Haymonis episcopi Halberstatensis, In diui Pauli epistolas omneis interpretatio, ad vetustissimorum exemplarium fidem quàm diligentissimè recognita

발행: 1550년

분량: 810페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

AD ROMANO s

titeram explanatio vel lexpoliatio carnis est, illa laudatur ab omnibus I udaris: circunciso vero cordis,quq fit in spiri . tu est ablatio infidelitatis &susceptio fidei Christi,atq; expoliatio vitiorum. Et est sensus. Qui tantummodo genere& nomine est Iudaeus, & circuncisionem carnaliter obseruat,no placet deo, neq; meretur laudari ab illo,quanquam ab hominibus laudetur: qui vero in occulto in corde est Iudaeus,id est, confitens Christum, & in corde est circuncisus ab omni infidelitate,& ab omni mala voluntate & cogitatione, placet deo,& meretur Iaudari a deo audiens ab illo:

Euge bone serue & fidelis intra in gaudium domini tui, CAPUT III. Vid ego amplius est Iudaeo subaudis quagentili propter circuncisionem: aut quae utibias circuncisionis multum per omnem modiἔ,id est, per multas caulas, Primum quidem. In hoc subaudis, profuit illis. quia credita seunt illis eloquia Dei. Erant apud Ro. Iudaei & Gentiles in Christu credentes, sed plus habuerunt Iudaei ante domini aduentum quam geli Ies, quia illis credita sunt eloquia dei. Et est sensus. Quid boni percipit I danis propter circuncisione plusqua gentilis,aut quae maior utilitas est Iudaeo circunciso qua gentili incircunciso

multii per omnes causas profuit illi quia meruit legem accipere,in anna suscipere de coelo. in terram intrare omnibus meliore ,regnu& sacerdotiu possidere, unde dicit Α-postolus: Quid primu profuit eis, quia legem & prophetia

meruerunt accipere' Quid olim subaudis nocuit, si quidam illarum non crediderunt Z Nunquid incredulitas illorum fidem dei evacuavit, vis. Hoc tripliciter potest intelligi. Quid inquit, nocuit Iosue,& Caleph aliisque qui terram repromis-

sionis meruerunt accipere, si sexcenta milia non credide- irunt,sed perierunt propter suam incredulitatem Nuquid incredulitas & perditio illoru fidem dei, id est, repromitasionein dei evacua est, aut inane secit quod dixit Abrahae, terram istam tibi dabo & semini tuo. Nihil eis nocuit,quia ipsi non sunt frustrati promissione dei. Aliter, Si quida illorum non crediderunt, sed mortui sunt in deserto, null-

quid mors illorum promissionem dei inane seci qua pro-

52쪽

inῖ sit Abrahae dicens de Christo, in semine tuo benedic Genesio.

tur oriari es gentes: N5nne quia rem aserunt ex ipsis de quo rum Proget Die postmodu Christus natus est Aliter. Qit uis mollitis do Iudaeoru in aduentu Christi non crediderit, tametri mori est evacuatum quod promissum fuerat David. fructis ventris tui ponam supersedem tuam,quia super Uacis t. Credentes ex Iudaeis sedem principatus accipit Christus.

Sed neque illud evacuatum est quod promisit per prophetas Si fuerit numerus filiorum Israel quasi arena maris ,re- -- liquiae salia ae fient, Est autem deus verax, omnis autem homo mendax Deus autem verax est,quia quod promisit illis da Te terram repromissionis spere compleuit.similiter quod

promisit Abrahae de Christo,quia in semine eius benedice e foret omnes gentes,& quod promisit David, de fructu Iubi eius sessurum rege super sedem regni eius , & per aliupropheta de salute reliquiaru, totum compleuit. Omnis autem homo contradices promissionibus dei mendax est: vel omnis homo in quantu a seipso est, mendax est,inquantu Verax a Deo Sicutscriptum est: vi iu'scens inseremonibus mur ' vincas cum iudaearis. Iustificeris,id est, iustus praedicerista ver in tuis promissionibus , & vincas explendo illas, ii dum iudicaris a populis. Dauid postquam factus est adulter & homicida,vxorem Vesar accipiendo, & illum gladio filiorum Amon interficiendo, dicebant multi: Vacua efficietur promissio omnipotentis dei, quae facta est ad Dauid quod ex semine illius esset Christus nasciturus, quia non conuenit Christum nasci de homicida & adultero,sed falsum erit quod tibi pollicitum asserebat. Quod si & Chri- stus de eius seinine fuerit natus iniustum atque indignum erit,ut de malefico & peccatore homine originem ducat. Qui contra confitetur peccatum suum , dicens humiliter: Tibi seli peccaui, quia rex sum,& malam coram te feci, αA

, quia deprecatur ut deus quod promisit opere compleat,contradicentisque mendaces osten dat. Aliter: Iustisceris indulgentiam peccati dando ad te conuersis scut promittis,&vincas remittendo peccata dum iudicatis no posse dimittere. Si autem iniquitas nostra iugitiam dei commendat, quid di-umui32rat quida minus perfecti. qui dicebant ideo velle deum ut nos peccemus: ut ipse Qtus comparatione nostri iustus appareresidum peccatum nobis dimitteret: & qui a

c iij

53쪽

AD ROMA Nos

nisericors sit,patefaceret,ideo etiam velle eum ut nos metiam ut ut ipse solus verax inueniatur. Quod si ita esset,iniuste damnaremur ab illo , qui malo nostro cresceret magnusque fieret. Contra illos tales loquitur Apostolus, personam stulti hominis assuinens,simulque sapientis, & peruersam illorum sententiam destruit. si, inquit,iniquitas nostra & mendacium Dei iustitiam de sanctitatem atque veritatem commenda t. id est, laudabilem facit,quid dicemus Commendatio aliquando pro laude ponitur,ut in hoc loco. Et alibi idem Apostolus ait: Ego debeo a vobis comendari,id est, laudari. Subiungit ergo & dicit: Nunquid ini-

qum est deus qui infert iram Zid est, vindictam. It est sensus: si nostra iniquitas & mendacium dcum laudabilem facit,&s quanto amplius peccamus, tanto ei placet,& eo amplius ipse solus iustus & verax apparet,nunquid iniquus est deus. inferendo vindictam pro malis quae ille vult ut faciamus secundum quod stultissimi dicunt: omnino si ille vult vereccemus sicut quidam stultorum dicunt quod nephas est insuper cogitare cluando damnat hominem peccatore, ῆniquus est qui iniuste iudicat: potius enim deberet illum honorare,cuius iniquitas illum laudabilem facit , sed quia hoc verum non est , subdit Apostolus. Secundum hominem dico, id est,secundum intelligentiam earnalis hominis,qui nihil boni cogitare valet. Addit adhuc: ia sit. Hoc iungendum est ad superiora , ubi dixit, Nunquid Iniquus est deus qui infert vindictam 3 Absit: subaudis hoe quod aliquis fidelium cogitet,quia deus iniquus sit, & quia nostra iniquitas faciat illum laudabilem. e lioquin quomodo iudicalit deus hunc mundum 3 id est, si deus hoc vult vinos iniusti simus quare iudicabit homines qui quando peccant,eius voluntatem adimplent, & quorum iniquitas illulaudabilem facit3 Si ventus δει is meo mendacio abundavit in gloriam ipsius, quid ad c tanquam Cr ego peccator iussicor Et est sensus: Si deus in meo mendacio verax apparet, &dum ego mentior ipse solus verus esse praedicatur, quare damnat & iudicat me tanquam peccatotem Haec verba non dicuntur affirmando, sed potius denegando nec debet hoc aliquis pro veritate accipere, quod deus qui naturaliter & egentialiter iustus est,misericors & verax, nOmo peccaxo ,mostro mendacio frescat in laudem & iusti-

54쪽

CAPUT III.

iam , quia non placet ei quandoque cum peccamus de Heritimore Et non praedicamus sicut bis mamur, subaudis ab infidelibus, oe sicut aiunt quidam, infidelium, nox

dicere . Factamus mala ut veniant bona, quorum damnatio iusta

UE Ooidam simplicium minusque perfecti audientes praedicationem Pauli de aliorum apostolorum qua dicebant, ubi abundauit iniquitas , superabundauit gratia: quae sententia in subsequentibus exponenda est , ubi debuerunt accipere salutem & vitam, ibi acceperunt 'dam vationem , non recte intelligentes illud. dicebant enim

faciamus mala sicut apostoli nostri praedicant γ quia 'quanto amplius maiora crimina commiserimus, tanto .

amplius maiora bona percipiemus, de maiorem gloriam: quia deus vult ut pecccemus: ut per hoc habeat quod dimittat, ac per hoc iustus , dc misericors appareat. Contra tales protulit Apostolus sententiam: Quidam dicunt quod nos ista dicamus , sed non sumus tales quales dicimur de blasphemamur, neque docemus illa quae nos dicunt doceret quorum damnatio est iusta di si illi in t -- libus permanserint, ut per mala sperent 'accipere bona.dc insuper quia mendacium de nobis sentiunt. Nos autem non debemus dicere , faciamus mala ut veniant bona sed fecimus inala & venerunt nobis bona per gratiam dei, de nunc faciamus bona ut veniant meliora. Qui igitur 3 praecellimus eos. Nequaquam. Reuertitur ite

ruita ad superiora, ubi dixit non quidem amplius Iudaeo quam graxo. Quid igitur Praecellimus eos 3 id est nunquid excellentiores sumus nos Iudaei gentilibus 3 Nequaquam , quia non est personarum acceptio apud deum, sed in omni genere qui timet deum acceptus est U- li. Causti enim flumus Iudaeos graecos , id est , causam ostendimus eis & diximus omnes Iudaeos dc gentiles, sub peccato esse , quia Iudaei praeuaricando legem naturalem & scriptam , de gentiles naturalem transgredien-go, inuenti uini peccatores, sicut 'iptum est. Quia non est iovi quisquam, subaudis a se,uel in omnibus malis hominibus.Iudaeis & gentibus non est iustus quisquam. Tale est&illud:Testimonium eius nemo accepit,cu multi electo- Dan. 3.ru acceperint, reproboru vero nemo,non es intelligens deu,nta est eri requirat illum. Ille intelligit & requirit deum

55쪽

AD ROMANO s

qui voluntatem illius sciens, studet placere deo. Omnes Iudaei & gentiles , declinauerunt, id est, recesserunt a deo, voluntatem eius non faciendo , simul inutiles fata sunt , id

est nihil facti sunt creaturam adorantes pro creatora, non

est qui facilit bonum, aliquod & non peccet, non est usique ad unum, id est praeter Christum vel usque ad Christum. Sie enim soliti sumus dicere. Ager ille pertingit usque ad mare. Quo dicto non comprehendimus mare, quia non intrat in mare,sed locum pertingentem usque ad mare. Non est ergo qui faciat bonum usque ad Christum, id est quo usque ad illum veniat credendo , per quem datur fides dc facultas operandi bonum. Nisi enim ad Christum veniat credendo in illu, aliter bonum opus implere non valet, Vt est agendum. Sepulchrum patens estguttur eorum, hoc de Iucheis proprie intelligitur, quamuis & de philosophis possit accipi sepulchrum ad hoc patet, ut mortuorum corpora suscipiat. Tales sunt qui luis erroribus & suasionibus alios decipiunt,& alios ad malum deglutiunt interficientes eosin anima,sicut Scribet & Pharis i & philosophi setium , quorum Dra & fauces ad hoc patebant, ut simpliciores quosque sua praua doctrina interficerent. Aliter. Sepulchrum quilibet patens existit,qui malum apertis i diciis cogitando meditatur, ac deinde in praesentia sine aliquo metu aut verecundia operatur,tin is sius dolose agebant. Dolose agebant Iudaei,quando volebant doni unieallide suis sermonibus decipere dicentes: Magister, scimus quia verax es , Sc. Venenum sidum sub labiis eorum. Aspis mordςndo infundit venenum , quod pene omniabus venenis acerbius est, ita Iudaei mordendo infundebant venenum quodammodo erroris & suasionis , dum loquendo N blandiendo interficiebant suos auditores in anima:& non solum in alios,sed etiam aduersius Christum crudelissima extitit eorum malitia. Sub labiis autem dicit,id est,corde, ubi concipiuntur semina malitiae & blataphemiarum, ac postmodum pros untur ore, iuxta quod veritas dicit: De corde inquiens exeunt cogitationes malae &c. Quorum os maledictone σ amaritudine plenum est, os Iudaeorum elenum maledictionis , infidelitatis, peruerio. seque doctrinae erat,quando dicebant de Christo, Darmou. Mum habet, quando maledicebant caeco, dicentes: Tu

discipulus

56쪽

CAPUT III.

stipulus illius sis, qui & fabri filius est & Samaritanus,

caetera taIia,quibus verbis prouocabant deum ad ama-tudinem. Vel certe ut amaritudinem referamus ad do-ini passionem, os Iudaeorum repletum fuit amaritudi-e,quando clamauerunt dicentes: Crucifige,crucifige eu, us est mortas. Veloces pedes, fuerunt, eorum ad effun-rndum sanguinem, quia semper fuerunt prompti ad etandendum sanguinem prophetarum & iustorum. Et nonium occiderunt seruos: sicut Isaiam. Ezechielem , Iere- iam atque Zachariam, sed etiam prophetarum dominu. rgo quia hoc fecerunt, venit super eos Contritio, id est,flictio a Romanis quam pertulerunt in corporibus, erfeticitas in viis eorum, id est, miseria quam sustinuerunt, in pore cr antina, pro Vm, id est,actionibus suis malis. Et viacis non cognouerunt, id est, mediatorem dei & hominum, ii pacem attulit mundo: & dixit: Ego sum via. Non co- Ii Ouerunt ad hoc ut in eum crederent, ignoranteu eum /q 'l hoc venisse, ut per suam passionem reconciliaret illos 'o patri. Vel pacis viam dicit,id est, actionem iustam noegerunt, ut agerent condignam poenitentiam, per quam Mcificamur deo patri , iuxta quod dominus diciti Poeni-ntiam agite , appropinquabit vobis regnum coelorum. 'οu est timor dei ante oculos eorum. Timorem dei prae ocumentis semper habet,qui deum & dominum suum prae- considerat esse,& ubique: & dum praesentiam iI- ecolit, peccare metuit,ideoque nequaquam illum o ndit. Sed quia Iudaei istuin timorem ante oculos non haierunt. ideo ostenderunt. Scimus autem guoniam quaecune lex loquitur, bis qui in lege sunt loquitur. Lex genetaliter

pellatur vetus testamentum,aliquado tamen in tria diditur,ut in euangelio,vbi dominus dicit Necesse est im-eri omnia quae scripta sunt in lege Moysi, & prophetis, is 'psalmis de me: Aliquado vero in duo.ut ibi: Lex & proletae usq; ad Ioannem,id est,usq; ad Christu, cui Ioannes , ' V stimoniu praebet.Nonnunqua psalmi lex vocantur,sieut ι' ' ψ',minus dixit, in lege vestra scriptu est: Ego dixi dij estis. i: alibi. Sed ut impleatur sermo qui in lege eoru scriptus L Quia odio habuertit me gratis: ita & hic legem appel-t Apostolus psalmos,in quibus praedictum fuerat de Iu- Dan. iserim: dixit iupiens,id est populus Iudaeoru videns Chri- Val. Σs.

57쪽

AD ROMANOS

sum praesentem in carne, non est deus. Ergo Apostolus, ut ostenderet ea quae superius dixit de psalmo, proprie ad Iudaeos pertinere, qui gloriabantur de nobiIitate generisci vitae meritis,quasi Christum ipsi non occiderint,vel danauerint,sed obseruatores essent legis mandatorum: propter quae omnia se volebant gentibus praeponere , dixit: Scimus autem quonia quaecunque lex,id est, psalmi isto in Ioco,ioquitur,liis qui in lege sunt, loquitur id est,Iudaeis legem habentibus, Ideoq; non debent gloriari Iudaei in sua iustitia,nec praeferre se gentibus,sed potius se reos intelligentes,subdere se debent deo: cuius gratia sunt vocati, sicut & gentes.quia reuera praeuaricatores existunt scriptae& naturalis legis , ac si diceret Apostolus: O Iudaei nolite gloriari nolite vos extollere aduersus gentiles: quia ista quae dixi de psalmo , ad vos specialiter pertinent, vobis enim loquitur lex,quibus specialiter data est: mi omne os obserueturosiubditus fiat omnis mundus deo,ac si diceret aliis verbis Idcirco dixit lex psalmorum, quia non est iustus quisquam,non est qui faciat bonum. Vt omne os Iudaeoru& gentilium claudatur: ne quss possit gloriari se suis esse saluatum meritis non gratia dei: quoniam omnes inuenti sunt peccatores,quod gratia dei sunt saluati, non suis meritis Subditus debet este omnis mundus deo,reatum suum agnoscendo,&medicinam salutis quaerendo. Lex itaque Iudaeorum est proprie,sed extenditur quoque ad gη les quasi ad alienos , quia ipsi dixerunt idola colentes ouest deus, scilicet praeter illos quos colimus & veneramur. Quia ex operibus legis non iustifcabitur omnis caro coram illa.Lex Moysi bifariam vividitur,quoniam in mysteriis & praeceptis continetur.Secundum mysteria dc sacramenta cessauit adueniente Christo, quia finis siue completio legis est

Christus. Secundum praeceptum autem adhuc manet,quia seruandum est. Non adorabis deos alienos. Honora patre tuum & matrem,& caetera praeceptoru dicta. Ergo ex operibus legis id est,ex circuncisione carnali & sabbati custodia, & victimis legalibus non iustificabitur post domini

aduentuin omnis caro,id est, omnis homo vel omnis carnaliter vives,& carnaliter ea obseruans:quia omnia Christo adueniente velut umbra cessauerunt. Lex enim & prophetae usque ad Ioannem. Aliter Iegis opus est.Honora pa

trem

58쪽

CAPUT III. 21 trem matrem.& alibi dicitur. Qui maledixeest patri vel

matri, morte moriatur. Si quis haec praecepta propter p*mam quam minatur & vindictam,vel parentes honora uexit,vel non occiderit,& non propter amorem dei & iusticiam hic potius obseruauerit, hominibus quidem iustus videtur , dum non committit , unde occidi mereatur e ta- meri aptad deum satis iustus non est,dum bonum praeceptuetris ex necesiitate,& non ex amore probatur implere. Duergo non iustificatur coram deo,licet videatur coram humano oculo, tamen in cospectu diuinae maiestatis eius minus iustus habetur. Hic autem quaeritur. Nunquid Moyses Iosue, David,aliique quam plures ex lege non fucruntiustificatiῖFuerunt quidem iusti, sed non ex operibus legis. Vnde Petrus apostolus: Quid inquit tentatis deum imponere iugum legis seper ceruices fratrum credentium, quod neque nos , neque patres nostri portare potuimusὶ sed per gratiam domini Iesu credimus saluari, quemadmodum Scilii .Sicut ergo nos salua inur modo per gratiam dei in fide domini nostri Iesu Christi,sie& illi saluabantur per ea dem gratiam: per eandem, quia credebant in filium dei,

quem expectabant saluatorem, quem nos iam accipimus propiciatorem. Et quare non iustificabantur ex operibus legis Quonia impolsibile erat sanguine hircorum auferri peccata,&quisquis operatur iustitiam,& in ea cosidit,co-tra deum tumendo superbit. Lex enim non venit peccata tollere sed ostendere & punire.Per legem enim cognitio peccati. Nunquid ante legem non cognoscebatur peccatum

Et si peccatum non cognoscebatur,quare Ioseph licet in- iuste) misitis est in carcerem 3 Nunquid non est accusatus

de criinineλ&fratres eius nunquid no cognoscebant pe eatum,quando dixerunt: Merito haec patimur,quia peccauimus in fratrem nostrum 3 Cognoscebatur ergo peccatu,

sed quantum malum esset,& quam vindicta iuste expeteret ignorabatur. Igitur per legem & maior cognitio peccati est quam ante legem , quia lex dicit, Non occides, Non adulterium facies , & cognitio poenae ipsius peccati perissem ostenditur, quae monstrat quomodo peccatum puniri debeat dicendo: Si quis hoc vel hoc fecerit occidatur. potest & ita intelligi: Quia erant quaedam mala quarum cognoscebatur peccatu ede,sicut cocupiscetia erat,de

59쪽

AD ROMANO s

qua idem Apostolus ait Nam concupiscentiam nesciebam peccatum esse, nisi lex diceret, Non concupisces. Nunc istitem. id est, in domini aduentu, & in praesenti tempore

iustitia dei manifestata est sine lege iustitia dei in praesen-ri tempore sine lege manifestata est, non ea solummodo qua ipse iustus est,aut qua iustificetur qui essentialiter ips, iustitia est,sed qua induit impium.quando misericorditer de infideli facit fidelemi de adultero & fornicatore facit castum & continentem , de iniusto & peccatore facit iu- sum & amatorem virtutum. Quae 'iusticia in Christo est reuelata,& data sine lege, id est sine obseruatione legali, quia nulli lex secundum mysteria & sacrificia traditur iam obseruanda,sed dicitur crediderit & baptizatus se

rit,saluus erit,hoc est iustus erit. Possumus etiam ipsam iusticiam dei patris,id est,stium intelligere,a quo & per que iustificamur , quia sine obseruatione legis per opera dei manifestatus est filius dei esse. testificata a lege G prophetis. Iusticia baptismatis qua iustificamur per legem testifica-D Lic. tur dum dicitur: In nouitsimis diebus circuncidet dominus cor tuum,id est,auferet peccata tua, & rustificabit te per

Isa s. baptismum.Testis catur & per prophetas dum dicitur:ipse

Exe.36. iniquitates nostras portabit,& peccata nostra ipse tollet. Et alibi: Esiundam super vos aquam mundam, & mundabimini ab omnibus inquinamentis vestris. Ipse quoque Christus iusticia nostra testimoniu habet a lege & Pphetis. Iusticia te dei id est, iustificatio quali ustificamur aleo super omnes ludaeos & gentiles credentes,venit per 'dem Iesu Christi, qua credimus illum filium dei esse patris,

redditque causam quare dixerit super omnes qui credunt iu- sitiam dei venturam, cum protinus subdit. Non est enim distinctiis. id est, nulla differentia est inter Iudaeos & gentiles quemadmodum. Iudaei peccatores sunt inuenti, ita αgentiles. Vnde sequitur. Omnes enim peccauerut . egent grai ita dei. id est,indulgentia & venia peccatorum indigent omnes, tam Iudaei quam gentiles pro qua glorificandus est deus. Iustificati gratis per g nam ipsus, per redemptionem quas in Christo Iesu. Gratia dicitur, sine ullis praecedentibus meritis. Verbi gratia. Qui ad baptismu venit: nihil unquaboni fecit,baptizatur, statunque iustificatur. Ecce gratis iustificatur per gratiam,id est,per donum Dei, & hoc per redemptionem

60쪽

CAPUT. III. 23 de Ptἔorie quae est in Christo Iesu non operibus legis. Re deri Ρtio Hostra qua sumus reden pti, & per quam iustificamur Passio Christi est,quae iuncta baptismo, iustificat homiriem Per fidem, & postmodum per poenitentiam . Ita

enim illa duo mutuo sunt coniuncta ,ut unum sine altero hominem non possit iustificare.Nam neque fides dominicae passioriis sine aqua baptisinatis hominem mundat, nisi forte iri martyrio quod pro baptismate accipitur, neque

aqua baptismi sine fide dominicae passionis purificare hominem vaIet. iungantur ergo simul,sicque pr stabunt perfectam redemptionem, perfectamque mundationem. Ita que meque Iudaeus, neque gentilis suis iustiscatur operib , cum uterque sit praeuaricator suae legis. Iudaeus videlicet naturalis & scriptae, gentilis autem naturalis: sed redemptione qua Christus nos redemit suo sanguine &fide . 8c aqua baptismatis,qua quisque renatus,si statim obierit saluabitur in vita: si autem vixerit, debet ornare fidem operibus quia fides sine operibus mortua est. Notandum vero

quod dicit per redemptione quae est in Christo Iesu. Nam per redemptionem captiui redimuntur, quia hostibus eaptiuantur. Quomodo ergo homo captiuari potuit, cu deus ubique sit: SeX captiuatus est animo a diabolo,quando diabolo se subdidit praeuaricando legem dei,& quando vitiis& idolis carpit seruire. Haec autem captiuitas soluta est. duis animus ad deum redijt,& se infirmum, illum vero me

dicum intellexit: perfectaque reden ptio in effusione sanguinis Christi patuit'. quom proposuit deus pater propinatorem ter fidem in sanguine ipsius. Filium suum posuit deus pater, id est decreuit & praefiniuit propiciatorem & reconciliatorem, ut ipse nobis propitium faceret deum patrem 6c placabilem per fidem passionis suae, vel in promptu ante. ' oculos omnium posuit,ut omnes saluaret in se credentes,

uia dum in eum credimus,& eius sanguinem pro nobis usum confitemur,sine quo iustificari non possumus,ex integro iustificamur. ad ostensionem iustitiae suae subaudis ab inferioribus. in hoc tempore id est, in nouissima aetate. Iustitia in hoc loco duplici modo potest intelligi, videlicet vel ipse Christus qui iustificat nos vel iustitia qua iustii ficat deus pater credentes in filium suum. Ostendit ergo . manifeste deus pater iustitiam suam,id ςst filium suum. vel

SEARCH

MENU NAVIGATION