Cogitationes rationales de Deo, anima, mundo, et entibus in genere spectatis

31쪽

De Ordine , Veritate . a

g. 3 ., Cum in Essentia Entis contineatur ratio Attributorum, & in Εntibus aliis extra ipsum ratio Modorum , praeter Attributa autem &Modos nil quicquam convenire possit, obstante principio Rationis suffcientis, in omni Ente est V

--.- RUM. Veritas ergo est ordo eorum , quae Enti conveniunt. Principium Rationis sufficientis est fons omnis Veritatis ; quo sublato habentur somnia. g. 35'. Si in varietate rerum fuerit comsensus, ita ut singula ex rationibus generalibus iisdem determinentur, ' Ραμ dicitur is perfectio. EX. gr. Qxl e cunque ad structuram oculi pertinent, per imaginem in oculo de- Iineandam radiis ab objecto imissis determinantur, in eo concurrentibus singulorum' rationibuS, ut eadem clara sit ac distincta,

32쪽

γ Arfectione. 2squantum ad visionem sufficit, atque propter hunc consensum Oculus dicitur perfectus. Imperfectio est dissensus in varietate. g. 36. Si una fuerit Ratio determinans

generalis, in quam ceterae resol- P femoVuntur , perfectio est smplex ; sin plures fuerint , Composita; qualis

in fenestra observatur, si non mo- , do illuminationis conclavis, sed& comoditatis perspectus habeatur ratio. g. 37. Determinatio rationi consormis Do stas. regulam parit; a qua aberratur si rationi non conveniat. Atque haec aberratio defectum gigniti, S. 38. In perfectione composita regulae e diverso fonte dimanant, g. 36. fieri itaque potesso, ut inter se collidantur , . una locum non habitu-

33쪽

as De ordine, Veritate.

rae. Ea regularum collisio Exc ptionem parit. Unde oritur in Ente imperfectio ob perfectionem totius admittenda. intem igitur in finem ea regula postponenda, cujus neglectus cum majore totius

perfectione consistit; id quod in

casibus singularibus ex rationibuS determinantibus generalibus aestimatur, Cum constet, quaenam illarum sit potior.

6. 39. Gaudent adeo perfectiones suis gradibus, non modo ob regularum multiplicitatem, g. 36.37. sed& ob modum exceptionum , S. 38. Unde perfectius plures obse vationes generales suppeditat ina- perfectiori., 6. O. Ex his patet: 1. Quod ubi unica tantum adfuerit regula persectionis, ibi exceptioni non sit locus.

a. inaod adeo in persectione simplici exceptio nulla esse possit,

34쪽

Br Drfectione. 2 7 quamvis in perfectione Comi posita locum exceptio habere queat. 3. Quod ex exceptione non V rus, sed tantummodo adparens oriatur defectus. ' . Quod ex exceptione a regula

perfectionis in parte quidemoriatur imperfectio , sed salva

totius perrectione. S. I.

tinetur consensu determinationum Essentialium. Perfectio autem ae eidentalis , quae facit consensum determinationum accidentalium smodorum cum essentialibus. g. 42. x

Cum jam omne Ens sua gaudeat essentia, atque attributis in ea fundatis, quae faciunt ut Ens praecise sit Ens, non vero non - Εns; ut sit hoc Ens, nec aliud; intelligitur omnes Ens gaudere pers ctione

Persectio Essentinus,

35쪽

Mais Loricum.

28 De Ense Compositis Etione Essentiali , quam Scholastici dixerunt Bonitatem Metaphni

De Ente Compositio.

quam a nobis distinctum, illud extra nos repraesentamus. Quae-Cunque tanquam a se invicem diastincta concipimus, illa extra se invicem repraesentamus. g.

Ens Compstiani dicitur, quod ex pluribus h se invicem distinctis

. constat partibus. Ex. gr. Vestis, domus. Hoc compositum adpellatur Reale, ut distinguatur a composito Rationis. Est autem Compstio Rationis s. Logica, cum plura a se invicem distincta in Entequopiam mente concipiuntur,quae tamen realiter a se invicem distimcta

36쪽

m Enee compositio. as iacta non sunt. G. gr. Attributa, quae in Deo concipiuntur omnia; item facultateS animae.

8- s. Differt Notio Totius a notione Compositi. Nam in notione Totius potissimum spectatur identitas Entis cum partibus simul sumtis; in notione compositi, determinatio Εntis in esse suo per plura simul isumta. Atque adeo in composito habetur ratio nexus partium, qui in notione Totius non atten-1tur. Essentiam itaque Compo siti is demum peripicere recte eXistimatur, qui cognoscit, quales sint in composito partes, quove modo partes illae sint inter se combinatae di connexae

Cum partes compositi a se invi- ΟΦcem distinguantur, i adeoque e tra se invicem existant, quaelibet illarum sium habet locum , & compositum ex iis spatium replet,

37쪽

Motiri. Mensura.

3o De Ente Compositio. determinatam quoque habet magnitudinem , quae multitudine partium absolvitur; quae maiζnitudo ad aliam relata determinatae rationis est, ob cujus determinabilitatem compositum dicitur et tensurabile. Nimirum metiri idem est, ac rationem magnitudinis ad aliam datam homogeneam investigare; ex. gr. rationem,

quam habet longitudo panni ad

longitudinem ulnae. Magnitudo data, ad quam exigitur ratio alterius , Mensura vocatur. Dicuntur autem Magnitudines homo-geraeae, quarum una, aliquoties

Magnitudo ad mensuram revocanda concipitur instar compositi ex partibus similibus atque Continuis, mox definiendis, atque adeo aliquid imaginarii habet. 6- 8. Cum magnitudo multitudine partium

38쪽

De Ente Compositio. partium determinetur, , pluribus accedentibus compositum

aliis secedentibus, minus fieri pot

est.

tanquam in uno nobis repraesentamus, Ens Extensum Concipi- Extimum mus; unde compositum est extensum, & vice versa, Omne eXtensum est compositum.

Quodsi in extenso parteS eo O dine juxta se invicem collocentur, ut aliae inter ipsas ordine alio interponi ' nequeant : compositum dicitur Continuum, siVe fuerit Pese marinaum. manens, sive successivum. S. 3I.'Quodsi partes alio ordine alias interpositas admittant, compositum erit interruptum. In continuo igitur non admittendae sunt partes nisi actuales, hoc

39쪽

Spatium. Locuti

3 a De Ente compositio. hoc est , quae cum in spatio, tum in temore per phaenomena actualia deugnantur. Qiii notionibus spatii & temporis imaginariis nixi partes possibiles cum actualibus confundunt, in difficultates imextricabiles circa compositionem& divisionem continui incidunt, unde continuum Philosophorum Lahrinthus dicitur.

Scilicet quam primum coeXistentia extra se invicem, & extra nos nobis repraesentamus, ideam Spatii hahemus , prout imaginari quidpiam conantibuS adparet.

bou ergo distincte expendamuS, quid notio Spatii involvat, in ea

non reperimus, nisi Ordinem co- existentium L simultaneorum, vicujus primum est extra secundum, quemadmodum secundum extra tertium, & ita porro. Atque determinatus modus ceteris coexistendi, qui enti unichiique conVe

nit, est proprie loquendo id, quod

Loeum adpellamUS.

40쪽

Ente Composito.

s. S3. Quando modum coexistendi Nisa. cum ceteris Entibus ab ente ipso distinguimus, eum tanquam eXtra ipsum repraesentamus; atque hinc ispatium ex Iocis tanquam ex partibus compositum imaginamur, quae sibi mutuo similes non nisi numero diseserunt. Cavendum vero ne spati-umi aginarium cum reali consum

Qualis ordo insimultaneis obse

spicitur , ubi unum est actu, Vocaturque proms. Sublato actu praesentis sequitur alterum, quod modo in statu purae possibilitatis Comstitutum erat, & ita porro. Quod ab actu recidit in statum possibilitatis praeteritum dicitur: quod ut a natim. potentia ad actum traducendum consideratur, futurum audit. At- Futurumque hic ordo in successivis est id, quod Tempus adpellamus; cujus C partes