장음표시 사용
221쪽
gnatione autem adibaa , Odorum,nfiderati que odores
et S cona, einde,quac coire spe. Lege Aris
etarum obsequium accurrunt: unde&phantasmata puriora, aedesaecatioraeontingunt. His non obitat,quod ideminis mollior caro inest,quam viris; de tamen lai ordinarie, ut iudicio, ita de ingenio illis praestant. Nec, quod phle. gmatici,qui hebetiores sunt cholericis, teneriorem cutem habent. Non enim Molliti mollitudo ex aqueo & pituitoso humore orta,qualis est in sceminis,& pium aqueagmaticis,sed aeria, mes est boni ingeni j . Nec item officit, quod Aristoteles dex bin Problem. sect. 3o.quaest. I.scripsi Gomnes ingeniosos suine meIancholicos: ingruis cum tamen atra bilis, ut sicca frigidaque est, ita corpus non molle, sed durum est. tetreumque essicere videatur: id enim qua ratione accipiendum est,ex professo ostendimus, Iibro et . de ortu & In te titu. Needemque fibi repugnat Aristo- , teles lib. i.de Gener.animal.cap. zo. ubi ait,gustum N ractum nihil ad prudentiam facere: ibi enim Ioquitur de tactu secundum se hic autem , vi ex illius praestantia arguitur excellens temperamentum ,& tandem bonitas ingenii, - ac iudici j. Sed haec ad praesens satis sint,de quibus multa disseruimus loco citato. Lege Athenarum in Coena sapim --, lib. c.8.no I .m 76artias Ficinum de Studios. sanit.tuenda,c.3.&in 6. Platonis de Legita Cettium lib. io. cap. 2o Levinum lib. I.de Occulto nar. intra cap.I6. Medi nam lib.a. de Recta in Deum fide,cap. 7.c Ut autem saporum.JSimilitudinem,seu analagiam inter sapores Rod res explicat. Ea vero est,quod, ut saporum ali; dulces, alij amari, ali3 acres, in alii pingues sunt: ita & odorum totidem numerantur differentiae, eandemque appellationem magna ex parte sibi vendicant: videlicet,quia similiter sensum assiciunt. Ut enim sapor acer, verbi causa, gustum mordet, sic odor acer olfactum. NonnuIIa tamen saporum vocabula,cum ad odores traducuntur latinis auribus minus trita sunt,ut in progressu dicemus. d Aιροι sicurauiti M.JOstendit,conuenire olfactum cum ceterissensibus, Tachis pquod non proprium sensibileduntaxat; sed eius quoque priuationem cogno- natione scat. Vt enim visus lucem,& tenebras:auditus sonos&silentium: sic odoratus propriuodorabile,atq; inodorabile percipit. Deinde admoner,in odorabile trifariam sibilis diei; nempe quod omnino odoris expers est, quod obscuriam habet odorem, gooicit. ει quod mala olet. Idem vero de iIs, quae sub gustum cadunt, assi ari posse inquit. Porro , quonam Pacto sensus priuationes cognostant, alibi expo
e Fij-JAgitve medio. quo odores deferun tur, statuitque,id
esse tum aerem, tum aquam. Quia vero de aqua posset quis sori ambigere, Medium dubitationem remouet eo argumento,quod etiam ea,quae in aquis vivunt,ctu quo spathorum odore e locis distantibus alliciuntur. Itaque ratum esse inquit, non so- git odortum, quae extra aquas degunti sed etiam aquatilia,&in utroque genere. tum cit aer elanguitie pr dita, tum exanguia,Odorari. Et quia animalia pulmones habentia aqua. inspirando, cetera non inspirando odores h.uriunt: hinc quaerendi occasi nem sumit, num omnibus animantibus itam odoratus competat,an nou. R spondet; omnibus eundem; iit mirum specie conuenire. Idque duplici ratione ostendit: prrinum, quia in omnibus idem est obiectum; nempe tam bene, quam male olentium odor. Deinde; quia eundem sensum oportet esse eum,qui et Idem sensibilibus Imitur:at omnium animantium olfactus .vehementi od re , cuiusmodi est bituminis, sulphuris, aliatumque eiusmodi rerum, osse di solet. f A quo huius inΠrumenium Sicut in animantibus ea . quae duriocula nuncupantur, oculas absque palpebris habent, suntque perpetuo expedita . ut possitit in rein obiectam ferri: ceteris vero paIpebrae datae sunt,quihus oc Ios recondant: ita, quae respirandi vi pollent, organum odoratus in recessissedi velamin uodam in unitum obtinent: adeo, ut non nisi inspirando, hoc est, aerem attrahendo. aditumque odoribus rechidendo olfaciant. Unde dem Hu:s, ubi aura spiritus csse non potest, minime odorantur ci miniam
222쪽
An inulta interim quibus sensiterium patet, inspiratione haudquaquam egeantas quae respi- captandos odores. Sicut igitur,inquit Aristoteles, diuersitas illa cernendi diis rant,orga- uersitatem aspectus non arguit: ita neque huiuscemodi in Odorando varietas nu odor, adollatius potentiam specie distinguendam sat erit. Hancipiam disiicultatoriis habent mouet,eodemque pacto di tui t Iib. de Sensu,& sensit,cap. s. reconditur g EΗ -1emodo. J Odoris naturam paucis verbi S explicans, ait odorem. cetera pa- esto sicci,quemadmodum sapor est humidi: videlicet,quia in subiecto odoris Iulum. vincitur humidum ab arido: contra vero in subiecto laporis ariduin ab humido. Quadere in quaestionibus plura. Odor est h Issumi.AJ Odoratricis facultatis organum potestate tale esse ait qua-ficci, ut is lis ipse odor actu est: videlicet, quia sensuum instrumenta aptitudinem h por est ta bent,ut abobiectis patiantur, cum missi. rem ratione imaginum,quibus con
controuersiae amplexus est F- , MIM Heraclitus , rcferente Ariniaturata stotele lib.de Sensu,& Sensit .ca P. 6.ide videtur sensisse Plato in Timaeo, Theoph. 6. de Caus plant. cap. S. Gal. lib. de Olfaci. instrum. Avicenna. lib. 6. Natura l. p. λ. cap. de Odor . D. Damasc.liboa de Fid. Orth. cap. 3. Ile.. Alfarabius,&Αlbesaraab, quos resert venet. text. 97- Possuntque prox.Mg. pro hac sententia-argumenta adduci: dum par odorum interuentu mu ita fiut,quae . non nisi a substantia praestari queut: I. Confir- Igitur odor est ipsa fumea substan- mattoassu tia. Probatur assumptum; priino,quia pilarg. odor nutrit, ac sustentat. Aitomi Lege Gai. nim,gens Indorum,ad extremos fili di de In- nes Indiae. cirai fontes Gangis, solostrum.odo odore,quem e floribus,&pomis carat.Hi p. li. piant, vivere dicuntur,ut narrat Strade taceti bo ex Onesicrito, lib. I 6. dc Plin. oria. Alex. Iib. I. Nat. hist cap. LI. Galen.etiam & Nico I. 1-Aphoris. alijsque in locis dis imper par. a- guit in animali duo genera partium; pud Coel. quasdam solidas,quas ait clutriri ci- lib. 24. . bo ; aliam ues , di aereas, ut spi- I. ratus, quos affirmat attracto aere,&M Coinr. adore ali. Secunis kidinisi eluia.
ue eam perpessionem iam subeunt Psalis ignantur,obiectis si lia evadunt. A quia multi odores a metis deliquio liberant,& cerebrum iuuant, ac muleent I adeo, ut in lib. de Sensu S sen. Aristo
sili, capit. s. ulcat Aristoteles, dorem institutum esχ a natura ad tem- .perandum cerebrum. Econtra verti multi odores valde incommodant, ac nocent, ut experimento constat. Commemorat enim Strabo lib. is, Strabo. Sabaeos interdum odoribus; stupe H ppo fieri. H ppocr. lib. s. Aphor. 18. doti cel , aloniatum sumtus grauedinem in serre. Plutarch. in lib.ue Piscept. Plutarch, connubial .ait, feles olfectu unguentoruin furere. Levinus lib. 1 de OG ticu in eculi. n. t. mira ca. 9. assirmat, in quibusdam regionibus Odores,qui e fa batum flolculis emittuntur , deliri u inducere. Postremo , quia tetri dores, qui ex cadaueribus, locisquo enosis manant, aerem corrumpune, atque interdum pestileiatiam inuehunt. Atque haec omnia non videntur fieri, nisi interuentu fumeae substatiliae. Confirmatur quoque eadem sen. 1 Argum. tentia,quia homines res eirant,ut dorentur. utique ut fumidam excretionem ad sensorium attrahat. Item, quia constat, res odoriseras assidua Odoi u expiratione flaccescere,&at sumi , certe non nisi, quia eiusmodi
rerum substantiadum olet, tu hali tum,& vaporem abit. Accedit postremo autoritas Aristotelis , quia, Aristot. licet in Probi scet. 1.q. IO. cum qit Psislci, nil odor sit exhalatio, aer. vaso inhil ausus fuerit constituere;
223쪽
ian egeantas ccrnesidi duurdo varietasn dissiculta ο, ait odorem biecto ortamdum ab hir te esse ait qua ntudinem l subeunt,uba adunt.
omen sere 3 . eiusdem operis, q. s.' di cap. de sensu & sensili, asseruit, odorem esse halitum.
O em non esse fumeam exhaia iocnem , nec argumenta sum ducta id conficere.
vst M. ΑΙ- CIt tamen conclusio: odor non esther. lib. a. diurnea exhalatio corporis od de Anima, rati, sed qualitas odoram sensibilis. traj.3.α1. Haec conclusio,quoad priorem pa IanLq.27. tem,inde constat, quia, si odor esset Marcelli exhalatio,cum haec sit substantia ; surib. 3. de quidem per se mouetur,& in subli-Ani. z3I. mem locum euadit. sequeretur,od
Conclusio rem non esse sensibile per sesqua quaest. doquidem nulla subitantia per se caProbarur, dit sub sensum. quo ad Accedit testimonium Aristotelis Priorem I itide sensu,& sensili,e. s. ubi Her
Iartem elitum, Platonem, &alios ex amitem, quo quis Philosophis,apud quos contra- ad poste- Na opinio communis erat, refutat. Morenti Posterior eiusdem conclusionis pars liquet ex eo,qilia, cum odor non sit substantia.vt probatum est, Se denominet suhiectum quale,agatque per se in olfactum, con sequens fit, ut m dicaturqtialitas odorata sensibitilis. Verum, quaenam sit odoris natura, ex ijs,auae in progressu dicemus, cum de odorum generatione disseruerimus, planius euadet. Sol. I. g. Respondeamus nunc argumentis, si laetioris quae hanc nostram assertionem opis arti eiusq. pugnabant. Ad id, quod initio ad- confirma- duximus,negandum est assumptum; tionum . di ad primam eius confirmationem dicendum eum Aristotele in lib. de sensu&sensili, cap. Odorem non nutrirer idenim tantiam nutrit,quod in substantiam rei viventis conue titur; hoc autem soli substantiae conueni Knon odori, qui accidens est, ut Astomos probatum fuit. Itaq; quod de Asto- odore nu- mis narratur, fictilium est, ut iam intriti, si ti- libris de ortu, & interitu astruxilium , qua mus. Quod autem Medici inquiunbratione di in viventibus quasda partes tenues, ci veru eL ui est, spiritus, odore nutriri, & su-
se possiti ueniaris id, si de odore ipso intelim A gatur, i vero abest; si de rella substaq L b. r. e.
tia, qua odor defertur, eatenus ad. q. . mitti debeti quatenus aer,ut libro cru Lege Aritato ostendimus, spiritus nutrit, nu- .de se tritione impropria;qualis est ea, qua & sensili lucerna oleo,&aere circumfuso su . GaI. in lilstentatur. Et vero eiusmodi substan- de institia aeria, cum odore imbuta est, me- odoratus ruo aliarum qualitatum, quae odo Fern. li. arem comitantur, mirifice etiam spi- de mei horitus fouet, ac conseruat ι unde qui- do medern busdam odoribus vis benefica erga dicia r. spiritus,&cerebrum,atque etiam ad Coel. litexhilarandum cor attribui solet. x .cap. I Quemadmodum & nonnulli odores ob aliquam excedentem qualit rem,cum qua simul meatus corporis subeunt, non parum afferunt nocumenti,&ob putridos humores, qui una cum ipsis exhalantur, aerem vitiant. Ex quo non sequitur, od
rem su bstan tiam esse, sed substantiae C una eum praedictis affectionibus inhaerere. unde iam patet soIutio pt,
mi argumenti . omniumq. eius conis fit attonum.
Ad priorem secundi argumenti sol. I. qui partem dicendum est, inspirationem ad prior nimantibus, non omnibus, sed i7s, partem. ore respirant, inseruire ad remouendum operculum , quo, ut Arist teles ait,olfactus tegitur; quod citin fit, simul attr/hitur species odoris, D vel odor ipse infidens aeri, exhal tioni ve, ut in progressu exponemus sed hine nihil aduersus dicta habe tui. Ad polleriorem pariem conce- Quoad mdendum est, e rebus odoriferis saepe steriorem emitti fumeam substantiam; sed n gandum , eam subitantiam esse odorem. Aristoteles vero in problema- Explicatis sect.3 .q. 3. & c. a. de sensu.& sen- tur Arist. sti appellauit odorem halitum non fornis liter, sed subieetiue ι quia ma-E gna ex parte in halitu ineli, ab eoq. desertur. Et in hunc modum explicanda erunt loca alta, in quibus odorem vocat halitum sumeum . seu f mosam vaporationem. In eundeminque se ii sum accipi possunt dicta, si non omnium , saltem quorundam Auctorum ex iis, quos initio sup riotis articuli retulimus.
224쪽
ris ea de causa, sed tamen variata. mrum
odorum, statuenduin eii cum' Aristotele proximo capite, di uberius in lib.de sensu,& sensili, cap . odorem resultare in mi xijs corporibus, ex primarum qualit tum concretione,dominante siccitate, calore humidum decoquente, &excitante. Diximus,in mixtis corporibus, quia elemen ra, vi etiam loco citato monet Aristoteles, odorata non sun cividelicet,interam dum sacera. & pura existunt. AEddidimus. sicci tate dominante, quia siccitas est quasi materia odoris: Sapor enim,& odor mido,siccoq. oriuntur: sed hoc interest, quod in lapore vincit humidum in odoresiccum. Hanc. vero originis differentiam inter odorem,& saporem illud, inter alia, i statur,quod,quae impense olent, valude amara sunt,quia nimis cocta; qua de te Theophrastus lib. 6.de causis Plantarum.capia . Item,quia d*lcia raro sunt odorata, intellige nativo odore, ut ait Plin. lib. 1 I. rutatis historiae,cap. 7. Hasci autem odor ex siccitate dominante , argumento est,quod constat, aridos. & seruia dos terrarum tractus, ut Arabiae, ut Syriae, optimorum odorum esse feracissimos. Item, quod res odoriserae. si nimium huminentur, idodoriferat redduntur: ideoque in A pro flores minime odorati sunt , quia incubat illistoscidus, & nebulosus
aera Nilo alumine; di e contrario rosa serenis diebus collecta .mai rem odoris stagratiam reddit. Quin vero, ut notauit Hippocrates lib. de carnibus, & ipsum organum olfruus, cum Pituitoso dinuxu, aut at A quouis humore sdiret, odorem a 'nus latuit. Est enim quaedam ia- .strumenii , cum proprio sensibili, naturalis consensio , de cognatio.
Oportuit autem in radore liccum,
.&tenue vincere, ut odor facile M ifundatur, & transmeet. - Sed enim , . & aliquid humiditatis ad ipsum requiri . inde patet; quia quae exu i scunt ,& torrentur ι odorem amitistunt quod videre est in eineribus lud gni odorati , t obseruat praeter M. Iios, Theophrastus lib. 6. de causis
manc. cap. o. &e contrario multa
nimis arefacta, humidi permistione odorat fiunt ut terra, cum primitin . compluitur post diuturnam siccitatem: non ita vero, cum diu maduic;
tunc enim humor, non siccitas prae- , ualet. Denique adiecimus, calore . hu in idu in decoq uen te, de excita
i te quia non erit. odor, nisi caloris:C vis accedat, quae humidum quasi diluat attenuet. Illuc Aristoteles rin problematis sin. 1 1.quaest. I L. alta . . semina, quae olent, calida esse; quia odor calore efficitur :&. in eadem ;lae . quaest. . docet, odorata omnia . calore abundare. isdemque asserie Galen. lib. 4. de simplicinaedicam. facult. capc11. Eaque caulaesi, cur allia iuxta mus consita eas magis odoratas reddunt: videlicet,quia D tum calefaciunt ,5 exiccant, atque ita odorem .pmmouent, ut ait Comtarenus libri. de elementis. Qua qua'huius rei alia causa reddi .po- . teli: nimirum,quia quaelibet res Mihil alimentum sibi consentaneum atque ita grave olentia, cuiusnodi est allium, attrahunt nutrimentum , maleolens, & vicinis bessiis, plan- .lisque odoti seris sincetius pabulum relinquunt. Experimur etiamuriua odorana E rosarum iiii latii iam, dum igni sen-ga recal simili calcscit, halitum spirare su facta .se
ut Orcm , & viai uersim, qtiae odorata grantiora su ut, mag S redolere,cutia calent,qui iuncta cum stigent. & plus inierdiu , quam noctu, vere, quam hyeme, aestate, . lam V e. Hinc Alexa ter Mace- AIexandrico , vi in eius vita 1 lutarch. scribit, sudor odopropterea sua uum odorem C mem- ratus.
bria estiaste aedit r, quod esset te im
225쪽
' unctio emporis praeserui do, ω it eo. Idemque Plutarctius in lib. δe causis naturalibus , cap. 1 f. qua slionein dilitens, cur eruina ferarum 'indagationem difficilein reddat; ait, causam esse, quia odorum halitus, fon niti a calore laxati, de soluti,dispergi queunt; frigus autem vehementius liringens;& laudens, nec eos fluere, nec ad sentiendi instruis menta perlabi sinit: Se ob id etiam vina per hyemem minus redolentiae adris de esse ait. Ex dictis patet quaenam esse sinitio. debeae odoris definitio; nimirum;
odor eli qualitas ex primarum com- mi illo ne resultans,domi nante sicco, & calido, atque olfactum mouens.
Fure esse Patet etiam quodnam sit odorum' magis sie- subiectum, hoc eli quidnam sit id inci , quam quo odor primo enascitur. Nam cum 'Eumidi, odor sit qualitas orta ex certo pri- Arist. tex. marum qualitatum temperamento,atio huius quod non nisi mittis corporibus per IL Elmeta se debetur; sit inde, ut proprium, ac inodora. na tuum subiectum odorum sit tale Plin. corpus milium. Unde Pim. lib. I . Aristot. Natur. hi Ilor.cap 17. Mnum,inquit, Erca. . de tria praecipua naturae elisenta sine
tinc& ses sapore esse, sine odore; aquas; aera, Apolli. & tenes. Addere & terram potuisset; Lind. q. 162 sicut addidi i Mitto t. lib. de sensu &M. Albere. sensili. cap. s. monens tamen intelliasu. de lio. gendum id esse. nisi elementa misi p. tract. ram habeant; nam cum hac videmus de olia. - redolere mare:& terram etiam prae Mircel. 3. sertim cum post longam ariditatem de an .c.7o. madescit: ut superius diximus , scri-&7 . . psitque Theophrast. lib. εἰ de plantis conciliati cam 14. De hac ret Iandun. diffis s. quaest. 16:dτsens. delens. Contar. spolio odorum species variae sunt, . in elemet. nobis tamen propter huius sensus 'hebetud em, letarditarem magna ex parte ignorae: siquidem. prout hoamini sensus defitit, ita & scientia de
re ad eum sensum pertinente 3 cum nostra cognitio a sensibita oriauir. iai 'ur admodum tenuiter, Seremissialficimus, nec nisi eos od res , qui organum vehementer laces.ssint,ac puliant, exacte percipimus 3, Mi ut odorum istaretiitas minus mimus: ita ue eas haud propriis '
.' titiis, deflexisque a saporum distes
rent ijς. Ergo ut sapores.ita&odo. Sapor vir res acutos , acerbos; graues,&su au tus qui s. ues dicimus, mutuatitia nomencla- dummotura eorum species,&discrimina in. du'Arist. dicantes. Est autem sapor acutus, qui hoc in Ilia celeriter,ac fortiter sine fastidio sen- c. 9 tex. 9s. sum ferit. Actibus,qui cum quadam de sens de
mordacitate pungit. Grauis,qui se. sens .ca. s. gniter, ac parum mouet: vel, qui ob annotauiti densiorem fragrantiam', ut odorar-ι temisiae, vel ob foetidum halitum , nares ostendit. Suavis, qui leniter gratus, ac iucundus est'. madere, deq. aljjs odorum speciebus Thom. Garbius in sumin q 69 Marcelliis in suo,de anim. cap. 74. M. Alberr. . pari. sum m. hom tracti de olfactu.& lib. I de anim.Iract.3. cap. 24. D. Damast. lib. 2. Fidei orth. cap. I 8. Theophrast. lib. 6 de causis plant. cap.ri & ἡ & II. ubi admonet. etsi iapotu tit, u nomina saporum odoribus Iribuere mina od soleamus: non id tamen in omnis ribus quaiabus nominibus ratum esse : nemo drans.
cuparit. Quod etiam stripsit Gaia len. lib. 4. oe simplic: medic. facult.
Deinde aduertendum ex Arist ' tele de sensu, & seni. cap. cit. quos- ores dam odores iucundos haberi, quia quidam ap saporibus iespondent , & gurtatui petentiam
'amica de nunciant: atque ita esurien- eacitant. tibus suaves contingunt ; qui tamen satiatis nullam asserunt voluptatem.
Alios per is, ac sine respeetis sapo- rum, delectationem parere, ut, qui emantur e quibusdam noritas, neque enim. inquit Artitoteles,ij ad ci- AIii hebebi cupi ditatem exeitandam conse. tant.
runt, ted obstant potius. Unde illud, quod in Euripidem dixit Sisatiss
Aduertendit m praeterea: qui Mun ' Odores
corporibus inessse odores simplices, sin)plices. citiusmodi sunt,qm per naturam o, Odores ueniunt; aliis compositos varia coa compositi. mistione a queses magna ex parte sunt ij, quos ars pigmentaria adluis Maior Odo xum, di delietas unguentis miscet. rum, nam Quem abusum maiorem essetnquit gemmaturii M lidissi eap ι. quam gemma abusur, di a II h
226쪽
Dsc IN II. LIB. ARIST DE ANIMA,
rum, Se pretiosarum vestium : hae me Atis. namque diu seruantur, & transeunt litas. Eth. ad haeredes, illi confestim expirant,
Io. ac sitis moriuntur horis: excedit, Ii- . bra denarios quadringenos; nec sentit ipse, qui gerit; summaque comis mendatio habetur, si transeunte iulo, invitet odor etiam aliud agentes. Martialis Tanti emitur voluptas aliena. Ad- .li. . Epigr. ue, quod virilem animum effoemi-12. nant, ut non sine causa dictum sit illud. Non bene olet,qui bene semper D. Hiero . olet. Lege D.Hieronym.epist. s. ad cotra iuue Demetriadem , in iuuenes calami.
Resolutes. stratos, 3e peregrini muris olentes pelliculas.
2. Oblin. Ir Erum contra superiora obijciat V aliquis. Si odor esset in millo
odorato, ut in subiecto, sequeretur,frores.&ssissimenta, e propinquo suauius olere, quam eloco aliquantulum remoto; cum unumquodque prope suum principium e scacius ais gat; & tamen oppositum experimur. x Secundo. Unus,idemq. cibus secundum eandem partem sapidus est, a que odoratus. Igitur,cum sapor fiat ex humido, docente Aristotele in hoc capite, text. Ioo. si odor ex sicco prςdoininante oriretur, in eadem su-Diecti parte esset siccum, dilium idus excellens, quod repugnat. Tertio. Multa corpora pi e humida sunt odo. risera, ut aquae stillatiriae, opobalsamum, vinum, ali)que id genus succi non pauci I ergo odor non prouenit ex abundanti sicco. Quarto, Aromata acrius olent, & diutius odorem seruant cinere suffla, quam ignisti gummi, ac lacrymae odoratae, ubi igni exustae sunt, odorem talant nullum , & tamen ignis calidior est cinere. Non igitur calor decoquens expirationem odoris perficit; si enim eam perficeret, ubi essitacior est visu caloris, acitor odoris afflatus senti-ν retur. Quinto. Tria sunt corpora odorum excellentia in primis nobi
tum, & ambarum: at in IIs non aisbundat siccitas, & calor: ergo Odor non oritur ex harum qualitatum d minio . Probatur assiimptio , quia moschus fieri dicitur ex sanguine ferae cuiusdam vulpem cstigie r ferentis, Zibet tum ex sudore Quorunda in selium; at sudor, & sanguis magis humida sunt, quam si
sci balenae, quae ut est maris incola sι ita frigidi est temperamenti, atque adeo di ambarum, quod intra eam gignitur. Ad primum horum respondet A- Prima viristoteles in problematis stet. 11. lectionis quaest a. de quaest 4. & 9. ideo flores, dilutio.&suismeniae longinquo suavius Cur odo
olere, quia ad locum aliquantulum res e lon remotum desertur odor secretior a ginquo portione terrea, di defaecatiora fu- suauiusmo, crassisque vaporibus, qui odo- spirent.: rem vitiant, & ipsam odorandi vim hebetant. Vetum oportet non lanintam esse distantiam, ut odor in trai et u pereat.
Ad secundum,negari non potest, Secundae interdum cum suavi odore saporem odor sic. concoctum, iucundumque inueni. cumagis, ri. verum maiori ex parte opposi. quam M tum accidit: praesertim, si sermo sit mi dumtade suauissimis odoribus, ad quos, ut quitur. ad rem praeitantiorem, in suo gene- re respicere oportet .cum de odorum ingenio iudicamus. Adde, ob id etiam dici odorem prouenire ex si
citate, saporem ex humiditate; quia 'm eadem res, & odora, & sapida existit; si eonstet aliis partibus siccioribus , alijs humidioribus sodor sequitur portionem magis si
cam, sapor magis humidam. Item; quia, quae sunt odorata, ceteris paribu S, quo sicciora, eo plus talan odoris, ut patet in Cinnamomo,
Gartophyllo, & aliis. Quod tamen
in iIs,q saporem continent,s cus euenit. Unde&organum odo
ratus siccum est; gustatus humidum: r ut non modo sapor,etiam inaridis corporibus, succulentas partes
meta sed neque linguae gustudii Quaetur, nisi illativerno aliquo h
227쪽
Tertiae . Ad tertium ex iis, quae proxime dicta sunt, patet responsio.
Quartae. Ad quartum, dicendum est,cinere Miae acrius suffita acrius olere,ouam igne ; quia o Ieat suis. ignis praepropere absumit halitum ea Cinere, Odoriferum, qui cilieris calore pauis Sua igne . latim emergit. Ex quo non sequi Pur, expirationem calore non fieri ; sed, ut exhibeatur accommodat E ad eum hendum, seruandui . odorem, requiri moderatam caloris vim , qua lis est in cinere. Nimis vero adusta
ideo non olent, quia odor nonnihil succi exigit. i Quintae. Circa ultimum argumentum, ini De origi- primis, quod ad molchum attinet, ne moschi nonnihil de illius origine Auctoresi varia sen- dissentiunt. Quidam tradunt, nam tentia. sthum est e illius serae, qua diximus, concretum sanguinem, inclusum Iis. solliculis, qui ad nos perferuntur, De haere potissimum o Cinarum agro. Alij
netius,& ieram illam oebro verbere. enecta, Paulus a- deinde putrefactam , communi in Iud Cori. particulas; atque has esse moschum, i. 2Φ. c. 1 F. qui praedictis uterculis asseruatur. Si potinus. Alii aliud narrant .Lege Matthiolum Noschum in i .lib. Dioscorid.c.2O. Maligerum ait Heria exercitationear. in Cardanu. Quid-
moI. fuisse quid dicatur, constat, moschum si Priscis in- citaton habere, quae odori iussi at. gaitum. ello, sanguis. dum non concrescu, si praehumidus sit. Quod similiter de concreto illo sudoi e filium pronun- ciandum est. De origine ambari maior est duis hi taliα Plcrisque videtur esse aliquid innatum balenis. Nam M ubi plures' visuntur,maioresti Ilius copia;&in Auicen.&' earum ventre cerauni est, notInun- Serapion, quam inueniri, cum vel tempestate quos citae ad scopulos alli se . vel piscatorum Christo- iaculis. funibusq tandem ex Ru naphorus tae capiuntur. Abst volunt,esse fungi Costa lib. marini speciem e profundo, vel sa-
de Odora- xis, ubi nascitur, diuulsam pelagi metis cap. fluctuantis agitatu, quti ad littora 16. euehitur , ibique saepe legi eo isu NAmbitu Θ uita In balenis autem inueniri,non, maris fiano quod intra illas oriatur ι' sed, quia do, vel sco marina belua eo pabulo summ-pulis erui, re delectatur, ut & terrest tes,volatiis S a jit- lesque compIures. Lege Matthim
chsium in libro de componendis
medicam einis. Sive autem haec, siu alia sit ambari generatio, negamus, deesse illi, quantum sussiciat caloris i ad odorem conciliandum .
Erit tamen qui ob aciat. Atist Obiectio telein in problematis se l. II. pro
blem. q. a firmare, nullum animanistium,seu viuum,sem mortuum,excepta panthera, suavem odorem mitistere. Quare falsum esse. quod deliis B las feris alseruimus. O currendum, Dilutio. vel latuisse id Aristotelem,ut & alia.
quae eius aetate nondum comperta inerant,sed progressu temporum inis '. notuere. Vel id ex communi tam diu sermone plotulisse, sicuti &aliano v . . . pauca in eodem opere, ut nonnulli
Interpretes obseruarunt. i . . .
per quod messium ad o*a- i 'ctum perueniat.
DSIt prima conclusio in hae quas. I. Qiu
stione. Odor plerunque distisim stionis coisditure reodorata . per substaniaci usio.. tiam fumeam.Haec conclusio sim ntur iIs argumentis, quae δε hoc cap
te, art. . quaest. primae artu Iinus ad ... , . suadendum, odorem esse exhalatio . .
nem,scu sumeam substati diam. Lieetenim non persuadeatit,lodorem edetalem lubstantiam' concluduntt E meo, illam odorum minitari,esseque - e eius vehiculunu, cuius liatetuentu e . . re odorata pi em. Addidimus ConeIiumen4n conclusione, pinaim, quis sionis mois non necesse est,' Iemper Moreo cieratio. pacto exiliat ; fi nimirum res ocis sa Morem ira petis m, concoem que iam habeat 9ut a sexui lutum it Imo egeat resolutione: ubi si ita eornis .
228쪽
nobis, nisi ut probabilis constituL. Eam defendulit Alexander inmittat; licet laoc polletius in corpo
ribtis odoriferis raro accidat. Sit secunda conclusio. Etiarn,cum res odorata vaporem exhalar, non ubicumque percipitur odor, datur exhalatio odorisera. Haec conclusio est de mente Averrors, text. 97. hu ius Itb. S. Thomae ibidem,& in 1.d 2. q. v. aft.2. ad 3. Alberti tracta cai. Aegia is, texti ioo. utriusque Caiet. Apollinaris q. 16. Ferrariensi Sq. II. Iand. de sens & iens. q. 17. & liocini Ib. q. 2 Contarent litas de elementis, Marcelli. 3 . de anima c. 7 . Conis In quaest. ciliatoris diis. I Ss .a: aliorum. Est tam tu odor men contra Avicen. s. Nat. q. p. 2 c. .
sit quali-.Albertum in summ. de hom. Galeiatas, arti . num,' de simplic. inedic.facult.ca I. mi intra Fernelium tib 6. Physiol. r.&alios sentiant. existimantes, citra halitum fumeum Concl. M Jρ tam n n dat. Probatur tamen Probatio. nostra conclusio , qura saepe odor
sentitur in locis adii uiri r rotis, Cui restantur ultures , aliaeque aues,
quae odore alleste cadauera procul inqui iratat: ut autem exhalatio tam long lateque spargerelud, oporteret rem odoratam esset u penitus absumi,& in sumum abire. Secunis clo, quia odor breuiori temporis mora Mercipi uri quMnev gai motus subitantiae fameae ad olfaciuna. Te rici, quia vapor, cum Iems sit, sursum commeat, teste Aristotele de sensit,&sensili Gipi . & Nnaen odor. etiam in loco inferiori sentitur, ut patet in venatu σocodilor sua, qui ad Gunes extra aquam suspensas , odore inuit ii accurrunt. Conci . Sit tertia conclusio. Odor extra
bipartita. I mea exhalationem effunditur secundum esse intentionale ; potest quoque estisndi secundum esse reale. oris Haec conclusio quo ad priorem par. Irtis co- temas ber itur ab iis, quos paulo ante sumatio. Prosecu'su conclusione retulimus. , νῶ terque ex eo. ta, cum sumeus VRpor, ut ustemiimus, nequeat ad ongissimum tractum communicari ,3tque adeo nec in illo odor. γ mu s est , ut odor per se commmmnfirma Mi turis essem secundum esse intemio polle- Iionale, sterior pars eiusdem cor
lib.de sensu ge sensili, cap. de odore,
Asimonius, & Boetius cap. 2. Ante praedic. item Galbius in lumina , quae ih.6s.& recentium Philosophorum nonnulli. Suadeturq. testimo nio Atillo telis hoc in libro, cap. a. text. 127 ubi ait, medium pati a s
re odorata,vt redoleat . cum igituri . redolere nihil possit, nisi odore iecudum esia reale astetitam sit, quemadmodum nec em candidum , nisi
candorem habeat, videtur Alistoteles concedere, recipi in aere realem odorem. Accedit,quod eodem modo, ait, pati aerem ab Ore,&asono 3 at a sono realiter pati superius ,
ostendi inus. Non elicitiaen existi- Odor adlmandum, sparo odorem secundum totam ebesse reale ad totam distantiam, in stantiam
qua percipitur,cua noιὶ sit verisimi- realiter te, ianim illi inesse vim ad sciscO- non dis mi inicandum; maxime cum pleriqς landitur.
arbitrentur, eum nullo pacto a ere . realiter; sed intenta aliter raulum.
Ob jeiat Iiquis: Odor, ut docuit Amistoteles in lib. de sensu, & lens. cap. s. fuit datus a natura ad mulcen idum cerebrum: sed hoc non praeliar, I. Impud nisi dum est in subit latia fumea, ut gnatio tu ex superius diaetis coiiat; igitur odor tiae coacta D nunquam datur eatra substantiam sionis.
fumeam. Secundia vcntus cum alidi tendit,semper impedit traiectionem ii Odorum ad nai es: hoc autem ex eo
Prouenit, quia ventus descii substa. tiam sumeam versus aliam pariem: ergo odor sempertit in tali substantia. Terith; Si aliquando odor secundum esse re/le, vel in remionale maneret extra halitum sumeum, porteret peruenire tunc in instanti adsensum, cum saltem species non habeat contrarium, a quo retardei tur: sed oppositum videtur experiri; quia semper post aliquam rei briis moram olfacimus; ergo,& Darto; Nullus sensus externus potest percipere obiectumn i si sit praetens: non est autem praesens, cum longissime distat: ergo, ut odor percipia-
Mui non sit em, perlabi ad sensum i
229쪽
siectis odoris , sed odorem ipsum A
st adum esse reale. Quinto. Odor est qualitasis ecunda resultans ex
temperamento primarum, non factiva. quam sit colat; sed unus color non producit alium: ergo nec odor alium odorem gigneis deque nullo pacto poterit inniandi odor in medio secundum esse reale scam haec diffusio non aliter irem deberet , quam per productionem nius odoris ab alio .i Adprimum tum dicendum; ineus eueniret Is odor eius spe. cies , sese in ollae inrumento it Etiam q-'snuarent . Quare dicendum potius, litates non omnia, quae in medio contra' trario v rium non ossendunt communicarii cantes aliis in instantia viduicet, quando illai quando , sit opte ingenio tarda sunt, ac novent lem ram requirunt, quo pacta se habet re, ut di odor, de illius speciem v ea. quam iundatur. diximus ,Philosophiat paren S cIp rientia d-onstratim. Ad quartum 3 om dendum est, Ad . sensum externum non percipere, Sensus
tuteruentu sep es exploremr, Imdicenturque, quod inprogressu magis pates,it, item, si domo illiis .. nisterio, sicuti de aliorum sensitum, intelligibilem cognitionem aequi, ret. Praeterea virere um mulceat, et q. tempetiem setuet. verum hic finis non inibus odoribus. eonu sentiam non eo h pacto reqvui ctoru prae-iu omnibus inii libus res ei suae sentia po- , potentiae. Namque ut res visibi in sint,non assi i praesens dicavit, debet et eode moti polineam rei: alii obiici ab eo Ioco, do. in quoividetur: ut autem res odor bilis censeatur praesens ollami, sat est. atque necessi rium, extendi sp
. me, milii retinium laedant: sed .c crem odoris in oblinovsque ad
neque opus est, ut suaves, & beneti, ci odores eum finem perpetuo ait quantur. Ad stirandum respondemus, 'nim impedire perceptionem o iram, non solum ., quia substantiam filmeam in diuersum raptu sed etia, quia odotm, & eorum speci* in aere infidentes, una eum ipso aere. e dem quo fertur impetu, secum eum hit. Quod tamen incolorum,& lucis poc tione, haudquaquam nitet quia Cain species visites m mento ad aspectum pertingant, earum traiectio motum omiam pra currit . Ad tertium dies unum odorem, secundum esse reale, posse a contrario odorein medio retardari, vehomninb impediri, ne ulterius disiundatur. Quod si odor contrarium non iuueni ars putam nonnuali erobabile esse,iam illuni quam species odoris momento ad olfactuin perueni- re. Sedhis refragatur experientia. Saepe enim videmus inus, aliaque odoramenta, cum primo igni caloscunt, sumidum halitum procul expirares & tamen nunquam eorum odorem . ni si aliquanto post tempo
sum , sue id rectis tramice. 5ue--. xii contingat . Vnde non'dora tutinis odorinile evius nomine im inlidihalitum odorificum.-l vis rem,vel rem, quae vitumlibet dissi .vit)actu existat eique cohaeream a dium per quod species adsensiteriu usq, effunditur. I endet iam, a laruatio huiusce odi spe rei a pr . prio obiecto.ita, Niso reste, mox: ιD evanescar: scisti di mecies Miarum: l sensibilium obiecto ni Naro. 3 Ad quinium; quo potissimum in. Ad Mi nituntur,' quidens non sine magna probabilitate, qui negant , dari realem odorem mira rem odorata, sumevmq. vapore respondendum . est, etsi odor relidi et Ox primarum 'italitatum temperamento ut alii secuncte quali rates s posse tamen illum dari i ta elemento, non quidem E sincero, puroque ,sed milvaram e rundem qualitatum participante, veiu petius ex Aristotelen Tneophra- so docuimus. Negandum velis est, odor in odorem tron esse magis actiuum, rem gentia quam colorem. Porest enim odor, re rat,non cuipia diffundi, producendo ocilarem lor mi alium, scuties lamn sonum alium tam . 'gener o . Nee mirum; cum ad g aluontimcommunicii tionemque
230쪽
harum 'stalitariun, quae in subiectis
y pi Roreperimanent; sed paulo post eu - ' uescunt, minus requiratur,quam ad . productionem coloris, qui&nobi-- lior Iobtineti naturam,& suopte
- f ingenio est qualitas Ma , perma-
, , I AEdium, per quod odor dissun-1V1 ditur. duplex es aer & aqua , uti docuit Aristoteles hoc in libro,
de olfactu; Fernelius lih 6. Physiol.
cap. Io. Garbius in sum. q. 69. Thesmistius trocin libro, cap.3 aquae pMiraphrasis, Theophilus Algaret lira, Avicenna, Simplicius, & alii Auci.
communi consensu. Aelem,& Et quidem aerem esse mediu od aqua me- ris . patet exeo,quia terrestria,voladium esse titiaq. animantia per atim odores odoris . captant. Quod vero etiam aqua me-Probatur. dium sit,constat similiter ex piscium in aquis odoratu. Huius autem mulinta inert indicia Aristoteles loco ci- P sces odo lato de histor. anim.Nam complurcs
rari sub piscium 'eluncis latentes, salsame- aquis. , ro illitis faucibus, piscator euocat. Deinde, no pauci ad quosdam nid
res ex alto accurrunt,ut ad carunc
las sepiarum deustas, & assatum p . lypum, quae ideo coniici utur in natasas. Pur ris olidas escas purpurarii, demittunt,i1sq. deceptas capiund lypus,cum a laxo, cui adhaerescit,diuelli nequeat, sed truncari potius se
patiatur,pulicariae herbae O re protinus resilit. Denique, compertumia est,pisces escam, antequam vorent,
olfactu explorare. Nec quisquam P obijciat, inquit Philoponus, pisces non Olfactus, sed visu alimenta sibi quaerere: si quidem etiam ii,qui oculorum sensu destituti sunt,elcas suas Dubita- persentis uni,&quaeritantitio. Erit qui dubitet, quanam riuionea aer,&aqua sint naedii l ad transtmittendos odores aptum seum haec pelementa humida exista ut . & est , rum eorum frigidum sit, nempe aqua: humiditas vero.& frigiditas λbodorum ingenio aliena habeanturί utpote qui ex sicco, &calido oriuntur. Occurrendum tamen, etsi hae Explie qualitates odoribus, ad primaeuum tio. eorum ortum, & diuturnam conseruationem minus conferant: nihil B minus aerem, & aquam ad eoru nisi dem traiectionem maxime apposita . ε ιγ
esse: qcia fumeus vapor, qiii in igni cconfestim absumitur , per terram Wrmeare neqvit. Docet autem Ari- nodi1 texti ε . cap.7. quemadmodum
medio eo loris inest quaeda affectio , ratione cuius traducuntur per illud species visites ad aspectum . quam vocat πανες et ita medio ollatius, Ut aer alid est, aeti, & aquae comeetere asta luce admirC ctionem quandam in nominatam, - tedam dorum traductricem. Hanc vero p , φανευ p steriores Philosophi inter quos fuit scit, sic ad Theoprastvs appellarunt λόσμων, odorem id est, ut vertit Hermolaus cap. 34. paraphrasis Themisti , perolatiam , Quaestio, siue perodorariam. cur pisces Venam, si animantia inspirando odoretur, olfaciunt, qui fieri potest, ut aqua- cum noutilia, quae non re irant, odorentur λ respirent. Respondet Plin. lib. s. Natur.histor. Refellitur D cap. 7. aquatilia omnia respirare, ita Plinius . sue interuentu aeris, quem etiam Intra aquas latere putat: imo& od rem vult nihil esse aliud, quam i Dictum aera. Sed non recte philosophatur. Primum quia sub aquis , detineri aer non potest, sed ubi in- , tra eas gignitur, confestim emergit, ut ait Arist. in lib. de sensu,&sens 'cap. . videlicet, quia cum aquis lGuior sit, naturae impetu in superiore Ε locum euadit. lyraeterea,quod odor non sit aer infectus, constat ex iis, quae superius a nobis disputata sui, ubi ostendimus, orem qualitatem In I ita deesse, non substantiam. Acquod non respir. 3. omnia aquatilia respirent,ex instituto dentonstrauimus in lib. Parvorum Naturalium ex Aristotele, aliisque Philosophis, contra eunde Plinium, Rondeletiu, de quosdam antiquos, nempe