장음표시 사용
151쪽
D. ATHANAS. ARCHIER A LEX A D.
qui sapientiam copiosius caeteris omnibus sortitus est, videns steri non posse, vi haec homines inueniant,aiebat: Et quidem uniuersam aetatem dedit in corde eorum,ne inueniret homo creaturam, quam fecit Deus ab initio usque adfinEAn igitur quoniam inuenire non possunt, profitentur non esse Certe profitentur, sed corruptam habentes mentem. Proinde iure quis eis dixerit i Omitti re nihil non audentes. Quin potius desinitis esse curiosi de sancta trinitate in tum creditis eam esse, quum habeatis huius rei doctorem Apostolum dicen tem: redere enim oportet primum Deo,quod est, quod, exquirentibus in tum remunerator est.Non enim dixit, quomodo sit,sed tantsi esse dixit: Quos tine sic quidem abdunt sese, dicant quomodo est pater, ut hoc padio discant quomodo est & huius filius. Veram absurdum est,inquie depatre tales Quae niones proponere. Audiataeque absurdum est de verbo eius huiusmodi quo itiones proponere. itaque quum iste conatus superuacaneus sitae plusquami sanus,ne quis posthac istiusmodi percumstetur,aut ea tantum,quae in sacris I teris sunt,discat. In his enim satis idonea ac sufficientia posita sunt hisce de rebus exempla. Fons igitur ac lux dicitur pater. m m inqui reliquit sontem aque uiuae. Ac rursus in Baruch. Quid est Israel, qudd in terra inimicorum reliquis: tomem sapientia: Ac iuxta loannem: Deus noster lux est. Dicitur autem &s lius,velut ad iontem, fluuius. Fluvius enim Dei impletus est aquis. Ad lucem autem splendo dicente Paulo: iniquum si splendor gloriae, res ra substantiae. Ergo quum pater lux sit, filius autem splendor eius,nam non oportet pice - eadem d*l Praeserti iteriam dicere, si equenter videre est, in filio spirita, per quem illustramur.Vt det, inquit, vobis spiritum sapientiae ac reuelationis in agnitione psus illuminatos lascordis. Quum autem illuminamur spiri-m,Christus est in eo illuminans. Erat enim,inquit,lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Rursus quum pater sit sons ae o
Non enim accepistis,inquit,spiritum seruitutis iterum ad terrorem, sed accepissis spiritum adoptionis filiorum. Quum autem efficimur filii per spiritum o Ch ' V Votquot enim receperunt eum, dedit simis pote tem filios Dei ser Deinde patris, qui, ut ait Paulus, solus sipiens est,
ilius est ipsius sapientia, Christus enim Dei virtus ac Dei sapientia. Quum au rem filius sit sapientia,nos dum sapientiae spiritum accipimus, ilium habemus, per eum sapientes reddimur. Sic enim scriptum est Psalmo CXLV. Domimus solvit compeditos,dorninus sapientes reddit circos. intumq; spiritus sancius datur innos Nam Saluator ait Accipite spiritum sanctum Deus est inno
'er hoc cognosciimus, quod meo manemus,&ipse in nobis, quod de s iritu
cum vita sit filius. Ego enim,inquit,sum vita viviscari dicimur per spiritu. Os enim excitauit, inquit, Iesum a mortui 'viviscabit oc mortalia corpora uestra
Christus ipse dicitur in nobis quere. Cum Christo enim , inquit, crucifixi si non iam: Ad vivit in me Christus, Ac rursum i Quemad
tW pTqψὴς f/ς Ib- ipse, dicebat a patre seri. Ait enim. Pater in me manens, ipse incit opera sua. Credite inibi quod ego in Patre, & pater in
152쪽
ri ine. Alioqui propter opera illius credite mihi. Consimili modo, quae virtute spiritus faciebat Paulus,dicebat Christi esse opera.Non enim audebo qui cudi coxe,eorum quae non est Christus operatus in me,ad obedientiam getium,sermone desacto,in virtute signorum ac prodigiorum, in virtute spiritus sancti. Huiusmodi naturae societas atra: unitas ciam sit in sancta trinitate, quis dirimet filia
Epatre,aut spirita sanctum a filio,aut ab ipso patre Aut quis est ade3 confides, Hausit dicere trinitatem sibi dissimilem diuisaeo naturs esse,aut filium alterius essent iae esse a sit pater,aut spiritum sanctum alienum est ea filio Quomodo vero sint haec, si quis vicissim percuncteturquerens,quo pacto cum pater est in nota dicitur filius in nobis esse. Rursum ca m filius est in nobis,dicitur in no bis et
sepater, aut quo cum omnino tota trinitas fit,per unum significatur trinitas,aut
tam unus est in nobi trinitas esse dicitur Dicat ipse primu splendore lucis,aut sapientia sapientis,aut dicat quo sint haec. Quod si hoc non potest, multd magis huiusmodi de Deo quaerere,insanientiu est temeritas. Deitas em, Ut ante dicta est,non datur per demonstrationem rationum,sed per fidem piamq; cogitati nem cupi religione. Et si saluti seram erucem,non in sapientia verborum,sedari ostensione spiritus ac virtutis praedicabat Paulus, edm tamen audisset verba non reserenda in paradiso,quae no est fas homini loqui, de hac trinitate quis poterit enarrare:Hinc tamen difficultati inexplicabit poterit aliquis mederi, primum quide per fide.deinde ex iis,qus iam dicta sunt, videlicet de imagine, de spledore de ionte ec fluuio,de hypostasi Sc figura. Quemadmodum per propriam imaginem est filius in spiritu,ita 5c pater in filio.Siquidem qm fieri non po-rest, Ut per rationes haec interpretemur,aut comprehendamus, diuina scriptura
consolas imbecillitate nostram,huiusmodi nobis dedit exempla, ut sic propter incredulitate audacium hominum, dicamus simplicius, ecdicimus abso pericuti Io cum venia posthac sentiamus ec credamus,unam es e sinistificatione expatre per filium, quae fit in spiritu sanisto. Queadmodum ei Eunica progenies estitia, sic ec spiritus quia filio daturae mittitur,ac mis est unus, non multi, nee estes umero multorum,sed ipse solus est spiritus.Etem cu m unus sit filius,qui est
verbum vivum , oportet eius una esse vim uiuam,consummata, plena, ac sancti a
trice & illuminatrice, quae gratis a patre procedere dicitur, quoniam a verbo, quod citra controuersiam est a patre,resplendet, mittitur ac datur.Nimira filius B patre mittitur. Sic enim, inquit, Deus dilexit mundum, ut filium suum unig mirum emiserit: rursum filius emittit spiritum. Aitem: Si ego abiero, mitta pa-xacletii. Ac filius udem gloriscat patre,dices: Pater ego te oriamus. Spirit' auxe glorificat silium. Ille em,inquit me glorificabit. Et illus quide ait: iniae audi in a patre, haec loquor in mundii. Spiritus aut accipit a filio. Ast rin.De meo acciriet,ec annunciabit vobis. Ac filius quide venit in nomine patris. Spiritus vera anctus,ait filius,que mittet pater in nomine meo. Hunc ordinem ac natura caspiritus habeat erga filium, quid obstat,quo minus qui hunc dicit creatura, idε necessario sentiat destio. Qu3d si si ij spiritus est creatura,consequens erit,ut reverbum patris dicant creatura. Nam haec imaginates Arrian in Cataphae iudaismum prolapsi sunt. Quod si simulant se non sentire ca Arrio qui de spiritu talia praedicat,sugiant etiam illius verba,neq; comittant impietatem aduersus spisserum. Queadmodum em filius qui est in patre,in quo pater est,no est creatura sed proprius substantiae patris. Hoc em ec vos prae vobis sertis dicere: sic & spiritum qui est in filio,oc in quo est situs,non fas est creaturis adiungere inem separaxe eum a verbo ac trinita te imperfectam reddere. Iram quod attinet ad dictum propheticum at apostolicum,quorum gratia subuertentes intelle stu decep
xunt seipso satis est 2 hsc consutasse tropicoru blasphemia ex inscitia proselia.
153쪽
D. ATHANAS. ARCHIER A LEX AND.
Iam uod videamus ipsa per se, qus in diuinis scripturis de spiritu sancto di situr, Gac velut probati trape is discernamus,num quid propria habeat spiritus cum
creaturis,aut proprisi cu dei verbo, ut aut creatura dicamus spiritu, aut creatorε aut diuersum quide a creaturis,propriu vero &vnum increatae trinitati, quae est
deitas: forsitan vel se erubescent,vhi didicerint quantum a diuinis eloquiis ab horreant verba blasphemiae ab ipsis inueta.Creaturae itaq; ex nihilo sacis sunt,ato esse coeperunt. in principio siquide fecit Deus civium di terra,&omnia qua in ea synt.bpiritus aut sanctus dicitur ex Deo. Nullus ein,inquit,nouit ea, quae sunt hominis, nisi spiis hominis qui est in ipsin sic di quae sunt Dei, nemo nouit. nisi spiritus Dei. Nos asst no spiritu mundi accepimus,sed spiritu qui est ex Deo. Ex his itan dictis que cognatio spiritui inoeaturis SiquidE creaturae no in Deus aut est qui est,ex quo etia spiritus. Quod asit est ex Deo no potest esse eninihil nec creatura,ne iuxta istos etia spiritus qui ex illo est,ereatura eredat esse.
Quis igitur istiusmodi vesanos sustineat dicentes di ipsos in corde,n5 esse Deae Etenim quemadmodum nemo nouit quae sunt hominis nisi spiritus qui est ira ipso, ita quae sunt Dei nemo nouit, nisi spiritus qui in ipso est. An non blasphe ma tuerit dicere creatura esse spiritu,qui est in Deo,quietia profunda Dat scroeatur Docetur em ex his dicere qui talis est,hominis quide spiritus extra ipsum homine esse, vertaver3 quod est in patre di spiritum esse creatura. Ac rursum spiritus sanctificationis & renouationis,& est & dicitur spiritus. Scribitem Paulus: Qui praefinitus est filius Dei in virtute per spin sanctificationis ex resurrecta one mortuoru Iesu Christi dili nostri. Ac rursum ait: Sed iustificati estis in nomii editi nostri Iesu Christi,& in spiritu Dei nostri. Quin & ad Titum scribens.
dicebat: Cu ver3 honitas di humanitas apparuit seruatoris nostri Dei,no ex operibusque sunt in iustificati ,qus secimus nos sed iuxta sua misericordia saluos vos fecit, per lauacrum regenerationis acrenouationis spiritus sancti,quem essu Deit in nos abside per Iesum Christa seruatorem nostrum,ut iustificati illius gratia iis redes efficiamur secundu spiritu vitae aeternae. Creatos uod sunt iis, quae fgnificant ac rcnouantur.Emittillam suu di creabunt,direnovabit faciem terrae. Quin&Paulus ait: Impossibile em eos,qui semel illuminati sunt, stauerat sue dcnsi coeleste, ac participes facti sunt spiritus sancti. Quod igitur non sancta iratur ab alto,nem particeps est sanctificationis, sed ipsum est quod vim habet sanctificandi, p quod& creaturae oes sanctificant,quo fuerit unum denumerocmniu, aut propria es, quae ipsius participatione sanctificantur Necesse est etialis qui hoc dicunt,dicere situ quom per que omnia facta sunt, unum esse dena
mero omniαSpiritus vivificas dicitur,ait enim: Qui excitauit Iesum a mortuis, vivificabit di mortua corpora vestra per inhabit2tem spiritum eius in vobis. Et eris quide est ipsa vita ac Iux vite quod modum dixit PetrusAdixit aut i Graδqua qua ego dabo ei,fiet in Ulo fons aquae salientis in vita aeterna.Hoc aut discebat de spiritu. quem accepturi erant credentes in ipsum. Creaturae vera sicut cintea dictum est, sunt quae vivificantur per ipsum. Caeterdm qi no est particeps vitae,sed Q ipsum impartit vivificato creaturas,qua habet cognatione ad res conditas,aut quo omnino posset esse de numero creaturarum, quae per illum a ver Bovivificantur Vnctio dicitur spiritus,& est signaculum.Ioannes mi ait: Et vos unctio quam accepistis ab eo,manet in vobis,nec opus habetis,ut quis vos doce at,sed ipsius unctio, spiritus illius docet vos de omnibus. In prophetavod Esaia scriptum est. Spiritus diti super me, Qvnxit me. Ac Paulus ait: In quota a dentes signati estis in diem redemptionis. Creaturae vero per hunc signanturciunguntur,dem omnibus docentur. Qu3d si spiritus est unctio ac signaculum
quo ungit ta obugnat omnia verbum,qua similitudoaut proprietas unctionia
154쪽
ac siniaculi ad ea quae unguntur 5c signantur Itaq; iuxta hanc rationem nequa afuerit ipse unus de numero omnia. Neq; em esse potest signaculum de numero eorum quae signantur,ne punctio denumero eorum quae unguntur,sed propritim hoc est ungentis oc signantis verbi. Nam unctio quide fragrantiam ac redo Minam ingentis habet,at ii qui unguntur, huius participes dicunChristi bonus odor sumus.Signaculum aut somam Christi signantis habet, di huius quis nantur participes sunt,dum iuxta hoc formant,dicenteApostolo: Filioli melquos iterum parturio, donec semetur Christus in vobis. Sic ec dum signamur,mmia participes diuinae naturae reddimur, quemadmodum dixit Petrus. Ato hoc modoparticeps est omnis creatura verbi per spiritum,ac per spiritum re dimur omnes participes Dei. Ait enim: Nescitis quod templum Dei estis, di spimiusDei habitat in vobis Si quis templum Dei violauerit, perdet illum Deus. Templum enim Dei sanctum est,quod estis vos. Caeteril m si spiritus est creatura ,haudquaquam ulla per eum communio naturae filii facta suimet nobistat creaturae quidem fuissemus copulati,sed alieni a natura diuina suissemus, taquam nullius rei ex illo participes.Nunc autem cum dicimur participes Christi ecpaseticipes Dei,ostenditur quem est in nobis unctio ac signaculum non esse naturae rerum conditarum,sed fide per eum, qui in illa nos sociauit patri. Nam hoc loruines in superioribus docens,scripsit,Per hoc cognoscimus qu3d in Deo manemus,ac Deus in nobis,qudd de spiritu eius dedit nobis. Quod si spiritus participatione reddimur consortes diuinae naturae,insania sis quis dicat spiritum habere naturam rerum conditarum, ac non potius Dei. Propter hoc enim in quis Dux esse incipit,ii fiunt dij. od si deos facit,dubium non est,quin huius natora Dei natura siti insuper est quiddam etiam euidentius ad hanc haeresim euero tendam. In Psalmo centesimotertio canitur, quemadmodum diximus i Ausores spiritum eorum,oc deficient,oc in puluerem suum reuertentur. Emitte si sexitum tuum recreabuntur,&renovabis iaciem terrae. Paulus autem scripsit xo, per lauacrum renouationis spiritus sancti, quem effudit in nos abunde per resum Christum.Qudd si pater per verbum in spiritu creat omnia ac renouat, Quae similitudo aut cognatio creatori ad creaturam Aut omnino quomodo eritis perque creant omnia, eatura Nam hanc huiusmodi blasphemia sequitur,et in fibu blasphemia,ut qui dicunt spiricti esse creatura, idem dicant m 5c verbum
Per quod omnia condita sunt,creatura sit. Imago filii dicitur,di est spirsius,quos enim praecognouit 5c praedestinauit conformes imaginis filii sui. Ita 3 tam ipa
quom confiteantur filium non esse creaturam,nequau huius imago poterite creatura. Qualiscunq; em suerit imago,talem oportet oc eum esse, cuius est ima z.Vnde congruenter decemeri; profitemur verbum n6 esse creaturam, cdirit imago patris. ltare qui spiritum creaturis annumerat,omnino filium qu urior has numerabit,blasphemiam proferens, per hoc etiam in patrem, propter huius imagine inqua dicit blasphemia. Videlicet diuersus a creaturis est 1 s. ac demonstratum est eum potius esse proprium filii ec non alienu a Deo. Quandoquide N illa est praeclara istorum interrogatio. Si ex Deo est spiritus, quare noclicitur de ipse filius Demonstrata est etiam in his quae prius ducta sun historum Praeceps confidentia,demo nstratur aut&nune nihilo minus. Ni non sitius di- .Rus est in scripturis,sed spus Dei in ipso Deo,& ex ipso deo dictus est,sicuti scripsit Apostolus. Quod si lilius,qm ex patre est,proprius est illius substaris,neces le est,ut 5c spus qui ex Deo dicit, proprius sit iuxta substantia filii. videlicet caeris sit filius,ipse spus dictus est spiritus adoptionis filiorii. Ac rursum in ens sit sapientia di veritas, spiritus scriptusest spus sapientiae re Peritatis ac rursum si setis quidem est vulus Dei ac dominus gloriae piritus autem dicitur spiritus vir
155쪽
tutis&spiritus gloriae. Ad hunc modum de unoquoq; loquente scri psura,Pa
lo quidem dicente Corinthi js: Si enim cognoui sient, nequau deminum iliae
crucifixissent: 5c in alijs: Non enim iam accepistis spiritum seruitutis iterum ad terrorem,sed spiritum adoptionis filii. Et iterum: Emisit Deus spiritumst i sui in cordibus i rostris clamante Abba pater. Petrus aut scripsiti mi od si probris afficimini in nomine Christi,beati,qih gloriae ac virtutis spiritus super vos requiescit.Dns uod dixit spiritu veritatis Zc consolatore esse spirit Rex quo demonstra tur perfecta esse in hoc trinitatem. Per hunc itaq; glorificat creaturam verbum deos nos reddens,ae filios offert patri.Id aut quod creatura verbo coniungit, ne qua' fuerit ipsum de numero creaturarum. Et Q creaturam facit filios, nequaci fuerit alienum a filio, alioqui necesse esset altu querere spiritu, vidi hic per istium
copuletur verbo. Verum hoc absurdum. Non sane denumero rerum condit:
rum est spiritus sed proprius patris veritatis,per que etiam ea quae condita sunt verbum facit deos. eter dira is,per quem creatura fit Deus, nequau ipse fuerit extra patris deitatem. Qi Iod Uero supra creatura est spiritus ac diuersus a rerii conditarum natura,sed proprius deitatis, licet 8 hinc intelligerennuertibilis ecim mutabilis est spiritus sanctus. Saneius em, inquit, spiritus disciplinae, fugiet dolii,& recedet a cogitationibus imprudelibus. Ac Petrus quide ait. In incorriseptibilitate mansueti 5 quieti spiritus. Rursum in sapientiat Spiritus cm tuus immortalis est in omnibus.Nemo nouit quae sunt Des,nisi spiritus Dei qui est in ipso Non est aut apud Deum, sicut ait lacobus,ira,mutatio aut vicisstudiniso Umbratio. Spus igitur qui in deo est sanctus,meritδ suerit invertibilis&immutabilis Sc incorruptibilis. Atquirere conditarii creatamq; natura est vertibilis, rata sane quae sit extra Dei substantiam,& ex nihilo subsistens. Ait enimi is homo mendax,& omnes peccauerunt& egent gloria Dei.Angelos verda non seruauerunt sua m origide, sed deseruerunt propriu dom iciliti, in iudicisi magni diei, vinculis sub caligine reseruabiti in Iob ver3,si aduersus sanctos suos ange- Plos no credit,sed aduersus angelos suos prausi quiddam excogitauit: astra vera non sunt pura in conspectu eius. Paulus scribit:An nescitisi angelas iudicabramus,nedum teporaria Quinetiam audiuimus Q diaboluscdm esset in mediis Cherubin,ec signaculum similitudinis facius,decidit e coelo tanu fulgur. Qtrods creaturae mutabile habet natura taliast de angelis scripta sunt: Spiritus autem idem est re immutabilis, habeto eande cli s Ito immutabilitatem,semper csi ipso manet immutabilis: quae similitudo immutabili ad ea quae mutantur Manis num fuerit,quod necvereatura est,nec omn ino substantiae angelicae, propterea
Q illi sunt mutabiles,sed imago verbi patris est propria. Rursus: Spiritus quide impleuit orbem terrarsi. Sic enim psallit David: Quo ibo a spiritu tuo. Ato it rum in Sapientia scriptum est: Immortalis enim spiritus tuus est in omnibus.
rerum,omnia creata in locis diuisa sunt,sol una,&stet infrmamento,nubes uod in aere, ac mortalibus statuit terminos gentium,angelio mittuntur in miseni sterium. Et venerunt angeli ut assisterent coram domino, quemadmodum
in Iob scriptum est . Et obdormiuit lacob patriarcha.&ecce statae fixae in terra, quarum caput perueniebat usque ad coelum. Et angeli Dei ascendebant ac doscendebant in ipsis. Jd s spiritus implet omnia, Zc adest in medio omnium, angeli ver 3 sunt hoc inferiores,&quo m ittuntur illic adsunt, dubiu non est, si ne sit denumero rerum conditarum ,n eq; prorsus angelus, quemadmodum vos dicitis,spiritus,sed supra naturam angelorum. Rursus enim ex his perspexerit aliouis de spiritu sancto,quod illius atri participes sunt,non ipse particeps alic rum. Non enim grauamur eadem dicere. Impossibile est enim eo qui semel illuminati sunt, stauerimis donum coelesie,ac participes spiritus sancti suere, gustauin
156쪽
. ltauerunt bonum Dei verbii: angeli vel 3 reliquae, creaturae participes sinit ut iidem etiam filium dicatcreaturam, cuius omnes in spiritu participes tacti sani 'Ac rursuiri. Vnus est spiritus sanctus, creaturae vero plures siriti AF tiri ora milites mille,&decies milies mille uminaria Vera multa ae ih ori t - 'onesta coni ec Cherubin ct Seraphin ocnon sunt unum sed ces plures ac diuersae. Quod ii spiritus sanctus e Pitu cre turae veroplures,oc angeli plures,quae similitudo spiritui ad res coditas Nec obscurum est.' spiritus sanctus no est denumero multorum, nec restanuelus se Ita consubstantialis est Haec quide igitur vel sola pers cum dicuntur de sancto
aram eum nil habere commune, neq; propriuin nem natura.ne
substantia cum creaturis,sed diuersum esse a rebus codilis. roori ni autem non alienum a filii substantia,deitatere per quam cia in sit ipse sanctae trinit iis, pudes acu istorum amentiam: Sed consideremus tamen praeter haec eciosa nudi apolioli Iero praedicauerunt, ac patres obseruauerunt. Super hanc fidem p ecclesia fundata est,ec qui ab hac exciderit, neq; sueri necii dici notuerit Che stianus.Trinitas iram sancta in patre, resilio, o spiritu saneto the ogicὸ consideratur, nihil alienum,necp extrinsecus admixtum habens ne ii ex freatore jecondita consistens, sed tota est creatrix reconditrix. Similis autem sibi ipsi ocinseparabilis est natura, eademq; huius vis est. Pater enim per filia in spiritu LOcto omnia facit. Ad hunc modii unitas tincte trinitatis seruatur.Itam unus Deusinum ecclesia praedicatur,qui super omnia &per omnia re in omnibus. Sit eomnia quidem 'r pate principium ac fons,per omnia veris per verbum, in omibus autem in spiritu sancto. Estasit trinitas non tantum nomines imaginati ne monis,sed vera ac re ipsa trinitas. Quemadmodum enim pater est qui est,
, et substantia ,sed est ac subsistituere,nem iis inferiorem sentit catholica ecclesiae, ne in horti temporum incidas Iudaeos,imitantes catapham, ct in Sabellicinem multitudine excogitar ne in paganora errorem multos deos fingentium deuo
cepit hoc sundamentum ecclesiae ponere,dicens:Euntes docete oes sentes E ptizantes eos in nomine patris &nlii re spiritus sancti. Apostoli ve o profecti sie docuerunt & hoc est praeconium ner oem ecclesiam, quae sub sole est prona Maium. Ita tam hoc sundamentum fidei habeat ecclesia, dicat nobis rursum illi rii deant ovirutrinitas sitan dualitas. Qu3dsiduali tas, annumeret, iuxta Vos creaturis spus. Non est quide hsc vestra sententia devno Ueo,ci est super omia per omnia re in omnibus.Na illud in omibus,ta6 habetis, se rates re alienatos trinitate spm,quin oc initiatio vestra qua creditis vos facere ad ista modum sei Detes, no est integra,que fit in nomine deitatis. Admittetis em hinc creatura aevos quoq; de Deoqisputatisqueadmodum Arriani ac pagani, creaturam cum eo, tui creauit eam, eo per proprium verbum copulantes. Ad istu verd modii.
'ixi si h inses aut quis vos coniunget Deo, quum n5 habeatis tritum eiusde Dei sed spiritum creatum Qualis aut vestra audacia aut incogitantia, et spiritumae huius verbii ad creati iras detrahitis, ac rursum creatur
oequiparatis Deo:hoc facitis imaginanto de sipa copuli tueri; eum trinitati Quia
157쪽
Ouisv d furor est vester, ut cogitetis iniquitatem aduersus Deum sanore Gomnes quidem angeli aut omnes creaturae,sed unus ex hi nilomeratur sota verbo eius. Oportebat enim iuxta vos seniet, quum angelus si t 5c creatura spiritus, copuletur trinitati, non unum, sed omnes creatos angelos coniungere
deitati, nec iam trinitatem, sed multitudincm quandam deitatis leni esse ut ec in hoc rursum perserito,quae vobis Videtur sat huc 5c illuc diu
si, instabilim; varietate reddaturia ales enim sunt fines vestrude Arianoruni di solitantium aduersus deitatem,& creaturae seruientium supra creatorem omni iam Deum.Talia itaque vobis a bsurda contingunt, ex eo quod dicitis duali tem. Osodsii trinitas est,quemadmodum re vera est,declaratum in autem inle parabilem csse,nec sui dissimilem necesse est unam esse huius sanctitatem n oue huiusae ternitatem ac natur a in uertibile. Qiiemadmoda fides in hac tradita
colui sit Deo Ce toti qui subducit aliud a trinitate in solo patris nomine aut in solo filii nomine baptizat,aut ab isti uita patre ec filio, ni hil accipit,sed manis&imperfectus tum ipse, tuis, qui dare vidctur,2manit. In trinitate emper
cito est. Ita dilaui separat filium a patre, aut spiritum deducit ad creaturas, nequestium habet neque patrem,sed est abso Deo, ac infideli deterior quiduis p iisd Christianus, id iure. Quemadmodum enim est viiii baptisma in patre dcssio ξc spiritu sancto dari solitum,& Vna sides est in illant,quemadi nodum dixit Apostolus,sic sancta trinitas quum si in sese unita, & ita erga sese,nihil habet in se rerum conditarum,&haec est inseparabilis trinitatis unitas, unam in illam fides est.Quod si iuxta vestra, itropici estis adinventione non ira est Mediomniatis creaturam dici spiritum sanctum Jon est una fides vestra,neq; unum haptisma,sed duo,vnnm quidem in patrem di silium, alterum autem in angelii qui est creatura, ne ii qui cu vobis rem l certi nee veri. Qualis enim communio xerum conditarum S creaturarum Rut qualis unitas terrestribus creaturis uiri Ueo qui has condidit per verbum Hoc sciens beatus Paulus,non separat irinitate quemadmodu vos edunt a te hanc doces ibit Corint. de spiritalibus,&omnia in unu Deii ac patre summatim colligit, dicens: Diuisiones aut gratiam Rant. sed idem spiritus re diuision administrationa sunt ,sed ide diis,& diuision ex operationii sunt ed ide Deus,' operat C mia in omnibus. Quae em spus unicuire diuidit,lisca patre per verbu suppeditantur. Eade sunt inques patris sint, cque filii eo , 5c omnia quae a filio in spiritu dantur, patris sciat dona, cuivi sipiritus est in .obis,scin hoc ips0 est pater,ec ad hunc moda est id quod dicitur Veniemus ego N pater, di mansione apud eo saciemus, quemadmodii prius dicta est. V bi em lumen,illic splendor,& ubi spledo illic ec huius actus, ta citis socinae gratia. Atq; id rursus Apostolus doces scribit iterii Corint.in h. epistola di censi Gratia diti Iesu Christi,& charitasDes,ta c5m unicatio spiritus cu omibiis
vobis. a gratiaque datur,donume in trinitate,datur a patres er si iii in spiritu sinisto. Sicut em ex patre est per filium ciuae datur gratia, sic nequau potest es e munio donationis qus si in nobis,nisi in spiritu sancto. Huius in participes habemus piis charitate ac siti gratia .at' eius de spiritus comunionem . Ex his itaq; trinitatis operatio demonstrat. Nocin quasi cuiq; diuersa distinctam dent, siqniscat Apostolus sed Qque dantur,in trinitate dant,&omnia in uno Deo sunt. Ita re qui non est creatu sed unitus silio,sicut si ius unitus est patri, qui s mulcta patre ec silio gloriscatur, Voca nomine celebratur cum verbo, operia
quemadmodum pater perstium operatur,an non qui dicit eum esse creatura,
1 5nne manifeste in ilium comittit impietatem mel essi est qui cu quod no pecverbum in spiritu fit ec operariir.Hoc se in psalmis canitur: Verbo dili coeli in Liri spiritu oris eius omnis virtus eorum. Quin ta iustificali sumus, ve
158쪽
λ est apostolus in nomine dii inostri, in spiritu Dei nostri. In separabilis est a Vei
ho spiritus, ni mira dicete dito: Veniemus ego &pater,simul veniet θc spiritus, non aliter si si filius in nobis habitaret,scribente ad Ephe. Paulo Vt det vobis secundu diuitias benignitatis sue,virtute corroborari per spiritu eius in interiore homine habitare Christu. tem,com Christus in nosis est,est re pater, dicete filio: Ego in patre, di pater in me. Itaq; clam sermo fieret in proplietis,in eode sp ritu sancto prophetabat, scriptura dicete:Et factus est sermocini ad hue aut illa propheta,demostratur prophetare in spiritu sancto. In Zacharia quide scripta esti Nisi sermones meos re legalia mea suscipitis,qus cun ego prscipio in spiri meo in seruis meis prophetis.Vbi 5 pauid post accusans populsi diciti Et coefilioris statui incredulu ne exaudiat leges meas οἱ sermones,quos emistdnsona
potens in spiritu suo, per manus retto propheta rsi. Petrus aute in Actis dicebativiri intres, oportet impleri scriptura, qua praedixit spiritus sanctus. Et com xii ter apostoli clamabat in hunc moduDia equi secisti coetu oc terra, rem arrita omnia quς in eis sunt,s per os pueri tui David patris nostri per spiritu sanctum Iocutus es. Et Paulus quide clam esset Ronis libere loquebat ludoris ad ipsum accedentibus: Recte spiritus sanctus locutus per Esaiam propheta ad patres nosroxTimothso vero scribes: Spus aut praecise dicit,m in posterioribus tempori Bus deficient quidam a sana fide,attendentes spiritui deceptionis. Quapropterquadocuncti dicitur spiritus in aliquo esse, intelligitur in eo esse verbum dans splxitu. Itam cum prophetia impletur,ait:Effundam de spiritu meo super omnem
carnem. Ac Paulus dicebat: Secunda subministrationem spiritus Iesu Christi inane. Corinth .autem scribit:An probationem quaeritis in me loquentis Christie Quod si Christus erat qui loquebatur in eo, nimirum Christi erat spiritus, qui, loquebatur in eo. Quum enim spiritus in eo loqueretur rursum in Actis alii Et nunc ecce vinctus spiritu, proficiscor Hierosolymam, qus in ea mihi sunt euentura ignoras, nisi quod spiritus sanctus per singulas ciuitates testificatue mihi dicens, quod vincula ec afflictiones me manent. Quotics sancti dicunt Hare dicit dominus, non aliter quam in spiritu loquutur, δέ in spiritu loquetes in Christo hic dicuti odsita Agabus in Actis diciti Hic dicit spus sanctus, non aliam ob causam,nisi v verbu factu in et ad ipsu ni, ac spus sub ministraret 5c loqueret ipsi ac testificaraque' manerent Paulsi Hierosolymis. Nimiru spsi rursus xestificate Paulo,ipse Christus loqtur in eo,ut verbi sit testificatio facta ex spirisau. Sic cum ad sancta virginem Maria accederet verbu,simul veniebat spiis, Ac verbu in spu formauit adaptauit et sibi corpus,voles conectere dc offerre per sesersum creatura patri, ac recociliare omia in ipso, pacificas ea quae in coelis di quae in erra:cocorditer ascripturis diuinis demo stratur spiritsi sanctu non esse creat G,sed propriss verbi de deitatis paternae. Sic em sanctorsi doctrina in sancta ec inseparabilem trinitate conciliat, oc una fides cade me catholicae ecclesiae. Caetera. Tropicorum aliena a fide fabulosa confictio dissonat quidem a scripturis consovat aut cum Arrianorum insanientium dementia. Ac meritd sanὸ tales ad hune modum istis respondent,quo fallant animos simpliciu. Sed gratia Deo Q sicut, scribis, intelligunt sese excussiosa simulatione qua se fingebat Arrianis contra dicere Namoc ab illis habent odio , in quivere belligerant aduersus spiritum, moxq; redditi mortui deserti,vacuit spiritu,eo Q iuxta sententiam apostoli, casnt homines animales,n5valueriit capere ea,que sunt spiritus dei, vspiritaliter iudicant. Ceteru qui sapiut ea quae sunt spiritus,tudicant quide omnia, ipsi ver3ῖ nemine iudicant quippe cdm habeant in sese dnm,qui per spirit si ipsis paten
cit & seipsum ,ec per seipsum patrem. Ego quidem igitur quans in deserto versantitame ob impudeati4 eorum qui deiluxerunta veritate, conreptis his, qui ridere
159쪽
ridere volet,per imbecillitatem 5c humilitatem sermonis quo probationes as vfetimus, scripsi paucis,misi tuae pietati,multum obsecrans, ut in his verians, sella quidem corrigas, veniam autem desiis,qua parum firmiter dicta sunt. Nam iuxta fidem apoltolicam, a patribus nobis traditam,tradidi, nihil aliunde commentus addidi,sed quod didici,exaraui, iuxta consonantiam sacrarum scripto rarum. Nam ec hoc consonat cum his,quae prius sunt pronunciata, ad confirmationem sanctarum scripturarum,nec aliud e est excogitatum. Sed ipse dominus Iesus Christus per seipsum docuit Samaritanam,& per hanc nos,sanctae trinit iis integritatem inseparabilem esse,unamq; deitate. ipsa veritas testatur. sicut ast Samaritanae: C rede mihi mulier,qu3d venit hora di nunc est,quando veri adoratores adorabunt patrem in spiritu Sc veritate. Nam pater tales quaerit adoratores,qui adorant ipsum. In spiritu diveritate oportet adorare. Hine igitur deci ratum est,quod veritas quidem est filius quemadmodum ait ipse. Ego sum voritas. Veri adoratores adorant quidem patrem ed in spiritu ec veritate, cons tentes filium,ec in hoc spiritum sanct um. inseparabilis enim est spiritus sanctuaa filio, quemadmodum filius inseparabilis est a patre. Testis est ipsa veritas docens: Mittam vobis paractetum spiritum veritatis,qui ex patre procedit, quem mundus non potest accipere. Mundus autem sunt,qui negant eum esse ex pa tre in filio. portetigit imitari veraces,profiteril 5c succurrere veritati. Quods post haec neque discere velint,neque intelligere valeant, saltem desinante ridere blasphemias,neque separent trinitatem, ne separentura vita, neque spisse tum sanctum annumerent creaturis,ne quemadmodum olim fecerunt pharissiquae sancti spiritus sunt,ea tribuant Beelzebub. Sic di isti similia audentes, in posterum cum illis similiter indeprecabile supplicium accipiant.
ni , de unitate fidei ad Theophilum.
idei unius substantis trilastatis,hoe est, patris, distit,&s cltus sancti, sine initio temporum, super omnem sensum ecfermonem 5c spiritum,una virtus,unusDeus: tria ver3 vocabula, a potestas,nascitur de Matia virgine, accipiens corpus animale.Sed ipse sensus non prscesens est Dei verbum Non tomprehensus a came sermo,sed in carne & super casenem, sicut Deus praescius Dei virtus, Dei veritas, pastum Lutem humanam passsionem i sermo Dei impassibilis est. In pa Tione quidem corpus moritur,ut vivificet protoplastum, qui ceciderat pero id h/a di ti m. O homo,deitatem quaeris,uitupero te: si credis, bene facis. Cr his, 44- . dere tibi iussum est,non discutere permissum est.Si autem discutis,&dicis quo non diseu modo pater de Iumine excidisti,&si dixeris quomodo filius occurret tibi se 'ψ- mo propheticus,dicens:Generationem eius quis enarrabitiVide ergo ne simiuter excidas il lumine Nemo enim nouit patrem nisi filius,neq; filium nis pater.
Qui tres virtutes inducit,tres deos costetur. Nos autem credimus tres personas, unam deitatem. Quando autem nominaueris patrem,clariscas filium i di quando nominaueris filium,adoras patrem. Si iterum unam personam trinitatis dici
μ' in Iudaizamus,quia Iudaei unam personam dicunt,ec unum Deum cor suentur
160쪽
tur. Si tres deos inducimus, similes sumus gentibus. Sed confitemur patrem in Gentes. filio,&filium in patre cum spiritu sancto.Non separabitur unitas, non diuid Otiir deitas, Deus ex Deo, non duo dii: virtus ex virtute,sed una virtus: lux de lumine, veritas ex veritate,sed una veritas:testis non est,non coelum, non terra,nomare,non lux,non tenebrae,non angeli,necp archangeli, neq; Cherubin, nem Seraphin,sed erat ante principium si ius cum patre. Nemo cognoscit innascibilem,nisi quinatus est ab eo, scit unde sinatus, neo nascibilem aliquis scit, nisi qui genuit. Pater scit quem genuerit, similis genitus genitori, patris consilium ec sapientia,una virtus, oc una deitas. Natiuitatem si ij Uei lege propriam natiuitatem ex virgine Maria,sed na tiuitas fili j Dei ante principium apud patrem est. Confiteor enim unum innascibilem,oc unum natum. Confiteor patrem omni- Potentem, sine initio, sine fine,qui omnia tenet,& a nullo tenetur: omnia guberriat,&a nullo gubernaturiomnia videns, ipse autem inuisibilis cst. Confiteor Iesum Christum filium Dei,cum omni consilio oc virtute paternae diuinae deit zis. Quantam autem virtutem habet pater,tantam habet di illius. Non diminuitur genitus ab eo, qui est innascibilis.Spiritus sanctus neque natus, ne innascitidis, non factus, neq; creatus. Si autem dixero natum,duos filios statuo ex uno Patre, re non unum ex uno, aut solum o solo. Aut unus pater ex quo omnia, aut unus Iesus Christus, per quem omnia. Et si di xero innascibilem, ram non unus pater omnipotens innascibilis,sed duos deos statuo. Et si dixero facturam .gentiliter quaero: Gentes enim facturam manus adorant, re non factorem coeti 5e terra: .Quod ergo habes edicere Phantasma: Absiti Quoniam Blasphemia spiritus sancti non remittetur. Quemadmodum ergo duo ligna co s, iuncta, mi ila in fornacem ignis,& de duobus lignis procedit flamma insepara- sanat oi
hitis,sic de patre &filii virtute procedit spiritus sanctus, ipsam virtutem Lita- ς istoti tis haben sicut beatissimus Paulus posuit,dicens: Mediator Dei cic hominum homo Christus Iesus.Non Deus Uei mediatoriunum enim usq; ad trinitatem, sed accipiens corpus devirgine Maria,induens veterem hominem , qutceciderat per inobedietiam,mediator factus carne par virtute, hoc est Iesus Christu . UR ' Quando autem adsumpsit apostolos,sicut Euangelista testatur,ascendit in morem excelsum, ec transfigurauit se coram illis:&ecce nubes splendida cooperuit eum. Nubes uod splendida virtutem puris in eo ostendit, sicut quidam per g niloquia docent, dicentes,quo modo tres personae in una Virtute,sic tria voca-hula,sed unus Deus.Tria vocabula unius voeis nomen patris, oc fi:ij, Ac spiritus sancti. iterum illi diuidentes virtutem 5c deitatem trinitatis,dicunt: sicut Imperator,praefectus,5 comes. Absit. Non trado ego hanc doctrinam, aut ista expositionem,sed magis anathematizo. Scriptum est enim in diuinis praeceptis:Visi Bilia huius mundi inuisibilibus comparantur.Terrenus eniti, imperator de tris Rom3'-Mhus constat,sed unum est imperium. Si deposuerit diadema a capite suo, Caesar est,& non imperator. QuJd si deposuerit purpuram, praefectus est iam vir so- r: quo distus. Si qui blasphemant spiritum sanctum,non sunt Christiani, sed sunt Iudaeuis
Nam ludaei unam personam adorant: Nos autem proste murt sicut imperator xerrenus N coelestis homo in purpura,& purpura in homine, corona autem --ritis continet purpuram oc hominem,unum imperium virtutes ostenditi sic pater in filio,&filius in patre:Spiritus autem sanctus, coniun- .ctio,deitas, virtus,ec unitas trinitatis.