장음표시 사용
61쪽
ingeni tardi e s communis tribua personii diuinis, scilicet paatti, stio, de spiritui sancto: de haec notitia est quoddam euentiate.Et per uiam notitiam ingenitam, pater in illo priori si-xno originis in quo praecedat situm, cognoscit omnes tres. La'non est imaginandum; sicut Henricus imaginabatur, psolum patet cognoscit per illium, &-st solum sapiens, rsia uni.Sed si per impostibile filius noti esset in diuinis sed sola persona sus est pater esset,non minus illa persona e stet scies,
de sapiens: quia omnem perfectionem quam habet pater,ita bet a te lieet etiam cognoscat per silium, de spiritum sanctu: eo modo quo aliat dictum e se. Alia notitiae si genua, de pioducta, Spei se existens in natura diuina. di ista notitia per se existens producia, est secunda persona in diuinis:& est unum notionale. Eodem modo dicendum est de amore.Quod icilieet dii plex est amor in diuinis. Quidam est amor tinproductus : Eo ille est communis tribus per sunt s. Ex quo patet, ut patet in illo priori ligno originis in quo praecedit spiritutis sanctum , ea amor: ti ei iam s-lius est amor. Et se patet .r talis amor: scilicet imploductus, est unum essentiale in diuinis . Aliua est amot productus λpatre & filior te ille amor est per se existens: de ille amor est tertia persona in diuinis: puta persona spiritus ianui: de est
Conformitet ad ista, nota in nobis duplicem illa notitiam, habitualem scilicet, de atiualam.Notitia habitualis .est intellectus cum spetie intelligibili: polito quod actualiter non consderet illud, cuius est specie .Exemplum, ego habeo speciem
intelligibilem patris mei in intellectu meo,& no a consdero actualiter de patre meo. tunc di eo u, intenetius meus cum t ii specie patris mei, dicitur notitia habitusis. Et ista notitia habitualis, dicitur in nobis memoria foecunda: quia potest suis cienter producere notitiam actualem patris mei. Piriterea dicimus, si species intelligibilis eii actus primus intellectus: cui u iatro est , quia est causa actus secundi qui est notitia actualis Notitia actualis est intellectio actualis: Mut quando, actualiter consideto patrem meum. Dico ui talia considera tio est actualis notati a patris mei. Nota ulterius pro latera doctoris, ut in diuinis proprie imque o non est notitia habitualis cum omnia actu intelligat rquacunque intellectus diuinu, intelligit. Tamen dicit Notus, quod notitia essenti alii in parte titi notitia quali liabit ualis.Notitia uero qua est in uerbo .es notitia actuali . liuelle,ctus enim diuinus, uni essentia diuinasbi platente, uocatur memoria sicunda. N ut liuellectus habet notitiam infinitam de es entia, uocatur notitia actuali .ec med ante ista notitia
actuali, producit Deus quicquid producit ad exita. Nota tamen 2 intellectin diuinus, liue Deus. an re determinationem diu in x uoluntatis,cognoscit omnia in complexa; α complexa necessatia chat ego ea : licet non omnia complexa hyp thetica et non tamen intelligit omnia det ei initiate . de datii Oe,novita adtraliua, siue iudicativa, tuli pondet et minationem uoluntatis. Secundo arguitur. L formatur se arxumentum. Deus non
producit iactibilia ad extra. uis mediante illo quo cognoscit illa iactabilia : sed non cogooscit factibilia saltem esse iacienda, nisi mediante uerbo: igitur non producit factibilia nisi mediante ut tho Maior uidetur esse nota. re minor probat ut multis modi .Quia Deus non producit iactibili Mnisi mediante illo quo e noscit illa iactibilia: sed non cognoscit nisi in uet. , tanquam in quodam dispositivo illotum causabilinni: igitur non producit illa, visi mediante uerbo. Item per notitiam ingenitam pater non coan se iliaciabilia, nisi speculative, de solum cognoscit practice per uerbum , puta qualiter debent seri: ergo non Producit nisi mediante, uel bo acite cedens probatur per exemplum de artisee. Nam artifex per notitiam uniuei cilem, solum cognoscit factibilia: deo illa est speculatiua .sed per notitiam particularem cognoscit qualiter aliquid iaciendum est, ideo uocat ut practica; militet est de uel booti delicet in patet non cognoscit practice, ita si mediant eu et . Pro solutione iihi ut argumenti ponuntur aliquae propositionei .Piima illa est falsisima, Videlicet, quod notitia ing nitam patre, se habeat ut speculatiua, eo notitia genua in filio se habeat ut practica. Vnde ponit tir una regula. Quandocunque habitu est prati ictis, notitia habat ualis ab illo habitu , etiam est prati ea. Etiam quando a iuua notitia est prati ea, ubicunque iuerat, notitia illa est practi ea. πViteritia est notatidum quod omnit ars est practica Vnde duplex es ait, scilicet in uniuersali, edio particularita Ata ua
uniuersali est qua habetur de propositione uniuersili .sed A
particulari, est quae habetur de propositiones dilati. Exemplum ut ars seu notitia iudicativa quae habetur de ista, Omnia domus est se facienda, uocatur ars in uniuersa a. sed notitia quam habeo de ista, ista domus est i c facienda, est arx in particulari .ec qualibet es notitia practio. patet per diuisi ne Aristotelis. .ethico. Vbi dicitur,quὀd ars est recta ratiore . rum a nobis satiabilium. Eo ibi peii actibile intelligenda ea notitia iudicati v ; ostendens nobis qualiter aliquod arti setalo seti debet .Et applicatur se quod tiolebat dicere, quod notitia ingenita se habebat, scut ais tu uniuersali. ideo se habeae specula Due ede notitia in uerbo,se habeat icut ara particularis, ideo se habeat practicia deo solum mediante illa,ptodu
Vnde pro declaratione maioras,notat liber noster, quod taars uniuersalis,quam particularis, sunt practa cf.Dieo ultra, quod si unquam inueniatur,quod ars timuersalis si speculatiua, Dicit quod non debet intelligi non. v sit speculati ua: se I p non est ita practica, scut ara particularis. Ideo ponit talem pulchram regulam, Quandocunque Mi-
quod medium magis recedit ab aliquo extremo: magis uide a. retur capere denominationem alterius extremi: Modo extrema in notitiis, sunt notitia praestea. de notitia speculativa. Ideo quando aliquid magis recedit a notata a praciaea: tunc xit . Aia detur ea pete denominationem scientiae speculatiuae . sed ara ci lilia. a. uniuersalis, magis reeedit a ratione scientiae praeticae , quam arI particularis.ideo uidet ea pete denominat ione se etiae specula Dur Quod tamen salsum est: quia ipsa est limpliciter potitia practica.
Et dico ulterius, et ars practica immediate inclinat ad pra-xim, ideo multum tendit ad prataeam Sed ars uniuersalis. solum mediate uidetur regulare praxim. ideo uadetur recederea rata one scient ag practicet ideo uocatur speculata ua propter huiusmodi tariones tantum: licet si simplicitet practica . E dicit docior, i notitia placite eu notitia iudicativa, per qua iudicat ut a quid esse iaciendum. uel per quam audicatur aliquid sic elle iaciendum.Sed scientia speculativa est notitia iudacatiua pet quam iudicatur sic uti e uel non eue. ri
Doctor declarat unum quod dicebat Hent in argumento. Puta ae notitia per quam pater producit creatutas, inuernatur in uerbo tanquam an quodam dispositivo. Dieit doctor. Triais, Mistud eli falsissimum. quod probat per unum sinule Nam in sintinia se alii sciatibus tria inueniuntur. Priino: notitia de altis cibus, M. quae iudicat qualiter attificialia hei i debeam . Postea sequit ut volitio, per quam uolutas illa iacere uult. Tettio sequitur cognitio qua cognosco me se uella.
Tunc arguitur se. Per notitiam dispositivam uel tu intelligis notitiam praecedentein uoluntatem; uel notitiam sequentem uolutatem perquam uoluntas indicat de hoc saeete xult. Sed nullum astutum eli dicendum patet: quia quaelibet illatu notitiarum eiu in tribus personis, nec per te inuenit ut in verbo patet,quia nota tia per quam cognoscit factibili est in tribus,si ter diceretur, ς non quaelibet persona in divinis cmgnoscit sititiali amis qualiter sunt facietida, quod e ' falsismum:& absurdum. Secundo notitia perquam indicatur de laetabilibus, puta qualiter debeat heri .Etiam est in tribus per . ninde nulla alia potest elle mediante qua producantur creatutae ergo illa erit communis tribus personas nec ualet dicere,dico I ibi P uoluntas secundum quod est in alia,& alia persona, secundum hoc etiam habet aliam de aliam rationem producendi creaturas illud est falsum: quia in diuinis est tantum una uoluntas increata,respectu unius obiecti:de respectu unius, di ei uidem actus,quate relinquatur, v secundum p est in alia, re alia persona, non habet aliam, re aliam rationem:ergo male dicitur, τ secundum ouod es in filio, habet aliam tationem, quam secundum ui est in patre. Τικx a o ostenditur. Doctor noctet adducit tertium argumentum Helio, ad probandum quod in stio sit aliqua proiia u.- 'pria ratio producendi creaturas. Et formatur se at g. Arma naturalis in creaturis, non est principium sor male productonis secundum quod est perfectio illius in quo est, sed secundum *tespieit e flectum: ergo sequitur quod notitia ingentisita mon erat principium ereandi creaturas secundum quod
est persectio in patre, sed secundum ouod respicit creaturas sed non res icit creaturas vis ut est in stio sequitur ergo quod in filio solum erit ratio piopria creanda. soluit docior istud argum .ponendo eglegia ian philosophia. pruno iut talempto utro amisi termini γ idem de potentia
62쪽
s. AM 4. .sunt termini conno Lati iiii habent duplex fgnis eatum. i. ς-rmscatu tot male.& signatu niateriale.Signatu materiale. est aliquod absolutu in quod ex natura sua est potent aliquid pro dueete sud de sipni hcato Dimali important te spectum ad illud quod producitur, uel potest producere. ideo si quis querat quid intelligis per principium causata di creaturas, uel tu in telligis respectum producentas ad cieaturam uel iritelligis ii
lud quod potest pio ducere.notum est, quda ibi. ligimus illud quod potesta roducete ereaturas:sed illud quod poteli producere creaturas,est absi lutum daces die mihi, quomodo debeo cognoscete principium formale producendit responder doci in isto textu :& ponit illam propositionein, quod illud e prin pium sot male producendi, in quo producens,& productu , conueniunt: exemplum ignis producit caliditatem. productu est caliditas, p toducem tu ignis. videamus in quo ita a duo catum unt. notum est, quod conueniunt in Olo .ergo calor est
principium formale producendi.Hoc:quando ignis producit calorem . notum est,quod ipsius ignis, es respectus producen iis ad productum adeo quando quaerimus quid est principium formale producendi calorem, nunquam quaerimus dei es pectu sed quaerimus de aliquo absoluto uod ex natura habet uirtutem producendi . aliud declarat doctor , primo ex parte obiecti secundo ex parte principii obiectaui. ti notandum e, quod i ste terminui obiectum, est teri connot. habet signatum materiale,& signatum formale: s gnatum materiale obiecti.
est illud quod potest causare partialiter aliquid in potentia: signatum formale, es quidam tes pectus illiu quod potes se
causare,ad illud quod sic causatur.unde quando quaeratur, adest obiectum alaeuius potentiae non quaeritur de isto te speetur sed de aliquo absoluto, quod partialiter potest mouere potetiam .probat quasi inductive .ut si quaeratur quid est obiectum potentiae uis reotum est,quod non quantur de respectu equia tune sicilitet esset respondero de obieero cuiuscunque
potentiae quia obiectum potentis uisue ea uti bile,audituit, audibile. Corollarium: s uolumui respondere de obiectis potentiatum respondendum est per aliquod absolutum, quod partialiter potest mouere potentiam, & non per unum te spectauum. adeo respondebat Aras. cum quaerebatur quid est Obiectu ui sui respondebat e lot,tion uisibile, auditu sonus,& non audibile iseeundo ostendit illud in principio activo ut cia quaerimus de principio activo alicuius, non quaerimus de respeciliatio producentis ad productum: immo ouaerimus de absoluto,
quod pote si producere aliquid. ExemplumHuando qu imus quid est principium producendi eleaturas in diuinis, no quae
r imus de aliquo respectu ad ereaturas. Si qua timus de aliquo 4bsoluto in diuinas, quod habet uirtute produeedi creaturas. tollatium egregium . ubi seruitur argumentum prineia
pium producendi creaturas postquam est aliquid absolutum, est in tribus pers otiis,in diuinis. Sequitur aliud corollarium, quod i n silio iron est propria ratio producendi creaturas, aut proprium principium formale producendi creatura sequia illud est aliquid absolutum, quod es in tribus personis. Sequitur ergo salsias illo tum qui dicebant, s ratio producedi creaturas, erat liliario in stio sillis smum es quia oportet et sit absolutum, ut paret per propositiones dictas. Quarto idem probat doctor noster, di formatur sie argumetum. Patet non habet omnem rationem producendi erratu
ras ergo quaerenda est in stio, uel spiriti, sancto. Non in spirit ancto: ergo in stio maior patet: quia ii pater haberet tota rationem et eandi creaturas, posset creare creaturas sine filio. sed hoc est falsum: uia olera trinitatis ad extra sunt indiuisisecundo: quia no poteti esse productio ad extra. luin prius, di necessatio sit productio ad intra. i.pater non potest producere creatura mili prius pro tu ear filium: de eum lilio producat spar itumsanct m ex quo sequitur, v in patre, non est tota
ratio producendi creatutas quia tune pollet pro lueere sine stio.quod est falsum. Ad quartam probationem, maioris respondet doctor noster, primo ploducendo talem propos tionem in philosophia.
Quando est aliquod producens quod potest aliqua duo producere, unum necessario, di aliud contingenter : non potest producere cotingenter, nisi prius producat necessario: sed sieest, quod pater in diuinis potest duo producerea situ. & et eaturas: filium necessario: creaturas contingenter .ergo sequiturcu Ad non potea producere creaturam quae contingenter procu ir, nisi primo producat illium,qui necessario produci
tui. sed ex isto non imitatur, quod in stio si aliqua propria ratio pioducendi oeuutam ed bene uetum est, P patra uou
potest producere, nisi primo producat stium, qui necessatis
Atia ratio. Dat doctor nosser aliam pulchram rationem P modum solutionis, Nesi talis : Quando aliquod producetis . Aduo producit: de primo producto eommunieatur principium producendi secundum, non poteti primum producens pro facere iecundum, sine illo secundo, cui communicatum e princ apium producendi. Ex illo in erebat D. Augustinus duas prioritates,quas habet filius in diuinis ad creatura, qu a stius potet esse sine creat via ,& non econtra. secundo inseri aliampliora talem:quia peripsum iacta sunt omnia. ergo praecedit illa,quae per ipsum sacra sunt cui creaturae. Sed ex omnibu
isti, non possumus inserte,quod in stio sit aliqua propria ratio creandi creaturas.Nee propter i stas duas prioritates: neque propter duas primas tegulas:quia non sequitur, producens non potest producere secundum nisi primum productu, ptimo producatur.ergo in primo producto, est ratio specialis producendi secundum. Ideo si petatur,quare pater no potest producere eteaturam nisi mediante filio Respondetur, itio di topter duo .Primo:quia pater necessario proflucit filium, iacontingenter creaturam . Seeundo, quia producendo filium Decrassiario communieat sibi rationem producedi ereaturam. scis Arguitur sic.Isa conceditur ab Augii simo creatura praee IM 'xi sit lilium, de nou nis quia in filio est aliqua propria ratio. producendi, uel ea ui indi creaturam. ergo ego habeo propos . :tum quod in filio erit propita ratio causandi creaturam. Respondet doctor ad illud pulchrum argumentum, creaturam prae exigere filium, potest antelligi dupliciter Uno modo quod praeexigat,idest quod necessario requirat filium, adesse .
eius tanquam illud, in quo perscitur ratio creandi creaturam
uel tanquam illud in quo est ratio specialis ereandi creatu. ram: di se salsum es,& haereti eum. Alio modo, quod ereatu 'ra praeexigat tilium tanqua illud e uinecessario est eo muniea ta ratio et eandi creaturam r& se concedo, di se debet intelli . 'gi. Dat aliam solutionem doctor noster, ponendo talem pro . '
positionem per modum distinctionis, creaturam prae exigere filium potest intelligi duplicitet. Vno modo quod eum prae- exigat se, quod in patre non sit tota ratio produeendi creaturam:& se est hareticum: quia in patie est tota ratio, di totuprincipium producendi creaturam. Atio modo quod prae exi.
rat filium. i. t dependet a filio quo adesse eius: di se eonceditur: sed si per impossibile non esset situs, & spiritus sanctu , i
huc tota ratio producendi exeaturam maneret in patre:
hoc est quod uult dicere doctor noster, in isto primo articulo. IIv ieeudo atticulo principali.Nune do tor no ster in isto , ara primseeundo articulo et incipali, uult ostendere quis ordo causan D. - . di sit in patre, di i lio. & spiritu sis io,respectu creaturae. ut o lue.d. eraputa , ut tum isse tres personae simul causent et eaturam, uel a ,rais A. utrum eodem modo rausent creat uram. Respondet doctor po mi Gi virinendo egregias propositiones. Prima pater, filius,& sparatus sanctus,causant ereaturas. &issa suit ostensa in primo atticulo. Secunda propositio. Impoia bile est quod pater causet creaturam quin filius, A spiti iussanctus causet cieaturam , hae eetiam ossensa fuit in primo articulo. Et hoc es quod commu opria istat
niter dicitur, videlieet, quod opera trinitatis ad extra sut in. Disti. ad ..
diuisa quod debet.sic intelligi. Impossibile est , quod pater tristi, is causet aliquid .quin illius &s piritus sanctus, causent illud. d. msi meo Teitia propositio . Licet pater, & sit ut, & spiritus anthis his,
ereent creaturam, non tamen eodemmodo. quod probatur
sci quia pater,creat a se, si lius,a patie, hoc est dicere, patera se babet principium causandi:& illius habet principium causandi uel creandi a patre. Et ibi supponenda e st proposito ea tholica quod quicquid si ius habet, habeta patre.paret: quia habet etia a patre habet ergo prinei pium creandi a patre. st
dico ultra, quod ptinet pium immediatum creandi creatura,
est uoluntas Dei,quae eli una, di eadem in patre, di filio,& spiritu sancto.
Alia proposito. Quicquid creat pater,ereat stius : sed Tris per
noti eodemmodo. patet sic: quia filius dieitur creare subau- meta. ree ooritatiue i .auctoritate Dei patris: pater autem non subau- . s.sed nis
titatiue sed auctoritate propriar & hoetii detur dicere D. eodem modo AOq. in multis passibus. Sed dices quid est filium ereare rem subauctoritatiuῆ Respon. secundu mentem dociv filium crate subauctoritatiue, nihil aliud est,u capere auctoritat eam principium et eandi a Zid ἔerea patre. Ex quo infert docunu corollativo filius hei auctori. M sas A. tale te pectu spi sancti patet: uia spus sanctus a parte. Et stro risui . accipit esseret go ab illis hei auctoritate creta : quia hei; prinD.Per.Tatragaeu. Quodsib. E a cipium .
63쪽
et pium ereandi puta uoluntatem . et ins. Corollarium, est ordo originis inter persenas respectu erea a cerat tum quia pater prius ori sine producit creaturam, quam s-- lius: di filius prius quam spiritus sanctus ergo es aliquis ot in trinitate res pinu producendi creaturas. Sed contra istud arguit doctor di sermatur se argumentu. si pater prius origine produceret creaturam, quam filius, se
queretur er creatura is crearetur.patet : quia prius creatur
a patre,& postea ereatur a filio ergo bis crearetur primo a patre,& postea a filao. Item pater producit a se: filius a patre:e
so videtur et pater prius producat,quam filius. Et sic creatu ra habebit bis esse, quod est falsiil mum: puta ui aliquid ha Salu at bi, Ad ista optimetita respondet dotior, simul nega
. V D do consequentiam in ambobus, Dicens , a illud prouenit exm . mala imaginatione, puta ui prioritas originis , se prioritas μ ν Ρ temporis, quod falsum est: quia patrem producere prius oragit rem ne non eli s in ali tuo instanti temporis,ptius producat pater
nisu Wig cieaturam quam filius:sed est patrem, di filium sic se habere, P quod sititit piodueunt Ted patet producit, a se, re filius a pa-
- . tre ad sensum pri ut declaratum.., Corollarium, quando die mus patrem producere prius ori 'rii gine ereaturam situs,ty prius, non dicit aliquam priora talem temporis sed est unum linea thegorem a. denotans cppatet producit a se,& slius a patre. ideo ex istis sequit aliud tollarium propter istam prioi ita rem originis, non est imaginandum p creatura prius habeat esse a parte, qu4m astio, uel spiritu sancto sed simul. Ex quo inseri doctor aliud corollarium: u, cum isto ordine. originis Quia cum pra oritate originis,& posterioritate originis, stat simultas naturae, simultas temporis, di ii multas in
tollatium,ex isto ordine originis , nunquam possumus inferre prioritatem absolute, uel posset toritatem .iat non se-γluitur, pater prius origine causat quam illius:ergo prius cau-
atenon ualet consequentia. unde est ibi notandum, P quan
do ly pilus, ues possemus,absolute ponuntur, semper dacia ut
. prioritatem temporis, uel instantii.
. Ex istis et go uerbis, concludit doctor nostr pro istoseeundo articulo , 'uod est ordo causandi et eaturam in
hiis tribui personis:sed iste ordo, non potest inferre, ut creatura prius creetur ab una persona,quam ab alia persona. T. , ar. Da tertio atticulo. N edoctor noster utili tes ponde et . nis . ad tertium articulum . qua tertius articulus quaerit ut tum ip-sti, filii ad creaturam, sit ala quis respectus qui per se includ tui in proprietate siti, seu uerbi . supponamus hae, vipsus s-lii ad patiem, est respectu a, puta stratio:& talis est respectu trealis,qui necellatio est. Tunc fuit dii scultas, utrum ipsi ut uerbi ad creaturam , si aliquis alius respectus, adhue est ibi
notandum,quod filiatio in diuinis, uocatur pro luetio pauidi. uaxterna ; vocatur explestio aeterna. Vnde tam philosophi, -- expirs quam theologi conueniunt in hoc, quod uocauetunt notitia μιμι em alicuius expies onem, seu explestum : quia per ipsam expri r s. mitur: L quia uel bum uocatur, uel notitia, adeo uerbum, uoeatur expressio . Tunc respondetur ad articulum per aliquat
propositiones. 'ima. Nullus es respectus realis siti, seu uer. Di mr na bi,ad creat titam. probat doctor istam conclusionem omne il-ν ιν ιιπι- lud quod est ieali ter, seu reale in stio, est ab aeterno, di idemari . cum filio: sed nullus respectus filii seu uerbi ad creaturas, est ab aeterno ouia nulla cieatura fuit ab aeterno:eito sequitur et conclusio est vera.
tollarium:* nullus est respectus siti ad ereaturam pro priui ipsi filio, puta qui solum conueniat filio. Ex quo inieri
doctor,quod omnis respectus ipsius Dei ad creaturam, eli eo munis tribus personis. Ex quo ponit aliam coetusonem. Nulω tui eis respectus realis ipsius Dei ad creaturam sequitur ergo, 61 ς quod si sit aliqui, respectus Dei ad ad creaturam , quod talis
r M respectui est respectus rationis & communis tribus personis. ouodpiobat doctor quia respectus Dei ad creaturam, pro iun danunto proximo, habet intellectum, uel uoluntatem sed i e est et tam intellectus,suam voluntas, est comitium stribu personis: ergo omnis te spectus qui immediate iandatur in isto, et it communit tribus personis Ex 'uo sequitur, st apsius Dei tanquim sundamenti proximi, nullus est respectus ad creaturam .Et ideo non est intelligEdum. U uoluntas, & intellectus,
sunt fungamentum proximum,ex eo et talis, respectus ex na-
tuta rei sit ibi quia talis respectus est praecise rationis. s aliquit si talia. Et potest adhuc se probati. Si esset aliquis res pricius realis Dei ad creatura, oportet et creaturam elle ab aeterno, te non nectile ecte: sed hoc est salsum: quod pro . quia
quando aliquis respectus est ab aetemo, oportet termin si es
ab aeterno sed s in Deo esset aliquis respectus realit ad creaturam,ille esset ab aeterno.quod probo . quia statis non esset abditetno, Deus illum reciperet ex te ore; ad quod sequatur, uera mutatio esset in Deo. quod est haereticum. Dices extra textum.Si illud argumentum ualeret. sequeretur quod Delia dies non diceretur domanus, nec creator, neque e si seruator,quod ostendo, arguendo sicut tu argutia uia uel diceretur domitiuuab aeterno, uel ex tempore si ab aeterno: ergo creatura filii abditetno: quia non potest esse dominus, tus respectu creatur igitur. Diem quod suit dominus ex tempore, pura quando creauit creaturam.Tune arguo sed ergo recepit unum respectum,puta dominationem quam prius non habebat: ergo era. est mutat o in eo.Sintiliter diceretur de sy creator. de eoti
ilao solutione istuis,& omnium istorum de mente docto ris pollumus daret duas pulchras solutiones. Prima ess,et omnis denominatio Dei te spectu creatura, ea denominatio ab I mi
extrinseco, nihil dicens in Deo, neque respectum realem, neque te spectunt rationis,sed dicens praecise apiam deitatem, terminate absolute ali uam dependentiam creatume. Deda . to adhue aliter, ubi deiecerunt multi Scotistae . uerbum ditii m.
num su stentat naturam humanam ite, quod natura humani V est unita uerbo diuino idea slio Dei. tit tum in filio Dei si ali iri
quid, quod prius non erat s eerte non solum terminat unionE naturae humanae ad uerbum. hoc es, quando dicitur uerbum in caro ara: hoc uerbum, ideli filius Dei, terminat illam benedicta unione naturae humant ad ipsume non ut de nouo aliquid recipiat sed solum terminat illam benedictam unionem. Ex quo apparet haeresis aliquorum, qui voluerunt dicere. quod uitio ad naturam humanam, erat unio scut natu: α l .manae ad ipsum uerbum:istud est haeret cum essenim ibi taniatum una timo, quae tundat ut in natura humana, di terminat ut ad ipsum uel bum. Corollatium: sequitur, ut naturae humanae ad uerbum, est
unus respectus extrinsecus, puta umo.
Aliud tollat tu sequitur, et creaturae ad Deu est respectui
realis,sed non e it mutuus: quia ipsius Dei ad creaturam, nunquam est imaginandus tes pectus realis: ec ista uidentute lemaxime de mente doctoris, ta trahi ab isto textu cibi est alluc modus cocto tas,quem aperit, de non tantum approbat, videlicet quod Omnes aliae denominationes Dei ad creaturam, dicunt quosdam te spectu, lationis: di nihil reale in Deo. Tune dico quod non est inconueniens istas denominationes ei te in Deo ex tempore, quae ampollent respectum rationis Cuius, R se ratio est : quia ille respectus rationis; non inhaeret alicui. rinis Item tales respectus rationis, non .licunt aliquam persectio-,diri do Donem. Eii tamen subtiliter aduertenduin, s ponendo istos re- ex romperis petius rationum Dei ad creaturam, isti iunt ab aeterno suo s. a Dia is modo, sicut possunt este, quod declaro, quia omnis tes eius arer . rationis si, per actus intellectus, di voluntatis: sed nuitui est actus intellecius, di volutatis de nouo in Deo: ergo nullus erit te spectus rationis de nouo in Deo. Et si dicas. eigo Deus ab aeterno dicebatur dominus mego.probo.quia ab aeterno habebat denominationem, quae est unus respectus rationis. Respodit doctor ad hoc, quod licet tales respectus raraonis sui ab
aeterno: tamen pro aeterno non taciunt denominationes in
Deo: quia tales respectus licet lint ab aeterno, non tamen pro xterno. ut si lex vicat, quod moneta ualeat tantum post dece nos .uel uolo, quod si ius qui naseetur a tali muliere post uiginti annos, suspendatur, ista obligatio est respectus causatus
Doctor saeit argumentum, quod uerbum importet respectum per se ad creaturam. Et sormat ut se argumentum. Dicit Aug. quod logos in graco eu idem quod uertiu ,in latino sed 'logos id est sermo, importat res petium ad rem significatam rergo etiam logos importabit respectum ad rem creatam de ratio est, qui ires et eata,es quae repraesentatur per ipsum . Respondetur ad istud argumentum per aliquas propositi
rinna,verum est,quod uerbum, id est suus Dei, per sei portat respectum ad ipsum patrem, sed respectus, qui est filii
ad partem,est respectus realis. secunda propositio. Verbum. importat respectum ad ere tutam; sed talis respectus non est realis, sed rationas: ut heri uisum es.
Ex isto sequitur,quod doctor nosset, solum pro isto argi
metito uult declarare significationem istus termini, uel bu. V. MAunde ille terminus uerbum. inter manus connoet atauus, habes ibo,
64쪽
duo stri gratasse licet materiale, D latinale de mater tali, Importat suppolitu in da uinis puta tilium:desor mali habet istio tignis eata, primo Mnificat r. spectum sui ad parte, de es t spectui realia se do importat te petium ad creatura Cuius ratio est: quia uerbum de significat Osorinali, importat notitiam sed notitia habet respectum ad cieaturam: ergo uerbum habet respectum ad vitaturam.
Ex quo sequitur, v verbum de seniscato Annali , seu de
connotato, importat duo a respectus, videlicet titium tale: se unυm rationis: realem filia ad patrε ratio im filii ad creati a. Ex quo senuitur, et iste terminus,uet , est terminus tqui uocti. quia signiscat respectum rationis, e respectum te a
lem, quae non pollunt tigii cari per eundem conceptum:ergo aequi uoce spniscat. Ex quo sequitur corollarium, et, si ille terminus, uerbum, capiatur secundum eius totam spviscationem. non ligniscat aliquid per se unum. patet: quia ligni seat respectum realem, di te spectum ratiotiri rex quibui noti poteti heri aliquid petse unum : ergo uerbum secundum totam eius significatione, non sisti, ficat aliquid per se uti time sed ex istia tion sequitur, v uel bum importat aliquem respectum proprium,ad creaturam puta,qui solum conueniat filio.
. - dic consequeret doctor noster uult probare uno argum et ,
et aliqua creatura habeat esse a se necessario. Et formatur itearguinctu. Deus necessario cognoscit aliqua cieatu toto ii . la eleatura habebit esse a sene eessario. patet cos uEtia quia z poli qua nece lario cognoscitur a Deo illa et eatura, necessa r in habebit ese eo unu a Deo:ergo in aliquo esse, creatura necessario habebit eue a se. R.espondet Doetor ad illud argumetum, declarandos gruseatum illitia termini,necessarium. Et primo ponitur talis propositio. Non est de ratione necessaria, et habeat esse reale patet se quia ereatura aliquod esse habetne eellarium re tamen non habet esse reale. Patet de eleatura inesse eognito. Vnde ereatura, meeea,rio habet esse cognitu, di ab aeterno.pator quia Deus necessario cognoscit quamlibet creaturam mundi:& per cognitionem neee sariam: ergo eoruitum habebit tale esse 1 ta cognitum necessitio, de ta-N. A inc on sequitu si habui et e se reale. Ex isto dicit doctor. in iis ista valiquid dicitur necessarium multii modii. Priatio. illud a. id iis, non potest non ede. Et se ties personae in diuinii die tui ei, D ' iii necissaria, uia impossibile est patrem non esse. Eesie pro prie capitur necessa iam, pro illo quod non potest noti esse. secundo modo necessarium capitur uel Scitur illud, quod noni i r . . habet esse suum ab alio tanquam ab siqua eausa i & se stili
dieitur esse a se, tanquam necessarium ut lytan uam excludit habeteelse ab aliquo,tanquam ab aliqua causa. unde licet ilius habeat esse a patie: non tamen tanquam ab aliqua causa:quia noti est effectu patris. Alio modo aliquia dicitur ne L cellarium:quod necessario requiritur ad elue alter tuu & sedi cimus,et tres Plong sunt necessariae ua necessario tequitatur ad esse creatura:cu impossibile iit creatura elle, si e trinitate personatu. cudo illud uocatur necessariu, quod uocatur ne cessat iura ex suppositioue Et sie fundam tum respectu rei ει η , dicitur ei e neces rarium: quia ne statio requitatur adesse telationis. Alio modo dicitur aliquid esse necesiatim Quod neces ario sequitur ad es e ali tui necessarii. Et se esse cognitum,dicitur esse necessariunt quia necessario sequi Itur ad cognitionem Dei Huae es necessaria.patet: quia Deus taliam cognationem,qui ea necessaria infinita, omnia ne
ei ario producit tergo omnia habent este eo nitum ab ala suo. quod ea necessarium puta a cognitione Dei. Ex omnibus titia sequitur, in filio Dei non inuenitur aliqua propria ratio causalitatis, respectu cieatur aer sed omnia. ratio causaluatit filia respectu ereaturae, est eommunis tribuapersonis, puta patri, de mariti spiritui sancto,qiue omnia sue-
Dedaiat adhue Io doctorio stet inductive. de tribus causs puta de causa effeci tua. exemplari, & snali, de causa ege-ciau declararum in .de causa exemplari declaro sic. Et nota hic causa oemplaris est quae producit per intellectum, Muolutitate, seu quae producit mediate intellectu, liue notitia. sed in stio non est aliqua talis propria causalitas. is
eausa es eiens. ideo non est unum genu eausae distinctum abalim e si Tettaci deelarat sueriem lis eat de causa finali: unde causa finali .ese proprie quam aliquid st:sed in illio no
li uenitur propria ratio, Pare creaturae fiunt rigit ut . miaior
probatur quia ereaturae 1 ut propter Deum. idest propter deitatem: sed deitas ei communia tribu personis. Ex quo sequitur corollarium, quando dicimus et ereat urae sunt propter Deum: ly Deum, non capitur perionalitera sed essentialiter. atet: quia uel everetur urci patre . uel proslio, uel pro spiritu sancto, sed nullum est die eadum: ergo Et si tu arguat. Et hoc pro argumento in oppol tum Solui sti ut dicitur esse ars resplati creaturae ergo solus situs eiit, uel dieitur eo causa exemplaris respectu creaturae. Respondet d
cior ponendo aliquas propositiones. Prima, ars in diuinis non est nis notitia, sed notitiam di uinis, est eommunis patri, illo, dispiritui sati io:ogo arserit Cis si uicommunis patri, tentio.& spiritui sancto, ergo arx, non erit si AH sa piopii a filio.Et ii dieat,siliui dicitur esse ais, di notitia, de rio tris . . . .
pater ergo notitia, Fcar , proprie conueniunt filio,&non patri. Respondet doctor ponendo talem propositionem. uerum
tionem quia sunt appropriata stio non quin conueniantati hus pei sonis; ita quia sit ut, produeitur pet modum notitie, di per modulia artis puta memoria s unda puta a potentia di obiecto. Ex quo sequitur lictes, illo m. qui inraginati sunt, er in trinitate lint duae notitiae una genita, di asa ingenita. Et quando dicitur fili ut uocatur notitia genata, laesuin et . Uper appropriationem . istud debet intelligi, noti quia ibi sint '.' dux notitia, sed praeci Eutra intentia, infinita tuereata, qua, G
appropriatur stto,propter modum productionis . Et s du M. P quare silua dieitur es, e lumen patiis &dieittit in symbololii δε meo de lumine, quod non est et nisi situs diceretur proprio notitia Respondet doctor ad illas propositones, scut dictum
est de notitia. dicamus de lumine ut ii t es tatum una notitia in itinitate; ita est tantum unum lumen. Et ipsum mei lumen,est praecise ipsa notitia . sed quod situ, dicatur lumen. hoc est per appropriarionem, scut di notitia.Lt quando dicitur lumen, de lumine, lumen, id est notitia,quae est id filio. esta lumine, idest a patre,& se omnia ilia debent glosari scilicer,
causa exemplaris producere mediante notitia:sed non est
aliqua notitia propria in silior quia non est nisi una ii titia in causat .msnit eommunia patri,& filio,& spiritui sancto . Corollarium. causa exemplarii. est causa e sciens se, v. 'i . Gula exemplatissam tui pro causae sciente, connotanda sis illam causam 3get mediante notitia. Suoluntate. Ex quo te qui tui contra Heaticum, et causa ea saris,estae Oc τοκ uosset in ista uaestione nona quaerit eom,
ni potetia Dei respectu substat te immateriali. . Et sol maise quaestio ut tum Deus posset iacere anges ut informare materiam. Ista sussio unum praesupponit, puta ui Deo, potest
creare angelum, ut patuit in quaestione septima. sed quaerit ut m De ut posset iacere, quod angelut pollut insor mare ma
Pio solutione istuc quaestioni, ea notandum, quod docto
te, duiutauerunt de subtialia.& deentitate angela. Ideo quaerit doctor noster istam quaestionem primo dubitauertit, ν truangelus habet et mater ani id est ut tum componeretur ex materia, di forma,seut res corruptibilis. Et de illo ponitur tali conci ut O. Angelus, nullomodo componitus ex matella M
sequitur Orollatium . m philosephu, si istud eonetaeiit.
quod tamen est uerum,dixit, de angelum elle incorruptibile; quia principium corruptionis est materia. ideo dixit quod illud quod noti habet materiam est ineo nuptibile d dubium est, an ipse concesserit Loe. Dico tame . quod est uetum. Ideo angelus est omnino incorruptibilis. Alia dubi: alio dea e-lo est, utrum angelus poti et iacere, quod aliqua sorana in t mei materiam, id est utrum angelus pol si sacere esse liue,u, aliqua sorma informet materiam. Et pro deeuratione ponunt ut aliquae propositiones. Prima Angelu, nullam substantiam
potest producere , neque materiam neque format 3 4 nec totum eompositum. ideo nullam formam potest producere, Ex
quo sequitur. nod Mimam materialem non potest producere. sed quaeratur. supposto ut soritia substantialis esset, i. producta.& quod noti informaret materiam, ut tum angelus poti et sicere, quod talis ibima ins mel materia Respondetur per aliquas pro postiones egregiat. Nullum est age creat qqa posset iacere ali ad aee,den , neque aliqua sorana substantia E in t mare materia, uel inhalere materiae . nili sold illud
65쪽
Txemplum, elee accidentia In sacramento alta is , quae sunt separata a subiecto . Di eo quod nullum est agens creatum, quod poliet facere, ut illa aeei ditia in hereant alleui subiecto. unde angelus bene potest mouere illam hos iam conse erat a. te approximare alicui subiecto sed ut possit facite ui inhereat subiecto, non potest. Corollarium: ergo postquam non potes producere forma subsantialem, non potest sacere, et larma substantialia inhe reat subiecto. Corollarium: etpo ista consequentia est simplicitet neranda homo est impei lectior angelo: sed homo producit sibi simile:ergo angelus potest producere sibi simile: nego tibi hane consequentiam, ponendo talem propositione in philosophia, εἰ in theologia. u delicet si impei feci us potes producere illud. quod pei sectius non potest producere. ut patet de igne. unde est notandum, et quando loquimur de actionibus ange ditiam is lorum,uel damonum,uebemus ibi duo notare. mo u, non mia... pol sunt in nobis agere,nis motum omnimodo possibile et ea
turae,ut motum, uel locutiones.
D. . . corollarium: ergo non possumus habere euidentiam de illo. quod potest producere sibi limit :si di eas quod propter se uotiem. non potest producete tibi simile: ita sum es quia pater in diuitiis qui est infinite persecius producit tibi sutile. puta filium, nee ualet dicere. τ hoc est impersectio. ideo non potis producere sibi simile: cor ra. svia uademus qualitates, utri uetitit sbi smilet. ideo di melle est uidete regulam initiis:sed teneam ut fidem,& experientiam, puta Philosophia, Ee de residuo sequamur tiarior doctores.pet fidem enim habemus ut pater generat illium habemus pet experientiam, rhomo senetat hominem.
Lx quo sequitur,u ubi non ea scis, neque experientia, neque auctoritas, neque holes deduci ex illis,quod insequam ueboum doctores. sed ibi tangunt doctores paruum dubium,
ut tum uidelicet angelua committente Deo, pollet facite ei timue, ut sorma informet materiam contariente simplici cocursu Et eu notandum quod doctor hic aperit unam quistionem,uidelicet propter illud quod dicit in tertio, uirgo si riosa in instanti concurrebat ad inoue dum sanguines proprios in locum generationis corporis Chrisia . Et ideo nune est dissicultas,utium angelu, Deo eommittente possit saceleu, ima informet matti iam: si euiter ponit ut una propos. tim. Quando aliquit effectus repugnat alicui ex natura iei, Deus non potest contunere eum illo ad illum essetium de iacete r illud concutiat eisecta ueltatacemus,repugnat ange-io , ut producat subitantiam, Deus non posset iacere aliquo 1 modo,u, an elui cum ipso Deo. producat sibilatiliani: quia ille efferau, subitautit repugnat angelo totaliter, practaeemus de virgine Mara a, non repugnat agenti creato, quod moueat aliquid de loco ad loeum:crgo uirtute Dei non sibi repugnat. modui mouenda:sed se in s mouere sanguinem de loco ad locum, non repugnat agelui creator et so modus mouenda virtute diuina, committente sp tu sancio non labi repusnabit. . . De secutido consequenter doctor noster vult rei podere ad
, quaestionem suam,qua quaerebatiar, virum angelus posset in i' Dimale materiain per aliquam potentiam, sicut anima in .r- mai corpui. Respondet docior, angelus non potea inibi mare
materiam per quamcunque potentiam, siue creatam sue in
c-ν creatam Iliam eo usionem probat doctor duplicito, scili- eet per medium commune: & per medium magis proprium. Medium eommune est istud, illud quod per se, di i impliciter, .st subsisten non potia aliud in serniate: gesus ea huiusmodi ergo angelus non potest aliud informare. suo declaritione illius, doctor noster declarat omnes te minus istius maioris.ptimo declarat doctor istum terminum, vos. a. per se. Unde aliquid dicitur per se tripliciter. uno modo me isti d ἐὰi se,id est litarie, id est non associatus ab alio. secundo modo. per se, id est quod non est inhaerens neque actualiter neque habitualiter. Tertioni offer se, idest per se subsistem . Tune
sunt patuae quaestiones, Ptima est utrum angelus iciem per se.idesilit ens per se uiuens. Respondetur. Angelus aliquando est per se uiuent. i. solitarie. ut es angelus custodietis unuhominem, non ea associatus eum aliquo illorum , qui sunt eiusdem speciei. probatur. quia angelus custodit aliquem virum,qui solitarie uauit .ergo angelus ille solitarie uiuit idenron associat ut ab alio angelo Et si die . Anselui bonui, temper est altae latui ab angulo malo.pator quia istud communia ter dicitur,quod quilibet hcimo ,habet bonum, di malum a gelum ergo semper in associatus a malo a clo. Breuit et a
pondetur, qud 4 dato qude habeat alium altae ui non ea ua
r smae, uta si eiusdem spetiei, eum illo bono. Dud tenes
D.Thomas certitudinaliter quia tenet, quod sunt tot speetes angelorum , quot sunt angeli. re quilibet angelu, dicteri ab alio angelo specie,illud tamen a doctore reprobatum est insacundo. Alia quaestio, utrum anima rationalis, uirtute propria possit esse per se, idest solitarie , seu non asociata ab alia antiam Respondet doctor noster quod se, de ponit talem propositionem. Anima rationalis,uirtute propria, potes e lepos id est se litarie non Moeiata ab alia amni patet .anima rationali, saltem post separationem a corpore, uirtuteptvli potest moueri de loco ad locum: ergo potest se movete ad aliquε , locum, ubi non erit aliqua alia anima: ergo uirtute propia
potest solitarie esse. Restat declarare ly,per se ut idem est Ad non inlisienti
neque actualiter,neque aptitudinaliter, ti breuiter pono talE ,3 -' propositionem. Ens per se isto modo ,est omne illud ouod non est accidens. Ex quo sequitur, quod angelus illo modo est e perserquia non est accidens cundo, iuὁd anima rationalis, est ea, per se isto modo: quia non est accidens, seu inhaerens. Ex quo uidetur sequi unum mirabile in uia sancti Thomae, quod intellectus, de uoluntas, sunt quaedam aceidentia, uaquM anima tationalis habet duo accidentia spiritualia: sci. - licet intellectum,& uoluntatem Et s dieas, quod anima i et haeret corpori tergo anima est accidens, seu antiarent. Respecidet doctor per aliquas pro stiones. Prima. A nima non inhaeret corpori. secunda pio positio antina bene insit mat Orpus, sed non inhaeret.Culus ratio est quia ex illo quod inhaeret, Ee illo cui inhaeret, nunquam sit unum per se ideo hoe est quod communiter dicitur in artibus,quod ex subiecto, de accidente, nu quam sit unum per se.
Alia propositio.rx illo quδd incinnat, di illo quod in
matur, hi unum per se,quod uocatur totum essentiale. Ex quo sequitur,quod so in subsantia i hcut animar rionalis bene informat; sed nunquam inhaeret,& accidens bene inhaeret, sed nunquam in imat sae quo sequitur aliud uidelicet quod inhaerentia, de insis . Gia matio, sunt resperaus alteraut rationis. licet quilibet iii ies eius extrinsecus.Tune ponit doctor propositionem suam.An .gelus non potestini, tete, neque in Oimare:ptimo non potest inhaerere; quia non est acciden .secundo non potest in imare quia ai elus non ea forma. Et dico ibi quod illa tion est euidem, augelus non estia a ideo illud magis postea piobabitur. v. s. GR x ι τ Λ τ nunc uidete de ly, per se, ut idem est,us petiti Asubli stetit:& de hoc ponit doctor aliquat propolitiones. - Prima per se subsissent, de suppositum, idem sunt retiam couertunt ut: ideo oportet uidete quid est suppostum. Vnde luppositum est, quod non inititur, neque natum est inati,neque tanquam quo, neque tanquam quod Et pono talem pio ita tionem domini Gersonis.
Pro deelaratiotie,omne illud quod natum est inhilete,omne illud quod natum est informate, dicatur initi ta ira quo. ideo nullum tale est suppositum, neque per se subsilens. Ex quo sequitur:anima rationalit, est bene en, peris idea non inhaerens, sed non est evi per ita uia nata estitiset male ideo inititur tanquam quo.
Alia proposito. Illud quod recipit Mimam, stut materia uel corpus, nunquam dicit ut pei se subsisten deo nunquam per se est suppostitum, de per hoe soluitur atrum tu Occha, quod Leit contra doctorem , probando quod materia hi su
potitum : quia non inititur, neque tanquam quo, que ta quam quos :primo non tanquam quos quia non est accidei, neque serma: ideo respondetur ad formam, quod quaelibet pars egentialit si est materia suest tam dicitur initi,ta quam quo:ldeo nullum illorum dieitur suppositum per te subsistetii:sed illud dicitur initi tanquam quod, quod ex natura communieata suo supposito: sicut humanitas communieata, dicitur initi tanquam quod . ideo nulla talia est mala ter suppositum. Corollarium. Nullum signiscatum nate cuiustum dicitur ei se suppostum . quia omne tale est communicabile,
ues tanquam qu od, uel tanquam quo. x quo inseret doctor, et suppositum, de persona, habent se fietit superius, Ec inserius. nam persona, est suppolitum, cotinotando illud suppostum esse in natura intellii ali. Sequitur quod supposita, sunt te supposta & per seu raupposita, quia per se subiistentia personae quia in natura intes .ctu Apua qualibet perso . habes
66쪽
te materiam, εἰ probat quatuor rationibus , quae uocantur Hoprie Prima se sol matur.rotina dat actum ipsi materiae :sed angelus non potest dare actu in isti materia: ergo non eli ro at natura humana assumpta a verbo diuino, non est suppositu. iis dicas, natuta humana uo inhaeret uet ,neq; inlotniat uel bu: ergo uidetur, et iit suppositu. i detur .r ueri meis .iu non inhaeret uerbo, quia non eli accides,
neque inlotinat: auia ea humanitate, di uerbo diuino, non stuniam per se: argo humanitas non erat latina. Et da eo uitellus P natura human ubicunque ponatur, semper nata eiu innititii quod cideli nata ea communiori tuo suppostocideo nunquam potest dici suppositum Relictas omnibus istis dicitur, Panete itis est uere suppolitum, angelut est perie s. Mitiens ra elua est persona. Corollatium .angelus postquam est suppostum, nunquam
poteti insor mare per quamcunque potentiam, inde licet -- gelu, posset e se intime praeseus alicui, tamen illi nunqua poteti inhaerete, neque illud iniistinare: quia est suppositum. Modo,suppositum inhaerens,suppositum informani, important
rationem imposis bilem: ideo quicquid dici: ut de ipsi, alie dicitur, ut angelus inhaerens, est in patiario &c.quia inhaerere ,
eo informare, te pugnat totalatet angelo ed testat paruum dubium, uomodo illud em per se l. ueni, est medium commune,ad piobandum, V angelus non inio imat. Rei sodet doctoriet est medium comune: uia conuenit es angelo, A igni, de cuilibet alteri suppostoata ci optimc sequitur. eaeus per se sublilien et . ergo suppositum. cit ens per te sulla siens a ereo
non poteti in baetere, neque informate. deo inicit docior, Peni per i e subsistens, habe: ultimam actualitatem, id eli nullo modo est eommunicabile. inicit ulterius doctor, pquandocunque de aliquo uel uni til dicet hoe, non est hoc: uerunt indicere, ut habet aliud esse sed in uia tiostra renemui simi ter, P totum essentiale, non eii tua pars, neque ibae paotes. io
non est cile suarum partium:de hoc tum itur ab Aristotele dicente, Plotina est propter ede totiui, non u, si ei te totius. sed per quod totum habet suum es e. ut homo per animam ,
habet suum cile, tanquam a forma tamen eae bolutius.tealiter dis guttur ab esse auritiae. Nune dotior uult probate, p angelus non potest in tot ma-
lo ima Et ultra non est lotina: ergo non poteri inicit male Pio ista ratione declarat doctot aliq ua primo quid est, sormam date actum materiae. Et dico, tot mam dare acium materiae, nihil aliud est, quam sol mam dare denominatione materia.clarius a. materiam denominari per sormam. Est tamen ibi notandum. P licet materia capiat denominationem geneialem, seu geneticam a forma quia dicitur itisset mala: tamen nun uam capit denominationem specificam ab illa forma.
vii ius est notandum et semper fuit mens Aristotelii, non est quaerenda causa. 'uare exactu, de potentia si v num .is , is petr se, puta quare est, quod ex materia, eo sotitia, si unum per fax, sis tu male a uocatur potcntia; ta forma uocatur actus, de ratio . 'quia hoc conuenit allis ea ratione,& natura eorum. itas quis quarat, quare ex maceria, & forma fit unum per se: no sumus aliter respondere, nisi quia hoc. est hoc . de hoe est ho hoc est talis naturae do hoc est talis naturata unde quan -- . do inuenimus in doctrina doti ris,quod reddit rationem pera γ hoc, est hoc, de hoc est hoc debet se intestigi, hoe est talis
vaturae N hoc est talis naturae. Dat ibi unam euasonem. Dieeret aliquis . tua ratio nihil ualet:quia tu deberes probare unum,quod tu dimittit, puta istam angelus noti dat actum materiae . adeo ultet aut contra illud arguit doctor, cuilibet Grinae secundum propriam elua rationem,& naturam, conuenit tibi aptitudo ad informandum matellam, uel te pugnat talis aptitudo; sed angelo secundum propriam rationem, non e uenit aptitudo informandi materiam:ergo secundum propriam eius naturam, repugnae
sibi informare materiani tibi uult habere doctoriquod aptitudo alicuius . semper insequitur propriam naturam illius,
Consequenter doctor noster adducit adhue aliam rati nem ad probandum, quod angelus non potest insortitate materiam, te formatur se ratio.ordo formarum in persectione , in nitiei sectione attenditur secundum quod aliouid maius, di minus, recedit a materia: se uidelicet quod illa quae
magis recedit a materia est persectior, di illa quae minus recedit , est impetes oe: sed auima rationalis inter omnes sat-mat magis recedit a materia quia potest esse s ne materia. realiae non possunt esse Me inarer ra. go inter omnes sol mas ,
anima est reticu ut: sed angelui in adhuc persecta ut, quam roget ranima rationalit: ergo ultra animam habet unam eonditi nem, de non istam, quod potes eue sine materiae quia etiam anima rationalis potest esse s e materia acreto habet illam. quod non poteli informare materiam: quod cil hoe quod ego quato
Euaso. Diceret aliquii issa ratio nihil valet:quia persectio
formarum potet attendi aliundu, quam ab hoc, qu6d est ma- itii. si, uel minus recedere a materia:ergo illa ratio non uidetur esse bona. item ii ista ratio eis et bona concluderet,qucid anima rationalis non posset informare materiam. patet: quia ipsa ea nobilior inter omnes formas: de tamen propter illam nobilitatem, non repugnat eam informare materiam ergo quado tu arguis quod angelus est nobilior quam anima; quia elipei sectior dec.Ideo do tot addit quatiam rationem de sorma pori ut se cuius operatio est immaterialis, poteritia est immate- iam mola
Dalis di cuius potentia es immaterialis, illud est immateria- ad te sed operatio intellectus angeli,esi immaterialis ergo pote- nem. tia puta intellectu erit immaterialis. ergo illud euius est potentia. puta angelus, erit immaterialeret go non poterit informai e materiam . quod est quod petimus. Euatio. Dico quod ista ratio nihil valet patet se. Intellige P uni re conuenit anima.per te de intellectus, de intelligere est ope .ua . . ratio immaterialis: de intellectus est immaterialis, & tametiam in cuius est intellectus potest insormare materiam. Etiaeso dicam tibi, quod licet angelus si immaterialix, non sequitur propter hoc. ou bd non posset informate materiam. Alia euatio Diceret aliquis, Medo tibi omnia ista. de dieo tibi quod intellectus est potentia immaterialis. Et iam anima est immaterialis, Ee est immixta materiae, scilicet, secundum
hoe quod eo titienit sibi illa intellectio seu operatio, puta intelligereatiam dico tibi. quod angelo secundum, quod tibi
eouuenit intelligete est substantia immaterialis, di nullomodo potest informare materiam. Contra hoc arguit doctor. Homo non est homo nis per animam rationalem;& non potest esse rationalis, nisi anima in semiat et materiam ergo non operatur operatione propria omnis secundum anima ira nasi secundum quod anima insormat corpus. ergo secundum hoc, quod anima insormat eor-ptis,non te pugnat tibi intelligere, non repugnat ergo sibi in- tot mare mat etiam.unde est ibi ulterius notandum. quod patio, nunquam componunt tot una, nisi habeant unionem. ni
si sitit ut tae Et loquor si tam de patribus in teura: ibos,quam de essem talibus.unde si duae partes ligni non habeaut unionem adinvicem, quantumcunque praesentes snt, nunquam componerent unum lignum .similiter anima rationali quarumcunque es et praesens corpora. L non habet et unionem itis imationis ad corpu , nunquam ex ipsa, de corpore seret homo,te' nititur ergo ad hoc, quod anima si pars hominis, ιν ipsa inior et materiam. Et iecundum hoc qu6d informat materiam, habet tuam operationem; puta intelliget e. ergo intelligere noti repuguat tibi,ptopter hoc, quod cit insor mare ma
item arguit se doctor noster, anima rationalis secundum suum supiemum gradum persectionis, inserinat materiam. Eceli paro hominis, sed intelligere non potest tibi conuenite secutidum sυperiorem gradum , erro ineundum ictuin gradum
persecta onis, secundum quem in tormat materiaiti, ibi non repugnat intelligere ergo tua euatio erat nulla, in qua tu argueba .intellectio est operatio immaterialis. ergo anima non potest informate materiam ista euaso nihil valet.
De quarta ratione. Doctor nouer in ista lectione uult de re clarare quartam lationem, quae prius facta est, in qua argu batur se operatio immaterialis conuenit potentiae immat riali ea intellectio est operatio immaterialit ergo conuenit potentiis immateriali,sed illud non est nisi ipsa anima ueli se angelus isitur an Mna est immaterialis. etiam ipse an eius, doctot uult Dunc illud declarate primo qualiter intellectio dicit ut operatio immateriali . Et ponit talem propostionem. Intellectio eli immaterialis, per oppositum ad sensationes. υ -
luod declarat doctor, quia quaelibet sensatio, seu operatio Meostiua requirit partem determinatam eorporis, re etiam iis tequirit illam partem esse determinatae mixtionit, hoe non
facit tutellectio. ideo dicitur immaterialis, respectu operationi, sensti uicita quod si qui petat, utrum intellectio, Zetem satio uniformiter s. habeam s Respondet doctor quod non; quia sensitio requirit determinatam partem eorporis, intellectio uero no requirit determinatam partem eorporis, quod potest probari extra textum.Nam anima separata a corpore.
inis laeti erco adiure lectionem a requiritui Atermina. in pus
67쪽
sequatur, operatio ista non requirit determinatam partem Orpori ergoea immatem abs Respondet doctot quod non . quod probat de sorma umicinii , quae est eiusdem lationis in omnibus suis partibus,seut forma ignis. Notum est a' ignis, ita ea etacit per istam partem , sicut per aliam partem : ergo ad tale factionem, non tequirit determinatam partem corpo ' iis Res porri et ut ad istud extra textum, q, adhue ron est simi Vias, ut te de anima, de de forma igni,.nam forma igni . licet non de- . ii si terminet tibi partem ad agendum tamen non potest agere ni sere sne ii in materia tamina autem rationalix, potest agere totaliter
Sed quaeres utrum in Philosophia ista potest eoncedi; anima intelligit per dictum scut concedimus assam, ignis calefacit per issam partem: Responder doctoi nollet, egregias ponedo pio sitiones. Prima. Anima est forma illimitata in operationibus suis.
secunda propositio. Anima habet multa .uel diuersas operationes, quas non potest exercete nis mediantibus diueis imitibus corporis, ut patet de omnibus operationibus letis timis.Notum est,u, non potest exercete uti iam per auro . Alia propositio. Anima est principium the truum omnisi operationum, quae sunt in homine. Ex quo sequitur corollarium, i informale adaequatum ab anima, tequirit dimet seat em partium, ad hoe et anima pollet exercete suat operatione . Ex quo sequuntur solutiones multarum phantas arum. Primo utrum. Deus pol et facete v caro digiti mei, ellet s parata, ti ut anima iniserviat et illam carnem , sicut embri nem Sequitur etiam solutio alterius phantas ae quatentis , istum digit ut si homo. Respondetur ut non. sed dices eorta reomponitur ex corpore di anima tationali: uertim eis: et oest homo uide doctorem. qui Dult hoc habere, i nunquam est homo nis componatur ex corpore, di anima rationali quod corpus est susceptiuum adaequatum animat: sed nunquam est susceptiuum adaequatum animae ius late corpii, habeat diuerstatem partium ad exercendum omnus operationes animae: verum ess ergo ista est falsissima, omne compositum ex corpore, se anima rationali,est homo. Et hoe ea quod dicitur in philosophia nostra, φ anima nunquam inscii mat corpuc, nisi si debitae cisaniratum. i. nisi liabeat diuersas partes desit e di- ostas, ad exere dum diuersas oretation ex animi. rei hoeotari aia wluit ut bona quassio in Philoso ,hia, uare est v, postquam
mi, corpus hominis mortui habet adhuc omnes parte, ad exerce ad riuia dum net operationes anam, , quare anima non in imaria tim. illud Responcet ut ibi, i licet remaneant illae partes: tamen - ' noti sunt debitae disposita ex debitis qualitatibus Et ideo aut ma non potest informore.sed dicet die nobis adhuc de intellectione, utrum ii a debeat eooe edi liomo inteis sit, , etiadigitus intellisit Respondet doctor poneodo pulchram propolitionem: quando est aliqua operatio sormae is imitatae, sicut euaninis rationali, quae es forma illimitata propter di uersia: em operationum ii talit operatio coueniat parii materiali . tic t toti conuenit ei quod est in actu per sei mam illimitatam, tale est totum, L non paro . ideo intelligere conuenit toti homini di non parti hominis: ideo dicimus, hominem intelligere N non disit uti ita etiam ei fallis sma. anima in telli it fer disti tum, ista ergo solum est tmes licenda. 5e eoncedendaui emo intelli ita Alio modo potest A e.J CD ν δ Doctoi tuoster adhuc declarat,qualiter intellectio posset di. iida ei immateriali . Et ponit talem propostionem. Dixerunt aliqui es, intellectio dici tui immateriali terminative. i. te sp ou illo is quod intelligitia .rt si dicas . illud quod intelligitur, est mater ale.patet: intellectu, intelligit lapidem, & lapis, ea materiali . R espondctur ad horis, intelleetio non dicitur immaterialis terminative. eo , illud quod inteis ei tur si im- materiale sed quia intellectu .po eu intelligere nati ram rei, sine diiseientia indiuiduali. i. non intelligendo disseientiamo A indiuidualcm, ut patet. Na dicitur a.de amma. auod intelle i. titia sis. Eius facit uniuersalitem i n rebus idea intellectus potest intel - --, tigere naturan sine differentia indiuiduali. Et hoc est iiii elle Iati a miri Oi in uniuersalitatem in lebui. νιί, . Vnde notandum est quod disieteritia ingiuidualii apud Philosophum, di doctorem nostrum vocatur disseremtia materia ii sed differentiae quae diuidunt genus, uocantur differentiae sol malo.
mei in x adhue qualiter intellectio dieitur immateria iis ira ponit talem propositionem aperiendo magis istum ter
minum intellectio. Intellectio dicitur immittiIalit quia palud in quo recipitur,ta immateriale: sicut anima rationalii.
Contra arguitur. Anima noti eiu immaterialita patet 1 quia informat ma eriale, puta eo pust ergo non est immaterialis.
Respondet doctor ponendo talem p topositionem. Non sequit tir is a mima informat aliquod materiale, puta corpus ergo est materialit Non sequitur, sed oportet se arguet e. Issa tot ma informat materiale: te est extens bili ergo es materialit. Itineo prime tequitur.Modo deam ma, non est se dieendumqtia a licet ipsa insor et eorpua,tamen non ea extens bibi ad
Et si dica, Anima est tota in toto, te tota in qualibet pat- te eius, per te ergo est extensibilis. Respondetur quod argumetum est manis inop litum : quia extensiale, non est hoc , ruod diei, sed exien libile est illud quod primo habet parte ,
c,τ una pari tormae informat unam partem materiae: re alia pars aliam partem materiae . sic non est de anima rationali: via tot informat totum:& tota quamlibet partem. Dicta hoc est uerum quod dicit: sequeretur ut sensationes nos sequi sunt notitiae sensitiuae essent immateriales. patet: quia racipiunt tin anima. Exempliam, ut uiso quaeso uideo, dinem uocatur sensatio, seu notitia sensi tua a b iniri detula recipitur in animari ut intellectio ergo erat immaterialis
seut intellectio .Respondet doctor ponendo egregias propos
Prima Nulla sensatio, sue sensui exteriori, sue interioris I Tων
Secunda proposito. Sensationei seu notitiae senstitiae te uti s-cipiuntur in aliquo corporeo, quod corporeum non est, nisi μ- r. '
Corollarium. uaelibet potentia se estiua est unum uete , . compositum ex aliqua parte corporis, quod uocatur orga- tu misnum:& anima rationali.lta quod si quis petat, potentia ui- iis deluuione ista visio est notitia seolitiva, ubi recipitur Respondetur quod in potentia sentiti ua. Ista potentia sensitiva utrum iit anima RespondeturquAd non :nem e ospanum: 'quid eigo Respondetur quod e se aliquid vere compositum
ex organo, se anima tonali. sicut homo non es eorpus, ne mauima, sed compositum ex corpore & corpus, S anima sinu liter potentia leolitiva, non es corpus, nequa: anima:sedc ni
penitur ex illi, duobua: de distinguitur ab ilia realiter. Et inlati reeipitur sensatio. I x quo insert doctor duo egregia. Primum. Quod omnes partes hominis illo nomine duo nominantur, sempei impor tatur aliquod compostum. ex corpore N anima. Lxemplum Manu, Ne. non est istud corpus : sed est aliqti id compositum ex illo eorpore, & anima lationali . Ex quo sequitur ii post quam diutina est separata a corpor , certe tune non dicitur manus nec caput,nis secundum quid, idest est aliquid quod fuit patι manus. Deelaiat doctor adhue magis e regie de Molo. Dicens, ui . oeulu, c ei non est oculus, nisi secundum quid. Quare' quia ri .. . ia, sacculut importat aliquid compositum, ex corpo e. es anima Σrationali.Sed oculus caci non est i e compositus: quia o lux - ci dicit mihi solum corpus, non titio tinat uni anima, sicut manus post mortem hominit. Exilio patet solutio muliorum argumentorum ci uolorum . quae tot matur probando et naturalii et e ut pote i ii ri uident.ibi est ratio insolubili equia oculus cectis est corpus non iusormatum anima rationali. Ad hoe quod possit fieri videns oportet quo insormaretur anima rationali . Sed nullii agens naturale, est quod posset iacere, quod anima rationalis de nouo insor et aliquod corpus. senuitur et o tasiai multorum medicorum dicentium, quod oculut credi potest seri videtis per remotionem humoriam malorum, & lupei fluitatis albi. Arguitur sic, oculus odiei sentit . ergo est informat anima rati est Respondetur. illud, quod oculus caeci non agat lentit,quam lapis. Dico ultra quod si contingat quod inuenimus oculum qua dicit ut caecus, ii sentiat non est eecusa sed solum indispost ui,ptopturet nitas humores; propter tertei metares, Ee talis oculus potest bene sanari. aliquando etiaalbum est nimi aqueunt. iiii, insert doctor pulchrum Videlicet utrum anima se parata a eorpore, posset habete aliquam sensationem Respodetur quod non: quia propεium receptiuum sensationis, ea aliquid coiporeum:sed anima non est aliquid eo oleum. ergo an una non potest recipere sensationis. nee laevi posset la P ins la cete illii. . re is dicas.contra. Dicimus communit et,quod ani ruinam ama uiden Deum:ero antina incipi: visionem quae est iam viduePta sitio.
68쪽
in Respondetur ad illud di pro tota matreia vestra, si quado in aliqua sttiptura inuenimus, P anima uidet Deum:gu. sa uidet. id est intuit lue cognos cit, cogitit in ne intellectiva. Trei, arti D v tertio pi incipali.αonsequenter doctor in isto tertio... M suisit & ultimo articulo, vult declarare aliqua quς pratis fuerunt dioli pia δε- cia. Et pro declaratione, sermat aliqua arsumenta. Primoin sc formatur. Forma eli peti tot quam sit totu, euius est forma: ergo i ima non est propter ese totius Respodetur ad istud ais umentum ponendo duas propositiones, de capitur ibi textus. dieit ad ilia. Prima propositio. Verum est iu semper forma euiuscunque erit,es semper propter esse totius. Nunquam enim forma informat materiam, nisi ut totum haberet esse.
secunda proposito Titet totum dependeat a forma, scute Eeeiu a causa,tamen propter hoc non sequitur,s, si persectior quam si totum. Vnde ea se imas inandi .et essetius semper dependet a suis causis, & totum compositu in ex materia,ti forma,dependet ab illa materia,& illa sol ma, tanqua a dua 1 causis intransetis, di in duobus generibus causarum, L in gentre ea usta materialis,& sormalis. Ex quo inseri doctor noster, Us in aliquo passu inueniamus, cp sot ma est persectior quam si totumis egloletur. id est eis magis independens. Ex quo inseri doctor, p illud quod coronitur ex partibus: licti dependeat ab illit partibus, tamen est pertinius quam lint illae partes. Et ideo homo est persectior, uim si sua anima. Seeundo arguit doctor contra unum aliud dictum ubi di,ctum est , T antina non erat eni per se subsistens. Contra illud
arguitur.anima palata a eorpore poteli operari L habete propriam operationem scut intelligete uelle. ergo uidetur, v anima st ens per se subs 1lens. Ad secundum Respondet doctor ad hoc argumeurum ponendo aliquas propolitiones.
l)tima Nulla forma est eni per se subsisteni quia nulla sorma est suppositum : quia quaelibet forma est communieabilis
tanqtiam quo. ut uisum est Dices: multi concedunt, anima
est eoi per se subsistens:& ui si suppostum : maxime videtur esse Ara teles in primo Metaphγi eae, qui dicit, ili aeriones sunt suppositorum: sed anima nabet propriam operationem. ergo est suppolitum. Respondet doctor ad omnia isa,pontu. do aliquas propositiones. Ptima. Anima,habet propriam operationem, puta intelli tete &uelle. Secunda propositio . Operatio immanent alicui ut formae habet duo lusceptiua; unum propinquum; di aliud remotu.
Susceptiuum propinquum est mi et ipsa solitia .sed susceptio 3 . s. - tium remotum est ipsum totum .Exemplum, intellectio est v-I et na operatio immanent . icta operatio tiabet duo susceptiua rvtium propinquum quod ea ipsa anima : alterum remotum , qtiod ea ipse homo. Vnde illa conceditur. Homo intelligit .etro uidetur ιγ suscipiat intellectionem , ta dico quod utrum est tanquam susceptiuum temotum : sed anima tanquam suisseeptiuum propinquum.
Arguit ut se.intellectio qua an Ima intelligit lapidem . non est simul in anima, di in homine. ergo male dicitur, ν homo
est susceptiuum remotum. Antecedens probatur. accidens no
sis mul in duobus subiectis sed anima est unum aliud subie
cium quam iit homo, immo realatet distinguitur : ergo una intellectio non et it limul in anima, & in homine. ergo male diei tui, op homo est susceptiuum te motum.
Bleuit et pro ista solutione est notandum, Usuando dicit doctor, p homo est susceptiuum te motum intellectioni : novult dicete, homo recipiat intellectionem: sed bene uult dicere et denominatur intelligens ab intellectionem on es, intellectio in fateat tibi scut animae, sequitur ergo totum est suseeptiuum operationis, scilicet quo ad denominationem . quia denominatur peream: sed non quoad inli sonem. Consequenter doctor vult impugnare unum, quod dictum Seo. Argo/ est ab antiquis. puta esse animae eiu propter esi e totius,putap opter esse composti. ita v sorma, nunquam habet est e, nisi
vim sivi di habet Ese ad dandum este loti. Mam . Contia is ud arguitur se anima potest habere esse, ubi totum erit corruptum rergo anima non est propter esse totius .
pro solutione iii ut argumenti, est notandum, est opinio. Thoms.& uidetur esse opinio Philosophi, p totum, di forma habet tinum, di idem esse puta esse sotinae.sic videlicet, quod 3-elle iistinae habet totum suum esse,non quod sint duo eia. . te, Ad ea unum puta esse formae.rter isto inserebatur, quid anima poterat esse sne toto sper hoe, quod totum habet esse a forma:& non econtra. Arguitur.si tua solutio est et bona sequeretur, quod quaelibet forma substantialis, alia ab anima, posset et aam esse sinu toto. Patet: quia totu accipit esse ab illa forma: di se ima non
accipit esse a toto:ereo torma lapidis, potest elle sne lapide ita non econti sed dic mihi: quare istae formae substantiales aliae ab anima tationali,non possunt ege sne toto, seut ani
Respondet doctor ponendo duas egregias tones, quare est quod anima tationalis potest habere esse sine toto: & non
corrumpitur ad corruptionem totius,& tamen omnes io et substantiales, aliae ab anima rationali,corrumpuntur, quati eo totum corrumpitur. Dat docior ad hoc duat rationes.
Prima. Pi incipium coitumpendi totum aliud ab homine, non solum cotrariatur toti; sed etiam formae inius: Ideo eor rumpendo totum corrump it partem. se non est in homine tquia illud quod eontrariatur homini, quod ea totum male male, non contra matur animae quae est unum spirituale. Ideo νη--ro non oportet,quod illud quod corrumpit totum quod cotta -
matur illi,quod corrumpat patiem illius, quae est unum spiri 'rtuale eunda ratio quae non est ita naturalis, est, quia aliae μ' scit mae. a liae ab anima rationali, tit inseparabiles a totor anima autem rationalis est separabilis: ideo non est simile de anima tationali di de aliis. Issa tatio non est eis eax:quia si qui
uellet negare sdem ista ratio non eoncluderet. Posset ultra istas rationes adduci una, quae uidetur elle sati, di selli . & α- RADa a formatur se. Agens, intendes aliquem snem intendi tomma. dem
illa sine quibus non potest haberi ille lini : ergo agent intendens corruptionem totius, intendit corrumpere partes &e.
sed totum non potest corrumpere.sne corruptione &c. ergo
Notandum est ulterius, contra unum dictum Philosopho - . m. m dicentrum quod anima separata a corpore erat imperti ix patet:quando aliquid potest communicari alicui, &non η ia communieatur, illi habet imperfectionem: ergo quando animast paratur a corpore eum possit communieari eor te di 'non communicatur ,habebit impet sectionem. Respondet docior ponendo talem propositionem. Non oportet,quod quando aliquid es rem munieabile ali euis; non communicetur illi,q, habeat propter hoc in se aliquam impei sectionem. immo magis oppositum sequitur. Vnde anima rationalis separata a corpore, persectiores operationes habet,quam in Orpore. Nam poteti habete omnes suas operationes, i nemini: ierio sensu .
Notandum est ulterius. Quod te uia est apud doctorem , 'quod elle, N ens sunt penitus idem, ime quacunq; distincti ne & ii quaeras, esse soliis quid est Respondetur et est sortes. Tune ponitur a ia propositio. Omne illud quod est ens di sincium ab alio habet proprium esse distinctum ab alio. Exe-plu.amma rationalis dis inguitur ab homine i ergo habet proprium este, diu in Iu ab esse homini, Et similiter de alias omnibus practicetur. Ex quo infert doctor, quod si aliqucid eoru potiatur ex pluribus entibus, esse illius componitur ex plurib. .
Lxemplum, homo componitur ex corpore.& anima ergo ense hominis componitur ex esse animae N esse corporat.
Sequitur stialiter ex omnibus illi , quod salsum est illud a s .
quod est a Iumptum, puta quod esse formae est esse totius sal- sum est. immo distinguitur realiter ab ege totius, di sunt duo as . q. ιο- esse realit et disincta. tι- An quattum. Consequenter doctor in icto quarto articu si rilo. vult soluere unam quaestionem Physicalem. videlicet; v-t tu aliqua pars integralis alicuius homogenei per hoe quod eis eitur pars,delinat esse suppositum, ut ista aqua componi - tur ex multis aquis, utrum quaelibet pars aquae sit supposta
vel utrum desinat esse suppositum per hoc, quod ei scit pare
Respondet doctor per aliquas propositiones. Nam pars int gratis pet hoc quod eli pars alicuius, non dicitur non esse suppos tum. Et potest poni una regula. Pars integralis, siue in toto, sue extra totum, semper est Verum suppostum. Exquillequitur,quὁd non est in conueniens, quod unum suppositum, componat ut ex pluribus suppositis. Aliud eo tollarium. non est smile de parte integrali , &de patre et, entiali: seu de materia, & serma, quae sunt partei eia sentiales quia partes essentiales nunquam sunt supposta partes autem intetrales sunt supposita.
Aliud eo tollarium: Aliquid quod non est suppostum p t Ii incipere eue suppostum: ut humanitas Christi, non ea
69쪽
suppostumidi s dimitteretur di uerbo, esticeretur so postu. vel inciperet esse suppositum. Aliud corollarium. pars integralis, noη est proprie propter esse supposita totius, sicut est forma. Docior soluit unam instantiam , quae vult probare v norisnt plutes rationes; quare araselus non polli t intor mare materiam .Et ibi matur se ratio. Quando aliquid repugnat alicui non possunt esse plures tationes repugnantes, sed tantum viii est una repugnantia respectu illius cui repugnat. Respondet
doctor ponendo aliquas propolitiones. Prima. Aliquid quod repugnat alleui, potenti aliere pilares
rationes repugnantiae . quod patet .repugnat homini, quod sitI- he at o istius ivtignatiae pollunt esse plures rationes. Prima; p quia homo est stibilantia. 9eeti a quia homo est lationalis,n p S multi aliae postitit ese ergo unius posunt ei se plures ratios nes repugnant ii. Ex quo sequitur, P ista est simpliciter salsa: . unius repugnantiae est tantum una ratio repugnantiae Respo iv doctor, ιν aliqua repugna titia dicitur priana, dupliciter. DI stitieet primitate perseti olus; te primitate communicat O- i. Exempluma omini repugnat esse albedo.issius repugnan
tiae,est una prima repugnantia primitate eommunicata nis, qtiae est substantia.alia ea pinnitate persectionis, qua includit plures repugnantias. si s c erit rationale. Et ideo quando arguitur, unius repugnantiae es tantum una ratio prima repugnant a.distinguo e aut primitate eo in municationis aut primitate petiectionis. de de ambabui concedo. Dico ultra, P non est semper una prima ratio ptimatate communicationis re hoc eliquando repugnantiae conue niunt in genere, uel in specie. xempli, repugnat homini esse astium, latio tepugnant x.non potes dari petam a primita te communicabilitatis quia non potest elle substantia neque animal. oportet ergo dare ibi iam primam rationem, primita tepet sectionis. Dicendo 'ratio repugnantiae est rataonale . Dpolia. Et si arguituritantum est una ratio convenientiae aliquo rum ergo tantum erit una ratio repugnantiae . Exemplum.
sortes de PIato conueniunt in iis bile iii ius conuenientiae est
tantum una ratio, puta humanitas : ergo erit etiam tantum
una ratio repugnantiae. Respondet doctor ad istud argumentum.ponendo talem propositionem. Non est simile de eoti uenientia, se repugnant ia. re dico, P quando aliqua conuemunt
in aliquo praedicam, s. pastionali, id est quod est pallio, celte
Letum est,u, est tantum una ratio eonvenientiae. εe hoc uoletat habete Aristoteles in sine primi posteriorum. Sed ex icto
non senuitur, ut unius repugnantiae . sit tantum uua ratio te pugnam lae.
Rrpri Ex quo inseri Motus, p angelo repugnat informare mateam l. . - riami te illi ui te tignantiae possunt esse plures rationes, seu mare te plutea causae, uel media. t timor quia angelus est per se subsi-r a proper uens ciet undo quia angelus nou eli torma cum sit per se subsis arti raraa sem .ut uisum est. At uitur quoque contra condus onem. Quia dicunt Phil sophi ipculi fiant anima itide no anima rationali: esto sunt animati per angelos: Et per consequens. angeli erunt lamiae :erso angelis non repugnabit informare materia. Doctor non
soluit illud hie, quia sci: uit in secundo, Se quia non est disici - le.Et dieitur ibi breuiter. p eceli non dicunt ut animati, eo habeant animam itis ot mantem, i ed dicuntur animati Geo habetii aliqua, opeiationes admodum animati. Praeterea angelus aliquando assumit sibi corpus. & opera tur in illo corpore ergo dat eile illi corpori. patet consequentia quia illud quo aliquid operatur dat e se illi corpori: ergos corpus habeat operationem ab angelor sequitur ip habebit
elle ad angelo. Illud etiam argumentum non soluit doctor re, diti is a sed solutum est ri .ii. Puta quod tale corpus assumptum ab anmmis asari V o, non accipit aliquam operationem uitalem ab angelo: is .is k,hia ab angelo non accipit elle. Daeo ultra, quod angelui bene ex-: ι . 7. ercet motus in corpore quod assumit .sed propter hoe non sev lopisatis quitur,quod i abeat esse ab augelo .
Mis Ex quo sequitur, quod corpus assumptiim ab anselo, nihil accipit ab angeti,,uis preci se motum. Et istud est sipe uisum in pnilosophia. Dis,M u. ubi nota.quod duplex es unio, quadam ea unio motoriam. . ad mobile:& se angelus siue bonus, siue malui, potest uniti cor ti: A exercete in illo corpore omnes operationes pertinentes ad motum localem. Alia est unio inser mantis ad informabile. e. t e dico quod angelus non potest unita corpori, uel materiae quia hoc repugnat sibi. ut uideli potest in ii. dist. . AD argumentum principale. Consequenter doctoria luit
argumentum principale. Quod probat quod angelus possit
informare materiam.Et formatur se. Deut potes saetre sormam materialem esse sine materia: ergo di Urmam immaterialem es e in materia.& person sequens angelum esse in uint etia; de informare materiam. Antecedens probatur de accidentibus in saeiameinto altaris: itiae sunt i ne materia.Cotisoquentia probatur , quia non magis uidetur repugnare utium, . .
Pro solutione istius argumenti, doctor negat eonsequentiam de lationem assignat quam uide in littera eius
Nota tamen, quod duplex est sorma materialit, Laeeidei, vvlex s talis ut albedo; de substantialis, ut estantina.Tune di eo quod
Deus potest separata a corpore omnem ibi mam materiale. ω tam substantialem,quain aeeid talem: di se palatam coiisertiare.nec hoc est amplicatio contradictionis: sed bene impli. cat,quod angelus informat corpux.
ακκtτ doctor in hae decima quaestione, utrum Deus n possit species quae sunt ansactamento Eucharistidi, ὁ
uertere in aliquod ptae existeni
Pro declaratione istius est notandum, quod per specie in . . i.
saeramento nihil aliud intelligimus, quam species, seu accr- tantia panis, re uini .ista aceidentia, uocantiit species in iactamento .etia accidentia umi. eantur species in sacramento. Quaerit ergo doctor nos et ut tum Deus pos et conuertere accidentia panis, in aliquod ens praeexistens, seu quod siit. vlterius est notandum quo dent prae inens, est en quod nunc est uel quod ante fuit sicut stibilantia panis ante eonsectationem est, de saeta consecrationem non est. Dices. Ne imus quid est conversio. Dico quod est mutatio totali, alicu- Ius entas, in aliud ens. Ex quo sequitur quod ad hoc, quod si conuerso, oportet quod termitiis a quo desinat esse secundum totam eius entitatem, ideo dicit mutatio totalis. Exemplum. Si Deu eonuertit lapidem in lienum, oportet qu5d lapis secundum totam eius entitateni delinat ei se . puta ieeun dum materiam. S formam. Ad propolitum aliud exemplum.
Panis conuertitur iti corpus C tui: ergo nihil stibilantis pa- ρ nis manet. Et s d eas . Panis conuertitur in Corpus Christit D. accidentia tamen manenti uerum est: sed illa aceidentia non sunt de entitate panis,& uoco illud esse deerat itate alicuius, ex quo componitur. Vtide illud dicitur ei ede entitate hominis, quo homoeomponitur.deentitate lapidis sunt omne. partes, ex quibus componitur lapidis: sibilantia enim non componitur ex accidentibus: ergo accidentia non sunt de etilitate substantiae. Dico ultra quod ad conuersonem, requiritur terminus ad queni qui succedat termino a quo, idest quod si, ubi fuit iee iminus a quoa xemplum . Si Deu conuerteret ilium lapidem in equum, oportet quod ille lapis desineret esse: nihilq; eiu subpatitiae maneret. d. quod terminus ad quem, succederet terinino a quo . Et hoc per praesentialitatem, nihil aliud a quirendo.
Ex quo sequitur eo tollat tu . Quod lieet corpui Christi incipiat esse praesens illis accidentibus patiis, tamen illa accideta a panis non inhaerent corpori Christi: sed remanent ibi illa
Et est notanda pulchra tegula in illaeonuosone.Quie deserii uelit in ista conuersione .lit a tota Trinitate, ut panis
desinit esse, a tota Trinitate . Corpus Christi itieipit ibi este praesens, a tota Trinitate, ista practentialitas, causat ut a tota
vlteri u est notandum quod determinatio e esae est, Ῥpani, desinit eue ut patet in eoncilio Lateranens sub Innocetio et . tibi fuit coelusum qu Ad panis ibi desinit esse. Sed prius multi doctores, sicut Pta post anus, tenebant quod ibi remanebat panis. Item tegula est in materia sacramentorum. Tenendum est Retin Gin saeramentis illud,suod ecclesia det ei minauit. ut patet ex- se aii . ita de hare ad abolendam. Vlterius es notandum, ut eode spiritu quo scripturis sunt conditae eodem spiritu sunt expostae. Deus fecit scripturam nostram,quam semper exposuit spiritus sanctus: qui semper aeuit congregationi fidelium, puta cociliis ubi expositi sunt. Notandum es ulterius. Quod ad hoc ut aliquid conuertat ne post in aliud oportet et tu terminus a quo, quam terminus ad θυε adstit in plena obedientia Dei, ta quo ad esse, u quo ad tio esse . nim. Sequitur corollarium. od licet Deus post et conuertet e
70쪽
Siditi. anem in eorpus Christi. tamen non poten Omimere in s ipsum . neque in stium ineque inspiratum sanctum. patet: quiativus,& spiritus non liant in pretia obedientia i ,ei, quo ad hoc quod e t eite, ec non esse. non potest ergo conuerte te patiem in Deum neutium filium neque inspum santiu . Cotot aratim pro quae tione noli ra. Deus potes eo numte re panem in omncm rem creatam. quare s quia quaelibet aliares creata est ii Dena QMdieiicia aptius Dei , quo ad vile, de
corollarium. De ut potest conuertere panem in eculum: in totoni mundum .Lt ii dicas. Deus non posset iacere. P totum coiti in ellet praesens illi cui erat praesens ante cranuel tionem. Nego Immi, non solum ccci uiri , led totum modum posset iacere praesentem cite, accidentibus panis. Patet: ille qui potest facere Omnia corpora esle in eodem loco potest iacere, lotina corpus sit prie iens a cui alteri. Et dico .a, Deus non minorem p tenetiam habet: nee maius in nullatens est, u Deus iaciat totum mundum est praeientem aecidentibus panis: quam .r faciat, quod corpus Christi esset praesens illis accidelibuscita quod totum esset praesens toti et M tot utii eucipi
sens cuilibet pati i sciit e si Corpus Chri iti
Consequenter doctor noster utili trespondere ad quaestionem in qua quit ret,atur. Utrum speetes saeramen ii poliunt conuerti in corpus Chri iii. Et ponit talem propoli imitem. Non est aliqua ratio, qua te species satia inimi n6n polline coni, et ii in uerum pus Christi .Quod si e pio bat doctor. Quia uterque terminu puta tam specie . quam ciarpus Chrisia uni in plena obedientia aptiua Dei: e go De , pol est uti uin aliud conuertite. Et si dicas. Si Deus conuertet et species in corpus Christi sequeret ut v ibi speetes noti manerentave rum cit ergo non cognoicerem. et eoi pu, Cluilii esset hic. uerum ell.ego non ei et ibi tonueliso. ncso consequentiam. de adplobationem: iura ac d ntia illius termini a quo conuertit ut debent manere te sub assis debet cile terminus cotiuers oma: sicut in lac ramento. Pro isto argumento ponit talem proposit imiem. Non oportet V in conuersione accidentia, termini a quo maneant tam-mo potest terminus a quo, totaliter delinere esie . re omnia eius accidentia tam absoluta, quam respectiva. Exemplum . Capio P tum qui es hier si Petrus conuertatur in lapidem esti icquid est de subsantia. Deiri detinet esse de omnia accide-tia des nent esse tam absoluta quam respectiva. Dico tamen v Deus potis conuerteio tinum in aliua ; accidentibus illiu ι remane tit ibns. ii eut in sacramento Eutharistiae . ubi paniae 5 uertit ut in uel um eorpus Christi:& aee identia panit mane tria sub ii is suscipitur Delum corpus Christi. sed illa talia accident ia remaneant ibi, non elide ratione conuertionis. sequit tir ulterius, tr Deus potetico ueriete unum in aliud dupliciter. Vno modo nihil illa ut remanendo; neque accide-tibus illius.Secundo nihil illius remanendo, accidentibus ta
Sequitur corollarium Cis dilue accidentia maneant, sue non in conuersone nihil iacit ad conuersionem meque impedit aliquo alio modo. t ti Naior Se. J Consequenter doctor declarat unum terminiam:qui poni tur in diuinitione coitu et sonis. Vbi dicitur,quod est mutatio totius entis, iii aliti ens. Declarat quis modo ii telligitur totius intis. Et dicit totum capitur si Mathe tematice:
ut idem est quod quaelibet pars t tu .Ita v i se sensus; tonuerco,est mutatio tot iuri idest 'et ipsius termini a quo,nihil manet : nulla pars eius inanet, sue essentialis, liue integralis. Et hoc ea de ratione conuersonis r puta ut nihil termini a quoi t maneat: puta nihil pertinens ad iubstantiam uel entitatem. Corollarium.Quod magna est disserentia into generatio M P hem, de eotitie sonem.Nam quando dicit Aristoteles in, de 1 ro M n petit titioni :u, genoatio est mutatio huius toti us, in hoc toxκ' g - tum . y totum capitur eat hepotematice: ut adem est, quod Moraxm, O ita stelis nivi, n generatione, ut puta quan - - - - so ex aere se titatur aqua, aer desinit esse: sed non oportet u
quailibet pars eius des natesse,quia materia manet. Lxquo sequitur ip bonum est videte digerentiam istarum duarum propolit otium, LI aere generatur aqua: & aer conuenittit m aquam Nam quando dicimus, ex aere generatur aqua;deno atur u aer coitumpitur sti quod sorma eius corrumpatur. d materia eius manet sub forma aquae Sed quando dic mu , aer conuertitur in aquam, denotatur quod nihilaena manet .neque materia neque forma, neque pars eius, sui
Dieit ibi doctor, quod athue secundum Philosophum est
una generatio quae uocatur generatio secundum quid, ct in tali nihil substantiae corrumpitur, seu solum si mutatio accidantis in accidens, ut de caliditate in trigiditatem. Ideo dieit doctor,quod illa quae ibi dicuntur debent intelligi d eneratione simplicitet: ubi generatur di producitur
stibil ,.s deo quaerat doctor aliam bonam quae itionem . ua delicet. Nonne ignis qui ex ligno generat 1guem potest con timere lignum in ignem s Respondet docior qtiod non quia
in conuersione, oportet quod terminus a quo, tit et minus ad quem, secundum totam eius entitatem. lint in plina obedientia conuertentis, quo adesse, di non esse sed ignum quoad totam eius entitatem non est sub plena obedietitia ignis: quia ignis non potest eorrumpere materiam ligua: materia
ligni non potest corrumpi; nili ab illo qui causae materiam: puta a solo Deo. Corollarium egregium. Forma ligni est bene in p ena obedientia ipsius ignis saltem quo ad non dite: quia ignis potest omnem partem forma ligni corrumpere. Dico ultra quod uirtute agentis naturalis, potest bene esse conuertio unius sona ae in aliam sol mam: quia agens natura te potest habete in eius potella te quo ad esse,& non e ite, vitaque sor mam. Exemplum. ut quando ignis, ex ligno genetat ignem, ignis corrumpit sotmam ligni, ite quod nihil ibi maeligna manet:& producit in maletia ligni aliam formam; puta ignis ; ergo utraque forma es sub eius potestate . Sed xilio non sequitur, quod materia possit esse sub potestate agetitis
contra illud&e.4Contra illa quae dicta sunt facit doctor noster aliqua, insutias. Et vult probare, quod non quodlibet possit eo nitet ii in
quodlibet .voi etiam tam terminus a quo, ' iam terminus ad queni, sunt res creatae:&in plena obedientia i plius Dei. Et arguitur primo se . Corpus non potest conuerti in animam. dc Diren uterque terminus est in plena obedientia ip- sim Deo:ergo. 'obatur miror. Dieit Augustitius quod cor pus bene potest conuelli in corpus. Sed corpus non poteti coveiti in animam.
Ad ista die.J Pio solutione istius ponit doctor aliquas pro postiones: Geut dictum est. Deus potest conuertere quodlibet creatum . iuquod ibet creatum : ergo poteti conuertere eo us in anima: antinam in angelum ti econtra . Et ad argumentium respondetur equod Augustinus in omnibus suis diciis . semper loquitur de prima productione terum. Modo, notum est . quod in prima productione telum, non ex quolibet fit quodlibeti ne que quodlibet potest eonverti in quodliber Et secundum tria primam productionem torum, corpus non pol tu conuerta in animam. Notum est quod in prima productione ammae anima non producitur ex eo nitellione corporis in ipsam Mama. Liponit doctor talem proposita onem. Prama productio te , nunquam est per miraculum uel semper est talis, qualis competit tebus productas, fine miraculo. cotollatium. conuellio de qua loquimur, si semper per miraculum. ideo quado panis conuertitur in uetum corpus Christi; ibi eli miraculum. Cui ut ratio eii: quia itit tute agentis naturalis creati panic non poteti sic detinete ei serpura quoad matellam, A quo ad formam. . Si arguatur ex uti bis Augustini. Augustinus loquebatur de conuei sione tu ae miraculose fit. ergo tu male dicis, non ti,quebatur de illa conuersione, antecedens probatur: quia expresse dicit in illo textu, et, omne corpus potest conuerti in aliud corpus. Et tamen notum est, illud solum potest seri per conuersonem miraculosani: ergo loquebatur de conue sone miraculosa. Respondet doctor poncndo aliquas propo
Prima. Aliquod impost bile, habet plures rationes ire possibilitatis,quam aliud. Lxemplumaea pio illam, lapis uidet: cae
cus u det:quaelibet illarum est impossibilis.& tamen isa lapis
uidet, habet plures rationes impoli bilitatis, quam ista, eecus videt Ruia lapis, non habet organum, lula lapis non babet potentiani ui suam. de tamen ilia . cui uidet, habet tantvim una
rationem imposui litatis, puta quod non habet organum dispositum.
Tune ad propostum dieit doctoris impossbile, quod habet plures rationes impollibi irati , respectu uni ut i inpoli ibi lis.quod habet pauciores rationes impossibilitatis, hoc quod habet pauciores rationes impossibal iratia. r. spectu alteri in ιmpassi .