장음표시 사용
161쪽
' mementa curabit ex univer Sa terrae in assa uncinatas , ω-
hamatas particulas aequali copia, eademque vir- tute p aeditas omni tempore emitrii. Rursus has particulas rectas eo usque ascendere , quousque pynsilia corpora invenerint,quae constanti lege in terram adducant; quod certe consilii, & ratio nis quamdam Speciem praesesert . Et sarie hau ramosae es fluvia, vel sunt elastica, vel perfecte
dura , vel mollia . Si sunt elastica ex linpactu in corpora pensilia resilient quidem n.333 , non
ea tamen secuin adducent. Si autem Vel per cte dura, vel mollia fuerint, corpora ulterius sursum promovebunt n.413) , non tamen deor sum abripient. Neque enim reponas, .ham Esequvia suis brachiolis corporum poris infigi, ac postea veluti captam praedam deferre ad terram, id enim probaret primo corporam graVi tatem respondere pororum numero, cum hoc aucto major esse debeat quantitas effluviorum , . quae corpus deorsum rapiunt. Deinde superest eaplicandum, unde haec effluvia tantam vim ha-beant, ut ingens corpus, in quod incurrunt , postquam suis brachiolis veluti religaverint, ad terram debeant pertrahere, non enim dici a P -- test id ea obtinere ratione suae grmitatis , Cum id supponat gravitatem effluviis intrinsecam, ceteris vero corporibus extrinsecam ; neque ratio ne alicujus internae vis, tum quia non explica-bitur quid sit hic internus veluti sensus redeundi ad terram capta praedat: tum quia Vis haec cum inertia effluviorum haud poterit conciliari . Ex his porro omnibus, aliisque multis , quae magneticis G assendi effluviis possent objeciari, patet aSSignatam ab ipso gravitatis cauSsam icommentitiam esse, utcumque ex ipsa graVitatis Phaenomena conetur derivare incertis falsis que conjecturis .
censura μυυtonianoe attractionis .
43o. Si attractis nem cum Nevutono dicas cognitum esse Et D , cujus ignoras caussam t
162쪽
aso. ): quaero an putes attractionis cauSSam e SS maderiae intrinsecam, an extrinsecam. Si dixe-
ris io trinsecam , a Peripateticis solo nomine di- - tas i n. 257 , asseris enim gravia deor Sum ten- .dere, quia ab interno materiae principio habent ut attrahantur a terra: hoc est , quia ab interno principio habent, ut ad terram de S Oenda ut, ,
quod certe est nihil dicere, & idem per idem
explicare . Si attractionis caussam dixeris male rix extrinsecam , ea certe vel a cartesianis Vorticibus, vel ab aetherea materia, vel a magneticis effluviis erit repetenda , quae tamen Omnia
gravium effectibus explicandis inepta esse demonstra 'imus n. 447. O seq. . Si Vero attractionem vim materiae insitam appellaveris, Vel intrinsecum materiae attributum s num. 33 r), iterum in Scholasticorum ' qualitates recidis, ut
432. Ad haec: attractio, unde gravitas o TI-tur , Vel est diversa ab aliis attra ionibus, Vel est una eademque . SL secundum dicas, quod Berno ullio visum fuit, leges cohae Sioni, attractioni tuborum capillarium , attractioni ma-gneticae, & gravitati communes nunquam a SSi-gnabis. Si primum cum Nev ut Ono as Sera S , jam Pro singulis essem bus nova statuis diversa principia quod a naturae simplicitate abhorret . Deinde plumula prope ingens aedifici tam posita minime descendet, etsi libere demissa , utpote quae ab aedificio , cui continua est , fortius attrahi debet . Neque enim reponas
terrae: attractionem quae ejux maSSae e Si Pro-.
Portionalis, attractionem aedificii superare . Si enim hoc verum, unde fit ut aquae guttae ar borum ramis Suspensae ab attractione haereant, telluris attra Elione minime obstante λ Uude fit, ut per capillares tubos ascendant attracti liquores terrae attractionem superantes Un de fit, ut magnes serrum. a terra ele Vet, a Ptelluris attractionem vincat λ Certe , quaecumquet sit terrae attramo, non aget in plumam ni S 1, in rat ne massae ipsius purmae, adeoque Vi Suam se
163쪽
minima, alias pluma foret pene immensae gra ritatis. Tandem vim materiae insitam variari debere per Solam distantiae mutationem, acleo ut sit major pro minori a terra distantia, nemo unquam intelliget. 432. Corolle Vera gravitatis caussa ignota adhue t , nisi dicere velim uveum aliquibus Philoso phis eam esse ab immedia in operatione Dei, vel
ab ejus voluntate , quae . ad conser Vandum universi ordinem , ut omnia corpora in terram tenderent, sapientissime determinavit . Ita sane videtur Sentiendum , quousque naturalem aliquam, gravitatis caussam Phaenomenis OmnIbus Parem,
invenire datum fuerit ARTI GULUS II. De pineipuis Gravita Is
433. DUnitiones . Gravitas ducta in numerum P Irricularum, quae corpus componunt, dicitus gravitas absoluta vel pondus quare pondus est Summa' gra Vitatum , quae Singulis partibus cor pus efformant rbus conveniunt :434. Si gravitas in corpore spectetur relate a m lumen', vocatur aravitas specifen i Hinc dicuntur' ejusdem specifcch -gravitatis corpora aequi p nderantia sub pari volumine: diversae autem specifcs gravitatis corporae , quae Sub aequalibuq volumini Lus diversum habent pondus , I ludque specisce gravius , quod magi S Ponderat . . 33c Corollarium I . Ostia gravitas absoluta seu pondus est gravitas ducta in massam sn. 433), jam gravitas specifiea erit ut quotus graVitatis absolute diversae per volumen s ex n. 123 . 436. Cesol Inrium II. Quoniam- densi vas corpo rum exprimitur quot O materiae is r u lumen d I. Visae ras in F, gravitas autem tabso Iuba est ut materia sn. 433ὶ, evidens est gravitates corpD. rum specificas quae exprimuntari WIuoto raVitatis
absolutae per volumen divisae n. 433 eandem
inter se rationem habere , quam habent corpOrumi densit et te S : propterea :quae . de comparatis
164쪽
corporum densitatibus alibi docuimus m ias &sem ), etiam gravitatibus specificis aptari Esbent. 437. Gravitas respectiva est ea, qua de Sce
dit corpus Parte aliqua suae gravitatis impedita: talis est gravitas, qua lapis Per aquam descen dit, ubi pars aliqua ipsius gravitatis impeditur in aquae resistensia superanda . absoluta vero gravitas respective opposita est illa , qua libere
descendit corpus in medio non resistente. 438. Scholion. Corporum pondera Oxplorari soIenteommunibus quιbusdam mensuris: nempe libra, uncia dic. quoe Pro regionum diversi ιate varis omnino suntl. ' Italia libro romana eommuniter adhibetur, quae eontinet unicas I 2, libra autem maior . habet uncias 16 , quoelibet uncia dividitur in drachmas, g , drachmo im scrupulos 3 , scrupulus in grana 2C.
PHAENOMENON Ii corpora gravia, cujuscunquo
sint f nrs, magnitudinis ae ponderis, Iibere sibi. commissa a quali velocitate descendunι in med o non resistente, eodemque tempore squa ια- spatitim me-
q. p. Celebre hoc gravitatis phano me non ex quibusdam experimentis in pleno captis intulit. Galilaeus. Illud deinde clarius, accestius Probavit me 'Vtonus periculis in vacuo fams : ibi, enim ex eadem alti Ludine demissa lanae floccu-lnm, pluma, & ausi frustum pari tempore functum attigerunt ; restituto aut eru recipiemi aere corpora Praedicta ceciderunt diversa Velocitate . . Haec experimenta pluries a Musschembroelii O , . Gravessando Nollet O , aliisque p&ri Successu repetita nullum relinquunt de phaenomeni v ritate dubitandi locum . 46o. Corollarιum I. Ex medii resistentia tan quam a caussa repetenda est diversa velocitas, qua corpora diversae massae, vel voluminis descendunt in pleno . Id clarius infra explicabitur 46 I. taroliarium II. Corporum pondera in medio non re si tente directam sequuntur masSarum. rotio-
165쪽
Elementa stationem , Momenta enim eorporum , quae aequali velocitate moventur , Sunt ut eorumdem mas
46ab. OPP. I Quili Det cest Suae: sa Saeadaequale PrOPortionialis I axioma V, n 8ὶ, ut qui descensus e , t effectus Er VI latis, sego PCo majori/ gravitute debet majori tesse de Scer, SuS S a qui descensus major est et lato celerios, ergo pro majori gravitate debet etiam in vacuo haberi
463. R. distinguo conseq. pro majori graVitate dcbet es e major descensus huc est major
deSscnsus , nego ςonSeq, Cum .gravitas sit vis descendendi omnibus natateriae particulis aeque communis, in nullo corpore haberi potest major in tensive gravitas, hoc est major vis de 4cendendi, sed tantummoδo haberi potest irra-- jus Pondus , quod est productum vel itatis irImo Sam s n. 433), Porro descensus est effectus gravitatis: ergo si eadem repet itur intensi V e gravitas in omnibus corporibus, eadem quoque tu omnibus erit descensus veloc ItaS, uti Stet proportio caussam inter ac affectum . Μajus itaque pondus, licet numero majores comprehendat gravitatis impulsus , quia tamen Partes numero majores moveri debent , non
auget decensus celeritatem . Conripe enim Corpus A quadruplo ponderosius B : si corpuSin 4 aequales partes dividatur, hae omnes aequiti velocitate descendent cum corpore Η, ergo idem contingere debet ubi 4 partes corpDris Λ in unum conjunctae descendant; neque enim unitae possunt celestus descendere, quam SePa
464. Inst. Aucto in su ne numero filorum, augetur cohaerentiae vis non solum exten Sive, Sed etiam intensive: nam si pondus unius librae disrum Pere valet unum filum, pondus I 1 libra-xum non valebit disrumpere 1 a fila in unum fu-
166쪽
Phys lassi Generalis . . I 63nem contorta, ergo idem dicendum de aucto gravitantium particularum numero . 46S. R. nego antec. Duplicem cum Galil aeo distingunt. Philosophi corporum cohaerentiam
Derepe absolutam, dc respectivam, Si Ve transvaesaIem . Prima est , qua reSistit corpus , ne
frangatur viribus secundum longitudinem ipsum trahentibus . Altera est, qua corpus resistit Vi- ribtis perpendiculariter in ejus fibras longitudi- males agentibus. Cohatemia absoluta, caeteris paribus, est in ratione crassitierum , Sive hiamentorum , aut fibrarum, quibus Omponitur cor-Pus : sic, inquit Musschembroe hius , cum filum lini crassi viei fetae equinae sustineat libras 3 sejus extremo appensas , senis ex ooo filis confectus austinebit libras etcoo et 43oo,
aut etiam minus, si fila contorta fuerint : en mutuo enim attritu debilitantur, dum contor quentur , sicuti pluribus, experimentis Ostenderunt Beamurius, & Musschembro e hius, Contra . ulgarem Opinionem, qua putatur fila contorta majorem habere colicerentiam, quam Si serent Parallela. Cnhcerentia respectiva, quae multo mi nDrest absoluta. ad quam plerumque se habet ut I .' IX ex eodem Mus schembroe klo, caeteri SParibus, minuitur pro majori longitudine, au Setur pro majori alta tudine , sive quoad rem Prae Σαntem attinet, Pro majori crassitie , id e St nu mero filorum , hinc utraque cohaerentia perinde ac gra Vitas eamdem semper intensive manet, .cum . uti uia filum , una libra eamdem habeat firmitatem sive sola sive pluribus aliis uni
466. Inst. Ita se habent plures particulae graves . simul conjunctae in corpore cadente , uti Sehabent duo globi versus eandem plagam excurrente β .: atqui . globus sequens auget velocitatem.
- . 467. R. di St. min. si ambo globi serantur aequali celeritate, nego min. , i globus sequensi celerius moVeatur praecedente, conc. min. , rent go conis q. U. allata Paritas recte Proced t, . . Opus
167쪽
opus e fugitibi supponantur aequali celerit 3 te praediti , quς madmodum omnes corporis cadentia PRrticulae, aequali feruntur velocitate et at, si duo globi versus eamdem plagam pari ferantur cel ditate , muter. adterum in motu adjuvat ergo
Paritas nostram concirmat Sententiam . .
46s. Inst. Ita se habent in solido Pardes s Periores, sicuti in columna fluidi io vase hospitantis se habent partieulae superiores ad in f r Iores:.Sed P rLicula fluidi supariores augent celerit cites inferiorum: sunt enim celeritates Paiticularum , quae e vasorum foraminibus effluutat in ratione altitudinum subdupli ata, ergo &c. 469. R. posse primo negari majore me non onim comparari sobest descensus suidorum evasis foramine cum libero scilidorum casu, tu flubdo enim habetur ultra pressionem Perpendicularem pressio lateralis, qua carent solida. Deinde celeritas in fluidis prosilientibus est in ratione subduplicis ta altitudinis, cum vasa maneat constanter Plena . fortasse quia partes fluidi exeuntis premuntur a particulis per vasis altitudinem cadentibus , adeoque suum inclum accelerantibus in ratione altitudinum subdi. Plic ea , Sicuti in corporibus omnibus' cadentibus e V2nire infra demonstrabimus . Verum de motu -fluidorum postea .g7O. Opp. a. Si eadem foret plumae auri in Vacuo descendentium velocitas, idem foret utriusque corporis ictus: sed hoc falsum , ergo dic 47 I. R. nego maj. ictus enim est effemis vis Vivae quae nedum a celeritate , sed & massa
aestimanda est n. 1sa . Cum Porro in ari rosit multo major massa , quam in Pluma, Pro Pte rea erit in ipso major vis majorque ictus , quam in Plu ma, licet eadem sit utriusque Velocitas. 47 2. Inst. Sint duo aequalia pondera, Rure unum , . aqueum.alterum ; habentia nimirum Volumina io ratione massarum reciproca, ubi ammbo in vacuo descendant ex eadem altitudine,
rarit Par in utroque velocitas: . sed & aequalissust:
168쪽
Physicin Generalis. Isseupponatur massa , ergo erit idem utriusque ictus seu vi&: atqui hoc falsum : nemo enim aureo potius, quam aqueo deciduo volumini
q73. H. In hypothesi majorem. futurum ictum
ab auro , quam . ab aqua, quia auti materia utis pote densa , & compacta contra paucas suppositi obices partes tota ageret : fluida autem massa dispergeretur cadendo in plures separat as guttas ac in diversa agens debiliorem exerceret Vim. PHAENOMENON II. corpora diversi generis Peridem medii- resistens υi gravitatis deeidentia D-
474. Nam primo, si duo corpora eiusdem VO- luminis, sed diversae densitatis .ex eadem altitudine demittantur, illud . citius descendit, quod densius est, illud Mero tardius, quod rarius . Id probant experimenta in celebri Lon
dinensi Templo D. Pauli a Joanne Teo filo De-
aagulerio habita coram .Nevutono , Hallejo , Jurin, aliisque pluribus : nempe ex altitudine Pedum anglicanorum et a suillas Vesicas aere Plenas, & alios varios globos demisit ejusdem .diametri, sed diversi tamen ponderis, observavitque ponderosiores citius pavimentum attigi e . Idem ante De sagulerium Ricciolus, &Dechales id prehenderant , ut propterea hoc Phaenomenon certissimum physicis omnibus Sit, a quibus Geluti minus exacte institutu rejiciun-3ur tentamina D. Frenicie, qui, referente Du-ha melio , observavit plumbeum , ligneumque globos ejusdem diametri ex altitudine pedum.x47 demisSOS eodem tempore subjectum solum
473. Secundo corpora ejusdem pondetis, Sed diversi voluminis ex eadem altitudine demissa inaequali feruntur celeritate : illud nempe tardius, quod majus volumen habet , citrus vero quod minus. Id certum quotidiana experienti Rest : citius enim per aerem defertur lamina unim
Palmi aimili aequi ponderanti lami*ι bipa mari ,
169쪽
4 6 Di rentiam velocitatum , quibuS duo
corpora ejusdem voluminis , sed inaeqUalis ponderis, vel ejusdem ponderis , sed diversi voluminis Mi eodem medio resistente Piata in uere, idescendunt, sic explieand Phys ct . Ut corpus aliquod per medium' resistens descendere possit, aequale siby medii volumen singulis momentis propellere dEbet ; sud hoc medii volumen mutationi resistit s n. et w ) . ergo corpus descendens aliquod pati debet vel citatis detrimentum. Si corpora cadentia fuerint ejusdem magnitudinis, etequale medii v
lumen singulis momentis, e loco pellent, adeoque aequalem ex parte medii resistentiam . patientur, ea tAmen lege, ut minus Tetardari in motu debeat corpus ponderosius . CO
cipe enim duo corpora Α , & B aequalis volu minis habere pondera et: 4 , si vis graVitatis ,
qua corpus A deorsum urgetur in medio Non resistente, fuerit et , in altero B erit 4: de eidant nunc haec duo corpora per idem medium resistens, cujus tanta sit reactio , ut v num vis motricis aradum in utroque extingue re Valeat, remanebit vis motrix in corpore Aad vim motricem in corpore B , ut I : 3 , ergo corpus B ponderosius decidet celerius . Ι-dem facile intelligetur de duobus corporibus ejusdem ponderis, sed diversi voluminis, cum
enim pondera Sunt aequalia , etiam vires gravitatis aequales Sunt, Sed volumina su PPonuntur in aequalis, ergo inaequalia ejusdem medii
volumina erunt singulis momentis e loco Pellenda , ergo inaequales virium gradus in corporibus cadentibus a medii reactione continuo elidentur , portio nempe major in corpore m. joris molis, minor in minori, ergo ex adverso major supererit celerit aes in minori corpore, minor in majori . 477. corollarium I. Quo densius est medium, per quod corpora descendunt, fit major in ipsis descensus retardatio. Nain pro majori medii densitate major es ejusdem massa n. 126 , as
170쪽
Physiciae Generalis. αγ eonsequenter resistentia sn. 241 ; ergo major
fiet in corporibus deciduis virium jaliuta, ac
major retardatio. 47o' Coroιlarium U. Licet, caeteris paribus, in corporibus cadentibus per idem medium sit major xelaritas pro majori Pondere , non sunt tamen celeritates ut Pondera , sicuti docuit Aristoteles. Nam celeritates omnium corporum C dentium ex pari altitudine sunt inter Se aequales, cum in . Vacuo descendunt .n 439 , ergo eum in pleno cadunt, major quidem continget respectu levioris corporis retardatio, non tamen ejus gra Vitati proportionalis . Finge enim duo aequalia corpora A, ct B. ex eadem altitudine descendere velocitate Io , Si primum sit duplo ponderosius altero, quo tempore Aa mittit 1 velocitatis gradum ob medii resistentiam , B amittet 1, ergo remanebunt in A velocitatis gradus 9, in B 3 , ergo velocitates
non erunt ut pondera. . Hinc notum est ab ex,
perimentis De sagulierii duos aequales globos diversi ponderis ex eadem altitudine pedum ara ita cecidisse , ut ponderosioris velocitas ad
alterius velocitatem for et ut 3 : I, cum tamen pondera essent ut I9: 1.
PHAENOMENON III. Gravia quo curique Suo ge
nio reliora , ubicunque locorum cadant , lineam sensibiliter rectam, atque horizonti perpendicularem suo motu desseribunt.
37s. Hujusce phaenomoni testem habemus quotidianam experientiam , qua compertum fit corpora quaecunque libere ribi commissa, ubicun- qtie locorum cadant, per lineam sensibiliter rectam ferri deorsum, aut in sua quiete te luris superficie per recta in lineam incumbere .gyin Corollarium I. Si Terrae figura physice sphaerica supponatur, corpora omnia Versus telluris centrum resia tendunt: Exhibeatur enim
terra circulo DSI fg. 393, cujus horizon Sit tangens BDC, si corpus A decidit per hori 2Dnti serpendicularem AD, patet perpendicularem