S. Carlo Borromei ... Homiliæ nunc primum e mss. codicibus Bibliothecæ Ambrosianæ in lucem productæ Joseph Antonii Saxii præfatione, et annotationibus illustratæ. Tomus primus quintus

발행: 1747년

분량: 327페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

is Humo quoniam quidem per bominem mors , or per bominem resurrectio is mortuorum a . Profecto requirebat exactissima Dei justitia, ut omnium hominum corpora aliquando resurscrent, ut caro, quae cum anima fuerat operata, reciperet quoque ipsa condignam labori suo retributionem. Fuisti, o caro, socia in crapulis, luxuriis, ebrietatibus; eris etiam in igne Inferni ejusdem animae socia: Fuisti in jejuniis, abstinentiis, vigiliis , atque Orationibus i eris etiam coelestis praemii cum Anima particeps. Sed alia quoque de causa requirebat Divina Iustitia, ut universalis haec resurrectio tamdem fieret; tam multa enim in praesenti vita a Deo permitti animadvertimus, quae facillime potuissent parvulis & infirmis in fide scandalum parere, nisi aliquando horum causa iisdem innotuisset. Ille nec Deum timet, nec homines, pauperum sanguine pascitur , usuris enecat proximos; &tamen prospera omnia ei contingunt. Alter vero in timore &tremore saluti suae incumbit , Dei praecepta studiose scrvat, nemini est offendiculo; & tamen pauper jacet & mendicus, ac ab omnibus despicitur. Quae ergo est ista Dei justitia Z unde talis disparitas 3 Prosecto si haec tantum vita spei nostrae terminus foret, omnium hominum infelicissimi essemus. Nec infirmos solum, ut diximus , haec commovere potuissent, sed etiam justissimos viros visa sunt aliquando anxios reddidisse. Hoc est, de quo conquerebatur Habacuc: Usquequo Domine clamabo, ω non exuim dies 8 vociserabor ad re , vim patiens, oe non salvabis 8 uane ostendis: imibi iniquitutem, oe laborem, videre pr.edam, oe injusitiam e tru me 08suare respicis super iniqua agentes, oe taces, devorante impio iustiorem se c)8 Ieremias vero ait: Ρytus quidem tu es Domine , si disputem tecum reterumtamen justa loquar ad te: uuare via impiorum prosperatur: bene es omnibus, qui praevaricantur, ct inique agunt d 8 David quoque super hoc magis mirari videbatur: Mei autem pene moti sunt pedes e pene

effusi sum gressus mei; quasi diceret: parum abfuit, quin deciderima judicio , & cognitione justitiae tuae, & scandalum passus sim ,

quia gelavi super iniquos, pacem peccatorum virius e . Et post multa, inquit : exsimabam, ut cognoscerem Me, labor es ante me. Donee intrem in Sanctuarium Dei, ct intelligam in novis is eorum in . In fine

152쪽

sne ergo cognoscetur hujus disparitatis ratio. Inspicite filii amborum novissma ; impiorum scilicet, qui hic superexaltatitur oeele utitur sicut cedri Libani a , & justorum , qui seminant in lucr Dinis b & amictionibus : Et, tunc Deum justissimum esse comperietis. Homo quidam erat dives, scribit Lucas se), qui induebatur purpura, oe bysso, oe epulabatur quotidie splendide. Et erat quidam mendicus, nomine Lazarus, qui iacebar ad januam ejus, ulceribus plenus , empiens saturumi de micis, qui e cadebaut de mens divisis , ω nemo illi da bat: sed et canes veniebant, oe lingebaut ulcera ejus. Ecce vitae discparitatem: Sed intestigite novissima utriusque: Factum est autem, ut moreretur mendicus, oe portaretur ab Antelis in sinum Abrabe. Mora tuus es autem et dives , oe sepultus es in D imns. Elevans autem oculos suos, eum estet is tormentis, vidit Abrabam a longe, ω Laetarum in Inui ejus: Et ipse clamos dixit: Pater Abraιam miserere mei, oe mitte Ligarum, ut intingat extremum digiti sui tu aquam, ut refrigraret linguam meam, quia crucior in hac fanima. Et dixit illi Abrutam: Filir recor tame , quia recepisti bona in vita tua , 2 LRarus similistir mala : nune autem hic consolatur , tu vero cruciaris d . In hoc quidem duorum dumtaxat exemplo agnoveramus, quam justus sit Dominus.

Verum requirebat haec eadem Divina justitia , amplissimam &universalem fieri de se ipsa ostensionem in Mundi totius theatro , coram omnibus hominibus, & Angelis 3 illicque videri, quam condigna & plena retributio a justissimo Domino tum in

anima, tum etiam in corpore singulis redderetur , ideoque necesse erat, ut omnes resurgerent.

Praeterea hoc idem immensa Dei bonitas postulabat ; vult enim Deus eos, qui ipsum in tribulationibus, & Cruce sequuti fuerunt, beatissimos emcere . Iam quidem eorum animas in Coeilo extantes reddidit felices , sed non plene , primam cnim dumtaxat stolam adeptae sunt. Adhuc secunda desideratur ab ipsis , quae est corporis gloria. Neque enim Anima persectionem suam integram habere potest absque corpore , cui a Deo Creatore fuit arctissimo vinculo sociata : decebat ideo , animas corporibus rursum conjungi ; & cum nihil , quod violentum

est , diuturnae possit esse durationis, sitque hujus nodi separatio

violenta , & animae contraria, ideo in perpetuum durare non

poterat.

Tom. IV. TH Sed

153쪽

1 8 H o Mihi A CXI. S. CAROL 1 BORRO MEI Sed quomodo fiet luc universalis resurrectio i quomodo resurgemus Z In eodem corpore, dilectissimi filii ; alias enim, ubi esset Divina justitia, si in diversis corporibus renasceremur 3 Oporaret enim, ait Apostolus, coloptibile hoc boe inquam, & non aliud induere incorruptionem, oe mortale boe induere immortalitatem a . Haec mea membra, hoc caput, hi oculi, aures istae, digiti, manus, Iedes, vitae redonata induent incoioptionem; justum est enim, ut mem-ra , quae serVierunt animae , praeter universalem totius corporis gloriam, habeant ipsa quoque singularia sibi correspondentia praemia. Oculi, qui Christo compatientes lacrymas cffuderunt; qui sua, & aliorum peccata deplorarunt , peculiare praemium consequentur : Aures, quae detractionibus, obscoenitatibus, & verbis otiosis occlusae, Divino tantum eloquio apertae fuerunt, sua retributione non carebunt. Sic et manus, quae liberalem in paupe- tres stipem crogaverunt, pedes, qui ad opera pia segnes non fuerunt; os, quod laudem Domini annuntiavit b); membra demum om- nia peculiarem recipient splendorem , praeter lucem qua corpora ut Sol fulgebunt. Sicut e converso, o miser peccator, membra tua, quae tibi instrumenta fuere ad scelera perpetranda, & ad laedendum Domini Dei Creatoris & Redemptoris tui honorem, praeter inextinguibilem ignem Inserni, qui totum corpus comburet, letiam peculiaribus poenis torquebuntur: Oculus, inquam, adulter, qui in Ecclesia quoque ausus est obscoenas cordis cogitationes' enunciare, & turpes amores exercere, Vultus variis coloribus

depictus, facies illa tua, o mulier, quae fuit rete Diaboli ad illaqueandas incautorum adolescentium animas ; tuae illae manus, lavare, tui illi pedes, iracunde, veloces ad Uluudendum sanguinem si , propriis iisque gravissimis tormentis afficientur. Hoc tibi Dominus per Prophetam suum manifestissime comminatus fuerat, infelicissime peccator, vanissima mulier: Et eris pro suavi odore sator,

oe pro et a Juniculus, oe pro crispanii crine calvitium, oe pro fascia pectorali cilicium c d .

Resumemus ergo Omnes non sollim cum hac , ut , ita dicam, membrorum omnium identitate, sed etiam cum excellentiori eorumdem perfectione. Licet enim hic aliquis caecus natus fuerit, aut parte aliqua corporis laesus , Vel ex morbo, aut alia de causa fuerit membris privatus i in die novissimo tamen Omnes

154쪽

omnes boni malique persecte cum Omnibus suis membris resurgent: boni quidem , ut inde eis fiat felicitatis augmentum , improbi vero, ut iisdem poenae atque miseriae augeatur calamitas. Quemadmodum igitur omnia a Deo initio creationis persecta suerunt, ita etiam futurum in resurrectione ambigere non valemus. Neque id de Martyribus solum credendum est, de quibus Sanctus Augustinus ita testatur: Non erunt absque illis membris , non enim posset illa mutilatio non esse corporis vitium ἱ alioquin qui capite truncati sunt, deberent sine capite resurgere. Verumtamen extabunt in eorumdem membrorum articulis gladii cicatrices , resulgentes super omne aurum , & lapidem pretiosum , veluti etiam cicatrices vulnerum, ac sacratissima Stigmata Christi Domini Salvatoris nostri. Quod de improbis quoque verissime dicitur, quamvis illorum culp1 membra amputata fuerint, nam quo plura membra habebunt, tanto acerbiori dolorum cruciatu conficientur. Quare illa membrorum restitutio non in eorum felicitatem, sed calamitatem ac miseriam est redundatura, cum merita non ipsis membris, sed personae, cujus corpori conjuncta sunt, adscribantur: iis quidem, qui poenitentiam egerint, ad praemium; illis vero, qui eamdem contempserint, ad supplicium restituentur.

Cum in statu innocentiae, ante Protoparentum peccatum , existeret homo , praeter ceteras excellentias , hac etiam donatus erat , ut mori non posset , post peccatum vero illam aini sit , morti obnoxius redditus. Hanc quoque jacturam reparabimus, cum omnes in Resurrectione resurgemus; induemus enim immortalitatem a , & amplius mors nobis non dominabitur b). Hoc crit justis quidem maxima exultatio, securi enim erunt, quod numquam peritura sit eorum felicitas : malis vero immensum supplicium, quod se videbunt sine termino futuros esse miserrimos unde etiam quaerem mortem, oe non iuvenient eam: oe desideratam mori, oefugiet mors ab eis e . Praeter haec tamen omnibus communia , habebunt peculiares quasdam dotes, & excellentias sola Sanctorum corpora, quas sacri potissimum Theologi ad quatuor reserunt. Prima erit -- pa sibilitas: Non esurient , neque sitient amplius d); non mortem sommidabunt, neque aegritudines; non dolere poterunt, vel tristari.

155쪽

Ho Mi La A CXI. S. CAROLi BORRO ME II so Secunda erit Huricis, quae fulgor quidam erit, exanimarum gloria in corpora ipsa transsusus, haec vero non par erit in singulis, sed pro gloriar diversiitate major, aut minor, alia enim est claritus Solis, alia claritas Luiis, alia claritas Ilillarum a .' Sed juxta mensuram suam omnia crunt clara, & fulgebunt iusi, sicut Sol in Regno Dei b . O quain gloriosum spectaculum erit, tot Soles videre, quot illic aderunt corpora Sanctorum i Tertia erit agiliatas: Nunc caro animum aggravat e , & deprimit , ac difficilem reddit ad ea peragenda, in quae propendet: Tunc vero nil retardabit animam corporea moles, quae agilis aeque reddetur , ac spiritus. Quarta demum erit subissitas, cujus virtute corpus animae imperio omnino subjicietur, eique deserviet, & ad nutum praesto erit. Quae omnia praeclarissime Apostolus Paulus, in eo capite , quo de mortuorum Resurrectione prolixe & disertissime egit, compendio perstrinxit, inquiens: Seminatur in coriruptione, sumget in inconruptione. Seminatur in ignobilitate, Iurget in gloria. Seminatur in infirmitate, surget in virtute. Seminatur corpus animale, surget corpus spiritale d). O quam insignis est hic Dominicae Resurrectionis fructus , quam eximium donum i Ideo cum omni gratiarumi actione merito hodie gaudentes dicamus : Salvatorem expectamus Dominum ubirum Jesum Christum, qui reformabit corpus humilitatis nos; .e configuratum corpori claritatis suae , secundum operationem, qua etiam possit

SECuNDA PARS. Sed videor mihi jam audire non quempiam solum, sed omnem carnem submurmurantem: Si Christus de morte triumphavit , si resurrexit, cur ergo jam mortui omnes non resurgunt 8 cur differtur haec resurrectio, cur adhuc morimur. Sed o caro

adhuc aliquantulum est tibi expectandum. Annon audisti, quid Sanctis etiam in Coelo degentibus, ac pro.te petentibus sit a Domino responsum Z Clamabunt illi : usquequo Domine Sanctus oeverus non judicas, oe non vindicas sanguinem nosnum de iis, qui bab tant in terera 8 Ες date sunt illis singulae sola albae r ω dictum es tialis, ut reruiescerent actue tempus modicum, donec compleantur confervi eorum ,

156쪽

ν - , oe fratres eorum, qui intersciendi sunt sicut et illi a . Oporatet hic, o caro, pati ; jam seminare debes in lacrymis, in abstinentia, in jejuniis, in maceratione. Haec sunt semina gloria',

& resurrectionis. Num in membris, plus esse Vis, quam in capite 8 Si caput nostrum Christus per spinas & flagella, sanguis nis offusionem & mortem, pervenit ad Resurrectionem & gloriam , cur et tu per eamdem viam non vis incedere 8 Spectat Divina Sapientia in omnibus maxime ordinem : Venit Dei Filius totum hominem salvare, sed animam primum, tum corpus. Animabus jam debetur hoc tempus , non tibi; prima praecedere debet resurrectio, si vis in secunda gloriae partem habere. Prointerea noli o corpus, noli praeripere tempora, potes enim impedire Aa .e tu.e salutem , tuam ipsius operari non potes b . Omnia tempus babent c); patere, ut nunc Anima pro se laboret; eique lubens auxilium praebe : quoniam si e patraris, et e regnabis d . Quantum ejus lucro detraxeris, tantum adimis tibi; cum particeps gloriar csse non possis, donec suam in anima imaginem Dominus videat reformatam. Nobilem hospitem habes, o caro, nobilem valde; & tota salus tua ab ejusdem pendet salute. Da honorem tanto hospiti. Tu quidem habitas in regione tua, Anima vero peregrina & exul apud te domicilium tenet. Quaeso te: Quis Rusticus, nobili aliquo Viro hospitium apud illum quaerente, non libenter in angulo domus suae , aut sub scalae gradibus , vel in

cinerum strato accubaret, cedens, ut aequum ea, potiorem hospiti suo locum 8 Et tu ergo fac similiter. Injurias , vel molestias tuas ne reputaveris, tantum ut hospes tuus honorifice pocsit apud te demorari: Honor tibi est , ut pro eo interim te exhibeas inhonorum. Ne vero fortasse despicias, aut parvi pendas hospitem tuum, pro eo quod peregrinus tibi videtur & advena : diligenter attende , quid illius tibi praesentia largiatur ;ipse enim est, qui tribuit oculis visum, auditum auribus praestat; ipse, qui lingua: Vocem, palato gustum , motum membris om

nibus subministrat. Si quid vitae, si quid sensus, si quid in te

decoris est, ab hoc benefico hospite acceptum intellige. Denique recessus ejusdem probat, quid ejus praesentia conferret; pro-i tinus enim, animai discedente, lingua obmutescet, oculi caligabunt , obsurdescent aures , corpus omne rigebit, facies expallescet,

157쪽

scet; brevi quoque totum cadaver deformatum simul ac putidum lfiet, & decor omnis in saniem convertetur. Utquid ergo pro temporali qualibet delectatione, contristas & lardis hospitem istum, qua ne perfrui quidem poteras, nisi per ipsum ZPraeterea, si tantum tibi consert exul, & inimicitiarum causa a facie Domini ejectus ca) hic hospes , quantum tibi praestabit reconciliatus 8 Noli o corpus , noli impedire hujusmodi conciliationem, quoniam grandis tibi exinde gloria paratur. Patienter, imo et libenter temetipsum expone ad omnia ; nihil dissimules, quod huic praestantissimo dono prodesse posse videatur, Dic hospiti tuo , quia recordabitur Dominus tui, Θ restituet te tu i gradum prisinum; oe tu memento mei li). Omnino enim memor lerit tui in bonum, si bene servieris illi ; S cum pervenerit ad lDominum suum , suggeret ei de te , S loquetur bonum pro bono hospite, dicens: Cum in ultionem culpbe suae exularet servus tuus, pauper quidam, apud quem hospitatus sum, secit mecum misericordiam , & utinam retribuat pro me Dominus meus lPrimo siquidem omnia sua , dehinc etiam scinxtipsum cxposuit utilitati meae, non . parcens sibi propter me, in jesuviis multis , in laboribus frequenter, tu vigiliis supra modum, infame, sti, etiamin frigore, . nuditate c). Quod si, o Domine, voluisti, ut lmeretrix illa Rahab , eo quod nuncios tuos absconderit, se per lfenestram demiserit, in expugnatione Urbis Icricho , miserico diam inveniret , & salva permaneret ipsa, & pater ejus, mater,

ac fratres, sorores, & omnis domus ejus d); haec caro non modo abscondit me a persequentibus me, sed mecum illos oppugnavit , & mihi ad reportandam victoriam maximo fuit adjumento. Inveniat ergo et ipsa apud te misericordiam. Quid igitur Θ Profecto non mentitur Scriptura, quae dicit: Voluntatem timentium se faciet , oe deprecati em rerum exaudiet e . O si sorte loustare dulcedinem hanc, si forte oloriam istam valeas aestima-

ret mira enim dicturus sum, sed tamen vera, & omnino indubia fidelibus. Ipse Domitius Subaub G , Domitius virtutum, & Rex sgloriae g); ipse descendet ad res, munda corpora nostra, & configura i- lda corpori claritatis suae b . Quanta erit illa gloria, quam inef- ffabilis exultatio , cum univeribrum Creator , qui pro animabus

159쪽

iue Η o Mihi A CXI. S. CAROLI BORRO ME Italibus atque miseriis, hac una spe se ipsum erigebat & consolabatur. Verissima sunt haec, dilectimini filii, & ideo merito Philosophus Christianus Iob dicebat: Scio. Gregorius beatissimus, cum adhuc S. R. E. Diaconus esset , a Pelagio Romano Pontifice ad Tiberium Constantinum Imperatorem Legatus a Constantinopolim missus cum quo et Constantius, postea Ecclesiae hujus Episcopus l vir eruditissimus pariter , atque sancti Dsimus prosectus est inter cetera praeclara quae gessit, Eutychium

Patriarcham Constantinopolitanum , qui scripserat contra veram corporum resurrectionem, convicit, qui paulo post, cum in mombum incidisset, instante morte, pellem manus suae tenebat, multis praesentibus, dicens: Coi reor quia omnes in bac came resurgemus e . Haec ipsa spes & fides , quam dulcia nobis reddet omnia , quae amaris Iima nunc videnturi Pauper sumi at cogitabo venturum tempus , cum nempe ero dives in gloria. Momentanea sunt

quaecumque hic desiderium creant; sed aeterna erit illa selicitas. Opus cst, restituam, quar tuta conscientia retinere non possum: Durum hoc sane videtur : sed o quam ingentia mihi , si hoc implevero, praemia manent in Coelisi Ut haec acquiram, exuam me bonis omnibus, toti Mundo valedicam, mortem etiam libentissime oppetam : Aggrediar omnia perardua & difficillima , patiar quaecumque immiserit Dominus , piis omnibus operibus exercendis insutam, hac spe dulcissima recreatus. Est hic jejunan- Plenae sunt laudibus celeberrimi huius Antistitis Epistolae Sancti Gregorii, quae ad Clerum Mediolanensem , & Exarchum Italiae scriptae suere , praesertim verh illa , quae data est ad Presbyt ror, Diaconos, o Clartim Mediolanon. sem, sub num. IV. Lib. XI. postremae editionis Parisiensis , in qua maerorem suum de obitu Constantii signifieans, haec habet: is Quemadis modum solicitus in Eeelesiasticae regula di sciplinae, vel quam fuerit vigilans in tuiti, se ne Civitatis vestrae , non habemus incogni

tum.

e Narrat hae ipsemet s. Gregorius Lib. XIV. Moral., Cap. LVI. editionis proxime memoratae, his verbis: M Dum Eutychius adhue se viveret, & ego validissimis febribus fgr se larem, quicumque noti mei ad eum saluta- ,, tionis gratia pergebant, iit eorum relatione se cognovi, ante eorum oculos pellem manus is suae tenebat, dicens: Confιαν, quia ames sis in bac earne resurgemus. Quod sicut ipsis satebantur) omnino prius negare consueue

is rat.

is ) Missis stierat a Pelagio II. Summo Poniatisce sanesus Gregorius Ecclesiae Romanae Dia conus ad Urbem Constantinopolis, ut ibidem

Apocrysarii munere fungeretur anno DLXx xl. , quemadmodum Pagius contendit eontra Baroia

nium , qui missionem hane hiennio differt. Egregiἡ provinciam suam implevit Gregorius,& Patriareham regiae illius Urbis Eutychium, de resurreesione male sentientem , ad Catholici dogmatis professionem, combustis publicἡ illius Libris, revocavit anno DLxxxvi., ut idem Baronius adnotavit. b Constantius Mediolanenss Ecclesiae Dia eonus prosetius Constantinopolim fuerat , ibidemque summam cum Sancto Gregorio amicitiae necessitudinem contraxerat. Mortuo subinde Laurentio II. Mediolani Episcopo, delenus suit successor eiusdem a Clem in hac Metropoli degente. Sed esim non modica huius pars Genuae moraretur Ob Langobardorum irruptionem in hasce repiones, Sani us Gregorius iam pontifex Nuncios illuc misit , exploraturus , an

eorum etiam adesset consensus; eoque obtento, Constantii electionem confirmavit anno DICIII.

SEARCH

MENU NAVIGATION