장음표시 사용
81쪽
Explanata eruastionis radite. refell/-
tur vanuor opinisnes conis et raria.
maxime aperuit id, quod a Dfirmat Aristot. a. de Generi Rad x di L anim. cap.3 i Non simul animal fierili cui tatis. Et hominem, sed materiam foetus, i primum informari aestha vegetati,ua, deinde sensitiva, postremo intel. . Iectiva. Verba Αiistotelis sunt: nis: : t. ceptum inanimatum esse nemo si tuerit,&vi omnibus Modis priua-- rum: quippe cum nihilo minus semi-1 . na dc conceptus animalium vivant, i I ... quam stirpes a & aliquandiu proli fi- ις I ca sint. Ergo animam vegetantem -- habere planum est. Sed quam ob causam eam primum haberi necesse sit, ex iis, quae alibi de anima disserui- inus, apertum est. Sentientem etiam, qua est animal, tempore procedente recipi;&rationalem,qua homo ceristum est. Non enim 1,mul &antinalfit, & homo , &c. Hanc enim doctri nam multi partim non admittunt,
Pariam varieexponunt. I.Opinio. 'Q3idam sentiunt embryonem es. se animae expertem, Operationes au- tem vitae, in eo apparent,velanio, mae matris, vel virtuti, quae in semi-
, t ne est, formatrici acceptas esse referendas. Uerum, praeterquam quod Aristoteles eodem in Ioco dilerte ait. conceptum sis animatum, hos refellit S. Tho. I. p.q. a I s. r. a. ad 2. quod fieri nequeat, yt vitae OPera a principio externo oriantur.
2. Opinio. ι' Nia tres culinino animas in holmine, vegetantem,sentientdin. 8etelligentem non modo pedetenti mreeipi, sed& simul permanere peruradent. Quos multis in loeis Reiicituc
idem Doctor , praecipue vero I. par.
quaest. O. art. I. Ac 1. contra Gentes. cap. 8.&q. de Anima, art. L. explo-dicinosque iam in lib. de ortu con- . futauimus.
Nec desunt, qui existiment, eam 3. Opinis
ipsam animam, quae primo fuit v getatiua ieri poste opera late seminis vj, tensii tuam; ac tandem eo perduei, ut intellect tua euadat, non seminis quidem, sed superioris agenistis,hoc eit, Dei extrinsecus cui alui illustrantis virtute In quam opinio- Reijeitur.
nem acriter inuehitur S. Thom. I p. q. II 8. art. L. ad 2. Primum enim g xnerationem a propriae naturae statu
dimouet: Erit enim motus quidam continuus paulatim ab imperfecto ad perfectum proficiscens; &eo pacto in alterationis conditionem de- ν .generabit.
Secundo: Nec hominis, nec anu α malis generatio erit generatio simpliciter: siquidem subiectum eius
erit ens actu. Quis enim est, qui Π sciat, Vniuersana generationis euertinaturam, si absqtie praecedentis persectio itis,formaeve substantialis in- . 'teritu noua accedatλ ut accedere auistumant, qui in sin tu animam vege- .rantem dicunt, deinde fieri sentien- item, ac demu D intelligentem . . . Tertio vel id, quod ex Dei actio- . . Ane oritur,est quid iubsisterra, Vel noi .
iubsiliit, sed cit quaedam aniniae prς- existelliis persectio. Qui illud di-ςit,fateatur iecuse est .cha qu dena . .: . suapte natwμ disiiceii vii a forma ante existente, quippe quae imini ine subsistibat ; Qui autem hoc istin .
bit,ςffugerς non PCzzz ἰ, quin concedat .aniatarn intellectivam intereunte corpore in terire. Quarto loco probatur, non posse . 4G0dem animam sensim esse vegeta, itiuain,sensitiva iai,&rations praedi', ι , 'iam;cum Oporteat plane nullari spei icidio,addita persectione subitantia- . . Ii sicut hoc enim utitur exemplo
82쪽
riirm erus adiecta, vel detra A rem requirit apparatum: nequed nitate; nec ullo modo subitantia in- cet, ut in rudem & incompositarnitendi .aut remitti possit, ut communi Philosophorum alsensu docet Mristotcies in categoria substantiae.
Alii censent, fuerum mox a principio intellectivam animam oblitieis
re, etsi non statini naunia,quae ipsi peculiaria sunt, adminis ret: sed prima actiones vegetandi; deinde sentiendi: tandem suo tempore intelligenis di. At haec etiam opimo procul die xit a veritate, ut mox patebit.
Solutio proposita talitatimus .
Assertio quaeli. FRgo, superioribus sententiis reisiectis, asserendum est, materiamide us primum inirmari anima v geta liua,deinde sensitiua; postremo Probatur. intellectiva. Quod probatur; nam scelus confestim poli conceptionem nutritur sanguine, quem ei mater per venam umbilicarem ad id muneris destinatam transmittit: atque interim nullam sentiendi praebet si- nificationem. Deinde,aliquot post rebus moueti incipit, ein tenui de obscuro motu; ut in iIs, quia Miu eiiciuntur , obseruari poterit: si
matellae molem, sed in corpus Na- .nis apte, concinneque instrucis minfundatur. Ita pomo manet lin. I Ner antistiis mareria ali uot diebus sit blbris rea .e et ama vegetaritia: oeinde huic intercun- tiva. sensi.
ii succedit forma sensitiva; simili- tilia, ct interque huic intelicet ua. Nec mi- tellectivarum, quod duae priores sormae nul- mediat i Io externi holtis incursu, aut oppu' pus. B gnatione,intereant. Nam cum prior sit via, seu praeparatio ad secumlam,& secunda ad tertiam s priores am- eas accipient in materia dispositiones, quibus non nisi certo temporis spatio perseuerent, cedantque
principi sormae,cui eraeeundo istiusmodi veluti satellitio famulantur. sane quod anima intellectiva non statim a principio materiam laetus
insermet, platae ostendunt nonnuIC Iasacrorum Canonum decreta, quae id supponunt;&, ut cetera Omi ramus, Caput Siculi 3 a. quaestio- Caput Si. ne secunda, ubi dicitur, non com- cuti. mitti homicidium ab eo, qui foetum Quis tuiniit utero occidit an e infusionem ν necat ante nimae, videlicet, rationalis et quod infusione nondum dici possit, natum esse bo- aiae, noeshmine . homicida. Ceterum quo temporis puncto, In quo co- quod erat propositae quaestionis ca- ueniant auenim pungantur, contraiient iose, D put seu quot dierimi transacto spa- ctores cla. ..-4 A anima intellectiva insundatur in propo- corpori, disceptatio est inter Phil sia quaest. sophos: in eo tamen conueniunt, quod infundatur, cam primum cor pus organis humatiae proli conuenien tibus distinctum, perfectumque eli:quod obtinet etiam,dum non est sub magnitudine maiori, quam se grandioris sermicae, ut affirmat Aristoteles, libro . de histor. anim. c Ξ pit. 3. & Abulensis in caput I. Ma thaei parte prima, quaeli. 33. Uerum non semper luc magnitudo eadem
est Qualde re ita salpsit Fernelius in
Iibro de hominis procreatione , pite Io. saepe obseruauimus , die quadragesimo eiectum foetum semidigiti ut ait Aristoteles formicae ma: ulculae magnitudine verς, ac prorius conlatinatum . Caput quod pertinet ad animam sensitiva dem esirmatis iam ad humanam effigiem membris,sormam cuius eam strumenta sunt, accipit, id est,ani- muna rationalem, quo in specie hi minis reponitur. od autem conueniens sit, dari illiusmodi progressum in generatione hominis, comConfirma firmat Ditius Thomas loco cuato piitio ex D. ma parte, exemplo quorundam ani- Thom. mantium, quae ex putri materia riuntur: ubi primo quidpiain vivens imperfectius, deinde aliud meli ris notae, nempe animal emergit.
Qu5d si id in bestiolis adeo impe
sectis notari solet , consentaneum eli, ut idem animantibus excellentioris naturae conueniat, ac potissimum humanae soboli, cuius servia quanto eli prana u*r, tanta iO-
83쪽
erat auellanae par, & maius, quam pro reliqui corporis ratione: oculi, ut eanois exerti: nasus,auriculς,, chia, anus, crura, pedes, hisque s creti digiti: haec ille. Conueniunt quoque Philosophi in eo, quod scem in corpus ob desectum caloris &imbecillitatem virtutis forma tricis In quo di- tardius delineetur. Quo aure m rem- strepent . pore huiusce delineationis opificiuabsolutum sit, discordarui, qui olim Plutari ea de rescripserunt. Lege PlutarchuHippocr. libro quinto, de placitis, e . 1 I. Hip-Ferne l. pocratem in lib. de Foetu, rnelium Coelius. In lib. se hominis procrearione, Cς-Rmbr. lium libr decimoquinto, te 2. antiq.Par. capite vigesimo tertio, Ambrosium Quaestio- Pareum libro vigesimoteitio,capitenis re ju undecinao. Communior tan en,v tio tu quo raque sententia est, in maribus ab- ad mares, solui circa quadragesimum diemi in tu quo ad Dominis circa octo esimum. Quod foeminas. ex eo optime confirmatur, quia in Eius con veteri lege formina ,si masculum p firmatio. reret . quadraginta diebus; fiscemi nam, octoginta sese domo contine
bat , & a templi ingressu cessabat.
Hunc enim numerum diuitiarum lis tetarum Interpretes ad imitationem naturae , ae temporis, quo in utero
corpus effingitur, praescriptum fuisse aiunt. . Conclus. Quibus ita constitutis responde.
mus ad quaeitionem initio e xcitata Ianimam intellecti uam infundi, &vniti corpori in eo inlianti, quo primum materia, & membrorum ess-gie,&ceret is acci den t ibus,quae talis Drma exigit. instructa dispost laque est; quod accidere solet circa eumiuem.quem diximus paulo ante. Hac tamen successiuae sermationis legem Corpus non seruauit Corpus Christi Setia Christi toris nostri in utero virginis Mais momento . s. Navod naturae vi quadrayintasormatum dierum spatio paulatim effingedum est in ma- erat, diuina virtute, ae Spiritus San- remo vita et i opera, momento perfectum a m. solutumque fuit, ut est communis Patrum, & Scholasticae Theologiae professorum doctrina. Ita Sophronius in Conci I. synonensi. acti II. Basil .hom. xs.de hum. Christi gener.
3. Leo. in emit. tr. ad Iul. D. Hom. 3. parte quaei .s .art c. I .alli doct. in tertia distinet. Alens .f. par te, quaest.
fiam. an omnes animae intelloctivae conueniant in naturam unius speciei, quam ex aequo participent ;id enim in confesso est apud omnes rsed urtum communem illam natura per differetarias indiunsuales ita con trahant, ut omnes quo ad suam quissiditatem singularem aeque perfectae sint. Negativam partem desendunt Capreolus in αἰ dis lx q. l. Ioannes Maior, q.1 conclusione 6. Hispalen- 'o sis q. t Richardusq. . circa A. Princi. Iale,M. Albertus eadLm diit .arti c. 6.egidius quaest.I. Lychetus in I. distinet. 3. quaestione prima , Ferraistiensis libr. i. contra Gentes, cap. . Iauellus octauo Metaphys. quaest. Caietanus ad quaest. 8 s. primae Pa
tis, articulo septimo, Abulensi, in caput decimum quintum mittat, quaestione 6s6. Probatur vero hςesententia hune B in modum . Unumquodque operatur, ut est ; & vr se habet quo ad operationem. ita & quo ad suam n turam : sed anima intellectivae aliae magis, aliae minus perfecte opera tur , siue spectemus actiones imis materiales , cuiusmodi sunt in tetiligendi, & volendi actus a siue eo 'orales , quae organorum ministeris rameauir, ut internorum Ze
Qua de re quaestio. Qui parte neg. desea
84쪽
. ex Monam sensuum functiones. A specificas inaequalis persectionis;
Igitur inter animas intellectivas aliae erunt alijs persectiores secundum naturam particula rein. a. Argum. Secundo. Cum anima natura suasi se a corporis, oportet, ut Liquo ad perfectionem respondeat, . ει commensuretur:sed quaedam animae sortiuntur corpora aptiorιbus . 2 orsanis, meliorique tem ramento assecta ; atque adeo pei sectiora: igit . tur aliae aliis excellantiorem natui ram obtinent.
Argum. Tertio, quae ratio sit perioris conis firmatio eiu . 3 Anima secundum se sumpta non ordinatur ad quod- uis corpus, sed ad certum S deteriminatum : ergo una respicit co
Pus nobilius, alia minus nobile . Sed huius in reiiciendo varietatis non potest esse alia causa, nisi maior & minor nobilitas essentiae ita & species contrahi post uni
per differentias si Nulares , quae non sint aeque perscciae: ergo iubeadem communi natura animae inistellectivae, vel sunt, vel saltem esse possunt aliae animae magis, aliae minus perfectae. Probatur antecedens, quia id non repugnat ex parte Dei creantis animas I cum in se contineat eminenter infiniis B tos gradus nouarum persecti nunt , quas rebus communicare potest. Deinde nec ex parte ipsarum; cum non appareat talis repu
Vltimo. Quod indiuidualesani. 6. Argum. marum differentiae non possint ectaeque perfectae, videtur ostendi meo. quia, alioqui conuenirent inter se uni voce; siquidem quae aequalia sunt, in co,in quo sunt aequa lia,uni-
ipsaru in animarum et ergo una ani- C uoce conueniunt. At quod haec cona
nia superat alias nobilitate essentiae . Huiusce argumentationis as.
simplus probatur, quia . si quaeli.
t anima ex se non ordinaretur ad Certum corpus. sed ad quodvis, inis definite sese haberet ; Cum Deus in sudit animam, verbi grat a , -- cratis in eius corpus, potuisset, se uato naturae ordine, ac citra in raculum, infundere in illud ani- uenientia nequaquam admitti deis
beat, manifestum est; quia id, in quo
conuenirent, diuideretur per alias disserentias, de quibus rursum eadem quaestio redirci, num essent
quales ; quod si essent, pari ratione
viai uoce conuenirent, ut priores; a
que ita daretur processus in infiniarum . Quare non videntur tales differentiae; atque adeo neque animae,mam Platonis, quam postea crea- D quae per illas constituuntur, aequauit, atque ita Sophroniscus I co Socratis, quem tunc genuit, potuissςt Platonem gignere. Ex 'luo sequitur , eundem effectum unis gularem posse produci a duabus causis totalibus: quod negat ni lior pars recte philosophantium. A. Argum. inarto . Magis ornat unlue , maioremque illi co sciliat pulchritudinem & venustatem disparitas perferuonis secundum n turam, quam aequalitas: siquidem aequalia non habent per se id o nem, quo maxime pulchritudo es., forescit: citur conuenientius fuit. animas esse inter se naturae perfectione inaequales , quam eodem per fectionis gradu contineri.
. Quinto. Quemadmodumigmneta contrahuntur per didici ea tutalem habete inter se naturae perse.ctionem
His accedit auctoritas doctorum Artic. P, Parisiensium,a quibus squalitas ani. risen.
matum articulo quodam damnata est; Si quis, inquiunt, dicit, omnes animas ab origine esse aequales. eris rant f quoniam alias anima Christi non esset persectior, quam anima Iudae. Huius arilculi meminit Hen- Henricus. ticus Gandauensis Quodlibeto ter. Duranssitio. quaestione quinta,&Dur d. a. Atili. distincti z. quaest. I. Huc etiam pem etinet illud Aristotelis hoc in libro .capit. s. lexi, s . molles carne bene aptos mente . atque ingeniosos esse.
bibus verbis ex carnis mollitudiis ne & temperamenti psallantia maiorem intellectus,atque adeo de animae nobilitatem colligit. Quo item
85쪽
spectat illud Salomonis Sapient. 8.Puer ermn ingeniosus , & tortitus sum animam bonam.
cui parte montrariam orinionem defen-
asstatue dit Durandus in h. sentent. di. tur. stincti x. quaestio θ. Argent nas 3bLdem,q. .art. . Soncinas 3.li. Metaph. quaest. 16. Solus in praedicamentis,
capit. de substantia,quaest. 1. Zimatai theoremate M. in eanuem inclinat Henricus Henrietis Gandauensis, licet, quia doctor Sor doctor Sorbonicus, propter iuratam Imnicus. Pari siensis articuli auctoritatem, noIncertum absolute sententiam proferat. Por-
quid scitat ro, quod fuerit in hac controuersia D. Tho. de D. Ihom. iudicium,non liquet. Illiusqυς Ilione. sectatores eius hac de re doctrinam , L ,bia re- quasi Lesbiam regulam, ad id, quod
gula. quisque sentit,accommodant. 3etanus ait,adco planum esse,i lium inaequalitatem animarum posuisse, ut eos, qui id non vident, caecos appeI. Iei: Sotus loco citato ex iIs caecis unuse esse profitetur. Certe non desunt loca apud D. Thomam. quibus utraque pars sese tueri posse videatur. Nam Satietus doctor in i .sent dii S.
quae si .ari lc. . in responsione ad 6.a H. animam , quae ad corpu)ς melius . . dispositum ordinatur. perfectiorem esse. Et in x .dist 21.q arari. I. ad a. affirmat, animam primi parentis digniorem flaisse, quam animam Euae, propterea quod proportionem seri' uabat ad proprium corpus, quod ninibilius erat. Et in eodem libὰistinet.
32I. .arti c. I. cum ex profi sis quin
siisset, ni im animae in sui creatione aequales sint. respondet.aequales esse in natura speciei, sed differre num ,ex diuersitate corporum, per quae indiuiduantur, & unam tanto esse alia nobiliorem, quanto meIioris temperamenti corpus sortitur. Sed enim idem Qiaodi: to temo, articulo tertio a re, sιigularia unius speciei
non habete inter se ordinem,hab: en tamen,quae specie differunt, Iala
speciebus rerum una abundat super aliam, sicut in speciebus numer rum . Quibus verbis significare viis detur.singularia contenta sub eadem specie non se excedere nobilitate essentiae. Priora tamen loca inaequalitati animarum apertius fauenti a
doctrina D Thomae. Porro ad astruendam partem af. Quibus ti
firmativam nostrae quaestionis, qui- tionibus a dam e Recentioribus Metaphysicis nonnulli tria, inter alia . afferunt argumenta. Partim as mam,quia si omnes atrimae essent fit stata inaequales , non postent duae cum ae- Irant. quali perfectione a Deo produci. I. quod est absurdum. Secundo, quia cum singulis diebus creentur a Deo nous animς,s eae disparem haberem perfectionem, sequeretur, non semis per mundum aeque perficium fuisse
quoad substantiam, ut pote.cul ex
nimarum creatione noua indies per
fectio cumularetἴr. Tettio, quia si ammae persectione intrinseca essentinaequales,vnaqusque haberet suum peculiare quod quid est. atque ita de si .gulis peculiares definitionis tradendae cile iit ; quod negant Philos phi, dum solum naturam commune definiri iubent. Verum haec argumenta parum habent roboris. Nam Retor ut
eorum pr:mum dissicultatem oppo- tur I. raua, nil, quae utrique opinioni commuia in aucto. nis est: siquidem etiana contra eos risu . qui dicunt, an mas ei te naturas quales , obi ci potest, ex eorum leti tentia non posse a Deo creari pliares animas cum H, aequali peritatione. Quod si id absurdum non reputarit a aequo inre nec absurdum reputabunt, negare, posse plures an imas
cum aequali persectione a Deo proinduci. Gundum arguinenium fuse a. rati fali ponit, perfectionem uniuersi pen. sum sum
dere ex perscctione horum aut illo. ponit. rum singularium i quod non ita eli, D. Tnnm ut recte docet sThoin .a .contra Gen univcrsircs, capit. 84 Quare licet inter ani. perfectiomas, aliae allis natura nobiliores eu non varia.
seni . non idco earum multiplicati tur, varia'
ne uniuers persectio variaretur, iis in diu: quemadmodum nec variatur ma- euis.
stantibus, di intercuntibus quotidie
86쪽
nouis diu etiarum specierum indiui- Αduis,inter quae constat dari inaequalitatem perfictionum non secundu speciem tantum , ted etiam fecuniadum rationes indiuiduales. Licet enim singularia eiusdem speciei inter se perfectione aequalia sint: t men si cum singularibus aliaru specierum conferamur,haud dubie insequalia esse inuenientur, sicuti & naturae specificae, sub quibus colIocanis' tur. Iunique tertium argumentum
pro absurdo accipit, unamquamque anima habete suum peculiare quod quid est; quasi vero tam in animais ruinaequalitate quam inaequalitate non sit hoc necessario confitendum. 3 ro purat Utique siue animae aequales ponan- absurda , tur,sive non :inficiandum non est,u- qa no est. nicuique intrinsece competere suam Vnia quod- Δει tentiam indiuidualem, atque a.
que lingu deo suum necne are quod quid est: Iare habet nisi quod nantinae fini aequales, eae is uia quod distere litiae parem habent perfecti
quia est. nem; si inaequales,disparem . Praet ' rea, ex eo, quM animae inaequales con si i tuan tur, non magis seQui tu r, attribu edam unicuique peculiarem definitionem, quam si aequales sint. Etenim definitiones adhibentur ad
explicandas naturas reru,sive aequa-Ies, siue inaequales. Vnde, si darentur duae species parem obtinentes naturae perfectionem, adhuc quaeli- Ibet earum propriam sibi vendicaret definitionem, non quae inaequalitatem, sed quae diuersitatem naturae Cur desin aperiret. Ita vero causa, ob quam
gularibus Philosophi singularium definiti
Lo fini de- nes minime curant, non est quod in-nnitiones diuidua sub eadem specie pares or-Meq; scien tiantur dignitatem , sed quia sub
lae. latentiarum cognitronem non cadunt nisi ea , quae & perpetua sunt, & suopte in enio multis notam uo Epacto se habent non singulares ,
sed communes naturae. Adde e tiam , indiuidua iccirco non proin priu ad artem pertinere , quia non Porphyro continen ir definito numero, sicu
Prodatur ri species; ut Porphyrius capit. dacsscaςius specie docuit ex Platone in Philebo. Pars λsti . I l .lce et go argumentis omittis , Muast. inca , si la parum sano νtum , quia nonnulIa a vericite a- Iiena inuoluunt : aliter institui vinconfirmari poterit , nimirum ita. Si omnes intellectivae animae haberent inter se inaequalem perfectionem , quo ad naturas singulares ;idem quoque pronunciandum enset de omnibus alijs indiuiduis, saltem substantiarum , eiusdem infi- 'mae speciei, cum in omnibus aequa ratio inueniatur: atqui hoc admitis B tendum non est; ergo neque illud. Maior conceditur ab Aduersariis. Minor probatur. Nam si eiusmodi indiuidua necessario essent inaequa lis perfectionis , sequeretur, Omnia estecta singularia perpetuo dc- generare a suis causs. Nam cum Axio illa nobiliora esse non possint; siqui. philosdem nullus ectetus est praestantior sua causa principali: cum item, ut Miunt, aequalia esse nequeant; conse-- quens est 3 ut inserioris dignitatis tinti Quod tamen repugnat commit. Aliud ni axiomati Philosophorum aien
tium , quamlibet causam uni vocam producere eflcctum sibi omnino Gmilc,modo tollantur impedimenta. Secundo. Praecipua ratio, qua Ad- Luersarii probant inaequalitatem animarum si inaequalitas persectionis
in opeiado: sed hςc ratio no conuincit:ergo,&cilarabatur assumptio.Exi inaequalitate in operando non rite arguitur maior nobilitas eiusde potentiq;ergo nec maior nobilitas,seu perfectio animae. Antecedens huius ratuonis ostenditur testimon Aristotelis. Na lib. I. huius OperiS, . . rex.64 &lib. 2. c. s. cx.91.& in proin Lege Dia. hiematis sect.3I. q. I . desectum S: Tho. indi- praestantiam operationum, quae ρο- sput. q. dCriuntur ab eadem potentia secundis ani. art. 7- speciem, non minori aut maiori pedi ad 7.fectioni ipsius potentiae, sed destia Potctiata ciui,autperfectioni organi,quo ut, eiusde spetur ascribenda censet. 1 oteli vero, cier inae nima aeque perfecta ex praestantia, qualitas astu vitio forma tricis virtutis progeis operando
nitorum,am aliaru causatu externa- organo a ru, sortiri organa meliora,deletiora- scribitus, ve, atque ita horta in te tuentu exactius, vel imperfectius administrare spirationea facultatii organical um,
87쪽
nil non recte colligatur maior iii-tellectricis facultatis, seu nautis persectio, ex eo probatur, quia vid mus.eundem hominem nunc promptiorem fieri, nuc hebetiorem in intelligendo : quosdam graui morbo excellentiam ingenii amisisse; alios' purgationibus , & medicamentis MCarneades cutiores factos. Vnde Carneade fe- ut subtili ' runt, aduersus Stoicorum dogmata dogmata scripturun i, superioracorporis ad a. lStoicoru cuendum ingenium elleboro albo refelleret,. purgasse; Quod alios quosdam si uelleborum diorum gratia fecisse reteri. Plin. lib. antes P 3 s. cap. s. Cum igitur ipsa intelligo sitia di vis,quae in animo residet, istius modi varietatem in se ipsa nequaquam lubeat,planum videtur,maiorem militatein, aut tarditatem in intelligendo no proficisci a maiori, minori ve praestantia ipsius intellechias: sed exc6cursu,&satellitio co operantis phantasiae, quae si organu melius disposim in habeat, maiori alacritate, &promptim dine suam Operam ministeriumque intellectui Praestat,ut iam non semel admonuia
Deinde,quod in docti in a Peripvtetica non solum animae,sed quaevis alia indiuidua eiusdem infimae sp ciei,aequalia sint , probatur Nam ωristot. Iib. 3. Metaphys.cap.ῖ. textati doceriin iis,quae continentur sub eadem specie infima,non dari prius &Posterius . daretur autem, ii in illisanuenireuir altior gradus persectio, Dis. Praeterea lib. 7. Ph g. cap. texta 3I.&lib. Io: Metaphysic. . II. t xl. 6.monet, in narura genetis iubesse
analogiam, quia nimirum generi natura persemus esse obtinetin una specie quam in alia propter inaequa. Iitatem disserentiarum, per quas conarahitur. Cum igitur inc inaequali- ratis analogiam in genere, non aute in specie ponar,satis indicat, non
gnoscere se in individuis eiusde specta inaequalitatem persectionis p aes di tenuas indiuidiantesia
Hssita disputatis utraq pars co-trouersia nobis probabilis vi, detur. Quia tamen assirinatiua doctrinam Peripateticam magis sapit, ut non obscure tellantur loca, quae ex Aristotele paulo ante citauimuS, eam potius ana plectemur, in quam etiam lib. 1. Physicorum inclinaui mus. Respondeamus ingo ad argumenta,quq pro aduersaria opinione
attulimus. Adpriis .cuius solutio Ad 1.ficile iam ex dictis colligi poterat, Quado ex dicendum, ex nobiliori modo ορο- nolailiorirandi colligi maiorem potentiae no operaridibilitatem s. quando potentia exse& modo col- intrinsece talem modum sibi vendi' ligatur norat. Quod tamen in potentiis eiulac bilior p infim species non accidit. Nec enim teritia. v. g. potentia videndi Lyncei ex se est perspicacior, quam istentia videndi Socratis; sed ideo perspicacius. in tu truciquia organum melius affe- m obtinet. Nuc intellectus Aristotclis ex se est acutior, quam Platon is sed propterea acutius expedii tiusque intelligit; quia promptiori,
phantasiae ministerio iuuatur, vis
Ad secundu,dicendum est , anima Ad a . eatenus dici respodere corpori, eri comensurari,quatenus non ha tordine nisi ad corpus conueni mari una organoru apparatu instructuin, sibique conuenien S: ex quo non sequi.
tur,corpori melius dis sito pers etiorem animalintellectiva deberi. Ad tertium concedendu est, quod Ad
assumi latenduinque, unam quamq. Quaeli linanimam no respicere in determina- aianoqita 'quodvis corpus, sed certum; ita ut libet irio ein eo instanti,quo Deus animam So ria Iedi: cratis infudic, aliam anima citra mi- termina. araculum iniundere neq. tueri ut re- respicit. te probat argumentum. Vnde cum in ter corpora, quae ab animabus i n-tellecti uis informantur, alia magis.
88쪽
alia minus persecta sint, non est in- A Ultimum argumentum facile dis- .Adsficiandum,quasdam animas respice- soluet, qui dixei it, nullam naturam re corpora mUis perfecta, alias mia uniue talem censeti univoram, nisinus perfecta secundum accidentia et eam,quae potest ad inferiora per dinita tamen ut maior illa perfectio no ferentias contrahi, quam cotractiois respiciatur per se, sed per accidens rem non admittunt ipsae differen- ab anima secundum suam naturam tiae, tum ob alias causas, tum , quia Differetiae spectata ; quia nimirum haec anima alioqui daretur progressus ille in per stima per se respicit hanc materiam,cui ae- infinitum, qui in argumento dedu- contrahit-cidit obtinere perfectiores disposi- itur. Itaque non susscit ad uni uo- tur. Nones. Unde fit, ut talis in respicien- rationem aequalitas illa, qua or- .esqua diuersitas, sicuti non per se com- B tiuntur differentiae singularium,qM litas requipetit animae, ita nec in ea maiorem sub eadem specie infima continen- ratur adv-narurae perfectionem arguat. netur. Quin potius semperea,qus in niu au Ad 4. Ad quartum respondendum est, assiqua natura universali univoce ne Aequali- etsi pulchritudo uniuersi ex insequa- conueniunt, addunt aliquem pers tas et uni- litate de distinctione rerum magis, ctionis gradum supra ilIlam scum Mersum de quam exaequalitate resultet; nihil Natura uniuersalis non possit conti rati minus etiam aequalitatem pro suo nere actu totam persectionem inse- modo decoris elegantiam aspere: in riorum,quibus communicatur. . ras aurem,quae sub una,& eadem in- Quod vero ad Parisiesium articuis Resi . r. fima specie collocantur, non polle lum spectar, Durandus loco citato ad Parisie- dati inaequalitatem ecialiae,ut mox C respondet. unam animam intellectu sesi articidicemus. uam esse alia persectiorem,si expen-Ads. Ad quintum, negandum est ante- datur quo ad potentias sensiti uas, Se Cur nati cedens. 3 ad eius confirmationem vegetati uasa Las enim concedit pos-τasperifica dicendum, non posse animam intel- se excellentioris esse naturae sub ea. nou corra- lectivam per inaequales differentias dem specie infima: & hanc inaequa-hatur per contrahi;quia natiira speciei infimae litatem ait videri sat esse ad tu edamina quales non elieapax eiusmodi contractio- auctoritatem aniculi r cum solum differetias. nis Nam quanto magis a summis ad statuat, animas esse inaequales non
rima descenditur, tanto natura comin determinando certum inςqualitariς
munis tontrahitur per differentias modum. Verum haec responsio non Non sati minus ditiersas, hoc est, quae consti- D satisfacit. Prinium,quia articulus de facitituant res minus inter se differentes inaequalitate lecundum dictrentias. salioqui enim omnes differenti pri indiuiduales,de quaerat controuermo diuersae sunt. In hoc ergo G lia,sententiam pro clauit. Dein-scensu postquam deuetum fuerit ad de quia, ut supra ostedimas,omnes naturas fingulates, in quibus iam potentiae sub eadem infima specie
deinceps omnis cessat contractio; contenta parem obtinent naturae diconsentaneum est. vi natura contra- gnitatems etsi aIiae aliis functioneshatur per differentias, quae inter se luas pereectius administrent ob malis conmeniant, quantiim fieri possit, vi torem commoditatem organorum. delicet, secundum aequalitatem per- Potius ergo diceiadum, quamuis ibfectionis, quando per identitatem Ε lius articuli auctoritas haud parua Aequalι- conuenire nequeunt. Atque ita com sit: tamen ,extra scholam Parisiesem, ras positi- trahitur omnis species infima per irrofragabilem non esse. ua. differentias indiuiduantes, quae in- Locus vero Aristotelis ex tertio Mollitudo Aequali- ter se pares sinu non aequalitate po- da anima, tantum indicat, carnis carnis vitas nega, sititia, qtia si una in se cohibeato, mollitudinem esse indicium boni boni ingotiva. nempernetionem alterius ; sed ne- ingenia modo superius explicato, nil indiciugari ua, ita ut una non contineat ali- non autem praeliantioris animae.ver sit.
que gradum persectionis, quo aliam baltem illa ex Sapientiae s. ceteris excedat . interpretationibus omissis,bis iam E a explicau-
89쪽
Exponitur explicantur. Uno modo,ut dicat Sa- Salomo- lomo, sortitum se sui sie animam ni locus. nam,id est, egregiam indolem ad sapientiam ,& virtutes, non quidem ex maiori praestantia ipsi animarinis sit 'sed ex affectione,& dispositione corporiS, quae, ut superius diximus, etiam ad immateriales actiones multum conseit. Altero, ut loquatur de bonitate ex virtutibus & gratia libidiuinitus concessa. Illud hic ρostre- . mo aduertimus , quosdam in hae. quaestione multorum patrum afferre testimonia ad probandam animarusqualitatem. Veru ea nos ideo prς-teriisse, quia nullum eorum de an isma secundum indiuiduales differentias, sed secundum communem eius naturam loqui videtur.
Sitne anima intellectiva vera ho
dam negativam partem a ferri possunt, viam aperiamus; praenotandum est ex D. Th'ma I. contra Gentes, cap. 68. yt aliquid sorma lubstantialis alterius vere ac proprie dicatur, duo requiri. Diip. codi Unum, ut sit principium essendi subrio formae stantialiter ei, cuius est sorina. Αli ibsiatia- terum, quod ex priori sequitur, ut iis . forma,& materia in unius composi-x ti naturam, & in unum effetutius co lescant. Quod igitur haec in animam intellectivam minime conueniant, atque adeo quod non sit fomina hominis . hunc ili modum vide. 1. Argum. tur ostendi. Id, quod non potest
communicare materiae suam pro-
pr am potentiam, & operationem , Α nec poterit ei suum esse impertiti,
siquidem nec potentia , nec actio simplicior est, abstractior ve. quam
essentia, aqua virtus, vel potentia manat. Atqui anima rationalis nequit communicare corpori inteli Mum , siue intellectionem, quae est propria ipsius operatio; ergo ncque poterit ei communicare suum tu, stantiale esse. Qu*d tamen ,ut diximus,ad rationem sermae exigitur. B Secundo. Ea . quae inter se inaxi - 2. Argum me distant, nequeunt apte copulari;
sed anima intellectiva, cum sit spiritalis substantia, maxime distat a faece materiae, & humani corporis
concretione; non potest igitur coris pori seu materiae ad unius rei comis positionem congruenter aptari. Asde , cum anima intellectiva interitu vacet, corpus vero humanum dis.
solubile sit, non videri, quo pacto C haec proportione sibi respondere
possint. Tertio. Forma resertur ad mate-GA avriam, ut relatum transcendens: sed
anima intellectiva non potest ita
referti: non est igitur sorma. Proba- tar minor: quia relatum transcendes
pendet quoad suum esse ab eo, ad quod refertur:anima vero non penuet quoad suum esse a materia, cum eatra illam manere possit.
Quarto, Cum anima hominis sit A. Argunx quid per se subsiliens, fieri nequit, ut corpori uniatur, nisi propter aliqd ipsius bonu . Aut igitur propter bonum essentiale,aut propter acciden- rarium. Non propter bonum essentiale. cum possit extra wrpus subsisere. Nec etiam propter bonu maccidentarium; hoc enim maxime videretur esse veritatis cognitio,qua sensuu ministerio acquirit; quod tameni dicendum non est quia ex influxu cς testis numinis potest extra corpus scientiam obtinere: ergo,&c. Adde, quod sapientis artificis non eit op risuo impedimentum exhibere: at anima intellectiva societate corporis impeditur a cognitione e siquidem corpus , quod corrumpitur, degrauat animam . Vnde & illud Poetae:
90쪽
Quare non videtur Deus animam hominis corpori uti formam per se copulasse. s. Arg. Quinto.VeIunio animae eum eorpore esset substantia,ves accidens: si subitantia,aliquid igitur substantiae
deperit in anima,moriente homine, quod tamen falsum esse constat,cum anima rationalis quo ad suam sis. stantiam nulla ex parte interitum subeat: si accidens, ergo anima non per I sed per accidens homine comstituit. Ex quo sequitur, ex anima dicorpore non fieri unum quid in genere substantiar. ac proinde animam intellecti uam non esse propriam, ac veram hominis fotmam.
Negari non sye,aniuraran intellectis-nses. υer , ae propriὸ formam homini
De haeria TNhaequςstione fuit in primis senionis lata I tentia Platonis in Alcibiade pri-
Arist. hoe mo,intellectivam animam non comin lib. c. 3. iungi corpori, ut formam materiae 3 tex. II. sed ulmotorem duntaxat mobili, haThem. 2. bereque se antinu Socratis ad Socra.
Philo. c. I. lem, ut gubernal rem ais nauc, qu
D. Gr. Nis tenus intel Iigartiae & rationis inia. de ani. ficio, quasi clauo,corpus mouet, eiusque actiones iresectit,&moder tur etsi non desint, qui autument, Plato. ista non negasse Platonem , animam in- in bonum tellectitiam&sorniam corporis,sed sensum a informare corpus eo pacto, quoc qui sta terae formae,quae ira corporibus alli- reducitur. gatae sunt,ut extra illa consulere nopossint. Cum Platone sensisse vid tur Anaxarchus; siquidem, ut Philo Ilidaetis commemorat in libro, qui
inscribitur, Quod omnis probus libet ellia Nicocreonte Cypri tyian
in mortarium saxeum coiectus,ibiq. ferreis malleis contusus identidem illud reperijt: tunde, tunde Anaxa
chi follem; Anaxarchum. n. non tundis: iis verbis indicans.corpus exter
num quid esse homi ui, nec ad eius
naturam pertinere. Praeterea no esse Qui aiam animum formam hominis asseruit forma ho- simplicius lib. r. huius operis,textu minis esse
septimo,& Philoponus texa I.The- negat ut se millius lib. 2. c. 1y. Auermes lib.I. cundu oracomna. s. Petrus quidam Ioannes, ut gradus.
reseri Guido Carmel ita in suo libro de haeres. Idem videntur existimasse nonnu Ili circa annum salutis nostraeis . vi colli igitur ex CriciIio utemnensi sub Clemente V. Quod rescr-tur in Clementina, Ad nostrum: de summa Trinitate, & fide Catholica. Item alij tempore Leonis X ut indicat Concilium Lateranense sub eodem,ain.8.Deniaue fuerunt, qui pii Qui salietarent, animam nominis secundum secundum gradum intelleet iuves non esse sor- gradum it .mam corporis, sed duntaxat ratione tellectiva. facultatum alendi &senltiendi,qua- tu munera a materia prorsus dependen t,eique inhaerent. In his videtur esse noti obscure Caiet.l .p.q. 76.artia .in responsione ad a.
sit tamen in hac disceptatione a. Conci.
prima conclusio. Negari non potest, animam intellestiuam esse veram, ac propriam hominis formam,eiunque comus, ut tale,informare. mae Prob. I. conclusio hisce rationibus os editur. Principium operationum curuslibet rei naturalis oportet esse eius formam;sed quilibet nostru experitur, se intelligere, sentire, aliasque eiusmodi funetiones edere. Necesse est igitur inesse nobis aliquam forma, qua praedictae operationes manent. ea vero alia non est, quam intest et tu arcuman eodem coninosito pi res forins substatiales este ne eat, ut I .de ortu & in teritu ostendimussigitur anima in tellectiliaest vera hominis forma. Maior propositio exeo Nihin agripatet,quia nihil agit, nisi prout in a- nisi prouectu est; nec vero aliquid in rebus in citi physicis est in actu,tii si perserina naturale cum nrateria sit pura poletia, nullamq. effectricem uiua possideat. Hoc argumentu desumptum fere est ex Arist. c.a. huius lib. Nec ullum ad rem propositam confirmandam e fontibus Philosophiae e scacius aia seri posse credunt D. Ilio. .p. q. 76. D. Thm