장음표시 사용
111쪽
88TR1CTATLS DE PLΡΑ. plorata, probabiliter opinantur: eos vero Sic probabiliter dumtaxat opinari, quando utuntur his et similibus formulis r uidetur, eommodius dicitur, magi 3 eredibile est; Seu quando pronuntiant pendente ae vacillante animo. 4' Supponit adesse eertum constansque judicium, quando aliquid plane suo judiei definiunt quasi re eerta et confecta; seu quando rem propugnant tanquam certam, absque ullo vacillantis et probabiliter opinantis animi signo. 5' Loquens de notis seu formulis ex quibus dignosci potest certum et eonStans judicium, duas expresse designat. Nempe, si adversam sententiam dieant haereti- eam aut erroneam; item si dicant id quod docent esse eatholieis sirmiter ampleetendum. Sed simul Supponit adesse plures alias notas seu sormulas, e quibus constans judicium dignoscatur. Hanc esse Melchioris fani doctrinam comperiel, qui caput iv et V libri IIII altento legerit; quamvis sub alia forma et ordine tradi lam, et ex collatis invicem variis locis colligendam. Nonnullos textus subjiciamus. Postquam adnotavit sententiam de instituto ante mortem Christi baptismate, cui adhaeserant Magister Sententiarum et sanctus Thomas, a tota post modum schola unanimiter receptam fuisse, subjungit, non ideo contrariam opinionem statim aliqua censurae nota esse perstringendam ; sed antea expendendum esse, num theologi hoe loeo quasi re certa et eonfecta quidquam plane suo judicio deliniant, an potius re nondum Satis ad liquidum e lorata, probabiliter opinentur. Postea dictam communem sententiam, ut probabiliorem dumtaxat a theologis traditam fuisse inde colligit, quod Magister sententiarum usus sit sormula eommodius dicitur, sanctus Thomas formula videtur, et Sanctus Augustinus iacaeteris allegari solitus) formula magis eredibile est. Igitur hoc ipso quod scholae doctores rem plane tanquam certam doceani, Seu hoc ipso quod non utantur dictis et similibus sormulis quae exprimunt rem non tradi nisi ut probabiliorem, existimat Melchior Canus adesse eertum et tonstans scholae judietum. Quam suam mentem iterum patefacit respondendo ad
112쪽
ruere matrimonium, etiam sine Ecetratae ministro contractum, esse vere ac proprie novae legi8 Sacramentum; at haec omnium communis sententia non solum non facit certam fidem, sed ne
probabilis quidem videtur esse; in nulla igitur re alia scholae testimonium certum erit lib. VllI, cap. min. IIuic objectioni respondet Melchior Canus : Nego geholae certo constantique decreto finitum, matrimonium sine Ecclesiae miniStro contractum esse vere ac proprie sacramentum. Ut autem probet non adesse cem tum constansque scholae decretum seu judietum, hanc rationem
allegat : ouia de hae re theologi videlitet ita disserunt, ut nihil
sinisse velle videantur. Lege Magistrum, divum Thomam, Scotum. . . caeterosque scholae theologos; et nisi statim eorum pendentes ae vacillantes animos deprehenderis, tum vero me aut stultum aut temerarium judicato. Igitur existimat Melchior ca-nUS adesse certum conStansque judicium, hoc ipso quod nihil denotet pendentem ae vaeillantem animum. Equidem inter notas seu sormulas quae excludunt vacillantem animum, ponit primo loco e Suram contrariae sententiae tanquam haereticae
vel erroneae; sed simul admittit dari alias ejusmodi notas. ideSi, sormulas, quae certum constansque judicium denolent. Sic enim subjungit: Etenim nec sententiam adversam inempe quod sacerdos sit minister sacramenti matrimoniij haeretieam ροτο- neumre diserunt: nec quod direrunt, id sit miter catholicis amplectendum: breviter nullam notam sibi vox nota significal signum, non autem censuram theologicamin interposuere earum quae certa constantiaque judicia indieare solent Deis theol. I. VII l cap. vj. Ibi vides haberi a Melchiore Cano pro nola eonstans judietum indicante formulam hanc. firmiter eatholicis amplectendum, quae Sane non eSt censura theologicu. Atque ibidem Supponit dari posse alias notas seu sormulas quae constans judicium manifestum faciant, si quidem addit: brepiter nullam notam interposuere earum quae eersa constantiaque judicia indieare solent. Diuitiaco by Corale
113쪽
90 TRACTATPS DE PAPA.dam perspicit lector quid de priore BOssuelli asserto concludendum sit. Bossuetio si credas. docuit Melchior Canus non adesSe certum constamque judicium doctorum scholae, nisi quando contrariam opinionem censura theologica perstringunt. Porro id docuisse Canum prorsus salsum est, ut patet ex praemissis. Docuit quidem denotari eo tam se lae juditium per inustam opinioni contrariae censuram, sed non docuit non denotari nisi hoe modo. Docuit e contra denotari generaliter per quamlibet aliam loquendi formam quae sum- cienter excludat pendentem et raciliantem animum. 2' Falsum item posterius Bossuetii assertum, id est, ne unum quidem reperiri alicujus nominis Scholae doctorem, qui
papalem reges haereticos deponendi potestatem ad fidei ορ- mata reserat Defensio, Juvres de Bossuet, t. XXXII, p. 74, edit. Lehel 1817ὶ . Quod iterum alibi asseruit Bossuet, his
verbis : Neque ab ullo doctore, ab ullo historico, ab illo viro bono esse scriptum, haereticum aut schismuticum suisse quemquam, eo precise nomine quod nega38et reges a Pontifieibus posse deponi
tomo XXXI, p. 590, edit. Lebel 1817j. En documenta in contrarium :Αlicujus certe nominis fuit Burandus, universi latis Parisionsis doctor, factus Meldensis Episcopus anno circiter 1526, cuique ob doctrinae famam doetoris resolutissimi nomen inditum. Is porro, ad calcem opusculi de seisine jurisdietionum, sic habet: si Inde est quod regnum Christi commissum Ecclesiae se extendit non solum in spiritualibus, sed etiam in temporalibuS... Sicut in corpore quaestionis dictum est, videlicet, quod Christus eommiserit Petro jura eoelestis imperii et terreni.
sevi hoe privilegium irritat aut detrahit, in haeresim labitur et ha reli 3 est dieendus. ἡ Apud Bianchi, delia Potestu della Chiesa, t. I, p. 125. Romae 1745. Item alicujus nominis suit Petrus Bertrandus, universitatis Parisiensis prosemor, postmodum Nivernensis Episcopus, et
cardinalilia dignitate anno 1549 insignitus, qui a Gallicorum
114쪽
PARS QUARTA. 9lantistitum coetu, sub rege Philippo Valesio, electus ac deputatus est ad retundendas in publico congressu Petri de Cunieres impugnationes contra jurisdictionem ecclesiastieam. Is porro docuit posso reges a Papa deponi certis in casibus, ut supra vidimus. Et insuper ita subjunxit:
u Et fla potest intelligi illud quod habetur in decretis idistinct. xxiij ubi dicitur, quod Christus eommisit Petro jura eoelestis imperii et terrent; et qui hoe privilegium Romanae Leclesiae detrahit, in haeresim labitur et haereticus est dieendus. v De Or,gine et Usu jurisdiet. , quaest. ni, in biblioth. V. V. p. p., edit.
Lugd. 1677, t. XXVl, p. 152. - Apud Bianchi, t. I, p. 125. Item alicujus nominis suit Beatus Augustinus Triumphus, seu Augustinus de Ancona, qui intersuit concilio Lugdunensi
anni 1227. Haec porro ejus verba : a Error rat pertinaci mente non credere Romanum Pontificem universalis Ecclesiae pastorem , super Spiritualia et temporalia universalem habere primatum. D i Iu prooemio libri de Potestate eret. - Αpud Blanchi,
Item alicujus nominis suit celeberrimus canonum collector Gratianus, qui haec eorpori juris inseruit: et illam Ecclesiam Romanam vero solus ille landavit et super petram fidei mox nascentis erexit, qui beato aeternae vitae clavigero terreni simul et melastis imperii jura commisit. Non ergo quaelibet terrena sententia, sed illud verbum per quod constructum est caelum et terra, per quod denique omnia condita sunt elementa, Romanam landavit Ecclesiam. Illius certe privilegio langitur, illius auctoritate sulcitur. Unde non dubium quia quisquis cuilibet Ecclesiae jus suum detrahit, injustitiam facit. Qui autem Romanae Ecclesiae privilegium ab ipso summo omnium ecclesiarum capite traditum auferre conatur, hic procul dubio in haeresim labitur; et cum ille vocetur injustus, hic est procul dubio dicendus haereticus. s fisi. xxn, cap. nra.)Item alicujus nominis suit Dominicus a Solo, ordinis Praedi- calorum, Parisiensis Facultatis doctor, et in Tridentina synodo
115쪽
92 TRACTAUS DE PAPA. theologus, scriptisque suis haud parvam sibi famam consecutus. Sic autem docuit: u Quinta, eademque catholica conclusio contra eorum haeresim qui omnem abdicant Ρonlisici temporalem potestatem :potestas quaecumque civilis eatenus est ecclesiasticae subjecta in ordine ad spiritualia, ut Ρapa possit per suam spiritualem poteStatem ... cunctos christianos principes temporalibus bonis privare et usque ad eorum depositionem procedere. v ilia 4 Sent. , diSt. XIII, q. ii, a. 2. - Apud Bianchi, t. I, p. 109. Item alicujus nominis suit Suareg, qui sic docuit : si Ecclesiae non tantum est data potestas ad coercendos haereticos per Spirituales poenas, Sed etiam per temporales et corporales. Ilaec assertio etiam est de side. η De side, disp. XX, Sect. m, Π. 15. De opinione autem quae tenet dictam potestatem Ecclesiae nou competere nisi ex concessione Ρrincipum, sic habet: si Censeo hanc sententiam erroneam et defensores ejus ad minimum esse valde suspectos de haeresi et manifestos haereticorum fautores. D ibid. , n. 2 l. Et infra subjungit: a Certum est habere Ecclesiam hanc potestatem coercilivam etiam supra reges. n Ibid. , n. 25.ὶ - In sua Besensione sidei contra Inglos, i. III, cap. XXIII, propugnat hanc illesim: a Pontificem summum potestate coercitiva in reges uti posse, usque ad depositionem etiam a regno Si causa subsistat. η Et postquam menti0nem fecit de opinione contraria, quam dicit ab Ecclesiae hostibus invectam, de ea Sic pronuntiat : a Dictum resulare errorem et veritatem catholicum. . . defendere difficile non erit. n Sane aliquid vocare veritatem eatholieam. idem est ac id referre ad sidet dogmata.
Item alicujus nominis suit inter theologos Gregorius de Valentia, qui sic habet de praesenti quaestione: u Per summi Pontificis auctoritatem atque sententiam, omnino potest quiS d0- mini0 atque praelatione erga subditos privari propter peccatum apostasiae a fide. Ita docet quoque S. Thomas hic ; neque est de
hac asSertione dubium ullum apud vere orthodoros. Eam tamen
negant haeretici, ne si hoc ipsi approbent, in seipsos Senientiam
116쪽
proferre videantur. η Edil. Ingolstad, 1595, t. III, pag. 569
Item alicujus nominis Caesar Carena, qui in tractatu suo de officio sanctae inquisitionis haec scripsit : a Prima sententia nimirum qua negatur tum direcla tum indirecta Ρapae potestas in rem temporalem Regum) est Calvini, centuriatorum Petri pseudomartyris, Brentii et aliorum haereticorum, qui in pontifice solum agnoscunt potestatem Spiritualem, et ei omnem temporalem denegant iurisdictionem *ive directam sive indirectam. s De hac opinione dicit Larena : est impia et haeretica pari. I, lil. I, de Potrat. summi Pont. in temp., ἶ v. - Apud
Item alicujus nominis Alphonsus ciaconus, qui sie habet, in, vita Leonis III: u Si quis neget Romani Praesulis auctoritatem in imperium, plane impius et insidetis, et rerum ecclesiasticarum plane rudis esse convincitur. η Apud Bianchi, delia Potesta della Chiesu, i. I, p. 125. Item alicujus nominis suit Cardinalis Baronius, in cujus Annalibus sic legere est ad annum 800, n. 14, ubi agit de translatione imperii a Graecis ad 0ccidentem, auctori late Ponlisicia : u duod autem ex convenientia, utilitate exigente, et necessitate poscente, Deo volente, lactum diximus, id 'ipsum ex insita ipsi Romano Pontifici concessa divinitus auctoritate suisse impletum pariter affirmamus. Neget si quis ista, plane impius et infidelis, ac rerum ecclesiasticarum penitus rudis
esse convincitur. DItemque alicujus auctoritatis et nominis tribunal inquisitionis hispanicae, a quo sequens propositio damnata est lan- quam erronea et schismattea : a duod pontifex aut Ecclesia nullam habent potestatem directe ver indirecte in regum temporalia, et quod non possint exui suis dominiis, nec subditi absolvi a juramento fidelitatis quacumque de causa. 0uae propositio est erronea et schismattea. n Apud Bianchi, delia Potesta della Chiesu, t. I, p. 326, edit. Romae 1745. Decretum
117쪽
istud, quo tanquam erroneus et schismaticus damnatus suit primus e quatuor gallicanis articulis anni 1682, edilum sui ianno 1685. Igitur salsum plane istud Bossuetii assertum : a Inter scholasticos alicujus nominis neminem invenies qui ad sidet dogmata reserat eam quam Pontiscibus tribuunt in deponendis haer ticis regibus potestatem. v inuvi ea de Bossuet, t. XXXII, p. 74.
Nota, non nisi a tempore protestantismi apud doctores scholae invaluisse u Sum censuras theologicas inurendi erroribus dogmati catholico adversantibus. Antea scilicet raro adhibitae reperiuntur ejuSmodi censurae, prout compertum haberi potest legendo S. Thomam ei alios Luthero anteriores, dum
ea propugnant quae, satentibus omnibus, ad sidet dogmata
Objectio δ' . - Sic summari potest: Theologi et canonista speculi decimi sexti unanimiter docuerunt clericos principum jurisdictioni nullo modo subesse; alqui contrarium nunc admittitur ab omnibus, atque ab ipsis etiam Romanis cardinalibus ; ergo unanimis scholae sententia vim probandi non habet. - Εn verba ipsa Bossuetii: a Quis e scholasticis aut vero e canonistis postremi aevi non id docuit, clericos nullo modo Primcipibus esse subditosΤ Tania publiei juris ignorantia tan banturi At nunc quotusquisque est, non dico clericorum, Sed religiosorum, episcoporum, etiam Romanae Ecclesiae Cardinalium, qui non se subditos suis regibus saleantur, salvis privilegiis ordini suo Ecclesiae auctoritate concessis, et publica
regnorum lege firmatis s Edit. Lebel, 1817. t. XXXII, p. 75.
Respondetur. - Nititur hoc Bossuetii argumentum duobus assertis falsis : salsum est unanimem de clericali exemptione doctrinam saeculo xvi eam fuisse quam asserit B Suet: P salsum est doctrinam de clericali exemptione saeculo xv communius receptam, postmodum unanimiter tempore Bos- suetii rejectam suisse.
118쪽
95p1R8 0ύkRTA.1' Doctrina saeculi xvi de clericali exemptione non ea fuit quam singit Bossuet. Etenim elericos nullo modo Principibus esse subditos, non fuit omnium saeculi xvi scholasticorum doctrina, prout asserit Bossuet; immo ne unius quidem. Etenim exemptionem clericorum plerique non omnes, doctores catholici propugnaverunt dumtaxat quoad functiones gaeras, quoad forum, et quoad certa quaedam onera. In reliquis vero subesse clericos principibus eorumque justis legibus unanimiter docuerunt. Nec eorum quisquam dixit clericos nullo
modo Principibus esse subditos. - Praeterea supradiclam exemptionem clericis competere independenter a consensu Principum, eommunius quidem propugnarunt doctores Me culi xri, non tamen unanimiter. Citantur siquidem a Suaresios Contra Anglos, I. IV. c. ni nonnulli theologi catholici, inter
quos Medina et Covarruvias, opinionis contrariae propugnatores. Equidem horum placitum a caeteris ut manifestus error rejicitur. At perperam declamavit Bossuet: quis e scholasticis aut vero e canonistis, cum aliqui revera hujus opinionis extilerint. 2' Falsum est doctrinam scholae, saeculo mi generaliter receptam, tempore Bossuetii unanimiter rejectam suisse, ita ut nullum clericum, nullum religiosum, nullum Episcopum, Cardinalem nullum propugnatorem habeat. De quo gratuito ae salso Bossuetii asserto sic clarissimus Bian hi solis Potesta
u Bosmet ne trounera ni un prEtre, ni un religis , ni ungveque. ni un Cardinat qui ne sotitienne is droit d'Memptiondans Ie sens indiqud; st molns que is sentiment eontraire ne solieriuidu elatas de Franee qui, psura menter lenombre des libertes de I' life gallisane, a embranή cette miscrabie serviιude, en Aeso umetiant a Ianridietion linque, et en ne tenant aucun compte de semons et des Iola de ι'ggllae, qui donnent auae cleros re dimitd' emption par rapporι st toute pulasanee Istique. De hoc ipso Bossuetii asserto, sic in manuscripta quadam dissertatione :
119쪽
Augustins i. IV, p. 172, edit. de Bassano 1792ὶ, enseigne cequyon avait enset gnsi pendant te seigieme si ecle. Saint Liguori, qui continue te meme en seignement Appendiae de privilegiis, cap. Ii, t. 146, sidit. de Turin, 1825ὶ et qui embrasse habi-
luellement, comme On sali, la doctrine la plus gestera lementadmi se, sussit seul potar prouuer que t 'enseignement de l'Εcolesur l 'exemption cisiricale n'a change, ni dia temps de BoSSuet, ni depuis. It serati inutile de multiplier tes citations des theologiens poststrieurs a Bos Suet. u En resumsi: Bossuet, dans cel endroit, dθfigure t 'enseigne-ment de l'Ε cole. Ce qui etait admis unanimement, c'est quele droit d'exemplion clericale sitati certain et inviolabie, quelle qu'en sill l 'origine, et n'eut-il d 'autre Source que la concessionprimitive des princes . Ce qui elait controversst, c'est: 1' si cedroit silait naturet et diviti, ou bien seulement humain; et sur
ce droit sans te consen lenient des princes; et ici l'assiirmative et ait so utenue comme ceriai ne par te torrent des docteurs, et la negative seulement par un petit nombre. Mais tous recon-naissalent les cleres dependanis de la juridiction des princes dans Ies potnis que ne renserinati pas te privilege de l'exemption. Bossuet laitd'abord enlendre au lecte ur quel Ecole declarait les cieres exempis de la juri diction civile en lautus choses et en loules matteres. Puis il lui sati croire que t 'enseigne mentdes ecoles catholiques a die completem ent retourne, ce qui
120쪽
Ergo Doctorum scholae quoad doctrinam aliquam consensio, eam veram esse non probat. En verba Bossuetii : u Mitto Constantini aliorumque salsas donationes, salSaSque decretaleS... Haec nos admonent ne imperitis Saeculis omnia tribuamus. δε
T. XXXII, pag. 76, edit. Lehel 18 17.
Respondetur. - Aliud est a doctoribus scholae aliquid asseritonquam suetum historici , et aliud ab eis verum et tenendum propugnari jus dogmave aliquod . De sactorum historic0rum crisi parum curantes, facta ejusmodi non pauca prout ab histoi icis
tunc tradebantur allegarunt et certa erronee reputarunt. At consensio doctorum scholae cui vis probandi tribuitur, nequaquam intelligitur consensio circa facta historica, Sed dumtaxat et praecise consensio circa dogma. Enim vero non potest Christus Dominus permittere ut doctores errent communiter circa dogma, quia sic Ecclesia ipsa in fide erraret. At necesse non est ut a divina providentia praepediatur communis eorum error circa factum aliquod historicum, dogmati haud necessario connexum; praesertim si factum istud non eae professodesquirant, Sed per transennam mem0rent, Verum Supponendo. Igitur ex eo quod circa facta quaedam historica doctores
scholae c0mmuniter erraverint, nequaquam Sequitur eos communiter errare posse in quaestionibus dogmaticis, qualis est et ista : num Ecclesiae jure divino competat reges in certis casibus deponendi potestas. Nimirum de solis quaestionibus dogmaticis intelligitur et omnino tenenda est Melchioris fani
doctrina : Si qua in quaestione universi theologi eadem inter se concinunt, profecto si in eo errant, Ecclesiam item periculo er-