장음표시 사용
271쪽
CONFUTANTUR BOSSUETII ARGUΜENTA E TRADITIONE DIVINOQUE TEXTU DEPROMPTA In propugnando Suo systema C, provocavit polissimum Bos-
suetius ad priorum Saeculorum traditionem, itemque ad nonnullos sacrae Scripturae textus. Inanem utrumque conatum paucis demonStremuS.
imperatorem sic quomodo et nobis lieet et ipsi repedit, ut hominem a Deo secundum, et quidquid est, a Deo eonsecutum, et solo Deo minorem. Ad Scapulam, cap. Π, - edi l. de Bouen 1662,
Nos enim pro salute imperatorum Deum invocamus aeternum, Deum verum, Deum vivum, quem et ipsi imperatores propitium sibi praeter caeteros malunt. Sciunt quis illis dederit isperium, seiunt qua homines quis et animam: sentiunt eum Deum esse solum, in cujus solius poscitate Sunt, a quo Sunt Secundi, post quem primi, ante omnes et super omnes DeoS. Apolog. adversus genteS, cap. XXX, - loeo citato, pag. 62. Diqiligod by Gorale
272쪽
PARS 0ΓΑRTA. 2 is Ratiocinium e duobus his textibus a Bossuetio deductum sic contrahi potest: imperatores, non tantum ex ipsorum persuasione, sed etiam ex Ecclesiae judicio, sunt primi post Deum. Ergo non subsunt Romano pontifici. Ergo nequeunt ab ipso exauctorari. Fides sunt verba Bossueti ii quid sentiant ipsi imperatores, plaudente EeeIesia; nempe se in solius Dei potestate erae...; non igitur ab aliquo per Deum eo tituto pontitiee deponendos. dit. Lebel, 1847. tomo XXXI, p. 571.
Respondetur. - 1' Erravit ibi Bossuet, Tertulliani placitum exhibendo tanquam ipsiusmet Ecclesiae judicium. Nam ex eo quod Tertullianus imperialem potestatem hoc vel illo modo intellexerit, nullatenus sequitur idipsum Ecclesiam docuisse aut persuasum habuisse. Alioquin Ecclesiae adscribendi erunt multiplices Tertulliani errores; quorum praecipu0S, id est, unum supra triginia, recensuit Ρamelius. Initio editionis suae, Rothomagi 1662.ὶ Apertissime, verbi gratia, erravit Tertullianus, cum illicita christianis pronuntiavit quaelibet civilia militariave munera, etsi nec idololatriae nec injustitiae periculo ullatenus obnoxia. It nune aitὶ de isto queritur an 'telis ad militiam eonverti possit, et an militia ad sidem admitti etiam
caligata vel inferior quaeque, eum non sit necessitas immolationum vel eapitalium judiciorum 8 Non convenit sacramento divino et humano, signo Christi et diaboli. . . Non potest una anima duobus deberi, Deo et Caesari. De idololatria, cap. xIx,- edit. Rotho-
magi, 1662, p. 245. Ilem existimavit Tertullianus idololatriae
reum 10re christianum qui regiam dignitatem acceptaret; idque arguit ex eo quod Christus se regem proclamari non sit passus. Item negavit licitam esse in persecutione fugam. Tertulliani paradoxa, n. 20 - in editione Pamelii 1662, p. 51. Igitur citata Tertulliani dicta, quocumque sensu intelligenda Sint, non certo exhibent christianorum hujus aevi aut Ecclesiae
2' Allegati textus non contradicunt doctrinae de pontificia potestate in rem temporalem statuum. Tota nempe dissicultas
273쪽
250781LTATIIS DE PAPA. in eo stat, quod Tertullianus imperatorem asseruerit primum post Deum. Intelligendum autem est, latente Bossuetio, quoad eivilem seu temporalem potestatem, non quoad spiritualem Seu ecclesiasticam. Porro, admissa Romani pontificis indirecta potestate reges coercendi et ex justa causa deponendi, verum remanet imperatorem quoad temporale regimen esse primum post Deum. Nam Ecelesia depositionis sententiam pronuntiando seu imperatorem deponendo, non quatenus lemporalis,
sed quatenus spiritualis superior id sibi vindicat. Nec ideo se profitetur a Christo institutam ut rem temporalem societatis civilis administret, sed ut sdeles ad aeternam beatitudinem traducat. At necesse est ut spiritualis haec ejus missio et potestas removere possit obstacula quae sint sibi proprio obstarent. Igitur obstantem sini Ecclesiae imperatorem deponendo, exercet papa spiritualem et ecclesiasticam potestatem. Proinde Verum remanet imperatorem esse primum post Deum quoad temporale regimen. Quia nempe, licet subsit papae, non tamen quatenus temporali, sed quatenus spirituali pastori. Seu, quod idem est, inter Deum et imperatorem non est ulla intermedia potestas temporalis, licet intermedia sit spiritualis Ecclesiae potestas. Hanc interpretalionem reiicit Bossuet: Nobis enim
non placet, inquit, verbis ludere. Plane negamus eam potestatem supremam atque a Deo secundam vere ae serio dici, quae ab altera quocumque nomine sive direete sine indirecte deponi et in ordinem adigi possit edit. Lebel, t. XXXI, p. 575 . Quod dicta intem
prelatio sit lusus verborum debuisset Bossuetius vel non asserere. vel probare. Item istud suum plane negamus debuisset rationibus legitimum ostendere. At nullae probationes. rationes nullae. Immo nec etiam sententia quae papae tribuit directam in temporalia potestalem, erronea probatur per objectos Tertulliani textus. Equidem illius sententiae patroni supremam etiam lemporalem in toto mundo potestatem papae adscribunt; ita ut, quemadmodum fuit Christus rex regum et dominus dominantium, ita et ejus in terris vicarius. Simul autem le-
274쪽
p1Bs 0ύkRTA. 25 neni, hocce temporale s0cietatum civilium regimen, quoad immediatam raeeutionem, ex institutione Christi, Romano pontifici ordinarie non incumbere. Voluit nempe Christus a suo in terris vicario ejusmodi executionem immediatam regibus aliisque principibus relinqui. Unde imperator est revera primus poει Deum quoad immediutam temporalis regiminis eaee-eutionem, licet primus non sit quoad ipsammet lemporalem polestalem. Et ita objectos Tertulliani textus interpretantur hujus sententiae patroni.
Textus sancti Ambrosii: Sequitur, Tibi soli peccavi. Reae utique erat i David : nullis ipse legibus tenebatur, quia liberi sunt
resses a vinculis delietorum; neque enim ullis ad poenam vocantur legibus, tuti siti imperii potestate. Homini ergo non peccadit, cui non tenebatur obnoetius. Prima apologia David, cap. X, - edit.
Maureli, Parisiis 1686, t. I, p. 692.
Texlus Cassi odori: Tibi soli peccavi. . . De populo si quis erraverit, et Deo peceat et regi. Nam quando reae delinquit, soli Deo reu8 rat, quia hominem non habet qui ejus saeta dijudicet. Merito ergo reae Deo tantum se dicit pece se, quia solus erat qui ejus potuisset admissa discutere. Expositio in psalm. 50, - edit.
Benedicti n0rum, Bothomagi 1679, t. II, pago 170.
Textus sancti Gregorii Turonensis: Si quis de nobis, o reae, justitiae tramitem transeendere voluerit, a te corrigi potest: si vero tu Meeneris, quis te eorripiet ' Loquimur enim tibi, sed si solueris, audis : si autem nolueris, quis te condemnabit, nisi is qui se pronuntiavit esse justitiam r. . . Sed quid plurar habes legem et eanones: haec te diligenter rimari oportet: et tunc quae praeceperint si non observaveris, noveris tibi judicium Dei imminere. Historia Francorum, l. V, cap. xlx, edit. Mauritanorum, Parisiis 1699, p. 224.
Sextus sancti Isidori Hispalensis : Dispelle est principem regredi ad melius si vitiis fuerit implicatus. Populi enim peecantes
275쪽
252TRICI TΓS DE PAPA.judicem metuunt, et a malo suo legibus coercentur. Reges autem,
nisi sola Dei timore metuque gehennae coerceantur, libere in praeceps proruunt, et per abruptum licentiae in omne sucinus sitiorum labuntur. Liber tertius Sententiarum, cap. L, n' 4. Reges vitam subditorum facile Gemplis suis vel aedi sileant vel subvertunt: ideoque principem non oportet delinquere, ne formam preeandi faciat peccati ejus impunita licentia. Nam reae qui ruit in vitiis, cito viam ostendit erroris; sie ut legitur de Ieroboam,
qui peccavit et peccare feeit Israel. Illi namque ascribitur quidquid erempto dua a subditis perpetratur. Ibid. n' 6,- sancti Isidori opera, edit. cardinalis Lorengana, Romae 1802, t. VI,
Perperam contendit Bossuet per citatos textus excludi quamlibet Ecclesiae potestatem in rem temporalem Statuum. Etenim, ' Haec et similia Patrum dicta reduci possunt ad hane propositionem : Non est super terram potestas quae principes, Si delinquant, e ligando, a peeealis deterreat. Conserunt nempe reges cum ipsorum Subditis, quoad peccandi facilitatem. Subditi delinquentes, per tribunalia, per leges, per regem
coercentur. Reges aulem in vitia et Scelera ruentes coercet nullus. Id solum asserunt citati Patres. Porro,2' Hoc verum remanet ordinarie, licet Ecclesiae competat
reges ex justa causa deponendi potestas. Nam quod reges per supremam Ecclesiae auctoritatem deponi expediat, contingi irarissime. Et quod eos deponere opportunum sit ob alia quam
3 Λdvertat lector duos illos Isidori textus aliter a Bossuetio citari. Postquam nempe transcripsit numerum 4, statim ad numerum G transit, nullatenus prie- monito lectore; solamque hanc phrasim ex isto numero si adducit: ideoque Principem non Oportet delinquere, ne formam peccandi faciat peccati ejus impunita licentia. Praetermissum aliquid eo difficilius suspicari potest lector, quod pro ideoque positum sit ideo. Insuper in editione Luxeulburgi non indicatum est quoloeo in Isidori 0peribus citatio reperiretur. An sorte ne lector locum adeundo, offendo et in istud Isidori es sutum, sub religionis disciplina foeculi potestates subjectae sunt, quod occurrit capitis Sequentis numero I, et quo B suetianum systema sat aperte subvertitur '
276쪽
25δp1RS QUARTA. haereseos aut apostasiae peccata, contingit sere nunquam. Locuti sunt autem citati patres de Ordinarie contingentibus: in quo sensu vere dici potest: Reges in vitia et peeeata ruentes
a nullo coereentur. Nec erat cur mentionem sacerent de exceptionali ae rarissimo casu quo Ecclesia justum et opportunum judicet in regem aliquem depositionis sententiam pronuntiare ; cum in praxi et ordinarie reges ob vitia et flagitia sua metuendam depositionis paenam non habeant. δ' Fatetur ipse Bos suet per citata Patrum dicta non excludi Ecclesiae potestatem reges coercendi per excommunicationem aliasque poenas spirituales, quamvis Patres de illa potestate ibi non loquantur. Dicimus nos nec excludi potestatem reges paenis etiam temporalibus ac depositione coercendi, licet de
ea mentionem non faciant. III. TExTds s1AcTI GELASII A Bos SUETIO ALLEGATUS, ET IN PRIMA
EDITIONE FALSIFic Tue - In prima editione Besensionis Luxem-
burgi 1750ὶ hoc modo citatur Gelasii textus: Duo sunt, imperator auguste, quibus principaliter mundus hic regitur, sacerdotalis autoritas et regalis potestas, UTRAQUE PRINCIPALIS, SUPREMALTRAQUE, NEQUE IN OFFICIO SGO ALTERI OBNoxiA EST. Subdit : Nosti
enim, elementissime fili, quod licet praesideas humano generi
dignitate, rerum tamen praesulibus divinarum devolus colla submittis ... atque ab eis causas tuae Salutis rapetis; inque sumendis coelestibus sacramentis, eisque ut competit disponendis, subdi te deber e cognoseis religionis ordine potius quam praeesse: nosti
itaque inter haee eae illorum te pendere judicio, non illos ad tuam velle redigi voluntatem. Si enim quantum ad ordinem speetat publieae disciplinae, cognoscentes imperium tibi superna dispositione collatum, legibim tuis ipsi quoque parent religionis antistites, quo, rogo, te decet affectu eis obedire qui pro erogandis venerabilibus sunt attributi mysteriis'. .. T. I, pag. 166. Consistit salsificatio in additis textui hisce vocibuS : utraque principalis, suprema utraque, neque in os peio suo alteri obn iaest. Sunt haec, non Gelasii, Sed Bos Suelii verba. Quam lamen
277쪽
254 TRACT1TΓS DE PAPA. salsiseationem Bossuetio non tribuemus, quia ex errore contingere potuit, commata , quae post verbum potestas poni debuerunt, post verba obnoria est collocala suisse. Minus forsan
indulgendum quod suppresserit Bossuet phrasim istam quae
verbum potestas in textu subsequebatur: in quibus tanto fravius est pondus sacerdotum, quanto etiam pro ipsis regibus, Domino in divino reddituri sunt Mamine rationem . si Ces dernieres
Post Gelasium, citat Bossuetius nonnulla Symmachi papae verba ad eumdem imperatorem AnastaSium scripta. Quae vide apud Bianchi, loco cit., p. 615. Et Similia citare potuisset, tum ex Osio Cordubensi ad imperatorem Constantium, tum ex saneto Ambrosio ad Valentinianum. Iide lextus apud Bianchi
RESPONDE R. - Εx ejuSmodi texlibus recte quidem colligilur distinctas esse regalem et ecclesiasticam potestatem. At nullatenus evincit haec Patrum doctrina regalem non subordinari ecclesiasticae. ΙΙanc e contra subordinationem docent Patres, dum ut mox videbimus) utuntur exemplo corporis elanimae, dicuntque regalem p0teStalem corporis, ecclesiasticam Vero animae Vicoe agere. Igitur docent quidem Patres ambarum potestatum distinctionem, at non negant, immo aperto simul docent subordinationem. Ad istud responsum sic oratorie Bossuetius : u Quis non Videat, quam haec a Christo incassum distincta sint, Si, qui ab eo est spiritualibus rebus summo jure praepoSilus, iS non mod0, ut diximus, maxima reipublicae imperiorumque negotia, Verum etiam temporalia
t Nempe signum illud quod gallice vocamus guillamias.
278쪽
. PARS QUARTA. . 25b omnia loto orbe terrarum ad suam polestalem ulcumque revocare cogitur Τ v Defensio, pari. II, lib. V, - alias lib. I,
Respondemus : Quis, praeter Bossuetium, non videat, non tantum stare posse distinctionem cum Suhordinatione, sed non potuisse a Christo distinctas institui, quin regalem vellet esse medium quoad alteram, id est ecclesiasticae subjectam, quantum requirit finis Ecclesiae proprius, animarum aeterna salus' Sed de hoc sequenti sectione. Interim notetur quanam arte conetur B0SSuet communi doctorum sententiae invidiam creare. Supponit enim, in hac sententia, debere Romanum
pontificem temporalia omnia toto orbe terrarum ad se revocare.
Id prorsus salsum. Enimvero in dicta communi sententia, non tenetur, imo nec debet summus pontifex in temporalibus intervenire, nisi quando et in quantum sinem Ecclesiae proprium impedirent. Scissitabitur sorsan quis, num saltem per Gelasianam et aliorum Patrum de distinctis ambabus potestalibus doctrinam, excludatur opinio de directa Romani pontificis in rem lemporalem statuum auctoritate. Equidem in hac opinione, suo in terris vicario contulisset Christus supremam in temporalibus simul et spiritualibus auctoritatem. At simul instituisset lemporalis potestatis immediatum Meculionem non lare penes papam, Sed penes imperatores aliosve principes. Inde ad
praedictos textus respondent hujus 8ententiae patroni: esse vere distinctas ambas potestates, Sed Solummodo ratione immediatae eaecutionis, quae jure ordinario pertinet ad Caesarem. Quae quidem reSponsio, prout et ipsa de direeta potestate opinio, nequaquam mihi videtur gravitate carere. II. Nedum Bossueliano systemati fateat antiquorum Patrum traditio, ejus e contra suisitatem arguit. - Sanctus Gregorius Naeti angenus, de utraque potestate disserens, asseruit: uuantum a spiritu corpus, tantum a Sacerdotio imperium superatq oratione 17 ad cives Nariangenos . - Sanctus Isidorus Pelusia-
279쪽
nus, Ioannis Chrysostomi discipulus, idem docuit his verbis :Εt saeerdotio et regno rerum, administratio consurgit. uuamvis enim per magna sit utriusque differentia, illud veluti anima est, illud velutὶ eorpus; ad unum lumen et eumdem sinem tendunt i lib. III, epist. 249j. - Quam doctrinalem traditionem
continuans sanctus Ιvo Carnotensis : Sicut sensus animalis, inquit, subditus esse debet rationi, ita potestas terrena subdita esse debet eeelesiastico regimini; et quantum valet corpus nisi regatur ab anima, tantum valet terrena potestas nisi informetur et regatur ab eeelesiastiea disciplina. Epist. ad uenrigum regem Angliae. - Nec minus expresse Hugo a Sancto Victore :ouanto autem vita spiritualis dignior est quam terrena, et spiritus quam corpus, tanto Spiritualis potestas terrenam sive saeculurem poteStatem honore ae dignitate praecedit: nam spiritualis potestas terrenam potestatem et instituere habet ut sit, et jud,
eare si bona non fuerit. Rugo Victorinus, i. II, de Saeramentis, parte II, cap. IV.)Α sancto Thoma et aliis scholae doctoribus continuata unanimiter fuit traditio haec, prout videre est Supra, Secti0ne
Ad Dequentem illam apud Patres similitudinem, quod nempe sicut animae eorpus, ita temporalis potestas spirituali subsit, quid Bossuetius ' Miro t0rquetur, et mirae inanitatis effugia excogitat. Primo quidem asserit dictam similitudinem, prodi a scholae doctoribus intelligitur, ducere ad immune praecipitium. I Defensio, t. I, parte ii, lib. V. - Alias I, Seel. II, c. xxxv.ὶ Quod ut probet scholae doctoribus assingit ridiculum istud ratiocinium : st Pergunt : atqui spiritus, Si necesse sit, carnem quoque adigit ad interitum. Quid tum postea 3 ergo ecclesiastica potestas adigere ad interitum potest civilem potesta em: decernere potest scilicet ut civilis potestas tollatur e medio, Sepeliatur, computrescat. v s De sensio, loco citato. u Mais quijamais, inquit Blanchi, soli parantes scolastiques, fuit parini tant d a uires illustres docleurs,
280쪽
Secundo, edocet B0SSuetius quousque protendi comparalio valeat. ASserit nempe : In ordine morum a vera religione pendere civitatem; ut civilem potestatem, quod ad rationem attinet
humanas societatis, per Se, ac tota Sua vi, Sine vera religione, sine vera Ecclesia, siue vero sacerdotio Stare pone. Defensio,
loco cit. J Si temporulis societas moralitatem habere nequeat abSque vera religione, et lamen existere possit sine vera reli gione, Sequitur illam Stare posSe absque moralitate. Bayle hucusque non processit. Possibilem admisit societatem atheorum, non tamen εine moralitate. Ihuc igitur est similitudinis a Patribus adhibitae Bussuetiana interpretatio : dum dicunt patres, Sicut corpus ab anima, ita Saecularem potestatem ab ecclesiaStim esse regendam, intelligendi sunt quasi dixissent, saecularum potestatem esse omnino independentem ab eccle- Siastica. An Seria, an potius desperata resp0nsio 3 Quidquid sit, consulatione Sane non indiget. V. absontim est argumentum Bossuetii eae nessuliou traditione; id est eae eo quod primis Ecclesiae saeculis nullus Romanus Potin