장음표시 사용
51쪽
In lib. I. Physi. Arist. Cap. III.
Quod igitur paralogi rei Melisi
natione Melissi incipit , atque in forma, di materia peccare docet. In cuius pratia' aduerte, Melissi discursit a hunc esse: probabat primo, Fns esse insinitum sic quod est sactum , habet principium,ergo quod non est sa Oum,non habet principium: sed ens non est factum , ergo non habet principium et quod no' habet princip tum, eadem ra-
ione non habet tinem, ergo ens non hahet sinena: tale vero sinem .& principium non harim,est infinitum, ens et go ins-nitum est .Qned autem, ens factum. non esset. probabat sic: Si esset sactum,tunc vel ex aliquo vel ex nihilo. non ex nihilo , quia ex nihilo nihil st: nec ex aliquo enim hoc est et ens,& ita non fieret,quod enim est, non sti
Vtebatur s-ndo dis rursu Melissus, sbans ens esse unum: ens est infinitum, e go est unum : nam fi infinitum , omnia continet, omnia occupat, & ex hoc tertio inserebat esse immobile: nam si infinita esl,omnem implet locum'. ergo non habet unde,& quo moueatur: sc ratiocinatus est Melissus. Aristoteles vero primum discursiam reprehendit in hoc textu, tanquam forma,& materia vitiosa illa enim prima pars peccat in forma, eo quod procedit 'ab opposito antecedentis ad oppositum consequentis,ac si qui, diceret. Est homo, ergo animal, ergo si non est homo, non esst animal. ita ille dicebat,Est factum, ergo habet principium,non est sactum,ergo non habet principum. Dices, hoc aliquando licere, ut homo est risibilis ergo non homo,non est risibilis.Dico in conuertibilibus id licere solis, non in aliivat habere principium,&esse factum non conuertuntur,ut postea dic tiar: peccat igitur in forma. Quod vero peccet iis materia, propositiones salsas sumens, in dixi& textus quidem est obscurus, sensim tamen huc
Propter quod aduerte duplex esse prin 'pium quantum ad praesentem disputationem facit & rei,seu magnitudinis temporis Principium temporis dicitur illud instans,in quo primo aliquid habuit esse, siue tempus illi instanti proximum, ut dies Mercurii praecedens fuit principia ieiunii ,1 hoc praesens tempus est principium lectionis, nempe princi prum nora .
Principium vero rei est id, quod cit pluicipio temporis incipit,vi cor est primum rea,quia primo tempore fit in animath &pars primo produssi principium est rei. Similiter in alteratione pars primo alte 'ta,dealbata,aut calefacta, est principiugi albi, aut calidLNora praeterea, quod hic Pbiloseph in illa propositione, Quod est factum iabet principium, non stilum loquebatur de
principio temporis sic enim nihil conchideret, nam quod non habet principium , nec sinem tempor; s, tantum est in itum in duratione,l ed non in magnitudine, iste asserebat de ente, sed de utroq; pri cipio loquebaturaexistimabat'; ,si aliq*hlsit, non istum habere principium temporis, sed etiam masnitudinis,quae primum secta sit:& hoc sine sit in generatione substantiae, quae dicitur generatio simplex, sue sit in generatione accidentis, Quae dicitur ;lteratio:ae in hoc sensit pioscrebat illam propositionem. Quam Aristoteles dicit esse salsam. noenim quod si, omne habet principium illud re agnitudinis mam aqua congelatur, lac coagulatur, aer illuminatur, & non prius Maa pars magnitudinis, quam si
ra,sed tota simul, licet in tempore sat i lis mutatio. Ex quo apparet salsitas illius propositionis. tque hae mutationes dicuriar momentaneae, quia tota magnitudo
simul,& non per partes mutetur icet sucssiu temporis id fiat. Adverte sicliteram esse legendam: in conueniens,& Lissim est arbitrari, omnis Penexationis non listum simplicis, id est:. substantialis, sed etiam alterationis esse principium rei, & non tum temporis, cum nant multae mutationes simul in Mi qua tot magnitudine:ac s dicatur , potest esse in mutatione principium temporis,& non magnitudinis. Nora expuli
52쪽
mobile. Tex. xxiiij. SEcuudum Melissi discorsum praeteris
mittens , tertium impugnat; inserebat enim, quia unum eis, immobile est,hoe tamen non valet. na sicut in anuaquq pars est uniuersi, accidit, quod sit una, nihilominus mouetur in se etia non mutando locum, per partium mutatione, quia una cedit alteri. vi. patet de aqua in vase inclusa, quae moueri potest intra vas, di mare in sto mouetur alveo , & aer in sua sphaera: ita & uniuersum, licet unum sit, in se moueri poterit. Praeterea,quia li-eet no moueatur localiter, saltem erit mobile secundum alterationem, cum non solumelle mobile eontingat secundum to mim. sed etiam secundum qualitates. Ad secundum vero discursum rediens
dicit, omnia posse quidem esse unum ex quo, id est, unum materia , & subiecto, ut Physici dicebant, unum sibiectum omnium ponentes; sed diuersitatem in ratione. At quod unum sint omnia ratione, impossibile est: essent enim opposita ide
RHiione Melissi soluta ad Parmeni
dem conuertitur: erat autem ratio
Parmenidis ista, ut exponit Auermes, se S.I ho quicquid est praeter ens est non ens: sed non ens est nihil, ergo qui e quid est praeterens, est nihil: res est una, ergo quod est praeter unum, est nihil i steerat discursus Parmenidis. At quia pauim opinio huius e at ni opinione Melissi c5munis, nempe in hoc
uod ens esset unum E immobile: partimi uersia 3c Parmenidi propria, nempe qrens esset rinitum,ob id dicit Arist. eundeesse modum rationum, & disputationum contra Parmenidem, de contra Melissum. sunt enim alij proprii, qua parte proprii habet opinionem, ipsius tamen rationem dicit esse uitiosam in sorma, & in materia, sicut rationem Meliis. Quod uero in materia peccet. ostendit. utitur enim Parmenides ipsis ente ac si esse univocum, utrum signi stans naturam communem, cum dicit, ens esse unum, de tamen plura est, & multipliciter dicitur. Qui enim ens dicit,ut notat Philoponus, solam uocem communem dicit: est igitur
illa propositio falsa,ens est unum,si sumatur iit ille putat i psim ens in communi
omnia complectens, esse uinum,hoc tam ε
alsum est: nam si ens pro singularibus particulariter sumatur , uerum est,rens esse unum, id est, singula, quae entia sitne unum : sunt, sed hoc non aufert pluralitatem: salsa igitur est uiateria,ut ipse eam sumit. QuJd uero peccet in forma, ostendit instatia quadam. Demus, quod album sitens, ita ut non sit ens, nisi album, tune nouater, etiam si, mod est praeter album cinon ens, quod album sit unum, est enim multa: alia enim est ratio ipsiu, albi,alia ipsius, quod si scipit albedinem: non quod sit aliquid praeter album,id est,non quod albedo sit leparata a subiecto, sed et aliud si esse unius,5t aliud alterius, Ilae ε co iuncta sint: & hoc, inquit, non uidit Parmenides.
Vbi nota valde, et Parmenides existimabat ea, quae eodem sunt sibiecto conlucta, esse idem,& quod esse diuersem, di multa, erat eae separata, & in hoe deceptus est. licet enim simul sine multa,non ob id unum, se idem secundu se sent. qua Dice non esse bonam instantia, ni naalbum dicit semam eum subiecto. Dieo. esse optimam,&:notandam. nam sta etiamens signiscat accidens, sebstantiam, quae reuera non sint unum: ob id maxime albo assimilatur. ut hoc enim multa dicit, ita ipsumens. Hoc nota.
Nece sse est igitur accipere iis.
CVm intextu praecedenti ostendisse
ens ut Asblute, de communiter su
miliar,no unum, sed plura dicere, sicut album : dicit modo, quod hi, qui unum ens dicunt, necessari' ipsem Y-num, & ens pro substantia, quae uere est, de de qua ens proprie predicatur debent F i sumere,
53쪽
In lib. I. phys Arist. Cap. III. s
sumere, non autem pro utroque, substantia nepe,& accidente, sic enim plura fiant, nec pro selo accidente, & hoc probat in hoc textu: si enim selum accidens dicer tur ens,cum hoc per sen5 sit,debet in aliuo ege subiecto, hoe sibiectum cum not accidens, non erit ens ex suppositione, ergo erit aliquid, quod non sit: non igiturens hoc unum poterit esse accidens aliis inexistens: nam non habebit ronem entis nisi etiam sibiectum sit, & tac erunt iam multa etiam contra lappositionem.
Si vero vero est.Tex.XXVII. Ostendit modo, quod nec possit dici
unu ens esse ita,ut per ens sola sub statia,quet nulli accidit, intelligat:& itariunt verba ista legenda cum in retrogatione sic: Cur magis substantia diceturem,'uam non ens,li eiu solam dicat substantia f& probat, quod si dicenda non Blum ens ed etiam non ens. ista substantia sit alba, ut potest re vera esse, tunc albunon est, cum non sit sibstantia ratio albi. non autem *ccidit cuique esse, nisi sit vere, idest, sebstantia ex suppositione iactati Si igitur album non est, & substantia est alba, substantia non est, & ita erit ens, &non ens: quod si album sit ens, profecto
Quod si aliquis dicat, non esse absurdum, quod album sit non ens, pura nonens laociaut illud, sicut homo potest dici non ens hoc, puta leo : Respondet, non in hoc, sensi album, & accidens dici nonens,quia substantia non sint, sed abGlute sunt non entia. Si enim sic essent ita entia,
harticulariter essent entia, di ita non unu, multa esset ens.
Neque igitur magnitudinem. Tex. XXVI U.
P Rotat secundo, uod non possit dicimum esse ens, si pro sola substantia accipiatur eiu na sequeretur,l nullam haberet masnitudinem tale ens, aut
esse plura. Si enim illud ens est totum ali quod, cum r5 partiu sit alia a r5ne totius, in aut non haberet paries, aut iam plura essent, quae sent. Sed quod illae partis
situ Etiam entia, probat Aristoteles, quamuis possemus dicere esse nouum argumε . tum procedens adhue, si si1bstantia sola esset, plura esse entia , quia Panes sunt etiam substantia : tune priora verba de partibus magnitudinis eranti & ira exponit &Tho. Est igirur argumentum : Si homo estens uere, id est, substantia, ipsius partes
etiam erui vere entia, id est,substantia, pura bipes,animal.& sic erunt iam plura entia. quod autem sint substantia, patetis.n. non sunt substantia,erunt accidentia: tueautem erant accidentia c5 munia aliis ab homine,aut propria homini. xtrunque autem est impossibile,na accidens comune,
quod separabile dicitur,est in cuiui definitione non assiimitur stibiectu, proprium vero in cuius definitione subiectum sumitur,ut in definitione simi nassus est Ex hoe supposito Logico probat in sequeti textu, illas partes nullo modo esse accidentia.
Amplius quaecunque in definiti
ua ratione. Tex. XXIX. R Axio haec est. Ea sunt de definitione,aut e5postione alicui as,non desintutur,intellige essentiali desinitione, per ipsum,ut genus & differetis n5 definiuntur per speciem : Si ergo paries hominis,animal , bipes, sunt accidentia, Echomo non est in des nitione ipsori tergo sunt accidentia communia , & non propria. tunc sie: si sunt accidentia communia,ergo posui it separari ab homine, dc aliis accidere : hoe autem impossibile est, nam homo posset esse non animal, cnon bipes; & pr. xterea homo esset accidens alterius, cuius suae partes accidentia
HIς textus quamuis ab Auer. aliter ponatur, mihi tame expositio Sacti Tho. Se Philoponi placet, ut sitestinuus csi praecedenti, dc sit sensus, cum dixisset homine esse accidem,si spsius p/rtes accidentia sunt, subiungit, Eoiem nul
54쪽
sint parto rei, sed non sicut muria, Sesernia, sed ad ipsarum sit nititudinem,quatenus non fiant ista genera & disserenset realiter distincta.
Ii esse a dens,& quia id non probat, di
cit,sit, id est, supponatur ,nullus ese acci dens,ut liuerpretatur Philopolius. quod vero sequatur esse accidens, etia alia sit positione confiniat: nempe de quo partis des nitioni, simul dicuntur, de eodem ct definitum dici. Ex his concludit,quod cunecessario Muatur,ens non esi, unum. si partes het, necesse est dicere ens esse indiuisibile, si sustinendum est esse unum, Rira exponunt S.I ho. dc Philoponus, licet
Alexander dicat sensem hune esse, substatia ex indivisibilbus aer i. partes Lbstantiae, ut hominis, no separari ab ipsis homine,ut argumento est probatum. Melior
est prior expositio. iEst hie unum dubium dessiis partib.
definitionis, an sint partes rei, ita ut sint duae res componentes des nitum. Nec loquimur de definitione Physica,quae datur per materiam & sormam, in hac enim id cerum est, sed de ea, quae est per senus,5 dissetentiam, de hac enim loquitur in p- senti Aristoteles, ideo fecundum Avicembron, qui multiplicabat tot formas stibstatiales in unica re,quot sint praedicata substantialia,senera,& disserentiae erant partes ueret rei, quia singula singulas importabant fornias. At cum sec dum rei veritatem S Aristotelem non sit in unica re, nisi unica subaatialis forma, aliter dicendum est. Propterea aduerte, quod genus & disserentia compositae substantiae includunt to. ta substantiam,ut animal in homine n5 solam animam,aut corpus dicit, sed imium simul. similiter rationale: at cum di- .scrimine:nam Fenera dicunt substantiam
rei,ut est principium operationum communiolum & uniuersaliorum: at disse. tentiae eandem sidbstantiam, ut est principium operationum particulariorum. Homo enim dicitiir animal, ut habet sessim: rationale,ut discurrit. Ex quo sequitur,lenus non dicit materiam solam , sed haei se, ut materiaeut enim haec est communis , & per formam contracta, ita scsenus commune quid est, per disserentiam contractum . Similiter differentia non dicit solam formam, sed habet se mae similitudinem, quia est determinans, et particularis .
Hinc patet,quod genus, &disse Ha
midam aut rationi b. utrisque. CVm humiqueprobauerit: si omnia
essent unum ens,sumpto eme prosiibstantia, i aequeretur, ens esse
non ens,& quod esset totum indivisibile, dicit,quosda non habuis hoc pro iumuenienti, sed concessive non ens, qualis . suis Plato, & concessi: se magnitudinem esse indivisibilem,quales suerunt Zeno,& Xenocrates, diuisibilitatem totius in
partes negites. Hos autem non reprehendit Aristoteles usque in se tu librum, Platonem vero ex his,quae dicet, impugnat.
Q in his uarie isti duo textus exponantur, exi l limo sensim haeesse, ut Aricuelit ad ronem superius positam Parmenidis respodere sic, o quamuis demus quicquid est praeter ense isse non ens: & demus duo contradictoria simul non esse, adhuc non est uerum non ens esse nihil. Nam duplex est nonem. non ens abselute, quod dicitur pernegationem omnis entis,& tale nihil est. Aliud est non ens secundum quid, nempe per alicuius negationem, ut accidens est non ens, id est non ens persectum, qaeli substantia: & hoc non ens non est nihil, sed ens, nec ita sunt contradictoria . Et quia iste Parmenides dicensesse unumens,intelligebat substat iam,ob id illa sua propositio est salsa, nsiens est nihil, nam accidens est non ens, sed non nihil, quod si hoe uoluit Plato concedens, ens esse non ens, benedixit. Impugnat etiam aliud, quod si em si matur pro uno, nempe substantia, omnia erunt unum: hoe dicit esset illum, nam omnes uitelligunt per ens, quod uere est, id est,sebstantiam, cum hoc tameplura sunt,ut dictum est. Haec sint circa opiniones hora'
55쪽
In lib. I. phyli. Ans CSp. IIII.
misse,hoemis immobile esse Deum, γε Vato dicebat non esse ens, n P non esset,sed et persectissimo modo ei let, sicut . dicimus albedinem non esse albam,quia albedo essentialiter dicit albedine , albuvero per participationem, sed quicquid si, credo nos non de Deo locutos finge, sed de mundo toto ut sit perius diximus . Dubilatur de ueritate huius. Talitum fit με unum est ens. Respolidetur,quod si inspiv -ciamus sensum,in quo lite simitur, se est Proserenda.Ens est tantum unum, & est sum Mnsi de exclusis extremo,& sic exponeda, ens s - . est unum,& non phira, in quo sensu ab Aristotele inicitari Potest aliter sumi, ut
sit exclusiua,nempe tanta unum est ensvel tam mestens unum,&est sensus,omne unum est ens,vel omne ens est unum,
di sic est Vera,nee est sic ad praesentem locum amnens. Et nihil amplius in haere immorabor, quamuis aliter multi intelli. gant hanc propositionem, non penetrantes sensum Aristotelis in praesenti. hoc tamen uno conuenere, mi od contra rietatem in pi incipiis ponunt.
Alii uero philo .phi multa prinespia
ponunt,quae processerunt ex uno, in quo Omnia continebantur consula, quod dicebant cham, ob id unum,& multa ponebant, atque hi suerunt Anaximado, Anaxagoras,& Empedocles, quamuis hie ab illis ducibui differat in duobus.Primo hiemultoties haec principia ad chaos rediis se,& reditura,& herum ex chao processisse, dc processura aflirmabat & haee est circulatio . unde multoties mundus corrupetur, 3c iterum fice . illi uero, semel muriadum ex illo chao processisse, nee ampli' rediturum dicebant. Praeterea illi infinitas particulas omnium rerum faciunt c5trarias & specie disteremes hie uero quatuor tantum principia facit,nempe qua tuor ista elementa. Circa harum opini num explicationem repete, quae dixi us
superius in epilogo opinionnan Philoct-phorum de principiis.
Ostquam contra non naturialiter loquentes disputauit, ad naturaliter loquentes conuenitur, ae ipsorum
sententias in guas diuidit partes : Quidam, inquit, unum princirium faciunt, nempe unum ex trib. et .mentis, puta ignem, aquam,& aerem,ant medium corpus inter ignem, & aerem .
terram nullus solam posuit praeter Hesiodum,qui non computatur inter philos rhos, sed inter Poetas. Hi autem hoc principium rerum ponentes dicebat ,raritate, α densitate uarias res sicii, densitate a tem desectum, raritatem excessu vocant;
quod idem dixit Plato, qui ma num , dc
ramum rerum principia esse dixit,quamuis non eodem modo, illi enitam rarum , de densum dicebant esse sermo rerum , 'materiam uero illud elementum: at Plato magnum,& paruum materiam, unum
oueiderii deam symam dicebat, in Videtur autem Anaxagoras sic in sinita. Tex.X X XIII.
bus ipse suam opinionem assimis bat, ponit. Alter si est quia sibi persuasit illud principium csi inune,ex nilii-lo nihil fit, quod omnes naturales receperunt,acob id dicebant, nihil de nouo generari, sed generationes esse quasdam al
terationes, puta densationem , aut rare
factionem unius principii, ita Anaxagoras.& alii credebant propter eandem causam, nihil fieri de nouo ae ob id tenerationes esse dicebant congregationes at morum unius speciei,& separationes ab aliis atomis,sse enim nihil nebat de nouo licet appareret de nouo alio modo , qui
Amplius autem ex eo,u sunt. Tex. XX XIII.
ALterum sui dament si Anaxagorae
56쪽
tur se: Cuin ex aqua sit ignis, vel in , qua erat ignis vel non. linon, ergo ex n6 igne fit ignis,& ita ex nihilo: si vero sic, et Fo iam in illa aqua pretcesserant parti-egae ignis , ex quibus. ngregatis ignis tactus est .ante enim propter paruit atein palum sentiti non poteranti η quo se . rebat,omnia esse inopi tibiis sesia n iiseremes apparere piopter ni florem MPmationem plurium atomoruna eiusderationis, non quod res syncere, ac pure ex unica consent natura. Textus est clarissimus. rest,uiusinodi, non quodcunque totum potest indi eienter elle sub quacunque palma quantitate,ergo nes eius partes: natotum a partibus dependet , antecederis miri et animal enim non potest esse sub' cunq; quantitate persectum, ereo nec paries ipsius, ut a,caro, nerui, di r quae,m certam sibi determinant quantitatem, sicui& ipsa totu.& hoc maxime apparet in totis eterogeneis, & eorum partibus.
si igitur infinitum. Tex. XXm.
Ncipit nihilli hane Anaxatori opi-l nionem redarguerrae primo ex ea seM Ym queretur, con politum naturale non' posse cogno i. nec ipsius esse scientiam. . Dc nullum infinit' rq ut ii sinitum G, test cornosch t principia rei natu is infinita sunt,ergocbinosii noso nunt. Sed scientia iei non est num ptin 'rum cognitione , ergo reies ibaturalium non est scientia. Maior explicatur.dicit vit infinitum est,quia res infinita potest cogitosei, sed non secundum id, quo infinita est, ut de linea infinita, si esse posset cognosci quod esset quan fias 'λntinua absque latitudine:at uero eius longitudo non pos set coenosci, quia infinita est. Similitei si inqdalitate infinitum aliquid est, in ea
isnotum est. Loquimur autem de cog itione rei,non nominis, nam infinitum cognoscitur esse id, quod snes non habet. cum igitur compositae res ex infinitis constent principiis, iecundum Anaxagoram, compositum ς'gnosci non poterat, escerit sicientia rei naturalis.
Amplius alitem si necesse est.
abiἰα Ecundiim sacit argumentum contra. D quodd m dictum Anaxagorae:ρο--i bat enim rerum particulo ounimas , adeo,iu diiii di non possent: argumeratur modo Aristoteles,rum cunisque rei partis . . posta esse sub quacunque minori immi
rate,& ita non ei unt omnium rerum par. ticulae illae indivisibilai. Argi in imum T Erinum argumentum est , lin quo
proponit quaedalii dicta Anaxagorae,& unum aliud suum, & con mrex illis principiis reducere ipsim ad salsitatem aliorum plincipiorum . Primum dictum Anaxagorae erat hoc Ompi sinit in 0mnibus. - ndym, non iit res,sed ex illis stincipiis congregatis,& Daraus fiunt. Tettium, vitumquodque denominatur a pluribus illis principiis congregatis. Quartum, quodlibet fit ex quolibet,id est , ex qua noue re sit
quaecunque res, cum in omnibus om
nium lateant principi α Vlthnum principium est. Omne finitum per ablationem liniti consumitur. intellige per ablatioi continuam partium aequaliam consumi tur,nam per partium medietates proposcionales procedendo diuisiola infinituo
Ex his probatur, quod non in unoquoque sitnt omnia, sumo aliquam pariem a Fae, ab hac. leparetur caro, & iterum separetur caro & ilex claru est,quod sc pe minor pars carnis separis turicu lintur caro 'on procedas in .semper mirmi,ut di uim in Morinici diuenietur ad liqu-m, qua minor ext ibi non possit,itu petitur, vel ab illa aqua a huc te parabilis in caro, lai Diusi non, er go habetur contra ipsum, si in ossius eruiet si ni sis in quae separandae sint ιerunt aequales,ta sic cosum bitur tota caro, H erat in aqua, per quintum principium, veterum infinitae partes quales, c ihi in magnitudine finita erunt partes finit araxi te numero insi nitae, od om
57쪽
Ad haee autem si omne quidem corpus. Tex. XXXVIII.
naturali,& shbstantiali, relux diuison procedit in infinitum; sed hoc posteri
quae possitis, cum quodlibet fiat minus per remotione alicuius pariis: sequitur quod si ista sit iminima,& ab earis sit separari aliquid,quod fiet minor,&ita dabitur pare minor minima, quod esse non potest. Quintum etiam sicit argumentum.
si quodlibet est in quolibet, in qualibet
parte erunt etiam infinita, & in his infinita , dc.ita erunt infinita infinities in in itiς distincta inter se, & actu exissentia: quod quidem rationis metas prorsiis Uratur. non ergo in omnibus sunt om
Modum generationis Anax oret reseehendit,ipse.n. pes similia generatio nem ponebat, quia nepe congregantur paries similes unius ratio nis,nuc reprenendit, nam aliquando nost generatio ex congregatione similium, nam lutum fit.quidem ex multis panibus luti,sed aliquando ex dissimilibus, puta ex aqua,& tetra: similitera vis ex laterib.& lignis,& ita aer ex aqua. non ergo
omnis generatio ex similibus si tibi e tq- Aristoteles contra Plutas hos 'ererum principiis disputat .
non scienter dictum, id est, quod ipse in alio sensu proferebat , qui verus non erat Qι ciuili eil hoc, non posse quodlibet separari a quolibet:quod quidem uerrum est de acti dentibus, quae a substantia n xunt separari,in non possint esse,quin rum sit, nempe subiectum.similiter, erum hoc est de partibus continni,quq per diuisionem nequeunt finiri, eum diuisibilitas in infinitum procedat, nec minima dari pos it magnitudo . Ex quo reprehendit princi si esset δε- d p suit Anaxagoras, quam me niem vocabat: dicebat inim istud princti in omisa segregasse in atomos proprias 'ex illo chao, quo omnia erant confusa;&cit Aristoteles hane mentem stultam esse auia tentabat sacere quod non poterat: r5 enim accidentia,& partes omnes conesum sepirari p6ssunt. - ii a Nec mi eris, quod Aristoteles sueti dixit esse mininiam e hin, hie kero dicit non esse minima ina Hadinestra: nain
hielό initur de partibus Alius quanti, quae in infestum procia duri det o
An res naturales habeant certi, i ii ': mini suistitatis. viu, quaestionis, si ma
xini E notanda est, duplex est sentiis:alter de f
rales sui magnitudinis terminos lia ant, ut non possint quosciuas; excedere,similiter & terminos paruitatis. Alter sensus est de modo, 3 pe an hi tet. mini intrinseci, inexti in cnt, &de hoc in quaestione sequens disputabitur: pilor in praesenti est ditatiendus . . Adverte aut per res naturales hie intelligi compostaduhstiualia, tam homoge
de accidentibus , nec de actioni, nec deis his Ay'tenniuscd de compositis substantialibui est seritio:estet estina limites extra moduin excedete,& materias confundere. .
De his autem substati is quaestio tripliciter lintelligi psit pisino de facto esse e et intiam an ita modo sit,quod driur maxima , de mininium corpus. Secundo domico Huri supernatural c itio de poteria naturali: ct quia non in hi in ibux Estilii ter Philosopl , dii sensio, ea,quae certa, & sine contro inassint,ptimo constituamus, Prima
58쪽
se datur modo niaximum corpus & mia. nimum non selum in genere, sed etiam in qualibet specie.& hoc est certum, multimuin supremuniriue extum est modo maximum Omnium,quae in natura sunt , & ita etiam est minimum aliquod . licet nobis sorsan sit ignotum, erit mrtasse mi- nimus acarire . Similiter in qualibet specie datur & maximum,& minimum illius speciei, siue allirmative, idest maximum vel minimum aliorum, siue negative, id est, quo nullum aliud sit maius vel minututroque enim modo exponi possunt coinpalatiua,& iaperlativa. Secunda conclusio. Nullum empus, habet certum limitem magnitudinis, aut paruitatis resipectu Dei abiblatae potetiae, sed quocunque dato pol maius vel mi- nus facere, prout ipsius omnipotentis libuerit voluntati. Haec conclusio probatur ex communi consensis, quicquid non implicat contradictionem poteli Deus sa, cere ,sed non implicat contradictionem , res seb maiori vel minori este quantitate, ergo id Deo non est denegandum. ιson. . . Tertia conelu ito. Uiuentia habent ce eos limite magnitudinis,& paruitatis de potentia naturali, ita ut natura non possies tib quacunq; quilitate maiori vel minori indissererer uiuentia producere, & consentare. Hae consulto est Aristoteli, in praesemi tm 36.ubi quia totu ipsem animal quantitatem habet determinatam , . quam Hredere non possin probat etiam
partes determ irratas esse.& v. Animae,rex. I. omnium, inquit,natura constantium,
idest,uiuentium certus est terminus augurienti, S decrementi. & 7. Politicorum, cap. . ciuita es suos certos terminos habere dcvit, sicut animalia, Sc plantas. Prae tetea probatur. uia,Sc modus augu mE-ti . Quemium est limitata, ergo & ipsum augument M antecedes declaratur: eau. si ostrumentalis augumenti, & quantitatis vivimus est calor naturalis, qui eons mit paries viventis,& nutrimento nouo eas demaeparat, at dum magis reparat, se
remissiora debilior ita, ut minus reparet . . quam depellio: Si igitur i, finita cau-D, ix hoc modo auget, augumentum erit sue dubio finitum. Preterea tertio. In ui-umtibus sunt certa vi gana, de partes et
ros eae, γε no sub quamnq, quantit te possunt componi, ergo terminus & lumes determinatus est. Praeterea quarto et quia quod natura nunqua secit hucusq;, Henum est non nosse sacere: ted nsi quam est compertum atomines maiores montibus, aut minores formici, uo ergo id natura potest sicere. s. n. posset,potentia seqstra esset, nisi aliqn perueniret ad actum. Quartaeonclusio. Non uiuentia ex se,& ab iit trinseco non habet coetum limitem suae magnitudinis, ratione tamen extrinseca habent: explicatur in igne: ignis ex se non habet certam magnitudinem , imo ut dicitur a. Animae,tex. t. Si infini ta combustibilia ei apponerentiir, in insienitum cresceret: tamen quia locus suus ' naturalis est secundum naturam detei minatus;& desint combustibilia, habet certam magnitudinem:idem de aliis elementis ,& de mixtis inanimatis. Ratio huius conclusionis est notanda n. ωἀex discrimine augumenti uiuetium: &no da quar- uiuentium. Vivetitia enim augentur ab treonauis intrinseco puta ealore naturali conueriE- sionis. te ribu in substantia vivetis,ex qua actio- ne ipse calor deficit,&debilior tu . Similiter ipsa viveti, forma sibintrat in illud
nutriti entum : non . n. noua anima in nu
trimento producitur,& postea uiuenti cis V rpulatur : hoe enim fit in igne, ob id non vetξ augetur; sed anima uiuetis insorinae
illam materiam nutrimenti. at non vlueti'tia per appositionem similium ausintur ab init insis, puta aqua additione aquῖ ,& reliqua similiter: idem de ire. Ignis
enim lignum ignem prius secit, postea si . . . , bi copulat. Ex noe sumitur argumentu . Tora ratio au gumenti non uiuentium eth ab extrinseco, ergo intrinsece non terminarii rita extrinsere ad sensum expositu. In his edoclusionibus non est con uersia inter Philosophos, at de paruitate Digem
horum non viventiuiri est difficultas, an tia detur minimum in homogeneis. Et attende.* G est dissicultas an in homogenos est detur minima pars, certum enim eli,dari in minimo non posciquia cum omne continuum sit aruata in infinitum diuisibile,non poterit signa ti Ο - ri parita quantitas ita parua, quti, minor neu imm . signari possit, nempe eius medietas ct ite .Explicam 1 alia,& ali Sed quistio est de minimo per se existere, an dentur partes minores,&aunores ab iv limite per se existen .i . G test
59쪽
In lib. I. phys Arist. Cap. IIlI.
tes: nec est etiam dissicultas, an istae pontini resistere contrario corrumpenti, sed an hoc repugnet ab intrinseco ex parte ipsius rei,semoto quouis contrario, ita, ut secundum se non possit esse minor, & minor absque termino particulari rei per se, i & in hoe di. putatur de minimo naturali homogeneo, an detur,an non. aε . Scotus z.ben dii l. r. q. 9. putat tale militia Seo. nimu non dari, sed quocunque dato, pos- min/- se ex se minus sebsistere. Argumeta huma n. Mi- ius sententiae praecipua fiant.
mentium. Primum. In istis non datur terminus I. I ιιο. magnitudinis,ut dictum est,ergo nec paruitatis: aequa enim videtur ratio . a. R. ita. Secundo. Ex parte materiae non datur
talis terminus, quia est diuisibili, in infinitum: no enim eli tam parua mater a, quin minor esse possit: ergo nec in ipsis coin- . positis erit iste terminus . 3 . Tertio. Forma horum inanimatorii est diuisibilis in infinitum, ut accidentia ipsa secundum quantitatem , ergo non datur terminus in composito.
. Duis. Quarto. Illud tale minimii si detur, in q,iantum : ergo est diuisibile r reduergo ad actum diuisio, & tunc mit
s. Ratio . . . 90 Agens agit successiue , eloprius producit minus, quam maius , α nunquam dabitur minimum, quin aliud minus productum detur; non ergo est terminus in his. Haee sunt argumenta pro opinione scoti. s.c.heta. 'it igitur circa hoc quinta conclusio..utra Seo Probabilis est sententia Scoti, sed multo D a. probabilior est opposita opinio communis, quod detur manimum etiam in ii
. Probatur primo ex Arist qui rex. 38. di , τ si a minima ea me aliquid esset separabile, daretur minus mini ino, quod reqvon intinua ruinii trat . r. Praeterea manifeste probatur. Omne 1. αο aether λgeneum componion ex homogeneis, sed per Scotum in homogeness non
carui re inus paruitaris , ergo nec in he, terraeneis dabitur , quod est contra ip- coto Sc contra Aristoteleni, ut di. 1 Mimus inconci usione tertiae antec autem notum est , nam venae,.arteriae,osta , caro, e quibus partes liri genee copo nuntur, homuenea sinat. . Praeterea tertio. Aristoteles. I. AmmYI rex. 14 inquit, actus activorum esse inpa - , tiente disposito, non enim recipitur Arema, nisi in materia disposita , sed una exemis dispositionibus,& precipua est qui
fias . reliqtiae sunt determinat etiam & quantitas erit. t Praeterea quarto , & est argumentuni
Averrois 8. Physic.com. i s. Ad actionenti agentis est nec aria certa quantitas,qua deficienae,actio no erit: potest enim securis esse tam parua, ut non Gndat. Hine sumitur argumentum: Res G potest esse in illa quantitate in qua no potest operari. non. n.est esse sine operatione, sed ad ' - 2 operatione est necessaria certa quantitas quo ad paruitatem,ergo es ad ipsum esse. Ad argumeta igitur Scoti resp5detur. Ad primum negatur consequentia, est.n. disparatio parilitatis, & magnitudinis in homogeneis: nam magnitudo est ab ex- trinseco prorsiis, nempe per appositionε partium vel additionem : at uero paruistas est ab intrinseco, eo quod omnis serrama secudum se quantitatem petit, in qua operari possit.haec autem non est minor, . t& minor sine termino. Ad ndum neganda est etiam consequentia, nam licet materia secundum se sit diuisibilis in infestum, tamen ut si stat actioni agentis,& .rmae introducendae, necessario habet certam quantitatem, sicut & alias dispositiones. ii Ad tertium dicitur,quod quamms ipsa a sit diuisibilis ita, ut partem e trapartem habeat,& non fit tota in Dabbet parte materiae, tamen non est diuis bilis iita, ut quislibet pars, quamvricunque minor, per se possit existere.
Ad qualium dicitur, quod licet illud sis minimu,ut quatum, sit diuisibile. mactu i 'diuidi n5 potest, quin, partes eo mimpanuatur, non propter magnitudinem. sed mirpter sermam natur ena,quae certam pe-. tit qualitatem:nec hoc est hctu,imo Sco.
tus tenetur hoc ipsum.satera de coelo,rri etiam si sit quantum actu diuidi nequiis, ipsam esti natura, quae diuidi nequit. t Ad quinnim respondetur,l quamuis ' - .ages successive agat, tamen cum passi i . debeat esse in et sphaera actiuitatis illius lagentis, cesse est,ut secundu plures par i i
60쪽
Per partes minores, di minores: quod si s blum apponeretur particula materiet minor minima distans ita, ut ignis non posses eam sibi unire non induceretur ignis serma propter rationes praedictas. Atque
satis sint ilia de priori quaestione. terminus quantitatis reru natu
QVxstione de re examinata,ssimis
rest de modo i plius rermini disputare. Ante omnia autem sisnt
maxime modi isti intelligendi, ut facilius
postea determinatio procedat. Circa magnitudinem aduerte, duos esse modos limitum, si terminorum: alterest intrinsecus, iter extrinsecus. Intrinsecus est,cum datur certa quantitas, quam possit res attingere ita, ut maiorem non possit,& talis terminus dicitur maximum
rod sic. S terminari per maxima quod
si non aliud eli, quam quod res aliqua blate possit attingere, ut maiorem non possit. Extrinsetus est,cum datur illitas. quapropter ipsius magnitudinem res no possit attingere, tamen minore illa potest attingere, ut si dicas,decem pondera non pollum portare,quodlibet minus posisi , tunc decem pondera ellent minimu quodno,quia inter multa pondera alia, quae tu portare non potes,illud est minimum
ita dicendum de magnitudin ib ad quas
res per augmentum perueniunt.. Sunt eo alii duo termini paruitatis, &intrinsecus,& extrinsecus. Intrinsecus est cum datur aliqua parua quatitas, sub qua res esse possit ramen sub minori est eno possit,& talis terminus dieitur minimum, quod se, id est . iii b hae quantitate res esse pol, db minori esse non potest. Extrins u est cum datur parua quantitas, sub'va res esse non potest, tamen sub maiori esse potest, ct talis terminus, dicitur maximum quod non, quia inter quantitates, quas res no potest attingere propter sua paruitatein illa est niaxima,ob id dicitur maximum qir non, quia sub illa tisi, sub maturi uero quacunque potest. Sunt ita.
illi termini magnitudinis, maximu quod sic, minimum quod non: Isti uero paruitatis,minii num quod sic, maximum quod non, assismatiui sunt intrinseci, licgatiui extrinseci. Ex his est modo sensiis qus stionias no e nius: petimus enim, supposito quod res na --turales terminentur quoad magnitudine, di paruitatem ut dictum eis in quaestione praecedenti quo modo terminantur, intrinseco, an extrinsece λPaulus venetus, quem multi docti se- νrima aqvuntiar, existimat, terminos hos esse ex. tῆtia Pa. trinsecos , puta per minimum quod non, s Veneri. & maximum quod non. I. Dui Ipsius argumentum potissimum est hoc St. n. magnitudo intrinsece termina -'retur, sequerocur, et res desinet et per ulti . . mum siti esse, et est cotra omnes Philoso, phos,& probatur.Deriar istud maximum& sie maximus homo, qui maior esse non possit, tunc morsu uespuae infletur , tunc vel morietur, uel non: Si non, datur maior maximo: si sic, tune cum iste per inflationem moriatur,& inflatio sit motu et incipit per ultimum non esse, erit tunc uerum dicere, Nunc non est initatio, & immediate post hoc erit inflatio sed si est dicere, non est nunc inflatio, ergo erit dicere, nuc est homo,& immediate post hoc ierit iii flatio,eiso immediate poli hoc noerit homo.desinit ergo esse per ultimum esse, nepe nunc est,& immediate post hoc 'non erit, quod 'utilem est impossibile, ut postea est probandum .
Secundum argunteium est eiusdem rationis de minimo. Detur. n.illud minimai tune applicetur aliquod condensativum, tune destrueriar per conden sationem, sed condensatio, cum sit motus , incipiet per ultimum non esse, non est,sed immediate post hoc erit:unde erit uerum dicere de illo minimo, Nunc est,& immediate post hoc non erit,quod est ultimum esse. Tertium argumentum. Si detur maxi t mus ignis saltem ratione loci, tunc applicetur ei stuppa, si no comburit eam,profecto mirabile est, quod tu maanus ignis non comburaci si uero comburit,dabitur maior maximo,quia peradditione illiu,