Extractum chymicarum quaestionum, sive responsionis ad theoriam lapidis philosophici editam in academia Regiomontana à quodam ibidem antichymista. ... Auctore Johanne Cunrado Gerhardo. ..

71쪽

mercurium & mercurium figendi. Et antichymista perperam more plebeculae, dissicile & impossibile, ueterminos vicinos non discernere novit. A eum dissiculter selvitur iti mercurium & mercu ius dissicolter figitur. Non sequitur, ergo Omnia nonon solvi aut figi potes Qqciaimpossibilitas pem delab imperitia, non ab arte. : n

XIII. Argumentum thes 44.

I stud&haec ratio invicta comprobat. Si enim quicquid est aetii humidum, & quicquid actis

siccum,potestate vero humidum vel fluidum , Deo creatum est impedimento remoto inpristinam suam naturam redit, tunc forma nulli humido hujusmodi detrahi potest. At prius confirmat experientia. Verum itaque&posterius. Et per consequens nec auro forma propria detrahi dc detracta rursus alii communicari potest.

Audimus sane sophistices elenchu,sed non invictum, imo meram petitionem principii, ubi superius argumentum repetitur tantum & notius per obscurius probatur, ad quod etiam intelligendum Oedypo conjectore ferme opus foret. Resumamus & exemplo manifesto simulstultitiam & falsitatem declaremus argumentatoris &argumenti. Aqua est actu humida, & glacies actu sicca, potestate vero humida vel fluida a Deo creata , quae D s du

72쪽

glacies frigore remoto per calorem in pristi naruam naturam adhu humidam redit. Non propte rea tamen aquae vel glaciei sua humiditas numquam detrahi potest, alias aqua nunquam conve teretur in aeris, terrae vel ignis elementum, quiad. est absurdum. Itaque contrarium confirmatur ex

perientia. Sed resumamus aliter secundum ipsius antasiam. Voluit dicere: Si metallorum in mercurium per aquas sortes vel regias resolutio fieri nequit,quin rursν possint impedimento dactibilitatis, quod est a mineralibus spiritibus, remoto in pristinam suam naturam seu formam seu corpus reducit tunc nulli metallorum. forma detrahi potest. At prius est verum. Ergode post rius: δc per conseq iens nec auro sua forma detraclia Ac postea aliis communicari potest. , Sed falsis seipsum ignoratione elenchi,sicut de supra sallacia consequentis. Etsi enim totus syllogismus conce

datur: conclusio tamen aut consequens arti nihil repugnat, quoniam opus universile non consistit in tali metallorum vel auri in mercurium reduetione, nec in formae ab albo suo corpore separati ne, ejusque in alia rursus corpora introiuilli , .

Haec tua di sophistarum est opinio de labor inutilis, non philosophorum. Multum de eadem forma .

declamatur thesibus. I3.s4. 17. s. s'. so. ba. ma gna vanitate, eo fortassis ut antichymista aliquid ignorantibus videatur novisse inchymicis, cujus tamen universam in philosophicis& chyrunci sientiam cassa nuce non emerim. Sed haec a sibi refia

tata sunt. Deinde si philoseptu circa talia Lohbstica

73쪽

hea & infructuosa particularia labores 3c si1mptus impendere vellent, ipsos scientia non lateret haec consequendi, sed antichymistam de alios artis imperitos. Itaque etiam fallacia est consequentis, quia haec formae auri extractio necest verus, nec omnis modus tincturam faciendi: sicut nec anti/ctyniista, est omnes homines, nec eius scientia aut experientia est universalis omnium hominum vel artificum scientia experienti ave. Ad eundem elenqchum referenda sunt, , quae thesi. 34. scitibuntura Rube auri extracta non est tinctura. Ergo nullo alio modo tinctura fit. Quia tinctura nostra hoc modo nequaquam extrahivar: sed primum sit nigra, postea alba, ultimo rubra, Ancichmistae auiatem eo do est ejusdem coloris in principio, m

dio 8esine: sicut contra sita frons est sine rubedine inbutus disputationis principio, medio dc sine .

Q Iaurum non potest fieri ex ullo alio metallo, 'multo minus ex rebus aliis toto genere diversis. . Atqui aurum non potest fieri ex ullo imperfectorum . quia imperfecta non habent materiam cum auro communem: nec ipso auro: quia in auro non est tinctura

74쪽

gnat , & in thronum eius sese collocans Impietatem hanc audacem inultam non feret 8 At haec tui schymistae transinutatio multo confusior ex pluribus & diversis est 6c remotior, quam nostra, quae tantum sit speciebus unius tantum generis proximi & commune habentibus symbolum. 3. Maior quoad artes cum falsitate insaniam etiam implicat. Dona Dei bisariam nobis conserunturi

quaedam perfecte & immediate sine ulla nostra

opera,ut anima, vita, intellectus, voluntas,&α- terna illa,set,lux,dies,nox,aer,&c. quaedam vero

imperfecte, &non nisi mediante humano minus erio, ut sunt alimenta, vestunenta, medicamenta, & alia vitae necessaria, quae creator homini restiquit perficienda ad suos usus. Hinc Cicero a. me inquit: uua ad vitam tuendam portιnent,parismsunt inanima, ut aurum, argentis, ut aba qua gia gnuntur e terra, ut aba eiusdem generis : partim

animalia, erc. sed ea ipta, quae inanima diximus pleraque sunt hominum operis effecta et quae nec haberemus nisi manus & ars accessisset. Pleraque itaque omnia quae Deus ad hominis vitam tuendam creavit,perfectionemab arte accipiunc,quoad usus nostros vel substantialem vel accident lem.Sumus enim & nos teste Aris otia.ph cap.ac quodammodo finis de rerum creatarum perfectio, & inminis, inquit idem in mechanicarum principio, natura ei, quod bis usui esse potest, contrarium facit Natura erum eundem semper habet modum Sc simpliciter : utile autem multu cariam commutatur, tot ergo secundum Aristotelem

75쪽

telem sunt persectiones rerum creatarum, quot commutationes ad utilitatem hominis. Exemplis agamus. Creavit Deus triticum in sua specie, nec simul creavit panem,sed lapso dixit: in ludore vultus,id est,opera artis,comedra panem tuum. Cre

vit funditer triticum perfecta specie, quae tamen integra non servatur, sed in lolium degenerat, nisi adjuvetur agricultura. Creavit vitem,sed nisi arte colatur, mox deficit in labrustam. Creavit plantas Hieras,audi tamen,quid Scaliger cum Theophra. stobb3.de causpiant.cap. i. bat quasdam plan-tM a naturasua nancisci perfectionem, quasidam seras quaerere ab homine, quia non habent intus. Et ibidem lib. I. cap. i8. arte fieri, ut natura summum illum perfectionis apicem in plantis adipiscatur. Itaque natu perfectionem a cultu, qu/ arte conflat,esse petendam. Haec Scaliger. Fruticationes e radicibus vel truncisai borum sunt steriles & Ἀ- utiles, nisi opera plantatoris perficiantur in si ctificandum. Dignus es planissina, cui vino interdicatur : Illud enim non biberes, rusi naturae a cederet perfectio ab arte. Lino, cannabi &velle re te tegere nisi vestem ab arte acciperes.In summa si vera esset theoria tua lapidea, 5 absurde a Lichymuta, nec agricola, nec molitor, nec pistor,

nec coquus,nec vinitor,nec textor,nec sartor, neCiutor,nec pharmacopius, nec tu medice sine blac iphemia Opera artis exerceres quonia in omnib.his

hiarae creatς sit perfectionis quςda ab arre accecsio Omnis quidem ars estiuimusvi,quod a natura imperfectum suppeditatur, quaedam peis chio vel simpliciter vel aciusum nostrum : quod ad ia

76쪽

mantiastum est,ue quaedam artes dominat definia ant additione deficientium δc ablatione seperfluoruminre naturali. Presectum non est inpretatem aliquidaddedum vel dernendum est. N , he medicinam Hippocrates m bis. ἀρμ. defitineadiectione necessariorum & detractvlane inutilium : Similis opera agriculturae est circa quarum naturant emendat demendo si .pe uias M

ratio est alchymiae, quam similiter GUber in libr. -si'. perfect. cap. a. definit esse in metallis m-

perflua demere 6c absentia supplere, & λ notam eis immittere perfectionem Quae verba quamvis a Gebro de medio opere dii sint, tamemu mus praestatus per operis malori S medlcmam, cuius proiectione super impe victa superfluum illud extraneum fulfur a mercuriali se bstamia removetur , ει quod in ea crudum est sultatis huius

non urentis coctione perficitur. 'Distinguendae iunt artes, & earum perfectiones quaedunt duli- miles. Quaedam enim naturam mutando eam

non modo non seperam , sed ne ae quant quidem, ut sunt statuaria pictoria, bc caeterae quae solo mo- tu artis preficiunt flabiecta sua forma tantum accidentali & externa: quaedam vero naturam Imia tando eam haud parum superant , ut sunt, να modo n0minavi, agricultura, medicin a, & alanymia,quae non isto eXeerno at cis Ad & naturae mo-

77쪽

RVM QUI AESTIONUM. D

iu interno ad efficienda sua opera utuntur. Eadem

est sententia Aristotelis , qui in principio primi Rhetoricorum scribit, dum aliquid fit arte dc n

tura,longe melius fit arte, scilicet complicata cum natura,quam natura runtum. Et in principio m inanicarum : ars naturae juncta valet superare ea,

quibus per naturam vincimur, ut patet in gravis simorum ponderum artificiosa elevatione. Sed

quid diutius lumen seli inserimus λ cum res haec, de qua cum insino isto antichymista disputo, lippis de tonaribus nota sit. Species metalloru transis inuramus εc perficimus ea arte, quam Deus suos docuit. Num blasphemia est artem exercere, qua ipse docuit,ut alibi demonstrabitur λ Interim i terroga super his plantatorem, qui pariter species transplantat, num cydoniam in pyrum, aut pyruin pomum cum blasphemia creatoris vertat Et

sine dubio tibi precabitur simam mentem. Fallax igitur est elenchus oppositorum , cum creatio &artificium no sint opposita,sed sub dinata. Idem enim Creator, qui propter hominem sinquit Sca. liger com.in lib. s.cap. I cauolant. plantas s de

caetera fabricatus est,homini dedit rationem,d dit manum, unde dc a tempore locoque plantis δca plantis sibi suppeterent expeditae commoditates. . In rebus inanimis natura habet rantum principium νωβα , dc indiget manu hominis ut principio se movente dc activa cum passivis ad generationem dc perfectionem rite conjungente. Sicut igitur triticum non multipheatur sine agri.

cultura,Rec arbor sterilis fructificat sine insitione: D ita

78쪽

ita nec metalla generant sibi similia sine alchymi .Q2amvis enim lapis noster, inquit Arnoldus MLilium jam in se tincturam naturaliter contineat, quoniam in corpore terrae persecte creatus est,t men per se motum non habet, ut fiat elixir consepletum,nisi moveatur arte & operatione. Et idcoartes diversae a diversis philosophis sunt inventae. ut compleatur per artificium, quod a natura est relictum incompletum de imperfectiam. Si quaeritur quomodo layis creatus in ventre terret ab a

te exaltari multoque perfectior reddi possit, scie- dum est,non quaeri perfectiorem aliquam specie, quam est auri quod jam ad supremum gradum perfectionismetallicae perveniste, ideoq; in nobi lius metallum mutari non posse concedo sed perfectionem virtutis generativseta multiplicarione per individua, quae .is in hoc subjecto delite ensis actutu arte elicitur. Quemadmodum nec agricola desiderat speciem perfectiorem tritico, sed tantum eiu sem in individuis multiplicationem. Hanc potentiam naturae similiter in metallis posise in actum elici & perfici confirmat Marsilius Fl.

cinus libr.3. de vita corbius comparanda cap. 3. his verbis: Si quaris cur metalla non generent,qua in-rer elementa se animantia media sunt, causa est, quod spiritus in eis crassiori materia ctantineta , - quis ritesecernatu ecretus1 fervetur, tanquam' seminaria virtus poteritii semite generaresesi m Eo materia cuidam adhibeatur generis eiusllem.

Haec Marsilius. Hic spiritus generativus propo oonerespondens elemento stellarum ut phil-

79쪽

plius libr. a. cap. de generian mac loquitur in in i Fide nostro certa methodo artis caloreque pr portionali excitatur, &ita multiplicatur, ut ranisdem fiat elisir δc tinctura millies millesies fortior, quam sunt ipsa corpora naturalia naturali calore decocta, ut scribit Rog. Baccho in s culo empit. 3. Deinde etiam aurum quod hinc fit,perse ctius Se melius est naturali, ut Omnes artisura testantur εc ipsa experientia.Hinc Comes Miranduia lanus tib. a. de auro cap. I. scribit: Ars non solum naturam iucιtur inritara, sedplane perficererat no absonum hinc videri queat, quod a multis asseriis tur iamfactum 6c me vidisse non abnuoudem riper artem posse naturae adjuinctio aurum natuvo perfectius, certe coibratius,& Alberti persu sit autoritas,& ostendit cxperientia apud multori etiam a philosopho Psello prodita literis, qui do euit arte fieri perfectius aurum micis, ramentis, frustulisque Pactola Et Paracellus de natura rerubb.y. Nostrum aurum est argentum,quodlincta nostrasit,mιbus est nobilius est ad praeparationem

Omnium medicinalium arcanorum , quam silud quod natura 'sa in mineris generavit sta venis

separa sui. xtus philosophiae: Aurum est argen sum per nostram medicinam generatum excedit omne solem est luna naturalem in omni b. proprietatib.tam medicinalib.quam alijs. Comes Trevi- sanus in usola: Opeire artis philosephicacitius est

breviora tempore generatur aurum perfectι- , no.

80쪽

rum alch miasit auro minerati preciosius,quia talis mineralis preciositas est perfectionis accidentalis,quas'eciem non divers atruombardus etiam cap.a.ait,Aurum artis esse melim, purius ct perfectius naturali addita ratione : quia alchymicum Is ab omni sulpure ct supersultate mundatum ;minerale autem quodcunque istud sit,habet D ris alicuius adhaerentis commixtionem. Similem fere rationem ParacessuSreddit libr. p. de natura rerum inquiens: Nostra tinctura astraliter persecta se praeparatasingulare perfectionis με indiciis, edit iis fulgurationi miserati, quasit in montibus. Nam sipauca eius portio in metallum liqua-iumprojecta erat stamborum in igne coniunctiosar naturalem praebe uigurationem, perinde ut aurum vel argentum purum in cineritio circaρu riseruiomonem fulgurat. Haec Paracelsus. Nostrum igitur argentum & aurum jam per medicinam fulminatum est, & purgatum ab omni sulfurcitate extranea : naturale autem nunquam tam' purum est,quin cineritio, aut alia purgatione indigeat. Id attestatur singulari historia 6c experimeto auri e plumbo faeti Basileae Dienhemius de medicina uni fati cap.24. dicens: post projectionem factam e se tigillo non amplius plumbum , sed aurum purissimum reperimm,es quod post exam na auia fabrorum multis parasngis aurum un=ricum ct Arabicumsuperaret , cuim particula is rei memoriam Muivero donata fuit s adhiseextat.Quita ergo jam non videa quam vehemem

ter elleboro indigeat antichymista, qui dum metallis