장음표시 사용
421쪽
de taedio nobis prouidit, quo illas
respueremus, antequam quidquam nocumenti in serrent. Itaque tς dium quod ar umentum contendit non
in tes ipsas nude, S: secundum se spectatas sed in easdem, ut cum appellius nostri limitatione, ac imbecilli.
tate sunt con unctae, concitatur . obieci. Aduersus sextum. Si appetitus or- Lot. 6. arg. dinate appetat, non nisi ad selicit tem humano modo comparabalem,
id est, finitam anhelabit; n quid vero Bulterita desideret; appetitio, aut in-essicax erit,ia conditionata; aut certe ad optanda e quae fides ostendit, lupernaturaliter eleuabi tur.
6. obieci. Aduersus septimum. Et si nulla
cot. 7-arg. essunt ex actionibus studiosis sp randa praemia, ipsae tamen per sedignae hiberentur, quibus homines rationis compotes operam darent, ob illam consorinitatem naturalem ad rationem. Illud autem, quod Augustinus de se fatetur, hominis est .pr priam infirmitatem . appetitusque deprauati procliuitate agnoscentis. . obiect. Aduellus Octauum. Quoniam ipsi col. 8. arg. virtuti satis est in prginium delecta. Tio, ac rucunditas, quam secum a Lfert. Unde I. Et hic. cap. 8. studiosoru vita,inquit Arritoteles, voluptate non eget foris adiungenda, scd lubet in se ipsa voluptatem . Rursu in
in supplicium vitii sat erit id, quod D.Aug.. August. primo Consess. c. ix. sci ipsi his verbis: Ius lilii minine,& sceit, ut Omnis animus inordinatus ipse D.Bernia sibi sit poena. Qi;od item Bernardus s. de colid. Omne aduersum Deo, &sibi aduersari necesse eit , ut sit sera querela. Quare factus sum mihimetis ipsi grauisρEt confirmatur obiectio, Ioniam ad generalem Dei prouientia lassicere videtur, si probi nulli inueniantur, quibus prospere contingat in hac vita, si flagitiosi, qui b.
aduerse, quomina sunt exempla non Taris; quanquam in omnibus indiuiduis ita nota eueniat. Qua pro ter tempora: tis virtutum aci:onibus emporario praemio satisfiet, id est, honore,valetudine, ac diuiti; s: quata Cypri de causa Diu. Cyprianus serm de resurrectione, granda Dei bracficio acceptum refert , quod in futura
et tam vita praesentis obsequia temporanea velit rependere, cum satis rei certa aliqua duratio ire compensari.
Ad primum dicendum ; obiecto, Resp.ad I.
rum conditiones in actus debere re- obieci. dundare; modo tamen illae a toto genere actuum non sint alienae : collat autem actus creatos ex suo dener esse acci dentia, unde trecia botantiae esse possunt, neque insimae enti a tes, esto, in subitantiam infinitam terminentur. Nimirum,qualuum s Quae prinduo a Iiqua ad inuicem pio portiO- portio de-nentur,li duo sulit, in aliquo dulii i- beat esse a-gui ipsa oportet. Ad id, quod ex D. etiatim ad Τhoma citabatur, dicendum, non ob formari quidem a nobis saltem ordinatae coceptus rerum uniuersali uni
in hac vita absque ulla conlicitatione, & respectu ad rc ni singularem ;C non tamen cum respectum obesse , quominus propriJ sint tales conceptus, ac formaliter ipsorum unitae talium quemadmodum albi, de patris coccptus sol maliter. ac propi iusua obietia repraesentatat, quamuis cum Ubliqua repraetentatione lubiecti, ac fibi . Quod aduet sus tertium obijcitur, Ad Ddilucs, negando, haud recte colligi ibidem immorialitatem alicuius sal D tem nostrae partis. I'orro res aliae rationis expertes ad ipsam sternitate desideria sua non extendunt , sicuti homo;cum ad eam extensionem nobilior appetitus, & cognitio requiratur,quam sit in ipsis. Rursumne. Liber hos
gaiadum,ex appetentia gloriae, opo minis ain rumque magnificorum cxtructione, petitus ad mortalitatem omnimodam collig); aeterna lesed tantum totius hominis. Quin ve extendi urb non Ieue est argumentum liberi E ingenii , mentisque suapte natura amateria independetatis. ita id artificium incidisse homines, ut se in viventium animos inserant, quoviliant,extentque. A qua soleraa,qui Ionge sint cetera mortalia . nemo non intelligit.
422쪽
s naturaliter fiat, inchoari debet so- Α studiosis affectiones per se erunt imetis sensibus, quam ipsi sequi ladem
non possint,vtpote vehementem: at-maratim ove adeo soluariam relinquam. Vn- me ad a si sensus nihil operentur, aut Ioiassim mer no, aut defectu generalis auxilii,
quirat sen- prodire non poterit pars rationalis Dumop In nouum actum,nimirum,quia in iis ratio. tio operationis necesse est,praebeant
sensus occasionem intellectui sese applicandi s quae tamen applicatio
vehemens non erit, ut oportet, si a Ivigina in somnum dilabamur, sed
remissa potius,& flaccescens. Ad s. In quintum argumentum obiectio talium assumiti No solium enim ex fatigatione, imbecillitateque no-4tra prouenit taedium crecares creatas; sed ex tractatione assidua earum, qua melivi cognoscimus, quantum Ad 6.&7. sit in eis inane. Quae aduersus sextu, di septimum argumentum opponuntur , non eli cur enodemus , ccum illa argumenta topica omnino sint Quod vero aduersus octauum, ita Ad s. est telolitendum. Delectatio, Se dolor intrinsece consequuntiar ex studiosa , prauaque actione. At praemium ex rinsecum quid esse debet,a Honestae supremoq. gubernatore datum. Adis actioni P - de non raro euenire,ut multo maior ter delecta sit labor itudio' actionis quaino, tione prae- lectatio inde exorta: rursumque ma- Imium ali- mr in peccato voluptas, quam d quod debe lotis lii mulus et ut proinde hocs m. tis punitum censeatur , neque illa susscienti praemio cumulata. Ad -- firmationem dic, ipsas etiam actiones morales de iis enim,'ua diuini ordinis sunt, res est apertior haud satis rependa praenitas temporariis, quia, licet actiones illae breuitianis finiat, uni tamen ex se fixae, atque ut
ita dicam,aeternae bonitatis, sicuti &iudicia de obiectis immutabilibus aeternae sunt veritatis. Itaque, qui Virtutis a- Deum colit qui maioribus obsequietione per tu aut alienis malis miseretur, perla fixam es accidens deponit eos aflectus , vel se per acci quia materia deest, vel quia morbo, dens tame negotiove impeditur, vel quia arbi- breui peris trium habet ad bonum derectibile. durare. vlide, si nihil horum interireniat, mobilas;atque adeo immortali fel citate diens In quam sententiam ii Glenter Firmianus libro septimo de diuino pro mio cap. decimo, ira scribit, Ipsa virtutis perpetuitas i dicat, humanum animum Permanetate;& paulo post; Uiruas perpetua,Se constans est,& primium illius sempiternum. Adde,si anima a corpore separata tantisper duret natu rati ter,
dum praemia vel supplicia sustinet posse illam semper manere, cum nulla sit ratio,cur,certo aliquo tempore traiila Ito,debeat occumbere.
QVoniam, ut initio huius dispu
tationis diximus, cogniti immortalitatis animaru pro e uicuiusdam momenti est, operae pretium erit, non solum quid gentium Philosophi , quidve naturalis ratio i sed quid etiam Catholica Fides ea de re decreuerit, indicare. Sit ergo prima assertio. Ira fide diuina t. Astertio eis animam rationalem , homine De fide eLintereunte , non extingui. Hanc se,animam multa sacrae pagins loca confirmant. hominis Etenim Genet. 3 7. Descendam cin- non extinquit Iacob ad filium meum lugens gui. in infe t tui in squem locum etsi H GeneLbrii quidam de descentu corporis ad
sepulati trim accipiant , plures tamen ex Sanctis Patriinis, de descensu animae ad inferos interpretantur. Nec immerito, quandoquidem sepulti rum nullum erat, ubi conditus esset Ioseph ex illimatione p rentis,quem putauerata fera dilac ratu,dcuoratum q. fui sie. ut ad sepulis iu filis corpus se deseunsurum ver affirmaret. Iob. 2 i. Ducunt in bonis dies suos,& in puncto ad in serna descendui. Et lae inferni nomine solum sepulchrum intelligeremus,eode capite singulari numero de quolibet impio subauditur. Adi epulahradii incetur,& in congerie mortuoru vigilabit. Quia, iiiqnu Lytanusquaminuto corpus mortuu Iepeliatur, anima tamen.
423쪽
tamen, quae immortalis est , vigila. A mini sententia,qua monuit,netium Ecclesiast. bit,&punietur .Ecclesiastes x. Ibit remas eos,qui occidunt corpus,aniis homo in domumqternitatu suς,&e. mam autem non possunt occidere. ac paulo post interiecta nonnulla. Itaque Eleazarus consulentibus, ut EIeararthrum rerum pereuntium axime hy- Libero sacrafaceret squo vitam sese clara vordriae similitudine adsontem attritae, araret, haec verba reddidit: Et si in de animae additur; Reuertatur puluis in terra praesenti tempore suppliciis homi- immori fuam, unde erat, se spiritus redeae numeri piar, omnipotentis manum altare. ad Deum,qui desit illum. In libro nec vivus, nec defunctus effugiam
sapien. etiam Sapientiae a capite a. ad s. vL Quod non ita esset, nisi aliquid i que planissime traditur,animas cum sius doloris, ae supplicii capax post
corporibus non occumbere, siue ilis A mortem crederet extiturum, nimirulae priorum hominum , siue impio- animam. Nulla aliae veteri Testa- . rum fuerint. Itaque coarguuntur meto telliinonia proferre possemus.lI, qui hanc, quam degimus, rem- ut iure mirandum sit, scripsisse D. porariam vitam solummodo agno- Αligustinum ii 4. quaestionum supers cebant , nec ulla in post hominis Numer.q. 33. difficile inminueniri mortem esse credebant, via telicita- quippiam euidens de statu animaea , vel miseriam: ac proinde cor- Ast mortem. pus in cinerem abiturum, spiritum In nouo etiam Testamento locus Testimo. vein, ut mollem acrem, diis patuo ille Matthaei io .ad quem paulo ante niuexn que facilem, diffundendum este; cum allusimus. Nolite timere eos,&c. u .Test eamen tantus sit sanctarum anima- C Non solum animorum perpetuam mento. rum honos, ut in manu Dei sint, & immortalitatem commendat: sed seruentur,quippe quae spem immoris naturaliter immortalem esse decla- talitate plenam habuerint in hac vi- rat; ut adsecundam affertionem pertati inprobarum vero tanta turbatio, pendemus; quo proinde loco utun- ut vel ipsa sanctarum latiis,quam mi tur e lacris Doctoribus nonnullinime sperauerant,ilianemque credi- specialis D. Athanasiusq.9.ad Α - D. Attua.derant,sui admiratione stupetes redo tiochum . Alatthaei quoq; 22. a Ilegat
dat, seraque poenitudine fateriem Christus Dominus illud Exodis E-gat, Nos insensati vitam illorum . go sum Deus Abraham,&c. aduersus si imabamus insaniam,ac finem ill Sadducaeorum dogma, quo spir i in rum sine honore : Ecce, quomodo D les, semperque viventes substantias computati sunt inter filios Dei. AG negabant, additque; Non est Deus
ditque Salomon. talia dixisse in inis mortuorum,sed vivorum; eo utiqueserno, qui peccauerunt. Nota sunt. in stituto, ut antiquorum Patrum a-Nachab. suae in x. Machabaeorum libro pro nimas etiam tunc viliere declararet: iminortalitate animorum celcbran- atque ita expendunt citatum locumtur, siue cum, capite duodecimo, in D. cht ysolimus horn. 7 h. in Matth. D. Chrus sacrificium mittuntur pecuniae Hidi Theophylactus, Caiet.&alij ad lo- Theophil. rosolymam , gratia exoluendi de- cum illum capit.aa.Mitto pleraque. Caietan. functorum animas a poenis, nam praesertim ex D. Paulo. quibus non- ει ante aduentum Christi purgaban- nulli propositam assertionem v - r , si opus erat ; donec in latrum E ruis confirmare nituntur , cum ea locum reciperentur siue cum capit. quod non satis videntur adverti ias. Se 7. Elea rarus,Machabaeique fra- se futuram solummodo resurrectiois
treS raptantur ad nec , religio- nem aperte denuncien aut aeternamnis tuendae causa; nihilo enim ma- gloriam proborum: vel improbogis se cosolabantur,quam quod post rum ignominiam, ad eumque finem
totius corporis sanienam superui- Deum naturam humanam sibi co- Ilerent animae, quarum potissima ra- putasse, con idisseque ante, ac postr io habenda esset s ac si iam tunc lim Incarnationem. leges & Sacramentamet eorum cordibus Christi Do- instituisse, quibus omnes,si vellent,
424쪽
rternae selieitatIs participes fierent. Enimvero posset impius quisque
in quo iam olim Arabes nonnulli Euseti. peccauerunt, tesse Eusebio lib. 6. hi-D DP storiae Ecclesiasticae, cap. 26. Se August. libro de haeresibus num . .
astruere, futuram quidem iotius hominis,atque adeo an inas perpetuam durationem, quam iamcn anima etiam interruperit in morte, &a resurrectionis momento debeat auspicari. Illud apertius urget, no II intercidere animam, cum moritur
homo ; quoniam de fide est beati
quamque.si nullam hinc deserat culpae noxam,aut poenae reatum, simulaca corpore separatur: quapropter de qualibet earum certa erit Fidei assertio a nobis proposita. Ex peculiaribus etiam euentis animarum quarundam apud sacras literas palam concluditur. quid iuxta Catholicam Fidem sit de omni-ΡmueIis bus uniuersim sentiendum. Atque
aiam poli in primis Samuelis animam post dis
mort C su, solutionem l copore permansisse, constar ex secundo Regum 28. Vt edissserit Iullinus Martyr in colloquio cum Tri phone. Idem q. 76. earum , quas genres ponunr, ad hoc ipsum institui uiri adducit Christi Domini verba ad Latronem. Hodie mecii meris in paradiso. Item,Luc 26 & pauperis. Se diu iris animas abi plo eoru interitu suis locis seruatos esse do. cemur. Simile quid tenendum de anima illius,qui, cum Luc. cap. l z. de horreis amplificandis niedriaretur. ea ipsa nocte repetendam ab eo esse animam audivit. Quam sententiam elaganter D. Ambrosius cap. lo. libr)de bono mortis ad praesens institu tum expendit I quod ea, quae repetuntur, & tradita olim hi erant, de
ruc etiam repetita permaneant,&c
Christiani Quin & beatissimam Christi anima in pet mam a primo suae reationis instan- petullate ii fore in aeternum duraturam, haud
duratura, dissicile intellectu eli, quam sit Fi- fides d. dei Catholicae: ex qua constar, de m. Rei ruisse illam ad uiseros ira triduo suae separatim is a corpo te, S nunquam non fuisse beatam: status aurebeantudinis inmiortalita e includit.
Consequens ergo sit,ut similem existentiae perennitatem in reliquis hominum animis iuxta diuina oracula agnoscamus. Eandem assertionem comprobat decretum Lateranensis Conci I. sub Leone X sess.8. in hunc modum: D namus, sacro approbante concilio, omnes asserentes. animam intellectivam esse mortalem. Subditurque, id ex Euangelio constare, quo ani-S mam ab hoste occidi non posse perhibetur. Comprobat etiam Concit. Viennense sub C Iemente V. Re feris rurque secunda Clementina de Trinitate,& Fide Catholica g. Porro Sane vero unitersat Ecclesi consensio abunde suadet, o Fide esse proposita assertionem runde D. August. Epistos.ad volu sanum. Quis nunc ellian-quit, extremus idiota, vel quae muliercula,quς immortalitarem animςC non credat . vitamque post mortem futuram Quapropter mirandum noest,si idem D. Auislt. Chrysost. Ambro. Isidorus aliaque nostrae religio nis proceres eandem veritatem p ri consensa astruant,quam etia P ues quidem Theologi inter fidei a ticulos retulerunt,de quo tamen suo
Secunda assertio. De fide est, nousolum animam rationaIem non exv ringui hominem tereunte, ut superiore assertis ne eradidimus; sed etianarura sua immortalem esse. Prob rur,quoniam decretum illud Lateraisnensis cociiij, cuius paulo ante me minimus, proiiunctar, animam non solum per se essentialiter esse fommam corporist, sed etiam immortalem. Qus verba,si plane accipiantur, haud dubie signi Mant, animam per se, essentiamque suam esse inamori, E lam. Uelle autem decretum sic in te pretari, ur dicatur, solummodo an iis mam iuxta naturam suam esse formam corporis , ibique illarum diis ctionum Perse, atque essentialitC vim fillere 3 deincepsque immortalam non ex natura sua, sed gratuito Dei dono praedicari r extorta pro sus, atque ab eius loci instituto alimna imerpretatio erit , cum de nariam
cit, an ita aedicere In mortalem
425쪽
anime,non vero de iis,quae gratuitb Αit,i competunt, decretum ill uaprocedat; alioquin sine ulla necessitateram asseueras iter decerneretur , esse illam corporis formam , Oim indubitatum lit, an inras de mat ei iae pol state eductas eidemque affixas,ac minime per se , & seorsim cohaerentes,
formas esse rerum earum, quaS c ninstituunt. Poterat vero notὶ minimae
ea de re dubitatio oriri, si per se sint sub istentes,abundeque proueniant. Bquam ex materia , uti conuenit humanae animae.
Sapient. Deinde; Sapientiae secundo habe-rur; Deus creauit homi nem inexte minabilem. Se ad imagine similitudinis suae fecit illum. Quem locum
etsi Intcrpretes fere referant ad Adamum, nec imineri io ,.cum proxime de ipsius lapsu tractetur cuius non istum anima incorruptibilis est, sed corpus etia fuisset dono iustitiae ori- Cginalis a corruptione exemptum, si se a peccati lapsu custodisset ; palameli tamen,eandem,ut ita dicam, ine terminabilitatem ex parte saltu ani-naae omnibus quadrare nrturaliter. Plato. Quapropter tum Plato in Alcibia.de, tum Porphyrius apini Boetium, Euseta referente Eusebio libro II praepara . tionis Euangelicae,capite I non de Adamo, aut alio singulari homine sed de omnibus celebrarunt, esse il- Di Ios inter cetera animalia ad Dei imagine con rinatos. Cum ergo secundum natura suam homo si i Dei iiii go, enitet autem illa potissimum in coenoscendi,& appetendi capaci t re illimitata, in dominio indis urentiaque actuum suorum,& in cupidiis rate ingenita aeternitatis crit utiquesecudum naturam suam inextetmiianabilis,ratione saltem animae,cui illa imago impressa est. Item , in ea si , ilii Domini sententia ; Animam non possunt occidore. est haud dubie intelligedum,non posse naturaliter; quem a 'nat dum de corpus, quod O Udi positi dixerat, naturaliter perimi
potest ab liominibus,nisi perabsurde credamus, in tam breui sentetia ve D Grego. boriim significationem mutauisse . Magru Cocinithis Greg. gni hiuli. i. Moralium,c. 7. Anima neque per v tium, neque per iupplicium essenti liter vivere amitti Praeterea ita licet argumentari. De fide est,animam esse substantiam spirituakm suapte natura; ergo & esse suapte natura immortalem. Consta entia plana est ; cum nulla substantia spiritualis attingi possit a priumis qualitatibuS , quae omnis corruptionis principia sunt. Anteceden&veto ostenditur; nam cap. Hrmiter, de summa Trinit. asseritii r homo compositus ex natura corporati,spiti tuali, id est, corpore,& anima Aquodetia ha t Epistola Sophroni j,
cuius superius meminimus, quam q. Conei lium ut calliolicam cofirmatia Frequenter quoque in sacris literis anima rationalis spiritus appellatur, ad Rom. 8. Ioannis .&Ecclesiastes lia Matthaei 27. Luc. H. ac D.Hieron. Epilt. ad Pammachium inter errores Origenis censet, asse. re, animam corpoream esse. D. mi iam Chrysost. homil. 3. de incomis prehensibili Dei natura; Tertaci item in Genesim. Diuus GregoriuI S. M ras. capit. 13. Nazianaenus Epiu laad Euagri uin. Augii ilinus libro haeresibus , num. 26. atque alibi communi assensu asi suunt , stiriuialem esse animam noli ram . Cum
igitur haec de antinae spiritualitate assertio ita sit in Ecclesia comm nis,inter fidei dogmata plane cens bitur; & quod est consequens, de fide etiam erit ipsius naturalis iitimose talitaS.
Postrem δ probatur ex cap. t Gen. v bi homo ad imaginem,& similitudine Dei quasi e consulto faetus esse dicitur; Faciamus, inquit Deus,h minem ad imaginem, & similiaudinem ιν Olliam. Hanc autem rationem imaginis ad animam i ationalem r. Liri . communis est Patrum sententia. Quae tanta ammae excellentia ac
nobili as haud obscure immortalitatem ipsius commendat. in is enim sibi non persit adeat , tarn sapienternat iis cc in ad ablolutionem tanti
seris imaginem suam in re tam via ac futili , arve est anima mort lup
hominis esse spiritualamis Hiem: D. Chri s. D. Grese
Inmortali ratem, a lima non facti esse.
426쪽
Iis,quae sepe unius horae durationem
non impleat, expressisse, cum cel bris ille Phidias noluerit emgiem suam nisi in scuto Mineruae preti fissimo, quod aeternum fore putabat, includere tanto artificio, ut nunquanisi comminuto clypeo posset auel-D.August. I i. Et vero D. Aia uit. ut alios Patres omittamus, θ lib. de quantitate animae, cap. a. Auctor lib. de Ecclesiallicis dogmatibus, ad finem , &D. Bernar. D. Bernard. serm. TI. in Caiat. ratio. nem imaginis inter Deum,& hominem, in immortalitate ipsa, & aeternitate animae rationalis collocatam Itu homi- esse expresso a firmant. His accedit, nem reli- quod eodem capite i. de principatu quis fere hominis super reliqua fere omnia creaturis creata expressum est: tama enim ho- Praepositu minis praerogatiua manifelle teli a- Ciani impe tur, ipsius animam, penes quam rario . tio principatus eli,non esse materialem, & caducam, sed superioris cuiusdam, atque eminentis naturae, a conditione reliquarum animarum longe distantem, atque adeo omnis interitus, Si corruptionis incapace. Neque veto sapientiae, vel potentiae tanti Auctoris dignum foret, hominem,cuius vitae periodus breuissima est, utraque ex parte corpore, stilicet,& anima mortalem, toti huic mundo praefecisse Pinquo sunt multa indiuidua , non soluin ex corρο-ribus simplicibus, sed etiam mixtis,iIsque animantibus, long. stimae durationis. Praesertim cum Deuter.*pite q. non tantum haec inferiora, sed&superiora, Sol, Luna, ac cet ra altra, quae a plerisque pii tantur suapte natura corruptionis expertia
in ministerium ipsius hominis facta
Liusde rei Probatur item ex eo loco, cap. 2. facit indi- eiu Ideni libri Genes eos , in quo de citi Iocus singulari codditione primae animae
cap. 2. G rationalis, ac de conditionibus natices cius nobilitatis expressa est nicntio. Formauit igitur inquit Moyse, Dominus Deus homilie de limo teriarae,& inspirati it in faciem eius spira-cillum vitae; seu accommodatius ad vocem Hebraicam, spiraculum vita-ru:n de co mmunio Palius uterpre.
δε latio est, nomine spiraculi, animam rationalem intelligi, quod paraphrasis Chaldaea apertius reddi i loco spi- spiraculiraculi, ammam ponens. Sed nec lex - nomine ratus communis eius partis declarat: O- tionabsanem praetermisit, continuo adi nun- nima deis gens, Et factus elt homo mammam notλ. ur. vluentem . Quod autem spiraculum vitae, seu vitarii tradicatur, quamuis multae rationes asserantur, ea Cai tam ad hunc locum videtur aptisti-B naa,quia, cum anima una sit talab. stantialis, multaru nihilominus sunctionum vitalium,quae vitae quaedam si int, principium est, perenniq. respiratione suae praesentiae valde seit sibile praebet indictima. Iana verb conditiones nobilitatis Tres ratio animae ingenitae. quae ibidem cxlii- nalis an iis litur , tam insigniter naturalem inae prςr eius immortalitatem ostentant, Vt gatiuae. nemo, qui rationis, nedum fidei lu- Prima. C mine captus non sit, rem tam illustrem non contueatur. Prima conditio nobilitatis est , ab ipso Deo
fuisse inspiratam; non enim cum materia quasi commixta, di ex illius gremio educta ; sed ex uinsecus auu niens,corpori infula legitur. Cet ris quidem animantibus praecepit
Deus, ut ab aliis producerentur. Pro ducat, inquit, aquae teptile animς vi- uelitis, & volatile super terram, &c. D Item .producat terra animam viventem in genere suo, tum elata,&ieptilia,& Gilias terrae, secudum speciessitas: simileqii id de homine aut eius anima minime protulit, scd & quod
primum hominum per sectioiniau rit, N: quod cius animam independe- atera corpore absq; ullo respectu eius causalitatis creaverit, creatam q. veluti hospitein in idem corpus exceperit,aperte significatur:& cons A nat illud Aristotelis a. lib. de Generatione animalium , cap. hinc, ut videtur, depromptum, mentem vi- delicet exirili secus aduen: re, diuinamquc, ia separabilem esse Secuda a nobilitatis antinae rationalis coditio
est, quod quali ex pectore diuitio , in rimi q. praecord js emata dicitur. Non quidem , quod sit paro aliqua divinae et semiae, circa qd aliqui tur- c pieta
427쪽
puer errarunt, ab antiqtits Patrab is
grauissimc reprehensi ,1 d qiro a 'de
D. Subr. Ambrosius te Bonomortis, cala 9. citans hunc locum, in re hornin ira exhortatur. ut cum illo puro&lm-
moriali bono maneat, ipsi adhaereat, A cu .n ipso sit,ila quo cognationem ducit ; illudque iam olim a D. Paulo Act. i 7. inculcatum repetit; Cir us& genus sumus. Et D. Beri tardus
Serm. 1. de Nativit. Domini; Spiritus,inquit, non communem, sed propriam habet condet Oirem . nec in
massa creatur, sed singulari quadam excellentia inspiratur. Agnosce, hhomo,dignitatem tuam,agnosce glo. s riam coiaditionis humanae.&c. ΤCrtia nobilitatis conditio non semel hic, nec leuiter inculcata est, quod anima rationalis vere spiritus sit, ab
omni concretione maletis immunis, quamuis eam informet, ita ut unus
homo ex spiritu, di materia si nulconitans,Omnia corpora, omnes ani. Inas rationales, omnesque spiritus
completos, Angelicos, idc&cet,v Iuti clausula omnium operum diuinae creationis in se contineat; idcirco & spiraculum dicitur anima rationalis,& a Deo inspirata,vt aliqui ex Patribus adnotatunt. Hanc igitur secundam assertionem ita certam putant Theologi nonnulli, ut opinen-.tur, oppositam sententiam haeresis nota iam damnatam esse , tum ob communem factorum Patrum . quι-.bus hactenus usi sumus , declarationem; tum quia pleraque, qtiae ex sa-
.eris literis pro immortalitate animae adducta sunt, efficere etiam videntur, illam este immortalem natura sua, cum tanquam miraculum non proponantur. Vnd Sap i. culpan-- rur grauiter , tanquam in naturali lumine circuliueiarint, qui eam vcrltatem non attigerunt a
mentici fit iii sacr)s literis , Matili. 21. de Acti xy. fidem de animorum immortalita e, quam hacte-B nu susseruimus, impie abrogabant p. sed post illa tempora noni. ullic ram de haereticorum grege. ut est as, ud Castros D. Aliguit ilium lib. de Haeresibus . aduosus nunt si . atque Eulebrum ab eo dein lix risisti.
Primo Divina bterae significate I. Arguae.
C v lentur, animam cum lioin ille pariter extingui . Namque 3. cap. Ecclesiastes ta scribituri Dixi in corde meo de filiis hominum, ut probaret eos Deus,&ouenderet, similes esse belliis; idcirco unus interitus eli h minis , & iumentoriim, &' aequa v-triusque conditio; sicut moritur homo, sic& illa moriuntur; similiter spirant omnia, & nihil habet homo iumento amplius. In libro et lani Sap. I cap. 2. ita habetur ι Ex nihilo nati sumus , S post hoc erimus ., tanquam non suer: mus. Demum, ut plura omittam , quae ex ci suem Sacrae paginae locis deduci possunt , Iob. I . omnis spes homini praeciditur te surgendi. Conseqtiens ergo videis tur .animi humani immortalitatem
ad nos tae fidei doemata minime spe
Seriindo; idem probatur ex illo a. Arma E sextae Synodi in Epist. Sophr. qtrae
habetur actione Ir atque ab ipsa Synodo tanquam Orthodoxa recepta est, actione.r 3 . Intellectii alia atq; inuisibilia nullatenus quidcin moriun
tur,net que Corrumpuntur: non ta
men sunt immoletalia Per naturam , sed gratiam eis largitus est nimiruta Deus 7 a corruptione ea, ct a mom M. G utem. Sic hominum anti
428쪽
m permanent incorruptae, sic immortales perseuerant. Haec Sophim nius. Nec di similita legimus apud DP H ero. D. Hieronymum α. contra Pelagia-L, Danaas nos, Damalcen uin lituo a. Fidei Or-α uernar. thou cap. 2.& ΙΣ. D. BCrnar dum lib. s. se Consideratio ire. , qtramura de Angelis cx inlii tuto sint dicta, milio magis in animam humanam quadrare videbuit tur. Unde noua argumenti cosi firmatio elicitur: Angesi perseeliores sunt animis nostris, ut articulo 1cquenti uademus talamede fide non cit , Angelos esia D alio. sulpirituales, ut icti bit D. InomasIL Aug. qu qu.r6.de Malo, arti c. I. ex Alrgim stino I:b ι 2.de Ciuit. Dci,cap. IO. latiusque disputatur ad i. Par. quaest. Gart. I. Imo vero neque de fide est, eos este magis incorruptibilia, qua haec interiora, ut sciam Gabriel in 1. EIlf. a. quali. i. Muliti igitur mi inis de fide erit animorum rationalium immortalitas. I. Ar P Tortior Quoniam D. Augustinus libro I o. super Genesim ad tueram, Locos cω cap. 2ι.&2ῖ.&In lib Retract.cap. i. g cit Pere lib. item dc Bapti lino paruulqrtim,rius lib. q. cap. IO. alibi que non raro videt ut in Gen. in Gudcre, animas hominum a parenis
disp. de libus propagari, di quod inde neces
xeat. ani sario tequitur, a materia suscitari ;mae q. Σ. quod tamen a forma immortali alienunielisquare, Sta6.Argu. Quarto; Anima rationalis habete nequit operationena a corpore omnino independentem ; itatur neque cxl stentiain habere poterit extra coppus; atque ad o mortalis em . ALiumptu in probatur illo celebri Aristotclis pronunciato lib. 3 .de Anima,caP. 8. lex 39. Eum, qui contem. Platur, una cum phanta linare cov- retriplari oportere. Si ergo anima ncriira intelligendi operationem sine corporis au miniculo cxpedire n quit, nullam certe expedret, proin ocque eatra corpus non pol crit c
Occur ξ μ hqrere. Q iod ii quis occurrat, ad inis
obiectio ιciligetiui fui Qtionem pio huius vi-pos iae cond tione adhiberi phantasma- 'sanopo, vi'sco sum si 'gulares, tum etiam
lominus .argumςnu vim non effir-gieta quandoquidem siue hoc. siue illo modo humana mens ad tuam operationem corpus et 'agitet i ratum manet, abique, ito corporis ministerio futuram Otiosam; ac proinde minime posse absque illo In rerum natura perseuerare. Quinth; Anima rationalis idco s. Aig. I fortasse immortalis dicitur, 'e po-B tentia materiae non exeat, sed haec ratio nulla cst, ergo. Probatur minor, quoniam supernaturales formae de potentia subla torum non educuntur;& tamen naturaliter corrumpu tur, ut Gratia. R Charitas per viti sana, leti talemqtie actionςm. Contra. vero coelorum formae, quae incorruptibiles sunt, materiales ex illunt;
Sexto; Quod pati potest natura. 6. Arg. 'C liter, corrumpi etiam naturaliter potest num passio sit inchoata quaedam corruptio sed anima, vivente homine ristitiam,&suod plus est, d lorem patitur naturaliter ; erit igitur per naturam corruptibilis. Ad haec ita respondendum . Ad Resp. ad iprimum, late patet solutio apud D. argu . Gregorium, lib. . dialog.c. q. alto'. saciae scripturae ad citata loca Intera pretes. incendumque breuiter,ue D illa persona impij proferri,eo fine,ut nulla existimatione futurae vitae , ad praesentis gaudia incumba-mtis. Qito etiam pacto respondcri posset ad ceteros locos ibidem relatos: quaquam sertasse non de anima sigillatim, sed de toto homine proincedunῖ, quem verissimum est, non poste post mortem reuocari ad via
Ad secundum; colligi potest AIuE tio ex iis, quae initio primi articuli
notauimus idicendumque, nania ci- 'tra Deum mortalia esse, aut per se, propriamq. naturam, ut sublunaria; in aut per potentiam alienam. id est, di- uina eamque non ordinam a. sed absolutama ncqi intelligi debere,quod ea sexta sylloco, atque ex Partibus in argumento citatis adducitur . hespoudcri etiam poteit cetera OIM
429쪽
nta, praeter Deum, mortalia esse, id Αest, mutabilia, ut interpretatur Au D. Aure. gustinus lib. T. contra Maximum,
D. Leo Pa. tica I quo etiam sensu scribit D. Leo Serm de Resurrect . Vnicuique, quo ex alio in aliud mutatur,mors est noesse, quod fuit; & ortus est esse. quod non fuit, quod plane inuenies apud I)hilosophum 8.1)hysi cap. 3. tex. 24. Certior Ad confirmationem conceta toto est alarum antecedente, neganda est consequen BImmorta- tia, quia, ut ex dictis liquet, animae Iitas, qua immortalitas definita es de fide, noΛnpelotu. sic Angelorum s quanquami merarium esset, aut etiam erroneum, Αngelos aut mortales esse, aut corporeos asserere.
Ads. Ad tertium dices. D. Augustinum
dubitasse quidem olim de animaru propapatione; sed nunquam de immortalitate . de qua librum ci iam composuit, ceterosque passim simili Cdoctrina respersit. inod si tunc aperto intelligeret. cum immortalitate propagationem illam stare non pone; eam haud dubie pernegasset. Itaque potior sancti Doctoris dubitatio versabatur in explicanda peccati originalis diffusione per Adami polleros, quam haud satis perspiciebat , si ex ipsius Adami natura tora etiam posterorum natura quoad Ad quintum, neganda minor. Ad Ad s.
probationem vero , neque formas hi pernaturales proprie corrumpi naturaliter a nobis, sed moraliter, iamque creatas esse; sed potius de subi ciorum potentia , supernaturaliter quidem, tanquam de potentia ob dientali eductas. Iam vero coelorum formae, etsi educibiles sint de mate. ria, qualitates tamen sibi vendicanta contrariis inexpugnabiles. Ad sextum;occurrendum, natura- Αd c. Iem corruptionem nullam esse, quae exprimarum qualitatum impressione non proueniat; sine qua tamen poste in anima excitari tristitiam ex Ala rerum moestarum cognitione, palam est. Porro ex dolendi abu,ad quem anima concurrit, media potentia corruptibili; solii in concluditur, illam principium quoque esse materialium operationum, ac urgem,c .gique posse, ne corpus extreme ais clum ulterius informet; non autem eam necessario corruptibilem esse, ac materialem.
Vtrum anima separara essemiatim ab Angelo distinguaIur.
Usse humanas animas essentiam corpus, & animam non descenderet D c quales inter se, probabile iudi- per generationem, ut latius expendit Bellarminus lib. . de Amissione
Ad . Ad quar rum recte occurrebatur, ad impugnationem vero dicito.multum interesse,quomodo dicatur anima ministerio corporis egere ad sua Qtiae sit operationem. An ne, ut eo sbi independ n strumenta operandi comparet, id tiae animae est, species; an modo alio λ si enima corpore. hoc posteriori, nullam lartasse habere posset operationem, atque adeo neque existentiam extra corpus: poterit tamen, si priori; siquidem contingere potuit . ut in statu, quo
a corpore defereretur, aliter ab Auctore naturae prouideretur, ut re vera prouisum fuit, infundendo, viis delicet, ipsas specitas qua de re ini lius agendum.
cant graues Auctores, ut Itb. 1. de Anima,cap. I. quaest. F. habetur. Quo
vero pacto se habeant cum Angelis
comparatae, quaestio est, in qua tres omnino sententias inuenimus. Pri- r. opinio, man. asserentium, animas &Αnge- asserens Ios naturae specificae perfectione ae . qualitate quales esse. Quam D.Thomas Ori- specificam geni attribuit, refellitque, tum ali- inter An. bl, tum I. par.quaest. 7 . artic. 7. Item gelos , dei situs x. distinet. a. quaest. 6. Alensis animas.
a. par. quaest. 1 o. memb. . D. Bonau.
in 1.d. I . in secunda parte distinctionis , ari. 3. q. I. &ali 7 ad eundem l cum Magistri. Secunda sententia,non minusata x. Opinio larda, ali ruit, animas essentiali no- Angelis p-bilitate Angelis praeire. Quam tum ferens auitur Gregorius venetus in opere de uim .
430쪽
rapa .mius illud est praeipuum sua
s. Eius ra- damentum. Quoniam, cum duo genera ad inuicem comparantur; illud sane est nobilius, in quo id, quod eminet, praestantius est, quam quod
.pM.q.62. eminet in altero,docente Aristoteleare. s. cum IO. Et hic. cap. 7. nec sine ratione,
Magisset. quia, inquit, unumquodque id simpliciter esse dicitur, quod in illo est
optimum. Atqui in animarum rationalium genere Christi anima longe superat praeliantissimum Angelo tu; ergo animarum genus Angelis uni occupa. uersis absolute praeeminet. Quod tio respon si respondeatur, propositae rationissionis. assu niptionem veram esse tantum.
modo spectata sit pernaturali dignitate; sic ex ea ad naturalem argumentatur Venetus. Etenim Deus gratuita dona naturae recipientium attemperauit, ut Theologi plerique tradunt cum D. Thoma quapropter, . cum ex sacris literis constet, Christi Domini animam quod ei iam de Saetissilia a parente asterendum est in gratiae praerogatiuis cetera omnia creata longe superare: fit, ut essentiaquO-Σ. Ratio. que emineat inter uniuersa. Quinetiam pro dignitate omnium nostruita secundo disputat. Ex sententia Christi Domini, Luc. 21. maior est,
ui recumbit, quam qui ministrat ;ed Angeli omnes aciministratorii fiunt, non solum Dei, ted etiam ho occurri- minum, ad Hebr. i. ergo Angeli om-tur obie- nes, ut ossicio, ita & natura cedunt Goni. animis nostris. Nec obest. inquit, quod idem Paulus ad Hebraeos 2. ex Regio Uate citat,minorem aliquan tutum esse hominem ab Angelis: quoniam, etsi ita. verterint septuaginta Interpretes ex Hebraeo; eius tamen linguae vocabulum est Elo-him: vii de D. Hieronymus, Stapulcnsis,&alij transferunt; Minuisti eum S. Ratio. paulo minus a Deo. Denique ita concludit. Quod est ultimum in ex
cirtione, primum Est in intentione;
utpote finis , qui solet esse quidpiam praelian iis limum : at homo creatio iis opera clausit; Angelus autem incitoauit; l ino igitur intentione, at
que ad b animae dignitate prior est angelo. . Plaud vera tamen recinit in suo Cantico Venetus;pe ramq. in ho- Resicitia mines se pium praestitit Angelorum proposita
damno. Quare,cum tam contestata opinio. sit,etiam Theolo is, quorum maxime interest, Christi dignitatem tu ri, Angelorum essentialis eminentia supra homines; illius rationibus obiter respondebimus e fusius enim
contra eum disputat Ioannes Arb reus i . Theosophiae lib. cap. 2.&quatum sit satis ex tertiae, veraeque lententiae confirmatione a nobis refelletur. Ad primum igitur rectore- Ad r. ra- spondebatur. Neque,quod urgebat tionem. de donis gratuitis pro mensura essentiae, ita stricte accipiendum est, ut ab ea lege non fuerit a Deo ob aliis quem finem egregium declinandum. Adde, illam D. Thomae doctri iram neque satis probari omnibus, neque Angelos claua animabus miscere, sed inter Angelos solum exin stituto auctoris procedere. Iam vero anima- Ada. raiarum salus, de qua ad Hebr. 9. mentio tionem. sit, finis est, Cuius, respectu Angel rum, qui solet esse ignobilior; Deus autem filiis Cui . At enim si tanti facit Vexetus Hebraicam lectionem, dicendum suerat; Minuisti eum aliquantulum a Dijs, quos Angelos es se non distitebitur, nisi gentilices piat.muliosque Deos inuehat. Praeterquam, quod si a Deo, legendum contendatur ; non paulo, sed infiniae minutum animum ab eo esse dicendum fuerat . Itaque non sine te.
meritate a vulgata translatione reis
ceditur, si aliter, quam ab A agetis, vel apud Paulum, vel apud Risium
vatem legatur, ut praesul Genebramdus in commentarus octaui Halmi annotauit. Vitina ae rationis minor Ad 3. ra- propositio falsa est , si velit, homi- tionem. . nem etiam creationis angelicae finem esse naturalem; quod si in sensu alio vera credatur, iacssicax eli ad
institutum. Tertia igitur sententia, atque om- 3. senten rnino certa,docet, animaS rationales tia , quae
essentiali nobilitate in seriores esse vera est, is Angelis. Quam praeter Doctores, Angelis lSchol allicos initio articuli cria ius, pugnat. tradunt D. August. lib. i a. de Cluit.