장음표시 사용
111쪽
praeposituram, in Parisiensi Ecclesia, et domum . quae in elaustra
eiusdem Ecclesiae dehinc primum vacaverit, concedatis. IV. Eodem iure frequenlius usu est Alexander illI., et qui eum Secuti sunt R. Potilifices innocentius II l. , Honorius IlI., Gregorius 1 X., atque ita primis Inno donlius lV., uti mox videbimus. Porro hic observare iuvat Alexandri Ill. aelato eiusmodi pontificiae opistolas non nisi preces, et mandata exhibuisse; quibus quum aliquando collatores non Obsequerentur, has postea ex eipiebant litterae eaeeculomates, quibus ad exequenda mandata auctoritate apoStolica, Pt interdum etiam per censuras, adigebant. Atque hi uel riplex epistolarum genus emersii: scilicet monitorιae, PraecePlomae , et executoriales. Sed is quidem Apostolica nil Ilum ius sibi vindicavit in collatione beneficiorum iuris patronatus laicalis, ybi tum ou compatroni discordus alium alii presentaverint, eoru inque vola in duos ex aequo dividerentur ,
vel in unum consentientia saltem aequa ront medietatem ipsorum, consuevit
bene fietum ei conserre, qui ad ipsam cito recurrens; se intra legitima tem pora praesentatum a miatori Partu, vel satiem medietate patronorum a Laereret i). V. Iam vero hac in ro plura constant I , R. Pontifices primum non nisi pro piis, et honestis clericis, alque iis potissimum , qui omni ecclesiastico bono scio destituli, vix unde viverent habebant, eiusmodi mandata ad Episcopos dedisse. Hinc frequentos in epistolis, praesertim Innocentii Ill. illa oclausulae: qtiurn redvitus suscientes non habeat, quum necessitalibus pauperum clericorum Sedes Apostolica durerit succurrendum. Unde idem Romanus Pontifex ab Episcopo urati Smenso consultus, num Clerico, Cui Vicariae perpetuae proventus congrua alimenta suppedi labant, ex Aposto lieao Sed is mandalo in ecclesiastico beneficio providero teneretur. respondet non esse providendum, quum per praedictam formam necessitatibus patVerum clericorum qui nullum sunt ecclesiasticum ben scium con-aeetili Sedes AFostolica duaeerit providendum et . Et epistola ad bracha
rensem Archiepiscopum quum et Si tecum, inquit, de iure agere vellemus, te possemus merito ad provisionem eorum co ollere', quos alte, vel praedecessoribus tuis ordinatos fuisse constareι 3). I. R. Pontifices haud consuevisse plurium mandatorum onus iisdem Ee clesiis imponere, unde illa quoquo clausula nonnunquam adhibita repetitur: nisi de mandato nostro eadem Ecelesia foret in alterius receptions
3. Huiusmodi mandata tempore progrediento frequentiora evasisse: qua mobrem iisdem saepe, importunis postulationibus a Pontificibus extortis, Ordinarii obtemperaro detrectabant. Hoc innuunt frequentes litterae exec tortales, quibus ad Ordinarios compellendos uti oportuit. Ad haec quum Legati Honorii III. in Anglia, ol in Gallia duas a singulis cathedralibus prae bendas peterent, huiusmodi pontificia postulata nullum apud Episcopos pondus habuisso seribit Matthaeus parisiensis 5ὶ.4 Denique eos, qui expectativas consequebantur, benelleia iuris patrona
112쪽
tus latealis, atque adeo etiam episeopalus tam avido arripero coepisse, ut mandata illa non compleeli beneficia patronala declarare. Gregotius ΙX. coactus sueril r . IIuie decreto deinde innocsentius IV. aliud addidit, selli- ei neque episcopatus, neque alia beneficia maiora inter mandala illa comprehendi a). . VI. Mandala de providendo locum dodisse reservationibus spretatibus,nique has generalibus observant Canon istae.
VII. Praeterea medio saeculo XII l. opinio illa iam induci coepit, mel Riarum, persona tuum, dignitasum, alioremque beneficiorum eeckyiasticorum plenariam dispositionem ad R. Pontiscem pertinere 3). Id quod postea qui secuti sunt Pontifices, et praesertim Clemens V l. eL pressius edi xere: ad cuius Pastorem, ser; bii Clemens V l. opistola ad Eduardum Regem Angliae si), et rectorem Ecclesiae, videlicet R. Ponti em, Omnium Meleaiarum, dignitatum, Personatuum, eι ossetorum, eι beneflciorum eceleriasticorum plenaria rispositio noscitur Pertinere. VIII. Porro nunquam desuerunt, qui huic novitati, ovulgatis otiam libellis, refragarentur. Eorum querelao eae potissimum erant, quod sacroTum Canonum praescripto. sundatorum intentioni, ni que adeo ecclesiasticao hierarchiae divini ius instituta se nihil magis consonum esset, quam ut singulis Episcopis integra servaretur beneficiorum suarum dioeeeseon collatio. His
addebant, quod facilius, et certius Κpiscopis, quam Pontifici nolum erat, Iium qui S diguus, qui promoveretur, censendus esset, atque hine esse Biebant, quod olim semper Episcopi audierint legitimi benofieiorum colla lores. Tandem ex reservationibus haud levia frequenter mala oriri eonquerebantur, diuturnas praesertim, ac dispendiosas lites non sino gravi fidelium pernicie, et seandalo 5ὶ. l X. Hactenus dictis adde sis querelas, quas per suos legalos ad Innocen-lium t V. istans misere lum Ludovicus IX. Rex Galliarum, omnesque eiusdem Regni barones , proeeres, et magnales, tum etiam magnales, et univorsitas Regni Angliae, quorum epistola in eoneilio lugdunensi publice leela est 63. Porno ex orations legatorum Bogni Galliarum ἱllud constat, mandata, et reservationes sub Innocentio IV. mirum in modum invaluisse et .X. Demum quum Avenion ense inbisma Ecclesiae sinum turpiter laceraret, mirum quantum ius res rvationum, et expecta livarum amplum EvaSBrit. At experientia docemur, quum abusiones creverint, tunc sane ad ipsas
extirpandas animum excitari, hine primim in conciliis constantiensi, et basileensi, dein et in sJnodo triὸentina de expectativis, ei reservationibus ab lendis, vel saltem temperandis agi coeptum est, praesertim quum ordinarii heneficiorum collatores da iisdom graviter conquererentur. Verum illud duntaxat in s3 nodo constantiensi praestitum fuisse legimus, quod Martinus i) Epist. XIV; ot XV.- st) Espenius pari. I i. lit. XXIII. cap. I. n. 2I ; et 32. 3ὶ Clemens. Iv. in cap. II. de praebendia in VI. 4M Apud Raynaldum ad an . I 343. 5j Episcopus gallicanus anonamus apud Raynaldum ad an . I Ir : Episcopi Gal.
Iiae in conventu apud melodunum an .i 548. apud BaluZium miscella v. lom. VII pag. Io5. Espenyus durandus mima tensis comm . opist. ad Τilum cap. I. de modo generalis concilii colebr&ndi. - 6ὶ Tom. XI. cone. gon. col. 663. - 7) Εduardus Braunia appendice ad Oriuinum Gratium pag. s38.
113쪽
V. in padem synodo electus quatuor menses lilberos ab expectativis ossa voluerit. At s Inodus basileensis non modo oxpectativas, verum ci omnes cuiuscunque generis reservationes abolevit: reservationibus in corpore
turis e resse clausis, eι his, quas in terris It Ecclesiae ratione directi, seu utilis dominii mediate, vel immediate, subiectisseri conligeriι, dun-tarat eaeceptis. Quum vero non ubique decreta basileensia recepta suerint, hine reservationum usus ix, aut na vix quidem a pristiuo statu declinavit. I. Domum in s3 nodo tridentina serio eadem de re aelum est: praeiverat quidem conventus delectorum Praelatorum sub Paullo III. , quorum
sententia de hoc capile si e se habet: alius abusus est in eme lalisis, eι reservationibus benesciorum, quibus et datur Occasio, ut aliena mors desideretur, et libenter audiatur. Praecludunt etiam aditum supremum dignioribus, dum vacant, dant lilibus caussam. Omnes has putamus tol. lendas. Tum in ipsa sInodo novae auditae sunt eadem de re catholicorum principum querelae. Qua de re Iὶ expectativae, reservationes mentales, et aliae quaecunque gratiae ad vacatura prorsus abolitae sunt. XIl. Eadem tridentina synodus reservationibus sic proprie dictis, scilicet clausis in coimore iuris , eae travasan ιibus , eι regulis Caneellariae nihil immutandum duxit. Qua de re in plerisquis Ecclesiis adhuc vigent, certis
lameli circumscriptae conditionibus, ei iuxta peeuliares Eeclesiarum leges, consuetudines, vel concordala. Praestat igitur hic de variis reservationum speciebus adposite ad ius Deapolitanum pauca subnectere. XlII. Reservationes sive generales, sive particulares triplicis Sunt generis. Alino dicuntur clausae in Corpore Iuris, aliae continentur in regulis Caneellariae, alias demum exhibent posteriores Pontificum eonStitutiones. Praecipua in corpore iuris clausa reservatio ea est, per quam beneficia
apud sedem Apostolicam vaeantia R. Pontifex consert. Huiusmodi reservationem primus omnium iure scripto induxit Clemens iv. et . XIV. Huiusmodi reservationem Bonifacius VII l non solum ad beneseia extendit, quae legali, aut Nuntii Sedis Apostolicao possederint, aut qui eumque ad R. Curiam venientes, vel ab ea recedentes, si in lociis ipsi Curiae finitimis eos mori contigerit, verum ei ad beneficia curialium , sive in Curia, sive in locis Curiae vicinis mortem obierint, etiamsi Curia de loco in locum transferatur 3 l. Tum loca Curiae vicina ea intelligenda edixit, quae ultra duas diaetas legales a loco, ubi moratur ipsa curia, non dista ut , ibidem. X v. Quod vero in eadem hac decretali Bonita eius VIII. lantummodo do vacatione per obitum loquatur, hinc alicubi, ae praesertim in Gallia sola henesicia vacantia per obitum in Curia, vel in locis Curia o vicinis habentur pro reservatis reservatione clausa in Corpore Iuris. Ius neapolitanum
quod spectat videsis Carolum Gagli ardi 4D.
XVI. Porro hac in ro duo omnino observanda occurrunt: I. Beneficia, quae in Curia vacaverint, ubi Pontifex intra mensem a die vacationis non
contulerit, ius collationis ad Ordinarium revertitur', qui tamen vel per se
23 Cap. II. de praebendis in VI. - 3ὶ cap. XXV. de praebendis in VI.
4ὶ Traei. de beneficiis cap. v. n. FR.
114쪽
i istum, mel per suos vicarios generales quibus id canonice fuerit commissum, ea conferre tenetur i . Quinimmo si Qedi parius intra mensem beneficium
providerit, quod Pontifex elapso mense mon conserat, ordinarii collatio sustinetur, tum quod Ordinarius Pontificem nou praevenit, sed iure utitur primitivo, tum vel maxime quod roservationis materia, quippe quae, ut aiunt, Odiosa, strictam postulat interpretationem. 2 Eeplesiae parochiales, quae vel defuncto Pontisce in curia vacaverint, vel licet prius vaealas, eodem lamen in vivis agente, collatae non Suut, recte a locorum ordinariis conseruntur, et quidem ne ipsarum vacatio diu. tina periculum valeat animabus adferre 2 . 3. Demum beneficia etiam ecclesiastica, sive expresse, sive lacile in sundatione constituta ab reservationibus immunia, eiusmodi semper sunt ha
XVII. His addendae duae aliae reservationes, quae ex non Dullorum senistentia inter reservationes clausas in Corpore luris etiam recensendae; quippe quae extent in extra vagantibus communibus, quae Corpori Iuris canonici solent adnecti, Eiusque partem constituunt. Prior habetur in extra va.
ganti Meerabilis, per quam beneficia vaeaulia per retentionem alteriusheneseii ineompa libilis a Ioanne XXII. Sedi Apostolicae conserenda reservantur. Alteram exhibet extravagans ad regimen, per quam Benedictus XII. nou modo superiora confirmavit, sed et Sedi Apostolicae reservavit omnia henescia vacantia per adsecutionem episcopalis dignitatis , aut alterius in-eompatibilis beneficii a Sede, vel per depositionem, et privationem ab eadem faciam, vel renuntiationem admissam, tum et quae vacent per obitum Cardinρlium, Legatorum , seu Nunciorum Sedis Apostolicae , et aliorum eiusdem Sed is ossicialium, et curialium , qui in eadem extravagante recen
X vlli. Hasce expositas reservationes, licet ex extra vagantibus depromptas, allamen non habendas ceu clausas in Corpore Iuris, communis poene est Canon istarum sententia. Quamvis enim usus invaluit, ut extra vagantes, tam Ioannitae, quam communes Corpori Iuris adnecterentur, ad illud la-Inen proprie nou spectant: unde nomen eatra vagantium adhuc rhtinent. Praeterea reservationes illae, tanquam ad tempus inductae, indiciis ex tr vagantibus exhibentur. Benedictus XII. in sua extra vaganti sic loquitur :reServamus .... donec miserationis divinae clemensia nos unitersalis Eeclesiae reyimini prae idere coniserri. XIX. De regulis cancellariae salis in diatriba isagogica, tantummodo hic praecipuas, quas illae complectuntur, re ervationes pdueis dabimus. Regula I. confirmat modo expositas reservasiones 5 : thia casdem extendit ad beneficia curialium, ei iam dimissis curiae omelis situm et ad omnia beneficia, qua e stontra decreta tridenti ha col laia fuerint . . Regulla, niterer va n lu e cathedrales omnesqet monasteria maioris redditus, quam Mo .rsionenstamn auri:, et omnia beneficia , quae vacant, Sede epi
r) Greg. X. cap. III. de praebe is in VI.- 2ὶ Cap. XXV. ibid. in VI.
in videsis Gagitardum linet. de beneficiis cap. V. n. 53. 5) cap. ad regimen, et cap. Mecrabis .
115쪽
seopali quovis paeto vacante: florent 2 oo. summam exhibent ei petier duea. torum neap. 43o. Porro in hae regula non comprehenduntur ab haliae in o. nachorum triennales, aliaeque regularium dignitates, et praepositurae , tu quibus eonserendis integra Capitulis generalibus libertas est: uli novissima edixit Benedieius X lv. in epistola ad Carolum Borbonium utriusqus Siei-liae Regem die 7. oelobris I 74r , cuius exemplum die 28 eiusdem mensis ad Curiam Capellam maioris transmissum est.. Optimus namque Rex ad postulata minimorum per Cardinalem Aqua vivam, suum apud Sedem Apostolicam legatum , sapientissimo Pontificii exposuerat, se libenter ea pitulis rogularium libertatem in eleelionibus tueri ri. Tum eadem regula neque
Ecelesias , et dignitales regiae collationis reservata is censendae sunt, qua les in regno ne a politano sunt archiepresbIteralis Bllimurana , prioralis s.
Nicolai bariensis, abbatialis altae villae 2 . Regula II l. reservantur beneficia in fraudem reservationis ab iis resigna-la, vel dimissa, qui pacificam mox incompatibilium possessionem sint adepturi; tum et ipsa incompatibilia, quae postea auctoritate apostolica iidem consequentur. Fraudis indicium est vaeatio beneficii incompatibilis , ad quod
resignans adspiraverit. Regula IV. reservantur primariae omnes dignitates post Pontificales, Rive cathedralium , sive collegialarum, qua B tamen summam decem flore-norum auri excedant: decem florent summam sonflant ducatorum neapolit. ei rei ter a g. Tum et beneficia eorum, qui Cardinalibus familiares certi eon
viva sint, vel aliquando fuerint, Cardinalibus ipsis iam delanetis 3 .
Rogula V. reservat omnia beneficia, quae collectores, et subeollectores proventuum ad Lameram apostolicam speelantium in ipso munere persistentes vel aelu possederint, vel in quibus, seu ad quae ius habuerint. Regula VI. reservat omnia beneficia eurialium deeedentium in itinere , dum Curia transfertur. Regula VII. omnia benefieta cubiculariorum, etiam honoris nuneupa.
torum, et cursorum Pontificis.
Rogula VIII. omnia beneficia Ecclesiarum s. Ioannis Laterant, s. Petri, et s. M. maioris, tum et benefieia, quae in Ecclesiis cardinalium ululati-hus, absentibus vacaverint.
Regula IX. omnia beneficia , que ubique vacaverint in oelo mensibus, se illest Ianuario, februario, aprili, malo, luuio, augusto, octobri, novem -hri. Porro in gratiam , et remunerationem eorum Episcoporum , qui iri Euis Eeelesiis resident, eo quidem tempore, quo resident, sex mensibus Ithoram illis eollationem Pius v. indulsit, ita ut alternis mensibus cum Suminmo Pontifico, qui primo mense scilieet Ianuario, eon serra incipiet, eollationem partiantur , iis tamen beneficiis exceptis , quorum collatio ex aliis Capitibus ad Summum Ponti fieem pertineat. Hane alternali Oam non cuivis
inferiori collatori, sed tantummodo Episeopis, qui eam petierint, R. Pontifex elargitur. Quinimmo quotiescumque novus eligitur Pontifex , uerum
116쪽
XX Episcopi vero cardina latus honore insigniti ex venia R. Poniiseis
saeuitatem habent, ut beneficia in quibuslibet mensibus vacantia conserant, iis duntaxat exceptis, quae duplici reservationi coaequali sunt obuoxia si). Porro quum ex eonfliautione LI. Urbani VIII. opinio invaluerit Cardinales Episcopos in mensibus apostolicis non solum ordi uario, verum et delegato iure heneficia conferro , hine usus quoquB obtinuit, ut in huiusmodi collationibus apostolicae litteras novae provisionis intra qua tuor mensos impetrandae sit, solutis de more taxationibus, quum henesi ineli proventus summam ducatorum 24. auri de ea mera excedaa,t. Haec pravis usu primum indueta dein et a R. Pontificibus in singulis indutiis imponi solet, ac novissime a Benedicto XIV. sane ita est 23. XXI. Postremo benefiet a quod spectat, constitutionibus triden lino posterioribus reservata, ea profecto, sunt: I, quae vaeant propter haeresim δ . II. quae eonirael a fidueia, seu ut dicitur, in eoisdentiam recipiuntur 4 . III. parochiae non colla lae per concursum ad normam tridentini 5). 1V,
beneficia vaeantia ex resignatione, in qua observatum non fuerit praeseripium Gregorii XlII. 6 . V, demum beneficia vacantia ob non delationem habitus, et lonsurae cleriealis ex bullis X3sti V., ei Benedieli XIII. et .XXll. De iure praeventionis iuvat hic pauca subnectere. Ιus igitur praeventionis illud est, quo Papa ordinatium eollatorem praeveniens beneseium ad eius collationem spectans alicui elargitur. Huiusmodi ius lieei eo. dem landamento innitatur, ac mandata de providendo , multo tamen his reeenlius est: vix enim in V l. decretalium eius vestigia occurrunt Undis primum a Ioanno XX ll. negula Caneellariae de verisimili notitia evulga. ia est, qua deeernitur irritas habendas quascunque pontificias iure praeventionis collationes, nisi a dio mortis beneficiarii tantum spatium egi uxo-xit, ut probabilli sit de ea certiorem Pontificem fieri potuisse eo die , quo libellus Romam veni . Eadem poena locum quoque habet, ubi comperium
sit, ania mortem nuntium Romam adpulisse, quod cursum vocant ambitiosum. Porro non est, cur amplius hac in re immoremur. Namque divisio.
De mensium inter Sedem Apostolicam , ei ordinarios ius illud praevenit nis poena abolitum est. Per illam enim Pontifex iacile quodammodo edixisse videtur, ut Ordinariis in suis mensibus libera esset heneficiorum collatio. 3ὶ Const. clomentis VIII; quae incipit quamvis . - ain Const. quum a ut aec pimus : lom. l. bullar. - 3ὶ Bulla Pii v. eae apostolattis .eio. - 4 Bulla Pii V. Romanum Pontifleem. - IJ Bulla Pii v. In conferendis. - s) Bulla Gregorii
XII l. humano viae iudieio. 7ὶ Conventione noviss. an. a 818 Bri. VIII. statulum beneficia simplicia libera ocollationis, quae landalionis, et erectionis in ecclehiasticum titulum praerogativa poliuntur pro mensium diversi late lum a Sede Apostolica , tum ab Episcopis esse cov. ferenda. Quare a menso ianuarii usque ad iunium a Romano Pontifico illa conserentur: a mense vero Iulii usque ad mensem decembris ipsorum collatio ad Episcopos spectabit. Praeterea eodem art. sancitum beneficiorum provisionem sevi par in lavorem sub
117쪽
I. Legitisus aliquando collator benefietum conferre adstringitur iuxta Bllerius electionem , ubi sane provisio non collatio, sed institutio diei con- uevit. Ius nominandi, vel praesentandi, aut ex iure communi descendit, ut Patronatus , aut ex privilegio , uti nominaliones Regum , aliorumque
Prineipum. De his salis alibi: de patrona tu , iuribusque ipsi adnexis bio
II. Iurispatronatus ησια natura in eo gst,sei licet, ut paleonus facultatem habeat idoneum clericum nominandi, ab Episcopo, aliove ordinario in Keclesia, uel beneficio instituendum, ae simul iuribus quibusdam perfruatur, partim honoriscis, partim utilibus, partim onerosis. Originem quod speciat, Prosecto licet patroni, et Patronatus vocabula an liqua non sint, rei lamen ipsius haud obscura vestigia habentur iam inde ab antiquissimis temporibus. Et quidem saeculo IV. vergente , vel saltem V. ineunte nomina , et elogia landalorum in Ecelogiis ab ipsis aedificatis suisso inseri pia testis esta. Paullinus notantis si). Uti quoque basili eae aliquando a suis landalori hus nomen , sive litulum mutua lae sunt; cuiusmodi sane est basilica con stantiniana , ιuulus Damasi , Lucinae, Fasciolae, etc. ei. III. Al primum can. X. arausicano occurrit ius Episeopo in alieno ter Titorio Ecclesiam aedificanti concessum, ut clericos in eadem Ecclesia nu toritate constituat, qui si ordinati non sint, ab Episcopo territorii initieu-tur. Idem iuris dein et laicis tributum est; namque constat aὶ Ecclesia
rum, monasteriorum, et xenodochiorum tundatores facultatem habuisse , at eorundem administratores, praefectos , et presbyteros designa reni: id ipsum luculentius sancitum occurrit in concilio loleiano IX. ean. II. IV. Iam vero seeutis temporibus multiplex invecta est iuris patronatus
species, scilicet ut aliud sit eeclesiaeticum, aliud lateale et aliud mirιum. Ecclesiasticum est, quod Ecclesiae , vel clerico non ratione patrimonii convenit, sed ratione dignitatis, et officii 3 . Neque enim quod a clerico
constitutum sit, vel clerico eonveniat, inde ecclesiasticum dicendum est, sed omnino requiritur, ut expresse a fundalors sive clerico, sive laico Ecclesiae alicui, vel dignitati, aut gradui ecclesiastico adfigatur. V. Ius patronatus laicale est, quod alicui sive clerico, sive laico convenit ratione patrimonii, non Ecclesiae, aut dignitatis , alquo adsto lieet ex proventibus ecclesiasticis a clerico quopiam constitulum sit, adhuc tam eu
videsis commentarium de iura patronatus eI. Caroli Guliaria cum nostris
additamentis: odit. noap. VOl. R. an. 384 I.
118쪽
VI. Ius patronatus mixtum est, quod partim rationeat exhibet Εeelesiae. v. g. quunt ex duobus patronis alter ius suum ad Ecclesiam trqnsrulerit, aut quum duo dius rei patroni, scilicet ecclesiasti eus, et lateus ad beneficium conserendum ex aequo condurrani, litteraequa praesentationis utriusque nomine expediaulur. Quamobrem si hi patroni non simul, sed divisim, vel alternis praesentant, iuspalponatus mixtum non erit; qudd utriusque patroni iura non miscentur , sed uterque suo iure u litur. Ρorro in iurepatronatus mixto semper illi proprietati standum, sive ecclesiasti eae, sive laicali , quae patronis magi favet, ut alteruter privilegio socii fruatur, quum alias privilegium esset inutile i . Vii. Iuspatronalus si vo erat Osi asileum, si vo laicalo bifariam dispossint,
scilicet in Personata , et reale. Personale alicui personae convanit indere ad enlera quacunque re, cui tu haereat. Reati quod sundo , villae, vel IH udo est ad Rexum a). Huiusmodi in spatronatus originem habera videtur ab ora oriis, et sacellis, Fae iampridem viri nobiles in suis landis in usu in domesticorum , et subditorum suorum extruentes , iisdem cum Episcopi consensu unum, pluresve constituebant presbyteros 3). Porro ius istud , quod Episcoporum duntaxat conniventia primum patronis tributum eSt , . Scilicet ne quos aegre ferrent, alere lenerentur; deinde successu temporis in veram abiit praesentationem, sive patronatum, iisque vindicandum e re dilum est, ad quos landus, villa, vel laudum spectaret. VIll. Inter patronos ecelesiasticum, si Ialealem plura intercedunt diseri. niua: quorum tamen praecipua iure novo sunt iu ducta. Re I , laico qua tuor mensium, ecclesiastico sex mensium spatium ad praesentandum, uisi a die nolitiae, scilieel ab eo tempora, quo patrono beneficii vacatio probabiliter polucrit innotescere. Antiquitus nullam patronis ad praesentandum cou Stilulum erat tempus; qumn aulem in eoneilio lateranense IlI. sub Alexan-yro li I. canone XVII. trium mensium spatium praefinitum fuerit, et in nonnullis .concilii Editionibus pro tres menses legeretur quaιuor, quumque idem Alexander IlI. spatium so x mensium collatoribus beneficiorum prae Feripium, etiam ad patronos extenderit I), hi ue ut huiusmodi conciliarent α τίλογιαν contradictionem, canonem lateranensem do patrono laico, d crotalem Alexandri tu . de patrono ecclesiastico eo in muniter. interpretati
2. Patronus laicus plures non modo simul, verum ei successive Episcopo praesentare potest 5 . Ecclesiasti eus unum post alterum praesentare nequil 6ὶ. Illi enim intra tempus praffixum sententiam mulars permittitur , huic vero non illim. Porro patrono laico non nisi ante institutionem, scilicet antequam praesenta ins ius aliquod Rd benes eium sibi comparaverit, variare conceditur. Atque hinc perspicere datur, unde nam discrimen istud inter patronum Iaicum , et ecclesiasticum proseiseatur. Laiei enim praesentatio nullum ius conferre videtur ad beneficium, secus vero ecclesiastici, cuius
Prae Seutatio habetur, perindo ac si collatio, vel electio esset, quae ius ali. i) Le Roy ibid. cap. VI. - aὶ Cap. VII. eodem : cap. XVIII. de Oentenι, eι
119쪽
quod ad beni ficium tribuat. posteriori praesentatione haud auferendum. Innocentius IV. ad cap. XXIV. de iurepatronatus: clericalis variatio ea interdicta, quia illorum clerisorum prae3entatio vicem habet electionis. 3 Si ecclesiasticus praesentaverit indignum , privatur ea vica duntaxat iure praesentandi 3ὶ: secus vero si fuerit laicus; huic enim indigni prae .senlatio nihil adseri detrimenti, quum possit alterum praesentare 23.
4. Parochia iuris patronatus eeclesiastici per con eursum ad normam iri. donlini omnino conserenda; at si patronatus fuerit latealis, satis erit , ut praesentatus ab Episcopo, examine praeeunte, idoneus probetur. 5. Legatus a latere beneseium patronatus ecclesiastici etiam in praeiudicium patroni conserre. non velatur 33: haud vero beneseium patronatus laicalis: unde quoque colligitur reservationes apostolicas adficere quidem beneficia patronatus ecclesiastici, haud vero beneseia patronatus laicalis. In patronala millio ea. proprietas , uti nuper obServaximus, adtendenda , quae eidem tuendo magis conducit. IX. Quum patronus si vo ecclesiasticus, sive laicus in ira tempus a iure ualutum non praesentaverit, collatio ad Episcopum spectabit, et quidem iure non devoluto, sed ordi uario, se ilicet primigenio, quo Εpiseopus solus ordinarius est boneficiorum collator. Qua de re si Episcopus intra tempus praesentationi sancitum beneficium conserat, eo elapso susticietur collatio , dum patronus expresse , vel iae ite ei adsentiat, aut non refragetur. Id quod
de eollatione uel ropolitani in beneficiis suffraganeorum ne intelligas, si locus devolutionis postmodum sat; quia Metropolitano beneficia suffraganeorum, nonnisi iure devoluto, conferre permittitur. X. Patronus dicitur clericum praesentare, quum illum Episcopo, vel cui eui ordinario collatori instituendum exhibeat, sive osserat. Porro necessum nou est, ut patronus ipse Ordi uarium adeat, sed salis erunt litterae praesen
talionis, quas Ordinario deserendas cleri eo patronus tradat 43. Quinimmo
iure novissimo, universali consuetudine inducto, nulla agnoscitur praesent alio, nisi quae sil per litteras in forma authentica expeditas. XI. Iatu vero, ut praesentatio sustu sortiatur esseelum, non solum litterae expeditae si ut oportet, verum omnino, ut Ordinario sint legilline oblata E ,
Sive, ut loqui amant pragmatici, pulsaverint aures Ordinarii, id quod si
Nondum Peracium fuerit, pol erit l, patronus, sive Ecelesiast eus, sive laicus
a prima praesentalione resilire 53 a, Papae licebit patronum ecclesiasticum praevenire. J, Episeopus elapso spatio legitimo, et litteris non exhibilis, suo iure utetur, ei beneficium libere conseret. XII. Quid si plures sint patroni Aul iis patronalus, prout corpus, Si voeollegium constituunt, convenit, aut ad eos seorsum, et sigillatim spectat :si primum, praesentatio, nisi ab omnibus coniuncti in peragatur, licest a singulis, at divisim, et extra collegium probata, nullius est roboris Si allorum,
salis eril, ut singuli in idem cui spiraverint, licet dixisim , diverso leta porri
120쪽
2 o ei per plura instrumenta, vel per idem instrumentum, sed diverso tempore a singulis signatum sit. Xli I. lus patronatus praecipue fundatione, constructione, et dotations adquiritur. Fundalione. v luli si quis praedium ad Ecclesiam construendam praebeat a) Construe Iione scilicet, quum quis suis sumptibus riclesiam aedifical 33. Doιatione demiam, scilicet, quum quis sive praesenti
pecunia sive alio quovis pacto nnnuos redditus, veluti certam dolem, constilual,queis et Ecclesiae conservationi, et ministrorum alimentis provideatur.
XIV. Sola landi donation o iuspatronatus non adquiri repentiores Cati Oxi istae cum Franciseo Io RO1 I) communiter tradunt; qua in sane sententiam pluribus ex antiquis canonibus deductis argumentis demonstrant. Fundatio igitur, de qua cauones loquuntur, de landatione, sive extructione, qua Biuxta ecclesiasticas regulas peragatur oportet, intelligendi sunt: quum scilicet iam Ecclesiae dos constituta sit, quae, uti suo loco diximus, nisi prius dicatur Ecclesia, aedificari prohibetur. XV. Haec sane Franei sol le Roy, aliorumque sententia consormis quoquo videtur sJuodo tridentinae, quae expresso ea vel nem tot ius patrona luseoncedendum, misi qui Ecclesiam, benescium, aut evellam de noro fundaverit, ει construaeris, seu iam erecta. quae tamen sine susscienιi dolo fueris, de mis propriis, eι Patrimonialibus bonis competenter dolaverit In casti aut fundatιonis, auι donationis huiusmodi institutio Episcopo, eι non alteri inferiori regernetur 5). XVI. igitur glossae seu lenita hoc vulgari versiculo expressa paIronum fiaciunι sis. aedificatio, fundus, eo quidem sensu est intelligenda, quuiuad eandem Ecclesiam excitandam tres simul concurrant, quorum unus suu- dum adsignet, alter expensas ad aedificiu in solvat, tertius dolem eonficiat. Hos profecto omnes universos effici patronos cum aliis Canonisiis tradit
XVl I. Quamvis iit Ecclesia aedificetur, requiratur omnino Episcopi dioecesani consensus 7 . attamen ut adquiratur iuspatronatus, eiusmodi consensu Opus non est. Fundatori Enim debetur, etiamsi illud noli pelat, vel iupaeium dedueat 8). Clemens lII. in deerelati euius pars refertur in caP. XXV. de iureμοιronatua , quaeque integra ex lal apud Antonium Augustinum ) quaesitus num aliquis essetatur sola Getesiae eonstructione patronus, respondit quod si aliquis Ecclesiam eum adsensu Dιoecesani e On-3truaeit, eae eo tumuiro natus adquirit Igiliae fundalio ipsa per se ius patro' natus eonstituti Porro negandum non est, posse fundatorem ius illud vel
t) Esponius pari. II. tit. XXV. cap .v. n. 3 a. 38: 39. - a cap. III .hoc lit . estu. IV. caus. I 8. q. II. - 3) Can. XXX lII. Caus. a 6. d. VII. - 43 Ibid. cap. XIII. 5) Soss XIlI. do res. cap. Iu'. - 6) Ad cap. quoniam hoc tit. n. 34. et in Lib. I l. tit. XI. 8ὶ Glossa ad can. VII. do consecrat. dist. s. Quasi diceret, ut sapienter animadvertit Franciscus te Roy eomment. de is
restaι. cap. XV.) dolationem solummodo requirendam ad ius patronalus obtinendum. Ei Innocentius III. sin cap. asqni avis 41. ex. de testibus) apertissime sanxit: cum C atat aliquem fundarae Ecclesiam, satis probatur eum esse illius patronum et e reScta renunciatione opua elle vi ab eo inre εubmoventur. Bine Glossa diserte radit: fundatori iuvatronalva ipso sine debetur, etiamsi non petat, vel in pactum reuoαι. Quare ex iuris sauciibue nitrona tuin in laudatorem promanare explor ιιε-