장음표시 사용
441쪽
Tertio. Praeterea , ut superiori sectione
conclusimus , separatio status non est proprie naturalis animae: erit igitur naturalis liatus vadonis; cun alius non supei sit,sed unumquodque' in id propendet, quod sibi naturale
est, ac consentaneum; ergo, &c. Acicedit Aristoteles 2. Physicorum,cap. a. textu 13. quo loco scribit, maieriam esse propter formam: ergo binni aliquid formae accedit ex materia.& libro tertio de Anima. cop. I 2.1ex. 6 I. conducere ait animali rationali,quhd se fila sit praedit uni,anim ς vero quod sit praedita corpore: h minis igitur pars superior a corpore perfectionem aliquam recipit. Quid bo- Si quis autem quaerat, quodnam ni accedat sit tandem eiusmodi bonum , siue
aiat ex v- perfectio,quae animae ex unione cor-nione cu potis accrescit;Respondendunt erit, corpore. nullum esse potius bonum, quam V- Lege Her. trionem cum materia, totiusq, com- quodli. 7. positi constitutionem actualem, cuq. 3. propter haec tanquam propto finem Lege Fcrr. sit, & in entium latitudine inuenia-6. contra tur. Atque hanc vocat Caiet. primagent. cap. secundae,q. .art. . perscctionem cx-79. g. tensiuam.
Sed nulla. Sunt autem nonnulli, qui studio
componendi utramque s ententiam Quo pa- D. Inomae,& Scoti, dicant, animam cto velint rationalem cosiderati post e& vise-
aliqui has parabilem,& x t formam; qua distin- opinio- ctione utitur idem D. I homas prines conci- ma secundae, quaest. arti c. s. aderiliare. mum, dum docet, beatitudinem intellectualem competere ani Inae, ut corpus transcendit, non autem, ut
Alma est ipsius. Priori ergo modo
spectatam,aiunt corpus m Ini ne a P- petere, sed posteriori,ac D. TlD ni m. nocatiendisse; Scotum vero illud.
Horsi do- At enim , quia huiusmodi distinctrina no clio nonnullam prarit at LmpO- admittit . nendi in anima rationali duos gradus .alterum,qtio sit lotan a corporIS, alterum, quo sit sepiariabitis; qua in re non milianaus latet crior ut pers dendum ea est, s rasei ι na . quia I Onostendit, quid in quaestione pio posi-An habeat ta simplicit cr sit dccerni dii di na. Quae alae licitu hactenus disia ruita us, si rad lit cli i-appctuu dena nauiralam luctilia ἰionem, siue
appellium in nati m , atque impro ad rennio
pritimania faenollistag. n at Dam, De lucos non tameli plant cite trulim his te poIe. illam quoque proprium , inna um , atque clicitum.
Recentiores quidam Thcologi Soarius 3. credunt , animam it paratam nulla p. q. 3.1- habita ratione gloris vel damnati Ο- sput. 44. nis; sed in statu puro separationis, ut recl. 7. ad nunc loquimur, minime desideratu- calcem. ram si recte sapiat reunionem ad Sententia, corpus. Primos quia non alterius, quς negat, quam illius, quod deposuerat, cor- probatur I ris reuirio ei ckberctur, hoc eii, primo . morti iterum obnoxii, ut notum est zquo pacto iam in infinitum abiret eiusmodi desiderium; cum infinities esset corpus per mortem deponendum; quod tamen absurdum videtur, atque alienum a naturae inclinatione,quae ad determinatum semper contendit finem. Secundo , quia reunio ad cor- Smundo . pus caducum , pernetam ierum
que, atque adeo naturalem Matiti di nim minuit; non poterit ergo elicito actu saltcm deliberato expeti ab anima. Tertio; quia, quod tantcpcre i- Tertio. ut formidemus unionis drsiolutionem, inexperientiae potius Illius animae natus abscribendum est ,
quam existimandum , ccia .naodi Oiem ci csse unionem. Adde, animam per se sumptam id minime formidare , sed totum hominem ,
quem certum est , maxi rc expetere suaru in pati ii in coniunctioncm, sine qua non conliabit. . alio; quia anima, qua ratio. Qirario
id dc si letium iam non hii ab anima , , t a natura, atquc adconccnatura C.
442쪽
s Quinto, Reianio animae semel a corpore te paratae non est nato l alis, is liniraculosa: ergo non cadit sub naturale ipsius animae desiderium. Assirmandum tamen omnino est, animam separatam actu etiam elic1to desiderare naturaliter resurrectionem. Quae sententia satis confirmatur ex iis , quae dicta ni de innata propensione animς separatae ad cor- Contraria pus. Nain cum anima proprio appe-inia am- titu Gnata sit, id est,uoluntate , cur plectenda ea, quibus perficitur,&inquae, siue cit . proprie , siue improprie propensacit. elicito actu non desideret a Praesertim , quia voluntas totius subi appetitos dicitur, quo, videlicet, desiderare possit,quidquid ei naturo iure semel obuenit; qualis est socie-Li x Maia ras corporis. Deinde, anima etiam,
C. t.q. 6. x qua ratio ualis, atque adeo,qua volia. Phyl. I tiua, forma eri corporis; ut alibi de-8. 1. . monitratum eii,non enim, quia per hanc praerogatiuam ceteras formas excedit .ideo per illam a conditione formae recedit: poterit ergo per V 'luntatem appetere, quidquid ei qua natura est, competi t, cum eiusmodi applitio ab ea, ut natura est, prou
Ad r. nega Quapropter ad primum superi tiuae se me ris sententiae argumentum dicito, Liae Arg. nimam rationalem non appetere simul infinitas uniones.sed unam tantum I quam appetitionem infinities recurrere,nullum eli incommodum, si eius etiam obiectum eandem lubeat conditionem: quemadmodum
nullum est in commiaum, infinities descedete lapidem , si totius sursum Dilutio. pellatur. Quod si obiicias, a D. Aug.
tuam ut quidam Philosophi arbitrabantur earundem rerum rediit in obtest. Dem. In promptu responsio est, irrisionem illam hominis esse apprime callentis, quid ea in re a Deo fuerit statutum, non aute ignorantis,quid in certo aliquo ordine rerum illa tu aliquae postularent. Adde, etiam eos philosophos plura alia asseruisse readitura, ut eadem hominum si udia, mores,&c. quae cita libera sint,iure
2.de Gen. c. I q. .ar. . scripta si1nt. Ad secundu ri; fatendum . persectius contemplari poste animam seis paratam,quam corpori unitam e ncis gandum lamela, illum, quam illum
statum ei esse magis expetibilem :cum non ille . sed hic eidem si con- naturalis, ut superiori articulo docuimus. Itaque,st ea cognitis,quam corpori unita astequi valet,imperfecta sit, conditio est humana, quam B aeque ferre par est animam. .hd
deinde cum labore obtineatur, exintrinsecum est impedimentum , Ut
proinde desiderio excitando per se non obsit, sicuti de toto iplis homine doceri solet, cum de eius sciendi
appetitu agitur. Ad tertium, concedendum, mor tem non tam proprie animae, quam
toti homini esse formidabilem; ex
quo tamen sequitur, animam non C auersaturain naturaliter sui separationem, tunc etiam cum illum liatum subierit. Ad uuarium dicendum ; et si anima distinguatura quibuldam natuis ris presse acceptis per voluntatem,& liuellectum 3 adhuc tamen intra genus naturae proprie spectatae contineri,cum etiam,qua rationalis, sit forma coryoris, ut diximus. Adde.
nostro instituto sat esse, si anima per
D actum elicitum voluntatis unione appetat nati iraliter,ideli,consent nee, iuxta genium suum,etsi non appetat naturaliter, ac ducto vocabulo a natura presse accepta. Ad quintum dic a resurrectionem non esse supernaturalem quoad entitatem, cum sit unio eiusdem speciei cu prima generatione . etsi quoad modum supernaturalis sit. Quae vero ita se habent, naturali desiArio appeti valet, ut a caeco aspectus; sed de hac re statim plurR.
Ad primum veto argumen limpro Scoti sentevtia initio articilli adductum negari debet assumptum; non enim, quod est contra quam Iibet inclinationem naturalem, vi Ientum dieitur; led contra effecti-uam : alioquin dicatur etiam caecus in uatu violento existere . Atque
443쪽
huc tandem pertinet Caietani solutio I. p. q. 76.art. l ad finem ex D. Th.
elicita . Idem vero sanctus Doctor
q. 2Φ. de veritate arti c. io. ad i. rem
illultrauerat exemplo causae et latentis , quae violentiam pati non dicitur, si non agar, cum ex alterius etiacausae concursu fortasse pendet eius
actio,vi accidit cuilibet parenti comparatione prolis. Itaque ad violenistia inr quiritur efficiens, susscietisque principium in eo, quod illam passurum est. Lege, quae dicuntur li.
Ad a. Ad secundum; nihil referre, si aliquantulum anima a mortali corpore degravetur, quominus ipsius unionem amet iledimus enim id, quod natura hominis ex propria seri coninduione. Porro Salomon de operi bus studiosis maxime loquitur , quibus deprauatus appetitus repugnat non autem de pure naturalibi is, ut in prPientia.
Ad 3. Ad tertium, neganda est minor propositio,quia actum informandi, quς est princeps animς persectio ea.
rum,quq illius naturam comitantus, eadem Omnia absque materia non obtinet. Pro solutione quarti sequens articulus proponitur,
Pars, quae Varium argumentum petit, anasArmat re reianio an im S ad corpus,qtiς surreetim ipsa est resurrectio,naturalix ne esse na- sit. Videtur enim affirmaliue respontusalam. dendum. Namque si ad materiam a tendamus , manet in ea post separ tionem animae capacitas antiqua; siquidem ab eadem nullo modo distinguitu . Si vero animam conta remus, cum fit etiana formaIis quaedam, ac transcendons habitudo erga materiam, haud dubie cum perse uerer anima, perseuerat eius ad m, teriam inclinatio. Non est igitur . cur ratione utriusque vel alterius partis , non possit unio naturali
et iterari. QAod si ita elis ergo GR ue a prima , siue a secunda causa gente id praestetur , naturae debito
continget, cum ijs, quae naturaliter uniri valent,causa natura Iiter unies responclare debeat, id quod etiam D. Clemens non obscure testatur lib. s. Confirma constit. c. o. ubi sic ait. Qui corpus tur aucto. Adae fabricatus est, idem & Adae,& ritat ceterorum corpora lascitabit, quod hoc naturae hominum. rationis participi debeatur. Accedit, quoniam B non alia ratione melius coiisia repotest,quid futui usuisset hominibus, si
erga illos Deus naturale. generaleq. prouidentiam tantum odo exhil erevellet. in adoquidem solius antinae status latis este non videtur, ut homini abunde prospicia Iur. Haec tamen lententia ad summi m Reunione concludit, unionem semel dissoluis esse natiuatam interamnaam,&corpus, natura- Iem , quo Iem esse quo ad ent: talein, quod li- ad entit 2 benter fatemur . Nec enim Illa ex ic m. eo,quod, poli quam evanuit, iterum redeat, amplius variatur, quam penes actum,ac potentiam. Non tame quod est quarti argumenti n culus explicatione versimus, initim tum cssicit,eam. vel naturaliter exhibendam csse, vel alicui hommi semel corrupto deberi, aut denique ab eo fore cogit ostendam , sed peculiari Dei Supernatu institution ac decreto,quod vocant ra Iem,quo λ supernaturalem esse quo ad mo- ad modudum , non quasi modum aliquem intrinsecum habeat supernaturali tatis, id enim a vero abest ; rum
uia actio ipsa iam est modus qui-
am , tum quia iam in termino liquid supernaturalitatis inducerer,
quod nemo admit m sed per extrinsecam denominationem a su- Qui sit i pernaturali Dei prouidentia , qua te modus.
que productam in alio tempore, locoque exhibet ; id quod ipsa voce,
reuulonis,insinuatiar quae reperiri nemquandam ei uidem rei menti imgerit
Atque hue spectat, quod D. Thm Responde
444쪽
xeiunectionem naturalem dici in f, A ponit Dei consiliam, aut eo tare,cio esse , in fieri vero supernatur quid ipse velit, ut ait Salomon. Alalem. Quod modo tam a nobis eri que haec pro quarto Moti argumen-pIicato est intelligendum. Ea igi- to dictanni. tur, quae paulo ante additeta sunt, nihil efiiciunt, quamuis enim eade - a anima, atque materia post dissolu
tionem vntom S maneant, non rem
Det tamen in aliquo agente tecum do virtus eas iteIuna Vniendii neque in illis pro xina a capacitas ad talem viatonem, ut ad finem librorum de ortu , de interitu explicatum est. Lib. 2. c. II Iam D. Clemens de morali debito, 1. art. q. non physico loquitur, quatenus vi- ad 4. det icet integra hominis natura,cui aratronis cli particeps, modo aliquo pollulat, ut ad beatam v It m promoueatur : quemadmodum & Augultinus in Epi Itol. ad D: okωum scripsit, tam potentis naturae esse animam, ut eius beatitudo redunis dei in corpus , culta tamen VI aequo, c noque gloria corporis sit ab anima beata, non vero ex al: quo puro Resurreis naturae iure. Quod denique a id ctione lim batur, rccic ea)entent aconitare demini non naturali prouidentia hominis post deberi. mortem,non urget; satis enim compensari possent, quae in hac mortali
vita homo bene operaretur, si soli animae aeternum praemium dona.
Ex his . quae dicta sunt, videri γ Ilicui poteti, reunionem animae ad corpus. si non exhiberi, saltem c Snosci naturaIiter posse, cum nihil 1upernatural talis ani bus habeat, quam quod a Deo extraordinaria naturae lege reuocetur . verum , quanquam admodum probabiles sunt rationes, immo sere demonis strativae, quibus ostendini r . rcpar i lonem hominis esse possibilem, Eam ut cir ut patet ex lib. 2. de Generat.cap. i I. Ero si itura quaellio. 2.arti c. secundo, quanquam nul Ium na item re vera exhibendam esse natu- rurae tu ire rates coniecturae esse possint , certo attingat. tamen,&euidenter, neque eom
do, quo fides docet, nemo unquam naturali Iumine assequi potuit, futuram esse. Quis enim liberum, ac extraordinarium Dei decretum cognoscat, cum nemo hominum scite
De iis, quae ad cognitionem animay separau pertinent per modum actus primi. Expeditis iam, quae ad animam
separatam quo ad ei Iespectat; consequens est,ur ea aggredi, mur, quae ad illius referuntur opeia rarionem ; primitian immanentem, qualis est cognitio:deinde transeuntem, aut quasi transeuntem s cuius
modi eit sui ipsius, aut alioru etiam motio per loca. Namque circa il- Quo rupi. Irus perpessionem una tannim disti. se anilia
cultas, eaque a diuina institutione actio. potius, quam a natura orta, motum habet: quia, scilicet, ratio a calore,
& frigore pari possit in poenam fla
gitiorum apud inferos. cetera vero,quae in intellectu, voluntate, aut potentia motrice patitur,cum docetur, siue illuminatur , cum gaudio, tristitiaque asscitur.cum denique lorico det metur, minora sunt,de quibus tamen Omni bos in huius tractati nis progressu ment:o fiet.
Vtrum potentia rognoscensu -imam
a eorpore abeun/em comitentur .
Quamuis praseniis dubitationis
conclusio facilis fit: prater-
misIa tamen non suti a Diuo Thoma prima parte, quae tirone 77. Mac. 8. &quaestiolae unica, de Anima, artio I . atque alus in locis, ea fortasse de causa . quia doctrinan continet non in uillam. Par.em igitur uniuersitia astit mantem tenue
445쪽
tu ni nonnulli , quos citato loco pri- A potentia exportare debet, qua quFSnia, quae a Frmat sprobatur primo.
ma partis, suppresso nomine adducit Diu. Ilionias. Item Plato, e dem telle,articu l. s. illius quaest.ad 3. quibus consentit Gregor. Arim. in a. distin. I . quali 3. artic t .alisque
Nona inales,quatenus Omnes cognoscendi potentias , i temque appetendi ab an ima te ipsa non distinguunt. Cuius placiti argumenta haec sunto. Primum ἱ Vt se habent potenio magis intimam , atque immiai tu,quam intellectu tum tertio; quia ita 1criptum reliquit Arist. li. i. de Ais
nima,c. tex. 6.atq; ex sacra pagina constat, quae doce nominem imaginem , & similitudinem Dei in se habere, quod Patres omnes de anima accipiunt,tatione intellectus,ac v luntatis: quare iam ab anima separ ta Dei imago aboleretur, si intelleistiae corporis ad corpus; ita potentiae B ctus illam in eo statu no comitatur, animae ad animam: ergo,sicut illae in corpore. ita hae in anima existent. Tlinc sic. Potentiae animae quinque numerantur ab Aristotele, vegetandi ,sentiendi, intelligenda ,appetendi, loco mouendis omnes igitur. quae ad cognitionem pertinent. resident in anima. alioqui cur magis animae, quam corporis dicerentur γ atque adco a corpore discedentem sequentur, cum nulla ratio sit, cur esse dest.
nant , ii illarum subiectum anima
Secundum. Sensus in eo subiecto
debent exiliere, a quo fluunt; cum Per immanentem emanationem pullulent: atqui ab anima, non amat
ra a fluunt ; in illa igitur, non in hachaeresit immediate, di quod eli con-
tequens, eandem etiam a corpore auulsani comitantur. Minor comis
muni Philosophorum sermone celebratur . dum potentias ab anima fluere dictitant, nulla materiae facta mentione: nec immerito, siquidentea n uilius est activitatis, atque adeo neque emanationis principium eli
Tertium . Potentiae animae vitae
quaedam accidentariae sunt, sicut ipsa est vita essentialis; ergo dum hscfii et i t,erunt & illae ; atqui in potentiis vitalibus maxime numeramur cognoscentes: ergo,& Quartum. Intellectus manet in anima separata: ergo&potentiae re liquae, quae cognitioni obseruiunt. Antecedens multipliciter probatur; tum quia intellectus, sicuti a mat ria in cogito scendo, ita & in essendo ab lirahi t, tu quia si anima ex ira corpus manet,ne sit otiola, aliqua sane quod est impium. Demum;Christi nae fidei documentum est, beari an iis
mas ex Dei cognitione .utiq. in teli etiua; ergo.Consequentia vero pra cipui argumeti inde ostenditur, quia intellectus noster eius est condui nis,ut non nisi sentibus praeeutibus, tanquam administris, descendat in operationem. Oportebit igitur animam separatam non solum inteli C ctum,sed ei iam sensus asportare. Quintum. Animare ipsa eadem& intellectiva, & sensiti tua est; non enim duae in homine admittendae
sunt,ut lib. I. de Gener. c. . q. I. ramditum est ; ergo. sicut ab illa,qua rationali,intellectus, 3e voluntas m nant; ita ab eadem,qua lensitiva manabunt sensus,atque appeti tus s sc-que non illas solum facultates , ted has etiam separata retinebit. D Sextum. Si senex oculum tuti enis recipiat, id est . organum , belle perspiciet, ut dicitur loco cuato de anima; organum igitur, non potent lasene icit; proindeque minime corru- tur,sed potius cum anima semper vigebit. Quo etiam modo dici potuit ab eodem Aristo. bene valituruhominem, cuius anima vietum cor. pus deponat, ali iidque iuuenescens
E Septimum. In anima separata dolor, de ira,quae sine sensibus esse non possunt, excitamur; cum in eis fletum, dentiumque stridorem suturii
diuinae literae testentur ι ergo cum eadem sensi is perseuerant. Confirmatur argutarentum primo ex Aug. lib. I x. super Genes. adiit. p. is dea O. allarente. animam sentire qua
tam sine corpore, id est,gaudium,dc
446쪽
trIsti iam:&eapit. 6. non corpus, Aseis animam dolere per corpus, quo utitur tanquam nuncio: & apertius lib.de spiri tu, de anima; recedentem a corpore mentem trahere secum sensum,& imaginationem. Nec miarum, si anima separata haec possideat, cum in daemone multo separatiore insit furor irrationalis .concupiscentia amens, & phantasia proterua, ut ait Dionys A. cap. diuinorum nominum. Confirmatur secundis , quia Bvirtutes, ac vi tia, animas non des runt extra corpus, alioqui fi nihil horum in eis inuenitur, quo merito separatae donantur gloria , quo de. merito suppliciis puniuntur θ sed pleraeque istarum qualitatum insunt appetitiit,vis. Eth doceri solet; inest igitur in anima appetitus,etu'. e mes sensus. Cofirmatur tertio; quia, si sensitiva potentiae in anima non remanent, non apparet modus. quo Cilla ab igne corporeo ut fides tradit patiatur ι siquidem dolor sentientis potentiae actus est, vel non sine illa iii scipi potest.
Octauum. Potentia motitia manet in anima separata , cum tamen per membra corporis motum edat ergo. licet potentis sensiti ut per organum corporeu functiones tuas exerceant,ma .,ebunt nihilominus in ea m anima extra corpus. DSit tamen hac de reprima concluso. Intellectus animam separatam comitatur. Hanc satis suadent ea, qua in tertio argumento sunt adducia I unde de voluntate idem concludendum est , cum unicuique potentiae cognoscenti sua etiam appe
tens accoinmodetur. Non utimur au
tem illo argumento, intellectum,videlicebac voluntatem ab anima re hierno distingui,cuin id li. a. de ani- Ema,c.3.q. 6 reiectum sit. Secunda conclusio: Reliquae potentiae sensitiuae , anima separata,
id enim latetur Gregor. sed etiam quo ad ipsarum entitatem. Ita D.
Iliona. I. pari. quaest. 77.artic s. cum
suis ib. dem, Durans in A. distinct. η . quata, 1 Muc. 1. Probatur vero
hune in modum. Primba sensitiuae
potentiae corpores sunt; non possunt ergo animam extra corpus comitari.
Argumenti consequutio bona est. Antecedens vero ratione ducta tum a subiecto, tum ab obiecto, t um d
niuue ab operatione stabili ri potest. A subiecto quidem ; quoniam illud
corporeum est, nimirum, vel totum compositum,vel materia,ut formam induit, iuxta varias ea de re se me tias, quae primo de Generatione libro, capit. q. quaest. . sunt tractatae. Ab obiecto autem . quia sentientes potentiae no nisi de re singulari,materiali, ac concreta cognoscunt. Ab operatione tandem, quia solam directam eliciunt, no vero renexam,salintem perfecte. Haec amem longe a sunt ab iis facultatibus,quae spiritu lem formam, qualis est humana,c mitari debent extra corpus. Secundo : Potentiae sentientes corporeae sunt iii brutis, ut planum est; superflue igitur in nobis spirituales runt;&quod inde sequitur, falso nimam separatam dicentur sociare. Tertio 3 Animas ens est simpliciter corporeum s atque adeo, &homo; quia, licet s piritualein formam contineat , ea tamen in totius hominis constitutionem corporaliter concurrit et scut&reliquae materiales sermae, cum quibus ipsa in eo concurrendi modo uni uoce conuenit aat semientes potentiae ab animali. quaan:mal est, deriuatitur; illae igitur corporeae sunt, minimeque idonea ad statum separationis. Quarto argumentatur D. Thomas in quaest. de anima arii c. I9. Sentiendi operatio non est propria ait imae ; sed toti coniuncto, iuxta Aristotelem primo de somno,& vigilia, capitat . nec immerito,quia alioquin animae brutorum subsistentes essent , si propriam, nec cum materia communem
aetionem ederent ι ergo facultas rinsa praedictam operationem eliciens in anima non residet , sed in coniuncto: aut, si malis, in materia formae coniuncta. Accedit illud ex libro de Ecclesiallicis dogmatibus,ca Pit. Io. apud Augustin. tomo I.
.Ratio. 3. Ratis sentientes potetie ab animali , quod cor poreu est, profluui. 4. Ratio.
447쪽
Ex duabus subilantiis c6stat homo:
anima cum ratione sua;&carne cum
sensibus suis. Obiicitur Sic tamen aduersus huius secudat primo. conclusionis probationem oppones primo ι Etsi subiectiim corporerum ferre neque at spiritali sormae esse
simpliciter, & ut vocant existentiae,eo quod illud ordinis sit ignobilioris confert tamen de secundum quid, hoc est, informantium; unde materia prima ipsius etiam formae rationalis causa esse perhibetur, igitur e couerso forma corpore qualis est sensus, conferre poterit animae, quamuis spirituali, receptiuum esse, atque adeo conferre, ut hac illum obi j tur recipiat. Secundo, Anima rationalis secundα nobilior est potent ijssentientibus enihil igitur obstat quo minus eis extstentiam valeat 4mpertiri. Ad icobis. Primae tamen obiectioni occura etio m. rendum,tam materiam,quam forma substantialem posse ad inuicem ca oditatem exercere; ita ut illa huic inlarmativum esse conferat; &haecis It teceptiuuin tribuat, quia neutra supponit aliam perfectam in tali esse,sed potitus impersectam inuenit, ut mirum non sit,fream perficiat; at vero formam accidentariam supponere subiectum iam perfectum in omni esse substantiali, quale est receptiuum esse, sicque ab ea in subi Ad x.oble. tium prouenire non posse.Secundae etionem. respondendum,animam rationalem Ex D Dio non ideo existentiam corporis pol nys de ii- tijsson coferre. quod illius nobi Iibro de cra tarem excedant; sed,quia ea est D. fis. marum per semininie consistentium natura, ut ad conditionem subiecti sese accommodent, cum in eius esse consortium deuocentur, itaque aut extensionem subeant, si extensum
sit : aut indiuiduitatem, si sit individuum; id vero contra naturam materialium potentiarum eueniret ,
3. Cones. si in spirituali anima inesse diceren-
ietiam tur. motiua , Tertia conclusio: Potentia moti-
nimς pro- ua ipsi animae propria , eandem apriam cu cor re decedentem non deserit 3 eadem per in qua quidem conclusione nulla nanete. in dubitatio,sicuti neque in prima, si alia mouendi facultas, priter eam,,
quae in corpore residet, alatnaae propria tribuatur, quod cum in extrema
huius tractationis disputatiue oste-dendum se, non est, cur hoc loco id
Solus tin argumem ati adducta.
D primum dicendum, etsi vita- Ad riales facultates potentiae animς sint, propterea quod ab ea perenni ter fluant, ad per easdem vitramus 2 non propterea oportere, vir dem subiectum inhaesionis habeant. Satis enim est. si in sint materiae cum somma substantialiter,atque adeo mari. meconiunctae.
Adsecundum; si de subiecto tota- Adiali sermo sit, vera est maior: sed fallaminor: si de partiali,seu,ut quo, falsa eii maior,eiusque probatio statinii
adiuncta; est en im emanatio potentiarum materialium comparata ad animam, simpliciter transiens, cum in materia sit,exerceaturque. Ad tertium , ut sensus accidenta- Ad 3. .
narvitae snt,& appellentur, sat esse, illos abessentiali vita perpetua ema
natione pendere; nec in materiam ,
nisi eidem enim tiali vitae unitam reincipi, Ad quamam;admisso antecedente Ad Meum confirmationibus ibidem adidictis, neganda est consequentia: con ditio enim illa humanae coemtion iv intellectivae, ut non nisi obseruies / te sensu exhibeatur,coniuncti inteluctus est,non separati.
Ad quintum ; quemadmodum MNI sensus non eo prortus modo ab anima pullulant, quo intellectus, Ae voluntas, ita mirum non esse, si in subiecto inhssionis etiam discrepeti Nempe posteriores hae potentiae ab anima inlitarie sp ta emananis me erra priores vero illae ab eadem corpo- modo p
ri sociata; unde fieri potuit, ut aliae tetiς ab aliud subieωα mediatum sinu. num dian
448쪽
Ads. Ad sextum; ita euenturiam quod
ex Arist .adducitur, quonia,dum materia rite disposita fuerit, semper viadendi potetia ad functionem idonea resultabit; cum,ea hypothesi data,ni- . hil iam desideretur: non autem,quod eiusmodi potetia incorruptibilis sit, in animavo residens.
Ad r. septimum; dici in primis posset generatim,dolorem, torsionem Quamlibet ex se corruptricem subiscii , animam separatam naturaliter non assicere, ut perspicuum est, a stecturam vero, si eidem inesssent Susius, atque appetitus s unde non leue argumentum pro secunda conclusione
Qui sit ilia eruitur. Deinde respondemus sigilla- Ie fletus xim s fletum , stridoremque dentium vi stridor metaphorice accipienda esse ad ca-
quo ani- ptum rudiorum, si de animae separamae dicun tae supplicio Christi Domini senten- aut ciuci, tia procedat, ut fletus nomine moeroris vehementia significetur; strido' tis autem dentium,intestinum odiit, quod in animo cum ardet, dentibus etiam stridorem ciet ; in appetituque Dimeati sensitivo rabies nuncupatur. Si au-Iacomas Lot tu, hominis poena erit qui- non inun 'propria locutio. quanquam iα denti lacrymalum expressionem
non sit veniendum cum nae genera tionem,corruptionem'. inuoluant,
quae post diem iudicia in substantias
Ad 1. Con primam deinde confirmatio- imati in nem quem tamen locum a D. Thom.
1. part quaest. 77. arti c. I. citatum tam
expressum non legimus respondendum , loqui August. de cognitione
animae,qua tam corporea, quam spiritualia valet attingere 3 ac si apertius diceret; intelligere animam tumea,quae corpore vacant, tum quo corpore sunt praedita. Aut certe sentiendi verbo uti pro intelligendi: qua v- Esurpatione lio. 2. de lilaeto arbitrio, cap.6. intellectum in anima,interi rem eius sensum,cu discipulo agens,
appellauit. Item, quod idem Augustinus scribit,non corpus, sed animam dolere per corpus, nihil obest nostrae doctrinae, sed prodest potius; siquidem dolor proprius potentiae comporeae affcctus est , ad quem proinde
. anima non nisi corpori unita potest concurrere. Porro, liber de spiritu, Dolor prodi anima , Augustino falso tributis prius astetur, ut ex D. Thoma alibi dictum et' est coeest, neque magnae admodum aucto- poris. ritatis creditur, ut illius doctrinae sit uniuersim habeda ratio. Denique D. Dionysii locum interPretatur idem D. Thomas quaest. disputata de antisma,arti c. I 9.ad 8. ut es passiones non sint in Daemonibus, nisi proporti ne quadam , ac similitudine ad hu
Ad secundam confirmationem dia Ada.Con cito,si nomine virtutis,ac viti; habi- firmat. tus ut par est intelligantur , irontorqueri animas propter illos , aut donari gloria,sed propter actus prae- Anime ito eteritos, unde tales habitus manarunr, torquetur praesentemque reatum culpae, qui in P pter ha- anima re vera inest, siue relatio sit, bitus, sed siue quid aliud, ut apud Theologos propter a- disputatur. Qimd si quemadmodum cui in potentia corporea, praesertim ap- pae reatu. petitu actus, habitus a. tam virtutis , quam vitii admitti soletit ob aliqualem libertatis formalis participati nem, sic & reatum non nullum couri cedamus . supplicium ei respondens non nisi post corporum, atque adeo , ipsius appetitus relurrectionem suta
Tertia confirmatio dubitationem Ad 3. Concontinet Theologorum propriam, firmat. neque eius explicatio quam tamen in nac vita possibilem esse negant Durand. loco paulo post citando, Bellar.libro secun do, de purgatorio, capit. i 2. iuxta Augustin. & Grego. De poenarium admodum necessaria nunc est, Seius quacum poena, quam vocant sensus su- anima pa- periraturali vi sit infligenda damna- titur apud torum animis, cui subeundae si quis, inseros.
contenderet necessam os esse sensus, non propterea concluderet, eos nain
turaliter ut nunc agimus ab animis ex hac vita deportari. minetiam neque eiusmodi positio de m do patiendi medijs se iasibus , atque appetitu . vera esle potest, aut cecinterem in obscuro adhuc relinquit icum explicandum supersit , quomodo incorruptibilis anima ostendatur , ex eo quod immodicum inis
449쪽
serni ignis ealorem sensu percipiat. ΑLege Durand. .distin. 44. quaest. II. artici L. in resuratione tertiae opinioni S.
Ad 3. Ad omuum dic, manere quidem
potentiam motricem in anima separata, non illam , quae in hae vita per corporis membra motum edit ; cum
sit etiam corporea, sed aliam ipsi animae propriam, qua non nisi in statu separationis utitur . Quae doctiuna, quamuis in quaestione sit posita, Berit tamen a nobis extrema disputatione suadenda.
An ne steries, auque haόtiau in intelleis voluntate anima coniuncta νι ames, eandem a corpora separatam comitentur.
Quam la- Vaestio haec late admodum pa- ctos,&essu teret, si in tota sua ampli tu-sos fines si dine a nobis tractaretur. Funbi v edicet ditur enim in primis ad eos, qui nulhaec quae- las,praeterquam in parte sentiente,nio. species agnoscunt, in quibus numerantur Henricus Quodlib. s. qumstione ΙΑ. et si quo ad habitus assi r-met , manere eos in anima separata
Q lib. 6. quaest. 8. aliique apud
Da Mai. prima parte,quaeit. 8'. ari. . a quorum dogmate parum abest i Avicenna eum Sanctus Doctor er- pugnat. quaest.79 arti c. s.& Abulenia sis interius adducendus opinatus, tunc solum, cum actu intelligimus, species in nobis seruari. Avicennae
dens substantiis separatis nullos inis haerere habitus: virc fert Caiet. prima secundae,quaeli. o. artic 6. Sed hi omnes maῆna ex parte rctes luntur
litis. de anima c. S. q. 3 S sequent. Funditur item qu lito ad liam Scholasticorum dubitatio ine,an ne Tile logia apud nos acquisita maneat in patria , quam quidam tractare solent vel ii altio I. pari. vel ad prol gum sententiarum. Denique ei maxime accedit, quae eit 67. primae secuniadae D. Thom. ubi de virtutibus
moralibus, quam Theologicis quaeritur, utrum post hane vitam in mi ma perseuerent; sed nos intra nostri instituti metas quoad fieri poιerat, continebimur. Ac pro parte negati uase offerunt Pars, qua argumenta,tum a natura ipsa, tum a negat, pro diuina prouidentia perita. Anatu. batur pri-ra qui ciem huiuscemodi. Primo ἔ mo quoad quia,quod attinet ad habitus, cum it habitus.li contrarium habeant, si quis hine opinatiuum deferat, vel erroneum , haud dubidin morte utrumlibet deponet; quandoquidem anima separata evidentem cognitionem obtinebit,sim. per contrarium actu.
que persectissimum propellet, ut scite annotauit Bellar. si Dro secundo depurgatorio rapite s. Quod deinde attinet ad species, etsi contrario vacent, neque corruptibili subiecto Ite quoi hςreant;attamen a pnantasmatis, si- spocles.cut in fieri, ita & in conseruari pe
: dent: ergo iis abolitis extinguentur etiam species: quemadmodum Lunae fulgor, amoto Sole , confestina emoritur. quamuis neque illa corru- Patur, 'ue iste contrarium sti uta dicet. Alsumptum probatur ue tum,
ruta species intentionale habent es-e, atque adeo ita debile,ut perenni essicientis caulae influxu egeant; tum quia id significasse videtur Aristot les in prςdicamentis, cum scientiam ex longa aegritudine corrumpi d cuit ι quod non nisi ratione phantal malum, quς per id tempuS,ac maxi-Per mortem excidunt, vere dici potuit. Tum denique, quia habitus conclusionum, ita a principiorum habitibus pendere videntur: hac e raina de causa Theologia ab haeretico
Theologo aboletur,quod fidei habitus , a quo pendebat, subtrahitur a
E Secundo. Pars intellectiua in hac Probat. a. vita nihil, nisi sensitiua mini strante. Operatur I cum igitur post mortem operatio sensuu non vi,non erit etiam apud intellectum; non enimeficacior ex separatione redditur, ut tarn corporis adminiculu non requirat. Et quod hinc sequinar, frustra species habitusq. manebunt, citin inactum sicundum produc nequeant.
450쪽
- metu emenim sundamento, qudd, Α scilicet, prodire nequeat habitus fidei in patria in actum . concludit D. Thomas, talem habitum frustra sere I. 2.-st.67 art. s.ad s. Et confirm. Confir. matur prim5,quia, ut dicitur I.&3. de Anima, corrupto corpore, mens neq; reminiscitur neque amar,quod
eredibi Ie non est, dixisse Philosophum,quia illa corrumeatur, ut initio huius tractationis vidimus , sed P propria cognoscendi . amandique sinuriamenta, .species atque habitus m pereant & evanescant. Co firmatur
secundo, quia habitus inclinant adactus similesiis, unde prodiere, iuxta Philosophum x. Ethrc. aedificando enim fit homo aedificator, & iteram, aedificator factus potest aedis Orcised habitus illi ab aetibus intellamis supra phalasmata se conuertentis sunt geniti: ergo, si post momtem huiusmodi conuersio locu non chabet; neque etiam habi tus,aut species tunc permanebunt. Protas. ex . Iam verba diuina pro iidentia Ndiuina .' iusmodi argumenta deducuntur, sit- uiuenti que tertium. Nam x. Corinth. II. di- estur scientiam in mortali vita comparatam. fore deliruendam post motrem;nimii um, quia imperfecta, o scura, multaeque sit incertitudinis: sed scientia habitibus, ac speciebu Sconstate utraque igitur cum toto Lhomine extinguentur, neque antimam a corpore recedentem comitabuntur.
Prob. . Quarth: quia 'pe accidit, vi,qui
sunt scientia praeuiti, vitae sint peraditae, contra veto ignorantes sint inis noxii; ergo. si hinc omnis scientiae supellex asportetur,ornatiores erutim proborum animae, quam Prob rum ; quod in statu perpetuo non sine magna diuinς prouidentiae nota laleetetur
Proponit Affirmantem nihilominus par-
pars affir- tem tuetur D. Thomas I .par. quaest. mativa q- 89. art. s. alirique in locis non raro. monis. Abul. in x s. cap. Matth. qtiaeli.
& plures ali . Item ii , qui idemeensent de illis quaestionibus . quas initio huius articuli propositimus squi etiam in anim separata mem
riam agnoscunt. Quapropter sieargumentari licet: Primos In anima I . Argum separata datur recordatio. ut latius ostendemus inserius; haec autem sine reseruatis speciebus no est; ergo anima olim conquisitas retinet. Munor declaratur,quia quamuis anima separata per species a Deo denuo sibi inditas ala rem intelligere possit res antea a se co- datur pergnitas, ea tamen cognitio recorda- species a tionis nomenta omnino mererur; quisita cum iterata non fit, hoc est, per ea instrumenta, quae ex vi prioris e gnitionis in nobis fuerint relictii. Ascedi t, quoniam I. de Anima, cap. q. lex. o. eos laudat Artitoteles, sui animam locum Uecierum nuncuse baiit; qtiae analogia eospectat, ut nima species sibi semel creditas deinceps feriret, quemadmodum o seruat D. Thomas. Secundo; lictitium est, asserere, x. Argum
species intelligibiles pendere in sui
conseruatione a phantasmatis; cam igitur neque contrarium, neq; su tectum corruptioni obnoxium ha beant, s qui bus modis accidere posisset earum corruptio,vt habetur c. . libri de Longit. 3c breuit. vitae aniamam a corpore abeun tem non des rent. Probatur antecedens, in quoso species inlum eli dubitatio,ium, quia impreia tellectiles saphantasmata ab externorum sen- conseruari suum imaginibus non eo modo pen sine phar
dent: quandoquidem illis omnibus tasmatis. ligatis per somnum phantasia intus somniando operatur, quod absque reseruatis a vigilia speciebus fieri non ressete pari igitui ratione. ne dici maiori,intellectiles species absq; antasmatu influxu conservabuntur; tum, quia essectus ab ea causa pendet in conseruari, a qua peperi derat in fierie atqui species intelliasibiles non a phantat male impresinis,sed abactu phantasiae, iuncto intellectu agente.fiunt i dicendum igitur potitis fuerat tum Avicenna, ii permanere species intelligibiles in ment nisi dum actu phantasiamur, quod est absurdum. Sit igitur huius artieuli assertio; Mestio. In an ima separata inueniri tum spo ta , iusiaditus partis intellectiuς,