장음표시 사용
171쪽
ctus nam in Igne puro summsi calorem ita seqititur summa siccitas, ut in puro Aere suo ma humiditas. Addebatur, Terram ob distantiam a Coelo, debere esse frigidio rem Aqua;& Ignem Cplo propinquiorem,calidiorem Aere.Haec in statia iam in pr cedentibus est siluta, cui s.lutioni addo rationem illam si quam habet vim, solum
ostendere Elementa ita esse assecta, quatenus aetii in Vniuerso inueniuntur, non autequatenus absolutE conlidcrantur ut sincer prima, simplicia, pura. Addebatur, excellentiam viii s oli competere. Respondeo id esse uerum de his quae sunt ab uno, adebui per primum competat alijs, non de nil cis. Addo excellentiam uno modo sumptam uni soli competere,ut calcar siccus, uni conapetit, calor humidus es reri. bico Tertio eam Sententiam esse ueram de Gradu Formae,non de Subiecto, ut sumim albedo Mnfinitum exposcit gradum supremiam, potest tamen Subiectis uariis copetere. Adiado demum, excellentiam primo uni s li competere , at secundario posse competere
alijs. Instabatur postremis, quia Definitiones earum Qualitatu ab Listotele traditae
non aeque competunt omnibus. Respondeo, primo eas competere omnibus aequali iater in suo genere,ut patefeci. Addo, Aristotelem in tradendis Definitionibus praeseratim id considerasse,quod cis competit in constitutione mixti.
An in Vmures inueniantur Elimenta sincera, oe .X MIL
Sserui Elementa in Universo impura & permixta inueniri, quod an sit uertim, satis est dubium,& dignum ex se ut accurat E cosideretur rEt quoniam sinceritas considerari potest elim in Universo Et Sto,tum in partib. insuper cum in Substatialsi in Qualitatib. ides delingulis hoc obseruato ordine uerba secia. Na prim ut excitemur,'sis
rationes affera pro utraq; p arte. Secundo,eliga & approbabo parte, qua puto ueriore.Tertib, dilua Rationes aduersas. Du Mentis acie in Coelum uertunius, intuemur illud omni ex parte sincerum & purum, at dum in orbem mortalem conuertimus, contrarietati & uarietsi obnoxium, nullum Elementum secundum toet,im inspicimus sinceriam, in omnibus enim conspicuὸ resulgent impuritates, ideo de hoc consentiunt omnes, nullum apud nos reperiri Elementum, quod secundum imetum ab impuritate si immune. Propterea de hoe solo est dubitatio, an in eis saltem partes aliquar inueniantur sincerae.Quyd inueniantur, primo osteditur, quoniam in memri Vniuer nil reperitur, quod toto suo genere sit praeternaturam asseciam: at impuritas,&remissio est dispositio praeternaturam, ut dicitur in secundo de Coelo, trigm smoseptimo: est enim impotentia, & imbecillitas quaedam: quare non est tribuenda
uitiuerso generi Elementorum. Et confirmatur,quia dispositio praetor natura est uio- 1 lita init autem uiolentum est aeternum, nec uniuersae speciei competit, alioquin
daretur posterius sine suo priori, dispositio enim praeter naturam est posterior, & est secessus a dispositione secudum naturam, & potest competere nonnullis particula ibus at non uniuersi: speciei. PKtere in eo quod perfectum est,nil inuenitur quod sua perfectione sit destitutum. Mundus est corpus absolutε persectum, quare nil in eo imuenitur quod postrema perfectione careat:& quia Elementa suo ordinc modum con sticinint, & sunt primae partes Mundi, minimό putandum est saltem in partibus no nullis,ea non esse priniita sua puritate,& sinceritate. Et confirmatur, quia ut dicitur in tertio Phy sicorum,3a . In aeternis esse & posse,non distinguuntur, & praesertim duconducunt pro Universi persectione. Prpterea, idipsum Inductione redditur notum, nam progrediendo per species singulas,quae Vniuersum complent, nulla earum inu nitur, quae aliqua in parte sua postrema perseetione non fruatur, quare id quod in caeteris inspicitur,de Elemcntis negare non debentusansuper experientia nos docet 3Pars Tertia. N quod
172쪽
quM cuni Elementa praeternatura si ierint affecta, per naturam propriam constitv tionem naturalem recti perant,veluti Aqtia prae calefacta ex se redditur frigida constituta extra fuit m locum,ex se iii cum reuertitur; qitare coli militer putandum cst,qubddum suerint in suo loco, Ne abfuerint contraria,omnem dispositionem prester natura longε a se repellant, conducentc communium causarurn fauore, de recta constituti ne. Prs terea,omne quod reperitur complicatum cum alio, & ei non repugnat repertiari seorsum a suo contrario,etiam seorsum reperitur: At datur mixtum in quo Elementa impura inueniuntur, & nil repugnat ea inueniri seorsum a cotrario; igitur etia inueniuntur. Elicitur haec ratio G Auerme in primo de Caelo,cunt. 8. & confirmatur, quia conditio miscibilium cst ut sint apta seorsum reperiri, ut dicitur in primo de ortu S interitii,cap.de mixtione. Praeterea nisi daretur Elementa pura, no daretur in tus reinis simplex,nam motus simplex limpliciu est,coii sequens ab Aristotele in priamo de Coelo iudicatur ab stirdiim, quia tunc daretur motus simplex secundum naturam,qui latilli coin peteret. Insuper comprobatur eadem sententia alictoritate Aristo totis in 3 .de Gener. Anini.ca. II .dicen tis: Ignis apud nos est sorma in aliena materia. Sed Genus hoc apud Lunam quaerendum est,indicans apud Lunam inueniri purum. Et in secundo de ortu ita teritu, a r. ait extrema S sincera Isnis de Terra, indicans extrema inueniri sincera,media vero esse no absolute mixta, lod impuriora extremis, cum sitit in medio contrariorum posita. Dentilin, opera sunt quae nobis patefaciunt conditionem rerum, sentcntia est Aristotelis in quarto Meteorum, tunc unum quodque esse persectum , dii ira valci simile procreare: at partes variae Elementorumgcnc-rant alias sibi similes;quare sunt praeditae postrema perscctione. Η aestant potiores Ritiones, qui nobis si adere videntur imieniri ita Vnitierso Elemetua secundum aliquas partes sincera 3e pura. Ex aduerso tamen variae se nobis offerunt rati nes, S: atic ri-ρ ' ρμυς tates, quae magis urgent, Ze essicacius ostendunt in Universo nullam Elemei toru par tem inueniri quae pura S sinccra omnino sint. Hoc conspiciae assirmat Aristo t. in a. de ortu intentu, et O. inquiens, non est autem Ignis de Aer, S numquodque dii locum smplex, sed mix nim,si inplicia vero huiusnodi quidum sunt, no tamen eade, ut quod Igni simile Igneum,non Ignis, e quod Aeri, Acicum,non Acr. Similiter de caeteris, Ignis autem est excessus caloris,ut glacies frigoris,ideo nec ex Glacie, nec ex Igile alia Aduersius si, Soc. Nec dicendii in cu D.Th.quhd Aristoteles non ex propria, sed ex Emps doelis sententia loquatur conspicue Philosophus ex propria opinione loquitur, nec id ex sentetitia Empedoclis proferre valuit,cu ei tribuat, quod existimauerit Elemen-μ μ . ta inuic in permutari iion posse, nec ullo pacto remitti. Similiter minus recte ait Phiae iUR' Arist.per mixta denotasse composita ex materia de forma,nam aliud est mixtum,aliud coinpositum, Arist.ait ea esse mixta: in super, ait esse Ignea, non Ignem, Aerea, non Aerein:at sola compositio ex materia de forma no destruit, sed constitii: tSimplice . naturas Ignis,& Aeris. Simplicius ostendit Elemeta non esse sincera, quoniam corpus p ditum Qualitatib.secim iis sequentibus Temperamentia, minime purum est. at singulae partes Elementorum a nobis victiatur ut colore, vel persecto vel iiii pers isto priditae,siagulae degustantur ut praeditae aliquo sapore,nulla itaq; earu est sincera
Rationes de pilra. Praeterea, ex Galeno satis pulchrae eliciuntur rationes. Na ordiendo ab Aqua ex Gat si daretur pura, vel esset congelata, vel fluens, non congelata, quia Glacies est uia ad. ρ ρρ έ. Terra & proprio termino cireu scribiti ir, quod humido aduersatur,&est aliquid Me- teorologicum; Hinc Alexander in i . Nat.qq.cap. i. rectEinficiatur Glacie esse aqua, puram, non fluentem, quia non est summetrigida, Glacies enim frigidior est, clim dicatur excessiis frigoris .Et confirmatur, quia Aristotcles in s. de Geneta Animal tu, cap. S. inquit, Dum cogelatur Aqua, una cum calore humor secemitur, & nullus reperitur humor tenuis & fluens sine calore.Et haec Ratio ualdh est eficax, de confirmatur; quia iidarctiir Aqua pura, praesertim ibi reperiretur, ubi maior est Aquae copia , potentius ualens se a contrario incolumem seruare: at in mari est falsa & permixta. binies: ter
173쪽
similiter loquendo de Igne sidalelut Ignis putus 1 vel esset cum incensione, vel noe
cum incensione non est purus,sed tanquam forma in aliena materia,egens alimento. insuper,incensio non est sinis humore,& lucriat Lux in mortalibus est ualitas secu-d non competens sinceris fi lementis, ut recte dixit AhierroreιSi non fuerit incensio, non erit summe calidus; nam inquit Arist. incensionem esse excessuna caloris. Hinc Arist.in secundo de ortu & intiritu, a 8.inquit,Maximε flamma Ignis est,hco autem est sumus ardens, sumus autem ex Aere de terra constat: si itaque flamma ab Aristot. dicitur maxime Ignis,& ea n5 est Ia nis purus,igitur sincerus Ignis non datur. Descedamus ad Terram. Si daretur Terra piara, ea deberet esse densior Adamante, &grauior quovis alio corpore, cum reliqua ex Terra grauitatem&densitatem recipiant rat portio ic, huius conditionis nusquam,&nunquam inspci: hi suit. Nec prodest suga asserentuim hi illismodi Terra puram propε Centrum inueniri,nain sigere ad Cctrum est fugere ad tenebras, & praesertim, quia per innumeras sessioncs Terrae nunquam inspecta est: in attinentibus autem ad Sensum tenemur fidem adhibere Senia sui.Et confirmatur,quoniam Arist,mhb.dfLongitudine& bretiit a te uitae, assirmat, cuncta sub Luna posita ubicunque reperiantiit, semper itinctum habere contrarium
Corrumpens;& ubi materia reperitiir,etiam adesse cotrarietatem: quare etia in Centro terrae contrarium S: impuritas locum habent. Et Averroes in quarto Meteortim,
commen. decimo, inquit Elementa non ita vcniri in locis suis sinccra & pura.Idipsit in patet de Aere,nemo eniin purum Aerem inspexi sed vel non sit in inὸ caliduna, vel frigidum,vel cum Vaporibuo permixtum .Quodautem suprema pars, qtis semes incen- Nonis dicitur,non sit Elemcntum purum,constat: quia est Vapor, & aliquid Meterurologicum,de quo loquos Aristoteles in primo Meteorum,dixit:Quem propter consuctudinem nuncupamus Ignem,non est autem Ignis,&cι Dein in hoc consirmatur satis firma & efficaci Ratione. Nam Elementa ita putandum est in Unihicrso reperitivi melius sunt affectit & disposita,at dum sunt impura, absolii te sinat mel iis disposita: quod ostendo, quoniam ea quae in Universo reperiuntiir sit bordinata sitiit, ut di citur in I 2.Metaphysica ,s I. subordinatorum autem vntim qiiodque eo cst melius dispositurn,quo proximius sterit ulteriori fini: Elementi ina mixti est Elementum, ideo impuritas Elementoriim est uia adulteriorem finem,&est secundum naturaim totius Vialitersite secundum naturam Elementi, ut Elementum cst. Confirmatur, quia esi. Adtu,est praestaimus quam esse potestat Elementum sinoenim, tum est Esementa potestate, Eleniuntum impurum est Elementum partim actu, partim potestare, ideo quamuis Ignis,& unumquodq; aliorum, ratione propria,ut sincerum, si magis tale, absolute tamen praestantius est,diim est impurum dc permixtum. His acindit, Meoruni impuritas varias & insignes Universo praebet utilitates. Ita eniim Tementa facilius, ii uicem multantusiaptius miscentur,plura generiuat,ssiri lociis gpsior, &wmperatior Antinalisi praebeat Animali inis alimentum,uon adeo missse mgngina, sed aliqua amicitia ligantur, &omnia in Universe ita sunt constituta,ut nariis sonducunt pro perfectione Universi. Non itaque sunt om ol ex parte sinccra . i
T ardua est quistiodeElementoriim sneeritat ita sublimia ingenia non
consciatiunt, sed de ea taria sentiunt ,& cnunciAnt. Plurimi liuerpretii in Aristot. existimant reperiri in Vniuerso Elementa lacundiim partes absolutEsi ii ccra,& pura. Alij inquiunt reperiri pura secundum Substantiam,non recipiente magis Si minus, impura vero secutidu Quali ratcs. Alii nullo pacto. Alex. vir suinnas alictoritatis, in a. de Anima c. 3 o. concedit dari Elemetria pura, Pars Tertia. N a &in
174쪽
3c iii sectindo Nat. qq. cap. I7. colligit Ignem sub orbe I.unvsimento non egere
D. & esse sincerum, Si purum, cum contrario non mixtum. Ex aduerso tamen Plato,de
omnes qui eum sequuntur, inficiantur dari Elementa sineem, ideo in Philebo legis tur, unumquodque Elementorum apud nos rue exiguum, & vile,nec ullo modo si certim,& intes rum,nec vim natura sua dignam seruare. Et in Timaeo ait Plato, haec nedum non esie Elementa, ut sunt materia & forma, immo, nec sillabas , hoc est ex
a1- , . solis primis Elementis composita, sed inuicem permixta. Simplieius Platonem s
qtiens, frequenter negat Elementa inueniri pura, veluti in primo de Coelo, com.8. Laci. nec non in .Physici in expositione litem decimi Sententia Alexandri assis remis dari Elementa pura, cumulatε reiicitur per rationes prius relatas. Plato eatenus minus recte sensisse vitus est, quatenus existimauit Elementa ob id non esse pora,quia sunt praedita Anima, corpus autem vivens includere debet omnia Elementa , ideo dixit omnia Elementa cile in omnibus, sed in Coelo esse redacta ad conditionem Igneam,& eminentiorem sinceritatem, in Terra ad conditionem Terream, in Aqua ad Aquea & sic deceteris,nam Elcmenta Anime sunt expertia,nec ita sunt -- sis, permixta,ut permixta esse debent viventia Corpora. Similiter probandam non pua, heia to sententiam Simplicii,in q. Physic.relatam, quod si darentur Elementa pura non
caderent sub nostros Sensus, quoniam cum eis non conu nitent, cum instrumenta
Sensuum mixta sntr hoc inquam verum non puto, quia proculdubio Sensu tachis pereiperentur, qui est aptus percipere omnes Qualitates tangibiles, nec requiritur ut Corpus Sensiim mouens it i sit mixtum, ut instrii mentum eius. Quod patet,quia Hilo. . vidcinus Coelii. Philoponus in secundo de ortu & intermi, 2 a. opiniones pii Dan. - res conciliare nititur, inquit enim, Si Ignem per visibile, & Terram per tagibile una cum Platone in Timaeo de metimus, omnia Elementa erunt in singulis, cum omnia &visibilia & tangibilia sint. At si eum Aristotele ea definiuerimus per termina ei & nectere similia vel dis milia ita poterunt esse sincera: & si poterunt,etia crunt. Et D. Hoeconcilium dubium is, quia dum taceritatem Elementorum confideramus , essentiam & Qualitatem inspicere tenemur. De his est dubitatio,quae si erunt tin pu va,etiam Definitiones ab Aristotele traditae eis competent per magis & minus,non autem e similiter. Propterea absolutheum Aristotele dicendum puto, in Univer so Elementa sincera non imieniri, veluti etiam existimauit Galetrus in lib. Hippocraeis de Natura Humana, Gin. 3 8. necnon in libro de Elementis, cap. s. & 6. Et pronesolatione difficilitatis dico, Elementa posse dici sincera, & pura duplici consid ratione. Prim id reserendo ad illud exinum& puriam,mente conceptum,com tens Elementis,diim absolutheonsiderantur, ut prima & simplicissima, necnon tamquam menserae tempe meritorum,& mixtorum,qua eo deratione puto Elementa pura nee secutidum vibstantiam, nec secundum Qualitates in Uniuerse reperiri,& hoc inresererunt Rationes supra relatae. Secund referri potest ea puritas ad Elementa, ut includentia eam puriorem dispositione, qur eis seorsim in Uni uetaso est apta competere, qlia consideratione concedo dari Elementa pura, quae est sinceritas non absoluta, sed potior, quae eis competerei valeat, & hoc ostendunt Rationes aduersiae, quam resoluti nem veram puto, cum de QSalitatibus, iam desertas Substantis Elementoriani: quia mutuo se com sequuntiir, & sormae Elementorum i tensionem, & remissionein si scipiunt, ut suo I
175쪽
potita id renue corpus quod fissi Luria reperitiiMRespondeo,ab lute nil eorum esse Ignem purum, ut iam parciccipsam aut in inparatione,&considerado Ignei uita
pluum Maptus est reperiti, dico id Corpus quod iiib Lunt Oine reperitur, esse Ione runt Ita diluitui controuerita quae apparet in Aristotelemam jn primo Meteorimi inquit; illum mini vectes , Ignem, sed per consiletudinem dici Ignem, inditans ibi Ignem pluum hola inperiri. At in Itae Gen. Anim.ca. D.ait,Genus hoc, nempε veri lanis,apud Lunam debere quςriorum est purus,& non puriis, distincta considetati ne i patefect Rationes alis aduerse facile di immitir. Dicebatur ptim nil in Universo πperiri,quod toto sito gea re sit Praeter naturam. patet Solutio, nam parvici Ele metita constitina in cursu Sc fine nata ionis, potiorem dispositionem includere; esse proximiora pristremo fini, & ine secundum naturum Vniuersi, praeserendin e ditioni propriatasatest; ut inueniantur m modo pura, quo inueniri ualent, ac ita Vniuersum erit olim,ex parte persectum . Addebatur,Aquam pricalefactam ex se reddi friugidam . Respondeo, Elcmemam se recuperare eam potiorem dispositionem, quam assequi aptassint, pro quacriam eonducunt Acconspirant causae communes &pr m Dicebatur,quod quς reperiuntur niuncta,etiam inueniuntur seiuncta. cedo, ut apta sutat inuenis Ita etiam exponendus est Aristoteles, inquiens Elementa extrema esse sincera,dico esse sincera, facta coimparatione,n5 absolute,&vt apta sunt
subsistere. Addebitur, quod nondarentur motus recti simplices. Respondeo, sat est, ita esse simplices .i imieniri possulat. Insuper,sunt simplices, quia non semper est remissio in Qualitatibus loco mouentibus. Demum,ea impuritas non est tali ut motu reddat propriε mixtum,quia semper moriis dicitur simplex, quousque ex remissione noli consurgit forma mixti. sit principium motus mixti. Dicebatur postremis,Elementa esse perfecta,cum ualeat simile generare. Dιco,ita esse pinecta,ut apta sunt esse,in qua d i spoli tione ualent simile generare,nam huiusmodi persectio latitudine est predita, ut patet de uiuentibus.Sed pulchra ex dictis emergit Dubitatio. Cum considerentu r E lementa pura, & non pura, mam eorum nomen dicatur de illis Uniuoch, uel AEquii ioce, velliti, cum Ignis dicatur de Flamma; Carbone, Igne posito sub orbe Lunae, & de sincero penitus, num dicatur AEqitiuoce λ Alexander in secundo Natur. qq.cap. II.ai t, dici am uiuoce, quod ztiam affirmat Auer es in secundo de ortu, &interitu, a I .in primo de C lo,s I. & in quarto de Coelo, 3 a. Cui difficultati respo deos, dic Elementa posse consirdeari, liel secundum essentiam,vel secudiim gradus existentiae: sicosideranti risci indum essentiam , nomina dieuntur Viri uoce , nam essetitia in induit sibili est posta: at si considerantur secundum gradus existentiae, &omnexionis cum alio, sic dicuntur non quidem a inuocEa casu, sed ab uno, qu tenus ordine quodam includunt gradus existentiae alicuius, &definiendo id compositum ex oppositis uario modo definitur ac definiatur simplex de patiun.
176쪽
na unis est, faciluis rariticein permutari, quom arta unic Qi salicisti
t Jut xionc si qua naaneat affectio eadein. Similiter uiattuor solas eradie definitiora se m ivi,ve qamia i id icani,humore Omne esse eius Uapcciei,& ita. doecaetem Qualitaut v mimis,alioquin Teperamenta no G qtiattuor, sed ex octo Qualinritaeotiam ς φ d, tur Exaduerso, aualitates illae vidctur distinctae Aquae alcimaaqimiudia is V S biispida, tamen non est Aeti quia seruat humorem Aqueu Un aemum ai: μιε ip μ' restigeratus non est mira, quia eius Humor non mucus, sed mus insneque etiam Terr sumne exealefacta Ignis est, qui, seruat ficerim. Teilaeum, virid' ' Igneum. I 3 sup eiulator Igneus comburi destruit,quod nota cilicit cales teum Proo -- pterea erroes saepε inter calores discrimen ponit, & praesertim inter coeleston;43' ' Elamentanem,u cuti x2.Metaplaysici declinoctatio, secundo de Generi Animalia inies μα' 3 quarto li 3 1.&alibi.Simplicius in .secundo, de loconi. I I .ait alteranarinae,
Pterans Ignis quo liccitatem, idipsum asserit Philoponus in primo de ortu interi.3tu, a. Loprobantur haec omnia: quia calor consumens humorem, nor, est idem*miciricunt calore humorem seruant calor Ignis de geris ita inuicem se habent. Si miri titi calor febrilis conspicue dataria caloret proprio, SI naturali, illo necat hic vita struvit; ille actiones sedit, hic perficit; ille coctionem impedit, putredinemque asset hiez facit opposita. Hinc Auerroes in secundo cap de Substantia Drbis ait, sectenisnesta tutone alienum, ut calor de Coelesti & Elcanemari dicatur . uiuoce, cum eorum' iones sint variae ita calor ori r duplex, unus. mimerarias inter Qumtates passibile .ester, qui non in e numcro huiusmodi Qualitatu &c. Confirmatur, quia si duo Elm imenta eandem specie includeret Qualitatem,in principijs rerum inueniretur aliquid redundans, sat enim est, ut unumst Corpus calidum,& similiter de caeteris, pro rosiimi,eratione & conditione. Pro reselutione loquar de calψo, in quo plures quam inicineris apparui varietates, quod dem dicam,de caeteris Qualitatibus intelligatur.
δες - -vsirpatiir dupliciter,&pro Sitinantia caIida,& pro Qualitate. Pro Substatia limo est dubium multiplex dari calidum spccio,vtSpiritus,Flammae,& smilia. Sistiuitur pro Qi alitate; volest calidivri virtut ut Lumen,Motus,Pipe quς specie distin unicie ut patet. Vel actu, Se hoc uel uitirpatur Iare pro quouis ad calidum , liel ad aliam sagalitatem reducibili,&llaec etiam specie distinguinitur,ob multas uarietates eorum in 1S cimdo de ortu & interitii ab Aristotele declaratasa Vel demum, consideratur ealor pr. γ Qualitate Spropriε sumpto calor de quo est dubitatio. Et utendit mesedistinctione specio Sc dicendum, esse distinctae uel eiusdem speciei,continge redupliciter,uel abiis lute, 6c secimdiun propriam essentiam, uel ex accidenti ob conis iudiciam cum ea si consideratii rabsolute de iocundum essentiam propriam, nimis ca-α is speciei speciali stimς accidenti uere,&ob id conitincta distinguitur
specie. Quod autem scimndtim propriam naturam omnis calor siteli isdem speciei, -μου ρὸ ostendo, nam Qualitatino iuderacit ensita, qua omia iudicat consimilem,& non ora. decipitur circa proprium obiectu . Confirmatur ratione cospicita, quia Calor I rnis agens in Aquam, eam disponit ad formam aeris, & uertit in aerem, quod non eifice rei nisi Calor Ignis de acris incn t eiusdem speciei. Si militer inspicimus saepe Calore aeris augeri per Calo rem Ignis. Praetere coa spicuc patet, omne frigus opposi tum calori
177쪽
lora Coelo productus noli distAguatiit rete aealtire Elemetitari, oste idi turpis . Aristoteseni in secundo de cito, t .3e H priino Methorum, ast crontem a Celo permotum calefieri mortalia, incendi, fle iii Ignem verti. iidd htia calor vitali s ab Elλ . tamentari di stinguatur specie elieittirese Ati teleth a.db Anim, ini. I see itid, de partib Adin alium, rap. iasseisint , Ignein ii mine Ignis denotalido i ires ena tΙ- larem,non esse causam,sed conchulam. h gwiirit miliennim nutritionis indieΙ calorem uitalem acalbre Ignes flori distinglii , It iurepti, e δ, cuir ealoi vitalis j ispiritu sit postre qllic o Elementis modiicitur. Ratio pes aditeris faciIgdilimntiir: Dicebatut si diib,qii 3 A ita excalelaeta non est Aer. Rosp deo, tabn solus calor & vibiti es humor colistitistant Aerem,sed praesertim propria forma, Aqua cucalefacta ost ilia ud adoeias. Aerem,&quoddam mixtiini,cuius calos i vapori Riis clim Ca tresistitis est collocat tu, h- . non autem ei est iiiij in is, hinc facit heliauescit.Idipsimi dicendum' ile Aere refrigearato,& Terra excalefacta. Addebatur, siccum laneum disti riuui a TErres. Resp5deo, distingili specie eκ acciden fit ob comtexabyrta alit , variantur varietate dirigere-rium,connooriim,& mensi irarum ob qua dicebamidissehre specie ex accidenti infiabsoluthic secundum propriam essetitiam. Itali initanda est Sentent. Si plie.Philosephi,& Averrois,alimitin falsa esset. Hinc Afierroe, M seciindo de Coelo, I .ait,
Ignem ut ab Igne, ita a Coelogigiti posse. Neque in F Iementis reperitur aliquid filistra,& reddundas, quamuis eadelia inalitas duobus Elemetitis com=etat,qitoniam est necesse singula Elementa imam agentillim alteram patientium inralitatus includere, ut in praeceden tibiis patefeci,& hoc varias praebet astitates.
siuattuor Aementorum, quodnam sit prastantius. p. XV III. l
Lcmentorum quodlibet pro Mundi ordine A persections, pis MLxtorum constiti itione, & demum pro viv&tima mitritione&conseruatione esse nedum utile, verum in stiper summoperὸ iaccessarium
Ratio Experientia,& Cosensio Sapientu patia faciunt: cuni qilodlibet eoi proprio persectionis gradu sit praeditu; tante no exigua est,' quodnaeoru dignitate csteris praestet&antecellat vade re sent&tia sunt uariae:Na Philosophi varij varijs Elemetis principatu tribuerimi,ut Thales' Milesius Aquae, Diogenes Aeri,Heraclinis Igni,Hesiodus Terrae,prasertim tam e lis vertitur inter Iγε & Terra, haec. n. sulat quae sibi maximε principatu Optare videntur. Pro parte Terrae est Hesiodus & Pha recides Chius; Insiiper etia nostri Theologi post Cilii Terra aiunt creatam, in Principio. n. creauit De is Coelum & Terra,adeo,ut Terra ea sit, quae ob eius praestantia post Celum meruerit inter creata corpora' numerari. Et quemadmodii datur Paradisus Cplestis, ita dat irr Terrestris,non autem 'Aereus vel Aqueus. Plato in Timaeo,de Terra loquens ait, Terram alite altriccin no
strana,circa Polum per Universum extensum alligata, diei noctisque effcctricem esse luit necnon primam,aratiquissimamq; Deorum omisium,qui nitra Cclum sunt geniti. Conspicuὸ Plato Teria teris Elementis uideriir praeserre. Atticenna in stio lib. de Coelo, c.vltimo,eandem sententiaris approbans, inquit Nittiiram inter Elcmeta
primo eXpetere generationem Terre,caetc rorum uero Elemmitorum non prim/, sed feci indo,qii:a rra illis egebat ut custodiretur. Confirmatur eadem sentcntia:quia Coelum pro suo perciani motu eyt Terra in medio quiescent ut dicitur in a.de Cplo non ita eget alijs. Simplicius in a.de Coelo, T. ait, Pythagoreos Terra nuncli passe Thronum,carcerem,& clistodiam Ioitis,quae indicant praestantiarn Tor ,qitae coinprobatur Rationib.quorum prima sumitur ex loco: ira in loco praestatissimo corpus praestanisua GemAtarum sen
178쪽
praestantissimi in poni debent us autem praestatissimus est medius,qui etiam est tutissininus. Insuper,Terracit locus & sedes Honunis,& praestantiorii Arumali inut. Coelum Dei cla superarum Mentium. Praeterea, in tuortalibus corpora mouentur ut ri quiescant,adco ut eorum quies dignit in praestet motui.caetera Elementa coliti ter
mouentur & agitantur, la Terra tanqua. a Regina, in sua sede requiescit. Insuper, Terrae prestantiam de dignitatςm p tefacti t Homines,qui Terram colunt, Terram emunt,Tetram statuimi diuini s α delis sugs,Torrae cupiunt euadere Domini, de Terrae finibus Sc possessione contend in t Me so sol in de prodeuntia tacita vut Fructus, Metalla,& Lapillos preciosa apyliant xx Terra alimeata hauriunt, de demum, illi seli dicvnxur Priticipo Reges,& diuvos, qui non Aeri vel Aquae, sed Terra praesunt,eiusque sunt Domini. Fimc Terra dici rur Antiqua Mater, ni pra Coelo, tu eoinmuni patri diciis r matrix dccustos Ho .inum, ad ch ut iii re principatum sibi optare 'Φpqr te 'videatur Ex asilhqrὶ tamen Arist.Te ram ut I o, ita dignitate infimam itidicat, putat enim ordinem praestantiae corporun rcspondere ordini lacorun ,& iure,nam continens est tanqtiam sorma,t ininus,& poploetio contenti: hine mobile primit quod Micitur Iccus Dei, cst inci a gordinis , praestantiae caercrorum si lirium corpo-ium, deo ut distantioraeab m,etiam sint ignobiliora; propinquiora vero, praeliariti ara. Hinc instine ii qu*da RQ turae, cΟRmviri oco, dum vi lcali lii id indicarc viήH mus,dicimu4 id csse secem, pulla ersin,& Tcrram. QiI d rationibus osteiΗ itur,& primis Silpiliora Cc lo sunt praestantiora, Cclum est perspicuum,& cum eo tria superiora Sicin Onia,s,la Terra se offcri aduersa Coelo adeo opaea,ut sua opaci rare sir rim Noctis,Teuchra A Eclypsis, res: qua EIometa sunt capacia Iladii ri Mn Sc Luminis,Terra cum radijsptigi at, Oscille ic pellit. Praetero calor au 'litarii ri agentii est praestantissimus, amictus iraturae, pili sans,: rteiulans, & ςletians , t ero competit
oppositiim eius. Similiter quali attuli patior titim Humor est pra stas rictai,cu sit tan-' quam forma,& sundanacivin sti, ii Hrs opponti in eo petit Terrae. Praetcrea,Ignis in actione est potens,peiae tramio in alia aclitus, in pro di ictione forinans, in miYtionet perficiens,in mixto tu constitutione origo quendoris I lucis n uilici uiti productione summe vitalis,partes liabet tentii Linias. 'furin vim includit sermae,minimum materiae, sita conditione ira inac est puri Glic nas Quali; atos reiiciens, solustro est obnoxius putredint,est Coelo ut imo, ita conditionibus stimn .d consimilis a Coe Ionici tu & lumine primo & praesertim seruatur,tina cum Coelo tanqi iam eius socius continenter reuoluitur , figuram extimam pro nank A Coelo recipitcae iii siti; si me rotuns alae. dam,qui omnia conspicue Ignis praestas tiam nobis patefaciunt. 1 inc Simplicius icierum priino Physicorum,qti inquagesimo pri ino ait, Ignis dum manet Ignis,quia similior' est forme,non recipit conti ia,ut. reliqua Elementa, & Plotinus, En.prima Lb. sexto, cap.tertio,inquit, Ignis pulcher est praeter caetera corpora,nam si rei caeteris com-- paretur sermsOSimet lociso ausa cst Luci &pulchritudo nis caeteris,cis est eminentatior, subtilior,& incorporcae naturir propinqtiror, soliis non recipi n aliena, lina caalia recipiant calorem primus haber,einicat ulget tanquain specios,&c. Hinc uel res Ignem verebantur exl laguCre, ne viderentur naturae coeliciis viliae, vim inferre.
AleaeΞtis Et Alexander in secundo Natiir. quaest zommi capitulo tertio, Se cum eo Atierroes in priirio de ortu & interitu , m declinu λ aiio, in Quit, mixta qhiae plus Iunis includunt, esse prPstaruiora. Ita Ianem ut veloci Isimum , ita Onan: um corporum pol tuis Sunum
Cotulum. . iudic. im s. Colligam iis itaquzIgnem 1 tloco , ita dignitate caetcris
179쪽
Liber primus. di eutatis GPrastantia flementorum. XIX.
Pparuit Elemento ignis primum dignitatis Loeum esse tribuendum rat quia Rationes aduersae non exiguam asserimi difficultatem, id pro resolutione dissicultatis,& aduersarum rationum solutione, duo
6 p accipienda sunt.Primum est, apud nos ut plutianum euenire, ut Isunt necessari etiam sint viliora, de origine prima, quod tet exemplo Materiae,& multorum aliorum, & nos frequenter pluris facimus ea, quae magis nobis necessaria sunt, ut pluris facimus panem quam literas . Accipio se- Ahis is eundo, praestare alteri,dupliciter contingere, Vel conditione propria, uel munere M Podare
lieno, veluti prima materia quamuis conditione propria sit vilis , tamen ut induta'. praestantibus formis, plurimum dignitatis includit. His praeassumptis, dico Ignem absolute & sua conditione praestare Terrae,Terram tamen maxime nobis esse necessariam, & ob semina, & munera a Coelo recepta reddi praestantiorem, S: preciosi i .Ex quo aduersarum Rationum Solutiones facile eliciunturi nam authoritati de suis Apromptae ex Genesi, ubi legitur,ln principio creasse Deum ritu & Terram, dico,ea M., aindicare imperfectionem Terrae,fit enim mentio de duplici corporum extrema com Rati λditione, nempepristan tissima,& uilissim quorum corporum unum est tanquam sorm alterum ranquam materia, nnotando caetera ut contenta interea. De sentemtia Platonis in Timeo,nuncupantis Terram antiquissimam Deorum omnium, infra Coelum genitorum, Inquit Foxius, Platonem nomine me denotasse Universum F--. mortalem orbem, per Deos uero Homines; Sed errauit: nam Plato conspieue de Terra loquitur, ut contradistincta a Careeris Elementis, hinc illam nuncupat altricem nostram, diei noctisque effectrice nec per Deos denorauit Homines, prim quia eos non consueuit nuncupare Deos, cum sint mortales. Respondeo, quia non sunt eiusdem ordinis eum Ten adeo, ut inter eos & Terram cadat ea comparatio. Nilo, quia ex sententia Platonis in Phedis,mortalis orbis non est Deus unus, sed quat hiruor,ob quattuor Animas Elementorum,Mentis compotes. Dicamus itaque, Platonem nomine Terra proprie Terra denotasse,& per Deos intra Coeli im genitos, O- ianotasse Caetera Elementa,quae in Phedromos appellauit. Terram dixit antiquissi mam,tu,quia maxime praesesert materia Origine primam, tu quia maxime est necessaria,trum quia pro 'li motu primo requiritur tanquam Centrum,tum demu,quia in eode Timeo,Plato dixit,cuncta Elementa inuice permutari excepta Terra. Ponsetur Paradisus Terrestris non Igneus,uel Aereus,primo quia Homo sua corporis eo
ditione est incola terrae. Secundo,quia Terra alienis muneribus maxime est ornata is Avicenn dicenti natura primo expetere Terra, Respondeo, ea expetere ratione ne
cessitatis, & pm motu Coeli, non absoluth, cetera Elementa dicuntur conducere, pro salute eius,ut Princeps pro salute Populorum,& so p pro persectione materis, est enim auxilium Regium non seruile.Insii perconsderandum,ElTenta ad duo reserti posse,primo ad motum Coeli,ira dicimus pro Clli motu necessaria esse quietem Terrae in medio, secundo, ad ordinem conseruationis a selo, ita dicimus Iumo xime seruare Iane mox per consequutionem caeter de se uentia Pythagore vim,dicentium Terram esse Thmnum Iouis,careerem&custodia. De sententia Pythaooreorum sibi plura dixi,nune breuibus dico, eos huiusmodi Metaphoris uaria ν η denotare volitisse, dixere Thronum,quia in ea ab Homin s colitur Deus, in eaque resuIgent varia iudicia Dei,per uarias Hominum sortes.Dicitur carcer Iouis,
quia uiri vitiosi qui filia Terre dicuntur,cum uiuant vitam corporis, & sequatur pro ensiones eius:apud inferos crithiantur &dant psnas siwrum delictorii Istodia Iouis,tum quia praui in terris sub Iovis custodia quasi carceribus detinεtur,
180쪽
tum in stipe quia Coelum voluitur circa Terram, quasi terra vi centro si talligatiun Ratio sumpta ex loco solii itur ab Aristotele in secundo de Coelo septuagesimo uarto,dicente, medium esse duplex, unum persectionis, alterum molis, Coelum est me dili persectionis,ex quo ut ex Corde pendet saliis Univcrsi orbis. Terra est medium molis,&in loco medio secundum molem, quod medium non semper est pWstatius. Insuper,Mundus consideratur duplici ter, primo, secundum orbaculatam eius ram, ita Terra est in medio: Secundo, inspiciendo motum rectum Elementorum,&.ordinem quo cunetii pendent ex primo, qua consideratione Coelum dicitur supre mum,Terra infima, C lum sursum.Terra deorsum, reliqua vero media . Addeba tur, Terram esse sedem Hominum. Respondeo, id euenire non praestantia, sed ex necessitate Terrae, non ex dignitate absoluta, sed aliunde recepta, non ex comditione humanae Mentis, supera potentis, sed ex conditione corporis mixti in quo
dominatur Terra,& alimenta recipit ex ea, Afferebatur ratio silmpta ex quiete dico ex ea colligi oppositum, nam motu recto mouentur corpora ut quiescunt, hoc est ut assequantiir locum selim, quem cia suerint assequut quo erunt praestantiora, eo ma gis imita imi r Coelum, & una cum eo reuoluuntur in Urbem, non autem octo tor pent. Torra dicitur antiqua, & communis mater, primo, quia plurimum materiae
tribuit Animantibus, secundo, qitia ea scruat & nutrit per semina aliunde recepta , est mater corporum non Animorum.Dicebatiir, Terram plurimi fieri. Respondeo, plurimi fieri ob munera aliunde recepta, & ob necessitatem, nam Terra pii ra sirigi da solum, & sicca, foecunda non est, & nullius est precii, redditur autem foecunda per mixtionem cum alijso Et cum Terra absolute Elementorum omnium ut vilissi ma, non ob id uidetiar Ignis praestare caeteris: nam pulchra se offert Dubitatio, quia videtur Aer dignitate praestare Igni, primo , qtila Aeri competunt duae Qualitates praestantiores nempe Calor& Humor, quae ambae formam denotant,sccitas au tem Ignix potius priuationem: Et confirmatur: quia Temperamentum Ietneum calidiim, & siccum, non est optimum, sed potius Aerrum, caliὸum &huiadum,' id enim bili, hoe uero sangit ini humorum praestantissimo respundet. Pro solutione diueti ordinem dignitatis Elementorum respondere ordini QuaIitariam primo eis com petentium, ut enim calor humori, humor stig Ori ,& frigus siccitati praesertur, ita ianis, cui primo competit calor, praesertur Aeri, cui primo competit humor, & AerAqtie cui primo competit frigus, Aqii a Ter ,cui primo competit siccitas. Insuper, quamuis siccitas absolute sit uilior humore, tamen iuncta calori illum reddit acutio rem & aptissimum ad efficiendum, formandum, & penetrandum in alia. Ad instan tiam de mixtis, lico, mixta dupliciter considerari,primO,absolute ut mixta,qua con sideratione ut recte ait Auermes in primo de ortu, & interitu, I 8.& afirmat Ale xander in secundo Nat.qiiaest.mixta magis ignea sunt praestantiora. Secundo, ut o Mdinata in aliquem usum,ita varia mixta pra serri possent, ratione varietatis finium pro quibus conducunt. Insuper secus se habet de Elementis,quorum offetum in mixto est sormare, & sormari I terminare, & terminari, secus de mixto quod ex formante, & formato, &praesertim ex calido &humido constare dinet, absolute enim formantia prssem tur, quod praesertim competit igni.Colligamus itaque, ordinem absolvis p stantis Elementorum respondere ordini eorum in Univer , assieo,ut Terra omnium sit vi- .