장음표시 사용
211쪽
In lib. III. Physii. Arist. Cap. VIII.
et' habet termino communi eopulato,discretum vero,cum partes habet non copulatas termino communi, sed sub unitas ma numeri,ut ternaril,quaternari j,ia reliquorum. , rnnda. tertium sundamentum.Vnu, quoa
ἡ-- ὼ est principium numeri, & dicitur unitas,
princ. ex qua numerus componi ur, dicitur id Humm . quod est indivisibile ratione discreti. Ad india. sibi uerte enim aliter diuidi continuum,aliterie ditiis discierum.Continuum enim diuiditur in athailas partes actu copulatas pilus termino com, naum. At discretum in partes, quae erantris i diai disiunctae,nec termino communi copula-di Iu i is, unde quodlibet continuum, si contivaricote c. Muum est, non habet partes disseretas,id --i. eoq; dicitur indiu sibile in ratione discreti,ac unum, quod est principium numeri, seu unita dc ex huiusmodi viris, cum multa sunt, numerus constat, & talia una sie
dicuntur indivisibilia. a.cincti. Sit ergo prima concluso.Vnum.'u'dp. est principium numeri, ςst indivisibile non simpliciter,sed ruione discreti, potest enim aliquid virum diuisbile simul esse,& indiuitibile, sed non ratione eadem . verbi gratia, Sumo unum continuum, ut lignum, aut ignem, hoc potest quidem ratu, ne continui diuidi, puta , quia habet
paries copulatas termino communi ratratione discreti diuidi nequit: non enim habet partes discontinuas. ει positionem non habentes, in quas diuidi possit, ut igitur indivis bile est ratione discreti, unum
dicitur, ex quo numerus constat,& de hoe . - - ωquitur Aristoti
A. Vnde patet Glutio argumenti , unus enim homo,unum lignum,Se reliqua, di
cui tur unum continuum,dc unum, quode φ ' numeri principi u m. vi unum 'nrinus sunt, diuidi possunt in partes continui: at ut unum principi si numeri dicuntur, non sint diuisbilia ratione discreti: quia se diuidi solius est numeri continentis partes dista nctas, Et positionem non haben
sicti . Secunda concluso.Vnum, quod est numeri principium, non dicit entitatem altis princi quam distinctam realitera continua qua umeri, litate , ut imaginantur multi reales,inter non dicit quos est Mnes. Metaph q. 2 .dicunt .n. cinitatem quod in cotinuo sunt duae entitates distinctiae, una est continua quantitas, qua in unum continuum ditiis bile itera in m aqua εῶ titas indivisibilis, qua dicitur unum princi is concorium numeri: ratio ipsius est,quia quanti nua. titas continua diuisibilis est,at unitas haec indivisibilis est. Sed nobis no placet ista entitarum mul op s.Mtiplicatio absque ratione, Sc necessitate, dc natis, crpraeterquam quod euidentibus posset re .i- rari. dargui ista lententia argumentis alio te νψιαιών
senim nulla est, ob id dicimus,l quinutas continua esto qua est unum continuo, Sc aqua est unum, quod est numeri prici pium, sed non eadem ratione. Vt enim a rat i quantitate partes habet actu coniunctas,unum est numero: ut uero a tali qualitate pr6cedit, qudd s continua est , non habeat partes diicietas,oc res per tale qui titatem diuidi nequeat in discreta, princi . pium est numeri, de res ab ea indivisibi- , t is est ratione discreti.
Tertia conclusio. Numeri materia si munitates ipsie,sorma uero est illarum vni m. . tatum certa aggregatio,Vnde ternarius P maim initates dicit materialiter, sol maliter v v ori, in. unitatum tantam aggregationem. Sic O ,mia ecquolibet numero.
Hinc intelligitur id . quod dici sistet ,
quod ultima unitas adueniens est sor reliquae materia; ut in ternario duet uni res stat materia, tertia determinans sor-ma,quod videtur dicere Albertus in praedicamento quantiti& S. Tho. 8. Metapiti . l. quod non ita simpliciter debet intelligi. - 4, i - numelus enim formaliter diuisibilis eis, , illa unitas vel O diuidi non potest Pin . i ea: quia cum omnes vultates sint eiusdε rationis, esset eadem serma omnium mamerorum, nec specie distorent:quod nemo con et, nec s. Thom. nec Albet. id odi Verrunt, ut sonat,sed sensua est,quia illa . . .. i. . ., .unitas habet sese ut forma: quia ipsa ad . L .uen lente intest igitur completi numerus, ,
sed .non quod ie uera illa esset forma, sed runitatum aggregario, quae uariatur qua- .
libet addita unitate, atque ideo uidetur . isorma,sest non est. Quarta conclusio. Numeri divisio non . eL procedit deorsim in infinitum. Haec est numeri Arist.quae patet ex dictis: quia cum ruinae diuisnannis diuidatur ratione discieti , dest deue prMedii cnire ad unum indutii bile in ratione di- infinii screti, non procedit ipsius diuisio in ii,s- deorsu nitu Non sc in continuo, non enim ndiuisione
212쪽
isone cominui deuenimus ad aliquod
indivisibile in ratione communi cum nosit compositiam continuum ex indiu: sibi.
libus in rasim continui sed ex indivisibilibus. ob id ipsus diuisio terminum non lis Gut dictum est.
An inmeri xnultiplication cedat in infinitum. ISMII. VI.
VM numeri diuisionem destrium descendendo non in infinitu procedere determina-rtum sit, coniaequenter quaeritur, an in multiplicatione surisum ascendendi sit processus infinitus. Et videtur quod nullo modo. Si enim talis esset processus,maxime esse propter illam rationem Aristo. quia numerus crescit ex diuisione continui, haec autem in infinituprocedit: sed lixe ratio nulla est ut vide. tur. Nam vel loquimur de contis ma-uiematico, vel de sensibili. Non d mathematico, quia non pertineret haec tractatio
ad Phylicum.Si vero de sensibili, ut re vera est,tunc ipsius diuisio non procedit in infinitum,quia ut dixit in lib. t. Phusico. rex. 26.darur minima caro, a qua ni nil iaest arabile,& nos determinavimus dari minimum in his rebus naturalibus et homogenei non igitur procedit ipsisrumdiuisio in infinitum, di sic cosequenter nec
, Secu udo uidetur, quod si diuiso in in
finitum procedat, quod sit numerus actustas nitus test enim argumentum. Si lignum aliquod, verbi gratia pedale, in infinitum
est diuisibile,emo in ipse sunt infinitae partes actu indivisq, sed potentia diuisibile, rnumerus igitur illarum partium infinitiis est: nam dato quovis numero finito, par tes philes sant. 3 Tenio, sinumerus actu infinitiis esse non potest,uel esset, quia repugnat;pr pter numeri sormam , quia numerus na in rabilis est, uel propter numeri materiam quia res infinitae non possunt esse , quarum sit insinitus numerus . Sed neutrum repugnat. Nam secundum Arist. qui mundum ab aeterno posuit, potest quis pe toriquot ho ne, sint transacti,& quot
dies,& re uera non est, quid dicatur nisi infinitus numerus. Si igitur numerus infinitus es et imposs: bilis no fuisset praeteritus,quia impossibile ad actum non ueniti sed numerus infinitus transactus est, de hue non nisi simul cena rebus immeratis , non ergo est niusnantia, ut sit num eius infinitus, quod si dica non est permanens talis numerus ace nihil impedit rationem 4 .:i
numeri. Et est quartum argumentum: nam nu merus trium motuum,& numerus. v. g. x trium liationum est uerus numerus,tan non permanent.
Et ulterius secundum Aristor. i tenet vanimam hominum esse immortalem , Scin singulis hominibus singulas animas . tunc si mundus suit ab aeremo, & homines insiniti tran facti fiant, re uera etiam Ranime fiasin iis,quae cu immortales sunt, et sequitur actu esse illarum infinitum nume
Et ulterius secundum Reales , qui di seunt mmera esse in corpore actu,& realiter diuincia a quantitate , tune cum sint infinita puncta actu existentia in corpore, erit & numerus infinitus. Quintum est etiam argumentum con ς itra tex. 16. ubi dicitur, quod diuisio, quaria secundi im partes aequales alicuius finiti, non procedit in infinitum Videtur hoe salsi im& probatur. sumatur lignum bipedale,runc in hoc possunt dari infinitae partes aequales, quarum una non est alte ra,sed omnes aequales iter se, ergo diuisio finiri procedit etiam secundum partes
quales in infinitum,& pateta ividatur ii li id lignum in duas pedalitates,& posse 1 isngulet dividantur in partes proportiona
les, tunc coniungendo partes proporti inales unius cum coniuncto ex partibus alterius, dabuntur insnitae pedalitates. Ve 'si medietas, unius eoniungatur cum in dietate alteriusin tertia uniuscum duab. tertia alteris HS quarta unius cum trita quartis alterius,& ut in exemplo patet ia
Haec sunt argumenta, quq potissimatu habere uidentur dii scultatem, quae quiddsingiluam oportet iam tbluere . 7
213쪽
, In lib. III Physi. Arist. Cap. VIII.
citer posse considerari. Uno modo, ut terminus corporis naturalis, & sic non dubium eli,cum detur minimum corporum naturalium: per eam enim mensurabilia
sint eorpora:& sic diuisione reali sint diuisibilia corpora in infinitum. Ista solutio mihi non placetiquia cum
mensura, qua mensuratur, finita sit.& minima,ut dicitur ro. Metaph. re vera mesurabile non mensiarabitur secundum omnes partes, sed sub partibus certae quanti-'tatis, quanta est mensura . Vlterius, quia
mensura est aequalis, S una:non igitur mensurabile, ut tale est, diuidetur in infinitum , quia iam haberet partes arctuales omnes inter se infinitas , quod tae non potest. Pau. ven. supra tex. 6 aliter respondet ad hoc,& de mente Cominem. dici quod quantitas sesi sibilis dupliciter considerari potest .vno modo ut substat formae naturali,& sic non datur in ea diuisio in infinitum . Altero modo ratione maletiae, cui
inest,& se eius diuiso procedit in infinia
Ista silutio mihi non admodum placet : quia cum ipse loquatur de diuisione reali, non videtur talis diuisio posse seri in materia, quia semper est, & erit cum aliqua sorim , quae impediet talem diuisionem . Dicerem ergo,qηod non habet intelligi de diuisione, quae dicit actualem partium separationem, sed de ea, quae fit per partium signationem, vel considera. tionis resolutioilem, S secundum hane non daturi minimum in hona meis . .
Quod enitri supra dictum est,intelligi debet de mi imo per se exiliente, ut illie
Et inducit me ad hoc dicendum ratio. quia ista diuisio fit etiam in tempore, &in motu, ubi non fit talis partium separatio,nisi modo, quo dictum est. Praetere : quia non potest particula e
tra modum minima naturaliter consistere,etiam secundum eps, qui minimum austru dicunt ensim posse tam parmam esse,ut non consistat, quin a contrario corrumpatur: ergo iam talis separatio naturaliter non procedit in infinitum .
Poterea: quia colo , di lineis Gelasi
, ista inest diuisio quae tamen non Dis test esse, si intelligatur de actuali ar
tione, cum civium sit incorruptibile. Circa secundum argumentum adue tendum erit,quod numerus no dicit quocunque modo partes, sed disiuiactas di positionem ,&terminum communem non habentes: iliod si continua sint, nummi non iaciunt , sed unum continuum, & lixe est notanda Qlutio,vnd- illae partes unius continui numerum non iaciunt,nec fini tum . nec infinitum actu , sed solum unu 'continuum, quousque separentiar diuiasione, tunc numerus nunquam eiit acta et
Quod si peta quot illic sunt partes, dico actu non esse numerum certum , quo.
usque diuisio, vel signatio accedat, quae
nun uam infinita eue poterit in actu. Circa tertium, Iandv. q. I. huius tertii
dicit duplicem en numerum. Alterum re 'Ium corporearum,quae non multiplicantur,nisi secundum quantitatem, ut nume rus lapidum, hominumaeonum,& ali rum corporum,& talem esse in s nitum negat,nec esse posse permanentem, quia taeoccuparet omnia, & non admitteret secasia corpora. Alter numerus eii rerum, lugnon occupant locum , ut sunt accidentia,
quae per se quantitatem non habent, taliorum numerans, dicit, quod de factci modo est infinitusmam malesia psima cui libet habet infinitas potentias actu ad singulas formas , quas recipere potes . Vnde secundum Iandv. nou repugnat i festum esse, cum sita ri Sed re vera lixe sententia quamuis imalis accidentibus, o punctis, nabere pocset aliquid probabilitati de quibus tamε mox dicemus,tamen ,exemplum allatum salsim est: non enim est,nisi unica pote tia in materia ad formas, quas recipere potest omendo de potentia materiae primae: at potentiae pioximae sunt variae pro vallis formis: sed non similiae potentiae . sestet actu :quia non sunt, nisi cum sesema generari debet. Alii dicunt infinitum numerum repognare ratione sermae, alij ratione materis, qui omnes mihi non satisfaciunt. Pro solutione igitur ram tertii, quam quarti argumenti, in quibus de quadruplici numero infinito obii ebatur, vide- Φη
214쪽
animarum punctorum,sacienda erunt aliqua sandamenta.
. - . Adverte igitur primo,quod multi rudo,
nucius & numerus disserunt, nec idem omninois, i ι -- sunt. Multitudo enim Alum diςit partium πιναι dI diuersam in ag3 egationem at numerus diser t. cit ordinem illatum partium secundum prius,& pollerius, numerus enim a numerando dicitur et qui autem numerae Ordinem habet. Nisis. Iste i itur numerus, aut multitudo trict pliciter inuenitu . Primis in ente. ubi enim, i iis diuertitas eis,3c Plu Mitas entium, qu ad. iri , sitit sabitantiae, siae acciden
euerro. tia, siue corporea, siue incorporea. ibi na,iri j iis merus est, ct mul itudo: talis autem nil ore irari merus, dc malcitudo transcendentalis di s Mini, cisur . . sis quanti secundo inuenitur alta multitudo , &- ma numerus particularius in corporibus , dcri , in in continuis multis , εc ille numerus eth circio. Terti numerus et ia his,quae in quantitate sunt, sed non sunt multiplicata per Tntitatem, ut eis numerus, & multitu- plurimorum accidentium,quae in uni- eo subiecto esse possunt sub unica quan-crate. Et omnis hie numerus, Sc multitudo o inutii aut successivus potest esse, ita ut non sint ri sue simul unitates, ut numerus hominum , in us , quorum aliqui transierunt, aliqui perma-o prema nent, aut potest esse permnens totus, ut L facile eli intestigere. a. nda. Aduerte secundo, inter sere omnes Phi a dari losophos non ei te dubium numerum cauin iiiiiiis carum essentialiter s. rdinatarum , nonnum εν- esse infinitiimo quia cum una dependeat Hama ab altera in operando, cumque essent infi-
νβ's nitae, ultima non posset operari, quia ab d uis. infinitis dependet, α his docet Arist. i.
2 bd. - Similiter non est dubium, numerum
D, permanentem corporum non esse, nec es i
a uisin se posse infinitum,cum locus omnis natuo, tis rati, finitus fitiloquimur autem modo denses eis potentia naturali: similiter nec est numeram Me rus permanens accidentium infinitus quae in do in corporibus sunt: m cum corpora sunt se quae finita,& accidentia erunt finita:alias insuinis r ιον uno corpore oportere: esse accidentia nu
esset disserentia in spes ridi ita infinitae aesent speetes, quod non fit naturaliter, nec seri potest. At dubium est denumero infinito sueressius, oc de permaiiente reium sei titua
Dico ergo primo quod secundum Alist , telem optime di ut multitudo infinita 'siccessivorum, unde mul seudo dierum , dc h minum , dc generationum praeterita rum,dc circulationum , de motuum datur infinita: nec hoe negari potest, licet proprie loquendo illa iii altitudo infinita non si numerus, quia nu .ncrus dicit ordinem partium . at in insulto nullus esset potest oldo,cum nec principium eius sit,nee si- 'nis, dc quia numerus in ratione sua producit mensit rabilitatem , quae non conuenit iii finito erit ergo multitia do infinita, sed non proprie numerus infinitus succes
Illud uero de infinitate animarum mul ritium torsit Aristotelis interpretes, cum se 1 eundum eius sententiam mundus filii Iet i,frua
ab aeterno, unde ut illum a contradictio Graue liberarent,in uarias inciderunt soliatio. nes parum consistaneas. Alexander ei soimpie, Sc eontra ipsum Artitotelem ei imposuit fecisse animam mortalem . sed ea telia ab aliis interpretibus reprobatur , SOL. odi falso id imponit Arithoteli, ut alibi ex V--dami Theophrasto, Themillio, Simplicio, Am is, ιν eramonio, Philopono,dc aliis ottendemus c. c. Atiae.
tra Alexandrum. 2. Autri Hine etiam delirauit Auermes eum suo illo unico iii tellectu communi non minus impie.quam Alexander , imo duplici impietate mi inulatur, de corruptione aut matum , dc illa ficta unitate intelle
Alii dicunt, quod Aristotele, solum ne noragauit numerum infinitum ex diuisone eis v 'tinui, Se in rebus cormities , non tamen negauit numerum infinitum spiritualiu in ,ec non occupantium locum. di haec Pr pius ad ueritatem accedit. Alit,ut Avicenna, assciunt, negasse Aristotelem infinitum numerum entium completorum,dc per pectorum,non uero inco. pletorum,qualis est anima, de partialiumenesum .
Alii sabulose potius , quam philola- 3 ati Maphice dicunt,esse finitas animas, sed mi- sq. 'th. C c a stare
215쪽
In lib. III. Phys Arist. Cap. VIII.
prare ex eo ore in corpus, ut dicebat Pythagoras, Sc hane sui in memetri Aristotelis. quod tamen ne Ibmaiauit quidem Arificiteles. Alii dicunt esse contraqictionem in ipse Atiistotele, quia cum mundi aeternitate non sibi coititit, dum reprobauit innatis,& merito quidem hoc vexavit inte pretes: nam hoc arguimento satis enicacia ter conuincitur mundum non fuisse ab
Respondeo ergo ad illud de iii finitate animarum, quod probabiliter,imo necensario debemus fateri,cum sint animae immo tales s cun dum Aristotelem, si inu dux esset ab aeterno, ut ille putauit, esse multitudine actu infinitam non quantorum,non tamen numerum praedicamentalem,& propriam E: ilia dii tinctio multitudinis,dc numeri e numeri duplicis trascendentalis,praedicat nentalis, quanti, cinon quanti, multum est obseruanda pro doctrina Ariistotelis. Dicendum secundo , si de ueriore se
sermo, infinitum nullum, nec etiam multitudine processisse, um mu das ab aeterno non laetit. Quod si petas, an repugnetex naturaret,quod multitudo infinita sit , siue actu simul siue tranam. Quamuis id soluere non sit prae sentis loci, sed octaui libri, existimo tame multitudinem infinitam actu consiuinatum implicare,&esse non polle, nec pertransiri polle, unde non solum infinita hominum multitudo , de aliorum non fuit, sed nee suit possibilis ullo mo do, nec ut uidetur ima natio humana pote it capere id, ut inunitum suefietransactam, di hoc conuincere uidetur necessario non tuisse mundum sempite
Et ratio praeterea talem multitudinem prohibens haec est: quia si esset insnita multitudo,multitudo non cresceret additione multorum, nee minueretur ablatione multorum. Pater, nam si homines moido infiniti sint transacti, quaero, an post centum annos plures erunt transacti3si id neges,u idetur stultii in Si uero concedas i'uomodo ergo hominecilli erant infiniti 3 quomodo infinita multitudo habet plus,aut minus' Et idem quaeram, an an- recentum Mutos sim rut homines transi.cti, quot sunt modo3Re uera si datur ing-nitum blatione, uel additione , nee fiet
Sunt enim qui dirunt infinitiam Gestere S minui posse manens infinitum , quod gratis dicturi Alii dicunt unum in sinitum non suscipere plus, quam alterum, S admittunt aequale esse in sinitum,sive additis, siue ablatis snitis, hoe tame fateor me credere non posse. Praeterea: quia omnis multitudo ad numerum reducibilis eii aliquem, aliis effecyrorsus extra *enus.& nihil esset. At i illa multitudo in sinita sit proprie numerus insaltus, impossibile est, ut ante ostendi. mas et quia numerus dicit ordinem pasetium,& menseram. Praeterea: quia infiniti homines sint transacti, & infinitae generationes , ergo non sunt infinitae, infinitum enim non essit conssimabile.
Sat scio res bonsutos aliquos esse transa ictos infinitos nomines, tamen non dariar primus homo, qui incci pit. Sed hoc mini dissicilius apparet, quod detur causa aeterna una priauctiva nominum, Si non dentur' omines primi, quos illa causa produxit ab aeterno : sed satis sint ista inprimenti, ex'uibus constat epugnare ex natura rei elle multicii dinem inam tam . Ait uero per diuinam potentiam infiniatum esse possit,hoc in praesenti praeter mutimus.
Ad illud de puncti : dico non esse actu puncta realiter distincta,ibi potentia. sunt actu per diuisionem,quae cum infinita nosint actu, nee ii intactu infinita pucta, sed de hoc latius dic rLb.5. Atque ita plane citi factum est arsumento tertio, de
Ad qui intum sacilis est' Glutio. Non negamus esse insitito partes aequales omnes in rotentia in quolibet continuo: sed id ela , quia eadem quantitas multoties teperitur,& sumitur cum aliis,& aliis partibus proportionalibus , quae diculis
tur partes communicantes At patres non communicantes non tulit aequales omnes
inter se, ut diuisio procedat in infini
Est autem aduertendum, 11od esu infinitum indiuisone noa aliud ea quam ae
216쪽
nouam cesset diuisio partium, hoc est, quod non susignabilis minima pars continui, quia non sit alia minor, re minor. Haee de quaestione.
. Vtrum si corpus actum initum. 'cuis. V IL ,
propter quorsidam terminoisi explicationem a nobis breuiter est dilucidanda. Est argumentum. Infinitu na est paulo quantitatis: erat, si datur subiectum, datur etiam passio, re quantitas actu infinita. Secundo. Materia est indeterminata inta ergo ipsiqs quantitas: ergo est infinita. Aduertendum itaque, 'quod est limi,ctio vulgaris apud Nominales, ut habet AlberiSaxo. hoc tib q. 9 de qua etiam ante meminimus, duplex esse infuduni .Ca ego sim, corpus in infini um tendere siu- sum, vel iecundum unam, vel secundunt omnem dimentionem. At vero notatu dispum est,quod si mri , ut corpus, est inunitum sinu, lieiter,& Niccundum omnU dimensione iri debet esse infinitum, Sty Maturaliter esse posset
corpus infinit una, si inpliciter esset, camron esset maior ratio vilius, quam alterius dimensionis. Sit igitur conclusio. Nullum corpus na I. Onet. turale potest e sic actu infinitum. Praeter I. Darier rationes autem Ajs t etiam hae esse potest. Nam omne quantiti figuram necesi sario habea: at is initum fguram habet ais a potest, nam sau a est ter minus quantitatis, inae non est, si mrpus est in sui tum: non ergo esse potest. Et lixe ratio procedit etiam de corpore masi inutio,& de qualibet mensione: nain linea nue t. GDrio claudi debet lcriniit Miter non
Altera ratio est partim sumpta ex Ari- sto i corpus aliquod naturale esse posset stegorematice,& syncaua egine natice, & mantium, tunF vel esset elementum, vel quantum ad sensim idem est infinitum mixtum ex elementis, vel aliquod aliud cathegorematice,& quod nos dicimus in- simplex corpus. Sed nullum ex his esse posui tum in actu, siue secundum magnitu. test,& patet. Non enim potest esse elemen linem, siue fecitnduin multitudinetii. In tum, nam ut dictum est in textu, haberet solium vero syncathegor en Mice id i viriatem infinitam, uel tantam saltem , di quod nos in potentia voc us. quanta sussi c. et reliqua omnia corrum-Et ita exponunt ipsi dicenta, insisti pere, di in se trahere, quod naturaliter essen istia
numerus est,cum non fiant tot. quin plura possint esse. Ae si dicant, numerus issid inanitus dicitur, quoniam quouis dato, adhuc alius numerus amplior dati potesti In magnitudine vero infinitum expuriunt se. Non tantum, quin narius, id est, cum auis data magnitudinis parte , adhuc alia maior per additionem partis proporti malis dari potest, ut explicuimus in textus expositione.
Solent iterum diuidere infinitum ea thescirematice in institium simpliciter &infinitum secundum quid, & hoc praeserti in in corporibus. Illud dicitur actu infinitum simpliciter, quod secundum omnem dimensionem, latitudinem, longitu dinem, profunditatem est in sinitum , id vero secundum quid , quod secundum
unam, aut alteram dimensionem , aut ex
una ratae esset insuitum : ut si hinc ubi
se non potest. Praeterea, si esset mixtum, une vel componeretur ex elementis numero infinitis,& hoc non: quia, ut diximus, multitudo infinita sse non potest , praesertim actu. Aut componeretur ex finitis numero, dc tunc necesse esset, quod aliqua aut unum illorum esset magnitudine iusnitum: aliter enim numero finita non facerent a infinitum . Si ergo illorum unum est infinitum, alia in se eorrumpet,& no erit mixtum tale corpus, sed simplex.
Quod si si aliud, tue, cum naturale sit, uel mouetur sui sunt,uel deorsem, vel circulariter. Sed nullus motus ex his potest tum m sese in corpore infinito, non igitur move mo-bitur, nec erit naturale. ris corpus
Quod non moueratur sursim,vel deorsum ti infinitum eis, constat: quia non pris . potest mutare locunt. Sed quJd non cir- de ιMaiaculatico,
217쪽
lariter, prebat. Corpus est lare neu moueriat nis mutando diametro , id est ab una in alia, ut ab A , in B, α a B, in
C, sed non potes hoc sera, quia A, & B, distant in infini
tum,& sic transitus eli inconsimabilis. Quod vero disset insnis,patet: quia ab eodem puncto lineet protractae quanto magis t une mans distant.Cum ergo A, & B, in infinitudistent,& sint protractae a centro, cum corpus se infinitum, distabunt infinite, in morias esse poterit. Quod si dicaa, non mouebitur motu locali secundum se totum, scutima, sed modi alterationis. Dico , quod moueranista altera in no potest,nisi inimitia, aut elementum sit. At supponivir non ense, quia id probatum est non posse fieri . Cum ergo secundum se totum debeat habere motum aliquem, non erat nisi loca ii, & haec semesane pro conclusione. Reliqua in texm vide.
Ad primum dico, quod eum inlinitum ponitur quantitatis passio, non ponitur actu infinitiam. sed in potentia: quia in diuisone consstis, vel ex diuisione prouenit, ut fit in infinito secundum appotationem
Ad alterum dico, quod materia non est in potentia ad quantitatem infinitam, ut aliqui putant,sed finitam: non enim recipit quantitatem,nisi eum sarma: nectendit ad quantitatem nisi per formam , ad quam ipsius potentia terminarur primo et sed tarma finita est: ergo di quaelibet quaritas,ad quam materia est in potentia, est.
ita. Et hare snt suis de quaestione, rede tibia tertio Physicorum
218쪽
Similiter autem necesse est. Tex. L
co quidem , tanquam de quada com
- rum propri tate, & de eo,quod ad motum necellariuta:de vacuo, quia antiqui ad motum necessarium esse vacuum aibitrabantur: de tempore,quia motuum mensura est.
Prima tamen de loco fit consideratio, via locus,& motum, & tempus antec iti Imo , ut reseri Simpl. ipsum corpus: ac nisi corpus substantia esset, quam Phuscus praecipue considerat , prius tracta
Constituit igitur Arist propositionem, nempe Physicum oportet tractare dei co an sit, quomodo sit, & quid sit, sicut etiam de infinito illa tradita . . Per quaestionem quomodo fit, intelli- Ut Them.& Auer. an sit substantia,vel accidens.Simpl.vero qualis sit locus, & t tum est verum . Quod si dicas, quare proponit qua Bionein qualis sit, quaestioni quid sit: RG et simplic quia per ea, quae per se in sint loco, indagamus quid sit: passiones autem, quae per se insunt , pertinent ad quaestionem,qualis sit. Duplici ratione probat,oportere Physicum tractare de loco. Prior est: quia omnia quae sunt,in loco non sunt, ut chim ra,& monstra. Circa qnam rationem ossertur statim dubium,quomodo omnia quae sint in loco sint, ct vltei ius quomodo valeat illa uo, quae non sunt,non sint in loco,igia Solun Alienora dubium Sota tur quae sent,in loco sent. Videtur enim procedere ab opposito antecedentis ad oppositum cons uentis.
Sed ad hoc non est dissicili, Glutio, si
intelligas Arist.hie ex sententia aliorum Philol. lo ui, ut omnes interpretamur,&ipsemet ostendit, de alijs hoe dicens, cum dicitaexistimant, nee omnium , aliorumeth sententia ista, ut dicunt Alex. & Sin plic. sed eorum, qui Ela corpora esle arbitrati sunt,& nihil incorporeum , & spirituale. Hi enim dicebant Omne ens esse in loco, uia apud hos ens cum eorpore idE erat:est autem omne eorpus in loco . Et hine patet silutio alterius dubij. Naesse in loco,& esse ens conuertuntur apud hos sin conuertibilib. autem valet argu mentum ab oppofito antecedentis ad oppositum consequentis, ut dicit Simp. Re-jpondet etiam secundo Simpl. quod potest illa consequentia apud hos se formari. Non est in loco, ergo 'non est , & tune ab opposito consequentis est, ergo in i eo. Hoc dicitur secundum horum opini nem, nam stiundum veritatem, cum spiritualia sint, quae in loco non sunt, non omne ens in loco est.
Hine patet Glutio tertii dubi j,.sib oriri poterat. Nam si ese in loco omni inest enti, iam non physici, sed metaphysici
erat de loco tractate. Solutio inquam n ta est, quia hi ens tantum corporeum Ponentes , non separabant pnysicam a metaphysica, ut biae aduertit hie s. Thom. Posteriorem rationem adhibet, qua physica oportere de loco tractare docet. a. Ratio adtest, quia motus omnium communissimus, & maxime proprius, est loralis,qui secundum locum fit, & latio diacitur, sed physicum oportet de motu traciare,ergo et de loco. Motus Ioesis dici
219쪽
In lib. IIII. physi. Arist. Cap. I.
incommunissimus,quia motum localem motum in communi cognoscimus, ct Ea exponit sinapi secundo, quia omnibus ineli corporibus, non solum simplicibus, seu conmposai: & ipsis Getis,quibus alii motus non insunt, & ita exponit
Alii legunt pro eommuni ma inre, prim Iar,ut refert Simplici se Eudemo,& v et viii cit, motus enim localis est prinias, non silum,quia coeloium motus est omnium primus, sed quia reliqua agentia mouentur alijs motibus, loco praesupposito,queni motu locali aequisierunt. crisit etiam motus' localis omnium maxime proprius, idea, principalis, ut Sini' dieit, quia est dignit timui, eum solus ipse ollis,& astris insit. Similiter dicitur maxime proprius, quia motus localis vere esteontinuus,ut dicit S Tho. vel quia vocabulo motus maxime localem omnes intelliis an . Hae igi cur sunt cause, propter quas Plis tum oportet agere de motitivo. l.Dubitat Simpl. in locus sit immobilis , ut postea docet Arist. vi quid de eo Physicus tractet, qui mobilia eonsiderat; Respondet,st bene, quod licet immobi. c., i lis ipse sit, tamen motus terminus est,&' per ipsum motus fit, & hoe sussieit ri a Physico consideretur.
ponit, atque ab ea dissicultate doctrinam comendat. Duas autem dis scultatis causas ponit. Altera eli, quia
eii ex passionibus rei viam eunosci di ipsim habeamus,cum tales pastiones disti est E rem indicant, absque dubio quid illa
res sit, dis scite erit cognoscere. Hoc autε habent loci proprietates, ni modo una, modo aliud locum esse ostendunt,quaedaenim ostendunt esse materiam , quaedam formam , quaedam neutrum. eam ipitur tam vatia appareat natura loci ex ipsius
passionibus, etiam diiselle erit quid sie
Altera dissicultatis causa est quia nihil
habemus, aut traditum, aut dubitatum ab antiqui Multum enim iuuat alicuum doctrina, v saltem dubia:par ensen tam fati est bene dubitare, ut dicit Attit. lib.
INripit primam quaestionem discutere
pura an locus ii uae rationes aliquot proponit, quibus locum esse proba, quarum prima sumitur ex mutua eor' rem successione in eodemi loco, quq lis est. Uni loco multa succedunt corpora:π-go locus quidquam est distinctiim ab iptis corporinus. Antecedens experientia patet: nam ubi aer erat, aqua succedit aliqua do,& contrarie ubi vinum erat corpus, auterum sibintrat. Consenuentia nota est :quia nisi esset locus quidquam' ab vomu corpore distinctum, non posset unum πι- tellus eidem loco si dere.Et nota,quod argumentum non solum prcitat locum
ς, sed etiam quid distinebim a corpori bus,quae in loco sunt. Hoc enim 'uaeritur 'an sit natura aliqua per stidi itincta ab his,quae in loco senti Hoc genere argu-tandi stupra vii sumus ad indagandum materiam distinctam a formis generalibus
Dubitatur. Cum locum esse sit per se notum, ut quid probet elidi Aliqui dimi quia sint tam sortestiones circa quid est, & est adeo difficile ipsim quid ipsius cognoscere, ut videatur non esse. Auendi est esse rationes has diale scan& his possumus circa per se nota procodere. neutra responsio. mihi multum pla
Mihi videtur dicendum, quod non i luti, hie locum esse probatur: id enim per se notum est: sed locum sie esse, idest,ut distinctum a corpore loeatnt 3: simili aestio. catum uniuersaliter est pro quocuti que corpore sensibili,quod non est per se notum. Et hoc patet : quia post has a' rationes haec i duo infert Arist in textu.
220쪽
Ecundum sicit argumennim, sit motu tra di tum ex motu narii rati grauium, Nimam,is O Huium, lige enim mouetur sersum,aut tam deorsum , cum non prohibentur ab ali- quin mouent autem ad loeum suum , ergo locus re uera est, nam motus realis terminum debet habere etiam realem. Ad - dit Aristo. dod ista ratio non 3blum pro ... bat locum esse,sed etiam habere uirtutes . t di potentiam quandam, quia ipsa locata, corpora ad te trahat,quod dicebat illis Nescio qua natale Blum dulcedine cua,
ua. - Dubitatur. An locus naturalis habeat Lexu ν - virtutem,&potentiam hane circa locatu ,radu ha Respondet ς Thom.& bene, quod locus nas ni naturalis rei cuiuslibet habet uimitem,Scs Mem ira qualitatem conseruatiuam locati corpo-hendi ti- tis. unumquodque enim naturale cor s--. innoco naturali maxime conseruatur, latio. habet etiam locus uirtutem,& potentiam hanc attractivam non in genere cause es. scientis , sicut magnes triuit serrum , de gutta paleas, sed in genere cauta sitialis: quia omnia mouentur,& naturaliter in- . clinantar in proprium suum naturalem locum. Arist. Iterius cum dixisset quaedam arsum, quaeda moueri naturaliter deorsem,
addit haee etia loci species, & partes esse, di non Elum haec, sed reliqua, puta, dex
Dubitabis, cur ista partes,& species di
Datia de . Adverte ured ex Averr. Com. sequen an s.ct tuquod ista dupliciter possunt considerari. uno modo, ut sunt termini motuum ei. naturalium: nam latio naturalis pro terri mino habet locum naturalem, & tune dicuntur species loci,quia sunt uaria ubi, dila 'diversetum motuum termini . tunc autem no sent nisi stirsum,& deorsum: quia motus naturalis horum corporu non ten dit , iusi sursunt, aut deors iuri . . Posum striindo considerari, ut stiat partes int prantes loci unius, uel corporis existentis.1' loco aliquo: & sic paries sunt, de sex,uzdicitia in te nita loco quidem ut i Gelo, qui locus est uniuersalis, signantuὸ
distetenti; set dictae. Septentrio eis deor sum , Auster susum, Oriens a dexta is: qui ab eo incipit motus, Occidens a sinistri . Vbi eii Zelai tui nostrum, eli ante,
ubi Naditaretio. In corpore etiam Iocato ista assignantur. at in animalibus seli, distinctae, ut notum est, sunt hae differentiae. Hie in praesenti,ut sipecies loci eonsiderantur. Et quamuis non sunt, nisi duae,ramen Gnumerantur reliquae, quia his coit iunctae sunt, noli quia corpora naturaliter moueantur ad omnes disterentias, ut ad loca naturali
Via sursum, Se deorsum loca esse Anaturalia dixerat, ae potentia ha - 2 bere,flt uirtute eii ea locuta polleti quis dubitare de eo , ex illinians se sam ,& deorsum non esse loci naturalia, sed solum relationes,& resipectu, corporis ad .' Q nos, ut dicantur serium res oectu eari iii, 'l' deorsit mrespsu pedit,&sic consequeri ter de aliis disseienti js. H in praesenti remouet, docens illas disseremias esse ex η natura rei,& non silum ex parte nostra,' is quod sic probat. Quae sunt ex parte no-' sita, sepe mutantur,& uariantur, fiuntq; dextra sinistra, & quae arsum deorsim
cum nos mutamur, , uariamur, at ipsa naturalia non mutantur, sed fixa manent.
Iocus enim quo leuia Gntur, semper est esursem,quo grauia, deorsiim:partes enim mundi suum seni per sermant situm etiam nobis uariatis , non igitur sunt respectu ad nos distinctae illae dissi tensae, sed natu l
Unde collige, quod est duplex sursum
di deorsum,& ante, & reliquae disterentiae aturale,& positione soIum. Nam ap- Juo rate, non mutatur, nee relatio est. imo I ' γ σcontrarie opponuntiar inter se sursum,&deorsum,& reliquae. At positione sumunt. tur in corporibus respectu nostri, S se variantur,& relativa fiunt, ut columna dex- ita positione dicitur respectu hostri,&te
ctum sursum respectu nostri,& aer sub pedibus deorsum pomone. e autemur. Dd cum