장음표시 사용
61쪽
1 De Prima Materia rerum naturai.
Sax x t v v x in primo Physica I .interiam appetere formam, ut tur pepulchrum,&tamina marem.Quae Sentelia cum sit dulitaruiscutienda proponitur. Videtur materiam non posse appetere forma. Primo, quia non cognoscit,inquit autem Aristoteles in 3. de Anima, Plantas non ametere,ciuia non cc oscunt. Praeterea,taemur in eodem 3. de Anima, appetitum Ula quenaam motum appetentis,materia non mouetur tendedo in aliud,cum sit omnino potestate. rtio,vel eam appetit quam habet,vel qua caret: non quam habet,quia ea non eget,non qua caret, quia non est, & non cognoscitur 1 materia.Insuper,vel cunctas aeque appetit,ac ita vel omnes simul,vel nullam recipier, vel unam appetit magis quam alteram,at non apparet quam magis appetere debeat, & praesertim quia est immunis ab omni dispositione. Demum, si materia formam appetit,vel eam appetit per se,vel ex accidenti: non per se, quia in prima notione dum consideratur seorsiim a priuatiqne, eam non appetit, sed solii in eam appetit ut priuata: si ex accidenti,hoc aduersatur Aristoteli in primo Physic.81. Inisper,uic esset principium generationis ex accidenti.Ex aduerso Aristoteles in primo PhyM.8iaiit materiam appetere formam,idque ostenditanam in trasmutatione naturali, perquam fodit ma acquiritur, debet aliquid intrinsecus reperiri, quod formam appetat,id autem 1et est priuatio, vel ibi ma, vel materia; non priuatio, quia opponitur tormae, & euertitur per formam,& nil secundum se optat sui interitum:non sorma, quia appetitus expuicit indigentiam,Brma autem non Ner seipsa , quare materia ea ess,qus sui conditione sermam optat. Et pro resolatione dissicultatis prae accipio appetitum esto multiplicem,& singulis rerum gradibus gradum proprium appetitionis competere. Vt ranu Iad rem ficit appetitus est duplex,unus sequens proximc cognitiosaem,aiter ex cognitione non prodiens; primus dicitur animarius,alter Physicus,primus m. ateriae non cω petit,loquendo autem de Physico,hic est duplex,uel enim sequitur tarmam, di dici itur propenso,quo appetituGrauia appetunt locum inferum cuia superum vel non sequitur λrmam,sed conditionem dc naturam rei ordinatae in aliquem fineruo appetitu materia mam appetit,quatenus sui conditione in eam dirigitur,ut in ne & optime parataest pro ea facilisque est ad illam recipiendam. Auiccnna, & caeo nonnulli,negarunt materiam appetere Brmam, & dixerunt, eam solumoidinata esse in Ermam, & aptam eam reciperer vertim ij verba mutarunt more Stoicorum snon sententiam, do enim ille& promptitudo pro recipienda λrma,sive facilitas,ea est quae nomine appetitus lath sumpti denotatur Insuperconsiderandum, quod appotitus materiae duplex est,uel materiae communis& primae et proxims ,priinus absolate sequitur conditionem communis materis,ut dixi:alter vero sequitiar mimam ante. cedentem&dispositionem pro subsequente veluti menstrua appetunt krmam hius,& lignum aridum ignis. Ex quo elicio conspicue nonnullos decipi,quidistinctione novientes,absolute aiunt appoitum materie prodire ex iurma antecedente; nam id soalum est verum de appetitu proximae materiae. Dem sim nimadueriendum ,2 quamuis proxime non omnis appetitus sequatur cognitionem absolute , tamen appetitus
omniseam praesupponit, nisi proxime& sine medio,salteo longinquo,&per media: nam appetitus Physicus praesupponit eminentissimam Dei cognitionem, cuius sublimi Prouidentia cuncta in suum proprium & proximum finem diriguntur, & per illuin postremum.Hic appetitus krmarum competit materiae Physicorum corporu, non autem materiae eorum quae arte constant,&inde uir,quod generatio Physicorum dicitur secundum naturam,ea vero a constantium, violenta, ut recte conlidcrauit Auer es, acci mo Metaph. com. i. & ia. Vcium adhuc quaeret aliquis,hic appetitus
materiae quidnam est,&vnde prodit Respondeo, appetitus materiae non est propriu
62쪽
priEmotus sed facilitas & promptitudo, ut per transmutationem ab Efficiente educa
rivisma & constituatur compositum sequens propriam conditionem materiς ι hic apmitra apprime est iunctus cum naturali potentia naateri adeo ut ab ea sola ratione distinguatur,nam quatenus materia includit naturalem potestatem ad Erinam,dicitur eam appeteregi ropria ratio mientiae antecedit,quoniam materia propinea diaci - η pem, quia per naturam est potestate ad ea Erma,non autem contra. sic appetitus dicitur oriri ex priuatione,non quia priuatio sit causa principalis appotitum producens,non enim absentia producit per se aliquid, sed quia est conditio necessuio requisita in appetente ex se autem sequitur cotationem propriam materiae ramquam a sectio eius. At quaeritur adhuc um 9mnia quinant bonum odirigantur Num pria in muminum uatio etiam bonum quaerase Aristoteles in primo Physicorum 8 o. iis bovi priuationem asserit maleficamn coni.8 smegat eam appetere stet mam, alioquin ap. - petori sui interitum.Respondeo, s omne vi ens, optare bonum, priuatio ex se non Sotiato. inens deo ex se non optat bonum, sed est malefica, quia est interitus, & non esse eius cuius est priuatio,& cum sit ens ex accidenti, nempe ob materiam, quam consignificat ta ex accidenti de ob materiam appetit formam, & bonum, non est autem absurdum,aliquid optare sui interitum ex accidenti.
rationes, putas ostendebatur materiam non σpeteresormam. cap. XI.
t a N D o x a elucidatae veritatis, conspicuε redduntur solutiones aduersarum rationum. Instabatur primo, cum materia non cognoscat, non potest appetere . Solutio iam patet, non enim appetit a' Solatis pripetitu animario, sed Physico. Adde batur secundo, appetitum eo motum. Respondeo id esse verum de appetitu animario, &de illo sol a. sententiam eam prostri Aristoteles in tertio de Anima : quid autem sit apretus
materia iam patefixi.Instabatur tertio, quia materia vel appetit fima quamnabet, vel qua caret.Respondeo adpetere utramque , nam appetit pro facultare seruare eam Solatio quam habet,& apetit perm ab ea, quam non habet, cum ad eam recipiendam sui natura apta sit. Sed dicet aliquis: cum materia sit ordinata pro coposito cuius est mn cipium,potius compositum/uam lacinam videtur tare.Respondeo,eam appetere Solatio. sermam ut finem Huius gratia,compositum vero vi nnem cin insuper Ἐcitur appetere Brinam,quia ex ea pendet petiostio compositi ,&praeter materiam in composito sola is a reperitur,qMedicatur posse appetia materia. Instabatur deinde: qui materia vel cunctas larmas mes appetit,vel unam magis quam alteram. spondeo ma Diu teriam proximam non aeque se habere ad sermas oppositas,sed proxime eam tamam optare,pro qua est parata:Materiam vero primam & communem, eas sque, & non atque relpicere: non aeqvh secundu institutum naturat,qua praesertim optat id quod est meliustaeque autem secundum conditionem dc constitutionem materiae,quq non magis pro una,quam pro altera est parata & ordine futilitatis fiequenter filius recipit viliorem,& hoc intelligi debet de Ennis eiusdem gradusinam tamas distinctota graduum,ut ordinatae sunt in appetuntur,primo enim appetuntur iurmae Elementorum,mox ceterorum sequentium.Demum instabatur,quia si materia isrma appetit, vel eam appetit secivium se, vel ex accidenti, Aristoteles hac de re non videtur sibi constare: nam in coni.M. ita Physic. Lait, materiam sui natura appetere Brmam: cinis , mox inquit, quod eam appetit uti minan turpis, sed ea est stemina&turpis exa siani Ar cidenti ob priuationem ei iunctam, quare ex accidenti appetit. Confirmatur; quia mirici ostensum est,essentia materiae esse potentiam,essentiassimae actu potius,& actus Iuni
diuisentiae opposite mutuo se deurine Hilare ina lacunduci se non appetit altera. Respon-
63쪽
De Prima Matersa rerum naturat.
Solatis. Respondeo in sippetitu λrinae duo eonsiderant munum est appetens, ali medristiorequista pro appetitu ,appetens sui natura est materia, quae appetitve miteria, ut apta perfici,ut potetitia,ideo Aristoteles 8. Metaphysici r sanquit, quaerere curre materia 3e forma,sive ex potentia,& actu fiat unum, nihil est quaerere, id emineis com. Petit propria conditione:quia unum est actus,alterum est potentia: si vero Ioquimuρ de conditione requisita pro appetitu ,ea est priuatio, ut dicitur ni primo Physicoetum S i.&ὰ Hat. in Lyside, adeo ut materia sui natura &eonditione inam appetat, ve rum non sine priuatione;Hinc oritur,quod materia appetit sermam nonin prima,sed in secunda notione, quatenus in secunda notione consideratur cum priuatione'. Ex ' quo patet, Aristotelem non secum pugnare: nam primo loquens de appetem ait materiam sui natura formam optare , mox explicans conditionem requisitam, 'ait,ut tur Pe pulchrum,& s mina marem. Insuper elicio potentiam sumptam pro ab uto,este. - - essentiam materiae, cum enim materia appetat sui essentiam,&appetat quia cit pomtia,colligitur essentiam eius esse potentiam sumptam pro absoluto, quae ab actu non destruitur, sed perficitur,& ex eis per se unum constituitur. Sed occurrit alia Dubit est,an materia appetat formas infinitas ρ ex una parte videtur eas appetere,quia semia, io successione recipere valet sermas infinitas: ex aduerse id videtur falsum, quia tunc si
nisa, e mulinea reperiretur infinitus numerus potentiaru,& priuationii, quod infinitum re-
Solutis . nuitur ab Aristotcle. Resp4d ,materia appetere formas infinitas duplicitoposse in . tellicii vel successione,& ita infinitas appetit,quatenus successione innumeras est apta recipere ι vel simul,adeo ut sit nul ei copetant infinitae potentiae & priuationes,& tuc utendum est altera distinctione,&dicendu, habere potetias infinitas simul dupliciter
posse intelligi, vel sine distinctione in quodam communi ficultate inclusasi vel distinctas, secundo modo eas non habet,in fundamento enim naturae hoc est in pristia eo muni materia nil est distinctum: sed eas habet modo primo,non secus il speciis dia' citur includere subsesacultate innumera indiuidua, ea aute comunis laesultas ad in . . numeras forinas,redigitur mox ad actum,successione recipiendo distinetiscis alio nes pro distinetis formis. Ex his elicitur solutio dubitationis propostar ab Auerita . I, i ro nam qiuetitur quomodo priuationes &potentiae sint aeteritae pro praeterito,de Salusis du- non pro laturo temporee Solutio est,quia potentia & priuatio communis de indefinibuationis is,omni en parte est aeterna,illae autem quae intereunt sunt priuationes, &potentiae in proxime,qus ut intereunt,itactiam oriuntur per ortum dispositionum materiae. Sed et pulchra superest soluenda Dubitatio,&cst: cum materia petat mam, derimina marem,num vice tersa λrma appetat materiamξRespondeo petere aliquid rotin ictiari. git dupliciter,uel ut fila vel pro fine:am vicinem optat sanitatem,procine vero medicamenta. Forma appetit materiam novi finem,sed pro fine,hoe est prosumet conseruatione:dico coseruatione, auia λrma qiue non est,cum non sit,non potest appe. tere,ea autem quae est,appetit sui conseruationem. di
: VM materia appetat formam,eamque recipiat, quςritur quo pacto deinde M a sit in materia,num per ie,vel ex accideri,de si per te, in quo modo dicendi per se, ei compctat Movit lianc dimcultateni Alexander in primo Nat.quaest.cap. 26G cum ostendissset Q am non este in materia,in ptimo modo dicendi per se,ncc,ut accidens in Subiecto colDubitatio. ligit esse in ea in.secundo modo dicendi per se, ut par dc impar mlunt numero. Earsententia videtur dubia: tum quia secundum modum dicendi per se,constituunt accidentia propria,qualis non est krma relata ad materiam:tum insuper, quia non magis materia si nutur in Definitione larmae, quam econtrario, cum inuicem reserantur, immo
64쪽
immo magis materia cognoscit ur per formam ,quam vice versa:cum potentia cogno i scatur peractum. Propterea dilui ultatem soluens,dico,modos omnes dicendi per se, 'praeditos esse latitudine quadam,& nonnulla principalitas alia minus principaliter ad cos redigi. Dum loquimur de modo, quo forma sit in materia, solum secundum eis iubὸd quandam similitudinem , & minuS proprie, dicere valemus este per se. Insuper,addo elusiones. hac de re varias,dc praesertim quinque sormari posse en unciationes, quae etiam modo vario sunt per s e. Nam primo dicere possumus materia est apta tormari, & hoc pertinet ad secundum modum per se, quia ea facultas est veluti proprietas sequens naturam matcriar,ut facultas ad ridendum sequitur conditionem hominis. Secundis , dicimus, materia est actu formata,& hic est tanquam actus facultatis,& secundi m di per se, ut dum dicimus, Homo ridet, & re itur ad modum secundum ut actus seius. Tertio dicimus,materia actu existit pcr Drmam,& pertinet ad primum modum per se, quia forma est ratio, per quam materia actu existit. Quarto dicimus, Erina 'est apta iii esse materiae,& quoniam materiatae formae pro suo esse pendente ex materia, in genere materiae , & materia est prior origiae, &pars Definitionis earum, ideo modo aliquo redigitur ad primum modum per se. Si alitu forma non penderet ex materia,redigeretur ad secundum, ut dicendo Intelligentia Saturni est apta uisse in. Orbe Saturni. Quinto dicimus, Erma est in materia, quae enunciatio intelligi potest dupliciter. Primo ut sit tanquam actus Praecedentis enunciationis ,& redigitur ad eundem modum. Secundo ut indicetur formam esse in materia sine ullo medio, v Iuti dicimus, corpus esse in loco,& colorem in superficie pcr se,in corpore autem per
mediam superficiem, quia ex sententia Themisti j est modus alius per se, secundum quem valemus quaerere,an forma sit in materia pcr se, hoc est,sine ullo medio,velper medias alias dispositiones,& formas His quinque Enunciationibus addi potest scicta, dicendo, ex materia & serma fit unum,quae est per se in secundo modo,quatenus 6. ex eis aptum esse consurgere unum, est tanquam affectio sequens conditione earum,
ut elicitur ex 8 .Metaphy.is.Sic itaquς dii tincta consideratione modo vario formaestper se in Materia. ν
- Materia gignantur,oe intereati Cap. XIII.
E MYENTI A est Aristotelis in primo Physicorum octuagesimosecundo,materiam partim gigni,partim non gigni, dum enim confideratur secundum potentiam,hoc est,secundum suam essentia, nec fit,nec interit. Dum vero consideratur ut iunctam habet priuationem, ob eam gigni & interire dicitur,variantur enim particularcs priuationes seruata essentia absolu ta materiae.Quod autem nec fiat,nec intereat,ostendit,quoniam omne quod fit ex materia gigni turn quod interit,in materiam resoluitur,quare si materia oriretur & interiret,fieret C ipsemet materia,& ita esset antequam fieret,& in eandem resolueretur,ac ob id esset corrupta,antequam corrumperetur,& dum citet cor
rupta , etiam esset, quod includit contradiestionem.Hinc Philosophi veteres id omne quod pro materia sumpserunt, dixerunt esse immune ab Ottu,& interitu. Ea tamen, quae praesertim sententiam hane reddunt dubiam,haec sunt: Et primo ea,quae inuicureferuntur,videntur esse eiusde conditionis. Na Oppositorum eade est ratio, materiadi servi inuicem referuntur,& serma oritur di interit, qualem materia. Praeterea, Sententia est Aristotelis tertio Coeli o r. aeternorum aeterna, mortalium mortalia esse Principia, materia est principium mortalium,quare interitui est obnoxia.Tertio asseritur 1o.Metaphy. sterna pWstare mortalibus,qua. si materia esset sterna,dignitate prs staret formae,quae morti,s est. Quarto, aetemum de necessarium, non videtur poste
65쪽
De Prima Materia rerum natUrat.
esse origo contingentiae,& varietatis; materia est origo contingentiae&inconstantia φ ιio s. non videtur aeterna. Dcmuin,cum materia magis pendeat ex serina, quam priuatione a & formae magis proprie copet sit Ortus & intcritus,quam priuationi; cur Aristotcles potius dixit materiam gigni &interire per priuationem,quam per serma τηο resolu- Pro resolutione dissicultatis accipio ptaino ortum & interitum vel reserri ad absolutati ηος pi potestatem,vel ad modum operandi Naturae; si referatur ad primum,cum Theologis dicimus , materiam in mundi creatione una cum se a a Deo fuisse creata, qtia creationem Philosophi no cognouerunt, cum solum per opera naturae progressi sint. Considerando autem modum operandi Naturae, quae semper pro rerum ortu ina c-riam praesupponit, dicimus cum Philosophis, materiam nec oriri,nec interire poste.' Accipio secundo, aeternum esse dupim,unum supra ortum, alteru insta ortu,& subiu-ctum ortui: artemum supra ortum, est praestantius mortali; id vero quod est india or-Dii Ut subiectu mortui est villiis. Ex his elicio solutiones aduersarum rationu. Dicύ-- batur primo inuicem relata esse eiusdem coditionis, &c. Respondeo, Materia prima resertur ad uniuersum genus thrmaru, quod 1 ternum est, Materia proxima resertur Phima. Ermam propriam,& utrumque incipit & desinit. Addo secundo, etiam aeternunt posse retari ad mortale per mutationem fusta in re mortali,ut Creator ad creaturas. a Addebatur secundo,principia mortalium csse mortalia,dico propria I proxima non communia &remota, immo principium origine pri inum ex quo cuncta proderit, debet esse aeternum. Dicebatur aeterna praestare mortalibus. Dico aeterna supra ortum,3 non subie 'a ortui,insuper aeterna actu,ut diuina. His addo cum Aristotele in primo Nicomachiorum rem non ob id esse nobiliorem,quia a terna vel diuturnior sit,aetcr-nitas sollim est signum praestantiae rei, quae actu fit,imaeo malum quo est diuturnius,
eo est deterius, malum autem ut malum,est non ens. Addebatur quarto, aeternum 6 non esse originem contingentiae. Respondeo,id cile verum de atcrno ad v, & supra ortum posito,non de aeterno potestate, de ortui subiecta,hoc enim pcrenuis varictatis& contingentiae origo est. Demum dubitabatur,cur Aristoteles potius dixerit mate .riam gigni & interire per particulares priuationes, quam per ῆrmam Respondco iure id ab Aristotele fuisse dictum, nam priuatio intimior est materiae, proximior LI conditioni eius,& est conditio neces lario requisita pro materia,ut aIxpetat sermam,rucum materia ad Qrmam reseratur,materia ita relata, priuationem includit, & propterea coni.sexagesimo,& sexagesimos cxto, primi Physic. materia & priuatio dicuntur idem numero,& dum variatur priuatio, etiam variatur conditio proximae mattariae. De sorma autem secus se habet,λrma enim est & constituit aliud re vetra & absolutea materia distinctum,ideo ut per priuationcm materia fit, & interit, ita per sormam fit & interit compositu ur.
Materia competam inchoationes Formarumor
Vo N I A M communi veterum Philosophorumcosensione, ex nihilo nihil fit.Propterea ut seruaretur .rmas rerum non fieri ex nihilo,suspii multi,necessario in materia insita esse semina quaedam & tanquam rudimenta,& inchoationes Ermarum, quae ciellent coaeterna, quarum absolutio esset deinde generatio larinarum. Id autemnis; ia. siςΠς stulum ostenditur: cum enim is ae per transmutationcm ab agente ed ehoationes cantur e materia, vel in ea insunt , rei ne, si non insunt, non possunt educi, si formarum educerentur ex nihilo fierent , nam maberia & potentia, quae antecedunt, non sunt
66쪽
sunt pars eius: si autem insunt, illae dicemur inchoationes formarem ,quae generam Dessis tur. Neque sentiendum cst cum Philopono in primo de Ortu& interitit, dicente, PMoponsi. formas induci ab Vniuersi opificio, hoc est, ab ordine communium causarum, per , i Ideas primae causae, vel cum Avicenna asserente eas induci ab Intelligentes assistente Mundo mortali: quam datricem formarum nuncupabat, ea enim non vera gener tio sed potius creatio quadam formarum esset,ex materia non pendetium; aduersus quam scntentiam recte dixit Auer. I a.Metaphysicae t 8 agentem non largiri multitu dinem,sed persectionem,& in 7. Metaphy. 3 I.enunciauit,quod idem cst agens dispo . nens &inducens forma in . Cum autem multi de necessitate huiusmodi inchoationu Sentre consenserint,dissenserunt de modo, & praesertim in quinque classes sunt distributi Anaxagoras per Metaphoram nuncupans materiam Chaos, dixitque in ea confusε δ mustas reperiri tormas omnes mixtorum consimilium, quarum generatio nil aliud esset, nisi earundem ab agente in Lucem eductio.Qis: sententia a Platone primo,mox ab Aristotele in primo Pitysicorum relaeta est. Propterea est secunda opinio Acade- amicorum , qui constituentes ordinem Idearum Mentis, rationum animae, seminum Naturae, & bormarum materiae, dixere inchoationes formarum esse semina coarua materiae, a Mundi Anima in eam infusa. Quae sententia est dubia: tum quia Aristoteles eam seriem inficiatur, tum quia semina ex Anima prodeuntia, solum sunt viventi sis, cum tamen, non omnia quae gignuntur, sint vita praedita: tum demum , quia Anima Nundi i Deo dis incta,redundans & superuacanea est, ut suo loco patefeci. Tertia 'minio est quorundam interpretum Aristotelis,qui aiunt materiae coquam esse forma quandam communem,& genericam,quam nuncupant formam corporis ad substan- etiam pertinentem,quae cum sit Brina communis,& generica, est tanquam inchoatio caeterarum sermarum,non secus ac genus dicatur inchoatio specierum. Quae opinio 'reiicietur P ea,quae de huiusmodi Brma suo loco dicemus. Propterea est opinio quarta,quorundam asserentium materiae insita,ec coaeva esie initia quaedam, & tanquam rudimenta singularum Hrmarum,sccundum speciem,quae initia essent tanquam phimi gradus sormarum producendarum. Quae opinio etiam explodenda videtur, tum quia non omnis λrma est praedita gradibus, sed nonnullae in indiuiduo sunt positae, quia ut formae inuicem pugnant,& mutuo se expellunt, ita earum initia, tum demu,.quia ita genus non csset mutatio totius in totum, ut dicitur in primo de ortu & inis ritu. Praeterea est opinio quinta nonnullorum,asserentium ipsemet materiam, & na- sturam eius,esse inc ationem formarum,adeo ut quemadmodum puer viri ta materia larmae inchoatio sit. Qi opinio etiam est apprime dubiamam si id esset, tunc ea quae gignuntur essen t simplicia,dum enim inchoatum absoluitur,non fit compositio, sed periectio,vi dum puer fit vir. Praeterea inclisatio non est Subiectum eius, cuius est inchoatio, ut Puer viri, materia autem est subiectum Hrmae . Demtim inchoatio est eiusdem conditionis cum eo,cuius est inchoatio at materia contradistinguitura χρο
δε distinctae est conditionis Res itaque valde est dubia & perplexa.
Rssiis Affici statis de inchoationibus Formarum Cap. XV.
T pateat propositae difficultatis resolutio , triplici distinctione uten. dum puto. Prima est, inchoatio ad duo referri potest, vel ad com-Prima A- positum persectione praeditum, quod proprie dicitur gigni; vel ad eius persectionem , quae forma est,& terminus ad quem generatio- nis. Altera est, si inchoatio refertur ad krmam, ea vel proprie est inchoatio, adeo ut si gradus aliquis krmae , vel est inchoatio late sumpta, &Pars III. D a exten-
67쪽
De Prima Materia rerum naturai.
ratensa ad omnem antecedentem dispositionem. Tertia distinctio est, si inchoatio, usurpatur late, ea vel est dispositio indefinita& communis, vel est definita, & pro pria
τνει e illius Ermae, quae educenda est. His prae assuinptis tres profero Conclusiones. Primaelis ei. est,si consideratur inchoatio comppsiti, Natura & essentia materiae est inchoatio eius, 3 cum sit parata pro eo ,& reddatur pars esus, ita lapides sunt inchoatio aedificiorum, quae assertio ex se conspicua est.Altera est,si referatur inchoatio ad i mam,& usurpetur propriEpro aliquo antecedente gradu formae, coaevo materiar,inchoatio ut inanis, relicienda est , Conclusio in praecedenti cap.ostensa est. Et confirmatur: quia in teria simplicissima est & penitus potestate. Tertia Conclusio:si inchoatio iormae usurpetur late, ea aliqua consideratione concedi debet: nam huiusmodi inchoatio potest icte duplex,ues communis,coqua materiar,vel propria,incipiens & desinens Inchoatio communis adhuc est duplex, vel molis, vel sequentium formarum: inchoatio molis, tanquam affectio quaedam materiae, eu effusio conditionis cius, in qua recipitur di mensio,ut dicitur in Phys coni.is. de qua suo loco verba faciam: inchoatio csterarum formarum est communis potentia & promptitudo ad eas recipiendas, quae dicitur inchoatio quatenus mediat inter non esse penitiis,&esse actum inareria,quae pote
state est: dicitur media, & agens, deducens eam potentiam ad actum, dicitur largiri non multitudinem, sed perlectionem. Inchoatio autem proxima de propria, est ea di. spositio, quae inducitur ab agente & incipit ac desinit: de qua vera est sententia Auer-rois, quod idem est agens, disponens, & educens formam, nam ea dispositio est tan. quam semen formae producendae . Ex his patet, inchoationes partim approbandas, partim reijciendas esse; patet insuper,qua significatione vera sit ea opinio,quod materia sit inchoatio sermarum,ea.n. enus approbanda est,quatenus potentia modo aliquo dicitur inchoatio,quae potentia pro absoluto est inclina materiae. At superest diluenda principalis dubitatio,quq erat,quo modosorinae non fiat ex nidulo,si nil earuantecedit Z Pro responsione dicto primo cum Arist.in I. Phys 6ζ7 Mutaphyl . id quod solutioris vere fit,ine compositum ex materia &ibrma,cique proprie competere principia geneeipalis di rationis,& de eo absolute die imus non fieri ex milito, sed antecedere materiam,t.m- ficultiuis. quam inchoationem eius. Addo secundo,Brnaam quoque modo aliquo fieri,quatenus est terminus ad quem generationis, qui primo non erat, & deinde est, & cum ira filat, partim fit ex nihilo, quatenus nil eius antecedit, & per interitum in nihilum sui trusit: partim non fit ex nihilo, eo modo quo ea quς creantur, & eius ortus contradistinguitura creatione, cum ex parte subiisi, tum ex parte termini a quo: ex parte subieeti,
quia pro creatione non requiritur subiectum, per cuius transmutatione ab agete producatur sorina,vt requiritur pro generatione Ex parte autem termini a quo,quia procreatione non reperitur terminus a quo, qui sit forma antecedens,cui iunctast priuatio sequentis,ob quod semper generatio unius est interitus alterius, non enim crcatio
Dubitatis. unius est alterius destructio. At urgebit adhuc aliquis, quomodo forma poterit educi οἰμι-- ex materia,si nec tota,nec eius portio in ea praeexistit Respondeo, fbrina dicitur educi,non quia praefuerit actu, sed quia p fuit potestat eo educitur ab agente quatenusvRa cum matcria ab agente denuo producitur, accidentia possunt a qualitate aliqua simili sine antecedente dispositione produci, ut calor a calore, frigus a frigore, Brmae autem substantiales educuntur per intermedias antecedentes dispositiones, quae sunt tanquam semina earum, quae accidentia disponentia agunt virtute agentis principali Mon secus ac genitura, quae in a .de Gen. Animalium dicitur Brmare foetum facubrate iniusa ab eo, ex quo defluxit: ac ita patet, cuncta pro Ortu requisita, pereminc
tissimam Dei Prouidentiam optime filisse disposita, cui soli Honor & Gloria.
68쪽
De Materia rerum Natura ς stantium.
D Uinctione Materia in materiam totius,σ materiam partis. Cap. I.
Nτ xa varias quς ex materia, tamquam ex vetustissimo Gaao chari prodeunt dissicultates, ea accurata consideratione digna est, sisti per quam in dubium vertitur, an approbanda sit disi indito ma. teriae in materiam totius & partisὸ de qua duo sunt consideranda, Primum,an ea distinctio approbanda sitὸ AIterum,qusnam sit materia totiusΘEt quoniam materia refcrtur ad formam,di per eam nosci tur,ideo de distinctione sermae in formam totius 'r'. is. id & partis est disserendum, ab eaque ordiendum. Forma partis itus. est altera pars compositi,ut Anima Animalis,cui respondet materia partis,quae est altera pars,ex qua conflatur Animal. Forma totius dupliciter cost- . pderari potest,uel comparando uniuersalius,cum minus univcrsali,qua comparatione uniuersalius veluti genus dicitur totum,& Drma totius:vel comparando estentia rei, cum his quae sunt praeter essentiam. Et quia essentia tota consurgit ex is a & materia,ideo hoc consurgens dicitur Erma totius,cui respondet teria totius, includens accidentia indiuiduantia,quae sunt praeter essentiam,a qui scicntiae abstrahunt. Haec Approba distinctio cum serinae, tum materiae a nonnullis approbatur,ab alijs negligitur. Propte tio formaerea ego primo nitar ostendere eam csse approbandam ,mox aduersas rationes diluam. Mutus . Elicitur haec diuisio ex Aristotele in secundo Physicorum, 31. qui enumerans varietates sermarum,ait:& totum,& compositio,& species, si totuni,& compositio denotantismam,ea nil esse potest praeter formam tot nas:nam totum denotat proprie constitutum ex partibus integrantibus,veluti ex membris; compositio vero ex essentialib.quaepivsertim coponi diculur.Similiter in s .Metaphys. totum dicitur denotare forma. Et cui alis. confirmatur:quia genera& species per Aristotele in Praedicamento Substantiae significant Qualeiat Quale ad krma pertinet,quare species & genera sunt Qrmae.Et quia . sunt cisosita,&non sunt sor partis,igitur sunt Erma totius,quod ostenditur:quia ' ' Drma partis non praedicatur de composito,non.n .lhomo cst animassenus aut & sp cies praedicantur de contentis sub eis,quam sunt Erma totius.Praeterea, Arist.i. Crii, co ma-sa .inquit,qui dicit selum,dicit Brmam,qui hoc Glum. rmam cum materia.Simi tio ex prialiter caro denotat serinam,haec caro formam in materia,at caro, tu,& similia, lant totii,& copolitio quaeda. od confirmatur:quia Arist.in 3 .de Anima,cont.9.inquit, quod aliud est caro,& esse carnis,quia caro cit copositu. At in i.de inlo 9 a . ait, quod 'Caro est forma quare copositu quoq; λrma est. Praeterea,in 1 .Phycoet.iI. inquit,cO
69쪽
' De prima Materia rerum naturat.
potava naturi ob istrum,non autem compositu diceretur natura,nisi idquoq; esset isma. Insum isquenter forma vis ut pro essentia rei,adeo ut eua esse , de rationister ine priuationis,nomine lamiae dimotentur,quod patet ex r .Physicorum 6ο.& 66ontextib in missi Aristoteles ait,rnatem & priuationem esse idem numero,distingui specie iocina na& rationea raeterearunc Brmam totius conspieue tacit Aristoteses in primo de Ortuti interitu, dum loquetudeas retione, dixit, id quod crescit seruari idem secundum rumam, variari secundum materiam, denotans per Brmam essentiam rei existentem in particularibus extensam cu magnitudine, per materiam vero signatas & definitas partes. In eadem significatione etiam in quarto. 1etaphysicae disputas aduersus Heraclitum, dixit, res Physicas variari secundum quantum, seruari secundum quale, denotans per quale Brmam totius& essentiam Eadem distinctio,& λrma totius conspicue elicitur ex Auer.& Graecis expositoribus Auer.in secundo Physic.rsalixitam esse Brmam communem,cu tamen genus sit compositum. Et in primo de Gelo coni.9 a .ea Brma totius ad Ccelum pertinens ab eo dicitur coeditas,& in s. Metaphysicae una cum Aristotele ait,totum denotare Ermam,paries vero materiam.Simplicius in s. Physic. ii de hac tam totius loquens it,ignis forma in cunctis qualitatibus est & in substantia quae subi jcitur qualia talibus, adeo ut constitutum ex Brma, & materia larmam nuncupet. Et in secundo Physicorucom. I t .idipsum quoque asseruit. Alexander quoque eadem totius λrma conspicue comprobauit deo in primo Nar.qq.cap. 3.inquit:Animal rationale,moriale, si cum materiatis circunstanti, di differenti, sumatur, crim quibus subsistit, quae alterius alterae sunt,Socratem constituit,& singulares homines si autem sine his sumeretur, commune fieret,cuius communis ait esse definitiones,quae etiam sormae dicuntur.In hac significatione Brma,definitio,quid est,& nomen, idem modo aliquo dcnotant. Haec autem etiam de composito dicuntur, cuius essetitia est Erina totius, de qua Aristoteles et Metaphysicae 6odixit,quod AB.non est Ain B. sed totum simul,inquit enim & syllaba non est Elamenta,nec idem b.& amec caro, nis,& Terra,dissolutis, enim, haec non amplius sunt.Elemeta vero sunt & ignis,& Terra,Est igitur aliquid syllaba non solum Elementa vocat n&consonans, sed oe alterum aliud aliquid dici Plato quoque hanc sermam totius approbauit: nam in appendice Legum inquit non neverissime Animal secundum Naturam unc atamamus, cum una anims corporisque constitutio, unam suo concursu lamam pari tὸ id ipsum elicitur ex Philabo dum pro principi, statuit infinitum,terminum& vnitionem, constat itaque cu conspicue denturis a totimo patris,& forma reiuratur ad materiam, quod concedere cogimur materiam totius, & partis.
Quias materia totius, F partis , ne indubia adue sus eam. Gl. II.
V μ προ ait concedendam esse materiam totius & partis, & constet
quid sit materia pariis, inquirendum superest quid sit materia totius ΘSolertissimus Scotus,in assient dist. 3. q. 6. concedens materia totius,
inquit eam esse hecceitatem, quae est postrema realitas, vel sermae, vel materiae, vel copositi cotrahens naturam essentia speciei ad esse indiu, dui,ac indiuiduu constitues in esse subi,ibili,qua est extra essentia&quid est speciei,& ab eo statuitur principiu indiuiduationis. sententia mihi videtur apprimed bia, Vt latius patefacta in consderatione principi j indiuiduationis: nam in krma nil imcluditur quod sit extra essentia,cu Brma statuatur essentia simplex.Praeterea,materia
totius in eis latum debet reperiri,in qu ibseruatur distinctio tamet totius ab ea parti . At
70쪽
At huiusmodi distinctio non habet locu in ablutustis, in eis.n .non consideratur ibrina
partu,quare nec inerit materia totius, At Scotus illa hecceitate cunctis tribuit preterquam Deo. Praeterea minus recte realitas uni oppositi denotatur nomine alteriunmateria,ut potentia,opponitur Brms,qup actus est,quare minus recte realitas formae, denotatur nomine materiae. Propterea dicendum puto,distinctionem Ermet de mate- ἔ--iariae in eam totius & partis, sollim habere locum in formis materiatis, & compositis materia & forma, & hoc denotauit Arist. in primo de Coelo 9 a. inquiens,hoc esse verum de sormis cum Materia iunctis,quod aliud est caro,& haec caro,ideo in 3 .de Anima coni.9.dixit,in nonnullis hoc est in seiunctis a materia,carnem & esse carnis,idem esse: formae itaque a materia solutae,non sunt Brma partis,cum non constituant compositum, sed ex se sunt totum & serma totius n iunctis vero cum Materia,krma partis est altera pars compositi, Brma totius est essentia totius, consurgens ex materia partiso ium excludens omne quod est praeter essentiam: Materia autem totius constituitur per differentias, siue accidentia indiuiduantia, quae sunt praeter essentia a quibus seientiae abstrahunt.Ηoe conspicue elicitur ex decimo Metapi sicae contia squo loci Arimoquens dedistinctione maris a scemina, inquit,differre secundum materi L quia differunt per accidentia contrahentia ad esse marem vel steminam, quae constutuunt materiam totius. At dubitatur aduersus hanc sententiam.Primo,quia huiusmo Dubitatu. di materia erit accidens,nam sunt differentiae indiuiduales contrahentes natura communem ad esse hiuluidui, no secus ac differentiae generi additae illud contrahat ad esse speciei, ex quo duo prodeunt absurda, primum,quod materia totius substantiae sit
accidens:sterum,quod materia sit differentia contrahens ma vero sit ea quae cometrahitur,cum tamen conditio contrahentis sit,ut sit actus,contracti vero, ut ut potemtia . Praeterea Vniuersale est sola Brma communis in materia existens, non composi. m.Ηine tama dicitur fundamentum uniuersalis.Praeterea Aristot. in primo Physic. Ea. definiens materiam it se primum subiectum, ex quo inexistente res sunt, di in quod ultimo resoluunturiquae definitio nequaquam competit materiae totius.Proso- -μluiu utione accipio malinae nomen esse ab uno, & ad varia extendi, & cum primo & pro- ne i iturpite compriat uni, non est necesse, ut mox caeteris competat cum omnibus conditi fundant-nibustat est,ut competat cum nonnullisint patet de materia Mathematicoru,& dum tim definitur, inspicitur illud quod primum in.Ex his elicio solutiones.Dicebatur primo, ... differentias indiuiduantes esse accidentia. Respondeo,dum Erma totius sumitur pro uniuersali contradistincto a singularibus,tunc singularia di untur materia eius quatenus in eis existit, & sine eis reperiri non potestinum vero cosideratur essentia tota contradistincta ab eo quod est praeter essentiam,sic materia sunt differentiς illae materiais indiuiduantes,quae seruant conditionem materii:Primo,quia ut materia panis est e tra essentiam ismue partis,ita hae sunt extra essentia se ae totius: Praeterea,quia sine illis essentia rei materiatae non subsistit. Insuper,quia dispositiones subiecti ad materia rediguntur,quatenus illam disponunt, di materiam proximam costituunt,& cum sint materia secundum aliquam similitudinem, non est absurdum quod sint accidentia . Addebatur,quod contrahere est officium formae.Respondeo,contrahere,&constituere varietatem essentiae,est ossicium λrmae,at contrahere ad esse indiuidui,& constituere varietatem indiuiduorum, etiam competere potest materiae sine qua multitudo indiuiduorsi non seruatur,veluti,firmauit Arist.decimo Metaphysicae, a s .dedistinctione maris a foemina. Addebatur uniuersale esse solam krmam. Respondeo niuersale sua prima significatione esse solam Qrmam partis, secunda autem significatione esse
solam sermam totius,includere tamen materiam partis, hoc nos docuit Ari in 7.Mcraphysicae, cap. decimo,inquiens, uniuersale ex uniuersali forma & materia constare, singulare vero ex singularibus. Hinc Ari. I a.Metaphyskae,post coni i8.actu &potcntiam,hoc est,Εrmam de materiam consi est comunia principia decem Pndicamentorum,& nisi valuersalia egent composita, non praedicaremur directe de cotentis sub Pars III.