Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

121쪽

98TR1CTΛTCS DE PAPA.randi eaeponunt l. IIII, c. iv, c0ncl. 5ὶ . Atque Deus ipse si theologorum omnium errorem non aperiret, in necessariis Christiano

populo deesset. sibid. Priscis quippe Patribus et theologis successerunt scholae doctores qualenus verae traditionis catholicae depositarii. Perperam igitur Bossuelius, ut persuadeat erroneam esse posse doctorum scholae consensionem, in praesentiquaestione dogmatica, recurrit ad eorum in lactis historicis saltibilitatem. . Objeetio 5'. - Scholae doctores erronee docuerunt posse Papam a regibus et particularibus sInodis deponi; ergo quod communiter doceant Reges a Papa deponi posse, nihil probat. 0bjectionem illam continent verba haec Bossuetii : u Talibus ergo delusos Ischolae doctores non modo de Principum, sed etiam de Pontificum juribus multa sugerunt: ac si a Ponlisi- cibus reges haeresis causa deponi posse fateantur, salentur interim a regibus quoque ac particularibus synodis deponi

potuisse Pontifices. η Besensio, 0perum t. XXXlI, p. 75, edit.

Respondetur. - Falsissimum est istud Bossuelli assertum rntentur Ischolae theologi potuisse Pontistera a regibus et particularibus synodis deponi. Scholae theologi si qui sint ita docentes, cur eorum nomen siluit Bossuetius ' Pour moi, inquit Blanchi st. I, p. 155 , je nai troure de traee de cette audaci se

flictu Philippum Ρulchrum inter et Bonifacium VIII, in trans-

122쪽

tatem allegari posse. At, praeter ipsum, nullus apud catholicos reperietur qui docuerit posse Papam a Rege deponi. Cum apprime sciret Bossuelius actum esse de suo Gallicano Srstemate, si pro valido haberetur argumentum ex doctorum scholae consensione deductum, toto nisu hancce auctoritalem convellere lentavit; in quem finem injurias etiam adhibuit vide Verbi gratia, lib. IV, cap. xviiij, sed ejusmodi convicia in doctores scholae a Bossuetio intorta, jam in antecessum retuderat, ac in perpetuum retundet haec Melchioris fani ad notatio : Conneaeae quippe sunt, ac suere semper, poSt natam Scholum, schola contemptio et haeresim pestes de Locis commun. , lib. III, cap. Ini).

123쪽

ARGUMENTUM EX CONCILIIS cECUMENICIS QUINQUE, NEC NON E PLURIBUS SYNODIS PARTICULARIBUSVel Ecclesiae competit potestas in rem temporalem Statuum, vel dicendum est errasse quinque concilia incumenica, ne non alia plura concilia particularia. Porro dici nequit errasse concilia illa ; si quidem talis error esset in ipsam met Ecclesiam refundendus. Et caeteroquin Bossuetius ac alii gallicanae opini0nis propugnatores, concilia haec erroris insimulare nequaquam ausi sunt; sed negarunt dumtaxat ipsa sibi seu cleSiae tribuisse praelatam in temporalia potes latem. Unde tota praesens quaestio versatur circa sactum istud : an scilicet ab istis conciliis Ecclesiae certo attribula sit, jure divino, potestas in rem temporalem regum seu societatum civilium. Porrosaelum istud omnino certum probatur sequenti capitum Serie.

. l. Huic STriodo interfuerunt Episcopi 550, nec ulla movetur de ipsius incumentei late controversia. In id potissimum intenderunt Patres, ut varias haereticorum sectas, tum in Galliis,

124쪽

PARS QUARTA. 101 tum alibi grassantes coercerent. Hunc in finem ediderunt canonem 27, de Haeretieis inseri plum, qui sic exorditur :u Sicut ait Beatus Leo, licet ocelesiastica disciplina, sacerdotali contenta judicio, cruentas non emiciat ultiones, catholicorum tamen principum constitutionibus adjuvatur, ut saepe quaerant homines salutare remedium, dum corporale super se metuunt evenire supplicium. n concilia Mansi, tomo XX, col. 252.ὶ Tum pronuntiatur excommunicatio in haereticos necnon in eos qui ipsis auxilium aut savorem praestani. Postea decernitur, fideles, qui sunt sub ditione haereticorum ejusmodi, liberos sore ab omni debilo fidelitatis : Rel atos autem se noverint a debito Adelitatis et hominii, ac totius obsequii, donee in tanta iniquitate permanserint, quicumque illis aliquo pacto

tenentur anneaei. Et tandem contra ipsosmet haereticos pronuntiatur confiiscatio bonorum, et liberum Prindipibus catholicis decernitur, ut eos in servitutem redigant: Consiseentur eorum bona, et liberum sit Prineipibus hi t modi homines subjacere servituti. Haec canone 27. 2. Canone vero 24, decernitur pariter bonorum confiscatio in eos qui Sarracenis arma praestant vel aliter auxiliantur, elliberum sit tale auxiliantes capere et in servitutem redigere: Tales igitur a communioue Ecelesiae praecisos . . . rerum Suarum per saeculi prine es catholieos et consules civitatum privatioumultari, et capientium sorvos, si capti fuerint, fore ce emim.

5. Tandem canone 21, bellantibus Principibus et exerciti bus tre am, id est, ab omni hostili actu cessationem, certis quibusdam diebus hebdomadae et anni temporibus, praecipithis verbis : Tre as a quarta seria post occasum solis linque ad secundum serium in ortu solis ... ab omnibus inviolabiliter observari praecipimuS. 4. Iam vero citali canones invicte probant, concilium cecu

menteum anni 1179, sibi potestatem adscripsisse in rem tem poralem statuum. Nam ille sibi ejusmodi potestatem in lemporalia tribuit, qui subditos alicujus principis liberos decernit

125쪽

ab omni obedientiae et si delitatis obligatione erga eumdem principem ; item qui bonorum confiscationem pronuntiat contra Principes haereticos, quique decernit eos legitime capi posse, et capientium servos fore; item qui jubet Principibus et populis inter se bellantibus, ut treugas ab ipso determinatas inviolabiliter servent. Atqui citatis canonibus haec decrevit et praecepit concilium Lateranen se tertium: ergo sibi potestatem adscripsit in rem temporalem Staluum.

Adsuere huic concilio Episcopi 412; et ab eo edita sunt decreta Sive capita Lxx, quorum plura certum Supponunt Ecclesiae jus in rem temporalem societatum civilium. I. Sic habet caput ut, quod inscribitur de mereticis : a Dama nati vero saecularibus potestatibus praesentibus, aut eorum v ballivis, relinquantur animadversione debita puniendi, cloa ricis prius a suis ordinibus degradatis: ila quod bona hu- a jusmodi damnatorum, si laici luerint. consiSeentur. . . a . . . Si vero dominus temporalis requisitus et monitus aba Ecclesia, terram suam purgare neglexerit ab hac haeretica a laeditate, per metropolitanum et caeteros comprovincialesu episcopos excommunicationis vinculo innodetur. Et si sali a sacere contempserit infra annum, significetur hoc summo K Ρontifici, ut extunc ipse vassallos ab ejus fidelitate denuntietu absolutos, et terram exponat catholicis Occupandam .. .: Salvo a jure domini principalis, dummodo super hoc ipse nullum a praestet obstaculum, nec aliquod impedimentum opponat: a eadem nihilominus lege Servata circa eos qui non habentu dominos principaleS. v

126쪽

PARS QUARTA. 105 a Credentes vero, praeterea receptoreS, defensores et sau-u lores haereticorum, excommunicationi decernimus subjas cere: firmiter statuentes ut postquam quis talium fuerit ex- a communicalione notatus, si sali Ssacere contempserit infra

si annum, ex tunc ipso jure sit sactus infamis, nec ad publicavi ossicia seu consilia, nec ad eligendos aliquos ad hujusmodi, vi nec ad testimonium admittatur. Sit etiam intestabilis, ut a nec testandi liberam habeat lacullatem, nec ad haereditatis a successionem accedat . . . Quod si forte judex extiterit, ejus a sententia nullam obtineat firmitatem, nec causae aliquae ada ejus audientiam perserantur. Si fuerit advocatus, ejus pa-a trocinium nullatenus admittatur. Si tabellio, ejus instrusi menta consecta per ipsum nullius penitus sint momenti, sed si cum authore damnato damnentur. Et in similibus idem

V praecipimus observari. Bibi a perlissime a concilio decernuntur sequentia: 1' Con- .s scari jubet bona laicorum, si probatum suerit eos esse ha relicos. 2' Princeps qui haeresim e suis terris evellere negligit, debet primum a metropolitano et aliis provinciae Episcopis excommunicari; et postea, nisi resipiscat, denum tiari Romano Pontilici: ut nempe Papa hujus Principis η salios ab ejus sidelitate denuntiet absolutos. 5' Item Romano Pontifici committitur ut talis Principis terram eaeponat catholicis oecupandam. 4' Si Princeps cujus terrae sic traduntur catholicis occupandae, habeat supra se dominum principalem, salvum fore ius istius Domini Principalis decernit s7nodus, dummodo ipse non obstet haereseos extirpationi. 5' Statuitur eidem legi subjectos fore Principes etiam in sua ditione Supremos et independentes. 6' De lautoribus haereticorum, si

post excommunicationem non resipiscant, decernitur eos

ipso facto fore inhabiles ad quaelibet ossicia publica, et ad

otum dandum in electionibus, et ad saciendum testamem tum, et ad recipiendam haereditatem. Quod si judex suerit, sententiae ipsius erunt nullae ac irritae; si adv0eatus, ejus pa-

127쪽

104 TRICTATES DE PAPA.troetilium non admittetur; si notarius, ab ipso consecta in-Strumenta nullius valoris erunt. Iam vero qui talia decernit,

sibi procul dubio potestatem in temporalia regum adscribit et certam supponii. Ergo constitium Lateranense quartum ejusmodi potestalem sibi vindicavit. II. Idem constat canonibus 68. 69 et 70. Nam canone 68 prohibet Synodus ne judasti eadem veste ac christiani publice ulanlur vide lexium apud Mansi, Conciliorum tomo XXII, col. 1055ὶ. Canone autem 69 prohibet ne judaeis et paganis publica munia conserantur sibi d. , col. 1058 . Et canone 70praecipitur ut judaei conversi et baptigali, si sorte ad observantias judaicas redierint, per Episcopos coguntur iis obse vantiis renuntiare. Et quos, inquit synodus, ehristianae relissioni liberae rotuntatis arbitrium obtulit, salutiferae cohcTIONIS necessitas in ejus observatione conservet. Apud Mansi, loco cit . . col. 1058. IIoc triplici canone dictum concilium p0- testalem in temporalia regum aperiissime exercuit ac sibindscripsit. . III. Idem constat ex gestis concilii quoad comitalum Tolo-Sanum. Rem sic narrat SInchronus scriptor, Petrus Vallis Sarnensis monachus, in sua Historia Albigensium, capite Lxxxiis

apud Mansi, conciliorum tomo XXII, col. 1069ὶ :α Inter alia quae ordinata suerunt in concilio et Malula tractatum fuit de negotio fidei contra Albigenses. Venerat enim ad concilium Ralmondus, quondam comes ToloSanuS, et filius ejus, comes etiam Feuxi, pacis et fidei manifestissimi turbat0res. Supplicaturi concilio pro recuperationst terrae suae quam perdiderant, divina disponente censura, suffragante auxilio signatorum des croises . Comes vero nobilis Monte- sortis misit illuc fratrem suum germanum Guidonem de Montes orti, aliosque sideles nuncios et diseretos. Verum quidem est quod fuerunt ibi aliqui, etiam quod est gravius de praelatis, qui negotio fidei adversi, pro restitutione dictorum comitum laborabant: Sed non praevaluit consilium Achi-

128쪽

p1RS QUARTA.1 05 topliel: frustratum est consilium malignorum. Dominus elenim Papa, approbante pro majori parte et saniori sacrosancto concilio, in hunc modum ordinavit de negotio memorato. Statuit si quidem et providit quod Tolosa civitas et aliae terrae a cruce signatis obleniae. concederentur comiti Montissortis

qui in praedicto negotio viriliter et fideliter laboravit supra

OmneS : terram ero quam comes Tolosanus habuerat in

Previncia, custodiri voluit summus Pontifex, ut de illa fieret provisio in parte vel in toto, filio dicti comitis Tolosani: si

tamen per certa sidelitatis et bonae conversationis indicia ostenderet se misericordia dignum esse . nDecretum autem ab Innocentio editum et a concilio approbatum tenoris est hujusce modi: a uuantum Ecclesia laboravit per praedicatores et cruce signatos ad exterminandum haereticos et ruptarios de provincia Narbonensi et partibus sibi Vicinis, tolus pene orbis agnoscit. Et quidem per Dei gratiam et sollicitudinem nostram valde profecit, cum exterminatis utrisque, terra ipsa in side catholica et pace fraterna nunc Salubriter gubernetur. Quia vero novella plantatio indiget irrigari, sacro consulto concilio ita duximus providendum: nu Ut Ralmondus Tolosanus comes, qui culpabilis repertus est in utroque, nec unquam sub ejus regimine terra possit

in sidei statu servari sicut a longo tempore certis indiciis est compertum , ab ejus dominio quod utique grave gessitὶ pe

petuo sit exclusus; extra terram in loco idoneo moraturuS, ut dignam agat paenitentiam de peccatis. Verumtamen de proventibus terrae pro Sustentatione sua quadringentas marcas percipiat annuati m. quandiu curaverit humiliter obedire. Uxor vero ipsius comitis, soror quondam regis Arragonum,

cui ab omnibus laudabile testimonium' perhibetur quod Silmulier honesta et catholica, terras ad suum dolatilium peditinentes integre habeat et quiete. Ita lamen ut eas Sic ad

t Petri Valli Sernensis Pierro de Vaulx-Cernari historiam gallice edidit suiroi tomo xlV suorum veni mea relati' a I'histoire de France.

129쪽

106TR1CTATUS DE PΑΙ 1. manisalum Ecclesiae faciat custodiri, quod per ipsas negotium pacis et si dei non valeat perturbari; vel pro ipsis secundum apostolicae sedis arbitrium recompensationem accipiat competentem. Ba Tota vero terra quam obtinuerunt cruce Signati adversus haereticos ..., cum Monte Albano atque Tolosa, quae magis haeretica labe corrupta, dimittatur et concedatur Sal O per omnia catholicorum jure virorum, mulierum et ecclesiarum comiti Montissoriis, viro strenuo et catholico, qui plus caeteris in hoc negotio laboravit, ut eam leneat ab ipsis a quibus te

a Residua autem terra quae non suit a cruce signatis obtenta, custodiatur ad mandatum Ecclesiae per viros idoneos, qui negotium pacis et fidei manuleneant et defendant: ut provideri possit unico adolescenti filio praelati comitis Tolosae, postquam ad legitimam aetatem pervenerit, si talem Se Studuerit exhibere quod in toto vel in parte ipsi merito debeat provideri, prout magis videbitur expedire. s Conciliorum Mansi, t. XXII, 1069.

Nisi quis volens caecutiat, statim ac duplex citatum documentum legerit, saleatur necesse est, concilium Latera-nense IV, sibi potestatem tribuisse in rem temporalem Sta

tuum.

IV. Insuper ab eodem concilio confirmata fuit depositio imperatoris 0ilionis II, et electio Frederici II apud Mansi, Conciliorum tomo XXII, p. 1075ὶ. Item ejusdem concilii auctoritate comitatus Feuxi sub custodia Legali Sedis Apostolicae positus suit; et ita remansit donec anno sequenti ab Honorio lII comiti Feuxi redditus suit. Ρorro haec etiam concilii gesta manifestissimum sunt potestatis in temporalia

exercitium. Diuitiam by Go le

130쪽

I. In eo concilio pronuntiata est ab Innocentio Papa IV sententia depositionis contra Fredericum imperatorem. In qua sententia sic habetur: Nos itaque super praemissus et compluribus aliis ejus nefandis Gerasibus, eum fratribus nostris et Sacro eoneilio deliberatione praehabita diligenti, eum Iesu Christi vieralieet immeriti teneamus in terris, nobisque in beati Petri apostoli persona sit dietum, Quodcumque ligaveriS Super terram, etc., memoratum principem, qui se imperio et regnis omnique honoreae dignitate reddidit tam indignum, quique propter suas iniquitates a Deo ne regnet rel imperet est abjeetus, suis ligatum peccatis et abjectum, omnique honore et dignitate privatum a Domino ostendimus, denuntiamus, ac nihilominus sententiando privamus; omnes qui ei juramento fidelitatis tenentur adstrieti, a juramento hujusmodi perpetuo absolventes : auctoritate sipostoliea sirmiter inhibendo ne quisquam de ea tem sibi tanquam imperatori vel regi pareat vel intendat, et deternendo quoslibet qui deineeps ei velut imperatori vel regi eonsilium vel auxilium praestiterint seu favorem, ipso saeto Geommunieationis vinculo subjacere. Labhe,

tonio XI, parte I, col. 645, edit. 1671.ὶ Sententia haec pronuntiata fuit conciliat iter seu approbante concilio illo secum enicos ut probabitur infra contra Bossuetium, qui nullum aliud effugium reperiens, sutiliter asseruit eam soli Papae tribuendam esse . Ergo Ecclesia sibi vindicavit potestatem in temporalia

regum.

II. In eodem concilio decrevit Innocentius IV in hunc modum : a Nos ejusdem Apostoli Petri in essecli, disponente Do-