장음표시 사용
171쪽
tur,& ad cuius notitiam omnis sensus noster confunditur, v incomprehensibilia sunt tutata eius, quibus angelos &Domines iudicat, seu Iudaeos atque gentiles,ex quibus nucisto; es egit,nunc illos abiecit: inuestigabilesvia eris, quibus agentibus ad Iudaeos,& a Iudaeis ad gentes transiit,& quibus iterum a gentibus ad Iudaeos transiturus est. Vel per vias,possumus accipere actiones dei quibus omnia operatus est,quae utique inuectigabiles sunt. Quis emcog Ouit pensem domini id est, intellectus eius profunditatem quis penetrauit Z aut quis consiliamus euo fuit Patris consiliarius
unigenitus filius eius est, qui de angelus magni consili ap- , EF α. s. pellatur,sed ex hominibus & angelis nullus eius fuit consiliarius , ut quu prior dedit illise subaudis fidem suam aut
aliquod bonum opus,antequam ab eius gratia priueniretur. O' retribuetur ei' merces a domino ex hoc quod fide suam prior ei dedit. Qindam voluerunt contra hoc intelli- flabio. gere centurionem Cornelium bonis suis meritis exigenti bus a deo accepisse fidem,quasi causa remunerationis, propter eleemosyna scilicet&orationes cuibus instabat. Qui idcirco ignoranters locuti sunt,quoniam a fide venitur a s bona opera agenda, non ab operibus ad fidem,nisi enim Cornelius fidem primum habuisset, praeuentus ab inspira -- tione diuina, nequaquam bona opera habuisset. Sed sicut beatus Gregorius dicit praeuentus est a deo: ut haberet fidem unius deitatis,non tamen trinitatem personarum in deo esse cognouit,quoadusque Petrus ad eu est missus .unusquisque autem deo fidem & opera sua tribuit, quando eius gratia priuentus credit in eum,& bona opera exercendo,
diudet voluntati eius placere. Quoniam ex ipse, id est ex patre sunt omnia,quia ab ipso origine sumpserunt, . per
ipsum id est per filium sunt omnia,quia per illu omnia facta sunt. er in ipso id est, spiritusancto sunt omniis, quia in
illo cosistunt. Ecce trinitas personarum. Qucd vero subdit Ipsi, reia,trium personarii una de singularis substantia de claratur. sicut & lsatas ctiat in dicit se audisse dicere Sera EFG phin Sanctus sanctus,sanctus dominus deus sabaothaerdicit, de personis, sanctus , & una tantummodo, vice de maiestate dominus.similiter & Psalmista, Benedicat nos Psa 66. deus Pater,benedicat deus filius,benedicat nos deus spiri, tu lanct*s, S metuant eum omnes fines terrae. Quod vero
172쪽
ait, ex ipse deo patre sunt omnia, attende dum est,quod nodixit de ipso aliud est enim ex ipso , aliud de ipso. Omne enim qd est ex ipso, no est de ipso, sed quod est de ipso, hoe utiq; est ex ipso. Verbi gratia, Filius ex patre est, quia ab
illo origine accepit,& de ipso,qa de eius substatia est. Domus vero quae aedificatur ex lignis vel lapidibus: ex ipis homine est a quo fit,& a quo origine habet: sed no est de ipso, id est, de eius substatia. Deus igitur creator omni u spiritu sest inuisibilis atq; unutabilis, creatura vero omnis mutabilis est. Ergo no de immutabili substatia eius creata sunt omnia sed ab immutabili deitate cucta sunt ex nihilo facta ac Dpterea ex ipso patre sunt,quia ab illo origine ducunt.
ecro itaque vos fratres per misericordiam dei, vi exfibeatis corpora velisa hostiam viventem, o sanctam, Deoplacentem, rationabile obsequium vesilaum. Quia supra dixerat Apostolus. Co- lusit deus omnia in incredulitate , ut Omnium misereatur,ostendens quod siue Iudaei credentes siue gentiles,non suis meritis,sed misericordia & gratia dei
saluati sunt, obsecrat eos modo ,& omnes credentes per
eandem misericordiam . qua redempti sunt sanguine Ch isti,& tempore baptisnatis ab omnibus serdibus abluti,ut exhibeant corporaTua hostiam viventem: & dicit: Obsecro vos per misericordiam dei: ac si diceret: Non per potentiam magisterialem vobis impero, qua sum vester magister & Apostolus,sed obsecro& deprecor quas socius,quapropter & fratres eos appellat non carne, sed si de , recolens illud quod saluator fidelibus dixit, Omnex μμ
vos fratres estis, quia unus est pater vester, qui est in cae
lis. Hoc inquit) obsecro per misericordiam dei, qua se
uati estis, ut exhibeatis corpora vestra hostiam viventem. Erant apud Romanos Iudaei credentes, qui victimas dc hostias legales deo Hierosolymis in templo obtulerant, hos hortatur ut iam non boves , non hircos , non arietes, 'sed semetipses hostias deo spiritales Dii molent. Siquidem , quando ista scribebat Apostolus, adhuc templum Hierosolymis stabat, de necdum erat subuersum a Romanis. 'Hostia igitur& immolatur & viva est, quando homo ab . hac vita non deficit. & carnalibus vitiis se occidit mor-
173쪽
videlicet Iesus Christus,qui sua immolatione abstulit pee
catum mundi,quod omnino dignum erat ut haberet figurati uasacrificia longe antequam veniret,ut per illa typica facilius perueniretur ad istud veriuSiue etiam tertia c iusa
mysteri j fuit, ut illa offerrentur lacrificia typica,quatenus istud sacrificium praefiguraretur, quod quotidie in ecclesia pro salute fidelium offettur. Et nolite conformari huic secula. Per seculum hic non debemus intelligere praesen
rein vitam: quae semper annis, temporibus, diebus noctibus .horis,atque momentis voluitur, sed homines per carnalem conuersationem seculo deditos, paganos videlicet. Iudaeos h. Ereticos falsosque Christianos, quibus non debemus assimilari Sc consociari, ne eorum vitiis iniqui ne mur& nostris. Nolite inquit conformari huic seculo .id est. nolite similes fieri amatoribus huius seculi,qui virtutes despiciunr & vitia sectantur, sed reformamini in nouitate siensius vestri per studium lectionis L meditationis veteris testamenti 5c noui. Quotidie sensus noster & intellectus in nouatur& reformatur, dum proficimus,& magis ac magis in sapie-tia credimus ea de deo intelligedo quae antea ignorabam'. Reformatur etiam in nouitate sensus noster dum proficit in nobis opus bonum,quia quanto intellectus in effectuin
operum vertitur,tanto amplius in nouatur. Dicamus apertius. Erat quis in litera legis positus, non pernetrabat interiora, trasiit ad euag. didicit quod lex spiritaliter debeaet intelligi, atque ita reformatus est in nouitate sensus sui. damam istis tenebris carnalis intelligEtiae, ad fructu trantiit spiritalis allegoriae. Sic intelligedum & de his, qui spretis vitiis,ad virtutes transeunt,& dum proficiunt de virtute in virtutem,quotidie in nouantur. ut probetis quaesit volumias
dei. Qui saeras scriptura, sedulo legit,ille inueni quae sic voluntas dei,id est,quid deo placeat.quidue displiceat: vel
quomodo voluntas eius impleri possit. In omnibus etenim actionibus nostris debemus perpendere virum deo accepta sint opera quae agimus, ac non . bona , . bene iacens: .cr perfecta ' bona voluntas dei est, quia bona desiderat semper.beneplacens, quia omnia bona placita sunt ei .perfecta: quia nihil duplicitatis placet ei sed ea quae sincero nimo fiunt. Aliter: Bona in fide: beneplacens in spe futurorum bonorii, psecta in charitat id est,in dei dilectione
174쪽
& proximi.Haec enim tria voluntatem dei pessicluui. Iue
aliter: Eona voluntas dei est in coniugatis,beneplacens inviduis, perfect. i in virginibus. Hi tres ordines, si secundum voluntatem dei & virtutum tramitem processerint, prae- miis voluntatis dei donabuntur. Dico enim per Variam quae
data est mihi, omnibus quisvnt inter vos, nam plus sapere quam onortet siperesed sapere ad sobrietatem. Gratiam in hoc loco, secundum beatum Ambrosium,sapientiam debeinus accipere, quae paulo gratis data est fine suis meritis in scientia veteri, & noui testamenti , & in linguis omnium gelium. Dicit enim beatus Augustinus in quodam sermone suo.
Diuinitus ita procuratum esse Apostolo,ut quia omnibus gentibus erat praedicaturus,maiorem sapientiam prae omnibus A postolis haberet, ut omnibus philosophis gentium& simplicibus esset sufficiens. Vnde & Petrus in epistola sua laudat illum, dicens Sicut inquit) frater.noster Paulus praedicat in omnibus ecclesiis secundum sapientiam sibi aceo datam. Quod autem dicit,omnibus qui sunt inter vos, simpliciter potest intelligi,ut dicatur. Omnibus dico qui sunt inter vos,& altiori intellectu , ut illos alloquatur qui per fidem deo adhaerebant, qui semper habet esse, Deus
enim solus est,quia ipse substantialiter habet esse , sicut ad Moysen dicit. Ego sum qui sum.&, Ego sum deus Abraha&c. Quicunque ergo illi adhaerent, illi sunt, sicut & qui non adhaerent, non sunt: ergo qui sunt dicit, id est,qui per fidem quae per dilectionem operatur, deo copulantur. Et
quid dico 3Hoc utique dico & praecipio, non plus sapere
quam oportet sapere,id est non superbire. Hoc dicit con ..tra gentiles tumentes, qui insultabant Iudaeis tanquam ramis fractis. Plus enim quam oportet sapit qui propter al- aerius mi seriam se extollit , cum potius humiliari debeat, ne&ipse cadat.Dicendum & propter eos qui fanam doctrinam non sectantes, quaedam fessitatis dogmata componunt,quibus simplicium animos corrumpunt, non plus sapere quam oportet sapere. Oportet denique ut via praecedentium doctotum imitetur, & ingenium praesentium
magistrorum,adimplens quod dicit sapientia,Ne transgrediaris terminos quos posuerunt patres tui , sed sapere ad sobrietatem , id est , ad temperantiam. Sobrie nanque
sapit,qui agnoscit quid,ipse sit,& sicut coram deo in Christo loqui-
175쪽
sto loquitur. Hoc praeceptum transgressi sunt omnes haeretici. cr unicuique, subaudis, dico sic debere sapere, sicut deus diuisit mensuram Dei. in fide namque mensura est,quatum ad nostram capacitatem attinet: quia alius plus, alius minus Gedit. Maiore enim fidem habuer ut Apoll. montes transferendo, qua nos habemus.siue intelligitur hic men' 1. Cocii
sura in donis fidei: quia habentibus fide, alij datur sermo sapientiar. alii sermo scientiae, Jcc. Et huiusmodi mensura secundu rationem fidei datur quonia non nisi fi lem tenetibus tribuitur. Intelligitur Jc fides in ministerii x ecelesiasticis,quia secundu modii suum debet peragi. 3c non vltra licitu usurpari. Verbi gratia: Presbyter es, no usurpes episcopi ministeriu: diaconus es,noli tibi vedicare aliquid ex Osricio presbyteri. Sie de caeteris ministeriis & gradib' intelligendia est..sicum: mebra multa habemM in uno corpore, i mnia autem membra non eundem assum babent: ιta multi unum
corpus simus in C, D. Sicut in uno corpore multa membra Vnum corpus faciunt, ita multitudo fidelium e niuncta per fidem Sc dilectionem capiti suo quod est Christua, unucorpus sunt cum illo. verlim inebra corporis nostri propria habent ossicia, ut oculi videndi aures audiendi, dc reliqua
similiter. Et sicut unu membru alterius membri non usurpat officium. sic unusquisque nostrum non debet inuadere alterius ministerium. Et tame sicut oculi vident toto compori. M aures audiui.& os loquitur: dc manus cooperantur
tuo corpori: sic debent agere 3c spiritalia membra ecclesiae. Oculi sunt, qui aliis ministrant spiritale lumen sicut doctores. Aures,boni auditores, qui verba magistrorum Lu- militet audiunt. Nares, qui scientiam discernendi inter foetores vitiorum, de odores virtutum obtinent. Os qui alios erudiunt. Manus,qui aliis ministrant necessaria, sicut sunt eleemosynarii boni. Pedes, qui pro sanguine innoxio libe rando & ad infirmos visitandos currunt. Haec sibi inuicem prospicere Ie ministrare debent. Quapropter dc infert A . . postolus: singuli autem alter alterius membra. quia unusquinque iuxta gratiam sibi druinitus collatam alios iuuare debet. ut sint tibi inuicem membra. de tu spiritalibus A data est bs digestentes. In hoc loco defectus didiporalibus. Fayntes autem donationes fecundum g
data est bio dis rentes. In hoc loco defectus diei Quapropter necesse est ut subaudiatur aliquid ad
176쪽
tionem sensus.Dicatur itaque hoc modo: Sumus igitur nos babentes donationes secundia gratiam quae data est nobis a deo differentes,& ab inuicem distantes. sicut & membra
corporis.Verbi gratia. Oculus non est auris,nec auris ocu- ius. Sic sunt in ecese a qui sunt oculi,& no sunt aures,sunt iures & non sunt oculi, sunt doctores, sunt auditores, sunt
ςleemosynarii,& caeteri ordines, in quibus diuisa est gratia. Gratia dicitur gratis data, de quicquid habent fideles donorii & donationii, gratia dei est, quia sine suis meritis
illud perceperiit: siue propteria iubaudis quis habet, fecundurationem fidei, habet illa quia fides hoc promeruit. Si enim non credidissemus, prophetiae spiritum nequaquam acce, e ... pissemus, Legitur Agabus prophetasse post domini ascensionem,& quatitor filiae Philippi. Ipsi etiam Apostoli prophetae fuerunt, quia futura praemia electoria & poenas reproborum praedicabant suis auditoribus. Alio modo prophetia hic pro doctrina possumus accipere,ut sit sensus, siue prophetiam i doctrinam quis habet,secudum rationem fidei dispenset illam nec plus sapiat quain oportet sapere. Rationem aute fidei,veritatem catholicae fidei dicit, tecudum quam debet quilibet doctor dispensare praedicatione sua,ne forte a veritate deviet. siue minissenu, subaudis quis habet, in mini bando non plus sapiat quam oportet sapere. in ministerio etenim gratis a deo situ collato, nemo suo perbire debet, id est , non plus sapere qua oportet sapere. Habes quod ministres pauperibus & orphanis, noli superbire: quia gratis tibi a deo datum est. Potest & de ministerio ecclesiastico intelligi, de quo nemo debet superbire. Iicet sit episcopus,licet presbyter,aut pater monasterii constitutus: sed magis debet se humiliare, alte dens illud quod Lucaei . dicitur, Omnis qui se humiliat,exaltabitur: dc,quanto magnus es,humilia te in omnibus. ue qui docet in doctrina sub -
audis quae illi a Deo gratis data est, non debet plus sapere
quam oportet sapere. Haec autem do: Dina in veteri & n. uo testamento intelligitur. Qui exhortatur, in exhortando,
subaudis non debet plus sapere quam oportet sapere, quia
non oportet inde superbire. Hoc autem animaduertendit,
hucii que subaudiendum esse a superioribus huius epistolae, Non plus sapere quam oportet sapere . Exhortatio est species praedicationis & doctrinae, & maxime ad dolente de
177쪽
& desperantem respicit. Verbi gratia: sunt multi doctores qui sapientia diurnarum scripturarum pollentes , pari Urque eloquentia verborum florentes, tota die alloquuntur populum, disputantes de rectitudine fidei, de appetitu Virtutum, & execratione vitiorum, de felicitate perpetui regni,& perditione inferni:& protelato sermone pene viaque ad solis occubitum,exemplum consolationis lapsis minime proserunt.Interim vom dum audit aliquis ex circun- stantioris poenas inferni,quar ab illis minantur his qui criminalibus delictis tenentur obnoxij, & recolit se aliquod facinus grauissimia perpetrasse homicidiu videlicet, adulteri u ,aut aliquid horti ob immanitate sceleris sui tristitia desperationis perfunditur,quia non audiuit verbii co lationis a praedicatoribus . que si inuenerit quilibet simplex pr dicator, statim percotando perquirit ab eo cuius rei causa tristetur, incestusq; incedat, & coperta causa consolatuc illii verbis simplicibus , quibus valet, simulq; hortatur nzdesperet de venia salutis, dans pariter exupla cosolatoria,
ac dicens Quid in desperationis malu laberis 3 Considera si vales misericordias domini quatae sint,de quibus Psal Ua 3 in ista dicit: Misericordia domini super omnia opera eius. Nunquid Dauid no erat rex & propheta,quando simul patrauit adulterium cum homicidio 3 &tame veniam meruit
Nunquid Petrus postquam electus est a domino, n6nne negauit illum ter dicens: Non noui illum ' & tamen pius dominus postea praefecit illum Ecclesiae suae. Nunquid de latro non meruit audire, Hodie niecum eris in paradisis 3 i Talibus verbis exhortaturus illum alla, quens, qui in despe- 'rationem ruerat,in spe veniar sistit. Ecce quomodo exhortatio species est praedicationis. qui tir uit in simplicitate, id est , qui eleemosynam pauperibus largitur, & doctrina . inscio,ideo faciat. ut deo Sc non hominibus placeat. & est . subaudiendum, ita qui tribuit, in simplicitate tribuat. qui praecJ in I licitudine, subaudis debet praeesse, ut sibi commissos non negligat. Haec solicitudo,id est magna cura , circa animas maxime debet ei se, qui mi secretur, subaudis pauperis, cibum esurienti porrigendo , dc potum sitienti , vestimentum algenti,& tectum vaganti. in hilaritate de gaudio mentis hoc faciat, quia hilarem datorem diligit deus. Cum gaudio etenim inclis eleemosyna danda est,& mise
178쪽
ticordia praestanda. Securus sit de mercede qui buic operi insistit quia qui parua tribuit ac teporalia, recepturus est maxilla a praemia di aeterna quonia eleemosyna quet paupelargitur in terra a domino recipitur in coelo, sicut beat. Ambrotius dicit. Ipse idemq; dicturus est electis in die iudicii: Quod enim uni ex his millimis meis fecistis . mihi secistis. At qui de mercede aeternae retributionis dubitat, in hilaritate cordis eleemosynas no erogat. No enim prodest quod porrigit,quia & hic amittit quod tribuit,& in suturo prium iu vel mercede non recipiet. Dilecto sine simulatione, subaudis adimplenda est Omnis dilectioquet secundu deunon est, dc pro dei amore no agitat , simulatio 3c fictio vo-
canda est. Ideoque qui fratre diligere dicitur , si non correxit O eum errare viderit simulata charitate erga proxima habere conuincitur. Odientes malum, id est diabolii & mεbra illius atm omne peccatu sitis odientes. Notandum au iusitem .s, odiu hic in bonam partem accipiendu quoniam est& odium malum quo odimus fratrem nostrum. adhaerentes bono id est deo, qui est summum bonum, & membris eius, atque iustitiae, omnibusque virtutibus. charitatemfraterni Osirinuιcem diligentes, id est, cum charitate fraternitatis si vos alterutrum diligenres, quia unus est pater vester in coelis est. Omnes enim qui unam fidem habent bapti sinatesunt abluti, ita se inuicem diligere se deum debent, veluti fratres ex uno matris uter honore inuicempraeuenientes, id est, inuicem hon- . impendite practati subiectis,subiecti praelarilitatis virtus,etiam ethnicis placet, Huo
179쪽
expectatio suturorum bonorii. Inde dicit Apostolus modo: spe siue expectatione praenitoru coelestiu sitis gaudentes
etiam in angustiis. in tribulatione vobis illata a persecutoribus. His patientes, id est in animositate non reluctantes, de non requirentes praemio in praesenti, orationi instantes. quia quod humanis auxiliis neq; nostris viribus obtinere & agere non possumus, necesse est ut orationibus a deo impe-rrcinus sicut de Daniele ὀc sociis eius legimus. necessitatibus sane Torum communicantes. Non dixit, sanctis eleemosynam prςbete aut facite. sed honestiori verbo usus est vestra
bona sanctis participate . Eo tempore quo Apostolus ista scribebat, credentes suis facultatibus privabantur , unde laudando dicit in epistola ad Hebraeos Iudaeis credetibus, V Et rapinam bonorum vestrorum cum gaudio suscepistis. Ideoque illos qui facultatibus propriis adhuc non erat priuati, hortabatur Apostolus,ut expoliatis pro Christi nomine subsidia teporalia administraret,illoru indigentiam sua .
putautes,bonis teporalibus cum eis in commune utentςs.
Dei etenim dona communia, non debent fieri priuata. bospitistitatem sectores, Non dixit hospital estote velli spitalitatem sequimini .sed dixit hospitalitatem sectamini. Plus enim dixit Sequitur naque hospitalitatu, qui rogantes
suscipit. sectatur vero, qui etia non rogantes cogit quaerit, ne sorte in vicis.& plateis extra tectu remaneanti Magna: etenim virtus est hospitalitas,iper oua multi placueriit
deo angelis holpitio susceptis, sicut Abraham & Loth &alii multi. Benedicite persequenti bra vos,id est benedicite illos ,& bene loquimini cum illis qui vobis vim inferunt.
benedicite nolite maledicere, id est, malum dicere. Verbi, gratia: Detrahere alicui aut blasphemare, vel contumelia..facere, maledicere est. iasi dicri: Licet ipsi male loquantur de vobis , dicentes vos magos esse & dis hipulos seductoris hominis, nolite ideo illis maledicere, sed patienter ferte illorum opprobria. Quod apostolus in semetipso im- plebat , hoc utique suis auditoribus implere praecipiebat. Dicit enim alibi: Maledicimiar, & benedicimus. Gah I. Cor. . dete cum gaudentiis . Non praecipit gaudere cum his qui gaudent de transitoriis & caducis rebus, sed cum his qui gaudent quod nomina eorum scripta sunt in coelis. Neque
enim quibuscunque gaudiis Christianorii gaudia socianda
180쪽
sunt nec quibuscunque fetibus lachrymae nostrae iungendae sunt. Verbi gratia: si videmus gaudere aliquos super quaestum pecuniae, aut possessionum latitudine, non debemus congratulari illis,quia istorum gaudia luctus sequuntur & lachrymae.Vnde dominus non solum de talibus, sed
etiam de hoc admonuit Apostolos non esse gaudendi na, quod daemonia eis subiecta erant,sed potius de hoc uel nomina eoru scripta essent in coelo. & est sensus : Si videritis hominem digna opera agentem , quae merentur scribi in coelis, de illius salute congaudete. fere cum sentibus curate: non cum his qui lugent & dessent amissionem rerum tetn- . . poralium, sed potius cum his qui sua aut proximorum de- sen i peccata sicut Samuel deflebat Saul, eo quod recessi-set dominus ab co:& Paulus multos Corinthior i. qui post
fornicationem non egerant poenitentiam. Sive etiam cuni
his lugere prae cipit,qui lugciat quod differtur regnii coelo. rum, securi am de praemio. de quibus omnibus dominus di est: Beati qui lugent,quoniam ipsi consolabuntur. idipsumimicem sentienses. Hic sermo apertius habetur in Graeco. Est 'autem sensus, Sic sentite de alio, sicut de vobis,id est, sicut
' vobis bona ortitis,sic & aliis:& sicut vosipsos diligitis, sie- alios diligite : vel ita aestimate vos diligi a fratre, veluti a vobismetipsis. non alta sentientes,id est,superba, sed humilibus consentientes, ut & vos humiles exhibeatis . Discite a Luci i . me,inquit dominus, quia mitis sum de humilis corde. Humilibus autem consentit,qui cum humilibus se humiliat, non praeferens se illis, sed socians de expectans quod dominus proini sit, Omnis qui se humiliat, exaltabitur. Quicunque enim humilitatem veram habent, utique eandem humi- itatem in aliis venerantur. Nolite esse prudentes apud vose inetipsos, Apud se prudens est, & non apud deum , qui sapientiam quam habet, non authori omnis sapientiae de
putat , sed sibi suisque meritis N ingeniis siue studiis suis. Quo vitio deprehenduntur laborasse philosophi gentium. p. c. de quibus dicit idem Apostolus in exordio huius epistolae: Qui cum cognouissent deum, non sicut deum glorisca uertit, sed evanuerunt in cogitationibus suis, id est vani facti sunt non reseretes deo gratias de collato sibi dono siue . suis meritis. Aliter: Apud se sapiens vel prudens est, qui cutit stultus apiente se putat esse,& gloriatur in se: quia sp