장음표시 사용
251쪽
iis,quod non ob mendacium prophetae, sed ob Dei humanitatem poenitentiae spacium esset concellum ortet enim in ipso etiam modo sermonis agnosce te significatam Dei lenitatem, quandoquidem haec est diuinae scripturae consuetudo. Quoties enim suam lenitatem Deus significari vult,per huiusmodi locutionem enunciat, ac si dicat per Esaiam i id amplius faciam vineae meae Per Hieremiam verJ:Propterea adhue iudicio eontenda aduersus vos, dicit dominus. in hoc quod dicit adhuc,significat suam bonitatem ac tolerantiam,ait . nim: Perambulate insulas Chettim,di ad Cedat mittite. Videt et Nili voluisset inti lenitate,nec admonuisset eo ut peragrarent gentes,ac peragratis illis disceret ex contrariis conferre,quid esset honestii,videliret quod non amplius lenitatem promererentur, sed iram actiones omnium prouocarent, deinceps aperit, discens: Non amplius seram peccata vestra. Hic autem per hoc verbum, non amplius,ostendit manifeste lenitatem quae declarabatur circa inimicitias sermoniso veritatem.Siquidem impossibile erat Deum loquetem,no esse veracem, etiam si tantum voluisset. Idcirco pollicitus Abrahae non mentitus est,sed resilium illi donauit,& populum eduxit ex Aegypto per Mosen sacrorum antistitem,&ipsi quidem isaac iuxta promitam bona lide praestitit,& hunc patrem fecit mul
arum gentium. Iacob autem ut erat pollicitus,exhibuit Ioseph. Ac Mosi quisdem fidelissimo fecit fidem eorum quae dicebantur,per ea quae acciderunt Pharaoni.Dauid vero,sicut erat pollicitus,persoluit promissum,per Salomonem,loquor autem de aedificatione templi. Et quid opus est mihi multa commemor re Nihil a Deo dicitur quod maneat incompletum, etiamsi non protinus faciat, sed negligere videatur, dum quaerit faciendi rationem, tamen progressu temporis pristatur, quod promissum est,ec progressu temporis omnino completur
m C, iis tu ,Rc Deus ppδrens compleuit propheis sermonem. Ac Micheas quide etiam ab pri dia loca praedixit in si Christus nasciturus erat. Ipse vero diis in Bethleem recti bens in praesepi,declarauit propheta esse verace. Ac Zacharias an nunclauit ciuitati Hierusalem,ingressum seruatoris. ipse vero dominus missis ad asina discipulis,du ingreditur asinae insidens prophetia expleuit, di in uniuersumne singula nominatim recenseam,quae scripta sunt,ipse fuit consummatio legis ec prophetarum. Nam quae per illos ante denunciarai,haec ipse adueniens ad plenum perfecit, dicensi Ipse qui loquebar adsum t Ecce nunc ec quae olim pronunciata sunt deseruatore in psalmis, his rursus temporibus implentur,per militum facinus. Nam quae prius significarat se passurum, haec nunc ludaeorum populi faciunt, diuidentes vestimenta seruatoris, ac in potum illi dantes acetum cum felle. Haec enim,inquit, sacra sunt, ut implerentur scripturae. Altera quidem, quae dicit: Diuiserunt vestimenta mea sibi,& super vestem meam miserunt seserem. Altera vero rursum: Dederunt in cibum meum fel, & in siti mea potau Ve impl. runt me aceto. Multi qui incidebant in lectionem euangelicam quum audis retur stri- rent illud,ut impleretur quadscriptum est,existimabant ea quae fiebant obni--.ὸό' , ἡ hil aliud fieri, quam ut implerentur quae scripta erant: 5c ob id arbitrabantur ieiligenis eos qui haec faciebant non solum in culpa non esse, verum potius laude disu-- gnos, quippe qui non peccarent,sed iis qua scripta erant subseruirent. am prophetarum verba non futura fuissent vera, nisi illi haec egissent. Magis autem haec opinabantur commoti his, quae scripta sunt in Evangelio Iohannis,ubi IO. daeorum incredulitatem enarrans secudum Esaiae vaticinium liquum autem tam mina signa fecisset coram eis,non crediderunt:vt sermo Esaia copleretur,
252쪽
ς quidaei iiDomine,quis credidit auditui nostro,di brachium domini cui reu
latum est Nam si,ut Esaiae sermo impleretur,no crediderunt Iudaei,no ipsi sunt accusandi ob incredulitate,sed is potius qui haec dixit, propter quem haec etiam completa sunt. Ite inquient sermonem propheis, di oes illi credituri sunt. Veriam,haec dicta ec huiusmodi sententia multum abest a veritaternecν enim propheta his causam praebuit,neq; ludaei caret culpa incredulitatis sed prophetadem praeuidens q futura essent annunclauit,ipsi vero postea facientes,declararunt prophetae sermonem veraceminem tanu subseruientes propheticis sermo rubus,facinus ausi sunt aduersus seruatorem, sed propria sponte volentes fece runt quae faeta sunt,ut propheta quidem illis no fuerit in causa sed ipsorum p tius voluntas.Quin ipsi magis in causa fuerunt prophetae, ut haec de illis loque retur.Siquidem prophetae proprium est videre futura,nec falli, caeterum a stionum causam,suam quisl voluntatem habet,&quemadmodum nos cospiciem tes ea quae sunt sub oculis, videndo no fallimur,nec aliter videmus qua m fiunt, sed quemadmodum fiunt,ita videmus.Sic N prophetae futura laquam praesen simile. tia videbant,ec quae videbat,fieri erat necesse,omnia*quae fiebant omnino vi
dereoportebat.Et rursum quemadmodu noSquae Videmus oculis,omninon
cesse est ut sint,siquide ea quae sunt videmus,n ec potest aliter fieri quam invidemus,sic N prophetae quae praeuidebat,oportebat omnino esse,nec aliter fieri poterant,u quemadmodum praeuiderant.Nam si sutura non praevidissent io iam fuislant prophetae. Et omnino hoc scire oportet, i prophetae non sunt tantum legum doctores,ut satis sit facere quae praecipiunt, verum etiam futura innim cantNon enim quia dicut ideo fiunt quae sunt,sed qniam sutura sunt, deo pldicsiqnecesse est no mentiri propheta Avident em vere.Nisi enim iuxta mate in xiarem praedixissent,no fuissent propheis,sed ludaeorsi erat electio ut haee facei ient,re in tolli,sancti no cogunt ad ea quae fiunt,sed voluntate eoru qui faciunt praeuidentes significant:S quemadmoda illicontra veritatem ratiocinantes dicebant,tolle sermonEprophetae,5c omnes Iudaei credituri sunt .se dixerim re go. Tolle facta ludaeord,ec omnino no prophetauerit de illis Esaias. Itaqisi I innes dixiti Non crediderut in illa Iudaei, ut impleret sermo Eiait, ne causam ine edulitatis illoru reiicias in sermone prophetae, sed in actione ipsorsi Iudaeorα Nam quae illi nunc fecerunt,haec praeuiderat multo ante propheta,& oportebat ne no mentiri,veru erat declarandum, Q quae nunc fiunt, veia praeuideritive enim sermo illius posteris verax appareret,redarguti sunt increduli,etiam cum occuItarentur.Erat enim Proposito mali. 4mnia asit occultabant suam incredulitate, sermo redarguit ac prodidit illos Non igitur ideo n5 crediderui, raredae it eos sermo cum occultaretur. Et si dixerit rursus,non poterat credere Iudae quoniam haec scripta erant de illis,ne tribuas impossibilitatem praedictioni rotum,poterant enim mutari, sed impossibile erat mentiri prophetam,quadoquidem vere viderat,propterea fieri no poterat ut sallereturinec enim aliter viderat quam ut factum est.Et quemadmodum apparuerunt increduli, ne &quod de virgiri e praedictum est miraculum,completum est,&quod iuxta Ioannis narrationem accidit hodie,& omnia qus prius scripta sunt,completa sunt Non enim quori iam scripta fuerant ideo euenerunt, sed quoniam omnino fac a sunt ideo ec praedicta suerant. Itidem ec hoc quod praedictum est de diuisione Qestium nunc accidit. Nut accidit,ita ecpraeuisum erat, & ut praedictum erat ac praesignificatum, sic di impletum persectum est. Scriptum est autem ad hune modum:
Quum autem erucifixissent eum,divisere vestimenta eius mittentes sortem,ut
implereturq, dictum est per prophetam: Diuiserunt vestimenta sibi,& super vessem meam miserunt sortem Matthaeus quidem cum caeteris euangelistis sim-- plici
253쪽
plicius narrat factam es e diuillonem,loannes autem etiam qualiter factast diuisio, di quam ob causam facta sit sors, de qua scriptum erat, exponit loquens, hunc in modum. Milites ergo quum crucinxissent Iesum, acceperunt vestimenta eius,di fecerunt quatuor parte unicuiq; militi partem. Tunicam vero quo niam erat inconsutilis e summo texta per totum,dicebant inter sese, ne tand pigi, ὸsii mu sed sortiamur cuius erit,ut scriptura impleretur:Uiuiserunt vestimenta sitionerabe bi,ec super vestem meam miserunt sortem. Fortassis aliquis haec audiens erubescenda. scit,sortassis aliquis videns dominu illudi&abduci caeditu pudesit, fortassis a quis nunc vides dominum ec seruatorem 5c regem viiuersi iudicari sub Pilato, crucifigi a Iudaeis, pudore afficitur oculosj deiicit in terram. Neq; enim sol sustinuit hoc videre spectaculum,sed obscuratus est totus,ut ec aliorum oculos auerteret,nem curauit amplius exortum ostendere hominibus, verum etiam ausus est postea non obtemperare,quum videret dominum,qui ipsi ut luceret praece Quur pas perat,ab hominibus affligi.Verum, si causam discamus, ecquamobrem pas Ius titerit consideremus, iam non erubescemus,sed mirabimur bonitatem humans
talemq; eius,ec gloriabimur nos quo*, quemadmodum Paulus in cruce. Non enim dominus ipse propter seipsum, sed nos in illo patiebamur. Nam homina
Leccatum ingens erat,di hoc malum totum occupauerat orbem, quum autem c antea maximum esset e paulatim deinde crevisset, intolerabile factum est hominibus.Nam4 mors in omnes 8c in omnibus inualuit regnando, domonus autem noster immortalis ec incorruptibilis est,quemadmodum immort
lis ec incorruptibilis est, ita bonus quo et ec humanus. Nam honi patris, bonus est sermo,eod non dissimulauit perire quod factu erat,nem sustinuit,ut eorum
quae ipse condiderat,alius fieret dominus.Veram quum aspiceret ad malitiam intolerabilem,humanum genus non satis erat idoneum ad resistendum morti,nem poterat poenam pro peccatis dissoluere, superabat enim omnem poenam a malitiae magnitudo. Rursus quum respiceret di patris bonitatem di suam potentiam ac virtutem Christus enim Dei vimu ec Dei sapientia commotus est humanitate, di miseratus infirmitatem nostram, hanc induit. Ipse enim, ut ait Prophera, Ninfirmitates nostras p'tauit, morbosui gestauit, ac miseratus no stram mortalitatem,induit illam, ait enim Paulus: Humiliavit semetipsum usq; ad mortem,mortem autem crucis.Caeterum videns 5c illud ,nos non posse persoluere poenas,lias in se recepit ipseNam Christus factus est pro nobis maledoctio,& ita tandem humana indutus amictuso, per seipsum nos adduxit ad p tremuel ipse patiens, ea qui verὶ patiebatur redderet innocuu, ae parua magnis permutaret. Descendit enim ut nobis ascensum pararet, expertus est natiuit tem,ut nos per eam patri innascibili recociliaremur. Infirmatus est propter nos, ut nos erigemur robore,utoe dicamus more Pauli milia possum in eo, qui me corroborat Iesu Christo. Impsit corpus contruptibile,ut corruptibile indu ret eorruptibilitatem:induit mortale,ut quod erat mortale, indueret immort iitatem,denique saetiis est homo ortuus est,ut nos homines emorientes inse remur dii, nec amplius haberemus morte regnantem. Mors enim nobis non dominaturiinun&apostolicus sermo praedicati Propterea di crucifixus est,ut nos a maledictis redimeret, ac nos benedi monem adipisceremur. Nam ipse patiens in nullo damnum passus est,sed nobis potius henescia contulit, Sc morisens non mansit mortuus,sed mortuos potius vivificauit, ecquum mactaretur,
non periit,sed sanguinae victimae,omnes simpliciter redemit, ipsecvmansit -- li expers.Quod si quis interrog et,quomodo id fieri possit Audiat,duarum rerum in eodem concursus factus est, rerum inquam haudquaquam aequalium,
sed quae neculla ex parte habent inter sese comparation: Nam mortale immortali
254쪽
c erat conglutinatum,&corruptile corpus cum incorruptibili verbo sociarum in Ch isto sic in quod erat mortale,non laedereti l quod erat immortale,eo quod non duae natu et passibile,sed potius manebat idem uterat impassibile vincens id quod erat qiv x
mortale. Si quidem ea quae superant, semper dominium habent in ea quae sup rantur. Per verbum igitur immortale quod accesssit etiam mors mirabiliter abolita est in eo, haud aliter quam ab igni culmus absumitur. Verbum autem Moniam est incorruptibile, iuuat potius id quod corruptibile est illi sociatum. di quidem tenebrae a luce illustrantur, o quod minus est, ab eo quod maius est fhenedictionem accipit,& ideo nunc quoque a carnificibus exuitur,quas nos in V stu,
Adam indueramus, pelliceas tunicas, ut pro his possimus induere Christum . quate. Ob eandem causam patitur civestimenta diuidi, ut nos haberemus verbum a patre indivisibile. Ego enim,inquit,&pater unum sumus. Hanc ob causam mittunt sortem super tunicam,idi paties diissimulat, ut nostra sors fieret Christus. Quemadmoda ait 8c Psalmodus: Dominus pars hsreditatis mee dc calicis mei. Catua, Vnde non alibi patitur, nec alibi crucis gitur quam in Caluariae loco, luem He locus eruin eorum doctores dicunt esse sepulchrum Adae. Nam eum illic fuisse sepultu, ς ε ἀμμ post maledictionem affirmat. Quod si verum est, admiror loci congruentiam. Conueniebat enim ut dominus volens reuocare primum Adam,eo in loco ρο- teretur,ut illius peccato remisso,idem a toto genere tolleret, oc quonia audiuit Adamaena es,& in terram abibis,ideo rursus illic positus est,ut illic reperto damo,primum distatueret peccatum: deinde pro eo quod dicitum erat,terra es, ec in terram abibis iam dicat: Surge qui dormis di exurge a mortuis, di illuce- M insissistet tibi Christus. Ato iterum:Surge Oc veni sequere me, post hac ne sis in terra horum αpositus sed ascendas in coelum. Geta est enim vi excitato domino,smul cum Hiς ψην hoc exoretur&Adam,"quot ex Adam progeniti sunt.Et quemadmo- ρομ P dum moriente Adam,manebamus omnes per illum mortui,ita excitato corpore dominico,necesse est ut deinceps omnes cum eo resurgant Haec sane est Pauli sententia. Scribit enim Corinthiis hunc in modum: Sicut enim in Adam omnes moriuntur,ita 8c in Christo omnes vivificabuntur. Caeterum quomodo il- o. lum ducant ad crucem,operaeprectum est ex his quae scripta sunt videre. Sunt cide in aenim haec prorsus haud inutilia,nem temere scripta sunt in Evangeliis. Posteaquam iudicatus est dominus,iudicatus est enim&coram praeside stetit. Neque quisquam hec legens erubescat,quandoquidem ec hoc nostra causa sustinuit,ne si sileretur quibus artibus fuerint illum adorti laterent Iudaeorum insidis, sed ocinim iudicio palam fieret Iudaeorum insidiantium calumnia. Etenim si seruator non fuisset iudicatus,minus patuisset Iudaeorum aduersus dominum inuidia,verum ubi iudicatus est,neminem iam latere potest,quales illi fuerint. Quin Ph Nipse Pilatus seruatori testis fuit innocentiae puritatis 1, ac Iudaeorum insidias μ detexit. Sciebat enim,inquit,quod propter inuidiam tradidissent eum. Pilatus aute non nouissi et lud oru inuidiam,nisi exhibitus suisset seruator iudicandus. Rem vere magnam ec admirabilem secit seruator,tacens mouebat, oc nihil respondens effecit, ut iudex confiteretur illorum conspiratione,quodq; magis o temperatum est turbae,quam iustitiae.Nam si se defendisset diis, poterat aliquis
suspicari formidine mortis,qm aut Ohticuit,admirari conuenit firmitate ac forti Usis obii
tudinem. Qxiod acidi Pilatus sic responderi nihil aliud est, u qu3d credidit eu ς- q
rui condenabatur,esse Deum.Etenim c d ma Pilato iudicaretur,oraculum edis
it per huius uxorem,ut simul re ex siletio sortitudinem admiraretur,ocoracolo cognoscerer no hominE,sed Deum ess eque iudicabat. Metuebat itaq; iudex
es qui iudicabat,ec magis ipse iudicabat metues eum ' iudicabatur,u iudicado terruit dii Mema manus lauit, dicens: Innoxius sum a sanguine hoc,quanu po- s stea vis
255쪽
stea victu Iudaeorum amicitia,simul cucurrit ca illisinsidiatibus, ut ea tradere crucifigendo.Traditur igitur saluator,ac traditus no expauit morte, sed potita Luctaturi exutus est,ad luctandum cum illa, serpetemet sugientem persequutus est. Non ς ueb ny enim erat ut moriens diis sed ut mortem in hoc persequens. ibi sane iam pause ' dus diabolus,conspecto miraculo sid acciderat in Pilato,videlicet qd is qui iudicabat magis expauesceret,si qui iudicabatur,cam videret et illo persuaso iam vicertamen exui dominum, nihil intelatum relinquere studuit auidus cognoscendi, qd prius in monte tentans eum no potuerat perdiscere,an hic esset filius De Tum pudefactus,obseruabat mortis tempus,existimans se posse dominii tet remor te,quacue os in seruitutem redegerat. Scriptum est enim apud Lucanii Discessit Consummata omni tentatione, diabolus discessit ab eo ad tempus. Hoc est aiat. duo thres, illud tempus,d ipse etiam hostis sciebat sese conculcatum iri ab omnibus,si hieligendum quo*concidiss eniam enim hoc solum certamen reliquum erat,iiudato caeteris omnibus. itaq; mouet omnem lapidem,ut sciret num ille esset seruator. Hoc a Getfaciebat,ut si ςere potuisset deillo fieri certior,ne aggredi quidem tentaret,scies inexpugnabilem illius diuinam potentiam. Uns videns illius malitiam,sid non honoris erga ipsum gratia, sed ut homines in seruitute detineret, venaretur il lud, cultabat suam deitatem, ac velut hominem seges it, ne si no adortus esset tanquam Deum,abiret innocuus,sed ut cotemptum velut hominem aggrederetur,ac poli ab hominibus inciperet deriderii perinde ac si quis aduersariu suum videns trepidantem,metui fugiente,simularet imbecillitatem quo illum pro uocesimox ille qui fugiebat,respiciens ad illius imbecillitatem, sumpta fiducia
aggrediat hir,deinde praeclarus ille luctator, A imbecillitate prouocarat, propria virtute vinceret.Sic dns humana infirmita leprouocans aduersarium, sua viri te corroborauit homine aduersus hostem. Hac ecia ob causam circa mortis tempus angi coepit&contristari deprecans,ut poculu hoc transire clamabat.SP- Britus promptus,caro aut infirma: ut aduersarius noster velut hominem aggre sus,diuinam experiretur potentiam .His iram rebus i Ilectius miser delustas est, Madortus est dominum: mox cospiciens illius sortitudinem expauit. Rursus considerans corporis imbecillitatem, recepit audaciam. Iamiv videre licebat diab Isi cum toto exercitu,cii principatibus ac potestatibus suis fugiente,diam aut humanis armis persequentem phalangem diabolica Nec enim intercessit multum interualli,quinoctis spoliarit hostem. Ibi ia ille pudesa stus aduersus dominum mouebat omnia.Iudaeos quidem At conspirarent, Pilatum autem,ut condenaria ret, milites ut illi illuderent,verum ignorabat, quod haec quoque faceret in s um Ulius malum. Caeca est enim malitia di improuida peruersitas, nesciebat simile manus aduersus sese acueret. Quemadmodum enim si quis serpentem apprehendat manu,dumi conatur in alterum proiicere,prorsus ipse mordeatur, aut
si quis ignem manu tenens, dum vult hostem laedere, non intelligat quod ipse prorsus exuritur,sic malitia militat aduersus eos qui ipsa utuntur, maguet laedit eos a quibus habetur, qua meos in quos intenditur.Sic Pharao dum madet c prehendere,comprehensus est,& dum prior insequitur,ab insequere captus est, dum parat occidere,demersus cst Sic& Goliath per ea ubus efferebatur, truncatus est,& spoliare cupiens,spoliatus est. itidem accidit infelici diabolo Nam
tentare conans,tentatus est,ac dum mouet milites, imo magis ipse in militibus mouetur,aduersus seipsum agebat omnia.lam enim spoliabatur, & latebat inter homines vi storia,verum eam vel nolens, in publicum eduxit, infelix. Postquam enim sese exuisset ad congressum dominus, negocio quod gerebatur ii uisibiliter peracto quo trophsum aduersus diabolum paratum,fieret omni a conspicuum,protinus induerunt eum,quemadmodum Ioannes dicit, purpura,
256쪽
C revero Matthaeus ec Marcus chlamyde coccina, toronamque despinis super ca- Coronati
putillius, ecarudinem in manu dabant,aim ita accedentes, genua fleelebant ei. onis domi
miraculum nouum oc incredibile magnaeque revera victoriae documentum, 'Iquem enim in hominem condemnarant, hune morientem deinceps, ut Deum si adorabant.Et quem pro nihilo duxerant ceu vilem, hunc confitebantur regem, . eca quo vulgaria vel timenta abstulerant, huic purpuram imponurit, ec quesninscientes contumeliis afficiebant,hunc noletes propheta appellabant: ecquem
illuserant.erberantes, huic υnstoriae prsmia tribuerunt coccinam chlamydem,
α ὰ spinis contextam coronam cum arundine. Quanu enim per contumeliam sita faciebant,tamen ignorabant quod etiam nolentes spoliabantur ab eo. Quo- in terse 'aniam enim pro peccato occisa erat terra a diabolo, ac sanguine magis, quam aetas
erat tincta:a principio quidem aperueratos re hauserat Abel iusti sanguinem. , .fμ'' Postea verci deii ps,sanguinem sanguini miscentibus hominibus, iuxta id sta Pist. ιον striptum est,uidelicet ec mendacium ec surtum ec adulterium essusum est sol per terram,oc saliginem sanguini miscent. Erat propterea ec execrata terra,dicente Deo: oc nunc maledicta terra quae diduxit os suum, ut acciperet sanguina Abes fratris tui. Quanquam 5c prius propter transgressionem Adae, maledixerat illi dominus, dicens: Maledicta terra in operibus tuis, in doloribus comedes: eam omnibus diebus vitae tuae. Quid multis plena sanguinis erant omnia pi naeo pullulabant undi propter maledictionem. Et harum rerum quum haberet chirographum,insultabat aduersus omnes inimicus,tyrannidem exerces. li hit omnes habens sibi subiectos. Huius rei gratia quum spoliasset illum omni- bus dominus,quum tam adduceretur ad mortem, induit haec, ut ostenderet OD; ficium mortis suae, quodque non temere, sed pro salute nostra ista fierent, aer singuinem quidem in coccina chlamyde gestabat, spinas autem in corona,ehi ' Drographum vero in arundine,qua oc olim circunscripserat nos diabolus,rid i incepsvnaeum morte haec quo aboleret, recreaturam ab ris purgaret, ac pro . minis quidem lignum vitae donaret, pro peccati vero sanguinibus,proprio ran- . sui ne terram ec omnes repurgaret, pesque maledictione,beatitudinis omen int posterum adferret is qui habitant in terra,eicens: Aeati mites,quoniam ipsi hae reclitate possidebunt terram. Nam propterea cum notacis sanguines gestaret, i proprium in illam exhausit, ex quo etiam,lla spinarum, bona ec vita nata sunti sirper illam,ad quam respiciens sanetiastauid ait: Credo videre bona dominiitii terra viventium. inrin ecalia de causa coronam spineam gestabat, ut vita n mae curas aboleret. niecit enim infelix ille etiam nolens N insciens miserias nostras in illum,haud sciens quod haec gestans dominus,omnes securos aduer lassium esset redditurus,in sementem quidem verbi liberam haberemus a spinis, in precibus autem indiuulsam assiiduitatem. ipse enim pro nobis doluit ecfolicitus fuit,vinos doloris expertex redderemur. Propter hoc vero rursus re
rundinem accepit ab lillis dominus,5c ipse diabolus tradidit illam domino,haud intelligens quod aduersus semetipsum gladium acueret, Dicitur enim arundo Arudinis vim habere tollendi serpentes quod dominus hac potius,quam aliare execra se ς turias esset ipseMquonia m igitur ipse dominus Sabaoth apud Esaiam diciti Pese' ' sequutus est fugientem draconem,uidelicet serpentem illum magnum diabota,eo dominus ab illis accepit,quod serpentes tolledi vim habet, ut diabolo pratasId is propriis debilitato metiaque omini praesidijs sortes redderentiar homines. Cuiusmodi quiddam fecit David in Goliath,arrepto hostis gladio, oc eo put hostis amputans, hoc θc nunc seruator secit accepta ab illis arundine, ut non solum nos liberaret a fallacia serpentis, verum etiam ipsum serpentem arundine interficere mortuumque spoliaret. Ita tandem illusus miser,videns sese ex his
257쪽
exci,sum, per quae insultabat aduersum nos,vidensque sese eiectum ὀ terra, edi Aramque purgatam a sanguineta spinis, ac videns seipsum perdidisse chirogra-
phu m 5 arundinem, qua circumscripierat nos,audet rursus non audenda,magis in hoc quoque seipsum vulnerans. Quum enim audisset versutus ille dicentem dominum:Spiritus promptus, caro autem infirma, arbitratus verbum mmul infirmatum esse cum corpore, non magis potentia verbi simul corroboratum esse corp us,rursus aggreditur iniqua, ac milites quidem irritavit aduersus seruatorem,caeterum ipse in spinis haerebat, ac in ipsum res reuoluebatur.
Nam quum accideret diuersum quam expediara gestans illas perdidit,& cdmnon gestaret,creditus est posse capere eas sed non prius accepit quam maledimonem aduersus nos in illis repositam,subleuauerat seruator. Quum enim hanc nempe arundinem gestasset dominus,rursus accepit spinas ta chlamydem,qua iam non valebant aduersus nos, sed illorum malitiam argueunt. Nunc enim ipse diabolus in spinis velut in aculeis est calcitrans aduersus nos. Dicitur autem illi de eoccina quoque chlamyde, quemadmodum vestis sanguine macerata non est pura ita nec tu quidem eris purus, eo quod terram meam perdidisti, ecec populum meum occidisti. Quapropter nunc quoque prouocans milites asuersus seruatorem, calcitrabat stimulis tanquam spinis, magisq; vulneratus est, quam vulnerauit. Quos enim mouerat aduersus seruatorem, idem aduersus se Psum armabantur.Accipientes enim arundinem a domino, arbitrari se verberaturos illum,excscauerunt diabolum a quo fuerant prouocati, percutientes eum spinis,&quemadmodum gentes quae ascenderant Hierosolymam, conciderat .
se mutuo in valle Iosaphat,ec quemadmodum qui persequebatur lsraelem pro gressi iuxta ripas,inter se commissi sunt,oc inuicem sese comprehenderunt.siere nunc qui persequebantur dominum, semet inuicem percusserunt insciente laedentes quidem neminem,sibripsis autem potius nocentes. Perinde enim Sic u Isimile quis saxum manu percutere velit, petram quidem non scindit,sed manum vulnera Sic& qui aduersus dominum moliebatur,velut audentes aduersus id Nerat incorruptibile,corrupti sunt,& tanquam aduersus immortalem machinantes,ipsi potius mortui sunt. Quo u est omnium pessimum,per sua ipsius membra passus est id quod maxime accidit illi versuto ad summum dedecusinam mnino cum a domino concideretur,poterat gloriari caeterum ubi ab ijs conccidi. tur,quos in seruitutem redegerat, hoc superat omne probri genus. Verum non illa plaga serpentem sustulit,non enim tantum poterant homines, quum essentre milites, sed illud potius affecit illum dolore quJd contumelia a ludaeis ipsi esset illata. Vulnerabat autem illum non plaga ab eis illata, sed potestas magis
ex manu seruatoris data arundini. Hac enim dominus specie te litus, & humana obticiens oculis cepit serpentem in spinis,quumet ut homo verberaretur, permisit militibus ut percuterent serpentem, ut qui prius gloriatus suerat se eite Doum, gloriatus fuerat qu3d dominum tentaverat, dum a militibus percutitur, extremam serat ignominiam. Haec autem illi euenerunt etiam praeter senten tiam, frustrato iis,quae captabat. Quum enim ipse operaretur in his qui vocifera batur aduersus seruatorem insciens silentium accersivit aduersus semetipsum. Quum prouocaret Pilatum, non intellexit quod pro timiditate procuraretii trepidam constantiam,quum incitaret ut verberarent dominum, fallebatur, stendens malorum tolerantiam: denique debacchans aduersus seruatorem non
vidit virtutem armari aduersus malitiam. Nam omni malitia di improbitate gaudet hosti di si quid mali est,hoc arma diaboli sunt. Aut enim metunio tis, aut omnino cupiditate vindicta persuadetpeccare.Vnde dominus sustin is omnia, ut timiditate quidem sortitudinem, cpntumelia vero, malorum tolerantis
258쪽
rantiam,ira vera mansuetudinem,breuit per omnem virtutem aduersus m litum nos resistere doceret. Ac primumquidem docuit, ut verberanti maximiam,obverteremus alteram, necti mercinu ab is qui occidunt corpus: ec illud. ab eo qui tollit tua ne reposcito,Benedicite persequentibus. Caeterdui ne praeceptum putaretur impossibile uaquosdam, per seipsum omnia exhibuit d inimis,& per ea quae pals est,persuasit ominus ne inium affecti regerant i laesam,di percusti repercutiant; neve uxis aras cantur, ta ne in eo qui tollit no stra reposcamus, ec in totum, ne metu λmus mortem, sed contemnamus eam elaturonii Nam h potiusmodos acuisaduersus diabolum ec omnia pec cata continget victoria,quam si ulciscamur. Nam ulciscentes nos di iniuriam; gerentes, &vicissim iniuriam referentes iiii sun facientibus, augemus etiam ecesimus aduersus nosipsos malitiam ion magis hostes, quam nolipsos lxdem res,eo quod condemnati propter malitiam udicium manet eos qui condemnant ac iudicant. Caeterum, quum exemplo domini uistinemus quψtisfiatdse inusiae conuitiantibusopponimus tolerantiam,mio illi is vero sortitudinςm, morti spem immortalitatis,prorsus ijs rebusdolore assic us hostςm, atque i, I huiusmodi armatura prosternitur,qua Paulus quoque noβ armans,ait: indui- telasturatisiaturam Deiret possitis aduersus insultus di bou stare.Nam adhue modum ec domino sustinente factum est illud: Videbam Samiram eadem eme his tanquam sulgur. Protinus igitur postqum iis domin corrobora;us es set hostisque concidisset, imposueruntilli crucem. Argumentum verae vidi reae etiam imprudentes exhibebant aduersus seipsos. Quamdiu ςnim stabat hostis habebant carnifices lignum, steaqu/mvero conciderat, contritusque linerat,tunetrophaeum accepit dominus,acsi pii gestaui D etenim,ut qui trisumphum agit aduersus diabolum,nemalini concedatDds psi gestet tropheto i . Accepit autem simul cum trophaeo etiam vestes ab illis, cu m abiret ad mori AEt has quoque simul cum morte exuer Propi Dc rursum exuendo sose celeritatem addidit a bductoribus,vtipsum ad mortem ducerent. Quum a rem abdueeretur secundum Ioannem, si jpsi cru m baiulabat, secundum alis os .ero Euangelistas, Simon homo Cyrenensis portabat crμcem meque hoe putat cum Ioanne, neque erum ioannes scribit taeteris contrari , sed utrunm hic 2um est. Nam 5c sibi ipsi dominus crucem gestauit, ec rursum Simon homo portauit illam. 'Primum igit portauit veluti trophaeum aduersus diabolum iasiis,volens autem crucem si psi serebat,neque enim necesssitate compulsus ac eQὶt ad morientiRursus autem gestauit eam Simon homo ut omnibus notum seret,quod non suam ipsius, sed hominum mortem moreretur dominus. Haec quum sie essent faeia,veniti estinans ad locum ubi erat illi conscendenda crux, ut chirographum,quod erat aduersus nos,in hostibus abreptum,amgeret crum hae spoliatos prIncipatus potestatesque,confidenter traduceret in ligno,triumphum agens aduersus illas, stendens ex ore leonis, reuulsum hominem, mox Propriistinguine rigans purgansa terram.Hoc autem fricturus exuebat vestis menta. oriebat enim eum qui reduceret hominem in paradisum exuere mininicas,quas acceperat Adam quum e paradiso enceteriir. Postquam enim pecca erat,restabat ut etiam moreretur.Acceperat autem pelliceas tunicas ex animvlibus mortuis savias,signum mortificitionis quae illi per peccatum accesserat. verum dominiis qui omnia nostra propter nos in se recepitanduit haesivi exu ero,proo his nos indueret vitam di immorralitatem.Induit autem cum his risea in tunicam quae fuit desupercotextilis per totum,quo vel hinc credere possent
udas quis esset di inde Het,qui haec induit,quia verbum erat ion a terra,sed
Tonseris, ilice Tunso in consutilia quid.
259쪽
quanior Euangeliinum risi seinclinir sed umbrae Iu
δ coelis veniens quod inon diuisibile, indiuisibilaverbum est patri dod
in ictus homo non habuitcorpus ex viro foemimet contextum,sed η viryin sola,contextum spiritus gratia.Vnde milites cetera quide vestimeta partiti sunt poterant enim diuidi Ic diuidunt in paries quatuor, eo quod pro peccati mun . di quadri satiam diuis ad exortum, casum,septouridiem ac meridiem, gestahat illa,quibus indutum cum videret eum Ioannes uri a M. Jei, ecce tollit pectata mundi. Sola tunicam non valuerunt scindere, et in iraculi quo per illam significabatur. Neq; enim hoe illorum, se eriratoris incm pendM 'tissa stii erat. Suspensus enim ut homo principatus ps quebatur,ipsum diabolai comprehendit,ac milites terruit,ne scinderent tunicam,ut hac m seri te, mane rei di quae paulo post sacta est aduersus Iudaeos redargutio, qmveluquadesolas est,tunica vero seruatoris,ne a militibus quidem scissa est,sed mansit interivra Manet enim Euangelium semperintegrum,quum int rim dissipentur mihM. Attamen exutis vestibus properabat ad mortem. Ibi rursus di bolus ubi vidit seruatoris promptitudinem se simul occoeliseie stum N e N pronio. tum non habebat quid faceret.Omnia erant illi tumultus desperaticipi que plana. Acin manere non potirit,ita fugere non audebati Nihilo minus 6gitans, meos qui mori situr,oportet in terra mori uxta id quod scriptum esu erram, e in thrram ibis,miniensis terra manere, ne ibi comprehenderetur quod solum rellabat,subvolabat in aerem, quo sorta' e hac ratione aerem haberes liberum dominico corpore in terra posito. Verum,dominus hicquoque declarans amorem erga homines, nonis terra mortuus est sed maerem ascendit per crucem,
re illae serpente illumbersequens,inec illinc principem potestatis aeris profligatret ac spiritualia malitiae deberet, ne sic quidem relinquens terram in i tam sed quemadmodum pendens inci uce, purgauit aerem manuum extensii one se terram liberauit sanguine ec aqua de latere profluente, abluens illam. RQuid supererat hostis aciendum quum hae pater et urce into depulsus, e terr quoque profligatus est, demum in aere a persequutore urgebatur, insuper i rubescebat, magna pollicitus quum nihil emceret. Proinde superatus undi quedi undique spe destitutus cogitat quomodo vel ortarum seruaret, nam i locus illi supererat . itaque metuens ne oc illuc destenderet dominus, atque illine ipsum deturbaret iberatis omnibus quominbebat captivos,omnia com miscuit,omnia turbarie omnes in auxilium aduocans incitauit iterum Iudaeos, in dominum probris affect i,5c omnino contumesiis ac risu debaccharenturi illum. In summa quicquid habebat armaturae hoe cxpediebat aduersus domi inuin, si forte vel hoc modo eum peccato factum obnoxium capere polletici Nam Iudaei deridebant dominum, dicentes: Si filius es Dei, descende de cruce At seruator qui verὸ erat filius De non fugiendo mortem,sed manendo, di in terim mortem calcando, voluit agnoscistius, ecquod ipse esset vita. Poterat e nim de cruce descendere,qui alios etiam mortuos excitarat,verum is dela sua declarasset illum sugere mortem. Caeterum, quod perseuerauit,nihil aliud u-gnificavit,quam eum qui perseuerabat esse virum. Nam hanc ob causam vehe menter erat curat diabolo, per hos exprobraret domino, piens illum a cruce descendere, ne esset inter mortuos,ut vel se absis malo discedes mortuorum dominum obtineret. Metuebat enim ne iuxta id quod scriptum est: con scendens in altitudinem crucis, captiuam duceret captiuitatem dona caper in hominibus. Suspicabatur enim hunc sorstan esse, quo lisc scripta fuerant metrursum commouit pharisaeos ille scelestus. lamet frustra effecit,ut promit teret se credituros,tantusi descederet de eruc Haec omia vero mouebat,acpter
260쪽
C anisi sententiam pollicebatur,tanta ne mortuus descederet ad inferos. Concse Descere istauit igitur rursum pharisaeos,ut dicerenti Alios salvos fecit, seipsum non potest silvum facere. Si rex Israel est, descendat nunc de cruce, ec crςdemus ei. Non cagebat, ut crederet pharisaei incredulitatis doctor Draco, sed hoc volebat,ut Timortem fugeret: nec illud studuit scire,an posset seipsum latuum facere ea hoeagebat neati scontingeret salus.Etem si plane cognouerat seruasse alios noerat ambiguum,qui aliis dedisset salutem,eundem esse patrem & vitam.O,
hane igitur causam illi exprobrabant, ne caeteris salus contingeret. Noverat innim illecuriosus dominum non mori, sed huius mortem omnibus salutem aeritari fore.Ob hoc volebat illum descendere de cruce, incitans Iudaeos, ut pollis. cerentur se credituros, i fortὸ pollicitatione credulitatis obtineret quae volebat. Dominus autem qui revera seruator erat, qui non quaerebat quae ipsius erant.
sed quae nostra,non ex eo quJdseruasset seipsum, sed ex hoc quod redemisset
ea quae condiderat,voluit declarari seruator.Neque enim quis ex hoc medicus
essecognoscetur,si recte valeat ipse, nisi θc altis .morbo laborantibus ostendat artem. Neque sol si radios in sese contrahat cognostetur esse lumen, nisi eos in Simile. orbem hunc proferat,eiusq; tenebras sua luce di fiat. Ita seruator , non seruauit semetipsum.Siquide ipse quu esset seruator,non opus habebat salute,sed ex eoqu3d caeteris benefaceret, voluit ab omnibus agnosti seruator omnium: Ne-q ire ex descensu de cuce voluit intelligi filius Dei, sed eo quod maneret in cruce. Siquidem mors seruatoris fidem ae salutem adfert hominibus, magis quam a . tilli Tet de cruce destensus, videlicet dum adhuc penderet in cruce, monumen- - ea aperta sunt, ec mortui in illis iacentes salutem adepti sunt. Suspensus latro erecidit in eum,ut dominus ostenderet severὸ fetuatorem esse, quodq; etiam
inbrtuis per fidem fructificaret. Super his tandem vere obstupuit diabolus, . , D totas hunc desperatio merito tenuit. Videbat enim sese perdidisse latronem In eruce,& cui pridem perlaeserat latrocinari,huc videbat credidisse, 6c quem concitarat ad dicendam blasphemiam. bli videbat adorari dominum,&auterum latronem reprehendi, im3 potius in eo qudd acciderat latroni rursum prouocabatur,ed Jdquem ut latronem interfecerat, hunc rursus conspiceret transferri in paradisum. Caeterum quum videret quicquid habebat arm rum, deiectum esse,necesse missum telum ab eo, quod non irritasset dominus,
sicut se pium est i inimici defecerunt rompheae in finem, ec ciuitates deiecit tPropterea turbabatur,ac desperans,tentauit ser tori dare potum acetum cum potis ire
felle, verum non intelligens, qudd id etiam aduersus seipsum procuraret. Sis es. ndem amaritudinem irae,quae per legis transgressionem acciderat, qua o ca os tenebat omnes, reddebat seruatori, at ille sumens absumpsit exhausitet ut pro aceto quod miscuerat diabolus, CH R i S TF S vino potaret nos lapientiae: proselle,daret nobis eloquia, dulciora super mel ec favum, ec pro qudd ille nostra gustaverat, vicistim diceret nobis i Gustate 8c videte quod
suavis est dominus. Vbi .era ec hine eici ius est diabolus spoliatust, iam ce- . . . '. pit illum suspicio quaedam talibus signis conspectis, ne forte non cum homΘne, sed cum Deo pugnaret. Cernebat enim ijs artibus quibus venabatur es eipsum pudefieri,&concidere potius, quam deficere. Itaque deinceps centabat discedere, ac terga dare fugae. Quum enim videm illum P dς o -- - .
rem ac persequentem mortem,metuebat,ne is esset de quo sol pium erat Exa ad inses... catili ur dominus, imisereatur nostri. eo studebat omnia potius relinquere ac fu er nimirum inuidens iis,qui a domino misericordiam essent consequu-
α Sed dominus quum esset re vera seruatorinolens diabolu abire sine dispe- ' -