장음표시 사용
251쪽
228 TRACTATUS DE PAPA.esset, 'est un droit incontestabie de l' glise, droit inlisirentau pouvoir des clela, dimposer des penitences publiques auxohraeiens de toute condition qui se soni relidus coupabies de psiclisis publics. Il est certain qu elle a exerta ce droit depulsist quatrieme Siecte jusqu'au ongieme, et par consequent de-puis que les princeS devenus chrsiliens se sont solamis au jougde Ι'sivangite. D'autre pari, c'est un sati non molns inconteStable que Ia pestiterice publique emportati la privation perpetuelle des charges civiles et militatres. 0r, priver a perpetuissi des citorens de leurs charges civiles et militatres, c'est evidemment exercer un potivoir sur te temporei de la societsi civile. Donc l'Egli se a jugsi qu'elle avait un seri labie pouVoir, quoique indirect , fur te temporei des Etais. Nous disons pou-
latent pas. Iis nilaient donc pas libres. PROPOSITIO 5'. - Anno 491, Euphemius, Constantinopolitanus iseopua, sibi jus vindieavit Anastasium in imperatorem non agnoScendi, antequam orthodoetam sidei professionem emisisset. Eulichianae scilicet haeresi Anastasius adhaeserat. Quapropter cum ipsi ab imperatrice Ariadne ac senatu dignitas imperialis delata est, noluit Euphemius Episcopus eum in imperatorem agnoScere, niSi haereseos suspicionem orthodoxa fidei professione diluisset. Factum testantur historici tres, Victor Tunonensis, Evagrius, et Theodorus Anagnostes; quos in hunc modum cilavit cardinalis du Perron Harangue au vers elal,
p. 18, edit. de Paris, 1515ὶ : Anastase, pressd par Pereque de
252쪽
229p1Rs 0UARTA. Constantinople, fui eontraint de prometire par gerit de ne rimattenter de sinistre contre la sol apostolique et te eoneile de Chaleddoine. Victor Tun. in Chroni eo a Scaligero edito. L-pfratriee Ariadne, roulant fuire vestir l halit imperial st Inastase, l'Deque Euphmius n'ν voulut jamuis eo entir qu'il ne Iui eut aupararant livrd une profession gerite de sa main. Evagrius, m8t. eccl. , lib. III, cap. xxxΠ.ὶ gnastase, cyant did dDelard empereur par P peratrice friadn , I'Deque Euphmius tui r sista, I'appetant hisdiique et indigne de commander auae ctrctiens, καὶ etsi,v χst Minucis αva iov. Manmolns l'imperatrice et te senat, trasnant par violenee Euphemius, s efforcerent de Ieeontraindre; mala it η'en noulut jamuis rim faire quit neut tire de lui une profession par gerit dymbrasser Ia Metrine du e erile de Chaleddoine. Theod. Anagnos. , l. II, Collectan. , Ust. eccles. Igitur sibi ius vindicavit Euphemius obedientiam in hoc casu recusandi, tum imperatrici, tum senatui, tum noviter electo imperatori Anastasio; et licitum sibi existimavit dictum Anastasium in imperatorem non agnoscere, ob periculum rei catholicae imminens si vir haereticus 0rientem regeret. 0 ieies 1'. - Erravit Euphemius id juris sibi tribuendo. Respondeo. - 0uaestio hic non est, erronea necne fuerit persuasio dictum jus ecclesiasticae polestali attribuens. Sed quaestio est, an talis persuasio de facto extiterit et in praxim redacta sit. Porro certum omnino laetum. Ab ejusmodi autem factis, generalem Ecclesiae praxim constituentibus, legitime
06ietes 2'. - Forsan imperii leges, proui tunc vigebant, ad validam imperatoris electionem necessarium fecerant Episcopi Constantinopolitani consensum. Qua stante hΤp0- thesi, allegatum factum nihil probaret; siquidem non ggisset Euphemius ex ecclesiastico, sed ex civili jure suo. Respondeo. - Si leges imperii Constantinopoli ianum praesulem sic erexissent in magnum electorem, a cujus nutu quae-
253쪽
250 TRACTATI S DE PAPA. libet imperatoris electio penderet, de lania praerogativa crebra occurrerent historica documenta, et ipsa in singulis imperatorum electionibus usos Constantinopoleos praesules suse historici enarrarent. Notissimum insuper laret imperiale decretum, quo dicta Episcopalis sedes hoc insigni jure exornata suisset. Porro de lati praerogativa ne vestigium quidem monumenta historica exhibent. Caeterum objectionem istam, utpote aperte absonam, urgere non solent Gallicani s3stemalis propugnatores; sed ad sequentem confugiunt. objicies 5'. - Ιn vim legum imperialium lianc vigentium, imperiali dignitati obstabat haeresis. Ergo Euphemius, non ecclesiastico, sed Caesaris jure nixus restitit. Respondeo. - Si haereticis ad imperialem thronum viam interclusisset sola lex Caesarea, quod Caesar edixerat, poterat Caesar revocare. Igitur imperatrici Ariadnae ac senatui Anastasium in imperatorem eligentibus, ad Dangendam Euphemii resistentiam non opus suisset nisi hoc solo dicto : Etiamsi Anastasius haereticus sit, prout tu contendis, valet electio; quia nos praecedentium imperatorum legem, valori obstantem, revocamus. Statimque Euphemius, si revera ob solam dictam Caesaream legem rostitisset, novo imperatori, licet haeretico, obedientiam praestitisset. Cum praesto esset tam facile concordiae medium, cur res aliter componi non potuit quam coacto Anastasio fidei prosessionem ab Euphemio postulatam emittere' Inde sane quod Euphemius non ex lege Laesarea, sed ex lege Christi, jus suum, immo et ossicium putavit, haereticum virum in imperatorem non agnoscere, et ne agnosceretur toto nisu obSistere.
Objietes 4'. - Εtiam juxta ultra montanae doctrinae placita, causa haec e majoribus suit, Romano Pontifici reservatis; ac proinde non nisi mandante vel saltem annuente Romano an tistite, jure potuisset Euphemius novo imperatori dicio modo resistere. Quod autem secit illicite, curandum non est. Respondeo. - Unde habes, proprio marte id egisse Euphe-
254쪽
mium, et non collatis prius cum Romana Sede consiliis, et annuente ac exhortante Romano PontificeΤ Nam quandoque Sedes Apostolica utilius reputat, quae in nonnullis regionibus peragenda Sunt, non per seipsam immediale injungere, sed per eiusdem regionis Episcopos . De quo insigne occurrit exemplum in verbis, a Gelasio Papa ad hunc eumdem Euphemium, anno 492, directis, de expungendo e drplicis Aeacii nomine. Ne sibi invidiam concitaret, nolebat Euphemius expunctionem illam Constantinopoli lano populo praecipere; sed
Gelasio suggerebat ut ipse legatos mitteret qui ad id populum cogerent. Ad quod respondit Golasius: Sed nos dieitis debere dirigere qui eam plebem Constanti nopolitanam in valeant mitigare. Quomodo me auditura est quem videtur habere suspectum, si praesules suos despicit admonentes J Nonne ipsis apostolis est praeceptum in aliquibus regionibus verbi praedicatione non uti,
his quippe in quibus non fuerant audiendi 8 Mansi, Concit., t. VIII, p. 9, ad sinem. Igitur quod Euphemius Anastasium,
ante abjuralam haeresim, in imperatorem agno Scere noluerit, cum Romani Pontificis assensu vel etiam mandato saelum merito supponitur. pnoposirio P. - Saeeulo VI oecurrunt saeta Gallieano systemati adversantia. - I. Sic decrevit concilium Alvernense anni 541,
canone 9: si Neiudaei christianis populis judices praeponantur. η Conciliorum Mansi l. VIII, p. 861.ὶ Et in concilio Carthaginensi IV, tit. LXXXIII, cap. xvi, ita statuitur: si Ne catholici apud infideles causas proponant. Μ Mansi, Appendix ad concilia saeculi sexti, t. VIII, col. 1218.ὶ Polestas ecclesiastica, sic decernendo, in rem temporalem societatis civilis si hi jus aliquod procul dubio vindicavi l. II. Anno 511 et sequentibus, 0rientis Catholici, cum sancto Macedonio Constantinopolitano episcopo, fas sibi existimarunt Anastasium, eo quod haeresim promoveret, throno dejicere, et alium imperatorem ei substituere. Id reserunt Marcellinus Comes, Cedrenus, et Victor Tunonensis; quorum testimonia
255쪽
Constantinopolitains demandunt un autre empereur. . . De quoi
ments des eveques orthodoetes, et les substitutions des hisctiques, assembla une puissante armis, et se rEpolia contre I'emper rgnast e... 8'etant ea d auae portes de Constantinople, que
ques demandes que ι' pereur tui fit de Ia palae, ne la tui votuut jamais aecorder, qua condition qu il rappellerait les defenseurgdu eoncile de Caleedoine qui avalent Eld jetis hora de leurssiora, et reuniruit toutes les Eglises d Orient avre la romaine. Victor, Tunonensis, in Africa Episcopus, qui obiit Constantinopoli anno 566. 4 0r, ii saut considsirer ici, dit Blanchi, que ces Souldve-menis dii peuple contre l'empereur pour la defense de la religion non-seulement n'ont etsi blamsis par aucun fieri ain decette sipoque, comine si c'eiu hia des acies de selonie, maisoni sitsi lousis au contraire, par tous Sans exception, comme
256쪽
PARS QUARTA. 255eroire, d 'apres le rsicii d'Lvagre et des a uires autevrs cites que Io peuple sitait d' accord avec l'eveque Macsidonius enchercliant a se foustraire au pouvoir de ce prince; puisque non-seulement it coiivrait illusique de Ses applaudissemenis,mais que . de plus, les principaux autevrs de ces mouvementa silaient les clercs et les moines catholiques. v Bianchi traduit par Pellier, Traiid de IapuissanoeeeeID., t. II, p. 59, Paris 1857. Nimirum illa catholicorum coalitio quae ad repellendum ethrono Galliae Henricum ΙV, tune adhuc haereticum contigit, quaeque sub nomine Ia lique apud Gallos celeberrima remansit, jam Constantinopoli, sub initium saeculi sexti similiter contigerat. Iam tum scilicet, sibi fas putabant catholici imperatorem exauctorare, ne catholica religio Subverteretur. Nec ignorabant priorum saeculorum martyres persecutoribus principibus vim non opposuisse; sed bene noverant ita p0raelum ex
prudentia, ne scilicet, pro temporum illorum circumstantiis resistentia plus detrimenti traheret quam utilitatis: non autem quod ad id sese ex conscientia obstricios existimassent, si resistentia bene succedere potuisset. 06ietes eum Bossuetio. - Si romani pontifices, saeculo sexto, jus sibi tribuissent haereticos principes deponendi, Anastasium imperatorem procul dubio deposuissent, cum adeo laverent circumstantiae. Non tamen deposuerunt; sed licet haereticum excommunitatum, persecutorem, et a populi sui factionibus dejectum, semper pro legitimo imperatore habuerunt, alque
honore proseculi sunt. Respondeo. - Solebat Anastasius, cum in extremis Vera retur, conversionem singere et catholicis satisfacere. Unde
ipse etiam populus constantinopolitanus, et Vitalianus dux militum, qui eum abiecerant, ob ejusmodi oblenias ab ipso satisfactiones et promiSsiones, in gratiam eum receperunt et imperialem ei dignitatem reliquerunt. Qua attenta dicti imperatoris versutia, necnon adjunctis aliis, nunquam sedi apostolicae prudens et opportunum videri debuit praelatum impera-
257쪽
romano pontifici competat eique indubium sit, non sequitur eum necessario jure isto uti, etiam data opportunitate et quam maxima utilitate. Ρ0test siquidem Romanus pontifex errare, imo et peccare, aliquid omittendo quod jure posset, vel etiam ex conscientia teneretur peragere. Futilis et absona
prorsus haec Bossuetii objectio. Huic quippe aequivalet: Si pius papa IX jus sibi tribueret episcopos deponendi, jam deposuisset talem Galliae Antistitem, quem apprime novit depositione
dignum : non deposuit; ergo nullatenus Suam esse praerogativam existimat, episcopos ob certa crimina deponere. Possemus nos potiori jure sic arguere : Bom ni pontifices populo Constantinopoli lano, sanctoque praesuli Macedonio, Vitalianove duci nullatenus crimini verterunt, quod Anastasium utpote religionis catholicae eversorem abjicerent. Id porro eis ab apostolica sede exprobrari et injustum declarari procurasset Anastasius, si qua ei spes obtinendi assulsisset. Ergo licitam existimavit sedes apostolica dictam agendi rationem, id est,
imperatorem, ex causa haereseos, vi expellere ac throno dejicere; quod Sane Bossuetiano s3stemati non quadrat.
Fota. - IIic adducenda foret S. Gregorii Magni agendi ratio. Sed de ea jam diximus feci. III, c. Π).PRoposiTIo 7'. - Saeeulo VII oeeurrunt facta GaIlieano systemati adversantia. - Renuerat Sergius papa SInodum apprinbare quaestuiniserta seu in Prullo dici solet; eo quod nempe nec per se nec per legatos suos huic concilio interfuisset. Quam tamen approbationem ut per vim extorqueret imperator Iustinianus II, circa annum 690 rapi iussit pontificem et Constantinopolim deduci. Jussionem exequi tentavit militiae praesectus, nomine Zacharias. Ast Ravennae et adjacentium provinciarum milites obstiterunt, et Zachariam urbe Roma expulerunt. Bedde verba id referentia sic Gallice citavit cardi-
258쪽
heureuse memoire, pontife de I ggllae romuine, n 'urali potntroutu signer et favoriser te synode emrond qu'il arait fuit tentris Constantino ple, en vova son eonnestable Zaeharie, et lut eom- manda de prendre Ie pape et te transporter a Constantinople. Mais la miliee de Rauenne et des propinera voisines rEsista auae impies commandements du prinee, et repoussa Iedit Zacharie aves opprobres et outrages de la villa de Rome. Igitur Italiae militia, non tantum impio pontificis raptui cooperationem denegavit, sed et per vim imperatoris commissarium expulit. proinde sibi licitam existimavit aestram quoque resistentiam; nec putavit lege Christi permissam dumtaxat p sivam, ut vult Bossuelius; qui, omni prorsus in casu, et etiamsi rex subditis suis omnibus, recreationis cauSa, caput amputare tentaret, non licitum aliud contendit, quam Deum orare ac supplicium subire. Ei notetur dictam militiam, non vituperia sed laudes a catholicis esse consecutam. Persuasum igitur tunc catholicis dari posse causam legitimam imperatoribus Seu regibus per vim resistendi. An autem hic et nunc extet aliqua ejusmodi causa, ad ecclesiasticam sane auctoritalem decernere pertinet. Id autem decernendi potestas rem temporalem regum procul dubio attingit. PROPosirio 8'. - Saeculo VIII oeeurrunt facta Gallicano syst mali adversantia. - Ι. Imperatori Philippi co-Bardano, anno 7 12, obedientiam recusavit Romanus populuS, eo quod haereticam fidei professionem summo pontifici Constantino misisset. Id testatur Beda De sex aetat. mundi , quem cardinalis
tavit in hunc modum : Philippieus enroya au pape Constantindes Iettres de perverse doctrine, Iraquelles le pape avec te concitedu siege apostolique rejela... Et lepeuple romain ordonna quel'on ne re tat ni te nom, ni les talis, ni Ia montiale mat quia st image de ι' pereur heresique. Idem saclum testatur Paulus
259쪽
TRACTA S DE PAPA. 236Diaconus. De gestis Longobard. . l. VI, cap. xxXIV. Nec a summo pontifice, aliisve hujus aevi episcopis, aut catholicis scriptoribus, reprehensus suit Romanus populus quod sic ab
imperatoris auctoritate, ob cauSam haereSe0S, Sese Subtraxisset.
II. Sanctus Gregorius papa II, anno 726, imperatoris Leonis saurici obedientiae Romam Italiamque substraxit, eique tribula ab Italis in posterum solvi prohibuit. Probatum habes supra, Secti0ne III, cap. m. III. Sanctus Zacharias papa, anno 752, in rem temporalem regum sibi jus apertissime vindicavit. Ρrobalum habes supra, secl. III, CB p. IV. IV. Et anno 754, Stephanus papa III libid. , cap. vj. Psoposaio 9'. - Sa eulo IX potestas eeelesiastica sibi jus vindieavit in rem temporalem foetetatum civilium. - I. Hocce jus sibi vindicavit sanctus Leo papa III, imperium ab 0riente in 0ccidentem transferendo. Quod vide probatum supra, seci. IlI,
H. Anno 855 indubitatum in Galliis suisse dictum jus Ecclesiae manifestum fecit regis Ludovici depositio. De hoc sacto sic habet jam pluries citata manuscripta dissertatio Gallica: a En rappetant celle odieuse deposition, halons-nous de dὁ-
clarer que nous la regardons avec les autevrs contemporains comme un crime et un deplorabie attentat, et comme la tentative d 'une faction justement setrie. Ιl n'I eul ni verilsi dans la cause fur laquelle on appuTa la sentence, ni forme juridique dans la procMure. Aussi les autevrs qui rappellent ceteVenement potar prouuer te pouvoir indirect de l'Egli se fur letemporei des Elats, ne s'appulent nullement fur te lait momede la deposition, mais bien sur certaines circonstances quit 'accompagnerent, et qui prouxens, comme nous allons le voir, la persuasion Onerale a cette sipoque fur te p0uvoir en question. C' est done a tori que Bossuet reproche avec tant de vivacilsi a ces autevrs spart. II, t. VI, c. iij de chercher dans celle
260쪽
En 822, dans te concile d'Alligni, Louis te BChonnaire, poursuivi par les remords de sa conscience qui tui reprochait certains acies d' injustice et de cruaulsi, avait sali une sorte depentience publique et resu Ι'absolution de ses pectisis. Cellepsiniterice sui volontaire de sa pari, et ce ne sui potnt la penitence publique proprement dite, qui, d'apres les canons, on-tralnait avest la deposition du baudrier, la renonciation perpe-
luelle a toules les charges civiles et militat res. Elle est racontee en ces termes par 1 auleur de sa vie : Inno hune sequenti imperator conventum generalem eoire jussit in loco cujus voeabulum est Attiniae . In quo convoeatis ad concilium episcopis, abbatibus, spiritualibusque viris, necnon regni sui proceribus, primo quidem fratribus reconciliari studuit quos invitos attonderiseeerat: deinde omnibus quibus aliquid laesurae intulisse videbatur. Post haee palam Se err se confessus, et imitatus Theodosii imperatoris eae lum, poenitentiam SPONTANEAM 3Mccpit, tam de his quam quae in B ardum nepotem proprium graSerat
sil a ait sati crever les Teux a Bernard, qui etait mori peuapres . Et eorrigens si quid talium vel a se vel a patre suo gestum reperiri alicubi potuit, etiam plurimarum eleemosynarum largitione, sed et servorum Christi orationum instantia, necnon propria satisfaetione, adeo divinitatem sibi placare eurabat, quasi haec quae legaliter super unumquemque decurrerunt, Sua geSta
fuerint crudelitate. Astronomus in vita Ludovici. Apud soleti,t. IX, p. 626.ὶ La penitence que Louis te Bsibonnaire uoululators latre spontansiment et par devotion consista, comme Onvolt, dans une consession publique de ses saules, dans desau mones, des pristres et choses semblabies. Mais it ne deposapoint les armes ni tes ornemenis imperiaux, on ne tui coupapoint les chexeux, on ne tui si potnt l'imposition des mains, ceremontes reser sies a la penitence proprement dile qui en-