장음표시 사용
81쪽
Etenim sio disserunt nutritio, di augumetatio ration e. s Ideo nutritur quidem,quousque salvum fuerit, etsi di
minuatur, augumentatur autem non semper.
Et nutritio augumentati ni idem quidem est,ipso a.-tem esse aliud. 7 Secundum enim quod est id, quod aduenit potenti
s seeundum autem quod solum potentia caro,nummen
state est; etenim media nutritione via uentis reparatur substantia,atq; instauratur. ' Quapropter sola ratione accretio. nutritio differunt,cum ex eodem fiant alimento, &ad varios terminos, ae fines tendant. Praeterea quandiu saluum manet animal, etsi decretionemi subeat, nutritur, sed non semper accresciti. 6 Quamobrem nutiitio idem,
quod accretio existit, ratio tamen est
diuersa. 7 Etenim eadem materiaisvi uenti adiecta corpori, quatenus caro
actuali praedita magnitudine potestate est, ipsam augere carnem suapte natura potest. 3 Quatenus vero substantia dumtaxat carnis potestate est , eandem nutrire valet. Sed ut pleniorem accretionis cognitionem habeamus,quo modo efficiens, & patiens ad accretionem,& nutritionem essiciendam concurranchreuiter declarandum est.' Anima igi- tur, quae forma sine materia dicitur ac- cretionem , di nutritionem efficit , quatenus quidem in materia est, haud haec sine materia praestare valens, sed ut im- materialis quaedam existens facultas , hoc est, non ut haec anima huius singularis Socratis, a ut Platonis ad pr prias eorum singularitates contracta nutritionem, & accretionem essicit, sed
l ut uniuersalis qumam est facultas quo- dammodo immaterialis exiliens, quae
82쪽
in materia tamen, & indiuiduo sensibili agit, quo ut requisita conditione destitutaeiticere nihil potest. Nam si animae Socratis, & Platonis , ut tales sunt nutrirent, & augerent si Plato, dc
Socrates tantummodo nutritionem, &accretionem subirent. Solum ergo nu triunt, & augent, ut augendi, & nua triendi facultatem praecise obtinent . N Alimentum vero, ex quo alteratos ac transmutato anima proprii m auget, ac nutrit corpus, materia quaedam est actionis animarisusceptiua , atqῶ potentia immaterialis existens. Neque enim alimentum patitur, ac. transmuraturabanima, ut haec Socratis, aut Platonis
caro,& magnitudo haec fieri potest, sed
quatenus potentia caro,i& magnitudo existit. Ut enim anima essiciens nutriationis, & accretionis causa non est, ut
in hae signata si ac sensibili inest mat ria, sed ut immaterialis qua dam faculistas est, ita & alimentum,quo nutrimur,& augemur,non patitur ab anima, ut
haec caro huius indiuidui, & haec ma gnitudo esse potest,sed ut caro potesta. te est, quae tali competit speciei, di m gnitudo,quam tale requirit vivens. Si enim ex alimento solum ut Socratis, aut Platonis caro, & magnitudo pol ctate est,accretio, & nutritio fierent, Plato, Socrates tantummodo accre-Κ a tionem.
materialis , habeas & quaas eum po tenti
83쪽
i Si autem amplius sacere nopollit.
tionem, & nutritionem sumerent, allia mentum ergo ut immateriale quiddam est ab omni singularitate seiunctum caro , & magnitudo potestate est. 3x Si igitur activa animae facultas, & passiua alimenti potentia iungantur simul, ma tores immateriales erunt, hoc est, Vtrae que simul iunctae potentiar, unum quid maius, ad quod nutritio, & accretio tendunt,esticient. Neq, enim caro h sc, aut illa existet magnitudo, sed hominis caro, & amplior magnitudo hominis: quandoquidem natura lin corpore vi uentis augendo, ac nutriendo Socratissaut Platonis haud carnem, & magnitu dinem sibi proponat, sed hominis carinnem, & magnitudinem, quam suapte natura requirit homo , hoc vero, aut illud esse per accidens tantummodo ina
erum ut tandem aliqua de natura decretionis dicamus, quoniam ex dictis de accretione colligi facillime potest , quae decretioni essentiales competant conditiones , id tantum quaeromus, cur eadem corpora ad certum quoddam tenipus crescant,postea vero decrescant.
Cum 3 Igitur anima, quae aceretioinnis, & decretionis principium est obsenium, & calorIs naturalis debilitatem eo redacta suerit, ut amplius nequeat In dou a in
84쪽
in proprii substantiam corporis tantam
alimenti portionemrvertere , quanta deperdita est, & plus elabitur materiar, quam reparet , ac similis generoso fuerit vino,quod initio infusionis aqvgpotens, ac generosum est, eadem vero perseuerate fit semper minus validum, adeo ut tandem tota eius perdatur virtus,&mera fiat aqua: sic anima in s nio debilitata calore ob continuam cualimento pugnam iam fracto, ac diminuto , haud amplius alimentum suificiens omnibus partibus dispensare,&in propriam substantiam vertere potest, atque ut se conseruet unit, & constringit corporis partes, ne maiOIem, quam par sit, adinvicem habeant di - , stantiam, maioremq; Iaritatem acqui- irant. Neq; vero ita fit viventis decretio,vt virtutis quae in generoso inest vino, debilitatio. Etenim vinum cum vir tutis iacturam patitur , propriam haud formam, & naturam conseruat,sed c tinuo ad aquae formam tendit. 6 At vi, uens cum decrescit propriam non amittit formam , sed magnitudinem solum, ac materiam, in qua inest forma, non quia animae particulae consistant,ac minime cum materia fluant, sed quiad crescens animal in naturam alimenti haudquaquam transit. Atq; haec de ac
cretione , & decretione dicta sint satis.
, sed miri viao, sempee amplius mixta in fine aqn sum iacit x aquam, 3 tune diminutionem Rei quanti. 4 is a autem manet
85쪽
Tex. I 1 Quoniam autem oportet primum de materia & de vocatis elementis dicere, & si finit. si non,' itru sempi . mnum sie unumquodque, an generatur aliquo nindo,& si seneretur , uti um ex se nulcem sterierentur omniae de moὀo, an aliquod pri. muu EOI ua, unuin sti
cere, de quibus indeterminate dicitur nunc.
generant.&qui ea. quae ex elementis segregatione ututur.& congregatione,& ipso sacere , N pat .
mixtims Quomodo autem miseeridicimus non eli determit tum inani felle.
Iam 3 vero quoniam ortus, ac in t ritus rerum causas indagantes de materiali primum causa, scii de corpori-ibus, quae communi elementa nomine dicuntur pertractare cogimur, an re rum principia sint, nec ne, & an eorum unumquodq; aeternum, ac perpetuum sit, an aliquo alio modo ortum, ac i teritum iu beat, de si oriuntur , ac occidunt elementa , an omnia ex sese vici iasim eodem fiant modo, an potius unum ex eis, ut principium existat,e X quo cae
tera fiant ,& in quod alia resoluantur omnia: de iis utiq; prius , de quibus imperfecte, ac rudi ter loquuti sunt Ve
teres, nempe de mixtione, actione, passione, & contactu dicamus oportet quandoquidem elementa in piaesentia consideramus ut mixtorum principia sunt, in quorum natura, & affectioni. bus in uestigandis noster hic insudat labor . Necessitas illatae consequentiae sic patet. Nam omnes Philosophi, tam qui elementa ex alijs esse genita , quam qui alia ex eis constitisse inquiunt, congregationis , segregationisq; , & actionis , ac passionis mentionem faciunt, at cog regatio miXtio quaedam est, quare ortu v rerum mixtione haud cognita
perfecite declarari nequit. 1 Etsi quomodo haec fiat plane, ac dilucide a V
i teribus quicquam definitum non si
86쪽
ε At vero nec alterari aliquid,nec segregari, congregariue nullo patiente, aut agente potest, actionis ergo , & passionis consideratio praeteriri non dcbet. 7Etenim qui plura constituunt rerum naturalium principia , generationem
Per mutuam elementorum actionem
effici aiunt. 3 Quamquam, & ij, qui ex
uno facta omnia dicunt, actionem ,&passionem fateri coguntur. 9 Atq; hoc recte quidem asserit Diogenes, nisi ex uno essent omnia non posse vicissim agere, & pati, ceu calidum frigefieri, &idem rursum calefieri. k Non cnim calor,& frigus in sese mutuo transeunt, sed ipsum ut patet subiectum mutationem suscipit, eorumve pugnam Q lli. net. Quamobrem horum, quibus competit actio, unam subiectam esse
materiam necesse est. Verum om
nia, quae agunt, & patiuntur communem habere materiam falsum est, sed
ea dumtaxat in materia conueniunt,
quibus mutiro a sese pati, de agere insi
tum est. Sublunaria enim corpora eandem cum caelestibus materiam non ha. bent. Quoniam igitur de actione,& passione, ac miXtione contemplandum est,& de tactu etiam speculemur Oportet. Neq; enim agere, di pati ea possunt proprie, quae se mutuo tangere nequeunt, neq; fieri potest ut miscea tur,
ε sed itaque alte i , possia: le est, neq; segicgari,ucque conLreMri nullo faciet te ncque palleiate. et Senim plura elementa G- flentes gunsrant iaciendo,N p mendo ab lRyn Im ill Quam itis ex uno necesse sit dicere factionem. yst hoc' recte dicit Dioge- .nis, quod si non essent ex uno omnia nori ellet tacere, di pati ad inuiceni. ut caliduini rigidari, N hoe calefien
aci Non enim tran smutantur caliditas, di frigiduas in se inuicem, sed maluieitu eli, quod sub Minim. Quapropter iii quibus es tacere,& pati, ne cile est . orum unam subicetam cile
nator arx omnia igitur talia esse di. cere non vhrum est . sed in
13 Sed side ipso tacerem pariti δε de mixtione et chnisi
sti,necesse est, di de tactu.eflpo risile te inuicem tangore, ncq; non tange ulla se
87쪽
lnaleem xliquiditer eontinis git misceri pri mum. Is Quapropter de tribus hri determinandum est quid tactus, & quid mixtio, di quid
sictio. I6 Prineipium autem aecipiamus hoc.
IVNeeesse enim entiam,qui-hoseumque est mixtio . esse his ad inuicem tactiva, et fiaIiquid faeit, hoc autem patitur prine aliter, Ec in his smiliter.
Is Ideo primum dieendum est de tactu.
i . τεα 4 2 Fere igitur, ut & alioru nominum unumquodq; dicitur multifariam, Ec haec quidem aequivoce, haec autem utera ab alteris,& prioribus:
1 se sese habet', di de in tu,
tur, quae.non quodammodo sese gunt prius. δε Quare de his tribus quiqtactus,quid mixto,& denio, quid actiqdeterminandum videtur. Atque eXOD, dium quidem a contactu sumendum est. Nam tactus suapte natura mixtior
ne, actione, & passione prior est, ab Lque illis esse,ac percipi valet,mixtio ve ro, actio, de passio, nec absq; tactu esse, nec ullo pacto cognosci queunt. cumque enim misceri apta sunt mutu4 sese tangere ex necessitate possunt, almsi quid agat, & aliud patiatur propum simili itidem modo, atqailla assici vocitrer at plurima sese tangunt corpor absque eo, quod ulla intercedat actios aut mixtio. ' Quare primum de tactu
dicendum est. s .mn. Quemadmodum igitur alia , ple raq; nomina pluribus dicuntur modis, quaedam aequivoce, quae rebus nullam substantiae communionem habentibua competunt, quaedam analogice, quae cum pluribus conueniant rebus, una proprie, ad prius , alias improprie, agposterius quae pendent ab ea, misi, cant: sic etiam de ineret asserendum est,quod unam propriam notionem habeat , reliquas improprias, & ab ea quodammodo. ortas. 3 Tactus ergo proprie dictus, si alios improprie dictos omittamus tactias, attribuitur ijs, quae
88쪽
magnItudinem, ac situm habent. η His vera, situs squibus, &'locus comperit. 3 Atq; ideo mathemiticae etiam quantitates tactuml,& locum habent, siue ut mente a sensibilibus abstractae, siue
ut actu extra animam in rebus naturalibus existentes considerentur . si Quare si hoc modo sumatur tactus, quemadmodum in physicis definitum est, ea profecto se mutuo tangen d , quae determinatas habent magnitudines, itaque obtinent situm , ut corum sun ut etat rem a sint. 7 At vero quoniam situ S Omnibus,quibus,& locus competit, prime autem loci differentiae sunt sursum , &deorsum,isiue simpliciter , siue secundum quid sumantur: sursum autem, ac deorsum simpliciter quidem locum intelligo , qui extrema suapte natura con tinet elementa, secundum quid vero, qui media es emcnta , Omniaque mixta comprehendit: ' omnia profecto, quae sese mutuo tangunt, grauia, aut leuia erunt, siue grauia, ac leuia simplici uter sint, ut terra, & ignis, siue secundum quid, ut aqua, & aer, & omnia mixta. 9 Quae autem sic se habent, inuicem activa,& passiva sunt, cum ea
dumtaxat corpora grauia,aut leuia exi- is aut, quae ortui, ac interitui obnoxia lactivas, ac passiuas habent qualitates. uapropter manifestum est, ea ma-
s Etenim muthematicis simi , ter redde aduet ei actus,&locus . siue e ιt separatum vi, umquod', ipsorum , litie
alio modo. a PDι onns. 5 Si igitur est, ut determina tuin est prius, tangere vlti nia habere simul,lixe virque tangent se inuicen. quaecuq; determinatas in τι uudines,& positionem habentia', simul haud ni vitiara . . ἰ I
ν Quoniam aute pe sitio quidem quibuscuinq; , & locus
inexistit,prima autem disserentia Ioci sursum, & de oriasum, uec talia oppolatorum:
ε omnia se invicem' tangstitia grauitatem utiqtie habeo
io Quapropter manifestum est, quod liaec tangere nata
89쪽
sunt se inuinem,ctuorum di stinctis magnitudinibus si--il vltima sum exit ei tibus moti s . & mobilinus ad inulam Tex. M t Quoniam autem m Mens non similiter mouet, qu dmouetur hoc quidem negeste est motum, ia ipsum i
x manifestum est, quod in s cietite dicimus similiter ry etenim mouens tacere aliis .
quid inquiunt,dc faciens vici l
uens omne iacere, fi faciens opponemus patienti . a me autem,in quibust, motus, passio, et prisso autem est, secundum quod alteratur solum vDRI, hum, di calidumias sed mouere in plus est ipse
xime propriE suapte natura mutuo sese tangere, quae distinctis magnitudinibus praedita simul habent extrema, di vicis.
fim agere, ac pati, mouere, ac moueri aptarunt.
Atq; viaIiam tactus notionem inis uestigemus. Supponendum est duplex mouens esse, aliud quidem quod cum aliquid mouet,ab eodem vicissim m uetur,aliud vero quod ab eo,quod mouet haudquaquam mouetur. Qui indam hanc eande ditarentiam in agente, ac patiente esse putant, 3 aiuntquaut mouens mobile,& immobile datur, sic agens patiens,& non patiens conce. denda esla,omnem oves agere, & omne
agens mouere arbitrantes. 6 Sed v re istiuntur ::nam inter agens, ac mouens ditarentia est, eamq; determin pe oportet. y Atq; omne haud mouennagere perspicuum maxime erit, si quoanam agenti opponatur patiens consi derabimus. Etenim id patiens pro prie est, quod passionem aliquam, dea flactionem suscipit, sed pastio,& aDiscitio qualitas quaedam est, secundum quam aliquid, alteratur, ut albedo, do caliditas, quare proprie agere idem
erit, atque alterare. ' Mouens igiturulatiu quam agens patet ,. cum mouenmiscadum quaincumq, speciem motus, agens vero inerationis motu dum
90쪽
xat moueat. ' Ex his manifestum est ea, quae mouent, partim quidem mobilia tangere, partim vero non , quandoquidem inter ea solum proprie insit
contactus, quae vicissim mouent, ac mouentur. 30 Quare tactus in uniuersum acceptus ijs competit, quae simul eXtrema habent,& vnu motivum, aliud mobile est; maxime autem proprie ijs tactus inest, quaeivicissim mouent, ac mouentur, in quibus mutua reperitur actio , & passio ob communem, quam obtinent,. materiam. Verum lautem est id, quod lagitab ea re, quam tangit, ut plurimum tangi. Etenim omnia fere, quae apud nos sunt, cum mouentur mouent, eX quo necessario quod tagitur id tangere putamus a quotagitur. . 3 Interdu autem dicimus solumouens id tangere P mouetur, & contra quod tangitur id non tangere a quo
tangitur. At quoniam ea, quae eandem obtinent materiam, cum motum subount,mouent, id, quod tangitur necessario tangere arbitramur. Sed haeca veritate maxime aberrant. H Nam
siquid mouet haud motum ab eo, quod mouet, tanget quidem mobile, sed ab
eo minime tangetur, quemadmodum accidit cum aliquis molestia nos afficit, si uos enim ab eo tangi affirma- lmus, quem nullo modo tangimus. Ex
, Illust istieae ma festum est. quod est quidem,ut mouen intra mobilia tangant, est ad
gere uniuersaliter quide est positionem habentium . Scriuitis quidem motivi, huius autem mobilis, ad inuicem autem motivi, & mobilis, iaquibus existit facere, di pari. it Est igitur ut plurimum tangen id quod tangi tan
gens: II, etenim mouent mota om
nia fere, quae cora sunt qui bustumque necesse, & apparet tangens tangere quod tangit. I 3 Est autem ut aliquando inquimus mouens tangere solum id. quod mouetur. quod autem tangitur, non rangere, quod rangit tr4 sed quia mouent mota ea. quae eiusde generis, necesso videtur esse, quod tangitur. rangere.
ue inimobile existens, illud quidem tanget ipsistit mobile, illud autem nihil; s inquimus enim aliquan is tristantem tangere nos, sed