장음표시 사용
41쪽
In Lib. I. silays Ariae Cap. II.
aqua, an aer.an homo. Noe oportet de vis nitate uniuersili, aut genesica itelli re, sed de unitate particulati ensis existetis . Adueite praeterea, Modini Philoti hi imaginabantur totum mundum ,i sicut unum omnino animal, ita ut omnia eo sint unum ens determinate,& res iquam tia ipsus essent partes,nota entia, sed apparentia distincte,unde omnia unum corpus sunt, quamui Melissus dicat este insinitum,& Parmenides finitum, uterque uri immobile: Ob id Aristotele phtit: Si omnia sunt um ens actu , quid hoc est,& quia isti possent dicere, est uniuer sub mundus; probat , quod non possit sie
Ad primum igitur responde turriuod δε ristotele, in diuisone non petit principium,sed Blum nominis significationem. Petit, luam. Omnis tenetur dare , significat enim quantitatem substantiam,& caetera , Hic enim crit communis cuimium eonsensiis.
Ad secundum lie M illius multipponit determinate ratione illius additi v nulli, perinde enim est dicere,omnia esse Huni eas,ac aliquod determinatum ens. no in dantur,deseriptiones non sint idem S hule diuerstati, di pluralitati non repugnat separatio uel coniunctio. ant 'cunque enim sint conicesta ves sepaxata, non sitiit idem, ita diuersa,& plura. a -- Impugnat aliam partem qua quis pol. set dicere, omnia esse unum ens, id est, quantum,aut quale ibi una;Docet hoc fieri non posse, quia nullum accidens potest
absq; substantia separatum cosistere, sue subitantia sit,sive non sit. Hoc imp .uilegium est Alius substantiae, ut ipsa se separabilis C reliqua enim in substatim sunt, ut in subiecto. Vbi aduerte, cum simplicio, oa hieuocat dici de substantiae pro eo,quod est
elle in substantia, seu ipsi inhaerere. Nora praeterea ,quod dicit,ine ueniens esse siedicere, nempe absque Cibliantia acciden ia ςonsistere.& postea c' ait ucibuna, vocando impossibile, nam inconueniens seu ab indum, quia Grte ψραγον, quas non habens locum,nec consentaneum,
dicitur quodcunque salsilio. Ap imposi bile dicitur illudia stipa, quod nec est,
Dices,quid est, quod substantia dicitur
separabitis,ieliui uero non fiant separai bilia, clini Porphyrius et
si enim erunt,& sub stantia.'Tex. XIIII, , t JNςipit Aristotele, singulas diuisonis
partes consulare, ac prirno, ei qua's
positi dicere, omnia esse unum mi , i sib hoc tamen ente substantiari,: quantitatem, qualitateque complecte enim Nel hiquit Arithoteles, sine ista tri separata sint, siue coniunctii simu .iarii non unanens, sed multa dicerendire. menins sene ra primo diuosi,quae in nullo p r men conuenietitiam liabent resem , . ut diximus in praedicamentis. iEt nota aliud esse salinantia, di quaerilitatem,ae qualitatem, ne deparata,al desie di os . parata dicerentur ittat , s unumquodque extra aliud extileret, ni uncta vero, mula duo subit litiae inli rent.. At uero diuella esse est, u natura, lecacialia sngillorum non elimunicet in aliquo edentiali ita ut ipsor5
M Pori .yrius acrid utia aliqua esse separabilia docue: utquod si dicas, his dici separabile, quod re se ro in s-se,accidentia uero separantur a subst W-tia,sed per sui eoituptionem Tune .inlii rgit didicultas, ni ut accidens non ς ωι. parabile ab aliqua subitantia ira iam si stantia ab aliquo ecidenti. Hoc dubii pipraecipue est: disputa uni. . MV rhe i. 2Ae iacto. quia hic diu veth PN ntur, breuiter sunt decloranda. . ti fixi Aliqui dicunt obstantia in equisqpara- bilem non aliud esse, quanti ii teste tein ab accidenti natura enim sublia ae Miluta est. Sed Eocivin placet inibi pa m non possit actu ab accidente eparacii , i, ne dubio quantum: ad hoς ideP--dem est. lli it tr .lius Giddieo, hie substantiam, bisna. 'roptima sibilantiis, nempe pro composito indiuiduo stilis antim , .cthoe duplicWer . di i separabile ab occidente. Vno in doquia potest cosuere inique accideiuibus multis, que in eo sunt, Qui, fuit at λ;Ml- . Mot Petrita potest eues ratus .a
42쪽
iuimodi quae in eos t. nul uiri tame ip sius accidciis potestabatur inconsulererratura irritima de non est intelligendum v ab omni accidete sit separabilis. uniuei saliter tequendo ab accidentes iratur:: llum omen ipsius accidens ab l
. Altero modo dicitur2 ha a prior; lseu separabilis, quia in ratione seb: antiqiuitur ali sua ab omni accidenti separata; pura Delix: tam is in aecidenti uiri geneti huc, nullum accidens extra si ab tantis cosisiensnaturaliter daturinico naturaliter propter itieisibile sacramentum , via datur accides ab ove substaciae subie ictu. Hae declarati dierarabilitatis nota.'
M lissus aut quo test infinitum
Vm paries diu Nodili aliquot consi
taberit, ad opsiniones horu distetidi Et incit letis uiri vitu quantuom niti esse posuisse, nam dixit, omnia. esse vinim ens infinitum. stat autem, quod infinitu nulli per se inest. nui quanimati, nam subitantia,& quia bra non dici ut infinita, nisi i induin qi nitatem per accidennquod probatur ex eo ,
mod desinitio insulti non est pressibilatiam, aut qualit irem , sed per lauantitatem : quod si iste ponit esse unum m ant tum, cum quantitas non sit absque sub , stantia necet sario ponit sabstantiam , α' quantitatem, non ergo unu ens, sed duo minia sunt, quod si subitantiani tantum conitituat, non erit insinita , cum desie
aduerte quod etiam hoe est in illigendum de Parmenide, qui posuit una sinuum uiam sicut infinitum , ita di sui
tam quantitati instant. .: solet i linc ioco Realti dis utares An. quantitas realiter distinguatur a Cibilatia quia locos videriir illis carere contra No minales. profecti, aliena cli 'uvitio i&'a Meta hysicci disputa da. tam fit no bis . nisi salte definitione, di essentia distin mi, ut hie docet Arist. non .n. sunt scietiae permiscende nimium, praesertim ea sint
alia multa Physica dubia examia L.
DIUcultas haree. t grauis, Sc satis uri 3 lis. Explicatas e ta nobis primo Vsensis quaesa is,ut moris est, primo sibilantiam non ita ccii hic sumini', sed pici Libstantia sensi, li, Sc eo porea,
quae ex materia, de forma componitur.
Nec hic de diuiti bilitare in parte, eis En - Stiales,aut in Off., aut in accid titia loqui amur, sed de diui libilitate in partes eius-d aianis cum toto. nempe in partes ex terationis, quod dicuntiar quantitatiuae. Ecl clii nux, an substantia composta de se
nabeat diuisibilitatem hanem non a Ititate. Nec rescit, quod quantitas sit trali iter diluincta uel non, nam saltem eii dis stincti cilentia licer a sibi tantia. o Et merito hoc dubit imus, nam dicit nAristotele in iura Melissum, quod ii ma- isnitudinem habet, quantum si : Possiet
ipse drcere, ens habere magnitia dinem, a extensionem absque quantitate. prae aetea non extra rena quaestionem hanc exami
In hae quaesitone est opinio quo un- minis
damasierentium, materiam de se habere ' orai partem, δέ non a quantitate, M proindet. alptan sibitantia in compositam, quam
uidetur ex parte recipere dicatuι 1. t .di
sun. r. p.r.& rationes, quae pro hae lentEtia esse possunt,non sint pernendae, qua-l in prima est. Quod est causa anteccdE i. tu si causa consequentis: sed quantitas est antecedens diuisibilitatis, haec enim ex illa se uitur, ergo causa q)latitatis erit . et causa diuisibilitatis; sed substantia esi causa quantitatis, ergo est causa diuisibilita- ris.HOni statura quantitare habet diuisibilitatem sibitantia, ita ipsi ea illius musa i-- , secundum se. - Secunda. Materia est in potentia ad aquam libet formam , ergo potest plures formas secundum se recipere, non simul in eadem parte ergo in dimotis, ergoamateria secundum se partes,habet s quibus
possit ioci pete plui es seriua Tertia ratio usi nosira. uino duo com .posita,nempe hoini nem,S: Leonem , de ipeto, an quaelibet substantia ex istis sit prior narura omnitas suis accidentibus .
43쪽
In lib. I. physi. Arist. Cap. IL
si non, iam substantia non in prior natura accidente: si si ergo iam sunt duo c5 posita ante quantitatem, di habebunt noeandem materiam: ergo ante quantitatεeli materia diuisibilis,& diuisa. i Quarta est contra verba Aristotelis: dicit enim, infinitum non esie, nisi in quantitate videtur hoc salsum, na Deus est in i finitus,& Angeli siniti sint, non tamen . habent quantitatem imo finitum, di infi nitum primo insunt enti,non ipsi quas litati:ens enim finitum in decem praedicamenta di nisum est. Aliorum est opinio: nec materia, nec siibstantiam corpoream ullo modo esse diuisibilla, seclusi. quantitate,sed tantum diuisibilitatem accipere ab ipsi quantita . te, quq est passio per se competens corporeae substantiae ratione quantitatis. Haec sententia est Albem,tracta. a. . . I d. quaest. 9. Et probat Alberius primo. Materia secundum se, aut est diuisibilis, auii implex& composita.non composta,quia tunc, aut ex forma,aut ex accitati, quoru nemrrum esse potes. mill .n. secundum se
formam,nec accides habet; quod limplex est,ergo est indivisibilis non igitur secudum se partes habet. Secundo. Si sicundum se diuisibili, est diuidatur,& sumamus illas duas partes , tunc aut cistunt lis accidentaliter, aut tessentialiter, non accidentaliter, cum nullum iocundum se accidens habeante nec essentialiter, tuta sunt ei usilcm rationis , inon erso possunt distore. & ita non poterit diuidi interia in partes.
Tettio. Logice,ubi inest passio,ibi est suum subiecti , sed ditiis te est passio' ti,ut patens. Met. Gly. ergo ubi d: ui sibilitas eii,quantitas erit. Quarto . Passio definita per sibiecta non te extendit extra subiectum,sed diuitso des nitur per continuum, ergo non rit nis in continuo: hoc autem quin
Pro huius determinatione fit prima co' clusio. Impossibile est substantiam copositam, aut materiam esse extens in , ac in pariem diuisibilem abstiue quantitate: lcin hoc mihi placet scit tentia Alberti. Probatur; scut ab albedine paries est albus,
ita a quantitate substantia extensa dc diuisibili, sta in ossibile est,absiue albedi
ne pariete esse album, ergo & absq, qua tritate substantiam esse extens iis, est ii possibile. Loquimur autem hic de continua quantitate. probatur maior, ni quan ilitas est formalis ratio extensionis, S diui is bilitans consequ*ntem sicut albedo albi. nccn. aliam ratiot. , di naturam postamus una ari ipsius quantitatis, quam hanc,& praeterea probatur eisdem rati nibus Alberii Magni. Secunda concluso.Nullum asens na- la, turale inducit formam in materiam, nisi ipsus aliqua quantitate separata & distret. altera parte materiq: probatur, ita est inuessalia quantitas in materia,sicut qualitas,cum qualitas non instinis per quantitatem, at forma educi non potest e malo diis certis qualitatihus disposita, e
g. etiam necessaria est quantatas. Prsterea, sicut sorina accidentalis non potest extrahi, nee induci,nisi in se biecto quanto qua ipsa in diuis bilis, ira solitis sub, stantiales,qqanim plurimae sunt diuisibi lcs inducentur in materia quantitate disposita. Teitia concluso. Non repugnat duasi amrtes Materiae manere diuisas, absque - .ctuali quantitate: nolo dicere, quod mateteria diuidi possit absque quantate, sed, quod postquam diuisa est per quantit tς ni pol unt manete adhuc siue partes di, sit iactς. Dico, noη repugnare, non quod naturaliter id sat, sed quod potest napi natur liter seri.
Explico,& probo, quia si potest Deitarento uere oem quantitatem a Petro , &ab aliquo leone, tunc sine dubio poscicos tu Me ill s duas maloias absilue qua titate continua illarum , & prob i. quod
possit id sacerdiut erum conseruat qua titatem sine ulla substantia panis in sacramento, ira etiam posiet & panem absque quantitate conseruare,& multos pane scut multas quantitates. maior enimes dependentia accidentis a substantia , Oram substantis ab accidente, & potest illud , ergo & hoc, uerum est, quod illae sub stantiae non inent extensae, nec diuisibiles in paries, ut dictum est. Nee est 'contra nos argumentum Alberii Magni secundum . nam illae materiae disserrent penes ordinem ad diuerso forma , quota m mis
44쪽
' hJentus penes ordinem. ad quantit iem praecedentem. ι Ad pH- l primum igitur prioris sententiae te . inum pria Ondetur, quod subitantia est causa ni in e I E ci dimisibilitatis, quia an non habit, . ' - ni reei ante quantitate, qua desciente, suinantia non est diui sibilis: llud autem'. locum habet, tu do aliquid est causa u- triusque ininae te non dependenter. . unius ab altero. Adsecundum di , quod licet materia - sit in potentia ad omnes λrmas secudum se, non tamen recipit illas, nisi psaecedentibus dispositionibus necessariis,quarum una est quantitas.. Ad totium dico,quod illae duae sibila litae positat praeintelligi absque quati rarate actuali, Sesunt distinctae, sed in ordine ad quantitatem, quam habuerunt uel possiant habere vel per ipsas iarmas; sed inoe nihil contra nos,qui latum negamus materiam uel substantiam posse dividi in partes,nisi existente quantitate. - . . Ad quart9m dico, duplicem assignari quantitatem,uirtutis, & molis. Virtutis quae attenditur in 'perseditione substatiae rei uel operationis ipsius,secudum quam sicin us,Deum infinite persectum,& masnum,&Laec in corporeis etiam inuenia tutanec est de hac sermo,ut probat argumentum .Quantitas inolis est,quae atten, tur-ndum longitudinem, re caeterasci mensiones,& de hac est sermo in pra senti, natu isti Philosephi de his ineo porcis non loquebanturint finitum,& in. 'um, virtutis sequuntur quantitatem priorem, molis uero sequuntur posteri rem, sunt enim ipsius passiones. S de his; . procedit Aristoteles in suo argumento . , Et haec satis de quaestione.
. Amplius quonia& ipsum uiasi. Tex. XVI.
nisil unius distinctione probat dici no
s tinari T. pQD,omnia est eunum, nam unum vitabit triplex est. Aut unum continuum , implici. modo unam lineam, unum lignum, unum corpus,quia continua sunt, dicimus. Aut unum, quia indivisibile, qu modo unum punctum , unum instans,
quia indivisibilia, dicimus. Aut unum ratione, definition uo pacto diebmus synony idem esse,ut merum, &uinum,ensis, itidius . Inspugnat, quod nullo de his modis dici possit,omnia esic
Dices, quare non enumerat alios mὀ- ψo uniu=, ut genere unum, specie, per ' μ'. accidens, bisubiecto DicoMuia isti Phil ophi non loquebantur niti de unitate entis es ius determinas, ut supta diximus,& praeterea quia aliae unitates manifestam habent pluralitatem entium. Primam diuisionis partem reprobant, quia si omnia dicuntur unum continuu , iam aplura entia dicenda Gnt,cum in itis nitum continuuim sit diuisibile, & multa comprehendat.
si igitur continuum . Tex. XVII. -
REprobat primam diuisionis partem
ut diximus, quia si continuum est, plura potentia est. Praeterea,quia dubium est,an totum,&pata unum, an
plura sit.& quamuis hoc determinare nost praesentia loci, est enim Metaphysi-Icum,tamen secundum se dubium est, Si dissicultatem habet, an unum sit, an plura, ct quo modo unum ,& quo modo platra,& probat,quod no iit unum, eo quod si indivisibilia,& non separata sunt, eadε ratio e partes essent idem inter se, quia non siparais sent,u, tamen fallum est. Dices, qua ratione hoc mouet dubiu 3 . dico, ut eos arguat, qui abselute omnia . proferebant unum, quia cocinuum , O sit dissicile,& non determi
. . natum, an pars, & tota plura sint, ut magis uidetur. .
est sermo de in Hi . to, S una . eius
45쪽
In lib. I. physi. Arist. Cap. II.
si non, iam sebstaritia non est pesor tutura accidente:si sic, ergo iam sunt duo c5 posita ante quantitatem, & habebunt noeandem materiam: ergo ante quantitatεeli materia diuisibilis,& diuisi.
Quarta est contra verba Aristoteli : dicit enim, infinito in non esie, nisi in q,iantitate videriar hoc salsum, namus est infinitus,& Angeli finiti sunt, non tamen . habent quantitatem imo finitum, di infi initum primo insime enti,non ipsi quam titati: senim finitum iii decem praedicamenta dinis ii est. Aliorum est opinio. nec materia, nec si stantiam corpoream ullo modo. edjuust, id, seclusi. quantitate,sed tantum diuisibilitatem accipere ab ipsa quantata ire, quq est passio per se competens cm nrex substantiae ratione quantitatis . Haec sententia est Alberti,tracta. 2 .ca. q. I d. quaest. 9. r. i. o. prsebat Albertus primo. Materia secundum se, aut est diuisbilis, aui simplexti composita .non composita, quia tunc, aut ex forma ut ex accideti, quorsi ne trum esse potes. mill .n. secundum se formam, nec accides habet; quod i implex est,ergo est indivisibilis,non igitur secudum se partes habet.
cundo. Si sicundum se diuisibilis est
diuidatur,de simamus illas duas partes, tunc aut disserunt lis accidentaliter,' testentialiter,non accidentaliter, cum nullum sicundum se accidens habeant.' nec esentialiter, uia sint e isdem rationis , inon erso possunt distore: S ita non poterit diuidi materia in partes. 3. vita. Tertio. Logice, ubi inest passio,ibi est
sium sibiectum, ted ditiis cle eit passo
anti ut patet. s. vet. 3. ergo ubi diui 'sibilitas est,quantitas erit.
. Ratiri Q - - Pallio definita per si biecta
, non se extendit extra subiectum, sed diuisio dUnitur per continuum,ergo non e iit nisi in continuo: hoc autem quin tum est. ae istis . determinatione fit prima coclusio. Impossibile est sebstantiam copo stam, aut materiam ese extens , ac in
partem diuisibilem absi ue quantitate: dc o placet sententia Alberti. Probatur; sicut ab albedine paries est albus, ita a quantitate substantia extensa ac diui
s bilis,sedi sibile est,absque albedia
ne patieesese album, ergo & absq, qui tutate substantiam ese extensam, est i possibile. Loquimur autem hie de continua quantitate. probatur maior, ni quan titas est ibi natu ratio extensionis, de dies isibilitatis consesuqntem sicut alben albi. Gn.aliam ratiot em, de naturam positimus imaginara ipsiars quantitatis, quam hanc, dc praeterea probatur eisdem rati nibus Alberti Magni. Secunda conclusio.Nullum apens naturale inducit formam in materiam, nisi ipsus aliqua quantitate separata, de discreta altera parte materis: probatur, ita est lnecessaria quantitas in materia,sicut qua iluas,cum qualitas non insit,nisi per quantitatem, at forma educi non potest e marcu et ' cereis quili satilius disposita, e
g. etiam necessaria est quantitas. Prst e, rea, sicut sorina accidentalis non potest extrahi, nec induci,nisi in subiecto quanto,qua ipsa eii diuis bilis, ita sol ing substantiales, ς' rem plurimae sunt diuisibilics inducentiat in materia quantitate di sposita. . Tertia concluso. Non repugnat duas amites Materiae mai redivisas, absque a- .ctuali quantitate: nold dicere,quod materetia diuidi possit absque quantare, sed, quod postquam diuisa est per quantit tςm pol unt manere adhuc illae partes di, stincts. Dico, non repugnare, non quia naturaliter id fiat, sed quod potest sirpin natur liter feti. Explico, εἰ irrobo, quia si potest Deus
ren ouere Gem quantitatem a Petro , Et Pro iis ab liquo leone, tunc sine dubio possetcs setu re is s duas materias absque qua 'titate continua illarum, εἰ probo, quod possit id facem ut enim conlaria atquam litatem sine ulla substantia panis in a cramento, ita etiam posset do panem absque quantitate conseruare,oc multos panes, scut multas quantitate maior enimes dependentia accidentis a substantia , ain sabstantis ab accidente, de potes, illud, ergo de hoc, uerrum est, quod il- .lae sebstantiae non essent extensis, nec dii uisibiles in panes, ut dictum est. Nee est contra nos argumentum Alberii Magni secundum . nam illae materiae disserrent penes ordinem ad diuersas forma , quo
46쪽
hinent pes penes ordinem. ad quantit liem praecedentem. i
Adρῶ- es igitur prioris sententiae te inum pria Ondetur, quod stibilantia est causa nasim diata dimisibilitatis, quia an non hab L. nisi naedi ante quantitate, qua deficiente, , sibilantia non est d i sibili illud autem'. locum habet, quando aliquid est causa u- triuique immediate non dependenter.
. unius ab altero. Adsecundum dico,quod licet materia - st in potentia ad omnes λrmas secadum se,non tamen recipit illas,nis praecedentibus di positionibus necessariis,qua in una est quantitas.
Ad rei tium dico,quod illae duae substa ' riae possunt praeintelligi absque quati -, te actuali,dc esient distinctae, sed in ordine ad quantitatem,quain habuerunt uel possunt habere vel per ipsas Mimas; sed hoc nihil contra nos,qui latum negamus materiam uel sibilantiam posse diuidi in partes,nisi existente quantitatet . .d i dico,duplicem assignari amitatem,uirtutis, & molis. Virtutis quae attenditur in 'persectione subsutiae rei uel operationis ipsius,sresidum quam . . dicim us, Deum inflatae persectum,& ma. ., gnum,&haec in corporeis etiam inuenitur nec est de hac sermo, ut probat argumentuni.Quantitas molis est,quae attenditur secundum longitudinem, re caeteras cimensiones, dr de hac est sermo in prae
senti, nam iiii Philosepsi de hi, ineo
porcis non loquebanturin t finitum,& in ζ' umi virtutis sequuntur quantitatem priorem, molis uero sequuntur posterio- rein,sunt enim ipsius passones. S de his: . procedit Aristoteles in silo argumento . Et liri satis de quaestione.
Amplius quonia & ipsum utis. Tex. XVI. Iud TX unius distinctione probat dici no
ti tinam , p*si Omnia esse unum,nam unum:onii ii est. Aut unum continuum , iri ι i. modu unam lineam,unum lignum, unum corpus,quia continua sint, dicimus. Aut unum,quia indivisibile, qu modo unum puncti im , unum instans,
quia indivisibilia, dicimus. Aut unaruratione, εc desinisonMuσ pacto diebmus sy ny idem esse,ut merum , Scuinum, ensiis, gladius . Inspugnat, quod nullo de his modis dies possit,omnia esset
los uniu , ut genere unum, specie ,, per μῆ accidens, subiecto3 Dico, uia isti Philsaphi non loquebantur niti de unitate emis es ius determinat;, ut supra diximus, & praeterea quia aliae unitates manifestam habent pluralitatem entium. Primam diuisionis partem reprobant, quia si omnia dicuntur unum continuu ,
iam plura entia dicendi si int, ii 'in infinitum continu in sit diuisibile, di multa
Si igitur continuum ςst. Tex. XVII.
REprobat primam diuisionis partem
ut diximus,quia si continuum est,iplura potentia est. Praeterea, quia dubium est,an totum,&pars unum, an
plura sit.& quamuis hoc determinare nosit praesentia loci, est enim Metaphysi cum,tamen secundum se dubium est, Ac dissicultatem habet, an unum sit, an pla ra,& quo modo unum,de quo modo platra,& probat,quod no sit unum, quod si indivisibilia,& non separata sunt, eadε ratione partes essent idem inter se, quia non leparat s sint, ut tameti ita sum est. Dices, qua ratione hoc mouet dubiu 3 . dico,ut eos arguat, qui absblute omnia
proferebant unum,quia cotinuum , .cu sit dis scite,& non determi
n tum, an pars. & tota plura sint, ut magi sui detu . . t. Raduerte , quod hic est sermo deto- i . to, & una . eius parte, non de . P tomnibus. -
47쪽
Ivpvs M, quod dici non possit seli
tae omnia, ut indivisibile quia si e nee esset em fmriam, nec infinitiam , nam indivisibile potius est tei minio, se finis es cuius, quam finitum, et infini tum . haec enim quantitateni dicunt, que
1 i li . Tex. XL X. tertiam diuisionis quod omnia sint unum d sinitione,
nam turie sequeretu primo, quod contraria essent idem, ut dicebat Heraclitiri, nempe bonia hi di malum: I ista malum est noli bonum, sequitur sic iido duo contradictoria idem cite; Tertio etiaduo disparata, ut homo,&equus; Qua to si contradictoria sint idem, et it idem disputare, an omnia sirit en ,& an omniat sint nihil, sin non ens ; Tandimi duo di uersa erunt idem,nempe lirant si, & quale, de reliqua primo diueria. No eigo omi
is totis di inguatur realiter atibus. ta e l. V III. 'l
casione textus decimi septimi G
lent communiter disputare, an t tum dili inguatur a suis partibus , m etiam, ut coiseniamus cum caeteris,n shoe loco dispitiabim uti P ituli ergo declaratione primo aduertendum eii, totu ese multiplex. Primum uniuer ale, hoc autem eii quodcunque si aperius respectu insitioiis, ut petius res iectu specierum,& species respc tu indiuiduorum, nec de istocli filia illo, uia certum eii huiusmodi uniuersalia sola ratione, & intellectu distingui ab inscitoribus. Alterum eli totum potentiale, nempe subiectu in re pectu duarum potetiarum vera arum, ut ait rejectu intel-
uis sit dubi ni, an tales potentiae dili in-' gstrui ci si rietis, id es dies L .no i di sint imi - Tm quit m est in retrale, nempe' Dis et rati cmumni tiliqu6d i si ii partiunt i e - . grami icie quantitatio a uiri:& ut ii nuresfemina uia, si articulariim, Echoc est , . duple, ,-- homo uelim, aut eloog neum; Hon 'genetia est, quod con- itat ex panibus, quae sunt eiusdem latioris eum toto, sciri ligniri ἡ, cuius quaelibet piniculae est lignum,& ignis,& aquaci simili, . E erogeneiani est mitis paseltes sunt di qeisae rationis inter se,& a toto sicut antinat, cujus parteriunt marius, pe des, capudi De utroque igit ut totin integrali eis quae litis, an a sitis panibus distin
guatur. Qua tum totum est essentiale, nempe en I, compositum respectu materiae, di forme,
quod dicitur totum Physicum, si desim tum respectu generis, x dissereritiae,quod . dicitur totum Metaphysicum. De hoe aatem noti est stio, thia ge lata, θ: dis serenite sunt idem feci in mimii de illo uero Physico est quxilio. ii tum totum est per accidens, sicut verae: subiectum cum accidente, lithomo ait, ' u. εἰ totum per ag tegatisne, ut cumulus. 5t de hoe non eu quaesitis, quia certa est non distingu i, tantum igi in est lauisti' de totorii co, R de toto integrali, tam 'ho mogeneo quam eterogen Aduertendum est praeteris, quod non est disputatio , an hoc totum a singulis partib. suis distinguatur certum enim est realiter distingui,,ut homo, de anima, μ' lignum.& una pars. sed di 'putatio est de omnibus partibus simul is,mptui Lee dei'
uacilique distinctione loquimur, sed rea V 'li, ut siticiasus, an totum sit liqua enti tas alia praeter cutitatem omnium par- - . tium , ut hi mo, an sitendos quaedam ' -
praeter eniitatem mat g, scii corporis , .
di praeter ei uitatem animae. idem p th R tur de aliis totis , de quibus diximus si rationem esse. lixe deii: uti decla
Circae hane di ultatem M sq. ten.disi. 2.q. 2. quem multi a homi si v se quuntur,existimantes es e sentetiam santa Thome, nempe Capreolus. I. di. a.dc Henreus
48쪽
totum dii lingui realiter a suis partibus ad - sensum super tuu expol tu in .Rationes P . . tissimar huius opinionis suntlas. iPrima sonu:Si totii in hoc rora distingueretur a suis Ditibu sequemur, quod nul .um esset diserimen inter hoc totum , & totum per accidens: cinsequens in sal sua , liuia manna eli uti ius ne dist retia: ergo totum id, ius eli disputatio,quod . vocatur totum per se, di istin udr a sui, '. partiba probatur consequentia, quia ira unum ellet duae partes sui fui inprae, si
consenis Confirniatur argumentum: totum est fur pria ' terminus generationis, id ei id, quod sema ratio. netarur, non partes. Vt dicitur 7. 5at e. i. ergo distinguunti riConfirmaturi et do: nam partes sint causa totius,iplumque componunt, non
ergo idem dile post hiati. . Secunda ratio eli. Stat totum coi - . I. Mulla corrupta pari similiter echene
rati, non ejoria idem, probatur ante- cedens in homine, moritur.enim homo, in Uent tamen N anima, ct corpus: gene
et . tili. Tertia ratio. rinum existit, &.ipsum
est, quod operatio, inon parte ut in zdnal eli, ditiingi iunturis, l - . . . D. Quatta ratio est seque mire, quod par tes e sientiale essent paries interniles sic, homo est materia, It fornia. similiter pes, a manus, caput, & reliqua sunt homo,erso
hae partis illic materia,& sorma. Secunia 'inoppositati' partem eis aliorum opi finii, ita nempe totum no dili ingui a sui, rar D. τh.. libus simul umptis quae sententia est sant cilia honiae, quicquid dicant alit, natis q.
l. coiiara Gentescat itis i. dicit humanitatem esse iliat iam & sormam simul coniunctas,dc t. pari luxs7s .ar. . dicit, hominem est corpus, ct animal simul,& prima secundae q. r 3.M. i. ta eadem eii opinio Nominalium.
xaratio. haec semςntia probatur primo sitorem eii alia entitas distincta ab omnibusl artibuque dicit diuiti biliri vel indivisibi.
is: non indiutabilis, una tale totum cor. reum sit, ergo diuisibilis. Si autem diuisbilis, ergo in patris illas, nzia igitur est Matino entitas, diuincla ab illi, . si
enim esses entitas tertia praeter paries omnes, quo modo in misellet indivisibilis, eum sint extra ipsi me Secundo. Illa entitas uel ester substin-tia vel esset accidens, noli aecidens, quia . homo,qui totum qim ldam dicitur, tu istantia est, probo aurenn quod non sit fissi . . stantia,nam si homo est entitas distincta ab omnibus partibus, ergo prius natura est partes sinaui esse,quam totum. Demus igitur sormam simul esse cum materia i , etitiam materia in actu, & persecti, de -h ic est prius natura, quam totum, et totum est accidens, ct non substantia , naquod aduenit enti in actu accidens est.. Tettio illa emitas per quid distingui- ,. Iraiis itur ab omnibuς pambiis simulὸ non si ipsa, quia est diuisibilis, non per unam pax rem, nam talis pars includiciar etia rn omnibus simis partibus, id est, homo p quid
Ulert 'a in acria,&6 na simili, non ipsis nee per matri iam usi formam; quia materia vel si filia, est in ipsi, las retaro ex materia si formai: non igi Ar. habet , per quid dia inguatur, Haec est opini horum Philosophorum . iAt inter Grxcox inuenio Philoponsi, set I ep. Themistium, Alexandrimi, implicium , Eudemum, unanimes in hoe loco, Ercon eum D.
distingui quidem a s dispastibili singulis
N per se, sed esse idem ean 'omnibus himul sumptis,xeriam est,ho,hrius ex preM de .
toto integrali tam homogeneo, quameterogeno , ut patet apud Philoponum: at s ne dubio idem videmur semine de toto Physico, cum oppositum apud eos nolegatur. Idem etiam Auermes coiii. i . α' Avicen I. V ατ & s. . cria At si trist , illam consideramus, uide
non est coaceruatiri paritum, sed aliquid de hae 7
quit, ese in partibus , & pincs in t , t riti. quod quidd esse no possct nisi d linguera
ictu ia r. Animae in principio N 7. aer. capi .; .mplicem iiibstantiani distinguit, materiam, S sormam,do compositum,ini
distincti em indicat totius,& paritum . Hac
49쪽
IIaee ti opinionibus . , r. c.nctu. Siligitiit prior coculus pro resolutione. Totum non distinguitur a suis par. tibus simul simpus. r.ytea- Aduene. Dupliciter dicuntur part s.
tur con- mul sempi v modo quo ad omnium cluso. collectionem tantu ut nulla sit excepta,
altero modo quo ad unionem quandam inter se praeter illam collectionem,ut partes smul sumptae dicuntur omnes partes talem unionem inter se habentes.Conclu so procedit de partibus simul sumptis . modo posteriori, oc est notanda distinctio. nam argumeta proposita procedunt de partibus imul sumptis modo priori: sensus igitur est,homo no est anima,
nec corpus nec anima nec corpus aggre-
gatiue, sed anima, & corpus sic unita iter te, ut altera alteram informet. Idem dico de aliis totis,fc eorum parti si unionibus. Probam i Pictatur conclusio prper 'ui in argu -mεta superius posita primo. Si illa Gu-3t tis est distincta in entitatibus partium si . . mul,uel sacit compositionem cum illi , c uel non. Si non, ergo homo no eli unus per se, sed plura, tvia habet si1bstantias no
. , componento sic: Si vero facit, ergo preteriti compositionem materiae,& formae est il-hinia la compositio quam nullus imaginat r.
.iae . a secundo. Prosebo est inintelligibila, quod. aliqua res tertia fiat ex duabus, nisi
per mixtionem,& corruptionem illarum duarum, sicut mixtum fit elenaeusi reptis,& colores medii ex extremis:at materia,& forma non miscentur, sed manet unitare non ergo intelligi potest, quo modo tertia subitatis ab omnibus simul iu-ctis,& unius distincta producatur. ,. Qu. secunda conclusio: Namuis idε rori sis, quod de toto praedicatur, de partibus se simul fiam piis praedicari postit, tamen
'. non sunt praedicationes ita propriae, sicut .. cum de toto praedicatur, propter modum i fgnificandi: Vere enim dicitur, homo is, . git,& anima unita corpori, vel anima si- , mul&corpus legunt, no proprie,quia -. i i homo per modum totius, hic vero per modum partium signiscant. Ad argumenta igitur priora respondem Sca rur. Ad primum Scoti dicimus, esse magnum discrimen inter totum per se,& tot tum per accidens, totqm enim per se,no. Iesum dicit coaceniationem partium, ut
ipsum totum per accidem, sia dicit mi
tes unitas inter se,vel sicut actum & poteuam, uel sicut con inuum.
Ad primam, & secundam confirmationem respondetur, quod proced ut da paribus simul siniptis modo mi ori, ut explicui urus in priori conclusione, non alalde partib. siinui simplis modo posterio. ri: hi enim sint ipsum totum , illae uero
Ad secundum,& tertium eadem est responsio, procedunt enim de partibus nocum unione sumptis. Ad quartum responderiar, esse masnasallaciam a sumentari a partibus euen-irialibus ad interrales,quia homo respectu . partium essenti iiiim consideratur tantuseeόndum suam substantiam: at respectu partium integralium sumitur homo cum uantitate, idem de aliis totis, di tune est fallacia figuret dictionis, mutantur enim praedicamenta. Ad loeaoinnia A ristotelis respondetur Glum loqui de partibus absque uni ne consideratis,& hoc est, quod docere intendit, totum non esse tantum ipsas partes, sed superaddere unionem, & coniunctionem certam ipsarum partium, propterea dicit, esse aliam substantiani a partibus, quia totum est ipss tartes simul unitae, non quod sit noua D stantia ab istis sic siimptis , nam expresse docet. 2.
Anima tex. I Sicut pupili & visus sint oculus .ita corpus,&anima animi.
sed inter omnia ista loca Aristotelis peculiariter est notandus ille quinti M taphysicae,Sex non sunt bis tria,sed semel sex : est enim sensus multo alius, quam aliqui existimat: his enim intendit Aristoteles docere, quale non esse ident, quod quantum it elle album , non est esse latum.& quia in numeris duo haec considerantur, nempe ipsbrum quantitas, & h est ipsiusmet numeri, R ipsbrum qualitas, scilicet figura, quod alius sit iii angularis alius quadrangularis, uel alterius figurae: ostendit quantitatem numerorum
non cosistere in ipsa fgura, sed in unitatum aggregatione, & hoc est, quod dicit, sex non sunt bis tria, id est, stura ipsa quadrangularis, sed semel sex id est, sed
ipsarum unitatum aggregatio: unde
soc loco nivit ad quaestionem pres ta
50쪽
deducitur, si bene intelligitur: Hare deqviestione .
stiones. Tex. X X. Vm aduersiis illos Philosbpho, di
. centes omnia esse unum, argumm
ius esset, probado semili,quod vesi ens estis contraria, dc disparata. & quod unum esset multa, inquit,etiam posteriores philosephos eonturbatos mille, & ui met ne admitteret unum esse multa, nai, si unus homo dicitur esse albus, & mulicus,&calidus,ia videtur unu in es le multa entia,nam ille homo albus est, musicus est,ealidus est, sunt ergo plura entia, ob id hoc eauentes asserebant, non esse ponendum illud verbum, E st, sed latum dicendum, homo albus: inusicus, Olidus: ει non multiplicaturens,& huius placiti si it Lycophron. Alii uero dicebant, non se, sed verbaliter esse enuntianduin homo dealbatur, calest de reliqua : Sie enim non videtur unum ens esse plura enm. Huius opinionis eredia Alexandersiisse Platonem, quem defendunt Philoponus, & simplicius, docentes h non suisse Platonis: sed parum hoc rescit, cuius fuerit, scire, dummodo sententia intelligatur. Crediderim tamen non esse Platonis. toto partes sunt diuersa entia in pot&ia , quatenus per diuisionem possunt esse separata,sent tamen idem totum, ita sune multa in potentia: unum actu, hoc ergo pacto, unum multa esse potest. Hi i itur dubitabat, & confiteban- , tur, & inserebant tanquam absurdum , unum esse multa,cum tamen uerissimum sit unum multa esse, ut diximus, sed non eo modo, quo unum est,multa est. Sic. γ fieri non poteti, ut aliquid non est unum ratione, & multa ratione, unum stibi cto,& multa subiecto,unum actu, & multa actu,unum potetia,& multa p6tentia fieri tamen potest, ut si unum subiecto, multa ration unum actu ulta uero po
Ex quo Ioco sumere pote is,aliqua di ω
stingui ratione,quae habent diuosas definitiones, alia vero non, ouae habent eandem definitionem . Similiter aliqua distingui subiecto quae uariis insunt subiectis, aliqua uero non nempe, qui eidem insunt Concludit ex his textibus contraho, Philosophos, possibile esse,onu
Et ex quibus ostendatur siluere Tex. XXII. Tanquam singulariter dicto
orum turbatiouem,sc euasionemi det, dicens,eos turbatos esse,ae
si unum no esset multiplex,sime ipsis in ens. ita exponit Philopon', ut, Aut, sici velut sicut, ae si diceret,est multiplex U unum,ceutem, ob id n'n oportuit tu I in posui dilicta entia deorum opinione redarguta ad soluendas ipserum rationes descedit, mas facile silui dicit, cum sint uitiose, dein materia, & in sorina, in materia quidem, quia propositiones sum assismunt,in forma vero,quia non ob mant rectam syllogi radi rationem. Melissi tarnen onerosam magis dicit esse argumentationem,i. vanam, & minus haM.tem diis cultatis,' sed ex uno salio dato
l finitione,idem tamen subiecto,ut esse al- multa absque dissicultate procedunt, ho
bum, & dulce, ratione diuersa si int, sed subiecto' idem: nempe in lacte, ita similiter possunt esse multa ratione,Vnsi sit biecto,& hoc pacto unum multa esse p&: Altero etiam modo scut in continuo vel inrum uerborum superius toplicem dediamus sensum,nunc ille sinciat .