L.B. Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universae in quinque tomos distributa. Tomus primus quintus .. Tomus quartus, qui geographiam cum hidrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur

발행: 1751년

분량: 442페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

9 o Elementa Geograpbia is Hydrographia

ripheria integra Telluris contineat gradus Ibo, hoc est, quindecim vigesies quater ; toto itinere peracto , meridiem a horis, seu die integra, anticipavit. Quare si as Decembris

domum revertitur ; in navi 26 nu. meratur . suod erat unum . Quodsi vero eadem navis occasum versus excurrat, intervallo Issraduum promota meridiem habet,

cum in loco , ex quo solvit, hora Prima pomeridiana existit c s. 23 , adeoque unius horae jacturam facti , utique in integrum diem seu horas viginti quatuor excrescentem , toto Telluris ambitu percurso. .d erat

alterum a. COROLLARIUM.

σ3. quare si duae navea in mari s hi muttio obuiam fiunt , notabili itinere iam peracto rduobus diebus in diariis suis a se in v eem dis set re debent , ex. gr. dum ea , quae versos Orientem exeurrit . numerat is Iunii ε altera , quae ad Oeea sum tendit , numerat decimum ter. tium ejusdam mensa.

102쪽

ELEMENTA

CHRO NOLOGIAE

O N parum difficultatis habet Studium

Chronologicum, si nil admittere in antismum induxeris, nisi quod demon stratione & auctoritate probata nitatur et requirit enim non modo Astronomiae atque Geographiae , consequenter etiam Arithmeticae , Geometriae Elementaris & Trigonometriar utrius

que cognitionem minime vulgarem . verum etiam multam in Monumentis veterum excutiendis assiduitatem .

Enimvero praesentis instituti ratio non permittit , ut eas dissicultates enodem , quae in Parte Chronologiae Historica occurrunt . Sussicit mihi ea exposuisse, quae Mathematicae sunt considerationis de quorum ope ex Monu mentis veterum diveris Anni formae atque Epochar apud diversas Gentes constitui possunt , aliorum fide hac qui

dem vice a nobis commemorandae . Suadeo autem , ut

M a quis

103쪽

quis Algorithmum vulgarem ex Arithmetica addiscat &terminos quosdam Astronomicos ex prima praesertim δε- stronomiae parte una cum Globorum usu sibi familiares reddat , antequam ad haec Chronologiae Elementa perlata Senda accedat . Alias enim obscura videbuntur & difficilia , quae revera perspicua ac plane obvia existunt . De Chronologiae utilitate ut dicam , opus non est : dudum enim agnovere Viri praeclari, Chronologiam alterum eL se Historiae oculum, ita ut Historici consummati titulum non mereatur Geographiae ac Chronologiae rudis atque ignarus. Usum etiam praebet Theologis cum in Scripturae quibusdam locis interpretandis , tum in Historiar Ecclesiasticae Studio rite pertractando.

104쪽

CHRO NOLOGIAE

CAPUT PRIMUM.

De Die ejus partibus, Horis nempe ac Scrapulis horariis.

DEFINITI

CHNnologia est Scientia tempora metiendi ac dimaguendi .

3. Dies ciuilis est Temporis spatium, quo unica revolutio Solis cir. in Tellurem aut , si secundum rei . eritatem loqui ames , unica Telluris vertigo 'absolvitur . Joannes de

sequuntur Diem naturalem appellant. Graeci αὐέ- Vocant. COROLLARIUM.

4. Dies ἱdeo ei viles inaequales sunt o Won. in , di rarum inaequalitas det armina tufi

s. Dier naturatis est Temporis spatium ab ortu Solis usque ad eius occasum elabens . Alii cum Ioanne deSACRO BOSCO artificialem dicunt.

COROLLARIUM.

a. Data se tu e latitudine loci, quantitas DIE naturalis ad quemeun qua Diem ei vitem deteris minatue g. 213 Aspon. .

105쪽

sq. . Elementa Chronologia.

Nus ca) DEFINITIO 6.8. Nox est Temporis intervallum, quo Sol sub Horizonte commoratur

COROLLARIUM.ς Est igitur eomplementum Diei naturalis ad ei vilem g. a. 3 ) γ , adeoque data quan titate Diei naturalis 6 6 4 , Noα etiam da

tur 4

I . Initium seu Encha Diei civili, est terminus, a quo dies unus in-eipit & in quo proxime praecedens

terminatur. COROLLARIUM I.

it. Ut lettur discerni possit , in momento temporis eonni tui debet , quci Sol loeum Collisaei te diseetnibilem Oeeupat.

I 7. Hora est pars aliquota Diei etivilis , communiter vigesima quarta . raro duodecima . In priori casu dicitur fimplex; in posteriore composita.

g2. Commoda ideo Epoe hae sunt momenta , quibus Sol transie .ei per Hoethontem . vel pes Meridianum .

33. Quoniam nullum moenemum per obser Nationem accuratius determinari potest , quam quo sol Metidianum superiorem trantie s LA δνοα ὶ , eum ortus & se ea sus solis per refraesionem turbentur , & rarius elrea Flori. Ontem evilum se a nubibus liberum s s. s44. 34ο Astν-. ) r optima omnium Epocha est nisint ad i es, si Temporia exam habenda ratio ι g.

COROLLARIUM q.

TO Et quia Dies naturalis eum ortu Solis In ei pit atque in oeeasu eius finitur ff. s. , praetereaque transitus Solis per Horizontem vulgo Deile obstri ab Ilis , quantum ad usum ei vilem sumeti ; Epoeta Diei ei vilis in usum civilem optima videiat ortus vel oceasus Solis

DEpINITIO 7. I9. Horae Babylonicae sunt Horae aequabes, quae numerantur ab ortu S Iis, continua serie 2 . DEpi NI Tio 8. 2o. Horae Italicae sunt Horae te quales, quae numerantur ab occasia Solis continua serie viginti quatuor . DA

106쪽

De Die Horis, & Scrupulis Horatiis, Cap. I. 93'

DEFINITIO '. et r. Horae intronomicae sunt Horae aequales, quae numerantur a meridie continua serie viginti quatum. DE s INITIO IO. 22. Horae Europaeae sunt Horae aequales a media nocte sqpputatae, quarum duodecim inde usque ad meri. diem, duodecim vero a meridie usque ad mediam noctem subsequentem

numerantur.

I a. Horae ideo Europaea pomeridianae coinei. dunt eum Astronomi eas .

DEFINITIO II. et . Horae Iudaicae seu Planetariae, vel Anti ae sunt partes duodecimae Diei naturalis atque noetis. COROLLARIUM T.

s. Quoniam Non nisi tempore 2Equinoctii Nox Dieὶ naturali aqualia est i g. reto soram. ὶ Horae Iuda lex a turnae nonni si an AEquinoction Oelurnis aequales sunt.

26. Et quia extra AEquatorem Dies natura. Ies usque ad certum terminum continuo cre. seunt , deinde usque ad alium rurius deere.

seunt s. 233 Ast νοεν. ue Horae ludateae unius Diei non su ut aequales Horis alterius Diei.

et . Quod si data latitudine loel , ad datum Diem ei vilem quaeratur longitudo Diei natura. li, at qua 1 osis eir. Astron. ) S utraque per a a dividatur prodibit quantitas Horae tam nocturna , quam diurnae . Ex. gr. sit longitudo Die as, ideoque Noctis Horarums; erit quantita a Florae diurnae 1π , nocturnae 4 unius Horae Europaeae.

DEFINITIO X2.22. ' Horae Norimbergenses sunt Horae aequales, quarum nocturnae ab Occasu, diurnae ab ortu Solis numerantur, longitudine Diei naturalis atque Noctis non secundum veritatem A. stronomicam, sed ex decreto Senatus determinata . Nimirum ante Te forismationem Calendarii , quae A. 17oo contigit, erat

Dies minima a. hor. x6 No a

a octo ra Febr.

Sed post resormationem Calendarii, hoc est ab A. aroo, est

a 1 Octobrix. Febr.

Quoniam Horae Europaeae pomeridianae cum Astronomicis coincidunt s. 23 , conversio locum non habet, nisi in Europaeis antemeridianis, seu cum Astronomicae plures existunt quam Ιχ. Ab Hora itaque Astronomica data subducantur I 2, ut relinquatur

Hora Europaea diei sequentis.

Cona

107쪽

66 Elementa Chronologia.

Contra Horae Europaeae antemeriis dianae addantur Ia, ut prodeat Astronomi ea diei praecedentis.

Ex. gr. Si detur Hora Io Astronomi ea diei νγ Deeembris ἰ erit ea Hora 1 matutina Euroiarae a diei is Deeembris . Contra s detur Hora Europaea 7 matutina diei Is Deeembris; erit ea Hota Astronomi ea to die εἶ Decembris.

Quoniam disterentia inter Horas Babylonicas & Astronomicas est dimidia quantitas Diei naturalis & Horae Baby lonicae antemeridianae ad diem civilem praecedentem reserendae s. 29. ar γ:Quantitas dimidia Diei naturalis subtrahatur ab Hora Babylonica data, aucta a Horis, si illa minor extiterit, ut relinquatur Hora Astronomica in casu priori eiusdem, in posteriori diei civilis praecedentis.

Εx. gr. sit data, die et a Martii, quando lon. gitudo diruidia Diei naturalis 6 Horatum, HO. ra Babyloni ea ο ι erit ea Astronomica a dieixi Martii . Sed s detur Babyloniea quarta , erit eadem Astronomiea eta diei dici Martii.

Contra Horae Astronomicae datae addatur longitudo dimidia Diei naturalis, & a summa abjiciantur et , si

hoc numero major extiterit ; ita ha

bebitur in casu priori Hora Bais lonica ejusdem diei , in posteriori vero diei sequentis.

Ex. gr. Sit data , die Et Marsi , Hora Astro. nomica 3, erit ea Hora s Babylon .ca eiusdem diei ; sed s de tve Hora Astronomiea 22 die illo Martii, erit ea Hora ε Babyloni ea diei ax Μar- Europaeaarceontra Europaeae in Babylonieaa, Gpnius Babyloni eae vel Europaeae in Astronomi . eas convertantur I. 3οὶ

PROBLEMA 3.3 . Horas Babsonicar in Europaeas

convertere oe contra. REsoLUTIO.

I. Quaeratur tempus seminocturnum ad Diem eivilem datum sub elevatione Poli data . a II A. siron. ).2. Hoc tempus Horis Babylonicis addatur . Quod si aggregatum fuerit

xx Horis minus, Horas Europaeas ante meridianas exhibebit : sin vero majus, Horae I 2 inde abjiciantur, ut relinquantur Horae Europaeae pomeridianae g. 19.229.

Ex. tr. Sit tempus seminoetu raum Horaeum ν, Hota Babyloniea 4, erit Hora Europaea an temeridiana ri. Sed si Hora Babylon ea se o, etsi Europaea pomeridiana 4.

Contra ab Horis Europaeis antemeridianis subtrahatur tempus semino diurnum, ut relinquantur Babylonicae : Europaeis vero pomeridianis addatur tempus semidiurnum, ut prodeant Horae Babylonicae st. cit. .

Exemplum praeeedens Deile hue applieatur . Etenim si ab Hora Europaea an temeridiana ra , subtrahatur tempus seminosurnum γ Ilorarum, relinquetur Hora a Babyloniea e si uero po meridianae Europaeae a addatur tempus semia diurnum s Horarum , prodibit Hora Baby Io niea s.

COROLLARIUM.

I . Convertemur ergo Horae Babylonieae in

3s. Horas Italicas in Europaeas cox. vertere oe contra.

108쪽

De Die Horis, m Sc. palis Horariis. Cap. I. 9 Z

REsoLUTIO. T. Quaeratur tempus semidiurnum &semi nocturnum ad Diem civilem

datum sub elevatione Poli data I.

a II. Astron. . Σ. Ab Horis Italicis subtrahatur tem pus seminocturnum, ut relinquantur Horae Europaeae ante meridianae , si fuerint duodecim pauci res; pom Gidianae, si plures, adiectis nempe ulterius Ia I. ZO. 12 . a. Quodsi Horae Italicae datae suerint

minores tempore seminocturno , addatur tempus semidiurnum, ut prodeant Horae pomeridianae Euro' paeae Diei praecedentis .

Ex. gr. quaeratur, D. 2 Martii, cum tempus semi nod urnum est 6 Horarum , Hora Eu-xopaea responderis It liea: ο τ reperietur main tutina ejusdem Diei civilis. Sed Horae Itali eaea respondebit Europaea pomeridiana Io diei eto MartilaContra ab Horis Europaeis pomeridianis , s fuerint tempore semidiurno majores, subtrahatur tempus se. Inidiurnum, ut relinquantur Italicae diei sequentis. Ad Horas vero Europaeas antem ridianas addatur tempus seminocturnum & ad pomeridianas tempore semidiurno minores praeterea I 2, ut in utroque Casu prodeant Horae Italicae

ejusdem Diei.

Exemplum praeeedens Delle hue trahitur. Etenim si ab Hora xo pomeridiana dies ara Mariseii subera hatur tempus semidiurnum o Horaiarum. relinquetur Hora a Italiea diei M Mae iii. Si vero Horae 3 matutina Europaeae die illa Martii addat ut tempus seminocturnum ε iti. dem Horarum prodibit Hora Italiea st diel xi Maraii.

COROLLARIUM.

Italieas in Astronomieas eonvertere di e utra .

PROBLEMA S. 37. Horar Judascar in Europaeus es

Europaeas in Iudaicas convertere . Raso LUTIO.

I. Ad Diem civilem datum sub elevatione Poli data quaeratur tempus ortus & oecasus Solis & longitudo Diei naturalis atque noetis β. MI

a. Longitudo Diei naturalis dividatur in rχ partes aquales quotus erit quantitas Horae Iudaicae unius diurnae 27 I. Ea igitur ducatur in numerum Horarum Iudaicarum datum & fa- istum addatur tempori ortus Solis: ita prodibit Hora Europaea antemeridiana , si aggregatum fueritra Horis minus , sed pomeridiana , abjectis ulterius 12, si fueri cmajus.

. Quod si longitudo Noctis in rχ par

tes aequales dividatur; quotus erit quantitas Horae Iudaicae unius nocturnae : unde ope temporis occasus Solis, ut ante, invenitur H ra Europaea vel ejusdem diei, vel diei sequentis , si nempe aggregatum excesserit Horas Ιχ.

Ex. gr. Ni longitudo Dei naturalis as H rarum , erit quantitas unius Horae Iuda leae et νHorae Europdia di oetus soli a continget Fq. antemeridiana . Quod si ergo desideretur Hora Europaea , quae octavae Iudaicae respondo; .reperiatur Nora Pomeridiana, Sit longitudoenos is s Horarum, erit quantitas Horae Iugai. eae N Europaeae . quod i ergo a. u a , addatur Oeeasus solist seu Horae s prodibit Horaro ri Europaea promeridiana respondens Harma Iudai eae nocturnae .

109쪽

Elementa Granilogia.

vertendae, ab iis auseratur tempus,

quo Sol oritur , & residuum divid tur per quantitatem Horae Iudaicae supra inventae: quotus indicabit Horam Iudaicam quaesitam.

Ex. gr. si detur Hora nona Europaea 3 inde ablatum tempus ortus relinquit s. Quare se s

dietidas per x θ; prodibit Hora Iudaι- 3. COROLLARIUM. s. Quoniam Horae Europaeae in Astronomleas si . to 3 . Babylonieas a di Itali eas s si, 3 converat possunt ἔ Judaicae quoque in Λ-

DE FIN TIO 13. 39. Minutum primum est pars Hinradi aequalis sexagesima : quod si denuo dividatur in partes sio, Pradlabit Ministim secundam, di sic in im finitum . DE p INITIO 14. o. Scrupulum Chaldaisum est En a unius Horae aequalis. Talia scrupula dicuntur etiam ab Hebraeis Helahim. Sc HoLION.

PLO BL E M A 6. 42. Scrupula Chaldaica convertere in minuta horaria o contra . R aso LUTIO.

Quoniam scrupula Chaldaica 18 aenui pollent tini minuto primo I. O , per et 8 divisa abeunt in minuta timi aria , horaria vero per 23 mula, plicata in scrupula Chaldaica degenerant .

CAPUT II.

DEFINITIO 1 s. l43. πν Ebdomas seu Septimana est l

intervallum septem die-i

rum.

DEFINITIO I 6. s. Dies Hebdomadum nomina sortiuntur a P Ianetis , ita ut Prima dicatur Dies Solis , secunda Luns , tertia Martis, quarta Mercurii, PIn ta Iovis, sexta Veneris, septima o a' turni . Stylo Ecclesiastico dicuntur

110쪽

De Hebdomadibus, Messibus m Anno. Cap. II. 99Feriae, addito ad distinguendum prinnomine ordinali, ita ut Dies Solis ex. gr. dicatur Feria prima.

DEFINITIO 17.

g. Mensis Solaris est Temporis spatium , quo Sol signum Eclipticae unum

percurrit. COROLLARIUM I.

4s. quodsi ergo ad motum scilia verum resis p cimus , Menses Solares sunt inter se inaequaleam

DEpINITIO I 8.sa. Mensis Lunaris periodicus est quantitas Temporis , quo Luna affidem Zodiaci punetiim restituitur.

sῖ. Mensi Lunaris, ἐξοχα, si edi ictus, seu Menses Lunaris synodus' , est Temporis intervallum , inter duas conjunctiones Lunae cum Sole seu duo Novilunia proxima , intercedens.

s s. Mensis Illuminationis est Tem. poris intervallum, quod a prima Phasi, qua Luna post Novilunitam conspicitur, usque ad primam Ρhasin , ua post Novilunium proxime sequensenuo apparet, intercedit. COROLLA RIUM

sa. Quoniam Luna poss Novilunium nune eitius , alia vero vlee tardius apparat ι Mensa Illuminatiotiis non est eiusdem constanter quantitatia .

Turea a

DEpINITIO 2I.s8. Mensis Apronomicus seu naturalis est . qui exacto intervallo motui Lunae vel Solis respondente mensuratur.

SEARCH

MENU NAVIGATION