장음표시 사용
71쪽
l 66 Η o M i L 1 A C V ΙΙΙ. S. CAROLI BORRO ME Imis doloribus premi I ac demum ut nobis commendatam relinqueret exactissimam suam erga Patrem obedientiam, & caritatem in homines infinitam. Ex parte vero nostrum multa illum ad hoc toleranda adduxere. Quis sanctissimorum Martyrum in su-l scipienda morte alacritatem videns, imo eos ad mortem, Velutit ad nuptias accurrentes inspiciensi in se ipso vero mortis horrorem sentiens, illamque plurimum timens , non desperasset quodammodo illorum se posse consequi praemia, quorum non esset promptitudinem, & intrepidum animum imitatus 8 Sed abstulit desperandi occasionem Christi timor, & taedium ac dolor in morte; nam si Dei Filius timuit, tristatus est, & pavit, nil mirum, si haec eadem nobis contingant. Praeterea suis illis infirmitatibus, omnes nostras dulcedine implevit, animos roboravit, vires adjecit. Unde namque Andreas tanti amoris indicio Crucem est amplexatus; unde prunae Laurentio, rosae Videbantur; unde Martyribus mortis nuncio nihil erat jucundius, nisi quia mortem Christus timuerat ρ Sicuti enim aqua prius amara , per plures terrae venas distillans, non modo amaritudinem deponit, sed etiam locorum, per quae transiit , saporem assumens dulcescit; ita poenae, tribulationes, mortes, prius amarissimae, per Christi corpus transeuntes, deposita penes ipsum amaritudine , postmodum ceteris dulciores sunt redditae. Quam vero praeclarum ac salutare hic Dominus noster in tribulationibus remedium nos docuit ITristatur ipse, moestus est, taedio ac paVore conficitur; quo autem confugit Z ad orandum: quid remedii adhibet 8 orationem, ut et nos eadem incurrentes naufragia , iisdem agitati procellis& fluctibus, ad eumdem confugiamus portum orationis. O quam
nobis suit utilis illa Christi sormido I Adae in Paradiso dormienti, tulit Dominus costam, ex qua Evam formaVit; pro costa vero, Adae carnem immisit a : Et hodie secundus Adam Christus fortitudinis suae nobis tradidit costam, pro qua infirmitatis nostrae carnem ipse in se supposuit : Itaque ut nos fortes ac robustos eniceret, non dedignatus est ipse infirmus ac debilis fieri. Verum si vultis hoc apertissime videre , ipsum audite dicentem : Trisis est anima mea usque ad mortem . O quanta fuit
haec tua tristitia, Domine Iesu; quando ipsa se sola, etsi nulla tibi doloris alterius aut supplicii facta fuisset accessio, ipsa, in-
72쪽
quam , sola ad mortem tibi infligendam suffecisset i Incipiebat
quidem Dominus noster corporeos dolores jam exterius ostendeare; verum ne crederemus, interiorem ejus partem esse afflictio-l num expertem, etiam in ea se angi vehementissime explicat ; & ideo inquit : tristis Vi anima mea urique ad mortem o Sustinete b e, j oe vigilate mecum a . Quo tamdem devenisti, o Deus aeterne , t ut dolores tuos servulis tuis velis aperire , ab ipsis quodaminoi do emendicans opem atque solament Et ipse avulsu est ab eis b . Dominum meum vis amoris cum Discipulis suis detinebat adstrictum , verum ingens doloris vehementia eum ab ipsis divellebat, urgebatque ad solitudinem: Vere siquidem consolationis, & perfectae orationis studium, amovere cogit licita etiam humana solatia, quae a dilectissimis sociis expectari potuerant. Sed quia diligit tenere Dominus suos; ne timeatis Discipuli, quia non nimium elongabitur a vobis vestri amantis simus Magister, & Pater; progredietur enim pusillum, quantum jactus 6t lapidis, ne inultum a parvulis suis absint materna illius viscera, atque ut vos etiam intueaturi licet ad orandum separetur a vobis ad tempus. Ucrum jam Domini mei cor occupaverat ora-l tionis & lacrymarum assectus; quamobrem vix est a suis elongal tus, ut statim ad orandum se se convertat.
Et o infinitam Dei demissionem l o humilitatis & doloris excessumi Confundere humana superbia, & disce, quomodo tibi
sit orandum, qualiter in oratione corpus componendum, ut interiorem animi contritionem , exterior etiam corporis gestus &figura demonstret. Positis genibus e , procidit Dei Filius super temram in faciem Dum d). Heu, quantus dolor illum invaserat, pro quo extra se quodammodo pertractus, debilitatis naturae viribus, ac corporis nervis, in terram procidit, & longius protrahens orationem, veniam inferiori sui parti dedit, ut Patrem rogaret, quod, si fieri posset, transiret ab eo horai Inter orandum vero his potissimum usus est verbis : Abba Pater mi, si possibile est, transeat a me culia ise e . Omnia tibi sunt possibilia : si vis, truusfer culiacem sum a me e Verumtamen nou mea voluntas, sed tua fat D. Orabat hic Christi caro a morte abhorrens, nec tamen spiritui repugnans, quippe quae non absolute id peteret, sed modo fieri pos- Tom. IV. I II set,
73쪽
l 68 HOM1Li ACU ΙΙΙ. S. CAROLI BORRO ME Iset, & Dei voluntati non adversaretur. Et quanta cum fiducia ab eo petebat, quem ingeminato , in ipsis etiam initiis , Patris
nomine nuncupabat Z Abba enim idem est , quod Pater. Attamen tantum abest mi Domine, ut id, quod tamquam verus homo secundum carnem petis , sit tibi concedendum , nempe ut transeat a te calix iste , quin potius sint in te transiturae omnes irae Dei, & terrores Dei omnes re conturbaturi a . Tu siquidem totius Mundi peccata in corpore tuo portas, & pro omnium hominum culpis es pcenas daturus , ut Divina adversum nos indignatio in te uno conquiescat. Hic ergo tuus erit calix, tibi a Coelesti Patre ab aeterno designatus, quem tu bibes, ut post te nos etiam calicem hunc per te dulcoratum libenter ebibamus .
Factus est enim, dilectissimi, Dominus per Omnia similis nobis, ut ejus insistamus vestigiis b); quamobrem, licet quoad carnem,
mortem horruerit , suam tamen Voluntatem a divina numquam disjunxit, ideo inquit: Verumtamen non mea, sed tua voluntas fiat eQuotiescumque enim a Domino temporalia petimus, necesse est, hac etiam conditione petamus, ut Dei, non nostre satisfiat voluntati; omnia nostra ejus moderantes arbitrio, Vitam etiam ipsam in ejus beneplacitum millies exponere parati. Sic filia Ieps-
te pro patris Victoria, quamVis amaram , mortem tamen oppetiit e . Hic autem, o benignissime Domine, cum te sub conditione pro te ipso orantem audio , nequeo , quin ejus memor sim orationis, quam post in Cruce pro me ad Patrem effundes. Sine ulla tunc conditione pro me orabis; absolute mihi petes ignosci; nihil tunc adjicies; plus enim me, quam te videris diligere, qui te pro me exponere morti non dubitas : Ideoque hic pro te orans, ab Angelo tantum confortaris, illic pro me precesiundens, exaudieris a Domino; hic oras voce, ibi cum lacrymis; hic in Horto, illic in Cruce. Ab hac igitur oratione cum Dominus surrexisset, & veni Dset ad discipulos suos , invenit eos dormientes prie tristitia , quam animo conceperant , ob ea , quae & ab ipsomet Domino futura audierant, & jam adverterant fieri. Increpavit tamen ipsos simul omnes primum blande admodum Dominus , inquiens: cur do mitis Z Non potuiytis una hora vigilare mecum d 8 singillatim vero ad
74쪽
ad Petrum ait: Simon, dormis a Z Tu, inquam, qui plura aliis te
facturum pollicitus es; tu, qui aliorum es futurus Dux & Magis lar, dormis' Admonet vero omnes humanissime: Vigilate, ω orate, ut non intretis in tentationem b , quod licet prius etiam dixi sui, tamen quia ingruentibus tentationum & tribulationum procellis, nullum est magis opportunum remedium atque refugium, id denuo memorat, simul iisdem considerationem ingerens propriae infirmitatis, dum ait: Spiritus enim promptus est, caro autem infirma se . Hoc profecto inter cetera a primis parentibus in nos haereditario jure pervenit, ut licet alta spiritu appetamus, ad ima tamen frequenter ipsa caro nos detrudat. Iterum secundo abiit Dominus, oe oravit, eumdem sermonem, diacens d , quo clarius & validius, quanta ipsius esset cordis amictio, eXprimereturi & doceremur nos itidem, quanti faciat Dominus in oratione constantiam i hac quippe importunitate mirum
in modum delectatur, ac plerumque differt dona largiri, ut saepius & ferventius petantur : Quod si longiorem etiam in illis
concedendis moram ducat, non minimus tamen in orantem ex
ipsa perseverantia fructus redundat. Rediit adhuc ab oratione ad Discipulos suos Dominus, qui non minus forte pro illis, quam pro se, animo angebatur. Omitissime Iesu, tu verus ille es Moyses, populi tui adeo amans, qui Tabernaculum intrabat ad Dominum , & exibat ad populum e); quia filiorum tuorum caritas atque dilectio etiam ab Oratione ipsa te cogebat recedere. Sed miseri Discipulit Iterum invenit eos dormientes ). O utinam non multo pejor iam in nobis reperiretur somnolentiat Illorum enim erant oculi concepto prae tristitia somuo gravati: Nos infelicissimi, Christo pro nobis in agone posito atque soli cito , dormimus , ut ne meditari
quidem velimus extremos ejus anhelitus, nec vocem audire; terrenis curis adeo gravati , ut mentem ad tam alta mysteria cxcogitanda nequeamus attollere. Quod si illorum tanta fuit confusio , ut , quid responderent Domino , ignorarent i heu , quid
nos inexcusabiles arguenti in extremo judicio Domino , ac tot collata munera improperanti , & rationem exposcenti , reponemus P
75쪽
7oHOM1LIA CUI ΙΙ. S. CAROLI BORRO ME Imus 8 suid respondebo, ajebat Propheta, ad arguentem me a 8 Et nos, cum inquirere coeperit Dominus , quid objiciemus , quid asseremus in medium 8 Et relictis illis iterum abiit , ω oravit tertio eumdem sermonem dicens b . Non caruit perseverans Domini oratio fructu suo ;Avaruit enim illi Angelus de talo, consertans eum e . Dormiebat sub junipero Propheta Domini Elias , Iezabelis saevitiam fugiens , tristis totus ac dolens , & mori mallens, quam Vivere ; cum ei Angelus Domini apparens , allato pane eumdem consortavit, proposita itidem ei itineris conficiendi longitudine d . Ecce Elias noster Christus , qui Iezabelem fugit, qui
secundum carnem , ut audistis , mortem horrebat ; sed apparet illi Angelus Domini de Coelo consortans eum : Et quid quaeso proponet, nisi aeterni Patris gloriam ex ejus morte proventuram , Scripturarum omnium & prophetiarum adimplementum consecuturum, & totius humani generis consummanὸam Redempti nem8 Forti, inquit Angelus, esto animo, hominum fortissime, Deus de Deo. Quid te haec prima Passionis terrent praeludia ρGrundis adhuc tibi rejiat via ce . Hicque arbitror ego, proposui cse Angelum quaecumque esset ille passurus : Quae quidem consolatio non minuit forte Domini mei dolorem; post eam siquidem factus in agonia, prolixius orabat f). O infinitam Dei dignationem l Ab Angelis , a servis suis & creaturis consortari non dedignatur ; nec potuit Angelus tantae calamitatis Domini sui spectator, hac saltem ratione, Domino suo non subvenire. Sed quanto magis aequum est, compatientibus Angelis, nos Domino compati, propter quos haec omnia fiunt ZEt 1aelus est sudor ejus sicut guttae sanguinis decurrentis in tem
num ). Quid tibi cum sudore , Domine Iesu 8 Annon Adae
peccantis haec fuerat maledictio , ut in sudore vultus sui vesceretur pane suo b 8 Si tu peccati particeps non fuisti , cur peccati subjaces poenae 3 AEgrotis provocatur sudor ad medelam : Ego, ego infirmus sum , & tu si adore manas; ego fibri corripior, &tu bibis medicinam amarissimam ; ego in crapulis & ebrietate cor gravaVi, & tu pro me dolore ac tristitia compleris; in me perniciosi & corrupti humores abundarunt , & tu sanguinem
76쪽
e venis emittis : Sudor hic tuus , Domine Iesu , in me pertranseat. Verum quo sudoris genere amantissime Deus asticeris 3 Guttas nempe sangimus, & non paucas, sed multas emittis, fumus enim sudor tuus, sicut guttae sanguinis decurrentis in terram. Fuit hic verus & naturalis Christi sanguis, qui e corpore ejus sacratissimo prae vi doloris est expressiis ; sed modo supranaturali &admirabili. Iam probe agnovimus , quia in te dolores Omnes admittens, universa , quae solari te poterant, longe abjecisti: Siquidem carere voluisti eo etiam sblatio, quo nos in maximis quoque aeruinnis constituti, aliquantulum videmur sublevari, cum gravissime dolemus; ad cor enim, quod est praecipua nostri corporis pars, totus sanguis, in ejus veluti praesidium & munimen,
accurrit: At vero in te , totus hic idem a corde recessit , ut per singulas corporis partes deflueret, adeo ut exangue & veluti inanime tunc in te cor permanserit , doloribus oppressum. Declarasti hic nobis , quanta caritate esses mortem passurus , cum haec tantum in te potuerit, ut sanguinem etiam sine se ro ex tuis membris eliceret. O Sanctissima Christi caro , cur
nunc sanguinem emittis Z Nondum adsunt flagella , spinae, clavi , lancea ; nondum serio agitur , nec ad tormenta est deventum : unde ergo hic sanguis 3 Sed indicas tu mihi miserrimo peccatori , quanta sit interior Christi cordis amictio , ex qua, veluti sumus ex igne, sudor hic sanguineus exundat.
Quis hic , dilectissimi filii , infinitam illam animae Christi
amictionem verbis exponat Z Objiciebat sibi ipse oculis singula,
s quae' pro nobis erat passurus supplicia , dolores omnes & dolorum circumstantias, quos etiam tunc tamquam delicatissimo suot corpori jam inflictos sentiebat. Dolebat de scandalo Crucis suae futuro , de Discipulorum fuga , de Petri negantis periuriis , demiserrimo Judae exitu & desperatione. Videbat , quam gravis esset futura Divina ultio de ingrato Iudaeorum populo , a quotam dira patiebatur , super quem , cum triumphans Civitatem ingrederetur, ita amare jam fleverat, ad Ierosolymam inquiens: quia si regumisses et tu, oe quidem in bae die tua , quae ad pacem tibi ca).VolVebat quoque animo , quam infructuosa multis accidere deberet ejus Passio acerbissima ; & ideo cum filia Iephte plorabat virginitatem & sterilitatem suam b) , eo quod ipse , qui gener tionem ceteris tribuit, in plurimis flerilis esset permansurus c): Videbat
77쪽
1 HO MI LI A. C V ΙΙΙ. S. CAROLI BORRO ME Idebat omnia omnium peccata, & singula singulorum, pro quibus, quantum ad se , pretio mortis suae erat Patri satisfacturus: Ρensabat ingratam hominum malitiam , qui ejus sanguine abutentes , aeternae morti se sponte sorent addicturi : Ardebat caritate infinita in Deum , & ideo premebant illum innumera scelera , quae in Deum eramus patraturi , & ideo extremo dolore angebatur. Scio, scio tamdem Domine, quid te sanguinem effundere jusserit. Mea prorsus peccata, mea tui ingratissima oblivio , Anima mea has guttas expressit sanguinis : Defessio haec tenuit te pro nobis peccatoribus derelisque utibus legem tuam sa), ideo tabe iere te fecit relus tuus , quia obliti sumess ιγ dolorum tuorum atque cruciatuum, nos indignissimi filii tui. Qui ergo fieri poterit , Fratres , ut tantus Christi dolor excidat animis nostris , ut torrens hic sanguinis tam pretiosi in vanum emittatur Z O Sacratissima terra horti Gethsemani, agnosce thesaurum hunc infinitum, & ne operias sanguinem illum , sed nobis restitue, quia noster est : Nos illum eduximus. Cur haec
cogitantes nos etiam non disrumpimur, non deficimus, non tabescimus 3 Cur non liquefiunt animae nostrae; cur laae venae non aperiuntur , cur non undique emittimus sanguinem Z Sed lacrymas saltem demus pro sanguine, sitiem memores simus & soliciti pro nostra salute , quae tam solicitum & anxium Dei reddidit Filium ; ut quod ille pro nobis, hoc nos pro nobis ipsis
faciamus. O quales cogitationes, & quam serventes Volvcbantur in Christi corde, ferro omni acutiorest Noverat ipse solus, quid esset peccatum, qui solus comprehendebat, quis peccato offenderetur. O peccator, si scires et tu, quid sit lethalem culpam contrahere, antequam de illa in animam admittenda consilium caperes , mihi crede , sanguine totus manares. O quam grave, quam laboriosum pondus est peccatum, quod non commissum , sed mente tantum conceptum , sanguineo Dei Filium sudore perfuditi Peccatum ipse non fecit ; sed illud solum meditatur , quod nos patravimus , & sumus patraturi : Et tamen prae oneris gravitate in terram dejectus sanguine di iuuit. Age nunc peccator, & noxas tuas veluti sestucam levissimam reputa, bibe venenum hoc, ut aquam, infelicissime caece : cognituruS, quando non proderit, quid sit peccasse; quam difficiles suerint viae, per quas nunc adeo libenter procurris ad mortem , quam
78쪽
i FERI A VI. IN PARASCEVE AN. MDLXXXIV. 73 amara fuerint pocula, quae nunc ori tuo adeo dulcia videntur.
Si sudoris hujus memores fuerimus, vix percipio, quomodo Deum offendere possimus , & a gravissimo hoc pondere nobis sponte
imponendo minime deterreri. ΡΑRs SECUNDA .
In agone positus acerbissime conflictabatur Dominus Iesus, ac prae dolore cx illius membris guttae sanguinis decurrebant in terram , Apostoli autem dormiebant. Ergone Discipuli in tam gravibus Preceptoris vestri angustiis somno oppressi jacetis 3 Absit, Reverendi Sacerdotes, ut feralis hic somnus nos
corripiat, in cura animarum tum nostrarum , tum earum , quae sunt nobis a Domino commissae 3 nam cum sic dormireui bomines,
inimicus homo meuit, oe superseminavis tu a . Sed non dormit proditor Iudas, non satellites & cohortes, non qui quaerunt vitam Christi perdere. Iam satis dormistis: Sufficit. Ecce appropinquavit bora , ct Filius hominis tradetur in manus peccatorum. Surgiate , eamus: ecce appropi uavit qui me truder b). Horresco , filii,
dicere quod actum est postea ; vix enim satis perpendere valeo, quid mirari potius debeam , Iudae-ne scelus , & obstinatam Iudaeorum perfidiam , an Domini nostri benignissimam caritatem. In multis quidem clarissime agnovimus , quod oblatus sis Domine , quia voluisi se ; Iste autem, quem ad orandum assumpsisti, locus , prae ceteris multis, hoc apertissime indicat. Potui Dses tu profecto, qui talum oe terarum funda df, alio te conserre ; sed locum clegisti, quem qui te erat proditurus Iudas optime noverat, quia tu eo frequenter convenire consueveras e). Et uctue loquente Domino ecce Iudas Iscariotes unus de duodecim
venit, oe cum eo turba multa cum gladiis, oe fustibus, misi a Principibus Sacerdotum , oe senioribus populi : qui autem tradidit eum , dedit illis signum , dicens : quemcumque inculatus 1uero , Use est , tenete eum , oeducite caute f . Erat improborum satellitum Antesignanus Iudas , qui, ubi primum accessit ad Iesum , dixit ei: AG Rabbi, ω osculatus est eum g . Sic Ioab Amasam osculatus, pugione
79쪽
consedit a . Nec dedignatus est Dominus a Iuda Osculum accipere , qui et nunc quoque a tam multis proditur , dum impuro corde non modo eum non Verentur osculari , sed etiam suscipere audent : Quinimo, sicut mansuetissimus Agnus ad eum , qui gladium prae manibus tenet quo eum mactet, accumrit ; sic ipse Iudae obviam benignissime processit, dicens: Amice, ad quid meisi ii b ' O bonitas infinita i Si proditor est amicus;
quonam affectu a te recipietur, qui te ex corde diligit & coliti Nescit inimici nomen caritatis divinae abyssus , nec eos , a quibus proditur, nec carnifices, a quibus vulneratur, Vocare novit, nisi amicos, inquiens : His plagatus sum in domo eorum , qui dile
bant me e . Amice ergo ait Iudae ) ad quid et mi li8 Apostole,
tot a me amoris donis assectus , qui hodie mecum istinxisti manum iu paropside d) , quem Corpore meo & Sanguine nuperrime pavi, cui ego tanta submissione pedes ablui; tu, qui socius fuisti lmeorum itinerum, administrator omnium nummorum, qui mihi la fidelibus tradebantur, testis meae vitae, auditor perpetuus meae ldoctrinae, constitutus a me in supremo gradu Ecclesiae Sanctae,
lux Mundi, sal terrae, coadjutor Filii Dei ; qui a me in nullo umquam laesus, sed supra meritum tuum semper dilectus & exaltatus fuisti: majori ideo supplicio dignus: su iam si inimicus meus moledixisset mibi, sustinuissem utique. Et si is, qui oderat me, super me
magna locutus fuisset : ab condissem me forsitan ab eo. Tu vero bomo unanimis, dux meus, oe notus meus , qui simul mecum dulces capiebas ciabo, in domo Dei ambulavimus cum consensu e .
Amice ergo ad quid vetiistii Ad perpetrandum scelus , quo
nullum turpius a seculo excogitatum est, aut commissum. Tu proditor extitisti, tu suasor, tenete; tu consultor, ducite caute; tu forsitan etiam in Deum vivum manus injecisti. Et cur tam caute duci volebas Z Num verebaris, ne, si sorte satellitum manus effugisset , Auctor misericordiae & pietatis in te desaeviret, te extremo supplicio afficeret, gravissime in te animadverteret 8Sed unde hoc tibi potuit in mentem venire , qui eum semper ad indulgendum adeo promptum agnoVeras Z An non, antequam illum proderes, minime noverat, a te sore prodendum Z Nonne , te praesente , hoc ipse ceteris dixerat Θ Nonne Petro , aut reli-
80쪽
reliquis mandare potuisset, ut te in frusta minutissima lacerarent 8Sed alienum fuit semper ab eo opus hoc puniendi a) ; non plectere venerat, sed parcere ἱ non judicare quemquam, sed absolvere. Ah Iuda, Iuda, osculo Filium b inis trudis, Deum ipsum,
Magistrum tuum & indulgentissimum Patrem , quem tot mira-l cula edentem vidistit Non veritus es , ne , divin1 ulciscentet dexicia, aperiretur illico terra, & te, omnium hominum ingra-l tissime, vivum absorberet 8 Non cogitas , adhuc paenitentiae locum esse Z An ignoras, quia in quacumque hora ingemuerit peccator ait Deus , omulum iniquitatum non recordabor amplius b pQuo autem modo vel signo , hoc sacrilegum scelus perpetras λSalutatione Ave Rabbi; osculo, signo pacis. Et quae isthaec tanta audacia atque temeritas, ut perfido tuo ore , divinum Christi os audeas osculari , & impurissimis manibus , latro nequissime , Regem Floriae contingere λCum vero tanta de Filio hominis virtus exire e consue- Verit, quomodo nunc, ejus auctoritate , potestate , ac virtute non diminuta, ad illius contactum non commoveris, non lique- sis, in lacrymas non resolveris ρ Ignem ipsum caritatis Oscularis , & tangis , nec totus consumeris 8 Adhuc durus & frigidus remanes 8 Proh inauditam duritiem l Sed utinam hisce etiam temporibus , plures Iudae imitatores , ejusque participes sceleris non existerenti Quid enim est , impuris conscientiis, peccarorum sordibus scedatos quosdam ad Sacrosanctam Eucharistiam sumendam accedere , nisi Iudae osculum Christo infigere Τ Annon hi, quem ille adhuc mortalem , infirmum , atque passibilem in manus Pharisaeorum & satellitum tradidit , immortalem nunc, gloriosum, & impassibilem in manus peccatorum ac Daemonum tradunt 8 Et quo in loco , o Iuda , scelus tuum comples 8 In loco, inquam, orationis; in loco, in quo tot pro te Dominus lacrymas effudit, in quo tua illum cauta tot angustiis comprecsit , ut sanguineo sudore conspergi compulsus fuerit; in quo demum omnium virtutum scholain tibi aperuit. Sed si quae condigna causa ad hoc te impulisset, si quam a Dei Filio noxam passus esses , excusatione aliqua te dignum existimaremus. Narra, obsecro, si quid habes contra ipsum, ne tam grave appareat facinus tuum. Verum ipsa , quae te impulit, causa auget in immensum culpam tuam . Ut triginta lucrareris ar- Tom. IV. K II gen-