Syriani antiquissimi interpretis In 2. 12. et 13. Aristotelis libros Metaphysices commentarius, a Hieronymo Bagolino, ... Latinitate donatus

발행: 1558년

분량: 260페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

METAPHYs. AIlIST. ro O usique ad incorpoream siubstantiam diffunditur fal

sim quomodo ab ipsis de materia dicebatur.no enim ut cousuevimus falsam orationem dicere, aut opinionem falsam , a rebus non consonat ,sic falsum materia apud eos dicentur ,sed est dicta causa.

SED Qv I A non ens secundum casus paribus modis cum praesentis dicatur. ILLI, inquit, multitudinem ex non ente fassio scilicet D

ciebant. Us uero ex non ente quidem non multitudinem tantum ,sed unum quodcunque, non ente autem actu,

mente solum potentia : O iccirco falso existente . haec au- . t siquidem ut illos exponens diceret , modesus esset: sed quia ut aduersus illos constitutus, intelligat se quod es circa unerationem non ens illorum raponetur : sed quod es t tum , O ens praetermittit. VIDE TvR autem quaestio esse quo pacto multa cns in substantiis. v AERENT Es , inquit, quo pacto malia fit ipsum ens, nihil aliud quaerebant, quam quo pacto substantiae multa, ac si omnia essent substantiae fecundum eos. iat oportebat, inquit , quaerere quo paIIo multi colores, O quo pacto sapores multi. enim accusarent amplius magnu , oeparuum. dicendum ergo est ei, quod ubique quidem dualitas est mutilitudinis causa , quatenus scilicet ab uno cum propriis dis reni s res producit, quatenus vero est principium , O in svulis entium ordinibus propria unitas, o huic connata biq; accommodatum numerum generum duitas reperitur. sed si plura de substantiis quam accidentibus dicunt, O in telligibilibus, quamsensibilibus, mirandhm nihil. uniuersim enim fere nudium sebat uiris circa manifestum,

222쪽

S-YRIANVS IN LIB. XIIII

notum, O eodem modo sie habens, O intelligibile. adum

laus uero, atque entium ultimos terminos raro declinabant.

A T v g n o si haec aggressi suissent, uidissent utique causam, quae& in illis.

CON si DE RARvNT quidem O accidentia , O uiderunt restondentia etiam in his eadem esse principia , cir propriam ipsorum unitatem, O duitatem, illam quidem identitatis , hanc vero alteritatis, O multitudinis ipsis causam: O nee quia veram causam praetermiserit, nec ex alia Musamenti uni di formem causam associarunt. principium recro, quod tu extolli, quod per negationem dicitur,materiale est. non homo nanque materia hominis est. hi uero O hoc non runt in ultimis entium necessarium esse principium ,sed non uocabant causam, sed comassam: eifestiuas uero causas in rationibus reponebant naturalibus, o opificiis. est ergo innat ra ratio una omnium colorum generativa, O alia, qua primo quidem ab hac perficitur . cum ipsa vero O multitudines , O disserentias colorum producens , hae sunt colo rum unitas, dualitasq . simile his re tondens etram In aliis accidentibus es , quaecunque per rationes naturales perficiuntur. V N A Q v. E entium natura, quemadmodum & hoc

aliquid & quale , & quaerere oportebat etiam

hoc.

S v N T quidem ea,quae dicimus, ad aliquid una natura entium, ex qua O ordo est, ct compagio, G proportio omnis; creonsonantia in mundo; non curarunt tamen illi considerare principia naturae huius, fed de causa 'gularis eius formae , O multitudinis locuti sunt .sed ipsum hoc certe mirandum uidetur, quὀd cum uterentur multis inaequalibus, ut multis

223쪽

unitatibus,non dixerint, unde multa inaequalia submant. Inest porro mihi admiratio , quare, cum habeat lauda ras ideas , ct idearum principia , alias causas concupiscit multitudinis inaequalium ἰ nam ut multorum similium O

dissimilium per se similitudo, O per se dissimilitudo es cau

sa , sic multorum aequalium, oe i qualium per se aequat rus , perste inaequalitas causa est. O de his quidem idium - es in Naedone, totum quoque es latius in Parmenide. t si ad principia idearum ascenderes , inuenires utique adhuc priores causas,unitatemq; , O perseduatitatem. cluarum aDtera identitatem, aequalitatem, imilitudinem sibi uendicat magis , dualitas uero alteritatem , inaequalitatem , dis smilitudinem.

NEC Esss est igitur, ut dicimus, supponi quod

potentia ens unicuique. V o D quidem in infimis, quod potentia est uniuscuiusque, O materialem causam assumis, refcte ualde oe naturaliter: sesum tamen PFthagoreorum, O ipsius Platoms non percipis ; cum magnum,Wparuum apud ipsum aut inaequale, aut omnino interminatam dualitatem ad aliquid putes esse. nam re vera ad aliquid subnantiarum neque negationes sunt, neque potentiae.sed ni forte in causa generante cum nitate res ipsas, dualitatem ipsam reponunt .sed si alicubi O materiam v t mulachrum ferentem illius principη ma xnrem, O parvum vocant, aut inaequale, aut dualitatem interminatam, non haec , qua ad aliquid, reducunt, sed ostendunt in ipsi formarum partitionem i, O irregularitatem , ct exitum . non enim solum altera ab altera distat,

sed, quod O intellectu, ct dictu maxime mirandum est,insa a seipsa separaturio distat,cum materiae sit propinquior.

quid igitur opus erat uirorem intelligentiam relinquentem uocibus ipsis conferre manus , O obiurgari, ut alterum

224쪽

pis YR1 AN Vs IN LIB. XIII.

principiorum, quod uni associant ad aliquid facientes , Ounum praedicamentorum materiam substantiarum essedi ferentes' MvLTo Q v g magis ut si dictum sit,& si quaesi

tum , quo pacto multa entia non in eodem Praedicamento.

NON RECTE putas circa sensibilia ussari assuetus. O illi quidem de his etiam aliquid dicunt, ut ad ultima detrusis. Veruntamen quia praecipuis entibus, ct intelligibitibusη-dio suo incumbunt iure illarum substantiarum princi a frequentius pertractantes . his qui circa sensibilia uersari proponunt, occasionem praebent se in his quoque quae bisseunt eadem proportione principia speculari opus est, illud quoque concludere non esse arduum dictu, quo pactosensibilia mul- ita sint. etenim loco haecIeparantur , O subiecto diuerso u cuntur, O adeo magna est in ipsis alteritas, ut sibi ipsis tiam quaedam ipsorumpugnent sed quo pacto intelligibilia

multa sint, cum nec loco seiungantur,nec subiecto detιneantur , non habitudinem , aut inclinationem ad fecunda fecerint . iure quaesierit qui non est' prorsus intelligentia ociosus

motu ue difficilis. Praeterea cum Parmenides, cum quo erat ipsis rebellio. diceret unum esse res, non quale aut ad aliquid, aut quantum, aut penitus aliquid eorum, quae hic e sed uere ens, O intelligibilapar erat eis non absque occasi 'ne contra uirum occurrere , ostendere ; ibi multitudinem esse: sed ante quam ostenderent, necessario quaerebant multitudinis causam , quae ibi est C inueniebant, ut quidam ιn generibus entis alteritatem , O quod est ab ipsa non ens multitudinis principium. ut uero in causis maxime primi, interminatam dualitatem quam Chaos Pythagoras insacro sermone uocauit associans eam intellectui, hanc nanque di-

225쪽

isquisitioni incubuerunt, O causam multitudinis uirorumentium tradiderunt, nec ad aliquid alterum principiorum fecerunt, nec de sensibilibus fermones prorsus praetermiserunt, ut declarant, quae scribit Eccelus de Muuers natura . ex quibus quae sunt de generatione, O corruptione, Ν - lummodo permutata.esse uidentur, necnon Timaei maxima pars, per quem peripatetica philosophia plurimum de diuinis loquitur. IN ALirs ergo praedicamentis habet quandam ,&aliam instantiam quomodo multa. IN ACCI DENTI Bus , inquit , O hoc dubitauerit utique aliquis, quare cur Esubiectir minime separariposnt, nihilominus multa sunt in substants s. nanque concessum fuerat multitudinem ex non ente esse , sed quo pacto color ex non toloret Deinde instans dicit quod necesse quidem e accidentia materiam habere,fed non separabilem , inquit, a

corporibus i sed illud praecipue dicit esse dubium quo DCI,

multae actu fibstant te sunt. ut igitur O nos ab ultimis incia piamus iaec illis uidetur aperte quaerens. etenim ipsi de muletitudine dubitabant intelligibilium, in quibus esse potentia prorsus ablatum est: γ hic in dubitatione permanet, cum nec ideas reciprat, nec princ orum uim habentes causas, nec omnino es ectivam causam in aetermis admittens. Cur nanque apud ipsum tot sunt intellectus, O nec plures,pauciores ue,icere non possumus . non enim ob sphaeras,quae ab ipsis mouentur,tot sunt intellectus Jed forte econtra. Deinde etiamsi sic ex superbia nititur dicere, dubitabimus rursus de multitudine siphaerarum, unde , O cur tot . qui uero mundanorum omnium mensuram reponunt penes opificis intelleritam, ad has , O ad omnes alias qu siones cum magna facilitate, acueritate uersantur ,sed O media apud

ipsum speculatio qua erat inensibiles subsantias ex non ent Ee bus

226쪽

bus fieri , admittit quidem ut illi materiatim causam, sed

praeternuttit essestiuam, emplarem . Inflantia uero de accidentibus soluitur quidem et ab ipso.multa nanque sunt accidentia , eis nonsubiecto ,saltem ratione ,sed perffectius est manifestim opificis operationem adducere pro causa, oealteritatem naturalium potentiarum , O materiatium sommarum circa subicita diuisonem. AT vgno etsi non idem est hoc, & quantum. P R I DEM accusabat multitudinem Diam Iubstantiarum I quaerentes, unde producta sit. nunc uero neque hoc eis con cedere uidetur uod quia de numero plurimum distulant u-mus praesenti dixit ipsos multitudinem 'scrutari non su stantiae,sed quantitatis.numerus nanque, inquit, omnis vi quantus, unitas. deinde inflans, rusi forte, inquit, non est quantum unitas: quia mensura es numeri, indius - ,

bilis . si igitur, inquit, etiam ipsis placet disserre quantum d substantia, de multitudine quGiuimus sola , quae es inquantitate . si autem ιdem putant esse quantum, O ID flantiam in idem ducunt accidens cum substantia, ιγ subi Amn cum eo, quod in subiecto, O omnino aduersantur manifesis . dicenda igitur sunt eadem ad ipsum, quod omnia

entia numeros uocabant. Quaerentes ergo quo pacto muli

tu submit in numeris de intellegibilibus quaerebant omnibus , C sensibilibus, O ubique in sugulis duale principium multitudinis causam esse dicebant.

CoNsTI Tu ERIT quoque quis considerationem denumeris, unde Oportet accipere fidem. ΑDv E R s A T v R quidem in his ei qm mathematicum nume -rram i sensibilibus seiungit, o propriam ei substantiam

praebet .sed miratus quis fuerit, cur nullius ipsum causam esseputat. etsi quisequam es alius causa animabus nostrisia mei

227쪽

mensurandi determinata ad hunc ἐubi etiam diuinorum adeo manifestas imagines conspicimus ut in ipso. ubi etiam faguras, O figurarum causas, O principia omnium math matum viderit quis pure, ut in his numeris ζ O hoc Cithrmiratus utique aliquis fuerit, et quod didium est in ultimis expositorum dictorum, quod omnes de mathematicis nuhaeris speculationes etiam de sensibilibus erunt . primum ramque quae sensibilium adeo sunt cor equenter ordinata, ut unitate sola a st disserant, bac disterentia procedunt uiseque in uniruersum. Deinde in quibusham sensibilium modi habitudo, et restus ordo conjiderabitur , ut respondontium multiplicium, tria quidem sit quadratum . quatuor Nero cubus ,septem uero cubus pariter, O quadratus. Ad O siquis inducat, O ordinat hoc pa Io se ibilia maxime quidem usque ad aliquid uis ista procedet, eo quod non ra fuit sensibilia hanc inter se rationem obseruare . Deinde

ex Mathematicis numeris transferret ordines. non enim pr

fecto hunc in natura sensibilium postiit opificis prouidentia ,

ubi etiam pulchritudinem theorematum hanc materia recepisse potest . prateerunum uero, esse imparem, parem , ubi non habent sensibilia ἐ nisi quis ex numeris etiam hoc accipiens ad parum ipso utatur, materialem naturam cogens'. si vero non, quantam cst in ipsissensibilibus nihil utique molestia assiciet , siue par pari , seu impar impari Iu cesserit. et si quidem usque ad aliqnid hoc habercut numeri, forte utique quis ex aliqua impositione, lege nostrae intelligentiae hoc pasto ipsi es e di positos diceret ,sed quia eodem ordine, O eisdem formis usque in infimum procedunt , O

quousque nostra ratiocinatio ascendere poto , eousque ea dem euariatione considerat dispositos cuilibet constat habere

eos hunc rectum ordinem propriam ipsorum naturam com comitantem. quem Iurcus eis, O priorum numerorum eam

emptaueris consilentiam in animis accipientibus elargi-

228쪽

sYRI AN VS IN LIB. XIII.

tur. Igitur nec pulchritudinem, nec ordinem, nec separa bilium formarum ima ιnes , nec multitudinem considera tionum, quae sunt m mathematicis numeris , nec principia omniumstientiarum dedecorabimus , posteriorem facientes ipsum numerum , oe sensibilium abstractionem esse

putantes.

PONENT Es igitur ideas esse,& ipsos esse numeros C v bis de tribus opinionibus in insueminerit oe illa, quae t dealem numerum ueneratur, quam tu Iuum praeceptorem remittere consueuit, ea quae corpora Iacit num ros,quam attribuit Pythagorreis ea quae mathematicum numerum solum nouit , tertiam improbat nugis ut scilicet allis minu habentem rationis: sed nec de duabus Platonica, O Tytb gorica dicimus ipsum susscienter narrare, nec de tertia sanum atquid incere. primo nanque nullus fuit, qui mathematicum solum numerum esse putaret. sed forte qui matbe maticis nomimbus, ct in simus numeru huiuscemodi Niruteretur , causam adhibuit erroris quibusdam. Deinde cur

non sus cienti signo utuntur, quo probant separatum esse a sensibilibus numeris matbematum existentram dicentes ἐβes arisbmetica , seu naturalis stientia, est numerus separabilis . atqui praecedens est igitur O consequens. hic vero o viassest prius dixit ad connexum , etsi nec in illis si liciens aliquid ad mathematum confutationem dictum sitimsi quod uniuersalium scientia potentia est ,singularium vero ad tu. sed nec quod nunc dicitur , habet aliquam uim. Hon eliim, inquit ,separabilium partitiones in sensibilibus elucescerent. rursus nanque abutitur aequiuocatione numerorum , O passionum. aliter nanque in monaricis ioc est, qui ex unitatibus constituuntur , O secundum proportionem quidem, aliter itero in ipsius naturae operatis hujuscemodi pleraque

229쪽

PYTHAGORICr igitur nullius huiuscemodi rei sunt. v M supposuit,'thagoricos quidemseparabilem numerum non facere ,sed sensibilem mundum ex numeris constituere; quosdam autem alios, quia dignitates, univcrsales pr potiones in nullo sensibilium uerae sunt magnitudines Osensibilia Iacere; dubitat contra Pythagoricos quidem, quo D Io exuauitate magnitudineq; carentibus numerus sensibilia corpora constituere posuit . contra eos ucro, qui separant quo pacto passiones magnitudinum , O numer rum inesse en sibilibus phsiit, vidi inseparabiles ab ipsis numeris sint . Dicendum ergo est pro Pythagoricis quidem, quod norunt quidem , O altos numeros, nec de sensibili tantum d si unt ,sed etiam de Intellectualibus , O ammatibus, naturalibus dispositionibus docent. utrum enim uero O sensibilem mundum ex immataerialibus rationibus, O activis, O antiquioribus causis fubmere faciunt. quicunque uero nec etiam naturae ipsit rationes praebent, nec res ipsas ingeminant, hi admirantur quo padio ex Aravitate , magnitudineq; carentibus grauitas , O magnitudo constatur ; quamuis ex huiuscemodi, quae grauitate, O magnitu-ssine carent, ut ex partibus nunquam grauitas magnitudo ire composita fuerit. O hoc abunde oste sum est. ex elemem vis uero impartibilibus per se existentibus magnitudogene ratur . si quidem forma , materiaq; elementa sunt corporum . oe adhuc multo magis a uerioribus causis, quae in rationibus , O formis opifc s considerantur . Cur non omnes dimensones , molesq; omnes eorum, quae ιη motu feruntur ,suam generationem recipiunt ἐaut enim ingenerabilia sunt, O ut ex causa corpora ipsa, aut dimensorum in limem

expartibilium impartibiles, O fieri bilium,stcontrariorum insensibiles, ct inta tiles percipiendae sunt causae.. assentiendum est ra qui ita ex impartibilibus ea generari

230쪽

s YRI AN Vs IN LI B. XIIII

dicunt, quae habent magnitudines . pro his uero qui siparant numcros, dicemus nihil mirandum esse, si similia sunt op rata causis suis. Cum igiturseparabiles numeri uim habeant fabricatoriam, quos imitantur O mathematici; merito e tiam sensii bilis mundus imagines habet ipsum exornantium numerorum. ut omnium aut in omnibus, sedpropriae in sim Iulis. . argumentationi uero a dignitatibus , ct omnino ex scienti js or1ae saepe diximus, quod O apud eos qui maxime contrarictor fiunt cum m ima discultate occurri potest. num aut hae salis sunt, aut consonant , aut coniungantur rebus. si ergo alsesunt, aufer omnem cognitionem . ex lasenim demonstrationes sunt. auferens uero omnem cognitio nem de nullo allima ,stasi uera sunt O coniungantur q-busdam entium cum non sensibilibus primo. haec enim indiu ibilia sunt, O quaecunque etiam ipsis communia coniumeta sunt . haec etiam a materia detinentur. Relinquitur in telligibilibus ipsas ut pares consonare , intelle Iualibus uero ut imagines, O figuras exemplaribus . ,

SvNT autem quidam qui ex hoc quod sunt termini,& ultima. Dici et quosdam ipsorum ut formas, O substantias terminos sumere, O accusat quod non pubstantiae hi sunt, nec mu to magis substantiae si arabiles. dicendum est ergo pro uiris, quod non cognitos terminos substantias faciebant separab les, sied eos quisiunt in substantialibus rationibus intellectus animae , naturae, qui ct principalius terminant, finiunt generationem ipsam. quorum sensibiles termini uiatim masmilationem configurarunt. AMP Lius autem inquisierit utique aliquis, usique ad id, primi uero duos numeros faciente S. DuBITAT contra eos quidem , qui mathematicam solum sub-

SEARCH

MENU NAVIGATION