장음표시 사용
191쪽
mltur locus. A RR. Nulli dubium est, quin magicis artibus Athanasius non edesinat iudicum peruertere sensus,ut rectae fidei tramitem erga eos,qui eam roligiose sectantur di colunt, tenere non possinti Et idcirco quod in examine tulculminis explicare non valeo, principis iudicio reseruabo,ubi veritatis indago praepollet, ec magicas artes ob verae fidei obseruantiam praeualere non posse credendum est. ATH A N ini suis adsertionibus adesse non possunt,quibuslibet fallacibus argumentis vel cauillationibus excusationem sibi inuenire non desinunt,sicut nunc facere Arrium plenius vestra perspicit magnitudo. Milis vero ad omnia quae ab eo in culminis vestri praesentia posita sunt, veram fidem vendicanis,respondisse sufficiat. P ROB. imperitioris ec minus de scientia presumentis est,prauitati potius studium dare,si veritati patientia comodare cum id adsertoribus fidei conuenia siveritatem potius sequi, quam erroris vel fassitatis compede praepediri, horum igitur mos est,qui cum suae perfidiae causam actfinem usque venire conspexerint,metuetes ne cunctis hominibus eorum perfidia innotescat ad potioris se conferre praesentiam,ignorantes,quoniam ecillieveritati victoria tribuitur, ubi potentiae liberalis sententia promulgatur. Prostra igitur Arrius videtur de nostro iudicio ad principis appellare p aesentiam cum in conflictu certaminis,nihil aduersus se senserit prauitatis,qui suam ignauiam,quibuslibet modis obtegere cupiens, nisus est ad principis conserre pri tiam,quem constitit Athanasium,ab-ίαι defensione,quod est ψnius subst liue,diuellere penitus non potuisse. Sed ut eius superflua decreuit intello eum ne faciat, nullo modo refrenabo. e victi personam non sustinens, de adempto temporis spatio glorietur. Meae vero solertiae erit, uniuersa quae ab utri due in nostra cognitione prolata sunt,gloriosi sensibus principis intimare ut falsidicis ambagibus procul amotis, ad victoriae palmam Athanasi .purae fidei adsese tor,valeat peruenire. D
D- ATHANASII ARCHIEPISCOPI ALEXANDRI .
ni,de Arriana S Catholica consessione, ad Theophilum. Liber I.
Rriani dicunt,filium Dei non de substantia Dei patris eratum,sed extrinsecus creatum. Ego credo Dei filium de patris natum substantia, non creatum,sicut spiritu sinctutia pararietum, qui est filii, a patre procedentem. Et ideo dico ad filium patre dicent eiTecum principium in die virtutis tuae,in splendoribus sanctorum, ex inem ante lucis rum genui te.Similiter di filio attestante: Dominus dixit as, . -- Gnitu meus es tu, ego hodie genuite. m A cti te orem si sionis, Pilatus ab eo accusantibus Iudeis requireret, si rex esset res nesen Ous quia patre meo procedit. Constat ergo secundum unam diuinitatis su stantiam filium genitum a patre,non creatum. Et spiritum sanctum 3 Datre oro cedentem, di totum esse filii,sicut sons de sente est,&lumen de Iumine. 'turi siti ''-λpud patrem filium, vel spiri
h . - US' ςβψ P istiun ,sicut dii radiuinas scripturas,verbum,.i utem, di sapienuam patris esse. Et ideo confiteor, nunquam patri suum filium
192쪽
DE ARRIA. ET CATH. CONFES. LIR L
defuisse quia nunquam ei paternitatis defuit nomen,ut non sine sapientia, sine verbo sine virtute propria pater aliquando credatur fuisse, secundum praedica tionem Euangeliste Ioannis dicentis: in principio erat Verbum, ec Verbum erat tithoi . . apud Deum, ec Deus erat verbum, hoc er i in principio apud Deum. Omniarer ipsum facta sunt. Omnia,ait, Per ipsum facta,non ipsuin iactum, licui nec sine spiritii sancto aut pater aliquando,aut filius fuit. Arriani dicunt,nullam habere filium potestatem,nisi a patre aliquid accep vlt. Similiter de spiritu sane o,nisi a filio acceperit. Ego credo secundum diuinam substantiam,sicut verbum,uirtutem ,sapientiam, brachium,manum,ita scpotestatem filium esse patris. Nam secundum ipsius domini sententiam: Quae- Ioadn., cunque pater facit,haec eadem similiter ec stius sacit. Et sicut pater suscitat mortuos de Qiuificat, sic ecfilius quos vult vivificat.Leprosum nano non ex alterius imperio,sed propria mundat potestate,dicens: Volo, mundare. Sic di paralyti- Mi et . uri apud ludaeos ignorantes Deum esse verum,cum illi dicerent,nemine pos- Ω peccata dimittere, nisi solum Deum,manifestissime θc Deum se prodidit, di propriam ostendit potestatem,dicens: Vt sciatis autem, quia filius hominis his Beat potestatem in terra dimittendi peccata, surge,tolle lectum tuum, Zc vade in domum tuam. Similiter ec coecorum examinat fidem, dicens: Creditis quia ,, hoc possum sacere vobis Illis confessis,quod in ipsius esset potestate, sanctitatis remedium inferi,dicens:Secundum fidem vestram stat vobis. De passione quoque proprii corporis adsignans, qu)d in sua esset potestate, ita ait: Nemo tollit animam meam a me:poteitatem habeo ponendi eam, & potestatem habeo ite- φδ' xum resumendi eam.Et alia infinita. De spiritus etiam sancti potestate ipse aiuSpiritus υbi vult inspirat.Vtim ubi propria voluntate atq; diuinitate voluerit a latrare. non ubi iussus fuerit. Sicut ecde donis gratiarum Apostolus praedicans, resta. docet: Haec autem omnia operatur unus atm idem spiritus, diuidens singulis i. r.
prout vult. Nam propria ec ipse potestate ec Prophetas replet, ec Apostolos eligit ae dirigit,ac Episcopos, sicut in Actis Apostolorum legimus, constituit. In
numera sunt etiam alia testimonia, que nunc longum est exponere.Et ideo sicut υna substantia ita unam potestatem patris,dcfit 3,ec spiritus sancti credo. Quod h. Hautem accepit filius,secundum hominem accepit. id est, secundum seruilem ior oe . 4.ω-inam, secundum nostrae conditionis naturam,ipso domino in Evangelio dicen dam a pa-toEt iudicium dedit ei sacere,quia filius hominis est. Arriani dicunt,non totum patrem capi posset a filio,vel con spici, sicut nec spi- uixitus sanctus filium aut videt aut capit. Ego credo, quiba sicut filius in patre est. di a patre totus videtur,ita re pater a filio totus videtur, ec totus est in filio, ipso filio dicente: Ego in patre,ec pater in me est. Eit Sicut nouit me pater,ec ego no vi patrem. Similiter oc de spiritu sancto,Apostolo in dicantet quod spiritus solatatur etiam profunda Dei. Et sicut nemo nouit quid sit in homine, secundum sepsius Apostoli sententiam nisi spiritus hominis, qui est in homine. Ita 5c quae Funt Dei nemo nouit,nisi spiritus qui est in eo. Nam 8c dominus in Evangelio
etiam de paruulis sic alti Qtita angeli eorum semper vident saciem patris. lm- pium est credere, quod filius 5c spiritus sanctus non totum aut intueantur, aut
Arriani dicunt, unum tantum Deum persectum, omnipotentem , incapa Bilem, ingenitum, interminabilem patrem solum di immortalem. Ego croclo secundum diuinas scripturas, Deum &dominum patrem ingenitum, Deiam ec dominum filium de patre genitum, Deum 5c dominum spiritum lan 2patre procedentem,& in filio manentem.Filium autem sicut in deitate nodico mitiore cita in sorma serui, quae passioni succubuit, minoratum confiteor,
193쪽
Hibi x. , Aponolo dicete: Eum autem,qui modicum ab angelis minoratus cst, vidimus e Iesum propter passionem mortis. Et ideo in tribus personis non tres deos sentio, sed υnum Deum ec dominum, substantia,diuinitate, potentia, at qualitate, armperpetuitate , adoro ec colo,sicut in lege praeceptum est: Dominum Deum tuum adorabis. ec illi soli seruies. Arriani dictit,patrem solum inuis bile Deum,&maiorem,5 ideo solum cinitendum atq; adorandum. Ego credo secundum diuina substantiam ac maiestatem, spiritum patrem,spiritum filium, spiritum quoq; spiritu sarcitum,domino in Evangelio d iceteiSpiritus est Deus. Et ideo, ut dixi, secundum diuina su stantiam inuisibilem confiteor patrem,invisibilem filium,inuisibilem spiritum . . sanetumidi neq; maius aliquid,nem minus in deitatis substantia credo. Propterea eundem reddo honorem filio,& spiritui saneto, quem ec patri,praecipiente
dominoiVt omnes honorificent filium, sicut honorificant patrem,quia qui non honorificant filium . non honorificant patrem. Et de spiritu sancito ipse ait: Qui blasphemaverit in spiritum sanctum, nonremittetur ei, ne in hoc seculo,ne in futuro. Propterea igitur unum Deum in trinitate credo,diuina scriptura docente:Audi Israel,dominus Deus tu us, Deus unus est.
Arriani dicunt, Dei filium secundum diuinitatis substantiam,& visibilem, E .di ii reminorem. Ego credo informa Dei, sicut superius approbauimus,inuisbselem, ipso ad Moysen dicente: emo videt faciem meam, ec vivit. Aequalem verd per omnia patri, excepto eo, quod ille ingenitus,sc ille est genitus. Apostolo praedicante de eo: Qui quum in forma, inquit, Dei esset, non rapinam arbitratus est,esse aequalem Deo.
Arriani dicunt, ita filium vel spiritum sanctum ab arcanis patris extorrem,ris a sis nihil secretarum dispositionu nouerit, nisi reuelatu a patre,v voluerit filio reuesi equid est Iare,&spiritui,quod a filio fuerit manifestatum. Ego credo situm a patre,&pa Prei, iudica trem in filio,spiritum quoq; sanetum paractetum,qui procedit a patre di filio,esbditi Ei le N patris, quia ec a filio procedit,sicut ec in Euagelio scriptum est Q per insus
clo, i iiti flationem suam dederit discipulis suis spiritum sanctuin,dicensi Accipite spiri-quimus tum sanctum cuius remiseritis peccata,remissa sunt: cuius retinueritis, retenta sunt.Et ideo inseparabit em consteor trinitatem, nec extorrem filium. aut spiri
tum sanetum, sicut Haeretici loquuntur, a Deo patre dico, quoniam filius, qui est sapientia Dei patris,ipse est θέ voluntas patris, quae semper in ipso fuit,& est. Ipse est magni consilii angelus,Bc per ipsum condita sunt omnia, sciat Aposto- Coloss. x lus Paulus praedicat, quae in collis,oc quae in terra sunt Oisibilia ec inuis biIia. Et Ioannes Euangelista docet,quod oseia per ipsum facta sint, ec sine ipso factu est nihil.Na oc sicut per ipsum omnia sae ia diuinae scripturae loquuntur,ita θc quaecunque filius facit, ipse secum patre facere testatur, dicens t Pater autem in mero, his .i manens ipse facit opera. Perliscostendens, qudd nunquam pater sine filio, qui est sapientia, verbum, voluntas Sc virtus patris, aliquid aut disposuerit,aut secerit,nec sine patre filius. De spiritu verJ sancto dubium non est, qudd nihil ignoret, nec sit extorris a patre,cum sine spiritu suo patrem fuisse aliquando summae dementiae est dicere, quoniam ipse scrutatur, secundum Apostolum, scut . Corin. a saepe die lim est prolanda 5c alta Dei. Et qu3d idem spiritus filii sit, multis scripturarum testimoniis probauimus:& quQd totus maneat in filior ec sicut proce dit a deo patre, ita procedit a filio,vt tota trinitas unus credatur Deus. Nihil erpo est quod faciat,vel disponat pater sine sua sapientiat nihil quod nouerit,uel disponat sine suo sancto spiritu,de quo Propheta scatit Spiritus paractetus, spiritus Iapientiae Be intelledius, spiritus consit 3 8c virtutis, spiritus scientiae di pietatist qua omnia in Deo qui cst trinitas,conssiunt.
194쪽
DE ARRIA. ET CATH. CONFER LIB. L M
Arriani dicunt,Dei filium non fuisse in coelis apud patrem,tempore quo imn ter homines versaretur.Ego credo Deum Dei filium secundum sus potentiam deitatis in coelo, in terra tuisse incarnationis suae tempore,oc totum replere, nec unquam defuisse,ipso ad Nicodemum in Evangelio dicentei Nemo asce dit in coelum,nisi qui descendit de coelo, filius hominis qui est in coelo. Arriani dicunt, quod filius Dei erat,quandono erat, oc antequam nasceretur non erat,&qudd ex nullis extantibus iactus est. Ego credo unam substantiam
patriis, ec filii, de spiritus sancti. Propterea filium, qui est sapientia patris, in eo semper fuisse,& ex ipso genitum confiteor,quia nunci fuit tempus,quo pater fiane suo verbo, ec sapientia fuisse a fidelibus credaturi nec filius sine suo aliqua doextitit patre, Euangelista dicente,ec saepius repetente: Quod in principio erat
verbum,ic semper erat,ec Deus erat,ec apud Deum erat, nec ex nullis extants-hus factus,sed in patre, o apud patrem, Ueus apud Deum semper erat. Spiritus quom sanctus ec fuit, re est semper in patre,& procedit ex ipso,nec unquam pater sine sua sapientia,qui est filius, nunquam sine suo fuit sancto spiritu. Arriani dicunt,Dei filium passibilem,oc in sua substantia mortalem. Ego credo Deum verbum, ec sapietiam patris: quia unum cu m patre est,impassibilematoe immortalem in sua substantia. Passibilem autem atq; mortalem hominem Iesum Christum,de Maria virgine adsumptum,qui Dei verbo unitus est,consseeor,eodem domino dicente: iritus quidem promptus, caro autem infirma.
ipso iterum dicente: Quod natum est de carne,caro eth θc quod natum est de spiritu,spiritus est. Sic oc Apostolus Corinthijs praedicat,dicens: Nam etsi crucifixus est ex infirmitate nostra .sed vivit ex virtute Dei. Crucifixus ergo ex infirmitate carnis nostrae, sed vivit ex sua virtute,quia filius Dei Deus, Sc virtus patris comprobatur. Ipse quippe via, veritas, re vita est. ipsum etiam hominem Christi stum lesum post passionem de sepulchro a Deo verbo,a quo ocadsumptus est. V sine corruptione die tertia resuscitatum confiteor, ipso ad Iudaeos, secundu E angelistam Ioannem,de templo corporis sui dicente: Solvite templum hoc, ecin tribus diebus suscitabo illud. Arriani dicunt,tres diuersas substantias,ac dispares per nas pa tris,& filii, de sancti spiritus.Ego non diuersas substantias ac dispares personas patris, ec silii, ει spiritus sancti credo,sed tres personas persectas, quales,ec sternas,unius subit intiae, unius potentiae,unius virtutis ac maiestatis confiteor: quia quod diuersum est,unum esse non potest: Ac quod gradibus censetur, aequale non est:Credo ergo Dei filium, Dei verbum,L ei virtutem,oc Dei sapientiam aequale semper patri. Non enim se ipse filius unum cum pa tre,nec patrem in se,& te in patre videri diceret, nisi se sciret aequalem,nec eadem similiter faceret, quae pater, autetia quae ipse velit profiteretur,nec se a patre processisse,aim in munda venisse, re itera relinquere mundu,θc ire ad patre,manere etia in se patrem praedicarer, nisi se sciret de substatia sui genitu patris. in Euagelio quippe Ioannis, non quia iudaei loqueretur, sed quia ipse se si ius aequale faciebat Deo patri, quando eum Iudaei quam ebant lapidare,adserit,dicens:Non tu de hoc,quia soluebat sabbatum,sed quia filium Dei se dicebat, aequalem se faciens Deo. itaq; quod aequale est .dispar esse non potest,una est elli patris fitrii substantia,una virtus, una atq; ἐndiuidua potestas.Cu nemo, sicut ipse in Evangelio ait, de manu siti proprias oues rapit, nec quisquam de manu patris easdem rapere potest. Et quod senum est,diuersum ei se non potest. Eodem iterum dicente, quum iam praemisesisset unam eandemque suam patris potentiam, postea ipsam substantiae uni- ratem adsignat, dicens: Ego ec pater unum sumus. Spiritus quoci sancti ita in
nullo dispar est persona,neque diuersae substantiae qu im pater di silius , ut ipse idem
195쪽
idem sit spiritus sanctus procedens a patre qui est & fili mee aliquado desustpse c
tri,sicut nec filio,vi quemadmodum sine initio semper,arcpincreatione mundi cum patre fuit 5c filio,ipse etiam confirmauerit omnia atq; illuminaueriti ita ecsacramentum baptismi,non nisi subrisius inuocatione atque virtute, siciat nec sine patris,di filii visitatione impleatur Nec membrum quis Christi, di teplum Dei, secundum Apostolum Paulum,efficitur,nisi quem spiritus sanetiis re es gerit,ec sanctificaueri Latio Deus propria potestate, in eo quem ipse elegerit, habitauerit. Arriani dicunt,post occasum mundi, regnum filii Dei finiendum. Egcrassumptum in coelum unitum hominem ex Maria virgine Deum credo,quem resedere ad dexteram patris confiteor,cui omnis potestas in coelo,&in terra datur Ipsum quoque iudicaturum vivos 5c mortuos, cuius regnum nunquam finie
dum esse confiteor,dicente Daniele Propheta: Aspiciedam in visionem noctiuecce cum nubibus coeli quasi filius hominis veniebat,& v tie ad antiquum dierum peruenit, ec in conspectu eius obtulerunt eum,&dedit ei potestatem. ec honorem di regnum,di omnes populi linguae ipsi seruient: potestas eius sterna,quae non aufertur,ec regnum eius,quod non corrumpitur. Filium scilicet hominis loquitur Propheta accepisse potestatem,&honorem,ei regnum. Quos autem de filio hominis veraciter hae id est, de adsumpto homine dicta sint, sepse dominus manifestius in Evangelio sic ait: Videbitis, inquit, coelum aperti ec filium hominis sedentem a dextris Dei. Et iterumi Videbitis filium hominis venientem in nubibus, cum gloria magna,& maiestate. Similiter re angeli ad Apostolos dixeruntiHic Iesus, qui adsumptus est a vobis, sic veniet, quema modum vidistis eum euntem in coelum. Propterea credo filio hominis ex M ria virgine adsumpto, omnem potestatem in coelo,di in terra datam, quam an tequam a Deo verbo adsumeretur,non habuit. Nam Deusverbum, A Deus fi- Πlius,qui est sapientia,virtus, potestas,& voluntas patris,omnem semper paterna habuit,& habet potestatem pso dicente: Omnia quaecunque habet pater, mea sunt.Et: Quaecunq; pater facit, hec eadem similiter de filius iacit. Et: Sicut pater suscitat mortuos di vivificat, sic & filius quos vult vivificat. Ego credo Christa Deum,Dei Qerum filium,ec ideo Christianus sum .Ego Deum verum,&hominem verum,qui de Maria virgine natus est, confiteor, Apostolo dicente: Deus erat in Christo,mundum reconcilians sibi. Ego perfectum Deu,& perscctum hominem eundem credo Iesum Christum, praedicante Apostolot Secundum Christum,in quo habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. Ego credo unam imaginem patris,dc filii,&spiritus sincti, quia ad unam imagine diuinis ratissumus creati,dicente Deo:Faciamus homine,non ad imagines, sed adimaginem,& similitudinem nostri. Ego credo unum nomen diuinitatis in patre,ec filio,&in spiritu lancto semper ecfuisse ec essetquia non in nominibiis, sed in uno nomine patris,ec si ij,6c spiritus sancti secundum domini praeceptum baptizamur, ec efficimur Christiani. Haec catholica,tiec vera, lisc persecta est smdes, hoc unum N plenum est baptismum,per quod secundum domini, Qt dicta est, praeceptum baptizamur,ecvna absq; ullius imminutione personae credui tu in fide est.Vna quoque in trinitate exhibetur credulitas. Requirendum est igitur ab his qui aduersus hanc singularem fidem contrariam faciunt quaesti nem,dicentes non de substantia Dei patris genitum filium,sed posteriore tempore alienum a substantia diuini patris, minorem atque in seriorem in deitate, sed θc creaturam esse loquuntur. Spiritum quoque sanctum creatum a creatura, id est a filio,in in toto apud eos 5c ipse pater sit minor,cdm sapientiam,verbum, virtutem,& spiritum eius sanctum creaturam adserunt blasphemantes. Interro
196쪽
DE ARRIA. ET CATH. CONFER LIR I. N
A gandi ergo sunt,stium Dei credant prosecisse aetate,vel dignitate accessu temporum An sicut genitus a patre est,aur,ut ipsi aiunt,creatus, ita permanet Si dixerint ira esse,nec aliquando prolecisse,vel proficere posse, requirendum est abris,de quo scriptum in Evangelio legatur: Puer autem crescebat,& consertaba- eur,plenus sapientia,& gratia Dei erat in ipso. Quod nos manifestissime de homine, quia Deo verbo susceptus est,colantemur. qui lacte nutritus creuit,ado ea ι
euit,ecuta ad perfectam peruenit aetatem. Plenus olim homo adsumptus chriffusi esus, rapientia,quae sapientia Dei patris filius est. Nam ipsa sapientia aedi cauit sibi templum humani corporis in Maria virgine,Solomone dicente: Sapse Proveri sentia aedificauit sibi domum. igitur si ille responderit,uel confessus fuerit de homine dieium,qui adsumptus est,catholice sensiti quia qui aedificat domum, dominus est,quod autem aedificatur,& creatur,seruile est,crescit ita , atq; edificatur domus,qui est homo, non autem crescit Deus,qui semper est perfectus. Restat ita uvi confiteatur verbum filium Dei, de perfecto patre perfectum gensetum, di totum a toto, plenum quo a pleno. Quia satis contrariu eli fidei Christianae,Ut homo creuerit, Deus dicatur semper imper eius, qui nuncl profece-t,sed semper est minor, secudum doeiorum blasphemiam peruersorum. Cese
reveI post tot annorum curricula,credant aliquando eum aequari patri posse,cade ipso legatur rescebat ecproficiebat. Nam de patre nusquam quod proficiat crescat,vel senescatsergo illo non crescente,neque senescente, sed in deitatis suae potestate propria commanente,hic qui legitur crescere di proficere,debuit iam ad aequalitatem peruenisse patris. Hae autem humanae comparationes in diuina substantiam non conueniunt: quia perse Rus Deus pater perfectum filium genuit, nec unquam virtutem dc sapientiam Dei imperfectam, vel minore suisse credendum est. Nam qui ita sentire praesumpserit, hoc non sine suae salutis detrimetosacit.Tenendum iram &confitendum est hoc veraciter, quod homo creuerit ac profecerit in Deum, hoc est,in Dei filium. Euangelista alti Quia qui receperunt eum,dedit eis potestatem filios dei fieri. Et quoniam non dominus homo, di seruilis forma in Ueum profecit,Deus autem verbum,uirtus,ec sapientia patris, semper fuit heriacius &aequalis genitori in substantia diuinitatis Apost IoclicentriQtii cum informa Dei constitutus esset, non rapinam arbitratus est se esse aequale eo. Qui igitur in sorma Dei aequalis esset Deo patri,seipsum vicinaniuit,formam serui,sicut idem Apostolus praedica t,accipiens,id est,spo te non coacte inclinauit seipsum ad suscipiendam seruilem formam,ut vilis vel inferior forma in meliorem substan tiam cresceret ato proficeret, per eum, qui eam est dignatus adsumere, non ut diuina substantia,vel potestas in seruilem mutaretur,vel addiceretur statum,Apostolo de nostrae formae in meliorem stainm demutatione, dicente: ut mortale hoc corpus indueret immortalitatem Et:Sicut in Adam omnes moriuntur,sic in Christo omnes vivificantur. Et it rum:Nos autem,sratres,in libertatem vocati sumus.Ita si nos per gratia Chrini in meliorem, in dietum est, statum,id est,in libertatem per fidem,quae est in Christo, vocati sumus, quis Christianus autem sobriae mentis audeat liberat xem suum dicere in deteriorem statum,vel conditionem mutatume ut substa tia diuina.quae semper est immutabilis, in humilem humanamq; verteretur substa n tiam. 5c fieret de Deo caro,de persedio inferior, de aequali minor, de domis no seruus, de creatore creatura,& omnipotens impossibilitatis incurreret ini
Hami& qui in substantia diuinitatis suae impassibilis erat, steret passibilis, di immortalis morti succumberet. Cdm haec omnia in υna Christi persona, secunda Apostoli praedicationem,atque doctrinam Christianam sint fide credenda, di
cente eo:Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi. Et iterum: Seredum n Chris
tiones diuinis rebu. parsi con uenium . Cor n. 3
197쪽
Christum,inquit,in quo habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. E
go Deus hominem,dns seruum, creator creaturam aeser laeturam, omnipotens inferiorem, inuisi bilis visibilem,indeficiens lassum,immortalis mortalem
impals bilis passibilem,mutabilem in demutabilis suscepit naturam. Nec in hi manam Deus mutatus est camem vel subst2tiam,sed in se ipse quam adsumpsit, glorificabat naturam: humana verδ mortalis di infirma, ut didium est, caro aus Natura diuinam profecit in gloriam,ipso domino in Evangelio dicente de ad sumpto a se stio hominis Nunc clarificatus est filius hominis, di Deus clari sic
tus est in eo. Si Deus clarificatus est in eo,&Deus clarificauit eum in semetipso, re cotinuo clarificauit eum, accipe quaeso pauca de diuinis scripturis testimonia, quisquis ille vis perseelus esse Christianus,&veram integram sequi rationem, Praetermissis vaniloquiis,& superfluis quaestionibus eorum,quia fide Christi non solum ipsi errantes exciderunt,sed ec alios, sicut ait Apostolus,in errorem Humani Q mittentes.Namquὁd nascitur ex tempore Christus in Bethleem, quod in prae-
.u44,da sepio declinatur,qudd pannis inuoluitur,quddladiatur,quddcrescit,quddadb- me aria Iescit,qudd in Aegyptum sugiens asportatur, qudd parentibus subditur, qudistentatura diabolo,quod esurit,qudd sitit, qudd manducat di hibit, quod dormit,quod lassatur, quod plorat, quod quasi nesciens sepulcrum quaerit Laza-xi,qudd quasi ignorare se ait diem iudicii, qu Id clarificatur testimonio patris, quod tris iis, quod trepidus ad passionem venit, quod alapis caeditur, quod a pitato iudicatur,qudd flagellatur,qudd crucifigitur, qu θd mixto felle aceto potatur, qudd lancea lateri vulnus infigitur, quod moritur,qudd ligno deponitur, quod sepelitur, qudd die tertia vivus a mortuis resurgit, qudd omnium postro surrectionem accipit potestatem, quod quasi ignorans sciscitatur a duobus ambulant ibus in via,quae saeia suissent in Hierusalem, qudd Petrum quasi nescisens interrogat,si plus ab ipso quam ab aliis diligeretur discipulis: Simon,inquit, JPetre amas me plus his r quem tamen apostolica professio prodidit, re omniaci occulta scire. Quomodo igitur qui se loquitur Christianum,non aduertit hec aut credit humanae esse su bitantiae seruilhq format,non diuinae maiestatis atq;
potentiae quia nuna vita moritur,sed homo mori iur. Nec ignorare aliquid de tis verbum potest,cuius oculis omnia nuda sunt, & aperta Apostolo dicentcim Hedrso.6 uus enim est sermo Dei,cfficax,&penetrabiliorc mi gladio ancipiti. ecperti gens usque ad diuisionem animae ac spiritus, compagum quoque di meduli xum,& discretor cogitationum di intentionum cordis, & non est ulla creatura inuisi bilis in conspeei u eius:omnia autem nuda & aperta sunt oculi eius. Non ergo Deus creatura est,sed homo. Non sepelitur Deus,qui est vita, sed caro. N
queabim is resurgit Deus qui ubiq; est, oc super omnes est, sed lic more surgi in Deum: nam quod flagellatur,&j Pilato iudicatur, homo est. Quod aut e m ui dum ipse adiudicaturus adueniet,Deus&homo cst.Tristcm nanque re trepi- , dum constat esse hominem Mon Deum qui est incommutabilis di in conuerti Bilis. Qudd autem ignorat diem,&nescit locum,nunquid credendum est. quoe qui fecit dies, horas,& temporaJrcssit aliqua ignorare Sed ignorat homo,quo Σtamen non ignorat Deus, qui est ante secula, per quim omnia saeta sunt. Nani sentire de Dei sapientia, quod aliquid ignorare siit, summi periculi rcs est.
Plorat autem & lassatur utique homo, non DeuS verbum, qui est virtus patrist nefas enim est dicere, lassari Dei virtutem. Putas ne homo esui it , di sitit,b iiDeus qui dat vitam mundo, panis qui de coelo descendit, qui etiam dat escam omni carni Sed nec vita esurit rec fons sitire potest.Tetatur oerda diabolo,vehomo,sed ut Deus ab angelis adoratur,cui etiam ministrant, de quo scriptii esti
imitor inii facit angelos suos spiritus.&mmi strob suos ignem urerem. Haec igituro
198쪽
DE ARRIA. ET CATH. CONFES. LIB. I. N
A , ut dictum est, ad seruilem, mortalem, passibilem naturam, quae a Deo verbo adsumpta est, referri necet te est. Omnia enim quae humiliter dicta sunt, pro nobis ille suscepit,&pertulit, sicut Apostolus doceti Quia cum esset diues, aegenus factus est,ut illius inopia nos diuites essemus. Et iterum: Quicum insor Ph ''p' ma Dei aequalis esset Deo,seipsum exinanivit formam serui accipies. Sic oc pro- Esaiae opheta eius in carne praenuncias pa Tionem, ait:Vulnere eius sanati sum uti Cum ergo humilia,quisquis ille homo es,de Chritto audis,non ea iudices de altitudine dicta diuina. Cum iniuriosa legis, secundum hum item sormam crede, non secundum diuinam dominationem. Cum vero impollibilia legis, fragilitatis esse
humanae accipe,non diuinae potentiae. Nec debes diuinam altitudinem ad humilem deuocare conditionem in ec nitaris potentiam ac maiestatem diuinam ad
inferiora deducere,sed quae nostrae sunt magis infirmitatis fragilisq; naturs, ad illa m erigere virtutem,sicut ipse dominus alti Cum exalta tus fuero a terra,O m' .nia traham ad me. Exaltat itaq; per crucem ipse nostram in se per eius Oeietate 'naturam, non autem nostra per suam coniunctionem diuinam inclinat potentiam, sic nanque in alio loco alti Venit enim filius hominis quaerere, ec salua- Matth. quod perierat, non amitterequod sempererat,beato loanne Euangelistadsecenteiin principio erat verbum,& verbum erat apud Deum,& Deus erat ver Ioanni thum,omnia per ipsum Dista sunt. Secundum igitur ipsius domini doctrinam, re Apostoli praedicationem salua proprietate utriusque naturae in una persona Christi, id est, Dei&hominis persteius Deus,qui clarificat,in homine perfecto qui clarificatur,eredendus, colendus,adorandus ,& Deus Dei filius, in quo habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter, in cuius plenitudine pater est. Sicut enim in jloria patris stius est,secundum doctrinam beati Apostoli, ita in plenitudine filii pater est, dicente eo: Ego in patre, di pater in me est. Et iterum B Pater autem in me manens, ipse iacit opera. Seruiendum itaque ei Christo lis,quia perfectus Deus,ec verus est alius tec qui fideliter seruit filio, patri ser- uihoc spiritui sancto, qui in eo est. Et qui adorat patrem, in ipso adorat filiu, de spiritum sanctum,quia in patre in filius.Et spiritus sanctus a Deo patre procodit, ipso domino dicente:Ego in patre, N pater in me est. De spiritu quoq; san Ioann. ucto alti Spiritus autem paractetus,quia patre meo procedit. Et cum filium quis adorat, in eo patrem adorat,&spiritum sanctum, quia in ipso est pater, dicente eo: Qui me Qidit,vidit 5c patrem meum. Et iterum: Pater autem in me mainns, . cipse facit opera. De spiritu verδ sancto sic ait i Ille in e clarificabit,quia de meo accipiet,& annunciabit vobis.Et: Omnia quaecunque habet pater, mea sunt. Pr
Iterea dixi vobis,quia de meo accipiet. Spiritus itaque patris spiritus si ij est, postolo dicentet Quod autem estis filii Dei, misit Deus spiritum filii sui incorda vestra. Et iterum: Siquis autem spiritum Christi non habet, hic non est eius. Et iterum: Scio enim quia hoc mihi proueniet in salutem per vestram oratio nem,ec subministrationem spiritus Iesu Christi. In Euangelio quoque ipse dominus ait Paracletus spiritus sanctus,quem mittit pater in nomine meo. Et in Actis Apostolorum ita legitur: Transeuntes autem Phrygiam & Galatiam, vetiti sunt a spiritu sanino loqui verbum in Asa. Quum venissent autem in Mesopotamiam,tentabant ire Bithyniam,& non permisit eos spiritus Iesu. Manifestissimis igitur testimoniis probatur, quod spiritus sanctus, spiritus parari
tus, spiritus qui a patre procedit, spiritus sit hin, spiritus Christi spiritus Iesu.
Tota enim trinitas ih separabiliter in Una substantia, diuinitate atque potentia, adoranda, colenda,praedicanda est &timenda. Fugiendum itaque est eccauendum omnibus Christianis, ne secundum errorem imperitorum hominum,
quos notans Apostolus,dicit: Errantium circa fidem, induci possint, errantes,
199쪽
D. ATHANAS. ARCHIER A LEX AND.
Inquit,&in errorem mittentes, id est, qui in trinitate sancta atque indiuisa aliquid creatum, aut inserius posteriusve suaserint esse credendum. Quia quio quid creatum est, Deus esse non potest. Quod inferius, perfectum non est. Quod posterius, caret perpetuitate. Ac perinde in his gradibus diuinum nihil esse potest.Eiusmodi nanque doctores, vel qui eorum sequuntur doctrina, damnat,ita scribens ad Romanos Vas electionis beatus Apostolus: Sempite na quoque eius virtus 5c diuinitas, ut sint inexcusabilest quia quum cognouisesent Deum,non sicut Deum glorificauerunt, aut gratias egerunt: sed euanu runt in cogitationibus suis,& obscuratum est insipiens cor eorum: Dicentes Gnim se esse sapientes,stulti facti sunt: mutauerunt gloriam immutabilis Dei in similitudinem imaginis corruptibilis hominis. Et iterum sequitur,dicens: Qui commutauerunt veritatem in mendacium,Scoluerunt,&seruierunt creaturae potius quam creatori. Qui est benedictus in secula.Amen.
ni,contra Gentiles, ad Macharium Alinae ecclesiae presbyterum.
Erae ac diuinae religionis, pietatiso cognitio,non tam Bu mano ministerio indiget,u ex seipsa haurit ec discit. Qui aepe, qus quotidie operibus clamat, ac per dcctrinam Christi sese clariorem sole ingerit oculis Eius tamen ardore flagra alitibi,atq; de ea audirectapient pauca pro modo ingenii nostri exponere institui, Macharicharissime. inii cdm hanc ex diuinis libris diliteris affatim haurire posses, laudabiliti tamen discendi studio,docentes alios audire maluisti. Surficiunt quidem sanctae,ac diuinitus inspiratae scripturae, ad omnem instructionaveritatis. Sunt praeterea sanctorum patrum, magistrorumq; nostrorum, pluimma ra eorum intelligentiam conscripta monumenta, quae ii quis studiose perleget scripturarum addiscet interpretationem, di eam quam cupit, veritatis
notionem, consequetur. Verum, quia haec illorum opera ad manus modδ non sunt, necesse est,quae ab illis de fidei ac religionis nostrae veritate didicimus, ea tibi insinuare pro viribus. Ne quis dogma nostrum vile, aut contemnendum arhitretur,neu irrationabilem existim et in Christum fidem,ut faciunt gctiles,qui detrahendo veritati,nos carpereatin irridere non desinunt,nihil aliud obiicientes, u crucem Christi, qua ex remiserandam merito quispiam illorum censebit amentiam, cdm vituperent crucem, non vident eius virtutem orbe implesse uniuersum ,ac per ipsam Dei notitia, diuinat opera omnibus innotuisse. Nunuem profectd irridere ausi essent adeo diuinam rem, si ipsius deitate conspicadae animu digne intendissent.Veruagnoscerent ec ipsi hunc esse saluatore omnia qui cruci fuerit affixus,crucem ipsam non labem humano generi, sed rem edi risu, um salutemst contulisse. Nam si per cruce,sublato iam idolorum cultu, omis daehum ni monum conquieuit error, solus* adoratur Christus,ac per ipsum pater ago b in c.' scitur. Si aduersam contraire praesumentes confunduntur ,ris' contradicenti cruce M. um in dies animas inuisibili potestate conuertir, ac suae fidei subi jest.Qua tadem p. uit ratione suspicari iam possunt. humnum hoc esse opus, ec non potius fatemur, cinn
200쪽
Ar eum esse Dei verbii redemptorem omniu,qui subierit crucem idem verδ p ii mihi Qidentur,ac si quis solem vituperet, cum nube tegitur, eiusq; admiretur lumen,omneab ea creatura i lustrari cernens. Nam sicuti pulchra lux est multo iamen pulchrior qui hanc humano generi indulget sol. liacusit eximiu&diuinum scientia Dei repletum esse orbem uniuersum,necesse est autorem ac ducEiati operis Deit,ac Dei verbum intelligi&dici. Aggredimur itam facultate qua possumus, imperitia infidelia primo arguento,ut deprehenso mendacio, verse ias iam per se piam elucesca t. nonoet sis animo, O homo, te veritati credidisse, Christumi cognoscedo n5 esse seductu. Arbitror alit esse conuenientissimum tibi Christi sectatori de Christo disserere. Quippe huius agnitione, ac fide, nihil esse tibi clarius,nihil gratius mihi ipse persuadeo. Principio quidem no erat malum. Nam ne nunc quidem in sanctis est,nem iuxta eos omnino subsistet.Caeterum hoc postmodum homines excogitare coeperunt,atq; in seipsis exculpere, dedi simulacras bi finxere, quae non sunt eis arbitrantes. Nanq; uniuersita- e tis conditor,& rex om nium Deus,qui omne substantiam,omnemi excedit humana cogitatione. Quippe bonus ac summe bonus, per verbum suum saluato- Humanorem nostrum lesum Christum, humanu genus ad sua imagine condidit, reinq; lli ' istomnium spectatorem, ac peritu,per eam qua illum honorauerat, sui similitudi- tudinε Dene fecit.Indulta illi etia aeternitatis suae intelligentia,atq; notione,ut honorem si- cxe.uu
hi praestitum seruans, neq; a Dei unu cogitatione desiteret,nem a sanctora vita contuberni resiliret. Sed stri' donatoris sui gratia fuat ipsius, qua per verba
iratris acceperat,virtute subniXus,multaret iugiter,deoq; familiarius inseretur,
vives selice vere, Sc beata,atq; immortale vita.Cum enim nullo a Dei cognitione, ec speculatioe praepediatur obstaculo,conteptaturqtiide sema singulari maditia imaginem patris,Dei verbii, ad cuius etiam imaginem factus est,obstupon scito vehementer. Animaduertens ineffabilem ipsius erga humansi genus providentia sensibilibus omnibus,omni corporali imagine, perior factus,coelestibusq; 5 diuinis,arii intelligibilibus, animi virtute coniunctus. Humanus Humihis
quippe animus,quado corporibus nulla familiaritate colungitur, nihili extrin metui, et sectis habet concupiscentiae carnalis admixtum,sed totum secum, ut ab initio c5 Deum seditu est,ec in se habitat,tunc sensibilia,&mortalia cuncti transcendens, in amosverae libertatis euadit,&verba intuens, in eo etiam ipsius patrem indet. Atq; hac ipsius contemplatione felix,per ineffabilem ad ipsum essectum renouatur. Quemadmodum Sc primum hominem,qui etiam iuxta Hebrsorum linguam, Ads appellatus est,tra durit sacrae literae ab initio mentem singulari confidentia
interam in deum habuisse,&cu sanctis spiritibus in illa intelligibiliu speculatione fuisse comoratum, in loco illo,que 5 sinetias Moyses figuraliter Paradisum appellauit. Sufficit quippe munditia animi,etiam Deum,per seipsam speculari. per Sicut rediis ait Beati mundo corde,quoniam ipsi Deum videbunt. Sic igitur,
ut dicta est, humanum genus creator instituit ecpermanere voluiLPorrδ homi a rigeti, in D cs contemptis potioribus,atq; ad ea percipienda, per socordiam non assurgen- paradisoris viciniora sibi quaesierunt.Eiusmodi autem erant corpus,5c corporis sensus. 'unde re auerso, ab intelligibilibus ac spiritalibus animo,seipsos amare ccep aar,5 corpori ac sensibus dediti, at in his veluti in sua sede locat in sui cocu-
Piscetiam corruerunt,corporalia diuinae conleplationi praeferentes. His aut in- M sati, atque Viciniora deserere noletes, anima suam voluptatibus carnus concluseriint,agitaram concirpiscetiis omnibus,atque turbatam. Indultique sibi a deo Donori penitus obliti stati Hoc aut etia ex eo, a primo formatus est homine,vevum licet aduertere. sicut sacra de illo tradit historia.Et ille enim udiu animum in L ess,ec eius conreptationem intentum habuit, auersatus est corporis specie.