장음표시 사용
71쪽
De Prima Materia rem in naturai.
eis. Dicebatur Definitionem materiae non competere materiae totius . Respondeo Definiri tunc materiam pro principali & primo ab uno, quae Definitio competit materiae totius secundum quandam similitudinem,ut patefeci.
Materiast pars Essentia- Definitionis'
Vo N I A M approbata est in pKcedentibus forma totius,quae includit Materiam partis, ideo laaec alia emergit dubitatio, an Materia partis siepars Essentiae,& Definitionis rerum ex Materia constantium ' Dubitatio est de sola Materia partis,quoniani Materia totius,omnium consensione est extra eslentia in rei. Insuper nomine essentis denotatur id qJres est quod per Definitione explicatur,& ab Aristotele, dicitur οὐ a, φύσις, ἀε&υ, σο τι εἶν ε Laia, καὶ λογα:. De proposita difficultate quatuor sunt opiniones. na veteris, asserentium materiam solam este id, quod res est, & uniuersalii cssemiam rerum: quae opinio iam est reiecta. Alia est quorundam,qui penitus renuut Materiam etae paricinipsius quid est, cuius opinionis fuit Zimara. Nonnulli inquiunt eam esse partem, non tamen principalem,ut Scotus.Quidam demum se medios constituunt,& aliqua ratione asserunt,alia renuunt eam este partem Qu9d matcria sit pars ipsius quid est,& est sentis ostenditur:Primis,quia i rma totius est essentia rei, materia partis ut patuit est ροα sermae totius,quare est pars ostentiae. Prarierea,pars Definitionis est pars estenti matcria partis est pars Definitionis compositorum , quare est pars essentiae . Tertio, quia partes compositi essentialcs, sunt pars similae, materia autem & sorma dicuntur partes essentiales compositorum. Quarto,ea ex quibus per sic fit unum,sunt partes essentiae eius; ex materia & forma per 1 e fit compositu ,ex 8. Metaphysicae, is . quare &c. Praeterea, quod est pars rei Vniuersalis, si pars estentiae, univcriale enim es lentia est, Materia est pars rei Vniuersalis,& deccm Praedicamentorum,ex I a Maaplaysicp. D mum, quia haec est differentia inter estentiam rei Materiatae &ibrinae solutae a mat ria, ca enim est particeps, haec expers maturiae. Id ipsu in confirmatur auctoritate,quia Arist. ob id Platonem carpit, quoniam Plato Hominem dicebat Animam, & rerum essentias,Idcas, ipse autem asserit este compositum,& ob id in 7. Metaphysicae inquit, Hominem non esse sine carnibus, indicans Materiam este partcm Uscntiae rcrum. Exaduerso, dicentes formam partis este id totum quod res est, varijs utuntur rationibus:
o primo id solum pertinet ad cile rei,& ad quid, quod est actus, non quod est pote
tia,actus autem ad formam pertinet:hoc conspicue cnunclauit Philosophus in secundo Phys.coni. t I. quicns,potestate caro aut Os,non habet adhuc sui ipsius naturam, ante quam recipiat formam: quam Definientes dicimus quid est caro, aut os . Praeterea,id est totum quid est rei, per quod distinguitur a caeteris,quae id non sunt,at distinctio solum est per actum & formam.Praeterea,Aristoteles in secundo Physicorum 28. definiens tormam, ait,quod est ratio ipsius quid erat este,quod saepe alibi confirmat: Definitio autem debet cum Definito reciprocari. Insuper,id est uniuersa rei essentia, quo praesente,res tota est, & absente,tota abest:hoc competit semae partis,ob quam
Aristan primo de Ortu & interitu, et a.dixit ortum & interitum esse mutationes totius in totum, cum tamen sola mutetur forma, non materia. Confirmatur,quia quod non est quid, nec quale, nec quantum, non valet etae pars essentiae rerum, quae sunt vel quid ,vel quale Sc.at materia ex 7.Metap.no est quid,nec quale,quare &c Hinc Auer. 7. Metaphysicae, a i. inquit, krmam este quidditatem Hominis, non congregatum ex
materia & tbrma, & propterea forma ab Aristotele dicitur Endelechia, hoc est, ac iis& compraehensio uniuersae persectionis. Insuper, cum formae a Materia solutae sint e sentia Diqitigod by COU
72쪽
sentia uniuersa non debem as id inliciari de formis materiatis. Hoc indicauit Aristot. in calce sectis di Phys. iiiquiens, Marc iam ingredi Delinitiones tanquam Materiam Definitionis hoc est,tanquam vehiculum ipsius quid est,&in 7. Metaphysicae cap. io.
legitur,carneui &ossa partes esse totius ut materiam,non autem esse partes formae&rationiso in 3. de Anima,cont.9.aiseritur in complicatis cum materia carnem, & esse carnis differre, esse autem carnis dicitur totum id quod in caro,& est sola Erma, Caro autem includit materiam dure optimo itaque sulpicati sunt nonnulli,materiam non esse partem essentiae,&ipsius quid est: Non defuere nonnulli, qui conati sunt opiniones pugnantes conciliare, a quorum sentcnti, referendis & reijciendis supersedendum centui.
Nolutio difficultatis, o materia sit pars Essentia, s N
Pitionis compositorum. Cap. IIII.
Ro conspicua elucidatione proposits difficultatis, quatuor p accipienda puto.Primum est,apud Aristotclem esse rei,quid res est,ssinnam,& Primum cDefinitionem, pro eiaem usurpari: hinc forma in secundo Phys. 28. dicitur ratio,& quid erat isse.Addo secundo, nomen idipsum denotare, Ammtim.
quod infinitio & quid res est,ut asserit 4. Metaphysicae et r. quo loci legitur nomina id tanificare,quod per infinitionem denotaturo coni. 28 .additur,l . ratio.quam signitat nomen ,est Definitio,idipsum dicitur in primo Physcon l.quinto ex quo elicitur,quod nomen contae id denotat,quod infinitio distincte explicat. Accipio tertio,nomina compositorum esse ab uno, & ordine naturae primo denotare restiam. sermam,secundo compositum,quamuis secundum vulgarem usum,contra se habeat hoc asseritur ab Arist.8.MetaphUcae contex.7.dicente, Animal primo denotare Animam,secundo compositum,idipsum asseritur ab Averr. .Metaph. m.i .&in Paraphrasi Metaphysicς tractatu secundo.Ex quo elicio,cum nomen compositi sit ab uno,& nomen idipsum denotat quod infinitio,& quid rus est,necessario etia Definitio.& quid res est,erit ab uno;&ptimo dicitur de isma partis,secundo de composito exserma partis & materia. Accipio quarto brmam usurpari dupliciter,& pro is a par suartum . tiso pro ea totius,ut patefeci,& idipsum dicedum est de Materia. His praeassumptis,
quae omnia ex Aristotae conspicue eliciuntur,tres profero conclusiones. Prima est:Essentia & id quod res est. prima signi sic tione nullam includit materiam patet,quia est se a partis.Ηoc asseritur ab Aristotele in secundo Physi. II .dicente,formam esse uninersam naturam compositi .Et in octauo Metaphysicae coni. 7. affirmante, Anima esse id, quod est Homo in prima significatione. Altera conclusio est: essentia, & quid 1. ε m. est,in secunda significatione, includit materiam partis, secundario tamen & deuomi natam per formam aoc patet:quia ea secunda significatione denotatur Erma totius, includente etiam materiam partis,quale est uniuersale.Addo tertio, materiam totius e3.us, nullius essentiae esse partem,cum sit aliquid praeter essentiam rei. Ex his elicio primo, thiatu, 'i. omnem essentiam esse Brmam,& denotari nomine sermae, vel partis, vel totius, ii mo etiam essentia Materiar ab Aristotele in primo Physicorum 6o. & 66. denotatur nomine iurmae, dicetite,Materiam esse unam numero cum priuatione, & differre specie loe est forma,&ra, ne.Insuper,elicio solutiones rationum pro utraque parte re . . . latarum,&controuersiarum in Aristotele apparentium. EMGtur a. Us9jligeo by Corale
73쪽
De prima Materia rerum naturai.
An materia competat forma corporis8 Opiniones varia.
Aοκε inter viros sapientes est controuersia de mole&dimensionibus
materiae.Quadere quatuor praecipite sunt opiniones. Nonnulli enim putat materiam sui essentia esse corpus simplex. Alij, n ex se esse corpus, praeditam tamen esse forma substantiali corporis ei coaeva. Quia dam utrumque inficiantur,aiunt tamen, cam esse praeditam dimensionibus terminorum expertibus.Nonnulli demtim aiunt Materiam nec corpus esse, nec praeditam Brma corporis, nec dimensionibus ei coaruis, sed in rerum ortu & interitu. . cuncta variari praeter materiam .adeo ut semper fiat resolutio usque in primam Mate.
ψη ρ ρμ' . opinionum capita singulatim perpendenda. Et ordiendo a primo, Existimarunt veteru plurimi,Materia sui essentia esse liinplex corpus. Ex quorum nu-e mi. mero fuerunt Democritus,Leucippus,& Epicurus,qui ea dixere atomos, siue indiui. sibile corpus:Insuper Anaximander,qui eam iudicauit corpus infinitu.Similiter Stoici,Cynici Cirenaici,& post eos Pericles,Lydus eam simplex corpus asseruerunt,non Philop '. tamen infinitum .Philoponus in Disputationibus contra Proclum, sput. I I .expropria sententia asserit,latissimeqι ostendere nititur, ateriam esse corpus simplex: idc , inquit corpus,ut corpus,mu tari non posse, sed mutationibus subi9i,ti vi d. itur Qua . litates substantiales,ita ait dari substantiales Quantitates,quod ostcndit: quia id sine . quo corpus intelligi nequit,est essentia eius; absq; dimensionibus eorpus intelligi nequit,quare sunt eius essentia. Haec est opinio eius propria, quamuis in libro du ortu Simpliciu . de interitu ex Sentetia Aristotelis sectis loquatur.Simplicius quoque existimauit, Mutetiam sui essentia corpus e sse, nam in primo Physicorum exponens cniat. 69. cum ex opinione Stoicorum &.Puri css Lydi, asseruillet Materiam esse corpus, eamque reic-cisset,nititur deinde sententiam illam tuer quod corpus sit,inquiens,molem cste duplicem,materialem unam ,alteram larmalam,& ait Materiam este molem Materiale; Explicans deinde huiusmodi molem,inquit,eam non cne corpus ex se subsistens, tribus dimensionibus praeditum,sed potius remissionem quandam,inteiisionem,& inde finitionem incorpor indiuiduaeque naturae, nequaquam trina dimensione Ermali- τὸ ,h, fi .'impressam ac definitam quae autem huiusmodi moles sit, explicat per verba Por phyris in secundo libro de materia eferentis sententiam Moderati, & dicentis , eam
esse qualitatem insermem,indiuiduam,figurae experiem,susceptricem tamen sermae, figurae, diuisionis,qualitatis,caeterorumque huius generis: Insuper candem mole nuncupauit Plato omnicapacem,inirmem, inuisibilem esiluxum,mente comprchendendam. Hanc aiunt Pythagoram& Platonem nuncupasse quantum, non ut somna inquantam, sed quantum per priuationem,disso itionem,extensionem,&separatione,cρης μm tanquam secem & vitam extremam,ac dimentiolium & molem Phyticam. Sic itaque Materia ex sententia Philoponi,cst quantum formale, ait enim nil dari in serme penittis: ex sententia Simplicij, Porphirij, Ammonij, Moderati, est quantum materiale. Et quamuis Simplicius in primo Physicorum hanc sententiam explicans, dicat,se e plicasse opinionem alienam de Materia,qus sua non sit,tamen in quarto Physicorum
contex. I 6.eandem confirmat:& in quinto Physicorum com .nono ait, corpus non perire ut corpus,sed ut tale corpus. Et in primo Physicorum dixit,nedum Coelum, sed etiam Materiae corpus,esse aeternum; Ex sententia itaque Simplicij Materia est corpus Materiale tanquam effusio de extensio quadam, capax corporis larmalis, & valde eius opinio differt ab ea Averrois, qui negauit materiam este corpus, praeditam ta- incnesse dimensionibus ei cosuis, quae accidentia sint&serniae. Ex quo constat primo errare nonnullos dicentcs, opinionem Simplicij este eandem cum opinione Averrois: Elicio secundo minus reta Miaec duo opinionum capita a nonnullis con
74쪽
landi, nimirum materiam esse corpus , dcesse praeditam forma corporis, nam valde differunt.
Fundamenta putantium Materiam esse corpus.
A R I A R v M rationum,quae pro opinione asserentium materiam esse corpus afferri pollunt, has esse potiores existimo; Cum materia cogno-i. statur pertranis nutationem, id est materia, quod cum non varietur,
subiWitur cunctis transmutationibus,huius Ridi autem est corpus; materia itaque corpus est.Ηi nc Aristot in primo dc ortu & interitu dixit corpus non fieri ut corpus,sed ut hoc, vel illud,quod etiam in tertio de Gelo confimmauit coni. χρ Insuper,definitur Materia in primo Phys.8a.quod sit subiectum primum, huiusmodi est corpus,id enim quod non est corpus,non est subiectum transmu
rationum,& cuncta,quae gignuntur & pereunt,fiut ex corpore, & in corpus resoluu tu Praeterea, non corpore non consurgit corpus; at ea quae gignuntur sunt corpo- Ratio
rea,igitur prineipium aliquod eorum debet esse corpus; huiusmiai no est ibrina, quare est materia ma enim per materiam extenditur & redditur quanta.Camsimilem rationem sermat Aristoteles in primo de ortu & interitu, inquiens, id quod genera tur est in loco,igitur & illud ex quo fit.Quarto utor ratione Simplici j, in quarto Physicorum exponentis coni.is .Quod est capax magnitudinis debet esse extensum,& ui- mensio quarelam;materia est capax Qrmalis magnitudinis, debet itaque esse effusio &extensio aliqua, ut enim locus non reciperet corpus & magnitudinem,nisi olet dimesioqusdam,ita materia nisi esset effusio,&dimensio, rmalem magnitudinem non reciperet: Et hoc videtur asseruisse Aristoteles in quarto Phys .i3 .inquiens, quatenus locus est distantia magnitudinis,uidetur csse Materia, haec namque diuersa est a magni tudine.Praeterea,inquit Arist.sub initio secundi de ortu ct interitu, Primo dari materiam,Secundo ei competere qualitates primas, Tertio, ex eis consurgere Ellamcnta ,- quare per Aristotelem id est materia, quod sub ijcitur primis Qualitatibus, id autem corpus est. Et sonfirmatur, quia Arist. in secundo de ortu & interitu, concedit Ele--ὸ menta posse dici aequalia lecundum materiam, quatenus aequa portio materiae singu NIis competit,id autem seruari non potestinis materia quantum aliquid sit. Est itaque
materia sui essentia effusio,moles,&ratesio quaedam; Hinc Ammonius in PNdicam. Ammoni'. cum Quantitatis,tlim Qualitatis,ait,ut dantur Qualitates ad Substantiam Elcmentorum attinentes,ita dari dimensiones,& Quantitales,qui sint essentia malaia, Et c bid ipsum Hesiodus enuciauit in rerum origine primo extitisse Chaos,hoc cli,sul cepi. - Hesiodis. culum,& cffusionem, haOs autem erat materia,ut interpretatur Aristot.in i 2. Meta- physicae coni.9.Similiter ex sentelatia Platonis in Timso,materia locus est,hoc cst cffusion extensio quaedam indefinita,quae magnum & paruum ab eoucm nuncupabatur quae omnia indicant materiam esse corpus aliquod, cuius participatione caetera omnia reddantur corporea di materiata. Haec opinio quamuis aliquid veri incivia Dubitatio . dat,dubia tamen videtur,primo,quia omne corpus vel est in Praedicamento Substan m tiae,vel Quantitatis; materia non est corpus attinens ad Praedicamentum Quantita tis, quia id est accidens,neque attinens ad Praedicamentum Substantis, quia id coni 'positum est,cuius principium est materia, principium autem distinguitur ab eo cuius est principium.Prrterea,omne corpus vel Physicum est, vel Mathematicum, vcl Ar- Ratiotificiosum:materia non est corpus Artificiosum, ut patet: non Mathcmaticum quia
id est accidens:non Physicu,quia id est compositum,esi λrmatum,est per se in loco, cadit sub Sensum,per se est aptum intelligi, quae pugnant cum conditione materiae. Prstere corpus ut corpus,non valet iudicari primum & irresolubile,qualis iudicatur Ratio 3.
75쪽
De Prima Materia rerum naturai.
materia, corpus enim in superficies,lineas,& puncta resoluitur. Hinc Aiis. in primo de ortu &interitu, et ς inquit: At vero nequc puncta, neque lineas statuendum coporis esse materiam,sed illud cuius haec ultima sunt, Ex quo laaec elicitur ratio id quod materiam exposcit, non est materia; magnitudo materiam exposcit,ut dicitur loco relato,& in coni.3 r.eiusdem primi de ortu & interitu; quare magnitudo non valet este ma teria; Confirmatur:quia affectiones corporis sunt magnum & paruum,qua sunt duo contraria; omnia autem contraria Subicctum exposcunt. Hinc iure Arist. in septimo Metaphyticae coni.8 inquit,attinentia ad corpus,nempe longitudinem, latitudinem,& profunditatem,non eise Substantias,sed Accidentia; Et propterea minus recte Aminonius asseruisse videtur,dari dimensiones quae Substantiae sint. Et longe magis videtur errasse Philoponus,dum in disputationibus contra Proclum,asseruit materiam esse simplex corpus,idq; corpus esse tormale, ita enim moueret Scsum,per se esset in loco, at eaquς fierent essent accidentia,quia aduenirent Enti actu, & exca& sorma non per se fieret unum; Dubia itaque valde est ea sententia,quod materia sit corpus. Rationςs autem pro ea relata ,quid roboris habeant, suo loco patebit.
Opinio putantium materia competere fremam unam comam, quas flantiasit corpus constituat, quam appellanis
V M apparuerit apprime dubiam esse sententiam putantium materiam esse simplex corpus: Propterea alij reperti sunt,qui cum putarint materiam non esse corpus,existimarunt tamen materiae competere formam unam communem,ad substantiam pertinentem,ci coaevam, per quam corpus constitueretur, ex materia & hac prima , communique Erma
conflatum,quod corpus nonnulli dixerunt esse genus Praedicamenti Subitatulae, Chi, ius opinionis seerut Avicena,Magnus Albertus,Suessanus, M. Antonius Ianua &alir' nonnulli Philosophi celebres,eamque necessariam putarunt: Primo,ut percam tan- quam per inchoationem materia appeteret proprias mrmas; insuper constitueretur communis quaresam priuatio communisque forma, quae sient principia communia,& aeterna cuiustibet ortus & interitus nam sententia Arist.cst in primo Ph, s. oportere principia semper manere,idi lue approbauerat prilis Plato,inquiens, ii principia perirent,ortus&interitus non seruarentur sterna.In luper, materia& mrma inuiccm roferuntur,& alterius materiae altera est λrma ut dicitur in a. Phys. 2 6.quare vi ius coam unis materiae, una esse debet communis forma,quae pro omnium generatione sit necessaria.Confirmatur quia oppositorum eadcin est ratio; re cum potentia materialis,& actus materiatus inuicem opponantur, ut datur una communis potentia,ita
dari debet unus communis actus materiam perficiens, eique coquus, & praesertim , quia aeternitas magis congruit mrmae,quae praestantiorcst,quam materiae.Insuper in omni genere causet ad umhm primum necessc cst deuenire,quare in genere materiatarum Brinarum,necessse est ad unam primam, & communem materiatam Ermam deuenire. Insuper nisi haec communis λrma daretur, Ermae,quae gignuntur&pereunt, ex nihilo fierent,& in nihilum redigerentur. Insuper, agens non largiretur perfecti ne Ermaru in ,sed multitudinem,quod aduersatur Averr. in I 2.Metaphysicae 18. PN-tcrea,ea .rma,cui nil est cotrarium,non perit,orta enim inter contraria versatur, fornaae corporis in materia prima nil est contrariu,quare non perit,& aeterna cst,ita Aristot in primo de Crio colligebat dum non gigni,nec interire, quia motui eius contrarium non competit,&in tertio de Cslo 29.negat Omnia polle gigni, quia corpus
signi non potest, alioquin daretur vacub separatu.Et in primo de ortu & interitu ,3 3.
76쪽
itiquit in mutua permutatione Elementoru seruari idem comune corpus in conti O .addit corpus uniuersale non gigni.l raeterea,genus Praedicamenti Substantiae corpus est,quod cum sit univocum, est neccslevi per unam communem Ermam consti- n. sui Etiatuatur,quae alia esse non potest praeter ωrmam corporis,materiae coaruam. Nituntur Aurer.
nonnulii ostendere Averr.iuisse huius opinionis,at quia ex primo Physi. 3 3. o lib.de i 'Substantia Orbis,& ex Epitome Metaphy.trach. 2.c.postremo, lucidissimi oppositum colligitur deo in ret,iendo errore conspicuo,morari noloMaec opinio cu Arist. tum rationi aduersatur. Arisprimo, quia nunquam indicauit huiusmodi .rmam dari, & , valde esset diminutus,si putasset eam dari,& nulli bi eam explicasset. Praetereas perpe
ram definiuisset materiam in I .Phyli.8 2.inqu ens,ine subicetum primum,ex quo in- eoooris .exis maeres per se fiunto in quod ultimo resoluuntur,nam concessa hac corporis for eoaeua ma-ma coqua materis, ea definitio non materiae, sed composito ex ea & Erma corporis teris. competeret,ut consideranti redditur notum Praeterea,conspicue Arist. in calae primi R π φ
Phyl.inter larmas a materia secretas,ad Metaphysicum attinentes,& Ermas morta- 'les attinentes ad Physcum,nullam Ermam ponit mediam, inquit.n.de principio secundum Ermam,hoc est,de serma a materia secreta .sue una,sive multiplex sit, primi Philosophi officium est verba facere,de Physicis aule,& mortalibus .rmis,in suta sequentibus disseretur,&c.Adeo ut solum numeret tam a materia secretas,& mortales,ex quarum genere non est forma corporis.Et confirmatur:quia si datur huiusmo Ditio . . di isma,vel est considerationis Physicar,vel Metaphysicae,non Metaphysicae,quia none blucta es materiata, non Physicae, quia non est natura, cum no sit finis generationis,& principium alicuius motus.Insuper,utor ratione,qua utitur Arist0.sub initio . primi de ortu& interitu duersas veteres, statuetes indiuia una aliquod Elemem ru:Si materia coqua haberet Brma,& est et corpus actu; omnis transmutatio esset accidentium,id. n.quod in Subiecto recipitur,qδ adlusit,in accidens.At soluunt,dicetes Solatio. 'Drmas subordinatas posse in eode reperiri, ut in vivente reperiuntur toruaae mixtoru, Eης βρ α Anima Ηsc solutio no satisfacit,tu quia torma sterna no parat pro mortali,tu quia Drms parantes pro subsequete,recipiunt magis & minus,qd non copetit Ernas corporis,tu demu,ga cstcrp λrms no sunt collip materis,propriae eius,& ro recipi di reliquas,ut krma corporis,quae reddit caeteras inmas quatas,& aptas diuidi. PKterea,vtorronibus Aricin s. Phys.coni. 8.Ostendentis generatione non esse motu,inquit. .
qa mouetur est in loco,qd generatur,hoc est subiectum generationis,non est in loco, at si esset corpus,p se esset in loco. Insuper inquit,id qa mouetur,est, nempe actu, qd generatur hoc est subiectu generationis, non est,factu, at si esset corpus, esset actu,&generatio motus esset.Praeterea,perpendo reliqua Pridicamenta, nullu reperitur ge- Ram r. nus generalisinu eors,qd per una coem serma constituatur, distincta ab ea speciem, veluti non datur una prima cois larma Qualitatis,Qualitatis, Relationis, & caeterorii, distincta a Qrmis speciem,quare similiterno det dari una cois serma corporis constituens genus generalissimu Substatiar,distincta a mis specierueius. Hinc Arisin i .de ortu &interitu,coni. O .inquit,inantu uniuersalensi gignitur,ut nec Animal,quod nec Homo,nec aliqJ singulariu sit,indicas perinde se habere de corpore, ac de caeteris Animalib.q colliguntur ex singularib.& leonum ab eis nec sunt,nec sieruatur. Praeterea,si daretur huiusmodiis a corporis,corpus non esset genus Praedicameli Substantis,qδ ostedo: ga est sent. Ait in calce io Metaph.sternum & mortale non sunt eiusde generis.Insuper Aris.sub initio a de ortu & interitu, constitues ordinem inter P principia generationis,prima statuit materia, ea sequi ait contrarietates Qualitatum, mox Elemeta,de hac co*oris is a nullum facit verbum, ut nec alibi. Insuper, cum iomnis λrma Substantialis ex se sit indiuidua, quomodo haec sola quae nedum est fora 'ma Substantiae,vertim insuper aeterna,erit per se apta diuidi,& erit origo diuisionis crteraru ὸ & praesertim cu omne diuisibile sit mortalen diuisio sit via ad interitu,& nulla alia aeternasorma reperiatur quae diuidi possit.Praeterea,Elemcta vere possent ex se Ratis ri
77쪽
De Prima Materia rerum naturai.
moues, moueri in intio, quia diuiderentur in larm Elammti & corpus actu obiicide resistens quod tamen aduersatur Artiansuper i id esset, Phy mi sleu, en, medio transmutationis, non posset resoluere quem primam mmmam, sed sollim in eompositumex ea & isma corpori quia huiusmodi compositum nun- Ratior a uuam variaretur ansup euerteretur ratio Arist.in calce 8. Pbysi. ostendentis mot' G Coeli esset materia taut ,nam in coni. 8 doquens de Mims materiatis , anquit maius corpus diutins seruari & mouerisior sautem minus seruata proportione mi nus seruari quae regula redderetur falla,si daretur is a corporis materiata, &aeter na,tam distri seruaretur pars. quam seruatur totum. His & consimilibus rationibus conspicue ostendi potest,huiusmodi isrmam esse commentum quoddam di conspiscue ugnare cum ratione di sentcntia Arist. Rationes aduersae posterius diluemur.
De dimensionibus terminorum expertibus coo-- teria.
V M apparuerit materiam nec corpus esse, nec esse praedita Arma eorporis sivi coaeua ,sequitur ut videamus, an ei competant dimensiones praedicamenti Quantitatis, terminorum expertes,eique coaevae Auer
vir acri iudicio praeditus,variis in locis, prs sertim tamen in cap.de Sub--- stantia Orbis, cum putarit materiam nec corpus este,nec praeditam krma corporis,existimauit ei necessario huiusmodi indefinitas dimensiones competerer quod vari, rationibus comprobari potest; Et primo, cum natura per gradus ιmpersecto ad perstitium progrediatur, pro prima rerum origine necessarium est commutis Subiectum, retensione et dimentionibus praeditum, ut diuidatur in partes, terminis circumscribatur,reddatque ea quae recipit quanta,& apta diuidi, nam id quod dimensionum est expers, non valet caetera ex accideti reddere quanta Hinc materia dicitur Chaos acuum,magnum d paruum, & indefinita moles; Nec obest id,quod dicitur, accidentia exposcere Subiectum quod actu sit, id enim verum est de accidentibus terminatis,nam Mcidentia inhaerent materi AE terminos recipiunt a larma,& ob id ae- ei dens pro suo esse absoluto solum necessario exposcit materiam; pro esse autem ter minato exposcit Subiectum,quod actu sit.Confirmatur eadem opimo,quia sententiatat primo Pythagorae,mox Platonis, dem lim Aristotelis infinitum aduersari sol maei
consentaneum autem esse materiae,& ex materia oriri,ut patet cx 3 .Physi. materia autem non esset origo infiniti nisi coquam haberet quantitatem di molam,finitum enim& infinitum sunt affectiones Quantitatis,ut asseritur ab Arist.in I. Phyli. Insuper, confirmatur eadem opinio ratione,quastequenter consueuit Arist. vii pro indagadam pria conditione rerum.Nam id est materia,quo materiata a non materialis distinguu-tur,at distinguuntur mole,&extensione,materia itaq; est rudis indefinitaque moles. DeGum,id quod requiritur pro quovis Subiecto rerum, & contrario caret, non permutatur in rerum interitu & ortu, huiusmodi autem est moles,nam frustra moles inateriret,ut reficeretur,natura enim nil iacit fiustra. Insuper, omne quod fit,ex contrario fit,magnitudini in materia nil est contrarium, & quemadmodum Animal in dki. turin 1. Physic. non fit ex Animali,quia iam est,ita nec Qtrantum ex Quanto. Hi Aristoteles in primo de ortu & interitu 3 3 .inquit, accretionem heri adueniente ali
quo quanto, quoniam non acquiritur noua moles, nisi adueniat noua materia. Haec opinio approbatur a varijs, & satis consona est rationi, & experiemiae, tamen est dubia, tum quia compositum per se, quale est compositum ex matcria,&Brma Suia stantiae,debet anteire compositum ex accidenti,tum in luper,quia ut Substantia quinius modo dicitur prior accidente, in 7.Mctaph s.coiit.quario. natarina Substantiae
78쪽
debet esse prior aecidente ,tu tertio, quia n ulla materiata λrma & diuisibilis, videtur posse esse aeterna, ut patuit in praecedentus tum demum, quia definitio materiae traditi ta in i .Physi 8 a. non primae materiae competeret, sed congregato ex materia, & hu- xiusmodi indefinita mole ι Et confirmantur haec omnia,quia Arist. in primo de ortu & interitu, i a.derelinquit tanquam conspicue absurdum,dari Ens potestate,expers cuiusque aetus Substatiae, cui competeret aliquis actus caeterorum Praedicamentorum,
in quod absurdum illi labuntur,qui sunt huius Opinionis . . .
Opinio putantium ma amnusiasti rea molli esse ' 'praeditam . Cap. IX.
EIVV. Thoanterpres egregius Arist. existimauit materiam necesse am D. rhom
aliquem,nec ullum sibi coaevum actum exposcere, sed in ortu & interitu rerum,semper fieri resolutionem usq; in primam materiam , Duia de opinionis vitus est fuisse Plotinus,qui in lib.de materia,dixit, in reruortu tarma secum deferre molem sibi congruentem.Confirmatur haec opinio primo, quia definitur ab Aris. ner.in primo de Ortudi interitu,quod sit per--i mutatio totius in totu, nullo superstite sensibili.Insuper, quia accidens exposcit subiectum,quod actu sit.Tertio, quia nulla λrma materiata&diuisibilis valet esse sterna. Otis arto,quia materia primo &propriE est materia Substantiae, mox accidentium; ut Ditis in primo de ortu & interitu,quare non valet primo esse materia dimensionum .Qinato, quia ea moles indefinita ad praedicamentum quantitatis attinere non poterit,cumst aetema. Sexto,materia,nec quid,nec quale, nec quantum est, sed omnia haec pote--ου state,quare non habet molem sibi coaevam,quia ad eam no esset potestate , omneati ad quod materia est potestate,est mortale, potentia namque materiae ad opposita est,ut ..., patet ex s.Metaph. Verum haec quoq; Opinio dubia est. Primo, quia corpus scri non Euersis potest ut in praecedentibus apparuit,quare est coaevum materiae, sine ortu & interitu. Ratio I.
Praeterea,cum nec materia,nec forma sint corpora, constitutum quoq; ex eis no pos set reddi corpus, mirum non quanto fit quantum,ut ex punctis non fit linea, nec ex Iineis corpus, contrarium.n. fit ex suo contrario tanquam ex termino i quo,at na tamquam ex parte. Praetere si Hrmae in materia non quanta reciperentur, non redderentur quantae, & diuisibiles, Hrmae.n.sunt diuisibiles,& quantae ex accidenti, & omne quod ex accidenti est tale, reddi debet tale per id,quod primo ex se tale est,nam h iusmodi ex se tale debet antecedere,quoniam id,quod accidit,posterius est eo,cui a cidit,ut legitur in secundo Phy.in calce cap.de casu & Fortuna. Demum,nisi materia coaevam taberet molem,esset apta diuidi in partes, nec ex se esset origo multitudinis, omne enim quod diuiduur,ob Quantitatem diuiditur, Est itaq; haec opinio satis di hia,quanti autem roboris sint racionespro ea relatae, ex dicendis patebit.
De moli Materia opinio propria. Cap. X.
V is de mola materiae singula quatuor principalia capita satisdubia apparuerint,vi de re obscura proferam,quod sentio, non polliceor me nost allaturum sententiam,sed eam distincte explicaturum, quam Ari reqstotelis & plurimorum Graecorum puto fuisse opinione.Pro cuius elu- cidatione accipio primo, ut rerum χrmas, ita materia,sequi assectim Trimum nes nonnullas, quas proprietares appellant, tanquam umbras earum. Accipio s quini σανε
eundo, ut alibi patefeci, affectiones partim e idem cum iundamento, par-Pars III. E a tim Diuili ed by Corale
79쪽
De prima Materia rerum naturai.
tim distingui, sunt idem pro esse absoluto,distinguuntur autem extrinsecesIt secun-
Materiam dum propriam tbrmalitatem,ac r6nem.His praeassumptis,dico, materiam sequi duas μ ηι ut ιν principales affectiones,quarum una est potentia ad materiatas sormas ι aItera autem is priueri effusio estentialis,materiat dimensio siue indefinita extensio, non euertens simplimateriae.& hoc est Subiectum absolute primum, in quo mox recipiuntur iro is sns mae per quas primum illud Subiectiim terminis circumscribitur,& tunc dicitur affici.ὸ osse, quantitate formali,& magnitudine ,ex trina dimensione constituta,& quonia hoe ha
materialis, iata quovis Substantiae thrma,ideoqusuis materiata serma dicitur constituere cor-σ Onesio pus,& omne compositum a forma habet,ut sormaliter corpus sit, dum corpora inui-Dm si . cem permutatur, sciuatur materiata dimensio,insuper seruatur corpus in genere. At corpus sormale definitum & terminatum,variatur,ideo dixit Aristo. corpus absolute non gigni,sed fieri, hoc,vel illud corpus,adeo, ut nec detur serina corporis coarua materiar nec dimensiones formales &indesinitae,quae accidentia sint eide coaeua,nec materia sit formale corpus sed essentialis effusio, materiata di nacsio, & indefinita moles , tanquam Chaos inane,& sedes λrmaruin,nec non formalium magnitudinu: hoc conspicue ex Aristotele elicitur,nam in quarto Physi.coni. I s. inquit, quatenus locus vi. detur esse interuallum magnitudinis , eatenus videtur esse materia,haec nainq; distiniaeta est a inagnitudine,cum contineatur sub sarma, d tantatui qι ab ea &c. adeo ut eo loci Arist.conspicue distinguat interuallum siue effusione materiar a magnitudine is mali,quam recipit,quam effusionem frequenter nuncupauit nomine vacui, veluti iaprimo de ortu & interitu nquies,Si materia seruaretur seors hin a forma, daretur se . τη g par-vaeuum deo Plotinus dixit a nonnullis materiam dici vacuum,& in ia. Me taphy.cont.9.Arist.inquit,Chaos denotans susceptaculum,nil aliud estit,nisi materia,
Ita seruatur id quod dicitur ab Aristotele in secundo de Onu & interitu, Elementa
posse dici aequalia,quatenus aequalem materiae portionem participant. Haec fuit seniam. νιγ tentia Porphyrij&Moderati,inferente Simplicio,in I. Physico.in exp.coni. 69. nam νω. Porphyrius reterens sententiam Moderati, dixit: Quoniam aliqua Mens ratioqi cunevoluisset ut Plato inquit ortum rerum in mat* ia constituendum esse,secreuit ab ea per priuationem quantitatem, cum priuauerit eam cunctis rationibus di formis, materiam autem nuncupauit quantitatem informem,indiuiduam,figurae pertem , ca. pacem tamen is at, figurae,diuisioni qualitatis, caeterorumque huius generis:insuper eandem molem nuncupauit Plato omni capacem, inlis em,invisibilum, mente comprehendendam,&c. Conspicue Porphyrius cum Platone,& Moderato, ait materiam esse indefinitam effusionem inac consideratione seruatur vera sententia Ammo.
ni j in praedicamentis,dicentis,dari dimensionem,& molem,quae Substantia sit. Hanc fuisse opinionem Simplicij ex dictis in praecedentibus conspicuum est,ideo in .Phys.
m. 16.dixit,materiam esse dimensionem quandam materiatam,&indefinitant,qtigno sit Brma,quantum & magnitudo,sed dispersio,effusio, & infinitudo quaedam .in
Alii ia super, e .com.inquit, Alexandrum multa dixisse ut materiatam dimensionem a magnitudine secemeret, tamen haec videri coniundere & in unum redigere,adeo ut Alexandro tribuat, ipsum quoque putasse materiatam molem esse a formali magnitudine M. Sententia Auer. de dimensioribus interini naus,materiae coaevis,dum imcte explicatur,non disseri a comprobata sententia,nam dimensio interminata considera tanquam assectio materiar, in asecus,ci pro suo esse absoluto, est essentia materiae,& essentialis eius effusio,extrinsecus m, & pro superaddita propria Brmalitate, staccidens ad quantitatem peninens,quod per superueniente forma terminos& perseia alia af ctionem recipit.Scio tamen,asseclas Averr.longe sectis eius opinionem explicare, Sicctio mi di itaque principalium auctorum,&interpretum sententia satis recte conciliantur ι Etria si pri- cum duae sint affectiones materi potentia,& moles,quaeriturquς earum fit priorΘ. Puto dictau,effusione,& dispersonem antecedere M est:quia materia no esset apta
PQit i ρ--istinas,nisi esset dispersio de effusio qumam cilentialis. At dubitabit aliqui quia
80쪽
quia Arist. in primo Physic.disputans aduersus asserentes ensesse unum & infinitum, inquit,si est infinitum, non est virum,qilia includit Substan tiam,&Quantitate.at per hanc opinionem materia statuitur unum simplex & indefinitum . Respondeo, infinitum actu & per denominationem,non estvnum,insinitudo autem materiata & essentialis effusio,est unum & simplex.Sed adhuc instatur: quia Arist. in 3.Phy.loqueos de Asia . infinite unquit,nil diuidi in partes nisi quavist sit, at per hac opinionem,materia cum nitio. st effusio,diuidi poterit fine quantitate Respondeo nil diuidiaciu,nisi quantum,ma- solisti..' 'teria autem quamuis sit effusio,solum potestate est diuisibilis:hinc Porphyrius eam di cebat indiussibilem,redditur autem diuisibilis actu per quantitatem superueniemem
Siluuntur adures rationes. Cap. XI. '
V M v r ex hactenus declaratis sitis cospicuheliciantur solutiones
rationum,cum approbata sentetia piignantium, clarioris tamen cognitionis gratia,potiores carum quam breuissime diluam. Ostendebatur Diluuntur c. 6. materiam cssse corpus,rationes illae pro eo vim habent, vi ostendat rMiοηπ 6.
materiam esse effusionem,& materiatam molε,ut patefisi, ea est Suta μ' iectum primum,inuariabile secundum estentiam, caetera quaret iuperueniunt, quamuis seruari possint genere,numero tamen variantur, ut ex dictis patet , At instabatur, quia omne corpus vel est Substantia vcl Accidens, corpus autem quod est Substatia, compositum est. Respondeo, id esse verum de corpore actu & ismali, de quo etiam vera sunt camera,quae eo loci adduntur,non de effusioneo matcriata mole.Affereba D πιπurtur c. .rationes pro se a coiritis,coarua materiae,quae exigui sunt roboris, nam pri Pino ea Qrma no requiritur ut sit inchoatio Brinarum ,quia pro eo sat est potentia materia: At suo loco pareseci. Similiter non reqis intur pro constituenda communi prutiatione,quia priuationon sequitur ismam,sed comitatur potentiam &quemadmodum in materia considetatur communis potentia,ita communis priuati,nec pro ortu debet dari se a communis artenta,quia larma est principium,ut terminus a quo, vel ad quem,termini autem variantur.Addebatur unius conuntinis materi , mado i heri esse communem Drmam. Respondeo, materiam turri ad λrmas per potentia,
di ut se habet de potentia,ita se debet habere de serma,potentia non in unλ nurnero,& eommunis,sed una genere. Addebatur in omni genere esse deueniendum ad unum primuin. Respondeo in genere sermarum abistute, deueniendu est ad unam primam Drmam absolust,quae Deus est,in genere Brinarum materiataru,attinentium ad Pisdicamentum Substantiae id primum debet esse unum,non numero, sed genere, ut in reliquis Praedicamentis. Dicebatur,' nisi ea communis aerma daretur, krmat fierentes nihil οβ agens non largiretur persectionem,sed multitudinem.Hoc persolui,dum loquebar de inchoationibus sermarum,nam potentia est inchoatio cuius persectio est forma & actus.Addebatur,corpus non gigni,quia caret contrario.Responde ,ea materiata effusio non gignituricorpus ad antitatem&ad Substantiam pertinens non
gignitur genere,omnis enini serma Substantiae dat mate lae ut sit corpus, at variatur que a numero,&tanquam terminata proprio termino. Dicebatur corpus praedicamenti nonnullis Substantiae esse univocum,& ego et Drma una per quam constituatur. Haec ratio quae a nonnullis maximi fit negligenda est,nam genus intubcum testunum, ita exposcitis am unam , at est unum genere, & si ea ratio alicuius esset roboris ,necesse esset omne genus constitui per krinam unam, quod tamen in nullo Praedicamentorum fatione seruatur, ut consideraliti notum est. Demiam asserebantur rationes pro dimensim pra di memnibus interminatis, ex sententia Averrois, quaerationes, di sententia quid Meri in-sionibus ircludant, patet ex rectiore explicatione eius opinionis. Rationes pro opinione