장음표시 사용
61쪽
telem sunt persectiones rerum creatarum, quot commutatiψnes ad utilitatem hominis. Exemplis agamus. Creavit Deus triticum in sua specie, nec umes creavit panem,sed lapso dixit: in vidore vulistus, id est,Opera artiS,comedra panem tuum. Cre
vis suntliter triticum perfecta specie, quae tamen integra non servatur, sed in lolium degenerat, rusi adjuvetur agricultura. Creavit vitem,sed nisi arte colatur mox deficit in labruscam. Creavit plantas Hieras,audi tamen,quid Maliger cum Theophra. sto lib. 3 de cauolant.cap. i scribat,quasdam plantas a natura sua nancisci perfecitionem, quaseram
foras quaerere ab homine,quia non habent intus. Et ibidem lib. I. cap. i8. arte seri, ut natura summum illum perstitionis apicem in plantis adipiscaturi
Itaque natu perfectionem a cultu, qu/ arte cyn-
stat, e se petendam. Haec Scaliger. Fruticationes e radicibus vel truncis ai borum sunt steriles & Ἀ- utiles , nisi opera plantatoris perficiantur in fructificandum. Dignus es planissime, cui vino interdicatur : Illud enim non biberes, resinaturae a cederet perfectio ab arte. Lino, cannabi &veli re te tegeres,nisi vestem ab arte acciperes.In summa si vera esset theoria tua lapidea, o absurde anistichymuta, nec agricola, nec molitor, nec pistor,
nec coquus,nec Uirutor,nec textor,nec sartor, neC
sutor,nec pharmacopius, nec tu medice sine blacphemia opera artis exerceres quonia in om . hisnat se creatς fit perfectionis qu*da ab arre acces
sio.Omnis quidem ars est sui cti sui,quod a natura imperfectum suppeditatur, quaedam persectio vel simpliciter vel in usum nosti um : quod adco
62쪽
manifestum est, ut, quaedam artes duntaxat definia' antur additione deficientium dc ablatione si perfluorum in re naturali. Pcrfectum non est Di peetatem aliquid addedum vel demendum est. Norine medicinam Hippocrates in ι br. de flat. desii ix
adiectione necessariorum 8c detractione inut1li- . um : Similis opera agriculturae est circa plεntas, quarum naturam emendat demenclo si pei fius de addendo necessaria, quam analogiam Utriusq; M- tis videns Scaliger comm.1π .de caos plant.cop. R. pronunciavit agriculturam medicinam plantat ul& medicinam agriculturam hominum. Eadem
ratio est alchymiae, quam similiter Geber in ti brainvs g. perfecit. cap. a. definit esse in metallis iu- perflua demere 6c absentia supplere, & sic notam eis immittere perfectionem. Quae verba quam- vis a Gebro de medio opere dicta sint, tamen id serius praestatu per operis maioris medicinam, cuius proiectione super imperfecta stiperfluum illud extraneum sulfur a mercuriali substantia re-lmoVetur, Sc quod in ea crudum est sulfuris huius
non urentis Coctione perficitur. Distinguendaei iunt artes, & earum perfectiones qua sunt dissi-lmiles. Quaedam enim naturam imitando muni non modo non superant, sed ne aequarit quidem, liti sunt statuaria pictoria, dc caeterae qsae solo mO- tu artis preficiunt subiecta sua forma tantum a cidentali Sc externa: quaedam vero natiaram imi. tando eam haud parum superant, ut sunt, quae nodo nominavi, agricultura, medicina, & akhymia,quae non solo externo artis Ad dc naturae mol
63쪽
iu interno ad efiicienda sua opera utuntur. Eadem est sententia Aristotelis , qui in principio primi Rhetoricorum scribit, dum aliquid fit arte dc n
tura,longe melius fit arte, scilicet complicata cum natura,quam natura tintum. Et In principio m chanicarum : ars naturae juncta valet superare ea,
quibus pernaturam vincimur, ut patet in gravis simorum ponderum artificiosa elevatione. Sed quid diutius lumen seli inferimus cum res haec, de qua cum insulo isto antichymista disputo, lippis 3c tonseribus nota sit. Speciesmetalloru transis mutamus & perficimus ea arte, quam Deus suos docuit. Num blasphemia est artem exercere, qua ipse docuit,ut alibi demonstrabitur Interim i terroga stiper his plantatorem, qui pariter species transplantat, num cydoniam in pyrum, aut pyruin pomum cum blasphemia creatoris vertat λ Et sine dubio tibi precabitur sanam mentem. Fallax igitur est elenchus oppositorum, cum creatio Martificium nosint opposita,sed sub dinata. Idem enim Creator, qui propter hominem sinquit Sca. liger com.in I b. s.cap.I .decavolant. plantas s Secaetera fabricatus est,homini dedit rationem,d dit manum, unde& a tempore locoque plantis Sea plantis sibi suppeterent expeditae commodit res. . In rebus inanimis natura habet tantum primcipium τῆκινειοξη , 3c indiget manu hominis ut principio se movente Sc activa cum passivisad generationem de perfectionem rite coniungente. Sicut igitur triticum non multipheatur sine agriis cultura, nec .rbor sterilis tactificat sine insitione . 1 ita
64쪽
ita nec metalla generant sibi similia sine alchymi C samvis enim lapis noster , inquit Arnoldus de Lilium jam in se tincturam naturaliter contineat, quoniamin corpore terrae persecte creatus erit men per se motum non habet, ut fiat elixir con oletum,nisi moveatur arte & operatione. Et lino artes diversae a diversis philosophis sunt inventata ut compleatur per artificium, quod a natura est relictum incompletum 6c imperfectum. Si qum ritur quomodo lapis creatus in ventre terrς ab a te exaltari multoquepersectior reddi possit, scis dum est,non quaeri perfectiorem aliquam specie, quam est auri quod jam ad supremum gradum persectionismetallicae pervenisse, ideoq; in nobi- liusmetallum mutari nonposse concedo sed perfectionem virtutis generatis ,seu multiplicarione per individua, quae .is in hoc sebjecto delitescens in actum arteelicitur. Quemadmodum nec agri. cola desiderat speciem perfectiorem tritico, sed tantum eiusdem in individuis multiplicationem. Hanc potentiam naturae similiter inmetallis pocsi in actum elici & perfici confirmat Marsilius R.
cinus libr.3. de vita coelitus comparanda cap. 3. his verbis: Si quaeris cur metalla non generent,qua inter elementa st animantia media sunt, causa est, quod spiritus in eis crassori materia contιnetin, amsi rit acernatur,secretus1 fervetur uanquam seminaria virtus poterit' mile generare,si m do materia cuidam adhibeatur generis eiusdem.
Haec Marsilius. Hic spiritus generativus proportionerespondens elemento stellarum ut philολ--: phus
65쪽
phus libria. p. de generianimal. loquitur in in laia r de nostro certa methodo artis caloreque proportionali excitatur, & ita multiplicatur, ut tamdem fiat elixir & tinctiira millies millestes foristior, quam sanr ipsa corpora naturali naturali calore decocta, ut scribit Rog. Baccho ins culo empit. 3. Deinde etiam aurum quod hinc fit,pers ctius Sc melius est naturali, ut omnes artifices testantur Sc ipsa experientia. Hinc Comes Mirand unus tib. a. de auro cap. 7. scilitat: Ars non solum naturam iucitur imitari, sedplane perficere,ut n5 absonum hinc videri queat, quod a multis asseriis tur jam factum. & me vidisse non abnuo, ides aleari per artem posse naturae alum&to aurum natuvo perfectius, certe coloratius,& Alberti persu si autoritas,& ostendit experientia apud multos; etiam a philosopho Psello prodita literis, qui do euit arte fieri perfectius aurum micis, ramentis; frustulisque Pactoli. Et Paracellus de natura rerubb.ν. Nostrum aurum ct argentum, quod tinctura a rasit,mebui ct nobilius est ad praeparationem
omnium medicinalium. arcanorum , quam illud quod natura 'sa sn mineris generavit ct avenis,paravit.Tractus philosophiae: Aurum est argenium per nostram medic nam teneratum excedit omne sum ct lunatiaturalem in omni b. proprio latib.tam medicinalib.quam alijs. Comes Trevi- sinus in epistola: Opere artisphilosephica citius es
breviora temPore generatur aurum persentim , noo
bilim, ct grad. bus publimι- , quam Uere naturi Directorium alchymiae: nihil obsat,quod au-
66쪽
rum .ichmi sis auro mine tipr Gosius,qurata ἀlis mineralis preciositas est perfectionis accidentalis,qκ heciem non diver cat. mbardusetiam cap.atam, Aurum artis essὶ met με, purim re perfectiuι natur ab addita ratione : quia alchymicum s ab Omni sutora ct siversultate mundatum sminerale autem quodcunque illudfit,habet sulfuris alicuius actarentis commixtionem. Similem fere ratisnem Paracessus reddit libr. p. de natura rerum inquiens : Nostra tinctura astraliter perse-m ct praeparatasingulare perfectionis sua indiciis . edit ite fulgurationi minerali, quasit in montibus. Nam spauca eius portio in metastum liqua- tum projecta erat s amborum in igne coniunctio sat maturalem praebetfulgurationem, perinde ut
aurum velargentum purum in cineratio circastu
risicationis finem fulgurat. Haec Paracelsus. Nostrum igitur argentum & aurum jam per medicinam sulminatum est, & purgatum ab omni sulfu-
restate extranea '. naxurale autem nunquam tam' purum est,quin cinerisio, aut alia purgatione inq-otati Id attestatur singulari historia & experimeto auri e plumbo facti Basileae Dimhemius is medicina uni mali cap. dicens: postprofestionem fastam effusio tigillo non amplius plumbum , si
aurumpurissimum reperiminH quodpost examina aurifabrorum multis parasiariis aurum II A. rieum ct Arabicumsuperaret , cuim particulari rei memoriam Moisvero donata fuit s adhuc extat.Quis ergo jam non videat,quam vehemeruter elleboro indigeat antichytasta, qui dum me-
67쪽
lis ab arte perfectionem accedere sine blaspheia creatoris posse negat, se & totum humanum Ienus omni beneficio artium,quas tamen Deus ae lue, ac ipsas res creatas homini concessit, stultissis me privare contendit. Et si blasphemia esset aurucreatum vel natum perfectius arte sacere , nec quoque liceret aurum vel argentum impurum Eminera per cineritium, cementum, antimonium,
quartationem, &c. perfectius vel puri reddere, quod est absurdum,& shae etiam . contradictorium. Inepta scommata Sc caeterae τῶ άθωςίας διανοητnciis φλυαρία , quas adversias artem huic sophismati admiscuit, insaniae maioris argumentusunt, quae tanti facimus,quanti insanorum aut melancholicorum convicia faciunt medici, quoniam post demonstratam jam veritatem sutilitate sua per seipsa ruunt, & contrarium potius ex superio bus patet, nempe assertionem hanc antichmistae esse in artes, quae fiant dona Dei, blasphemam, impiam,stultam, & providentiae,sapientiae, omnipotentiae atq; misericordiae Dei ex diametro oppositam,contra quam ipse thesbm 2O. a1. 29.ώ-chymiae temere aiungere aus est rne Argumentum thes 2. a modo generationis seu verae transmutationis. I metallorum essentialis fieri possettransnu-ς tatio, naturae operationi conformis fieret, ita ut uno actu ac simul & forma substantialis prior aboleretur 3c nova introduceretur : visit in ali menti transmutatione in corpus alendum.
68쪽
At neque ignis neque quicquam eorum, quae ii operationibus aurificationis adhibentur,sormanauri in se continent: Alias quodlibet metallum esset ipsummet aurum. Ergo metallorum non sit vera transmutatio. Responsio.
. Minor est salsa ex insufficienti enumeratione partium vel specierum. Etsi enim neque ignisne' que imperiae a metalla, neque aliae species quas Sophistae admiscent peralba albificantes, de per citrina ciuinantes, manente eadem specie metalli prioris in materia , qui procul dubio deceptores
sunt,& verum aurum & argentum non faciunt,ut loquitur Albere. lib.3. δε mine lib. ract.I. cap. . formam auri continent:elixir tamen philosopho-xum eam continet,quosulfur extraneum,quod rat causa prioris formae impersectorum in m mento quasi separatur δc introducitur novaso ma auri per sulfur intrinsecum non urens. Hinc Petrus Ferrariensis in introductione : Ex iisdem. principiis mineralibus corporum metallicorum i icut natura generat aurum sive compositum, ita
ars ex ijsdem generat forma auri, quod est elixie, quod quidem si proiectum fuerit super impersecta metalla ceu materiam, fit per conflationem ex eorum commixti ne compositum, quod est auis
rum. Et quod ignis coctione sua non possit impe secta perficere in aurum, ultro fatentur philos, DL scribit mim ruris magistes bonus his ver his:
69쪽
bis r Nolumus ponere metalla imperfecta in igne igni tionis aut bquefactionis,s cservari quoussa gerantur,estperficiantur in aurum,quia tuum
est hoc dicere ct imaginari ct impossibi te: sed φων uesaetis ad ignem immediate imponimus lapiade n stcundum justa pondera o a persistentem. Pori o in ratione minoris,cum inquit: abas quod- .hoet metallum esset Vsiummetaurum, imperite de sephilii Eloquitur, potentiam ab actu non distinisg ens. Nam quodlibet metallum eust non actu, potentia tamen auru est, quod ex eo liquer, quod imperfecta metalla a natura in mineris quibusd5 paulatim perficiuntur in aurum, & singula etiam effossa granum aliquod in se continent incorruptibile auri vel argenti. Itaquenon naturae , sed nostri respectu negatur pis potentia ad aurum. Qucriam, si sine elixire nostro vellemus ea per se 'in igne coquere,& perficere in aurum,tam expen si quam vita dc ficeremur, priusquam opus com pleremus, imo non est datum nobis tantum vitae jacium, ut vel argenti decoctione sola inaurum
mutatio exspectari possit , sicut omnes philos
XII. Argumentum theias. 1 Ercurius non potest figi, nee auro sua fixit sauΚrei propter uniformitatem: pariter nec stetera mexalta figi, nec in mercurium reduci possunt, & quamvis videantur aliquo modo ab ignis 6c aquae fortis vehementia realvi, tamen nihil Mliud fit, quam quod fitiabilitati accedit, quantum eorum τε citati decessit: de reducuntur rursus.
70쪽
Ergo omnis metallarum transmutatio est de
Responsio. I verba revoeentur ad syllogisticam formam, V statim patebit duplex fallacia una secundum non causam ut causim,altera consequentis. Syllogisinus sit pro antichyn, ista: Corpus uniforme non es mutabile infixum vel volatile. Sed mercurius ct auinum sunt corpora unifor-
' Ergo mercurim non est convertibilis in f am, nec aurum in volatilem sive mercurialem substantiam. Maior simpliciter est falsi: quia alioqui tantum organica corpora & non similaria essent mutabilia corpora naturalia. Uniforme enim & similare idem sent. Ignis est corpus uniforme, Sc tamen mutari potest in terram, quod est corpus fixum. Et terra similiter est corpus uniforme, si non insuperficie, tamen in centro, nihilominus statuitur a physicis mutabilis in alia elementa volatilia. Deinde non sequitur: Metalla igne dc aqua foristi reseluta, ut antichymista stit, reduci possἰint, vel mercurius igne solo non figitur. Ergo nullo modo metalla reselvi possimi in mercurium quin reducantur & mercurius nullo modo figFallit consequens. Quia praeter hoS,quoS antichy. mista hic posuit,loge alii& diversi sui modi, quos