장음표시 사용
61쪽
xit, quid sit anim, quia in cuius sit, Anempe organici corporis. Similiter Avicenna libro 6. Naturalium ast rit, hanc definitionem non declarare essentiam, ted i otius existentiam Mnimae, id eli, non quid anima sit, sed Esse re ve- quomodo exi stat in corpore. Oppora essentia situm tamen dicendum est; nec enim Iem defini animae in commune alia natura, aut quidditas est, quam quae ab Aristotele hac definitione exprimitur: nec
a Platone aliisve Philosophis alia Bdefinitio ad animae essentiain Explicandam accuratior, aut commodioretradita fuit et quantumlibet Porphyrius, Plotinus, Atticus,ceteraque Platonici reclament. Quorum dcfinitiones quςre. si placet .apud Theod retum in libro de natura hominis,
Lactantium i n libro de opi ficio Dei.
capite vigesimoleptimo, Magnum Alberium in summa de homine, Fi- Porphyr Plotin.
Theniist. Quaeri solet, num predicta defi- Non vide-nitio cunctis animabus,vegetatiuae, si uni uocainquam, sensitiuae. &intellectitue animae viai uoce conueniat, an non. Phil Amtione .ponus, Simplicius,& Auermes conamento septimo,&3o.huius,&com. s.libri tertii ; Ianonus hoc inlita quaest.3 as Ierunt, non uni uoca,sed aisnalogica ratione conuenire; quod ex eo probat Philopontis,quia aliter amma vegetativa, & sensitiva sunt actus corporis ; aliter intellectiva: illae enim lant actus inseparabiles; haec separabilis. Contraria tamen sentesia, quam sequitur D. Thomas, e
Aegidius .ac ceteri iere Latini inter- Pretra prima Part. q.76.art. . di lib. 2.contra Gent. cap. 79.vera est: licet
enim animae intellectiliae peculiarest ita materiam insormare, ut ab ea seiungi ac per se extra corpus cohaerere possit ι nihilominuS est vere, accinum libro o de Theol ia Plaim C proprie serma corporis humani, &nιs,capite primo, Themilitum toto
fere superioris libri decursu. Quod veco Atilioteles addidit, te animam figura definijsse . nihil de traditae ab
co definitionis ablolutione detrahit: tanaim enim indicare voluit .se non speciatim singularum animarum; sed animae generaliter & iii mune acceptae naturam &quiddita
Fietura a- tem exposuiste. Sic enim interdum vere seu apud Aristotelesia su nutur figura ad finire gere, seu definire ; vi primo de hist Quia apud ria animali uin .cap. I. ubi de anim Aran. lium .diiterent Is in progrcs Iu acturias; De quibus, inquit, figura prius
Argyrop. genere diliget us d: scutiemus. Qua Ad Calca re apposite Aegyro prius loco citato.
I. cap. εντυ πω, vertra. viuuet taliter , i. incommune. citur porto. hic anima-
Ium naturae explicatio figura tradi; quia cum non explicite descendat lad specialem cuiusque animae quitai statum enodandam s quandam earunt vir bram, di figuram solum ex-' lex θ.ler. hib2t. Et in hunc sensum verba Ale-l 'i Tion: us. xandri, de interpretatio Perioni; accipienda erunt. Ita tamen, vinoi negetur, illam animae definitionem ieipce tu animae in commune exactam clite, communem illam animae ratione quae in propos i a definitione tradiatur, cum ceteri sanit bus ex aequo participat.
3 N Ton desunt tamen argumenta, I. Argum quibus tradita aitimae dc finitio oppugnari pollit In primis enim sic licebit obiicere. An inlaesi actus secundus; ergo i o cit actus primus. Probatur a iiiccedes. Nain via versio Latina in definitione antinae habet, actus , contextus Graecus habet cmλέπα, quod, inici Prete Cice Entele .rone in primu Tu cii lanaru qi ς illo- quid. nuria libro,non cit aliud, quam continuata motio, de perentilbeta viri otio non actus primus est, ted secundus; utpote operatio. Vnde de Diuus Ne. D. Nei. . mesius libro de natura holumis, ca- filo. pit. 2. creuit, Arii tui elem non putasse , animam es le substantiam , quhd eam entelechiam vocarat. Et D. Greg. ob eandem causam Din. Gregorius tari len. Tulenus libro iecundo de aluina, Iulii Arar cap ε. &' Iullinus Martyr in Oratio. lyr.
62쪽
A ex doctrina Platonis in Timaeo, 8t inter remE. Argum. Galenus.
ne parametica ad Gentes . aiunt, ani- inani intellectivam exilii malam ab Confarg. Aristotcle mortalem. Deinde confirmatur idem antecedens, quia oportet animam esse actum praestantissimum et actus vero secundus prae-llantior primo eli : cum ille ad hunc , tanquam ad finem ordineis tur et siquidem unumquodque est gratia suae operationis. v t docet Aristoteles iecundo de Coelo,cap.3.tex. 17.& libro p Μetaph. cap. 9 text. 13. BSecundo. Anima non est substantia: igitur non est actus subitanti lis Assumptum probat Galenus cap. 3. &4. libri, qui inscribitur: Quod
animi moro corporis temperamentum sequantur, hunc in modum I Anima non e it aliud.quam κρῆσις, seu teperies. & moderatio quattuor primarum qualitatum: haec autem et haccidens , non substantia et igitur anima non est subitantia , sed acci- clans. Maiorem probat dupliciter;primum, quia id videtur esse anima, quo pereunte, moritur animat: at abolita dissectata ve temperie certuest .animal interire. Ilcm, quia ex diuersa corporum temperie ortu tur in nobis diuersi a tactus , seu passiones. Melancholici enim v. g. procliues sunt ad tristitiam; cholerici ad iram: huiusmodi vero aflectus ab anima, ut a fonte manant. Quare anima ni- Lhil aliud est, quam praedicta temperies . Accedit veterum quorunda au- Dinotcli'. ctoritas, ut Dinorchi,& Empedo- Empedo- clis,qui animam esse harmonia praeeles. dicabant, ii quidem sonoruin, sed Ammahar contrariarum qualitatum in unam monia. temperiem coeutium: N Aristoxeni Ariltoxe- Munci, qui ab arte sua non recedens nus. voluit, animam simili ratione con-Fuit Ati- stare in homine, qua consors modu-itoxenus , latio conitat in cantu,&fidibus; ita a teli e Gel- nimirum,ut,sicuti nerui bene intenislio, Aristo ti concentum efffciunt ; sic partium
telis audi- corporis firma coniunctio,membro-t Or. rumque omnium contentientes in v-niim vigor animales motus faciat. 3. Argum. Tertio. Anima est corpus: igitur Ccigb tio iὶoti est actus corporis,alioqui uniussi. per simi corporis aliud esstet corpus. Probatiari cludi man antecedens. Nam omnio cognitio aliorum veterum Philosophorum fit cognitam. per quandam similituditie. n, & co, & cogno- gnationem inter rem cognitam. & scentem. cognoscentem Vnde illud Empcdo Empedoclis poetice philosophantis: cles.
Terrea tu terr M, tu humida percipia Aether ab ει herea sensit in , ab igniabusum a Paxpacem lis senti . Quare cum inter corpus, 3 id, quod corpore vacat, similitudo nulla intersit; si anima non esset corpus, nullus rei corporeae notitiam obtineis
ret. Quod cum aperte falsum sit, co- Confirma
cedendum erit, animam ex aliorum Eo antec
corporum permistione concretam dentis su- esse. Corroboraturque idem anteco perioris ardens: quandoquidem anima patitur gumenti. a corpore.cum,uerbi gratia, phrenesis . vel ebrietas intellectionem turbat: &corpus similiter patitur ab anima; vr,dum ex verecundia, rubor assicimur; & ex timore albescimus: cum igitur ad mutuam actionem ,&passionem requiratur contactus , &nic non nisi inter corpora interuentu quantitatis dari queat; non videtur negandum,animam esse corpus. Ac quod Aristoteles huius sententis Anima ei- fuerit, assirmat D. Augustinus li.22. se quinta de Civitat. Dei, cap. ii. aiens,indo- sub liantiactrina Peripatetica anima esse quin . iuxta Aril. tam subitantiam. hoc est e materia & putat Aug. natura coelesti coalitum.
Qxi Anima rationalis extra 4. Argum.
corpuscis vere anima : & tamen inco statu non eli actus corporis: non igitur ea particula in definitione adsibenda fuit. Accedit.quod Aristot
bifestum esse quasdam animae partes non posse a corpore separari, qitia conuat, esse actus illius. Igitur in doctrina Aristotelis anima rationalis , si extra corpus valet consistere, non est actus corporis. Quinto. Subiectu in , per quod F. Argum. definitur forma, debet esse prius ipsa forma : sed cor ptis organicum non esi prius anima: igitur anima
63쪽
oon recte dieitiuaetus emporis otia Λganici. Probatur minor,quia no v cantur parin organicae.nisi que Iam
L sunt praedirae potentis S vitali Dui ;tam ergo huiusmodi potentiae ab an ma oriantur, necestario eam ius ponunt, atque adeo corpus arganiacum est posterius auima. α Argum. Sexto. Cuin Angelus ea concreto aere corpus organis distinctum sibi, effingit s&ineo mouetur progressitio motu,&loquiturAOmedit, atque R. . alia vitae munia coercet, tota amna aedia niti ei competita di innas' poni est anima.Ergo animat definitio non cyprocatur cum re definita.
o D A N I M A. N O NId Te clamaura mnibus concluditur. Anima est forma rerum viventiin a. ab ea namque via uens accipit esse: non est igitur an ma temperamentum. Conlecutio ocstenditur; quia temperamentum est accidens, seu potius multa accidentia, videlicet,quatuor primae quesit iis ad symmetriam deduetis. Quare, cum unumquodque viuens si su stantia essentialiter constans ex sua forma & materia, si eorum serma eias et accidens, substant : a conitaret ex accidentinus; quod omn.a philo phia auersatur. Semiado. Functiora es ab anima riundς tulit altioris conditionis,qua quae proficiscunuae a primis qualitatibus et ab his en im manat calefactio, reuigeratio, hu- ctatio,exi catiorab aninia vero actus nutri edi, augendi, loco mouendi, sentiendi, i 'telligendi: nemo autem nescit,p T superiora argumeta comm C steriora haec munia excellantiora es- anima sit reperies. dius, i&vberius explicentur, prius a nobis falsa quorundam dogmata m. litanda erunt. Oster tau
Galeni & tein in primis sese Galeni error, iaallorum et QuenI etiam inciderun t hstetici quiror , quod dam, nimirum Carpociales, iphanes, Prodicus, di iani, atque Amtitari, ut refert Theodoretus in lib. de diuinis decretis. Porro Galenus lib. s. de locis affectis. cap.6. & in mpere superius citato arbitratus eli, quod iam apud Platonem Socrates in Phaedone reprehenderat, animam este primarum qualitatum temperi Sicen: meius sententiam interpret
in quaestione disputata de anima, art. I. etsi alij eum secus putasse Quam ex- 4cant,vel saltem hac in re adeo fui L cuiatione se varium,ut videatur, non sati con- quida asse si in uim habuisse, quid sequeretur, rant pro aut inquam sententiam descinret.
Galeno. Quod ipse non obscure indicat in lib. de Natur. facult. sbbst. &li Usympr.& lib.f. de usu partium: ubi
ait, ignorare se,quid sit anima. ii. Concl. , imaecunque tame eius mens fuerit, sit prima conclusio in hae disceptatione . Error est,etiam in Phil tophia, intolerabilis, animam esse Probat. I. temperatnentum. Quia hiscerati se: ergo anima no consistit in primis qualitatibus; sed est alia praestatutor,
Tertio. Animusparticeps rationis cohibet motus in uirgentes in appetitu sensitivo, moderaturque passi nes, ut patet in iisNui se continent: hoc autem praeliare nequit qualitatum turba, cum ab ea, ut a causa di sponente, ac prouocante, eiusmodi D affectus plerumque oriantur, ac pro earum intensione, & remissione v rientur. Igitur saltem animus rati natis non est conuenientia primarum qualitatum, sue temperame
temperamentum essedi cun negenti eam esse substantiam:ad eos rerisellendos valebunt etiam
i loanimam non accidens,sed substantiam ese
64쪽
a. Concl. CErenda conclusio huius quasti
Aui c. li .ile P nis fitς Anima non eli accidens, anima, c. . Irdὶbstantia. Hςc conclusio nullam Alta in Su. habet etiani in Phrlosophia dubita- de hona. tionem; erat eam e veteribus physi-q-3. cis negarint ij, qui praeter materiam Averr. 2. primo ira, ni lium rerum naturalium dedιὶ .cO.I. priticipi m agno itere. Nec ab illa
dissensit Plato, licet in Timaeo animam rationis , S intelligentiae participem numerum vocarit; non enim iccirco eam quantitatis numerum
fecit; sed implicitam vetustatis philosophiam secutus,moremq. Pyu agoraeoriim , qui omnia ad numeros reserebant, an in ae dignitatem, ac vim eo pacto adumbrare voluit. Cur Plato Vocauit igitii ranimam numeru, anima nu- vel quia omni iam in se rerum nun 1 merum vo ros continet, cum sit earum typis, sicarit. ue imaginibus consignata: vel quia sicuti numeri Mathematici inter res naturales,&diuinas; ita anima inter formas a materia prorsus absolutas 3 S eas, quae materiae astixae sunt, meis Cur circu- dium obtinet. Accommodauit etiamlum. animae rationem circuli; quia,ut ei culus in se recurrit , sic anima inteICur har- ligendo. supra se iplam,reuoluta no-m am. iione reflectitur. Attribuit quoq. ei Quod ani dem harmoniam ι vel quod sensus , ma non sit quibus tanquam internuncijs utili armonia: tur, sensilium rerum consonantiae, P obat. H- quasi musita, oblectentur: vel Promit. li. r. c. pter virium , S: potentiarum in ipsa
q. t cx. anima ordinem.&consensti m. Deis Themist. i ni a. antinis disi nitionem ex numer Paraph. I. motuque compos iit, alens,animam
lib. cap. et te numerum mouentem se: quia 23. &24. dum anima contemplatur, dum ten-D. Th. li. a. tit, dum vegetat; mouere se dicitur, coni.gent. propterea quod operationis princi- cap. 6 . pium,S: sons sit; nec aluin demouea Quod non tur, ut ea,quae vitae sunt expertia. V ut numer rum . si Platonis de anima sententiae moues se, ita se habent, cur eas Aristoteles ali- Irist. lib. i. ter accepit, ac tam acriter reprehendit a Videlicet, vi D. Tliomas primo
Α huius operis lin. 8. animaduertit, M. Attali
non Ρlatonis sensum , sed primam I. trin. I. verborum faciem coas it; ne Phi- cap. o. losophorum vulgus verois inhaeres, Cur nume& profundum ac reconditum Plato- rum m nis sensum ignorans , hallucinctur, uentem se. putans, animum esse re vera num Arist. marum,sirculum, aut harmoniam. Pla- sensu, sedeonem verba reprehensione vindi- verba PI, care conamur non solum Platonici, tonis msed nobiles in primis Peripatetici, ut prehendit. B Theophrastus in libris..uibus locos Qui Plato
antea ab Aristotele tractatos explia nem a cacat, cuius operis meminit Themi- Iunia vi
stius in sua paraphrasi ad primum dicem.
de anima, cap. 37. Philoponus in commentari3s capitis tertii, Bessarius ii K x. In Calvum latorem Platonis, Macrobius in somnium Scipi ni S, cap. rv& I6. Quod igitur anima substantia sit, T. Ratio ex eo primum ostendi potest, quia, pro coctu vtDiuus Gregorius Nys lanus in dis sione. sputatione de anima lucillantius disserit. Quemadmodum,qui in nimo cos entie niem rerum ametatem ν ,& contrariorum dwcordem pacem, ac concordem litem videt, mox, si Diti inara apte sectim ratiocinetur, statuit, vim rus 'mota quandam esse dius nain per omnes admini- mundi partes commeantem, soni strat. in a suo nutu coerreat, & contineat:
inimici in qualibet te viveti animad-D uerterit retrarias quali rates ad conis centum reductas conseruari, & repugnantes organorum afleetiones, ne se mutub perimant, rata te e cois hiberi , &denique tam ditierta munia tanto ordine,&consensuali mi.
nistrari; plane intelliger, dari unam
aliquam formam, cuius merito, ae beneficio haee omnia perficiantur et 'qua forma accidentaria esse non po- terit, sed subitantialis; cum unius a cidentis lata e scacitaS esse nequeatitantumve imperium in membrori ira 'rei viventis, Si contrariarum qualitatum quasi Republica: ea igitur forma non alia erit, quam anima; siqui dem in eadcm materia plures ibimae I. lassen, subtialitiales este non pnssunt, ut alse rat. c. . q. bi ostendimus: quare pater, animam 2I. indi subitantiam. Secundo, vel in materiarerum vi. h. Ratio.
65쪽
uentium inest aliqua forma substan. Atialis;vel nulla. Si nulla; duo, praeter alia, sequutur incommoda. Primum est,cohaerere viribus naturae materia absque omni forma substantiali. s eundum, aliquam substantiam,nem. compositum,ex accidente& su stantia conlii tui; videlice ex inverta Se ex forma accidentaria. Quod sin tali materia aliqua substantialis forma insit, quis non videat, ei Potius attribuenda esse praestantisti Bma rei vivent ιs munia, id est, vitales actio ires, atque adeo eam fiscinam esse animam. Tertio ; Forma est praestantior, quam materia: atqui materia no est accidens,sed substantia, cum sit primum cuiusque lubiectum: ergo D maerit substatuta, & non accidens, atquc adco anima, quae forma est, Grit subitantia. Quod vero secundum Academicam,& Peripateticam Ph, CIosophiam ita dicendum sit, paret ex malogo PIatonis de anima, qui inscribitur Phaedon; & ex ijs, uuae docuit Aristoteles tum saepe alibi,
tum capit. I . huius libri,utri asseruit, animam esse actum primum substantialem. Privatim autem, quod anima i tellecti ua sit substantia, ex eo comuincitur,quia alioqui non posset e tra materiam per se cohaerere, atque Dadeo no esset immortalis; quod non
solum diuinae fidei,sed etiam Phil sophia decretis repugnat; ut in r ctatu de anima separata ex prosesis
od anima nee re materis,n gust
DF monstratum a nobis fuit, an
mam esse substantiam: proximum est, ur, ouamam substantia sit, videamus. Philosophorum nonnu lielementis mundi inhaerentes, cum ultra materiam ἡ & ea, qtiae sub sensis cadunt,mentis aciem esterrenoupossen in eoenore ver sati suemn
vo Praeter materiam di corpus niti, Esubstantiae dari erederent, qui pro- Arist. li. r.
inde antinam a corpore& materia huiusope. nullo discri inine separabant. Con- c 3 tex 71tra hos sit tertia conclusio communi/li. I. cI. aliorum Auctorum assensu compto lCλ. q. bata,ac plane vcras Anima neqi ma- 3. Concl.
teria eli,neque corpus Quae hu nc in Probatur modum ostenditur; Materia in gene- I. ratione, &ortu cuiusque viventis praei t, ut id, quod omnem rei praeparatiotiem sulcipit, ma vero denuo inducitur: Igitur anima non est ma teria. Deinde; Materia, cum sit pura x potentia, est Expers omnis activitatis; nec potet tesse principium alicuisius actionis et atqui anima est origo et& sons operationum vitalium; Q tur anima no est materia. Item Om- 3nia composita naturalia , quae infra lunae globum continentur . habent
eandem communem materiam, ut ex reciproca eorum commutatione coisitat, differunt vero formis; sed n
queunt in eodem conuenire, & dinferre; igitur eorum materia non est forma. Praeterea; Anima in totum 4 corpus se insinuat , omniaque eius membra permeat: ergo anima non
est corpus; alioqui duo corpora viribus naturae simul essent. Rursum 3 Si anima esset corpus: vel esset co pus coeleste, vel elementum, vel ex elementis mistum; sed nullum ex his est; non est ergo corpus. Robatur minor; quia si esset corpus coeleste, torqueretur in gyrum; si elemetum, in superum, aut infimum locu commearerisi mistum,vi dominantis et menti cieretur. od tamen falsiim
esse constat,cum videamus animalia ut appetitu,&apprehensione adu mas locorum diffetetias teiadere. Pt stremo, ut octauo Physicae Ausculta- stionis libro,capit. . teat. 28. Arili teles docet, omne corporeum m uens se ipsum,duobus constet nece se est: uno, quod moueat,& non mi ueatur: Altero, quod moueatur, Arnon moueat: sed animaI mouet se ,
& mouens in i pis est anima; quo samem mouetur est corpus : igitur nima non est corpus . Praeter superiora argumenis, alia quoque propria ac peculiaria sunt ad demo
66쪽
Brandum , animam intellectivam
Non esse materiam , nec corpus sed ea in proximum artaculuin rei cim S.
Concl. a Varia conclusio sit. Anima in. Qui vete- tellectiva est spiritus , siueres anima substantia spiritalis . Haec
humanam conclusio est conti a multos an tutulis corpus fe- istis Philosophos, qui nostrum antis cerint. mum corpuSesse dixerunt, ur, Zeno Falsa de- ignem3Anaximander, Anaximenes,
scriptio, & Anaxagoras aerem , eosque larten imae hu- Varro secutus est,qui, referente L manae ex clantio Firmiano libro de opificio Varrone. Dei, ita scripsit s Anima est aer conceptus ore, deseruefactus in pulm ne , tepefactus in corde. diffusus in corpus. Hippasus quoque,& Parismenides animam igneam fecere: EmpedocIes sanguinem, Critias exsangi ii ne & humore compositam. irg. 9. os forte Latinus Poeta imitatur, Aen. . cuin inquit, purpuream vomit illo
Corporeum quoque statu crunt humanum animum Cleantes,Chrysippus,ac fere omnes Stoicae familiae Sadducari alumni. Et in lege veteri Sadducaei,s ubi talias qui Sadducaeum quedam magistrun inritales securi neque resurrecti oriena crude e medio bant, neque Angiaos,aut spiritus eialc Ilinant. se. In eun/em errorem incidit Apol-Ac linaris Alexandrinus , uti refertunatu lib. s. hist. Tripartitae,cap. Α &Tertullianus in suo libro de an :ma, SI de carne Christi, ut etiam testatur Diuus Augiis linus lib. I. de Geneshad liter. cap., & in lib. de haeres capit. 36.&In epistol. 167. ad Opta. rum . Nec enim voluit solum Tcri ut lianus,animam esse corpus eo sensu, quo arbitrariir D. August. haeresi 86-
posse eum intelligi, cuin Deum appellat corporeum, id est,substantiam vere subsistentem & non fictitiam odiam libro ii Io de anima capite se cundo communi oratis Philosophis A qui animam corpoream faciebant, iubiicit. Animam esse corpus facile
perluadebunt. Tum Atilios elem&Peripateticos reprehendit, quod nimam incorpoream fecerint co nitem, inquit, ex quinta nescio qua substantia.
Probatur autem nostra conchisio D. Tho. Σhune in modum ; ut unumquodquu cotta sci. operatur, ita eli z sed anima intelle- cap. 77.ctiva habet operationes eleuatas su- Probatur B pra naturam & conditionem corpo- conclusioris ac materiae: ergo anima Inlulle ratione.
etiua non eli materialis & cossorea; sed iminateria I. s subIiantia, seu Ipι-
ritus. Probatur minor tum ex parte intellectus,tum ex parte voluntati S.
Ex parte intellectus, quia intelle- Ex part delus noller percipit naturas commu- intelleci'. nes, & abstractas i materia singula. xi r quod vero materiale est . ut est crassum& limitatum , ita non nisi C singulare corporeum Se materiale apprehendit. Item noster intellectus sermat conceptus rerum immaterialium, ut Dei & substantiatum sepa-aatarum , percipitque talia obiecta omni di melisione libera,sine figura,
colore, aliave corporea molis, affectione: hi autem cone pri S materia. Si in i lituisles non sunt oriuntur ergo a poten- do immata uadi a forma immaterial haec est terialis rct anima iiitellectilia: igitur anima in- materiato D tellectiva est i materialis sirbs lan- potest retia, siue spiritu S. Deinde ex Parte vO- praesciata Iuniatis luadetur eadem mitior. Nan re, non lat,oluntas itudio hoi ellatis rest at mene comappetitum seu sitiuum lunaere utcm tra. in materia,eique impera choc amem imperium csi altioris potesiae,quum corpOieae: crgo voluntas non est res corporea,sed spiritalis. Quod si inrti. Ex paridites dicendum erit de anima hamana, volutatis
a qua fuit. Secundo idem confirma-E tui, quia libere velle ct nolle, actuS . . amandi & colendi Dcuui, sunt supra senium & appetitum P atque aveo .mani seste arguunt Pol tiam ali C- :tius ordinis, id est, spiritualem , de
spiritualem formam aqua manCt. Quo patet, animam intellactivan, . spiritum esse. Corroboratur quoque eadem Patrum teucritas, Patium lcstimonio, ut D. stinae ruωλῶ:
67쪽
Ambr. Ambrosi, qui in liboo de Noe&aμ A Thessa Ionici Episcopi asserentis nica ait, animum rationalem diuinum mas esse coimoreas quod assert a. coinquendam esse spiritum,idque probat cilium Nicenum qu esi septima sy-
ex c. i.Genes hi dicitur Deus inspi- modus generalis initio quintς acti rasse Adamo spiraculum vitae, id est, nis, neque id improbat. De Ange- spiritum corpus vitificantem. Idem lis,inqitit ille,& Archangelis,& eois D. Dyon, asserit D. Dionysius .capite de diui- rumpotestatibus, quibus de nostras nis nominibus appellans adimum, animas adiungo, ipsa Catholica E intellectualem, e spiritualem suta clesia siesentit,esse quidem intelligi- stantiam,v ita indeficiente priditam, biles, sed non omnino corporis e D. Damal. Idem testamur D. Damascenus lib. pertes, se imit sibiles . verum tenuidi. Fidei orthod. cap ix.&Iib 3. cap. 2 corpo e preditos & aerio siue igneo.
D. Augu. Io. D. Augustinus lib. 6. de Trinir.ca. Et infra. Nemo vel Angelos , vel D. Gr. Ma. 6.& lib.2. Reuact.cap. 6. D. Grego- Daemones, es animas dixerit incor- D. r. m. rius Magnus lib. . dialog. Tap. I. M poreas. Occurrendum tamen est,s Dilutiois D. Greg. lib. a Mora I .c. h. n Aegorius Naaela- cram lynodum ninit ibi de Angei di isten. aenus Apologetico I. D. Gregorius rum, aut animarum substantia con-Nissenus in libro de opificio nomi- stituet e: sed Alius Patris dictum ea-nis .cap. 4.&IS.&lib. 2. Philolm tenus amplieti,quatenus usumina ph: .ubi ait, huius quoque iensentiς ginum, qua de te dispi iratio erat,adi fuisse Platonem;quod etiam de eo a probabat. Itaque commendat co letit Plotinus, Ammonius,& Num clusione, videlicet colendas esse im niu . C gines; ratioinem autem,qua eam su
Deducitur Praeterea idem colligitur tum ex debat, quia anima de Angeli corp concluso nonnullis sacrae pagins locis quibus rei sunt, non curatnn qua Ioannes il-Decepti
Casacr. Iir. anima humana spiritus appellatur, Iedeceptus fuit,& sn eo maxime, Ioannis ea significatione, qua spiritus a cor- quod Catholicam Ecclesiam ita sen- Thessal. Ecclesiast. pote distinguitur, ut Eec Iesiastae vi- tire pronunciau Itaximo; Reuertatur puluis in terram Il lud hic etiam aduectendi im erit, Lege Six. suam, unde etat,& ipiritus redeat ad 'si utiquam D. Basilius, Athanasus, tum Scia. l. Luc. Deum,qui dedit illum. Et Lucς γῆ . Damasceniss Meihodius , Hier ny- 3. BibI.an in manus tuas conrmendo spiratum mus, Auctor lib.de Ecclesiasticis dog i ol. 8. Mad Rom. meum. Et ad Rc m. 8. Spiruus sanis malibus, aliique PatreSanimam ra- lib. 6. ann.ctus testinionium reddit spiritui no- D tio iralem corpoream vocant: Id non 33. Ex concit. 1lio. Tum ex concilio Lateranensi ita esse ac: pie iiduna, quas vel in rani-Latcran, prin O,lub Innocent Io tertio, ubi ita mam re ip: a corpus et se,aut consare scribitur , Deus ab mitio utramqtie corpore, sed ut indicent an inaam de nihilo condidit creaturam, corpO- comparatione Dei , quodammo cor alcin, Τί spiritualem , Angelicam faece corporea Muretam esse; cum scilicet,& mundanam . Deinde hu- ab illa d: uitiae mentis simplicitate
manam quasi communem, ex spiritu & excellentia infinite distet. Quod Quo scis
di corpore conni tutam. ςliod resin eo etiam patres faci bant , ut d O- Dalrcs . o-tur. Extra de summa Triuit. & fide rum amentiam eλploderent, qui ani- nulli ani Ex ca. Fi - c ath c. Firmiter credimus I'raeterea mam humanam de Dei substan-πa cor o 1; mu . in sexto coccilio Constantini poli- E tia pmgenitam fat: ebant. Contra ream dixe Ex concse tano c . I l .dicitur, Veibum diuinu quos. runt. lio Con- as. r. psisIecarilem,&anima ratio- Sit qui macercluso. Anima intel- . oncilino stanti Π, nescin,atque incorpoream. Denique lectitia non est particula diu res men Castro Gratias, Gratianus 24.ctuarii.3. cap. Quidem tis. Ad intelligentia huiusce conclu- α .aduersi sautem haeretici, resertimer haereses sonis sciendum. Car iocratem .ut ry- hqrcius, qerrorem existimantium,animam in- fert Irenaeus lib. . atra ciliis heter se S, reli q. cctelli et tuam non esse spiritum. ca. χε. Item Cerdote, via si erit Theo- anima. Obieci. Etitian eti,qui contra superius di doreisin lib. de diu in s decretis. Item iretatus.
G. ahcss cta opponat testimonium Ioannis Gnosticos, Manichaeos , S .Priscit. Ilico dor
68쪽
ac IN II. LIB. ARIST. DE ANIMA
D. August. liam stat este D. Aug. lib. de haeres A A RTIC U L Us v ILD Hieron. cap. 6. & 7o. de Hicronymo in epistola ad Marcellinuna, in eam incidisse impietatem, ut ci ederent, aniamum hominis esse Dei sibi tantia pro natum . Quod videtur etiam , T Unc umentis,quq anim*do- 3. Phucca. Philo Iud. sensis Ie Philo Iuliatus in lib. qui in- 1 l finitionem oppugnabant latis- 2.q. l. ad scribitur; Quod deterius potiori insi-
dietur. Ubi ait, Deum corporibus humanis non ili: l de suo numine superne inspirasse.Quo modo,inquit, credi bile videtur,tam exiguam mentem humanam membranula celcbri, aut
corde,haud amplis spatijs inelusam, tantam coeli, mundique magnitudinem capere, nisi illius diuinae felicis. que ani iras particula citet indiui sibilis ρ Plutarchus vero de quaest. Platonicis ita seriptum reliquit; Anima autem mentis particeps iacta. non solii in Dei opus eli, verum etiam Pars, neque ab eo, sed de eo, & ex eo factacll. Quo etiam allusit ille:
Corpus onussum Aesernis Dys animum quoquepra grauat una,
Hanc haeresim per se satis conuictam
damnauit concilium Bracharese primunt,cap. s.& Leo primus, ist. pr. D. August. ca. Eandem vero D. August. in lib. 'de origine animae, cap. 2. ex eo coarguit, quod si anima esset diu in s mentis particula ; vel Deus esset mutabilis, quod a diuina natura procul ab-eci: vel anima esset cxpers omnis mutationis; atque ita nec deficeret in deterius, nec proficerae in melius, nec
aliquid in temetipsa, vel quod non habebat, halbere inciperet; vel quod habebat, habere desineret: quod elia perte falsum Ea iidem stultitiam irridet D. Chrysost hom. II. in cap. L. Genes eos , D. Athanasius in lib. de qila li. cap. de anima. Lege quoque, ii placet, ciuS confutationem apud D. 2. Satyr. Plutarch.
faciamus. Pro explicatione primio, seruandum est,quod alibi annotauimuS, non parum esse inter Aristotelis enarratores, & criticos quosdam B neotericos dissidii circa Etymol giam, interpretationemque nominis Ac primu comunissen. Entelecta tentia est etsi aliter opinetur Fran- quid. cistus Floridus in apologia contra Franciiscus linguae Latina calumniatores , Ari- Florid. stotelem huius vocabuli inuentore fuisse. Sed enim.quia illius significatio aevis aliquantulum obscura est, non defuere qui dicerent, excogitatum id ab Aristotele, quasi fugae v C hiculum , aut inscitiae inuolucrum, non ad enodandam .sed ad inuoluendam latentem animae naturam . A qua tamen calumnia eum vendicat Iulius Scaliger Peripateticae doctrinς egro Scaliger. gius assertor, exercitatione so8. in Cardanum. Porro M. Tullius, ut in Tullius. argumento dicebamus, pri mo libro Tusculanarum quaestionum vertit
continuatam motioncm.& per Cunc. Videtur enim existimasse Ariti. mo. D re Attico vocabulum εντελέ . et pro accepisse , mutato δ' in τ, ὰπ τοῦ ε δελεχοῦς,quod Latinis cit co-tinuatu,seu petentae. Verum haec ι ninterpretatio etsi a qlii bulca excusetur,
ut a Politiano in Miscellaneis, cap. i. PoIitian. a plerisque, reprehcditur. Nec enim Aristoteles contra doctrinae sua placita animam in otionein appellare debuit,quod ei in Platone magnope re displicii erat, ut constat ex i)s, quae E conita illum dilieruit, P.I. lib. l. huius operis. Quare dicendum potius, an imam Vera in te appellari ab Aristotele εντελε σαν, ptatio vo- id est, perfectu habitum; siue, ut , cr cis, τελε- tit Hermolaus in paraphrybThemi- χεια. sli1, nouum vocabulum tabuo expri- melis, perfectiliabiam. Sicut cnim materia cns potentia, est, ideoque perfecta: ita e conuerso forma iuabsol-
69쪽
absoIuir,estque ἐντελέχει quasi
τις τελειοτητος, i. habitus, ac profe1-
fio perlactionis, sitae actus Psectus. Quo liquet ex eo, quod Aristoteles
animam sic vocari t, non iccirco ab ea actiis primi,aut lubst alitiae rationem Vindica-- exclusive. I in meritoque Plotinum tur Arist .a Elin . . lib. I. deessentia an in g, hanc calumnia definitionem usque adeo coiempsi LPlocini. se, ut eam conriatatione indi nam iudicarit, Pinea anima εν τελε MI appelletur. Nec vero, qui dicit,anl-mam esse aetum corpori s,llegat,eam esse immortalem, ut quidaim puta
runt: cum non opori eat omnem coris
poris actum ira materiae addictum , atrumque est e, ut extra inam coliq-
Solatio r. Igitur ad argumentum,negandumar tim. est antecedens, & ad ea, quae prim6R t t. no in eius confirmationem adducutur, icti P pri- respondendum, uti diximus . Ad id, mo perfe- quod ultimo a stertur,dicendum,non. etior, nec omnem aetum secundum esse peris
finis ijs, q etiorem primo ; nec omnem sinem ad ipiunt propriae naturae excellentia praestare ordi natur. 11s,quae ad finem ordi nantur:esto, id a. 7. q. 3. cevltimo fine ablblute,& sne exceptione verum sit,ut lib. 1. Phy sic rum exposuimus. Aliam inlutionem habes hoc loco apud Caietanum. Sol u. 2.a 'Adsecundum , negandum est amgum. recedens, & maior syllogismi, quo id probatur, ad cuius prιorem confirmationem respondendum, ex eo', ouod soluta temeerie animal occidat recte concludi, non posse corpus
ab anima informari, nisi interim dii congruis ad vitam dispostionibus
praeditu fuerit. Verum absurde promius,& inepte ex eo colligi, animam esse ipsam primarum qualitatum t periem: alioqui cum oblaeso corde animal moriatur.recte etiam intule PanJones rint,animam esse cor. Ad posteri animi qua reniconfirmationem dicendum,an renus tem mi assectus de perturbationes attri peraturae b:ri qualι ratusntemperaturae, vicat corpori L sauis ponenti,&prouocati . Etenim attribuem frigiditas melancholiae , sicuticon.
. pus reddit torpidum ac languidii nastra ad tristitiam inclinat;& calor flauae bilis, uti corpori ad operandum
aci imonia consera: sicadira facilias
A adducit. Uerum istiusmodi actiones aliunde, tanquam 1 sente & principali causa, quae non accidens, sessubitantia fit,olimutir. De auctoritate vero eorum Philosophorum . qui animam qualitatum harmoniam faciebant; nifus curamus. Ex dictis planum est,si eorum sententia verbiscosonet, quam procul a veritate deflexerint. Lege tamen, si placet,e
rum impugnationem apud Themi-B stium primo huius operis in para Themisto
Ad tertium, negandum est antece. Solu.3. F. dens. Cuius probatio facile diluetur guino
ab eo,qui di xerit, cognitionem fie- ri per similitudinem , non quae iamlin anima secundum eius naturam necessarib existat; sed 'iis concilietur
per species, quarum interirentu ani- ama cognoscit. Itaque non oportet C animam rebus corporeiς eiusdem naturae conueniemia similem esse, sed
habere aptitudine ad earu imagines actu recipiendas, quibus secundum esse notisnale , siue intentioniae eis similis fiat. Quia vero antiquae D. Tho. GPhν si Mogiae auctores istiusmodi eL p.q 7s .ar
se abesse reali non discernebant, in I .ad a. eum errorem Iapsi sunt, ut crederenti veter siem oportere animam esse quid corpo- ror de ani- reum , ut res, quas apprehendit. naae corpo
D Ad argumenti confirmationem diis ralitate vincendum,cum duplex sit tactus , unus de . Quantitatis I alter virtutis, ut in lib. Tactus dui de ortu . & interitu exposuimus , plex. priori tactu sola corpora se coringe. Quem e re,posteriori etiam ea, quae sunt conia rum requrporis expertia: siue virumque careat rant cohae corpore, ut cum Angelus Immonem pota iimpressis impetu in aliquem locuta, impelliti siue tantum mouens sit in
corporeum . ut cum anima in lecti A ua per actum voluntati v mouet apia petitum inhaerentom corpori: sua se etiam mouens dirutaxat corporeum Vst, ut cum corpora sensibilia sito modo dicuntur mouere ad sui tunii cognitionem, tum amorem eandem t animam intellectivam. Patet ergo non ex quolibet tactu rea θ colligi . ea, quae se conti lagunt, esse corpora scd mutuo tactu quantitatis.
70쪽
imum QRd ad D. Augustinum attinet, e quinta qui ciedidit, indo ctrina Aristotelis
subitantia animum e quinta lubitantia concre-cocretum tum esse: dici mus, haud dubie oppo
esse non situm sensisse Aristotelem , ut ex il- credidit lius disputatione in primo huius O- Aristia peris libro aduersus Democritum ,
Empedoclem, Alcinaeonem, Plat nem, & Xenocratem plane coultatis
Cur D. Au Quare videtur Augustinus hanc pust. id ei de Aristotelico dogmate opinionem impegerit non ex ipsius Aristotelix fontibus x BCiceroia sed ex Caereo ne hausisse, qui primo
Tusculanarum qii aestionum ita scripsit. At litoteles longe omnibus , Platonem semper excipio, praestans.& ingenio & diligentia , c.m quat tuor illa genera Principiorum esse:
complexus, e quibus Omma orirentur,quintam quandam naturam cens et esse,e qua sit mens ia Probat enim Aristoteles t. lib. de cchio , praeter quattuor vulgata elementa esse quia clam aliam corporis substantiam ipsis elementis pr lanitorem,&diuini Orem , c quasi iit globi coelestes De liocer rsusque,cap. 1. de generalione a-
demi c. re corpu& quoddana clemetrii, diu l-D Th. I. p. nius. Verium AritIorcius neque hoc'. o I. ar. 7. loco, neque alibi sensit,animam cor Quoiudi pus esse,cum in hoc opereseo . ita Academi- to, disertis verbis oppofisum demin corum er- ili aru . Dum ergo animae corpus luror. Iud attribuit, vel loquatur destiniun-Quid no. tia Platonis, R Academicorurn,qui
Pori sint eI cosumi nonri corpori, erga liuium
ligat Arisia subiret, corpuseulo quodam illustricum illud circumlandi. vel cetie nomine cor- animae ad poris intelligit spiritum vitalam&tribuitia animalem, quem in lib. de respir Pro hac se mone, ac saepe alibi vocatcunda in- id est, spiritum innatum,
terpreta. cuius Ope anima incta ones corpotione lege risadministrat, ut in libris de ortu, Τheophi. N interitu exposuimus - UOcas au- Ium hoc tem Aristoteles hoc corpus elamen-m lita ad tis diuinius , propterea quod nulla ex. Asn eIementorum facultas pertingat ad excellentiam operationum,quae spirituum mna uterio perficiunturia solatio ε. Ad qliartum, coneedenda est ma- vir , neganda m uor . di ad eius pro-
bationem dicendum, animam rationalem a corpore abiunetain, etsi corpus non informeta suapte natura esse actum forniamq. illius, ita. ur, qu
ties ipsum insermarit,possit ei habilitatem, vimq. conserre adactiones
vitae vice organi admini Ilcandas. Circa id autem , quod ex Aristotclecitatur, aduerte, non constare inter
Expositorcs quid Aratioteles eo loco nomine partium sigo sicarit Philoponus pus at iii tellexisse partes subiecitas animae, id cib, auit nam vegetaniem tu seivienteni. Alexander, Partes ari ἐSimplicius, D. Thomas,&alij quin niae Prorum interpretatio germana est, cre- potentias clunt,desigilasse Potentias animae im apud Aristes lectivae, asseruis laque, nodubi uri vcsse quin earum non nul Iae cum ipsa a corpore abiungi nequeant, quia sunt actus corpol is, id est, quia sunt Potentiae organicae , S inhaerentes C corpori. Itaque ito ir sentit Aristoteles,animam,quae est actus corporis, non posse a corpore separari , aut etiam,quae a corpore in aram potuit, corporis actum non esie Adqtitratum, concessi maiori ne . Soliatio s-getur minor: ad cuius probationem refellendam aduertendum cur,Crg nic rumparti una nomule duo, PIX-rer materiam. hoc loco importam, nimirum ceriae sigura compo litiorem D cum temperie accommodata,&P ten tiam, qua propriaorgani sorina est Igitur orgamim priori modo sum Parte ptum an e it animam prioritate ga caenaturae in genere causae dispositivae, ter i iat di maletralis, quia sic est praeparatio riam quis
necessaria aduim uerioneniantinae im Portetis in inareriam, ut CaietanuS adu mr, non autem posteriore consideratio.
ne acceptum , quia potennae ipsi uvanim ς non eo pacto ad eam in mate- iE ma excipiendam praeimuiruntur, VCplanum est. Et vero ut animae dieatur Corpus o definiri per corpus organicum ,. ut ganicu v aper aliqua a prius, sat est, tan mate- antecedatriam in se, quam ut est affectae orga- amman: nis secundum priorem modum spe- lctat ax animam origine antecedere. ιNec enim lubiectum, per quod iur-ma definitur, omnibus modis prius, vatu formam esse oportet ..