocatur, fidem suam principi callidis seductionibus pandens, frustra citi se affirmabat ab episcopis fuit se damnatum. Ea scilicet causa, idem impex ' gyis. stator praecepit apud Alexandriam synodum congregari, ut si vera eius adsese Ateiidi tio doceretur,venia post sententiam subsecuta, scelesiae redderetur. Et ut o- na.
mnes de eius correctione gaudentes existeresidi exinde ad dedicationem Hierosolimse