L.B. Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universae in quinque tomos distributa. Tomus primus quintus .. Tomus quartus, qui geographiam cum hidrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur

발행: 1751년

분량: 442페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

in loeo media nox est ι dum in altero meridies existit.

DEFINITIO 3 s. Igo. Antipodes sunt Incolae diametraliter sibi mutuo oppositi.

II. Antipodes sunt in eiusdem Merid Iani sem ei reulis diuersia . & hine uno in toto meis dia nox est , dum in altero meridies exiuit , horasque eontrarias numerant Antipodes.

COROLLARIUM 3.

COROLLARIUM A.

s s. Dum ergo uni sol oritur, alteri mee id it β. as Afron. atque hine unius dies alterius nox est i si sis in.

THEO REMA 28. I 86. Antoeci oe Antipodeι Zonarum temperatarum oe frigidarum tempestares anni contrarias habent, nempe cum tino in Ioco hiems es, in altero aesar exsit; cum in ono ver es, in astero autumnus exsit oe contra. DEMONSTRATI .

Cum enim cita si in Hemisphaerio Boreali , o χ, in Australi I. 1 p ron. γ; dum in illo aestas est, in hoc hiems existit . I 7. II 2 , conseque ter quia declinationes o & o Daequales I. 18 et Astron. γ, adeoque veris & autumni initium cum ingressu Solis in AEquatorem connectitur I. 78. 799, dum in illo ver est, ita hoc autumnus existit & contra g. cit. in . Sed Antaeei & Antipodes ire diversis Hemispheriis habitant s.

I 76. Ito : ergo etiam tempestates anni contrarias habent. me. d. THEGREMA 29. 187. Antoeci oe Antipodes Polos dAversos aequaliter elevatos habent. DEMONSTRATIO. Aniceci habent latitudines aequales, sed diversi nominis I. 176 . Sed latitudo aequatur elevationi Policognominis I. s4 γ . ergo Antoeci habent Polos diversos aequaliter elevatos. Quod erat unum. Ouoniam Antipodes communi H

thm. . suod erat alterum. COROLLARIUM.

. s. Habent ideo Antipodes latitudines aevi

52쪽

De Auloecis , Periaecis di Antipodibas. Cap. VI. 4t

ΤΠ Eo REMA 3Ο. I 89. Antores oe Antipodes diem longissimum oe brevibsimum anui , im nodies ac noctes aequaler opposito tempore babent , nempe quando uno loco dies longissimus, in altero brevissimus est oe

contra. DEMONSTRATIO.

Aniceci & Antipodes Polos diverissos aequaliter elevatos habent I. I 87 , adeoque in locis Eclipticae oppositis cum eadem sint declinationes g. I98 Astron. , eaedem reperiuntur differentiae ascensionales I. ao 6 Asron. , consequenter dies ac noctes oppositae aequales sunt cI. 213 Asron & hine uno in loco dies brevissimus, quando in altero longissimus existit. n. e. d.

COROLLARIUM T.

3οα Unius ideo dies sunt alterius noctibus aequales.

st. Cum dies in uno loeo erescunt . in al-eero deerescunt.

THEO REMA 3I. I92. Antaecis in AEquinoctio MI I mat oririar oe occidit, sed reliquo tempore uni cuius, alteri tardius. DE MONSTRATIO.

Antaeci sub eodem Meridiano siti I. I 77 , adeoque AEquator AQ. perimisi Oper. Matb. To. IV. Horizontis utriusque HR & hr intersectionem O transit I. 87 Apron. . Sed tempore AEquinoctii Sol in PEquatore haeret s. 13a . Ergo tum Sol Antaecis simul oritur & occidit. Luod

erat unum.

Sed dum Sol versatur in signis B realibus, citius ad Horizontem H R, quam ad alterum br pervenit; contra vero in Australibus citius ad br, quam HR : adeoque uni loco citius oritur, quam alteri. Quod erat alte

rum.

3 93. LEae stellae dato loco nunquam ccidunt, Antaecis oe Antipodibus ejus

dem nunquam oriuntur oe contra . DEMONSTRATIO.

Antipodes eundem Horizontem habent I. I 8 : ergo quae uni nunquam occidunt stellae , alteri nunquam oriuntur I. 39 Asron. f. Muia erat

suum.

intervallo PR circa Polum P revolvuntur stellae, adeoque in Horizonte HR non occidunt, eaedem in Horizonte br non oriuntur I. I9 Aprem . Eodem prorsus modo ostenditur, stellas, quae intervallo pr circa Polum prevolvuntur, adeoque in Horizonte henon occidunt, in Horizonte HR non oriri. Muod erat alterum .

53쪽

obvertant, vel Antipodes eandem ad AEquatoris idem tunditum convertant , fidem uni oriuntur a dextra, alteri a istra. DEMONSTRATIO.

Sint enim Antaeci in Z & e constituti sub eodem Meridiano I. 177 . Quodsi ergo sibi mutuo faciem obvertant, dextra unius in t & sinistra alterius in Z opponentur Horizontibus ortivis br& HR I. 6o Asron. . Quae igitur uni in Z a sinistra oriuntur sidera, ea alteri in t a dextra oriunturs s. ry Apron. . Nec absimili modo idem de Antipodibus ostenditur. Q e. ἀT MEO REMA 3 .

bent Antaeeos 2 Periaeci eorum isdem sunt qui Antipodes.

Aniceci habent eandem longitudinem & latitudinem pariter eandem, sed diversi nominis g. I 76 . Quare cum in AEquatore nulla sit latitudo I. s 3 ; nulli quoque incolarum in eodem sunt Antaeci . cuia erat unum. Peri ceci habent latitudinem eandem& eiusdem nominis, sed longitudinem semicirculo disserentem g. 178 . Quare cum in AEquatore latitudo sit nulla seu infinite exigua I. sI Periaeci Incolarum AEquatoris erunt in AEquatoris puncto semicirculi intervallo remoto , hoc est in puncto diametraliter opposito I. II 3 Geom. . Iidem ergo sunt cum Antipodibus g. 18o . Q e. d.

dem Polum aeque elevatum singulosque anni diei oe noctes aquales habent, oes Hae stellae supra rerum Horiῆontes

aequali temporis intervallo commoram tur, ac in iisdem Horieontis gradibus oriuntur oe occidunt. DEMONSTRATI . Incolae ejusdem ParaIleli eandem latitudinem eamque cognominem habent

s. 33 : ergo eandem quoque Poli ejusdem elevationem I. . cond

erat unum.

Quia elevatio Poli eadem , per δε- monstrata , in iisdem punctis Eclipticae I. etosi Asron. , &earundem stella

rum eaedem reperiuntur disterentiae a

scensionales I. abs Asron. . Ergo longitudo diei atque noctis I. a II. Uron. & mora stellarum supra Horizontem eadem I. 268 Apron. .cuod erat secundum ac tertium. Similiter quia elevatio Poli eadem , per demonserata, amplitudo ortiva αoccidua eadem g. ros Astron. . Sol ideo & stellae in eodem Horizontis gradu oriuntur uc occidunt s. 39s ron. . Quod erat quartum. Diuitiaco by Coral

54쪽

De Anta cis Periaecis e

97. Stella , quae uno in to eo Parallell semper talent vel patent, in alio quoeunque elusidem similiter semper latent vel patent g. 27

ros. Quoniam Perloeel in eodem Parallelo habitant arg ) . singulos anni dies te noctes aequales de Polum eundem aequaliter elevatum habent i sol de stellae eaedem in iisdem Hori Eontis gradibus ipsa oriuntur ae aequali tempore super Horitonte eommorantur ι οεὶ ; eaedem denique stellae iisdem semper latent ,

THEO REMA 36.199. Incis ejusdem Paralleli Hrii iisdem, seu ejusdem nominis, Solem oesellar easdem aeque supra Horieontem elevatas vel infra eandem depressas

Incolae ejusdem Paralleli eandem habent Poli eiusdem elevationem r 96 . Ad horas igitur eodem modo a meridie unius cujuslibet loci numeratas altitudo vel profunditas Solis atque stellarum eadem I. goo AEliron. . R e. d.

2oo. Cum Perloeei in eodem Parallelo habi tent ars ); idem quoque de per Meis varet .

THEO REMA 37.2O2. Incolae ejusdem Parallel omnes anni tempestater easdem oe eodem tempore habent.

DEMONSTRATIO.

Solis enim meridiana altitudo singulis diebus in locis singulis eadem G. 199 . Sed a distantiis Solis a vertice seu altitudinibus ejus meridianis variatio tempestatum statarum pender β. 76 & seqq. . In eodem igitur parallelo tempestates eodem tempore eaedem sunt. e. d. COROLLARIUM.

1o . Ergo perlaeel tempestates statxs eodem tempore iaciem habent i s. 133 .

2o . Periaeci horas contrariar numerant . DEMONSTRATIO.

Sunt enim in Meridiani eiusdem semicirculis oppositis I. r 78 atque uni meridies e It, dum alter mediam noctem habet I. I 79 . Quare cum AEquator per Μeridianum utrobique aequali celeritate moveatur I. II 6 ran. ; horae a meridie unius loci

numeratae coincident cum horis a media nocte alterius numeratis. Q e. d. TREO REMA 39. .aos. Poli non babent Periarcos , s-bique mutuo sunt Antaeci ct Antipο-

Peri ceci enim latitudinem eandem& cognominem habent c s. et 78 . Sed cum praeter Polos non dentur puncta , quae nonaginta gradibus ab AEquat re in eodem Hemisphaerio distant I. 1 ; Poli Peri oecos habere nequeunt.

Quia erat unum.

Antaeci sub eodem Meridiano siti F a. sunt Disitirco by Corale

55쪽

sunt cI. et 7 & latitudinem eandem, sed diversi nominis habent cI. I 76 . Quare cum Poli etiam in eodem Meridiano sti sint g. zo latitudinem eandem, nempe 9o', sed diversi nominis habeant I. I ); Poli sunt sibi mutuo Antaeci . cuia erat secun

dum .

Poli denique sibi mutuo diametraliter opponuntur I. Iχ : sibi mutuo igitur Antipodes sunt I. 18o .

dum Antaret. DEMONSTRATIO.

Peri ceci i& Aniceci e eiusdem lo- ei Z sub eodem meridiano habitant I. 177. 179 . Iam si A sit aequator ; erit AZ-Ar m Qi I. 176.178 P. Sed APQ est semicirculus A. r ergo etiam e Pi semicirculas est I. Is Arithm. , consequenter i& et sibi mutuo diametraliter opponuntur I. II s Geom. in . Sunt ideo Periaeci i loci Z eiusdem loci Anice corum t Antipodes I. 18o P. Quod

erat unum.

Antipodes L & Periaeci i ejusidem loci Z sub eodem Meridiano siti g. I 79. I 82 . Quoniam vero Q L 222 ATm I. 178. 13 8 3; Antipodes L& Peri ceci i loci Z eandem latitudinem , sed diversi nominis habent I. sa P. Sunt ideo Peri ceci ι Antipodum L Antaeci c I. 1769. uuia

erat alterum

CAPUT VII.

Do Plagis , Ventis oe Tempestatibus vagis.

2o7. I Laga est intersectio Horio I zontis & Circuli vertic

iis . COROLLARIUM IO

xe . Tot ideo sunt plagre . quot HorizontIs puncta, hoe est, numero intinitae .

aro. Plagae indieantur per rectas ex punct in plano Horigontali assumto undiquaque in infinitum excurrentes.

56쪽

De Plagis, riviis & Tempestatibus vagis. Cop. VII.

sectiones Horizontis & Meridiani atque Circuli verticalis primarii. Nempe intersectiones Horizontis & Meridiani vocantur Septentris Nosto &

Auster , SUD , quarum illa Polo

septentrionali, haec meridionali vicina r intersectio Horizontis ortivi &Verticalis primarii Orieni ; ΟsT Pintersectio Horitontis occidui & Verticalis primarii occidens EsT .

COROLLARIUM.

tet. Coine Munt ideo eum Cardinibus Mun.

mediae sunt, quae inter Cardinales in . terjacent . Sunt vel primariae, quae aequali angulo a duabus Cardinalibus remotae; vel secundariae , eaeque aut primi ordinis , quae aequali angulo a

Cardinali & primaria quadam vicina distant; aut secundi ordinis , quae aequata angulo a quadam Cardinali vel primaria & secundaria primi ordinis

removentur. COROLLARIUM.234. Collaterales ideo primatiae a Cardinalibus Aistant angulo 43 graduum s seeundariae. primi ordinis a Cardinali & primaria eo lia te rati vieina a titulo et 10 aes; seeundariae seeuadi ordinis a Cardinali val primaria ecillaterali ecseeundaria primi ordinis aio as

DEpINITIO 39. 2Is. Ventus est motus aeris sensi.

bilis. Dividuntur venti in Carina. Di & collaterales vel primarios, vel secunda ν primi ac secundi ordinie pro diversitate plagarum, ex quibus

spirant. Nomina Germanica vent rum pariter ac plagarum Collateralium primariorum componuntur eX

nominibus Cardinalium , ita ut Septentrio & Auster praeponatur; nomina secundariorum primi ordinis ex nominibus Cardinalis & primariae adiacentium, ita ut nomen Cardinalis praeponatur; nomina denique secundariorum secundi ordinis ex nominibus Cardinalis vel primariae adiacentis & Cardinalis proximae vocula ad gen adiecta. Latinis nomina peculiaria sunt: quae omnia ex tabula adjecta manifesta sunt. Nom, Di iligod by Coos le

57쪽

2 6 Elementa Geographia & H; Irographia

Nomina plagarum &ventoru m.

1 ei garuml distantiae. Nomina plagarum &

ventorum .

plagarum distantiae. Germanica Latina a Septent. Germanica Latina a Meridie

i. ternaehι

SEPTENTRIO

vel Boreas

Otaci

a. 2 ora genos en Hyperboreas Hypaquilo Gallicus

inia

Mess

Aquilolatia

Noto libycus, Ausit Atticus A. Nora Os Meibboreas

Graecus

ten Mesen Hypolibs, Hypasricus,

ZEPHYRUS,

Favonius,

Occidens Suden Hypereurus 26. area gen2 riden Hypargestes, Hypocorus

ine' Argestes, Caurus, Corus, Iapix

genriisdem Hypothrascias,

58쪽

De Plagis, Ventis &

paras . Nomina venDistin νa Nomina ven, Distantiatorum a Septen torum

sis. Argestis Iab orient. ab Oeeid

g. Ornithias s o. Etesiae

PROBLEΜΑ 32. et 17. In dato quolibet Telluris loco determinare plagas singulus.

1. In plano Horizontali designetur linea Meridiana NS g. Ieto Asron. , quae altero sui extremo N Boream, altero S Austrum indieabit c 9. 8o ron. & s. 2IL

2. Linea Meridiana NS dividatur bi. fariam per rectam o ad N S perpendicularem : erit in o Oriens, in W autem Occidens.

3. Dividantur anguli recti m CS &NCo bifariam per rectam s. 2I,& OCS atque N per rectam I 29; erunt in f, 13 , 21 & 29plagae collaterales primariae.

a 3 Geograph. Rest rin. lib. ici. s. 4s . . Lib. s. c. o.

rectas 3. 19 , 7. 23 , II. 27, IS. II; erunt 3, 7, D, IS, 19, 33,

27, & Ir octo plagae intermediae primi ordinis. Ns. Denique anguli NC3 , ICs, s C &c. denuo secentur bifariam per

ordinis.

6. In C erigatur stylus cum regula circa ipsum mobili atque pinnacudii; instructa. Quodsi enim regulam huc illucve moveas , donec acies eius plagam desideratam stringat, oculo ad pinnacidium oppossitum applicato plaga desi

59쪽

teste; aer aquis marinis non conglaciatis contiguus hieme calidus, aestate frigidus existit . Ventus ideo eundem advehens aestate frigidus, hieme calidus . Ouod erat alterum. COROLI ARI U M

Ig. Quid si ergo r gulam ira emoveas, d nee per pinnae idia eo lilneanti Oecurrat Punctum Hori hontis in quo nubes oriuntur ι plaga innotescit, unde venti superiores spirant.

2 . Quoniam uenti humidi aerem obnubῆ- laut . acleoque magnam radiorum solarium partem refleelunt, ut ad terram pertingere nequeant ι quo minus sol interris viribu eorpora terrestria ea te saeiat impediunt.

THEO REMA ΑΣ. 222. Venti per terram continentem

spirantes sicci sunt, aestate calidi, hieme autem frigidi.

22Ο. Ventus per maria spirans hu

midus es , in state frigidus , hieme , s

aqua marina in glaciem non abiit , calidus. DEMONsT RATIO. Quoniam ex aqua constanter ascendunt Vapores, quod vel exinde colligitur , quia aquae in vase aperto quantitas aliquot horis elapsis imminuta deprehenditur 9 praesertim si radiis λ-

laribus exponatur; aer mari incumbens vaporibus multis impraegnatur. Sed venti per maria spirantes aerem istum advehunt : advehunt ergo multos vapores, adeoque humidi sunt. suod erat unum. Porro aqua eodem temporis inter. vallo minorem calorem concipit, quam

corpora terrestria iisdem radiis solaribus exposita ; hietne autem aqua marina , quae in glaciem non abiit , minus frigida quam terra glacie Obelicta, vel nivibus tecta. Quare cum aer corpori alteri contiguus calorem di frigus ejus participet, experientia

DEMONSTRATIO. EX terra pauciores vapores ascendunt, quam ex oceano, adeoque aer super terra continente consistens paucioribus quoque vaporibus impraegnatur. Accedit, quod vapores magna caloris vi ex terra eliciti tenuiores sint , adeoque minus sensibiles existant . Sen ventus per terram contInentem spirans aerem eidem incumbentem advehit; adeoque paucos V a 'Pores eosque tenues tecum Vehit .uuod erat primum. Porro terra aestate magis calent ,

quam aqua iisdem radiis solaribus per idem temporis intervallum exposita.

Quare cum aer calorem corporis contigui participet; qui a state terrae continenti incumbit, magis calefit, quam qui super aquis consistit. Ventus id coaerem calidum advehens calidus. Luna erat secundum. Eodem modo ostenditur , eosdem ventos hieme frigidos esse. suod erat

Dissilirco by Coos Ie

60쪽

De Hagir, Ventis.Tempsalibus vagis. Cap. VII. 69

COROLLARIUM.x2 Quoniam venii seel aerem serenant f g. a ) adeoque ea diis solaribus liberum per .Atmosphaeram trans tum eo needunt , quo mi. Bisa Sol . tribus sitis Integria ea leneiat , niti impetuos fuerint, non impediunt.

TREOR EMA 43. au. s. Venti per regionem spirantes, tibi aestis inens, calidi sunt; spirantes autem per treras gelu rigidas ,

frigidi.

DEMONSTRATIO. Parum disteri a Demonstrationibus Theorematum praecedentium. COROLLARIUM.

216. Hi ne idem ventus , eadem anni tempe. a te stata , non singuli am is aequa calidus vel frigidus.

DEFINITIO O. 227. Tempesates vagae sunt, quae non singulis annis eaedem, sed caloris

ae frigoris & humiditatis ae siccitatis

gradibus variant. SCHOLION.

THEO REMA ἡ . 229. Tempesatum vagarum causarsunt vensi. DEMONsΥRATIO. Tempestatum vagarum causae rationes continere debent , cur statae

singulis annis non sint eaedem ; sed caloris & frigoris, humiditatis & siccitatis gradibus varient I. 227.228 . Sed ventorum alii calidi, alii frigidi , alii humidi, alii sicci I. 22Ο. 22222s , alii actionem radiorum solarium impediunt I. 22 r. 22 alium inus I. 223 . Venti ideo tempestatum vagarum causae sunt. A. e. HS C M o L I O N.

CAPUT U I I l.

De Globi Terras, tr artificialis constructione γ nsu.

DEFINITIO A . a II. Lobus Terroris est Sphae-l I ra ex cupro, ori*halco ,

charta aut materia alia consecta in cujus superficie loca Telluris praespua intervallis earundem distantiis proportionatis depicta , una cum Circin

SEARCH

MENU NAVIGATION