장음표시 사용
221쪽
Tractatus VII. Secundae Tartis
serui, vel iumenti, retento sibi usust mi ad vitam , vel ad aliquod tempus: ut sit aliquando in donatio- Ilibus:& E contrario, potest concedi usus talium re-1um , retento sibi dominio, ut sit in locatione a G. ctuu, in pensione domus,& huiusmodi. Et ideo in huiusmodi licite potest recipere cellum preci vim, seu lucrum pro usu dato ipsius rei, retento sibi do-- minio rei,& inde ad certum tempus habitare exintegro. Sed in rebus primi, & secundi gencris, qua-l rum .s usus est ipsarum consumptio , vel distractio, . Non potest copulari seorsum usus talium rerum ab ipsis rebus,quia in seperabilis est,& cuique conceditur usus,& res: & propter hoc mutuum transfertur in dominium: Sicut ergo si quis seorsum vellet vendere vinum,& seorsum usu m vini, venderet eandem rem bis: unde, & venderet id, quod non est, propter quod manifeste contra aequalitatem iustitiae agit: quia petit sibi duas recompensationes sieri: una, scilicet,restitutionem aequalem rei mutuatae,alia vero, ut precium usus,quod dicitur usura,& si e peccatum est: vi puta, contra cationem, & legem naturalem, di contra iustitiam.
tini Quot modis committitur Usura palliata 3 Resp. talitata 'Rod septem modis. Primo modo, quando aliquis
θυο -- in loco pignoris pIo certa pecunia,vino, tritico, velaeis eοm aliare quacunque usu fructu carente , accipit gramis itur ci*m,terram, iumenti , vel quamcunq; rem, usum- fructu habentem,& coditione,quod fructus,& prouentus ex illis contingentes sibi conuertentur,quin
usque fuerit sibi solutum , in quo pacto quicquid
ex illis ultra solidum recipitur,vsura est. Secundo modo committitur usura palliata, qua- . do aliquis in loco pignoris accipit vestimentum, Vasa lignea, aurea, vel argentea, Si cis usque ad terminum solutionis utitur , & ea peloiat, in qua ut o ,
magis rotuntarie in usu suo illa peiorat, in tanto
222쪽
grauiorem , usuram committit. εTertio modo committitur usura palliata, quando usurarius mutuat alicui certam sumniam pacuniae sub pignore longe melioris valoris , quam est
pecunia accommodata, usque ad certum terminu , sperat firmiter mutuatorem non posse tenere, tali
conditione adiecta, quod si non solueret sibi limitato die, pignum iuum peideret. Quarto modo committitur usura palliato, quando usii rarius emit aliquam rem , siue possessionem Ionge minori precio, quam valeat, siub tali conditione', quod venditor rehabere posset sub eodem precio, si resoluerit pecuniam certo die limitatorquem tamen diem emptot sperat venditorem tenere non posse , sed talis manifeste facit contra. doctrinam Apostoli, primo Thessal. cap.q. Quinto modo committitur usura palliata, cum quis tradit pecuniam suam alicui negotiatori tali conditione adiecta , quod sit socius eius in lucro,& non in damno, quod est valde magna iniquitas, cum pauper, cui traditur pecunia, laborem habeat, & periculum, tam corporis,'quam animς,&super eum ponatur adhuc periculum pecuniare vult enim usurarius, quod pecunia sua sit, quoad lucrum , & pauperis , quo ad damnum , dc periculum. Sexto modo committitur usiura palliata , cum
diues non vult Hira sortem accipere pecuniam a paupere : vult tamen ex pacto , ut op re ur cum
ea duabus, vel tribus , vel pluribus diebus ; eontra quos Sancti Tho m. secunda secundar, quae 78. inquit. Sicut munus a manu non licet exige re, vel sperare pro mutuo implici id, nec explicite, taeitδ, vel expressὸ: ira , nec munus a lingua , nec ab obsequio : & ratio est, quoniam utrunque potest pecunia mensurari, sicut patet in.
223쪽
Traιlatra VII. Secundae Tartis
his, qui locant oneras suas, quas lingua , vel obtaquio, vel manu exercent. Septimo modo comittitur usura colorata, quando usurarius vendit aliquam rem, ut puta, triticum,
vinum, & caetera . & pro dilatione tolutionis preci j longe carius vendit istud , quam secundum commune forum valer,&quam venderet illud, si statim solutionem haberet. Tempus, quod ad omnium usus, & prosectum conditum est, venditioni talis exponit in hoc, quod eo plus recepturus est, quia cum debitore diutius pecunia ipsius moratur: te in pus igitur vendendo, vendit, & per consequens dic,&noctem. Talis usurarius oportet illud, per quod usuram obtinuit, restituere illi, de quo iniuste usuram Iecepit, vel eius heredibus, vel exequiatoribus, si quo modo bene posset , sin aliter, id debet pauperibus erogare. ut manifeste ostenditur, in cap. extra in antiquis. lib. s. de usuris. & cap. consuluit.
AMue . In quibus casibus absque usu ear suspicione quis usura su potest ali in id ultra sortem recipere Θ Respondeo, Dicione , secundum Hostie n. quod potest quis emere frumenin quib. tum ,& vinum , vel huiusmodi tempore, quo col- cassib. ρύ- ligitur, ut postea alio tempore vendat carius. Pri-test quis mo, propter commune bonum : sicut Ioseph emit vltrasor frumenta, ut haberet, unde prouideret populis te tem ab- rae tempore sam is, & hoc meritorium est. Secun- quid re- do, propter prouisionem suam , & suorum: sicut , cipere . si aliquis nunc emat, timens ne postea Oporteat eum carius emere pro se, & suis : & postea , quia non indignit, vendidit, sicut communiter in foro vendebatur, & hoc. lic tum est. Ter o,. propter pietatem: ut, scilicet , de lucro prouideat pauperi-'bus: & hoe iterum licet, dummodo ita moderatὰ hoc faciat, quod communitas per charistiam non laedainr. Quario, propter exercendam iustam com- nautatio item per modum mercationis, ut non in tendat
224쪽
tendat charistiam inducere, sed potius artem suam.
siue negotiationem exercere,quod potissi me locum habet, quando haec est propria negociatio eius : Ita quod pro opera sua recipit lucrum . Quinto , pr pter auar tiam, sci hcet, ut char ris vendar, nulla alia necessitate, vel utilitare pensarn , aut ut elaar stiam Iinducat, & cougreget: ita qum 3 homi ors co antur ab eo emere.& ipse poliet ad libi iam ven ere, S istirales enormiter peccant. Vnde secu idum Raym.
tales proprer hoc no sunt eo gendi ad testitutionem . certar personae, sed pauperibus. Q at 'dicuntur manifesti usurari j Remon.quod ripille dicitur m 1 nisestiis. Primo, Qui est nor rius de manife- iure; puta, quia conui 'us, vel condemnatus deustia si, qui Gris, seu coram iudice sponte consessus. e cum olim : cantur.& cap super quibusdam de verbor. s gnifica. Secuniado , qui est notorius de factii, Dolorietate secti: puta. tenet altare paratum, vel mi tuat in camera omisnibus volentibus, sicut meretrix in postribulo patet cuilibet. ar. de cohab. Her. & mU. cap. tua, & cap. sti. Tertio, dicitur mam sestus, secundum gloss. in cap. 1. de usur. lib. 6. quando quis coram sacerdote,& testibus consessus est in articulo mortis se usurarium, & mandauit restitui usuras, & re siet nauit libros. D uar est poena p. blicorum usurariorum 3 R uraris
spondeo, secundum Ray m. quod ipso iure sunt ex- rum tu communicati: non dico simpliciter, sed quantum blicorum ad tria, scilicet quod non debent recipi ad commu- pena Pras nionem altaris: Nec debent recipi eorum oblatio- st. ines, nec debent recipi ad Ecclesi,sticam sepultu ia, s in hoc peccato decesseri t. extra eo. c .quia in omnibtis. Et iacerdos recipiens oblationem manifestim ii raris, debet ma ere Cis eo sis ab exequuti ne officii, donec satisfaciat arbi rim Em scopi. Fandem rceua incuriit, qui cos tradit Ecci, fasticae se Voltu.
225쪽
rae. ut in dict. cap. qui in omnibus . Sed hodie se pes: lientes, ipso facto sunt excommunicati: ut in cle. cap. eos. ex tr. de sepul.
Vsuraris Quomodo vitarii manifesti pollunt recipi ad . Visese confestionem, vel ad sepulturam Rei pondeo, non sti, qυρ' siusticit, quod in ultima voluntate mand ct de usuris modo od satisfieri, sed oportet, quod de ipsis sit satisfactum, si fisso' prout eorum facultates patiuntur , vel saltem,nem Vel quod illis , quibus facienda est restitutio, si prae-Hiis 'l' sto sint , aut alijs, qui illis possunt acquirere, vel torum re illis absentibus ordinario loci, vel viceS eius geren- . oei pG ti, aut rectori parochiae ipsius usurari j coram ali- ως - quibus fide dignis idoneὸ de restitutione fit caui tum , vel prouisum et ita , scilicet, quod si quantitas sit manifesta, illa exprimatur, alioquin est moderanda arbiario recipientis eam . Ipse tamen si scienter moderetur minorem, tenetur ad restitutionem residui. Nullus interesse debet testamentis manifestorum usurariorum ,:vel eos ad conse C. sionem admittere, vel ipsos absoluere, nisi fecerint fatisfactionem : ut dictum est . Testamenta quoque eorum ipso iure sunt irrita. extra eod. cap.
Usura, Cui restituenda est usura Respondeo, secundum cui restri Hostie n. quod generaliter reddi debet ei,a quo quistisenia extorsi,vel eius l.aered . . & s non inueniatur, est Ic- pauperibus eroganda: extra eod. cap. cum tu. Quod, si absens est, eo quod usuramus itastulit se ad alium. locum , renetiar ei mittere suis proprijs sumptibus: quod si ille, qui habebat recipere ab usurario, vel
haeredes eius, transtulit se a io, tunc mittet ei sumptibus illius, cui mittir, nisi expensae excederent to- am inaniam : tunc enim debet paupetibus erogari. Σ.q. s.c.anteriorum.& ext.de Iudae. c. cum sit: visi,q, de proximo eius aduentus speratur: tunc enim
pecunia consignabitur, & deponetur Et hau: sum' tu teli, '
226쪽
im telligenda secundum Host. de publico usurario. 1
Quomodo puniuntur, concedentes domos usiuia iamin Irariis ad fgnus exercendum Respon. ludd nec colia do p*nt. Iegium, nec aliqua uniuersitas, aut singularis perso tur,csi Ba debet permittere, sp usurarij, alienigenae, si non cedeΠt oriundi de terris ipsorum, publicὰ exercere volentes δε ρε ' usuras, habeant domos conductas , seu aliter habia seror j ten tria terris suis; sed omnes infra tres menses exa μήθω pellendi sunt da terris suis. Et nemo potest eis loc exerceu
care, aut alio titulo concedere aliquam domum sim ad faenus exercendum . Contra facientes autem, sistant Patriarchae, Archiepis copi, vel Episcopi, in currunt i olo facto suspensionem: Si autem sunt
minores clerici, incurrunt excommunicationem et
Et si est collegium , vel uniueri r tas incurrit interdictum: Et si tales sententia per mentem iustinuerint, ex tunc terrae eorum sunt interdictis, quandiu ibi usurarij morantur. Si vero sunt laici, debent per o dinarios Ecclesiastica censura compelli: &hare ominnis habentur in cap. i. de via. lib. 6. Poena huius eapituli obtinet contra omnes usurario, , tam luda OS,
quam Christianos, cum indistincte loquatur, si cur,& cle. cap. ex graui, de via r. quae comprehendit etia Iudaeos: ut patet ibi per gloll. super ver b. censura . Si autem domus locetur usurario non alienigenae, sed oriundo de terra illa , talis locans, licet peccet mortaliter, tamen non incurrit censuras praedicti capituli, secundum glo. ibi. Vnde notandum, quod grauiter peccant Reges , & Principes, ac communi tates manifestos usurarios defendentes, praecipue Iudaeos. Contra quos liano c. s. in cap. post m isera bi.
Iem, de usu. inquit. I ud os ad remittendas Christianis usuras, per principes, & potestates copelli praecipimus seculares,& donec eis remiserint ab uniuersis Christi fidelibus, tam in mercimoni js, quam in alijs, Per excommunicationis scivientiam eis inhibemus
227쪽
, Tractatis V Ir. Secundae Partis
e mmunionem omnimodam; hare ille; ubi dicitigio. quod Iudaei per Ecclesiam puniuntur poena corporali: ut patet 28. quaestio. i. cap. saepξ, in fin.& 7. quaeri ... cap. constituit: Ita tamen, quod ad sanguinem non procedatur: ex tr. de rap. cap. in Archiepiscopum . Vnde, dicit Alex. de Ales in s. par. sum. intra es. de T. praecepto decalogi , quaest. s. quod Principes Christiani possiit expoliare Icadaeos omnibus praeter necessariis, non tamen debent occidere. nisi mereantur ex aliquo maleficio, sicut caeteri Christiani . Dicit autem Sanct.Tho m. in quadam Epistola , quod Principes talia bona accipientes a Iudaeis, debeor ea restituere his, a quibus ea licit E acceperunt ipsi Iu dari, si inuen tantur , alioquin in plos. v sius ad consilium Dioece fani, vel aliorum proborum virorum, vel in communem terrae utilitatem. expende Ie.
228쪽
R. D. Fabii Incarnati Neapolitani, Sacrae Theologiae processoris.
De Simonia. V I D est Simonia 3 Respon. seeun Simon adum Hostie n. lib. s rub. 3. de Si- quid sit.
monia.*. r.es' Si monia est spiri imalium, vel annexorta spiritualibiis, praecedente pacto promissionis, codi ionis, modi, seruiiij, precii, vel cuiusuis temporalitatis receptio, vel donatio. Item secundum S. Tho 2.2. q. ioci. arti c. I. R in serit. distin .l I. & omnes Theologos,& Carion istas in cap. qui studet. I.q. I. quod est studiosa voluntas emendi, vel vendendi aliquid spirituale , vel spirituali annexum, Sc Nauarr. Manua l. Consciscap. 23 .nume. io . confirmat. Vbi sciendum est Primo. cum dicitur, Simonia est stu issa voluntas: ibi ponitur voluntas, non pro potentia, sed pro actu eius. Constat enim , quod omne peccatum committitur per actum voluntatis, & in eo complet lac consstit. seciundo, cum dicitor studiosa, issest, deliberata. Ex quo patet, quod quis per solam voluntatem deliberatam efficitur limoniacus, quo ad Deum . Talis tamen Simonia mentalis non ponitur in foro Ecclesiae, quae non iudicar de occultis, nisi procedant a i extra . Restat ergo, quod a solo Deo pu
aetatur, qui iudicat aequi perseeu de occultis, si-
229쪽
Tractatus VIII. Secunda Tartis
cui de apertis , & manifestis . Tertio , nomine emptionis , & venditionis in proposito intelligitur omnis contractus circa spiritualia, qui non fiunt gratis . Excipitur tamen contractiis permutationis, quae est licita, seruatis debitis riteunstantiis. Vnde beneficia Ecclesiastica . non possunt ad inuicem permutari aut horitate, vel pactione partium sine Simonia. Sed Episcopus si
utile esse viderit, potest ex officio suo transferre personas, & facere permutationcm: ita tamen, quod partibus interesse non licet de hoc pacisci, & tractare: ut Innocent. ponit, sed totum exponant, &relinquant in manu superioris. Permutatio vero possessionum per se non est inhibita, quia datur ibi temporale pro temporali: extra de rerum permuta ad quaestio. Ita tamen , quod si altera pars praeponderet, poterit pecunia refundi, ut sic ad aequalit
tem permutationis perueniatur.
Quarto, iuxta illud, aliquid spirituale: notandum secundum Theologos , quod aliquid dicitur spirituale tripliciter: primo quidem estentialiter,
& intrinsecὸ, ut gratia,& virtutes: Secundo vero casti aliter, ut iacramen ra nouae legis, quae causant gratiam: Tertio autem actualiter, ut orare, praedicare, instruere ; & sic de alijs actibus spiritualibus aQujnto, iuxta illud : vel spirituali annexum ;Notandum, quod aliquid dicitur spirituali anne.
Vno modo, sicut ex spiritualibus dependens, ut habere Eceses astica beneficia. Hoc enim dicitur spirituali annexum, eo quod non competit, ni si habenti beneficium clericale. Alio modo dicitur spirituali annexum: quia ad spiritualia ordinatur, sciri ius patronatus , quod ordinatur, ad praesentandum clericos ad beneficia.
230쪽
De SimonDiab. I OIEcelesiastica. Hoc modo etiam vasa sacra , quae OLdinantur ad usum sacramentorum , postulat dici iaspiiitualibus annexa. Item, sciendum est secundum praedictos Doct res : quod per spiritualia intelliguntur sacramenta, ut Baptismus, Confirmatio , Eucharistia, ordo, Poenitentia , Extrema Vnctio , & Matrimonium , siue benedictio nuptiarum: pro quibus dare pecuniam, vel recipere, ut precium eorum, prohibi-tnm est, quia Simonia . Annexa vero spiri ualibus, vel sacramentalia r sunt dedicationes Ecclesiarum, consecrationes virginum , & aliarum rerum ad cultum diuinum pertinentium , benedictio Abbatum, absolutio ab excommunicatione,& ab alijs censuris Ecesesiasticis , electio practatorum Ecclesiasticorum , confirmatio eorum, renunciatio , visitatio ipsorum praelatorum , correctio criminum, Vel desistere a correctione in iudicio Ε clesiastico, cura animarum, ingressias religionis,
vel monasteri), Ecclesia, siue beneficium simplex, vel curatum, praebenda, dignitas Ecclesiastica, ut Archidiaconatus, praepositura, Episcopatus, ossicium sepulturae, vel locus Ecclesiae consecratus ad sepulturam, veribi iam est sepultus aliquis, ius capellae, vel patronatus, ius percipiendi decimas, OLticia Ecclesiastica , ubi est aliquid iurisdictionis spiritualis, ut oeconomus , vi redo minus, & huiusmodi : ferre sententiam in iudicio Ecesesiastico , & similia , pro quibus pacisci est simonia , prima, quaestione secunda , cap. quam piu, ubi diae citur, Cesset omnis pactio, cesset omnis conuentio . Et est sciendum , quod non solum, qui spiritualia vendunt, vel emunt , Simoniaci sunt: sed etiam illi,qui in his mediatores sunt. I. q. 2. cap. si
cui Episcopus . Notandum est etiam,quod si quis sne pactione, vel exactione expressa colarat aliquid spirituale,