장음표시 사용
91쪽
Seeundo : Idem confirmatur in hunc modum. Id vera cuiusque rei 1brina est, quod rem certa specie costituit,&ab aliis seiungit; Atqui ita se habet anima intellectiva res pectu hominis; est igitur vera eius serma.
Probatur assumptio. Homo namque materiana communem habet cum
beluis; ceterisque compositis sublu- ' natabiis; sicque materiae beneficio nequit ab eis specie diit ingui, aut
certam obtinere speciem 3 quare re
Iiquum est,ut id merito intellective
3 Tertio. ;Qubdita ima intellectiva
non se habeat ad corpus , ut motor duntaxat, sed ut illius actus, ac se mira Pla nia, ita demo nitratur. Mobile uon accipit esse a motore,sed solam motionem et ergo, si anima unitur compori tantum p motor lebitur qui-oem ab ea corpus , non tamen ab
illa et se accipiet 3 quare cum vi u re sit quoddam esse rui uiuetriis , novi uel corpus per animam, quod cit aperte fallunt. Item, etsi nauis vitium faciat, nihilominus Nauta illaesas habet hominis operationes rac noster animus male affecto corpore, non absque errore, & vitio actiones suas administrat, ut videre usi in ebrijs,& phreneticis. Non e go animus est ad corpus,quod Nauta ad nauein. Adde, quod accessuatilinae eteneratur homo,abscesssu interit, csim tamen ex appulsu Nautae ad nauein, vel motoris ad rem nam
tam ; similiterque ex illius discessu, nequaquam id eueniat.' Quarto; qiiodiecundum Aristo-
secundum telis disciplinam i litellestiua ani- Britto.=- ma sit vera hominis forma , ostendi et rina,ani potest: primum , quia in ea definin an intel tioiae, qua desilii; tammam actu seu lecti u. esse formam corporis comprehendit aniforma no- mam in commune. ut ipse inibi proluit . sitetur, atque adeo etiain intellectitiam. Delude,quia proximo sequenti capite demonstrabit, animam esse actu seu formam corporis , eo quod sit id, quo primo vivimus. loco tuo.
Demur, & intelli mus. In qua ratiocinatione perspicuis verbis in-llccti uana alliniam complexus esu. cam per eam duinat intelligamus.
Nec vero id minus dilucide significauit I 2. lib. Metaph c. i. rex. II. ubi
cum in quatitio' em vocasset, nurn, quemadmodum causa sermalis nouaggreditur id, cuius causa est: ita eodem intereunte non maneat; respondet, non videri obstare, Quo minus
maneat in quibusdam, veluti iii anima intellecius participe. Itaque ani-- mam humanam inter formas connu ' merat. Accedit hoc illius dogmati; ex corpore Sc anima fit unum,ut patet ex iis,quae docuit cap. i . huius li. tex. I. de Omni anima abiblute differens: at non fieret ex anima intellectiva,& ex corpore unum, nisi illa huius actus, ac sorma esset a sicque eam proportione,quae unitatis conciliatrix est, inter te ainbo seruaret. Quinto. Ne Phy licis tam sim ra- . tionibus certemus; esse animam ho secundum mi is veram, ac propriam euissor. fi Ortho. mam , docet Orthodoxa fides omni Co VI a
cultior Philosophia. Ll enim in primis definiit Concit. Viennense sub
Clem. . cui ira decretum habetur in Clementina unica, de summa Trin. f. i.hisce verbis; Doctrinam omne. seu positionem temete asserentum, aut vertentem in dubium,quhdlubstantia animae ration lis leu intello. ei tuae, vere,ac per se humani eorpbris non sit Dima, velut erroii eam,&veritati catholicae inimicam. praedicto iacto Conci lio aipprobata te , reprobamus, definientes, quod qui Lquis deinceps asserere, seu tencrepertinaciter praesumpserit, quod anima rationalis seu tii ellectiva nons i sorma corporis humani per se, Sces lentialiter , tanquam haereticus sit cessendus. Deinde hoc ipsum statuit Concilium Lateranense ub Leone decimo, sess. octaua, ubi haec verba ibuntur; Damnamus, & reprobamus omnes asterentes, animam
intellectivam mortalem esse , aut unicam in cunctis hominibus , Schaec in dubium vertentes s cum illano solum vere, per se deculalitialiter humana corporis forma existat, v rum etiam immortalis, S pro cor- Porum, quibus iiὶfundaur, mulli tuis
92쪽
din' singulariter multiplicabilis. & Amultiplicata.& multiplicanda sit. Σ. conci. Secunda cohclusio; Animalium Lege Div. na non solum quo ad gradum sen-Th. 2. col. tiendi,& vegetandi, ac reliquos su-gem. c. 63. periores: sed etiam quo ad gradum
Prob. I. intelligendi eli vere, ac proprie h minis forma. Haec probatur, quiaciam turmas rerum ex operationibu dignoscamus,suque hominis proprium i melligere,ac ratiocinari,f teri opus est, animam rationalem, e- Briamqtio ad eum gradiimia quo huiusnao it actiones mana iit, esse veri ac pi opriam hominis sormam. Srm-ύO; Quia auinia intellectiva in hoc vi S liatu omnem cognitio me haurita sensibus,& quoad vium etia in spei. cierim , saltem maiori ex parte, is pendet a corpore. quatenus oportet intelligent..i speculari phairtaim ta . Quod certe non esset, nisi etiam
quo ad gradum intelligendi haberet Cordinem ad corpus, idque vero informaret; si quidem eiusmodi dependentia quo ad operationem non nisi
a naturali nexu inter animam, coras pusq. orituς. Tertio; Quia nisi anima humana secundum praedictu gra. dum esset copularu corpori. ut eiuS forma. nihil ficeret corporistem peramentum ad ingeni, perspicaciam, di ad expediendas intelligendi actiones, cuius oppositum experien. otia docet, ut superius argumentaba-- mur. Quarto Idem ex eo stabilitur, quia; cum Viennense, &Lateranete Concilium absolute decreuerint, animam intellecti uam esse vere ac per se humani corporis formam, &anima intellectiva secundu gradum intelligendi suum proprium , ac Pe
culiare eis: sortiatur dii bitandu non
est, quin id deci et u de anima quo ad eiusmodi gradum intelligedum sit. E
est, sed etiam naturalibus rationi, concluditur, animam intellectiva in Recenti - cise vero, ac per se humani corporis res quida formam. Hanc conclusionein statui-ypeta phi mus contia Receiviores quosdam losophan. Placlosophos perperam alentes,Pates redam nima rationalis iit sorma corporis,guuiatur. &quod simili immortalis raritat, Ad T.
Ia fide teneri, quasi verὁ ex philosopli ae placitis nulla semaa corporis extra noteriata cohaerere valcat. Depreheditur vero horum deceptio ex eo,quia,quod ad immortali taleii Iattinet, Lateranense Concilium palam statuit, animam humanam et tasecundum Philolisphiam esse immor Ralem, idq. nos in progres Iu philosophicis argumentis ostendemus. Deinde, quod ad rationem formae spectat, ex superiore disceptatione
constat, etiam citra fidei lumen naturaliter concludi. ac conuinci, animam in te Ilectilia eo , quo diximus , modo humani corporis forma Et sci
sionis propositis. Unc primi aleticuli argii mentisi, respondeamus. Ad primum dicendum: Et si animai melicet tua nequeat communicare materiae immateriales suas potentias,& eas Operationes, quae ab his eliciuntur, ita ut materia eis informetur et posse tamen
illi suum esse substantiale communicare; non quod illud minus limplex & immateriale sit; ut recte ait
Caietanus, tum lib.3. huius operis, Catet. cap.2. dub. vlt. contra Ferrariensem Iniel Ieri, lib. 2 contra Gent. cap. 69, tu in I P. non est ab q. 76. artic. I in responsio ire ad M. ted stractior a.
quia potentiae, & operationes ne- materia, queunt maturiam iii si ipsi inhaereti. anima.do insormare; accidentia vero spiritalia neutiqua in corpori inhaerere possunt:at anima informat materia,. eique suum esse substantiale impertit, non inhaerendo, sed 'er omnes eius partes sese intime in sinii altiso, easque animando. Ex quo patct , .non eandem esse rationem in animai fationali, de eius potenth S, atque a
diibus: quanquam α illud dici potest, etiam intellectione aliquo modo antinae, de corpori esse communem
quatenus intellectio animae inco pore pendet a speciebus,quς sensi uiministerio acquirunturi item,qua IC
nus oportet intelligentem phantas mala speculari.
93쪽
Adr. Ad secundi ina, esto, anima intel- ICorpus lectiva obnati irae sua dignitatem ahum alium corpore plurimum distet , respodere praestatini tamen illi secundum prurtionem mi tepera- actiis ad potentiam eiusdem genex emi. . ris; ideoque posse inter se societatem coire, & in unius tert' naturam a re copu lari. Maxi me cum corpus h manum,ob natiui temperamenti, &organoru ad animae functiones o eundas bonitatem .ita essectum si,ut anima aliud neq; aptius, neutre prae-
stantius sortiri potuerit, ut libro secundo de ortu, & interitu ostendimus. In quo lane mirabilis rerum ordo,& connexio visitur dum animus, qui inter substantias intelligotiae participes infimum locum obibnet,cum eo corpore q uod ceteris e
celli t , coninngi tur, sicque iuxta D. Dionysii normam in I. cap. de diutinnis nominibus, summum infimi attingit infimum suptemi. cciti t. q. 3- Ad tertium; Concessa maiori ne-Mῖ. ganda est minor, di ad eius confirmationem dicendum, relata transteis
dentia pendere quo ad suum esse citermino, id est, habere suum esse in
ordine ad illum : & ita animam rationalem obii nere suum esse i n o dine ad corpus cuius formae t. Unde essentialiter per habitudinem ad illud definitur. Verum non oporter omne relatum transcendens pende- Lrea termino tanquam abeo, a quo
accipiat esse, vel sine quo existere nopossit. Quod si obiicias. ne rei
tum transcendens referri ad aliudamquam ad causam, proindeque si anima intellectiva est forma corporis. debere respicere corpus tanquaidia quo accipit esse,cum causa definiatur id. 1 quo aliud esse accipit. Uccurrendum erit, animam intellectivam referri ad corpus, tanquam Ead causam materialem, & tanquam, ad id, non a quo, sed in ordine ad quod accipit esse. Sic enim causae notio accipi debet,cum relatum trascendens dici ut referri ad aliud, tanquam ad causam , nimirum ira,' ut causa,suis significato, dicatur id, a quo , vel in ordine ad quod res ac-zipit ecte: nodo tamen id sit ala
quod prius. Nam etiam reIata seiscundum esse,cum secundum suas naturas ad aliud reseramur, obtinent suum esse in ordine ad aliud : verum , quia sunt simul natura, illud
aliud non est quid prius. Alijs place non omne relatum transcendens
vendicare sibi causam pro termino . Qua de re alibi. Ad quartum dicendum , animam Ad 4. coniungi corpori propter substan. Anima inis; tiale bonu totius, ut videlicet ex ea tel Iectitia una cum corpore species humana cur corpocompleatur; itemque propter acci- ri contui
dentariam quandam sui ipsius per- gatur. sectionem; nimirum, ut perficiatur cognitione intellectiva naturae suae congruente,quam fensuum ministerio acquirit , hic enim intelligendi modus semper ei naturalis est. Nec officit,quod cum a corpore abscedit, ex influxu superni luminis scientia haurit: id enim magis ei ratione at iunctionis a corpore, quis merito speciei humanae competit. Ad quintum, ut reat, quid re- Ad ν spondendum fit, Ouferuandum est, Umo arae
unionem animς cum corpore tripli- cu corpore ei ter simit. Primum,pro aetione, qua trI plex. anima corpori unitur. Secundo, pro Lege Caici relatione coniunctionis inter lysa. P. t. q. γλTertio, pro luiiusce relationis fun- ar. 6.
Ginento, uod nihil est aliud, ouam Causalitas causalitas sormae & materiae, id est , serinata formam tradere sese materiae, ipsam actuando & ph. ficiendo, viei sitimque materiam subijci Brmae, excia mendo eam lanendoque, ita v ex
gat. Porro unio primo & secundω modo aecepta accidens est. Τertio modo sumpta, est modus quidam ,.qui neque accidens, neque substantia simpliciter dici debeat, sed modus substantiae, ut in Physicis diximus. Ad argumentum igitur dicen. Cur Marci, dum icet virio primo & sccudo mo vniatur rido accepta accidens sit, non proin- accidens de tamen animam uniri per accides corpori. corpori,quia unio per accidens non contineti ex eo . quod actio uniendi, vel relatio sint accidentia , sed
ex natura & conditione eorum,quae copulantur . cum eiulmodi sunt ,
94쪽
vi in unum simpliciter colae ne- A excesserint, in aliena corpora certis queant, quod in re proposita non acicidit;quadoquidem anima εἴ corpus sunt actus,&potentia eiusdem generis , habentes inter se naturalem habitudinem & proportionem ad coniscendum unum quidpiam subitanti te, ut superius a nobis dictum est.
Anima cu God veto ad tertiam 3nionem spe-
separatur clat, ello, anima, cum a corpore a u corpore, scedit, eam deponat nee enim soli annorum spatijs denti grare,non ho. minum tantum, sed etiam pecudum. Hi ne Pythagoras aiebat,se fuisse Eu. Errorem phorbum,cui pectore quondam hae- hunc tilia
sit in aduerso grauis halla minoris buit D. Atridae. Et Empedocles se olim pi- Ausust. scem fuisse suis carminibus cecinit. ITtnago- Inde quoque ortum habuit dognia rae,is.1 I. illud Pythagoreorum, qui magnum de Temposcelus esse praedicabant, pecorum re , & D. nihil de taria materiam actuat, aut perficit , B carnibus velet, ne, ut Tertullianus in Chrysosti propria non idcirco tamen aliquid ei de pro substantia pria substantia, vel essentia deperit iamittit. quia modus ille,uti diximus, nec accidens, nee subli alia sim liciter est; sed modus substantiae, qui modi, i
tegra rei essentia , adesse & abesse queunt. Id,quod tum alijs exemplis videre est, tum in aquae gutta, quae seorsim existes stippositum est, cum vero alteri aqus unitur suppositi rationem habere desint l,sicque amittit Principiu modum illum . in quo principium supposita suppositationis consistit, qui modus Ilonis . nec accidens, nec substantia simpliaciter est ; ut de causalitate formae discebamus sed modus substantiae.
Vtrum anima rationis participes ad numerum hominum multiplucentur, an
Philolbphorum sententiae . At era Empedoclis, Pyth gorae, Platonis, Apollonii Tyanaei,&aliorum , qui ablurdam quandam
niaiu animas , cum ab unius corpore
Apologetico contra senteS, cap. qa. in Ioann.
ait,bubulam de aliquo proauiauis homil. I. quam obsonaret. Dissidi uni tamen & 66. deest inter Auctores, num Plato re ve. D. Epiplura posuerit transmigrationem ani- li. r. corramarum etiam in corpora beluina. an haereses in humana duntaxat. Plutarchus lib. cap. 7.s ale Placitis,cap. 2Ο. Plotinus Enn.3. Eunde tria lib. 4. cix. D. Nemesius libro de Na- buit Manitura humana, cap. 2. affrmant. Negat chaeis D. C Iamblichus, letocius, Porphyrius, & Aug. inli. alii, ut Alberi. xx. de Anima, lib. s. de Ηςresi eap. aientes, id tantum secundum bus, c. 46. allegoriam dici a Platone . Quod & lib. eolligere nituntur ex Cratulo,TneP cotra Fau-teto,Phaedone,&ex mist.ad Dion num,cito.
sum. Qua de re scriptimus lib. 2. de Palingene
Lege Philostratum invita Apollo- suit D. Bania,Laertium in Pythagora, Porphy- 1il. hom. 8.rium in lib.de Abstinentia. Errorem Hexam. D de transmigratione animarum scri- D. Nem psit Herodotus ab Aegypti3s ad sius,c. 8. Ii. Graecos manasse. Quem postea rece- a. de Aia. pere haeretici Albanenses, de Albi- D. Aug. Ii. senses,quos coarSuit D. Athanasius I 2.μ tu. Iib.6. de Beatitudine Filii Dei,doc . Dci,c. Io. id esse contra fidem ἡSed relicta huius sententiae absurditate, quae iamdiu exoleuit, 3c inter .
Poetarum fabulas versatur, occurrit 1.s tenta
alia sententia existimantium , in 3 disciplina Aristotelis ponendam es
se unam duntaxat animam intelle-etricem, siue uniam intellectum, qui omnibus hominilius assistat, ut Solis Iumen uniuersitati: ficentim Aristotelem interpretati sunt eius disciis .
pulus,& scholt successor Theophrastus, Themistius, Simplicius, Auese
95쪽
dtu locuti fuerint. Quoniam autem A gistro est, communicatur d scipulo,
destructionibus destructionum contra Algazelem, placitum hoc & Peripateticum, Id verum ei se multis a gumentis defendit,ctim eo nobis di- Sementiae si utatio erit. Cotendit igitur Arabs. Averroics unicum tantum dari intellectum separatum quidem rea singulis hominibus . ses eisdem assilientem, Si coniunctum per imagines,quae in cuiuia vel diuersa; non diuersa, alioqui una scientia aliam procrearet, ut ign Signem s qui tamen operandi modus non nisi rebus physicis conuenit: communicatur igitur eadem se et ia, ac proinde unus idemq. et nagutri& disci pia i i intel lectus.
Iam vero, quod haec suffit Aristo- Ire riti telis mens, probatur. Pramum, quia rois tigia huius operis cap. s. rex. I 8. comparat tum contque phantasia insident; atque ab his. B intellectiam tum mi ; videlicet, quia mari vid: imaginibus eius luce collustratis,alti transmitti in ipsum intellectum ii relligibiles sermo, quibus ille conisi signatus rerum irotiones capiat. Si
que fieri, ut nos pere usmodi inteulectum separatum intelligere dic Liusiasti mur. Addit etiam, quadam consecise .ctari a tionis serie de absurdis absurdamuliue iis, animam intelle cena non esse veram hominis tarmam, nec hinphantasmata spledore suo collustrat tia rex Ariad modum antea explicatum Dei u - itotcle bde. quia a de Gener.anim. cap 3. ait, intellectuin focis aduenire , id eli , non esse iii fulum corpori, sed ex tria secus assidere.. Postremo, quia cum 's. eius sententia mundus aeternus sit,& animus intelligentiae particeps non intereat; nisi unus tantummodo foret intellectu si existerent nunc a-minem peream etantialiter a beluis C ctia infinitae animae contra eius sena
distingui,aed per alia formam,quam cogitatricein nominat:&ad hac pe tinere vult cognitionem singularium, hanc cum quolibet homine progigni,vnaque interire,& homμnum numero multiplicari. Possiant autem pro huiusnodi filmento hae rationes adduci: Vinim- quodque ut est, itaoperatur, i m a.
o sequariir esse; atqui intellectus habet per se operationem saec M Imre; liquidem percipit res uniuersales,&a materiae consortio abiunctas. Non est igitur unitus corpori . Deinde, suod unus tantum sit, os loditur. Primum; quia multitudo, qliae est secundum nuna erum, non conu est nisi serinis, qua pendent amat rhi. Irem, quia ad Illustrandum omnia spectabilia, sat est una lux Solis, ergo ad illustrandum omnia intelli. placitum in I Physic auscult. lib. Et
hoc quidem argumentum permovit etiam ad praedictam intella eius unitatem in Amitotelis doctrina asserendam non paucos o recentioribus Peripateticis: in quibus sunt Thomas Anglicus. Aciuilinus, O. o, Iandu-- bia suaui. nus Miridulanus, Z niara, Vt come ca tus, de quidam ali3. et demque adductus Bessatio, non minus in Aristotelica,quatia in platonica disciplina erudii us,li bl. contra Calumnia tolem Platonis. can)2I statur', alter. utrum ex Aristotelis dogmate concedendum s aut unicum c te liuei le-Gina immortalem ; aut plures 3 se
omnes morti este obnoxios. Et iramen inter hos auctores dissi it m . Nam quidam putant, de me me Aristotelis ponendam este in oratiis Shominibus unam eandemque son. Ariss uolicum a ditur a P Et Pla o
sibilia sustici et lux unius communis E mam assilienteni. vidi limus: alii m. intellectus . Item, quia communes animae praenotiones di effata, in quae omnes consentiunt,non aliunde qi ex uno de.communi intellectu via dentur prouenire. Rursus, quia, nisi eadem esset omnium intelligentia ,.
Ree pr eptor docere,nec discipulus addiscere quicquam posset Vel en iuviatadem nutacroscientibi, quae informantem, ut Mirandulanus lib.3 a. de eversione singularis certaminis, feci.
Achillin. lib. de In. telli g,
96쪽
αiar error. Homo no constituitur per I 'Iam anima tensit. ua.
His olum holuminis tellectu S.
seu commentitoris potius, de vilitate intelliatus sententia adebit ulta est, ut merito Scotus in dist. 43 . q. a. di xerit, dignum esse Aue1 mem, qui ob has ineptias ex homi
hum communione averruncetur. A
lii vero hoc eius figmentum monis strum iocalint, quo nullum maius Arabum lyluae genuerint. Certe hoc unum sat esse debui stet ad eos coarguendos,qui filiu Mis tanti saciunt, ut eius animam Aristotelis animam
qua ex p4rte negat, animam inici lectivam esse veram ac propriam hominis formam,iatis a nobis superi riquς litone confutatum fuit: sed in-Iuperaddi nunc illud poteli,quod si Socrates per solam anima sentu pr*ditam in sua specie coitituitu, cum illa iii telligendi gradum in se non
includat, nec ad eam pertineat in telis L ctus, iusi prout ei interiectu phantasiniat una eopulatur, ut fingit Aueseroes, sequitur, hominem ultra an malis naturam non assurgere, nec esse intrins cc animal ratione praed tuin . quin potius beluam expertem iudicii, & rationis. Quatenus vero ea lententia omnibus hominibus e dem numero animain,eundemq. intes Letum attribuit, hoc modo refelli potuit. Si omnium hominum una eLlet anima, vel illa per omnes uniuer si partes commearet, ut anima mudi Platonica, vel certis locorii regionibu 3 concluderetur. Primum dici non potest, vilia 2. dcCςlo ostendimus, cum eiusmodi animammato trica fictitiam esse demoliatauimus. Si detur secundunt, i equitur, non ubique terrarum hominum phantasmata ab intellectu illustrati,ata; ita no posse, b quc hominus iatelligentes esse. . secundo, Intellectio est actio ini-
manens, maximeque vitalis; necesseeli ergo, ut ab eo, quod intelligere dici tur, oriatur in eoque maneat: ac proinde neutiquam holerit facultate in alio existente administrari. Tertio. Etsi cador parietis luee s ris illustratus sui similitudinem ad a ctum mittat, non icciria tamen actio videdi parieti attribuituri non enim parietem videntem, sed visum; appellamus: ergo quod species intestigibiles aphat alia socratis in inteulectum illum possibille transfundanis
tur; non sat erit, vi Socrates intelligere dicam r. nisi intelligendi princia pium in se cohibeat. Quarto. Cum phantasmata, quat Alexander, 3 eius Bucephalus eia fingunt, ei uiam esse speciei .possint,
utpote, si virisque eaedem res cogntitae repraesententur,noli minas pol
2 rit communis ille intellectus phantasmatis Bucephali, quam Alexandri
ad ei j ciendas rerum imuines copia
Iari. Quare si Auertoesideo Alexandrun tellissetetit, quia eius ph tasmatis intes lectus iungitur, dicat quoque, ipsius Bucephalum ob eande causam inteIligere. Itaque Auetroes homo acutus ingentosus,ineellectum beluis donat. hominibus adimit.b minio. Cunn intellectio,&vm 1itio sint intellectricis animae actioianes, si una cunctorum hominum so-Tet anima,omnes eiusmodi actus illi inesseta t, ficque oporteret conuen Ire illi partiet errorem , rescientiam. vitium & virtutem, ab eademque simul honestam& turpem actionem exerceri, eandom peccati labe commaculatanael se, di cslestis diuinaea. gratia spledore linere. Denique ad-E mittenuum esset, unam ammam Omnium scelerum, quae unquam ab hominibus commissa sui it, ream esse,&Omnium poestas daturam , itemque omnium reete factorum praemia reportaturam: quae omnia itu Ititiae, &impietatis plena sunt. Sexto. Quod vilitas animarum a Peripatetico dosmate abhorreat,
Pλι et cx co , quia Aristoteles hocialita
97쪽
in librap. I.tex.8.post traditam animae definitionem, in qua intellecti-uam comprehendit, docet animam non quodlibet corpus informare,sed determinatum, solque proprium.
Quod iam docuerat r. lib.cap.3. text. 3. ob eamque causam Pythagoricam palingenesiam reprehedit. Praeterea lib. ix. Metaphys. ωP.I .rex. I 6. negat, ullam animam antecedere corpus; antecederet autem, si una
Sunt, qui rationes pro intellectus
unitate superius adductas neuti. quam dissolui posse arbitrentur, nisi ab ii s.qui Lycetum egredi voluerint, di Peripateticis placitis neutiquam ranium foret: siquidem ante corpus B obstringi; sed multo secus restili
Socratis extitisset eius anima. Item eodem li. p. z. text. 9.ait,multiplicata materia, multiplicari formam.
Denique in probi. sech.3 o. q. .aperidsumit,plures esse animas in pluribus hominibus. Postremo, accedit ad nostram aD sertionem confirmandam, decretum Concili j Lateranensis sub Leone X. sest. s. quod hisce verbis continetur: Itiun trarationes
bet: possunt enim intra Lycaeum, ac nihil Peripateticae doctrinae repugnando facile dilui. Ad primam ig9 Solat. r.
tur, concedimus, unumquodque ut est,ita operari,sicque animam rationalem , cum a corpore abscedit. per se absque corporis famulatu, merari; dum vero corpori innexa est, nec vegetatricium , nec sentientium facultatum munia. aliasue eiusmodi Damnamus, & reprobamus omnes C corporeas actiones, nisi per corpo-
asserentes , animam intellectivam mortalem esse, & unicam in cunctis hominibus, haec in dubium vertentes, cium illa non solum vere, Per se, & essentialiter humani corporis sorma existat , verum& immortalis,& pro corporum , quibus infunditur, multitudine singu lariter multiplicabilis,& multiplicata, & multiplican da sit. ris in si tumenta obire; imo nec intelligendi actus, licet eos immaterialipotentia edat,recipiatque, sinem iiii sterio corporis,& phantasmatum satellitio administrare; tum quia species intelligibiles e phantasmatibus educit, tum quia absque recursu ad phantasmata tali ordinarie nihil intelligiti Adsecundam; negandum est, quod assumit. Non enim princiis Contra hunc etiam errorem, quo D pium numeralis distinctionis a sola olim imbuti suerant Manichai, disputat D. Gregor. Nisi. li. r. Phil. cap.
I. in opust. i6. quod inscribitur de Unitate intellectus contra Averroistas. Magnus Albertus in tractatu de eadem re, ubi proponit triginta amgumenta contra hunc errorena.& totidem pro eo adducta diluit. Durand. in I. dist. I 7.q. I. Gregorius ibid.artia .& a. Scotus in Φ.dist. I. q.2. Henricus Gaiad. Quodlib sq. i . de Is . Ochamus Quod lib. I.
materia petitur, ut lib. Metaphis. olfendemus. Ad tertiam, conces soantecedente , neganda est consecutio. Nam collusi ratio illa phantasimatum ad eliciendas species intelligibiles . quam fingit Averroes , impossibilis est, v t ex dictis constat. Ad quartam, dicendum, ideo omnes incommunia effata, degenerales praenotiones conuenire, quia ipso intellectus lumine conspicuae sunt. Ad quintam, negandum est prius pronunciatum ; dicendumque , scientiam, quae est in magistro dediscipulo, partim esse eadem, partim diuersam: Eandem, ratione obiecti, circa quod versatur: diuersam,quoad sp cies intelligibiles, & quo ad ipsum scientiae habitum. Magistrum vero cominus ii care discipulo scientiam,
98쪽
Averrois rapinio novit Aristotelica.
o serendo ei sensibilia exempla,aliaque his similia, quibus tua phanta Lmata ad rei intellectionem idonea effingit,proponen que effata communia, α principia tui nota, eaqtie ad particulares conclusiones applicando; atque ita ipsum ad intelligi.biles conceptiones, & ignotae veritatis notitiam quasi manu ducendo . Quo pater, scientiam & a magistro, di discipulo partiatim fieri, modo donge diuerso ab eo,quo cauiae phy-scae essectus suos edunt. Qua de replenius di sietuimus initio lib. I. PO-
Loca vero ex Aristotele adducta alium sensum habent, no eum,quem Aduellarii volunt. Non enim Aristoteles intellectu vocat separatum quidpiam δε immixtum, quod semper re ipsa extra materiam versetur, sed quod non se potentia ex mat riae coalitu orta, aut organo cor reo asixa. Intellectum autem propterea lumini comparat, quod, ut lux cum coloribus visibilium rerum imagines elicit , sic ille cum phantasmatis concurrat ad producendas intelia
1igibiles species in intellectum possibilem inhaerentem animae , non quidem scparatae , ut finxit Aueris roes, sed corpori unitae, ipsunaque informanti. Ait quoque , inteli cium extrinsecus aduenire , quia non educitur epote ita te materiae, ut ceterae format phy sicat, sed a Deo infunditur ,& creatur. Denique ad ultimum argumentum , quod Aristotelis doctrinam admodum implicuit, varie solet responderi. Gidam enim censent, Aristotelem non negasse infinitum sit rebus materiae expzrMb is , quae inter se ordinem non irat ent .vt animae rationales. Alis ipfuna neque animae immortalitatem palam tradidisse, neque animalium infinitatem perspicue negasse, sed v trumque verboru ambagibiis obtexisse, quod neutrum satis compcrtum haberet. Lege D. Thom. contra Gentes,lib. a. isi. &quae lib. A 3-Phys.cap. 8.q. r. de hae lare dis- Art.s.ads'
crv AESTIO VIII. Sintia omnes anima diuisibiles.
VT app/reat. qua in re proposia diuisibile
isque Ilionis difficultas eo, quot m sitiat, praenotandum est ex dis suma-D. Thoma I. pari. quaest. γε. art. 8.& tur Durando in Q. Se t. dist. 8. q.3. in a.
prio c. distinctionis, trifariam, quod ad instituta attinet, posse quidpiam C divisibile appellari. Uno modo, in partes essentiae, siue physicas, hoe est, in materiam&simam a siue Metaphysicas, id est,in genus di diruferentiam. Altero in suas potentiasti vites. Tertio in partes integrates, atque extensas I quod dupliciter po teli accidere . Nimirum vel ita, ut id ex natura sua, ac per se extensum diuiduumque se, vel ita, ut posse dinudi,ratiotae dun taxat alterius, sibi ve-D dicet. Hoc eo sito, non adducimus in controuersiam . virum anima hisce
omnibus modis diuidua sit. Constat enim, non posse illam in partes physicas secari, eum non constet ex materia & forma: liquet etiam , posse in Metaphysicas distribui, cum habeat diuersos essentia gradus, pr priumque genus,&di fierentiam,vi docet S. Thomas i n qu stion ibus diis
E que vero de animae sectione in suas
potentias difficultas est, cum nemo inficietur, competere ei diuersas iacultates, ac vires , quarum ministetio actiones suas obit. Superest ergo, ut inquisitio tota sit de eo,quod territio modo sectile dicitur. Ac neque . de ipso in tota amplitudine. sed secundum polleriorem duntaxat conis
siderationem disceptatio est . Si quia
99쪽
dem quia sola quantitas prirnb, a que ex sua natura extensionem ha-
t, sola primo, ac per se di uisionem in partes sibi veta dicat, ut alibi tata
uaestim nobis explicatum. Itaque eanurn aris ita tus, modo quaerimus, num, quemadmodum auteria,ita de anima partes h beat, quς gartibus quanti tatis respo-ceant,quibusque,licet ex accidente,
Porro variae fuerunt hac de re Philosophorum sententiae. Nonnulisti animas omnes insectiles fecere; quod placitu Marsilius Ficinus Platoni ascribit,lib. a.de Platon: s The logia,cap. 3. & lib. 8.op. r. ac secu nisdum Platonem non posse formam druidi. ostendunt Plotinus, Num γ' nius. & Ammonius apud D. Greg. Ni isti ,1 de Anima, cap. I. &D. Nemesius lib.de Natura humana,MR. a. Idemque opinati sunt Simplicius prinici huius operis,lex. r.& hoc in libro,teviab.&Caietanus Thienen-fis, de Senensis Hugo, quem refert myonarius in suo opere de Nutri
sutionem non viderii ratione alimnam. verum haee sentetia neutiquam probanda eli,cu ri videamus,ramum ab arbore prς iactu vegetari,& froadescere. & utramque partem lacertae diuisa animali motu cieri, atque
debui uere; qnod certe aliunde non prouenit, nisi quia horum vivetium anuna diuisone quantitatis diuiditar, peractaa. diui sione. in partibus No omnes seorsim residet. Quod & Aristoteles
animae sui hoc in libro, cap. 1. text. ao.&in lib. indiui ibiis de Iuventute, &Senectute, capite I. lcs. docer, aiens,animam plantae,&quorundam animalium actu unam esse, potestate plures , qui secta viuunt. I. ge D. Idem sentit D. Augustinus in libro b Io.l p. q. de Quantitate animae, cap. 3 l. aliique s artac. 8. Auctores communi cosensis. Adve iter u . in I. tendum tamen est, exanimantibus, a d. q. . quae in partes secta vivunt, nonnulla poli diuisionem minus diuturnam v tam ducere ; quia non remanen eis insteumenta , quibus diu se rarari queant. Imo & ex plati tis,ut testatur Ar illoteles creato libro de Iutientu.
A vivunt,illae auulsione seruntur: quia aliae plus, qvim hae requirunt ad sui strutelam, ideoque a maice abiunctis secescunt. Altera sententia fuit quorundam, quos commemorat Sixtus Sen. lib l. Biblioth.sanctae,annotatione 8. Item Gerandi cuiusdam , quem refert Ar- geminasini. distinet. 8. quaeiba. a CaP. I hu-tic.i. existimantium . omnes animas ius lib. q. l. diuisibiles esse. Haec tamen assertio, art.6.
B qua ex parte intellecti uam animam No omnes comprehendit, absurdi erroris falsi. diuisibilo ltatem continet.Si enim anima intel lectiva seret extensa, non esset miritualis substantia ; cuius oppomum superius demonstrauimus. Item, dependeret quoad suum esse a materia, ut ceterae Armae diuisibiles, &eius fluxu particulatim dilaberetur actione ea oris in humidum grassa
tis; sicaue non iam immortalis foret, C sed Gaura, niortique obnoxia. Plura contra hanc sententia lege apud Da-
eadem fide, qua tenemus, anima intellectivam esse immortalem S spiritalem, tenendum quoque, non esse diuiduam, siue extensana. Non recte quoque sentiunt Ian- Phusicis dunus quaest. s. lib. I. huius operis, rationibus& Pomponatius libro a. de Nutri. coeludi potione, cap. II. aientes, set a fide tene. eelh , ani-D ri,animam rationalem indiuisibilem mam ratio esse. Namque ut phy sicis rationibus natem esse lconcludi potest, eam corpoream el- in diuisib, se, spiritualemque substantiam; uti lem. superius ostendimus , esseque immortale, ut suo loco patebit; ita eandem inlectilem, atque inextensam esse argumentis a natura ipsa petitis conuinci potest.Quid aute de ceteris animabus existimandum sit, inprogressu statu a
Consularis articulo superioris
duabus extremis sententiis,s quuntur aliae duae quasi medite. Unasserentium, omnes ac solas animas persc-
100쪽
Placita persectorum animalium indiuiduas .
philoso- este,& in extensis. Altera arbitrat Phantium lium,omnes etiam persectorum ani- circa ani- malium formas extensas esse,&dimas perse uiduas,excepta rationali o Prima aiactorii an, sertores habet Alexandrum x. de Α- mallu, di- irima,c. o. Magn. Albertum in Su uisibiles- ma, de Homine,& i. de Anima. cap.
ne sint, an vir. D. Thom. .contra Genti cap. 72.
indivisibi & i. par. quaeli 76.art. 8. Caietanum
Iesia ibid. Heruaeum in I. Senr.dist. 8. q. . D. Bonavent. I. dist. 8. in 1. pari diit.
quaest. 3. Alensem lib. 7. Metaphycadtex. 1 6. Ferrariensem hoc loco,quςlt.
tem ad hanc sententiam illus radani TripIex Caietanus . loco citato , triplex esse formarum formarum substantialium genus et genii S, ex unun earum, quς in se spectatς ςque icntentia primo totam & quamlibet illius par QMeru tem respiciunt , cuiusmodi sum formae corporum vitae expertium, Vc
lamentorum , quae nullam materiae varietatem, aut organorum distinctionem desiderant; proprerea quod apparatus omnis ad eorum formas in qualibet materiae portione continetur . Aliud est genus formarum, quae disparem habitudinem ad totam materiam, & illius partes seruant; nimirum, quia diuersa organa,& dita similem in toto, atq; in partibus dispositionem exigunt,& totam mat riam , tanquam primum suum perfectibile ita informant,ut aliquam eius partem seorsim informare nequeat
Quo pacto se habent hominis perfectorumq. animantiu ormae; nec enim animus rationaI 3aur animaequi abscissum pedem intormat o In
rtio genere numerantur eae krms, aliae, licet diuersa organa requirant,nc totam materiam a tuan ut etiam in parte avulsa residere qucant, non eadem tamen ratione: totam Cnim materiam informant, ut primarium
subiectiani, in quo obtiirent omnia νquae in suo naturali staria petunt: a iunctain vero,ut subiectum secundarium, ac minus ad obeundas oper
tioncs instructum: huiusmodi sunt stirpium & animantium imperia ciorum formae, quae in duas partesticia secundum utramlibet z vivunt. His animaduersis huc in modum D. Th. set
D. Thomas loco citato primae partis tcntia, es. sententiam suam confirmat. Ea for- ac solas ama,quae totum corpus,etu' partem ninias pila
separatain indiscriminat illi respicit,. ctorii ani- diuisibilis est; quae veto non ita sese mali u esita habet,in diuisibilis; atqui lar om- idiuiduas,nes, exceptis perfectorum animantium, indiscriminatim respiciunt i tum corpus , eiusque partem se par tam, non autem formae perfectorum
animantium s ergo i Ilae diuinae sunt, hae vero indiuiduae& in extensae. Asia sumptionem probat; siquidem com- Pertum est, in parte a toto te iuncta remanere formam impersecti animalis; non vero perfecti. Vade illius pars animali motu agitatur, & dolotis sensum habet: huius vero minime. Neque officit,quod peracta diui- Membriῖsione membrum perfecti animalis perfecti a- auulsum palpitet; id enim, ut recte nimalis a-
ait M. Albertus in Summa, de Homi. uulsu cu Cne, q. 2. art. 3. non ad anima praesen- palpitet-tiam, sed ad spiritus vitales,quorum in huius membro maior copia viget, reserri debet , quod etiam cernere licet in trunco, & capite hominis r cens iugii lati , in quibus tamen certum est,non manere animam . Idem confirmat locus ille Aristotelis ex cap. I. lib. de Iuventute & Senectute,
di hoc in Iib. cap. 2. tex. 2 o. ubi inre ranimantia,quς secta vivunt, sola imperfecta connumerat. Qia si quis obiiciat, pari ratione dici posse etiapartes insecti animalis nota abali --, sed a spIrilibus moueri; id ex corefellitur, quia imperfecta animalia
post dissectionem conspiciantur nutriri & augescere, sicut an ira,vt patet in lumbricis,&quibusdam aliIsrveI saltem diutius cientur 3 cum t men non plus spiritibus abundent, quam persecta animalia. Secundo, probatur eadem opinio testimonio etiam Aristotelis,qui capites. lilii. de ortu & Interitu, di serens de perfectorum animant nam
accretione, docet, eam ficit man e, quod augelait,codem,secundurni partes tormales, non autem iecur
dum materiales; quia scilicet et x animantes, dum vivunt, ea a terra