Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

231쪽

Othonem IV: item Philippum Frederici I lilium; item Ioannem

Angliae regem, quem tamen p0Stea Sub certis conditionibus in regia dignitale restituit vide apud Bianchi, opere citato, t. II, p. 455, 462, 475 . Idem pontifex, in concilio cecurnenico Lateranensi decretalem edidit, qua Statuitur principes, qui haeriniam e terris suis extirpare renuent, pontifici Romano denun-

liandos et ab ipso deponendos. Vide supra, Secl. II, cap. H. V. limosius IlI, creatus pontifex anno 1216. - In constitutione Religiosam, ad sanctum Dominicum directa, et qua novum religiosum ordinem a Sancto Dominico sundatum con-srmal, sic legere est: a Si qua igitur in futurum ecclesiastica

saeculariSve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens c0ntra eam temere venire tentaverit. . . potestatis honorisque

sui careat dignitale. Bullarium ordinis praedicatorum, t. I, pag. 5, edituin Borme l729. duae formula occurrit etiam in alia constitutione. Ibid. , p. 7. in II. GpEgonius IX, creatus pontifex anno 1245. - In imperatorem Fredericum ΙΙ depositionis sententiam pronuntiavit, prout ipsemet sic testatur, in litteris ad suum in Anglia legatum cardinalem 0llionem: a In eum excommunicationis et anathematis sententiam duximus promulgandam. . .: Omnes

qui ei fidelitatis juramento tenentur decernendo ab observatione juramenti hujusmodi absolutos, et firmiter prohibendo

ne sibi fidelitatem observent, donec fuerit vinculo excommunicationis adstrictus. n Conciliorum Coloti t. XIII, col. 1148. VII. INNocENTius IV, creatus pontifex anno 1245. - in comcilio secum enico Lugdunensi praefatum Fredericum II deposuit vide supra, Sect. II, cap. min. Item regi Lusitaniae, ob cujus socordiam religionis deque ae regni res periclitabatur, coadjutorem imposuit. item decrevit poenam depositionis ipsolacio incurrendam, contra principes quorum jussionibus homicidia patrarentur. VIlI. MNiphcius VIII, creatus pontifex anno 1295. - Αb ipso

232쪽

209p188 0ΓΑRTA. edita est celebris bulla Unam sanetam, qua declaratur a Spirituali auctoritate corrigendam temporalem si deviet. Nec eam bullam revocavit Clemens V; sed dumtaxat declaravit, vi hujus bullae, Gallicum regnum non magis aut aliter quam antea

Romano pontifici subjici. Vide apud Bianchi, traduction Pellelier, t. II, p. 600 et seq.

IX. CLEMENs II. creatus pontifex anno 1542. - Imperatorem Ludovicum II deposuit. Pighius, Hier. eccles ., t. V, c. XlV et XV. - Robertus Arboricensis, t. II, theor. 7 de utroque gladio. X. P ΠLΠs II, creatus Ponlisex anno 1464. - In Georgium B0hemiae regem, eo quod haeresim profiteretur, depositionis sententiam pronuntiavit. Nauclerus, gener. 49.-Genebrard, in Chronico. XI. JoLids II, creatus Ponti sex anno 1505. - Regem Galliae Ludovicum XII, anno 1512, excommunicavit, et ipSis adhaerentes suis dominiis temporalibus privatos declaravit, si di- clam excommunicationem nihili sacerent. XlI. CLEMENs VII, creatus Pontifex anno 1525, depositionis sententiam pronuntiavit contra lΙenricum VIII Angliae Regem. XIII. Ρ vi us III dictum IIenricum, anno 1555, citavit ad comparendum Romae, sub poena excommunicationis et depositionis; anno vero 1558 eum regno privatum declara it. XIV. Pius IV, Navarrae reginam Ioannam d'Mbret. haereseos ream, ad comparendum Romae citavit, sub poena privationis regni sui ipso facto incurrendae, nisi obtemperaret. Falsum

autem est, qu0d asseruit Bossuetius, Begem Galliae Carolum IX obstitisse, eo sensu quod ejusmodi Romani Pontiscis potestalem non agnoverit vide apud Bianchi, Traite de la pulasanee ecclesiastique, t. II, p. 725, Ρaris, 1857j. XV. S1NcTΠs Pios V, constitutione sua Regnans in eoesis, diei 25 sobruarii 1569, depositionis sententiam pronuntiavit contra Reginam Angliae Elisabeth. Simulque declaravit se id agere auctoritate sibi in Beati Petri persona a Christo collata.

233쪽

210 TRAMITS DE PAPA. XVI. Garcollim XlII praediciam sancti pii I sententiam com firmavit.

XVII. Sixetvs I, die 9 septembris 1585, contra Henricum Navarrae Regem qui postea Henrici re nomine Galliae thronum occupavitὶ depositionis sententiam pronuntiavit, eumque necnon principem de Condsi ad succedendum regi Galliae inhabiles declaravit. XIIII. Gngconius XII declaravit eumdem Henricum esse haerelicum relapsum et dominiis suis privatum; simulque sub paenis prohibuit ne ipsi obedientiam ecclesiastici laicive praestarent vide Spondanum ad ann. 1591, n. 4 . Igitur sex Romani Pontifices sancto Gregorio VII anteriores, et viginti duo subseculi. id est, viginti octo, vel etiam plures non enim omnia documenta excussi musi in rem temporalem societatem civilium sibi jus aliquod vindicarunt . Iam tali olacio quae vis inhaereat expendamuS.

Valet nempe illatio, si per hujusmodi praxim Apostolica Sedes dictum Ecclesiae jus apertissime docuerit, et haec ejus

doctrina erronea esse non possit. Atqui I. Docuit revera et apertissime professa est Sedes Apost

lica ius de quo agitur Ecclesiae ac sibi competere. Nam qui jus aliquod sibi practice vindicat et exercet, hoc ipso implicite certum supponit ac aequivalenter declarat hocce jus suum

Pius ix ut erroneam damnavit propositionem hanc : e Ecclesiam vis inserendae potestatem non habere, neque potestatem ullam temporalem directam vel

indirectam. a Syllabi n 2Φ; et litteris Ad Apostolicae, 22 augusti 1851. Duiliaco by Corale

234쪽

211p1RS 0dARΤΑ. esse. IInde quilibet e supra italis Romanis pontificibus qui dictam potestatem exercuerunt, simul apertissime docuit ac publice professus est, talem potestatem Sedi Apostolicae competere. Nec tantum aequivalenter et practice ita docuerunt Romani Pontifices, sed etiam expresse declarando sibi in Beato petro ejusmodi potestatem a Christo collatam fuisse; prout videre est, verbi gratia, in duabus sormulis depositionis a sancio Gregorio VII cuntra Renricum Germaniae regem pronuntiatis. Item Gregorius ΙX deponendo imperatorem Fredericum II, dicit expresse se id facere qualenus Dei in terris vices gerens, et auctoritate sua. Pariter Innocens IV, in con-eilio Lugdunensi dicit : a Cum Jesu Christi vices leneamus in terris, nobisque in Beati Petri apostoli persona sit dictum :δuodcumque ligaveris. . . memoratum principem . . . Omni honore et dignitate . . . sententiando privamus. n Igitur revera docuit

Apostolica Sedes, id est, docuerunt Romani Pontifices, sibi ac Ecclesiae jus de quo agitur c0mpelero. II. Haec Sedis Apostolicae doctrina erronea ess nequit. Nam

si erronea foret, versaretur error circa dogma. Id non negavit Bossuel, siquidem de Romanis pontiscibus qui sibi

dictum ius vindicarunt dicere ausus est, eos veritati evangelicae et antiquae traditioni repugnasse, ac populos in errorem induxisse, nedum in veritate confirmaverint. Sane dogmatica est quaesito haec: an Christus Ecclesiae ac Romano Pontifici in rem temporalem principum jus auctoritatemque c0nlulerit. Jam vero, latentibus gallicani sΤslematis sequacibus, errorem publice docere ac profiteri nequit series aliqua Bomanorum pontificum. licet sui ipsi effutiunt errare queat

unus aut alter Romanus Episcopus. Cum ergo ita docentem habeamus, non unum aut alterum Papam, sed longam Romanorum Pontificum seriem, ei quidem per plura continua Saecula, et ita unanimiter sentientibus totius orbis catholici doctoribus, talis doctrina nequaquam erronea PSSe poleSl. i. III. BossimiI OMEcTIONES. - 1' Opponit Bossuel, et prolixe qui-

235쪽

212 TRICTATΓS DE PQA. dem, Romanos Pontisces non omnia quae secerunt jure secisse

0perum t. XXXI, p. 572 et seq., edit. Lebel, 1817 .

Respondetur id prorsus extra quaestionem vagari. Quis unquam somniavit Papam, si homicidium aliudve facinus pa-

iret non enim impe cabilis est jure patrare sit quaestio est,

an series Romanorum Pontificum per plura continua Saecula sibi erronee vindicare possit potestatem aliquam, quatenus sibi a Christo collatam, simul praelice et expresSe docendo hancce potestatem sibi competere. Dicimus id nequaquam contingere posse. 0mnes enim fideles et quaelibet mundi Ecclesiae, cum docente Romana Ecclesia eonvenire tenentur, ut ait S. IrenaeuS, et de facto semper conveniunt. Proinde si docendo erraret illa ecclesiarum caeterarum mater et magistra, totam generaliter Ecclesiam secum in errorem traheret; et portae inseri praevalerent. Consessus est ipse Bossuetius, a veri Christi doctrina desidere non posse Romanam Sedem; eo SenSuquod continua Romanorum pontificum series errorem profiteri nequeat, quamvis fut ipse opinatus est unus aut alter Romanus Pontis ex erronee sentire ac desinire possit. Cum ergo, non unus dumtaxat aut alter Romanus Pontifex, sed quam plures per plura continua saecula dictam in temporalia

potestatem sibi tribuerint et jure divino competere docuerint, ab ista praxi ad jus valet illatio. 2' Objicit Bossuet Romanos Pontifices, cum ejusmodi primcipum depositiones pronuntiarunt, non obtinuisse omnium approbationem, sed repertos s7nchronos qui vituperarent et injustitiae insimularint. Respondeo cum clarissimo Blanchi: Bossuet aurait du nous dire quelles sont les personnes doni Ι'approbation sitati nege satre pour que ces sortes de dὁpositions dussent eire rΦpulees Isigitimes. Ce D'it 7 a decertain, 'est quelles ne furent bl

mees alors par aucun catholique, et qu'aucun ne les taxa

236쪽

contre I' life romatne, ou par les hsiresiquos d'Anglelerre qui resusisent obesssance au vicaire de Idiu Christ pour reconmilre comme ches de leur Eglise un prince laique, et qui, ala honio du genre humain, finirent par attribuer, une femmel'autorii si suprome sur la religion et les choses salutes; il estvrai que les sentences papales contre les princes depostan'oblinrent pas ces approbations, et qu'iis furent au contraire de la part de ces personnes, i o et du blamo te plus generalet te plus passionnsi. Mais si de telles oppositions dolvent faire regarder comme injustes les acies pontificaux, it laudra paria meme raison voir une injustice dans la condamnation sul-minee contre les ariens par tant de conciles de l'0rient et dei'0ecident, conire les psilagiens par les conciles d'Asrique, conire les nestoriens et les euirchiens par les conciles d'Εphtae et de Chalasidoine, en un mot contre les diverses fisirsistes partes conciles qui les oni combattues le long des sitates. Carl0utes ces condamnations rencontrisent aussi les oppositionstes plus vives de la pari des hMetiques qui en Maient l'o et et de la part de leuita lautevrs. Mais quiconque a des Teux volt tr&-bien combi en ii serati absurde de pretendre quela sentence du juge ne puisse Hre regardta comme juste, k molns que te condamnsi et ses lautevrs ne la dhclarent

ielle. s.

Bossuet, qui pense et qui nit de grand8 essoris p0ur prou- ver que saint Gregoire VII est I'invenleur du pouvoir papal surie temporei des rois et te premier qui en ait lait usage, ne mentionne d autres oppositions que celles qu'il croit a voir Mesalles aux sentences de deposition pronongees par ce Pape t. XXXI, p. 228 et suiu ., bilit. Lebel, 1817 . Mais queis sonties homines qui sirent alusi opposition Τ P0int d'uutres que ceux-Ιa meme qui embrasserent te parti de Henri IV contresaint Gregoire VII. Mais ces hommes, de Ι'aveu meme de

237쪽

avoir saxorise des eleres Simoniaques. Neque obstat quod haeretici ac schismatici habeantur qui ΙIenrico favebant. Quaerendum enim est quo nomine haeretici aut schismalici essent. Merito enim schismatici, etc..., t. XXXI, pag. 592, edit. Lebel, 1877.ὶ Bossuet se trompe; mais Supp0SonS que Son 3SSemtion soli urate. Ces hsireliques et ces schismatiques passionnsispour te parti de ΙΙenri IV jusqu'a saxoriser des simoniaques et jusqu'a passer scus i 'obsitSSance d'un antipape et cesser de

5' 0bjicit Bossuet a multis theologis, Papae potestatem reges deponendi propugnantibus, restringi ius illud ad solas

religionis causas : proinde ab his saltem theologis merito allegari non posse omnes ejusmodi depositionum rentificias sententias; cum plures non ob religionem, sed alia de causa latae fuerint. εPrimo, debuisset Bossuetius aliquam citare hujusmodi sententiam, quae ob aliam quam religionis causam prolata suerit. 1l nullam prorsus indicavit. Sane Si recenseantur celebriores ejusmodi depositorum principum cauSae, compe-

238쪽

rietur ipsorum quemlibet, aut schismati adhaesisse, aut impedivisse ne Sedes Apostolica spiritualem auctoritatem

suam exerceret, aut cleri et catholicorum persecutorem

fuisse, aut haereseos fautorem, vel etiam publicum defensorem. Rusmodi sane duo Henrici Germaniae, duo impera-lores Dederici, Henricus VIII Angliae Rex, et quae ipsi suo cessit Elisabeth, necnon Henricus IV, antequam haeresim durasset et Galliae thronum ascendisset. Ad Childericum quod altinet, cui Summus Pontifex Pipinum substituit, nequaquam id peractum ex causa religioni extranea. a Et quand les Fran- is, inquit cardinalis Buperron, rΦsol urent de destituerchildgrie et metue pepin en son Ileu, encore que la raisonpour laquelle iis vovlaieni oler Childsiric sui son impertinen e et sa stupidite; nsianmoins, dyaulant qu'elle louchait la religion par accident, a cause que Ι'imbecilliti de Childstrie moblati la France en danger de perdre la religion chrsilienne pari'invasion des Sarrasins qui avalent occupi laute lyAsrique est Espagne et ravagsi deja par plusleurs lais Ia France; et d'ailleum qu'il s'agissait de Ι'absolution d'un serment en mallere de conscience, iis ne uoulurent jamais laire Ι'hommage hpsipin que te pape ne les eui absous, etc... v Harangue, p. 25, sidit. de paris. 1615.ὶ Γbinam ergo papales depositionum Semlentiae ob aliam quam religionis causamΤSeeundo, quod aliqui doctores Papae jus tribuerint reges deponendi etiam ob aliam quam religionis; verbi gratia, ob publicae utilitatis causam, id privata ipsorum opinio suit, e Parisiensi, ut videtur, Facultate orta. Sic nempe Parisiensis

test imperatorem deponere in duobus casibus : primo pro crimine pure spirituali, ut est haeresis; secundus quando illi ad quos spectat jure ordinario sunt negligentes ipsum deponere; unde dicit doctor III pari. dial. n lib. , quod universaliter si negligat judex saecularis exercere jurisdictionem laicam pro loco et tempore, devolvitur potestas exercendi ad judicem

239쪽

216TR1CTATΓ8 DE PAPA. spiritualem: ergo ubi ad quos spectat imperatoris depositio non possunt auferre vel negligunt, devolvitur potestas auferendi ad summum Ρontificem. Iac. Alrnain, de Potest. eccI. et laic., q. Π, ad cap. um doctoris 0kam. Unanimis autem fuit doctorum sententia jus Romano Pontifici in temporalia regum tribuens quoties id exposcit tuendae religionis necessitas. ΙIac Sola, quae unanimis suit, nilimur; nec erat cur Bossuet de

altera mentionem saceret.

240쪽

ARGUMENTUM E CONSTANTI ECCLESIAE: PRAXIIam sectione secunda vidimus quae fuerit conciliorum, et sectione tertia quae fuerit Romanorum pontificum doctrina et praxis. Sed praeter documenta ibi adducta, extant alia multa, quae constantem exhibent Ecclesiae praxim sibi jus vindicandi in rem temporalem statuum. Igitur pro quaestionis gravitate, hic retexemus chronologicam ejusmodi sactorum sInopsim, ab Ecclesiae incunabulis ad recentiora usque tempora pr0- tractam; ita tamen ut jam superius allegata facta, suo loco memoremus dumtaxat; alia vero insuper vera esse breviter demonStremus. Ex qua postmodum sInopsi chronologica dictam Ecclesiae in temporalia potestatem inseremus.

PsoposiTIO 1'. - Saeculo I, dictam in temporalia potestatem sibi vindieavit sanctus Paulus apostolus, prohibendo ne christiani lites suas ad infidelium tribunalia deferrent. - Norunt omnes illam apostoli Pauli prohibitionem. Nec minus uotum ejusmodi constitutum jam inde in generalem Ecclesiae legem et praxim transiisse. Narrat sanctus Augustinus quam onerosum Sibi