장음표시 사용
491쪽
iem ab illo dicitur. Nam neque Caietanus, eum quo disputat,n
que vero nos negamus, qui ad ortem aegrotant, eos ei sis in aegrotantium, ταναο νήντων censu, vereque dici posse infirmari, α θεν
adeoque ex Iaeobi verris licuisse ad huiuunodi homines periculose decumbentes presbyteros unctitros adduci. Illud a Caietano , illita a nobis vrgetur, quod cum non .seli ad mortem .aegrotantes, sed omnes omnino qui morbo aliquo laborant vi ειν in mari de diu cantur & intelligantur, Iacobum, qui si quis infirmetur, eum inungendum dicit , necelle sit fateri, quoslibet aegrotos , non adeo solos ad mortem laborantes inungi voluisse. Qui eum sit huius caullae 'rutus, Catharinus,vafrὸ quidem iliciae se istice, sed tamen impudenter ae nimis pueriliter fingit Caietanum negare in rmari, qui ad momtem nisi motur, ab eo quςrit an minus in rivetur, qui ad mortem in maturZ Tu vero nugaris, Ambrosi, Non enim quaeritur, an de
qui lethaliter laborabant , eos ungi per Iacobum lieuerit, quod
neque Caietanus, neque quisquam mortalium, umquam negauiti 'citur an ex more , rituque vestro non alios quam ad mortem laborantes ungi iusseriit Ix obus. Caietanus etiam alios,
etiam quos iis, modo infirmos & ex Iacobi mente ungi licuis te pertendit. Nimirum Iacobiis simpliciter ae in genere dicit, tormatur quis in vobis Z non dicit, infirmatar quu ad mortem' unde patet, non Caietani rationes, quod tu ais, sed tuas recponsiones futiles elle, ae ineptas. Nam quod vis haec Apostoli verba, inserinatur qua in rabis ' sile intelliis , ae si scripsis let , iusirmitur quu ad mortem ' ridiculus es. Quis enim tibi id iuris dedit, vi suae viri diuini scripserunt ea tu pro libidine se immutes ac circum-cribas et Affer exemplum, affer autorem , quo euilicas in i mari,iaem elle, qliod ad mortem inserinari. Sed cuis,.niti stultus sit, ita loquaturi Quis medicum eos qui infirmantur, ad se inuitatuem.non alios compellere crediderit, quam eos, qui in stipremis vel ante portae agunt animam Θ Paulo ante eo sem, modo dixerat Iacobiis e Tristatur aliquu restrum ρ Orci. Si Catharinum sequimur, non alios orare vult, quam qui ad mortem tristititur. 'id enim ' inquit. An minus tristarur qui tractatur ad martem ' Fgo puta de huiusmodi rei ius dici, quod tristantur. Sin ita stultillima, vis int, ita etiam Catharino elle videntur, fateri debet vana quoque de inepta esse quae ipse commentatur, de proximis planeque geminis Iacobi ve bis , in i matur qhis in νobu Z Haec enim cum eodem exemplo, aespiritu continentur, dicta sint quo illa superiora, Tristaturali sin ruestrum ' Oret. AEquo animo est ' Psallat, apparet Iacobum intelligere de quibusvis infrinis siue laborantibus , non autem de solis ad mortem decumbentibus plane ut paulo ante de quolibet homine
492쪽
fideli , qui iis κοπα G, tristu est non autem de iis selum qui ad moratem tristantur. Sed clamat Calliarinus consuetudinem legam ori mam esse intemetem. Frustra. Nam ad leis interpretationem tum es ferri consuetudinem decet , cum aliquid est in lege vel obscurum. vel ambiguum.At in Iacobi verbis nihil huiusmodi oeciirrit. Quid enim planius, aut liquidius dici potuit quam hoci infirmatur quis involi, Illa quidem Ambros, nullam, te, nullania tuis lucem desiderant. scimus omnes, quid sit im rivari; neque est quod tu te nobis per suasurum putes in imari idem este quod ad mortem in irmari. Neque si tua consuetudo est non alios ungere quam ad mortem laborantes , eo umquam crediderim Iaeosum qui inungi concedit, .squis infirmetur, neminem nisi ad mortem aegrotastem ungendum.
intelligere. Praeterea si consuetudo ct Uis hie diquid valesit, eorum consiletudo& vsiis valent, qui iisilem quibus lex lata est temporibus, aut certe proximis, vixere; cum se incorrupta staret. At si ad illa tempora respicias, unctionem quibusliis, non setis ad imo rem aegrotontibus, adhibitam sit ille constat, quod de nos postea demonstrabimus, & Maldonatus diserte constetur. Neque ex priCeis intei pretibus vllus est, qui Iacobi verba de solis ad mortem a motantibus accipiat. Hi ite veterum viiii ridicule opponitur indum a nouitiis post mille de trecentos annos, consuetudo. Et si ob- sci ira eslent Iacobi verba ex veteri, non ex noua Christianorum consuetudine essent interpretanda. Nune eum de clarissima disertissimaque sint, de iis ad amussim congruat veteriam usus, pr fecto nobis illudit citharinus qui consuetudinem suam eo valere vult, ut Iacobiis aliud intelligere putetur , quam quod loquitur, quodque eum intellexisse omnes veteres senseruiit. Sed hoe istisi miliare est, ut prauos usus qui apud ipses obrepserunt, non ex Ver bo diuino , ut decebat, corrigant, sed contra , verbi diuini no
mam ae legem esse velint; quo nihil fingi potest iniquius aut re uersus. Atque haec de Catharino. Bellar mino & aliis non pameis idem somnium placuit. Ille enim scribit eam Iacobi esse in
verbis allatis mentem, ut eos tant m qui de vita periclitantur via
veIit; idque probat primo ex vocibus iγim Sc astetitabit ocinfimam, quibus hoc in loco v siis est Apostolus. Nam excitare stasteuiare, sinquit proprie iis conuenit qui decumbunt valde oppresso nauati. Et ἡ, ανε signi cat deficere o etiam mori. Vnde etiam καia, τισdichntur mortui. Respondeo & hune frustra contra disertam Iaeobi . rationem recalcitrare. Primo enim quod infirmorum genus ungi velit Iacobus ex primis eius verbis discendum. πιο ει ζι IU .atur quis in robis Is est quem ungendum monet quis scilicet οῦ . o. infirma tur. At in ii matur etiam qui non ad mortem infirmatur. Neque vel ipseri larnanu ausua est de .verbo --ν pugnare, ut contendere Min
493쪽
omnia morborum genera, etiam eos qui non sunt ad mortem, com-Plectatur. Ergo cum eum, quem inungi licet, Apostolusii 2 νοῦν in mum, siue aegrotum Micrat, caetera quae de eius sanatione adiicit, inde explicanda stant ; nea voeli in genere positae vim ad unam spe ciem restringere queunt. Tum quae iste de verbis ἐνῶρειν & καανειν Arammaticatur, tam stulta, ae delira sint, ut qui talia effuti uiticum clarum sit ad incitas redactum fui fle...γ ν inquit in proprie . iis conumit, qui decumbunt v ilde oppressct grauati, Iis-ne inquam, solis' Vnde vero id habet 3 se te Bellarmine, sunt ne valdὸ oppress ct grauari, quotquot dormiunt, At dormientium nemo est, qui . excitari diei non possit. Denique quisquis iacet, eum cum erigitur, diei nulla unquam inuidia fuit, Sane veteri- Glorἰae Grebus Glostis ἐγ- u est. Iurgo de vici uim surgit,est dic ρομαι ' de Suidae,.γή in hoc, diaritas i νια, surgens, vel excitatus, & Phavorino, Glossi ἐγώ sit de .i 1ώμιν,& idem qui, γῶς dici docet & κειμ νον iacentem , & - ραθυμοῦ I in re facili dc obuia lexi cographos com' fi liu hia a Pilare. -Cum ergo decumbant, de iactant etiam ii aegroti, qui de vita est. tamen minime periclitantur,apparet quam ridiculus sit Bellarminus, 'Hi aegrotuin, quem ungi praeeipit Iacobus, de vita periclitatum futile inde colligit, quod is, dum Matur , erigi vel allevi. iri dicitur. Non est in verbo Uyi ri, foelicior. Id enitu id ipsum esse Graecis, quod nobis in mari, laborare, aegrotare, omnino Latinus interpres Hammae apud aduersarios auctoritatis docet, qui hoc ipse in
loco τον κομ tν . quod habet Apostolus non aut morte
rem, quod vult bonus Bellarminus, sed imirmum simpliciter reddit. Urrita seri inquic salvabit infirmum: σώσει ταν κα ε ο s. sic etiam Syriis, quem paulo ante exhibuimus, ex Boderiano, sanitati re- si met ipsum qui aegrotat. Tum de Graeei ii ii idem assicinant. Silidas , κύψειν ἰώ του --ν-n; mi. να,si . Iam νον ιν idem esse, quod de Mν, morbo laborare, siue aegrotare, nemo nescit.
Magni etymologici auctor eadem habet, quae Suidas. Sed de monet
omnia pariter Phavorinus descripsit. Cum ergo Iacobus , quem καμ ονῶ dicit, eum ipsum dixerit isti ἡ Γ non est dubitandum,quin eodem sensu utramque vocem ustirparit. Καμιμων ergo est α. o. Vero est quiuis aegrotus, non autem is proprie, qui de vita periclitatur. Ergo de καμ, ω similiter quiuis ea aegrotus , non quod
somniat Bellarminus, is proprie, qui , vita periclitatur. Quod vero
idem mortuos καμ, ο Graecis dici ait, primo si verum ei let, nihil ad rem faceret. Constat enim Iacobum de homine aegroto quidem, sed tamen vivo, necdum mortuo, hie loqui. Tum neque verum est qui mortui sint, eos graeci diei. Illi vero non κάμνε, rae, s
494쪽
ted καμι τε 'dicuntur , & Suidas notat, & Etvmologies si ptor, qui hanc verbo καu ειν quartam tribuit significationem ; αί θρώπους interpretatur τους τελευ'ήσαντας mortuos. Apiid Iacobum vero est κυανων , quod indubi E in αρε ai , siue νοσων ev rans, laborans; non autem ναυα . Clim vero mortui dicuntur
sttiuia e , non est id , καμμω quatenus significat aegroto i sed ab e dem, quatenus significat κ'mio. laboro ; quod scilicet mors perinde aelabor,hominis vires, ae vitam soluat, ut habet Eustathius in Iliadem. κιχωρ:ωγδ inquit -τὸ, 6. ικ ν τυ δό-ei τ θιεωmu
Denique κα λειν de quouis morbo , etiam non letali , b Graecis pacpansti M. i s sim alictoribus vltirpari sciunt, qui eos vel libarunt. Exempla quae R s qui volet apud Camerium nostrum , plurima.legat ut in re facili, ae indubitata , describere, piget, neque necelle est. Haec de vocibus. Q ias Bellatininus a re ipsa ducit rationes , eae non sunt nauci. Iacobus inquit, vult presbyteros ad aegrotum induet. At si non decumberet, iret ipse aegrotus ad presbyteros. Esto, de bus. rit. Nulli ne quaeso, de inbunt, nisi qui ad mortem aegrotant3a Sed inquit erili usi decumberet, sed non adeo gratuiter, non opporteret
adduci pressteros. Quid nil stata sinquit alioqui si quemlibet
mo buin deberent presbiteri excurrere ad aegrotos, numqaam domι minerent. Est enim in initus utimeras aegrotorum. Denique non ed ιν
dibile. volni se Iacobum ut ad remedia supervaturalia Christiani recurre rent, quan o facile possent naturalibus medicamentιs curari. Quasi ve ro ex eo quod Iacobus sui temporis fideles hortatur ut si agrotent, donum sanationum ad recuperandam v. aletudi iein adhibeant, quasi vero inquam, ex eo consequatur, neminem Christianum sutile, cui non statim es lent accersendi presbyteri, si vel febricula laboraret, vel leui hemiermia, vel dentibus, aut digitis doleret, vel iri sculum ex vespertina aura contraxit seil Nugae. Non it selis moribundisvnctionem adhibitam negamus, eo omnibus omnino . rotis administratam suille periendimus.Est quiddam inter istae urema medium. Ibidem praeeipit Iacobus psallere eum, qui in .. orare qui Ergone ilatim peccat si quis vel non canit laetetis. vel non orat tristisi
Non opinor. Iacobus his praeceptionibus ostendit, quid sit iuris, quid ville sit de congruum. Caeterum actus ipsius de psallendi.& orandi arbitrium penes nos ei se vult, ut quisque dispiciat quid sit sui vitis quid de ii di honesti ratio serat. Ergo & eadem est eorum ratio, que de
aegrotis contii tentet monet, ut ad eos presbyteri inducantur. Non
in id praecipit, quasi nefas sit quemquam vel leuiter dolentem presbyteros non statim accersere. Quid sit iuris demons isti Iureia prudenter & ex sitis presbyterorumque ipserum ratiotubus, uteridam non negat. Atqui omnes sesis per se intelligunt non ei se temere,
495쪽
mere ves sine graui eausi fatigandos ves vexandos Dei ministros paresque de verecundὸ ae non nisi necellario adhibendam eorum op ram, quos in pluribus aliis occia patos scimus. Nis ergo millos,ae impudentes & ineptos sitisse fingamus illius tempoUs Christianos, verendum non est, quod veretur lai minus, ne presbyteris suis ita molesti si ierint, ut iis numquam domi manere licuerit. Ego vero de id quod stibilait aditersarius , libens admitto, ad hoe se pernaturale valetudinis subsidium non statim, neque semper eonfugille illius
temporis fideles, sed tum duntaxat, cum malum grauius, vel diutu nius, & eontumacius esset, aut vulgaria remedia inutilia. Nunquam, quod pertendit aduersarius, unctionem istam optasse, nisi cum d ipibruin vita desperatum esset, nego. Hue aecedit, quod presbyteros, ut iam alibi supra monuimu non fit verisimile omnibus omnino aegrotis qui poscerent eam unctionem administraste, sed iis tantum, quibus eam certo profuturam ex spiritus sanisti, a quo re-
rebantur, dictamine intelligebant. Sed & hid iocari voluit Belia
arminus. Quaerit enim a i.obis, cur si Iacobus sinnes aegrotos ru, iuber, nos nullum Dimon ' Quia inquam, eo sinationum dono caremus, sine quo vana, ae lildibrij plena est omnis illa unctio Iacobus a quo ungi aegrotum vult, eum assirmat fideli oratione hominem morbo liberaturum. Nemo ergo ungere debet, nisi qui sibi ipsi conscius est de accepto diuinitus sanationum dono, quod. cum constet neque nobis neque aduersariis datum esse 1 Domino, apparet ungendi actum , qui ad illius doni exercitium refertur, tant modeste ac ex ossieto a nobis omitti, qi vim temere ad mistra &ridi eule ab istis tentari. Atque ex his iam satis superque apparet. quam non modo vana , & sutilia, sed etiam stulta, ae ridicula sint, quaecunque aduersari j Iacob aeae orationis lues obtendunt. Ae t
metsi obiectas ab istis sui se dicim) nebulas satis per se dispellant
verba ipsa Apostoli , quae adeo usque clara sunt, ut nulla ratione
obscurari queant, iuuat tamen earndem veritatem nouo hoc argumento confirmare. Si ea Iacobi mens fuisset, quod vollant aduersari jo viij tantum inungerentur, qui de vita periclitantur, non alio ,.quam hos, unxiisent veteres Christiani , quibus multo meliusia quam aduersariis post tot sedula natis, cognitam suille Apostoli mentem certum es . Atqui constat ab illis non setos de ratae valetudinis aegrotos sed & multos alios, non ita grauiter laborantes, vulgo unctos futile: id autem adeo certum dc postea Deo datate demonstrabitur) ut Maldonatus aderrimus licti de O diosissi mus Romanae unctionis patronus, verum hie eonfiteri coactus sit,. bi de nostris loquens, Mnase inquiij non dicunt niale, non esse prη- naum hoc sacramentam sus aegrotis de quorum νita deste tum est
496쪽
ii Nini prista rcclesia omnibus, qui grauius aegrotab.int, dato extremam
νuctionem; quamquam nρη est verum, quod illi arbitrantur, omnes aegrotos
. Me di orimine os consieuise. Cum enim ad curanda etiam corpora diuino miraculo unctio adbiberetur, non est credendum fulse adhibitam i iis quibus dentes dolerent, verbi gratia, aut qui morbo . quo leui laborarent. Haee ille. Mitto, quod suo more de nobis mentiens , alan stros arbitrari unctionem illam Iacobaram etiam iis adhibitam, quibus dentes dolerent; quod nemo nostrum umquam ves seripsit vessensit; Et nos supra id ipsi ini a nobis diserte amoliti simus. Mitto, quod qui aliis rem absurdam & ioci ilarem filiis assingit, ipse diutino quodam iudicio pereulitis in foedissimam contradissionem inciadit, dum hie assirmat ad curanda etiam corpora diuino miraculo νnctiun in illam adhibitam fui Te, quod alibi diserte si pra n gauerat,
ibid.3 i. . quo loco nimirum scripserat, Apsolos oleum cum adhibebant, adbia sui e propter curationem animi ι non propter curationem corporis. Haec inquam nune mitto, vi id unum quod ad rem nostram pertinet, o seruo istium concedere priscam Ecclesiam omnibus, qui grauius agror rent, unctionem dedisse, licet alioqui de eorum vita minime desperaretur.Quibus verbis ille totum Romanorum aliptoriim negotium
penitus disiecit, ae euertit.Αe primo quidem de Catharini & Bella mini inuerecundiam hae sita confestione castigat de sugillat. An enim credibile est prasicam quod ille fictium concedit) Ecclesiam Omnibus grauius aegrotantibin νnyionem daturam susse, si quod hi vo lunt) solis ad mortem aegrotantibus eam dari iussisset Apostolun
Tum, cum ait pristae Ecclesiae viamonem omnibus grauius, licet non ad mortem, aegrotantibus administratam elle, eo ipsb eonfitetur de veterum de Iacobi unctionem eadem enim utraque sititi aliam fuist, se, quam suam, quae set notum ex de solis moribundis insertur, &in mortis, non in valetudinis prauidium datur. Mitto, quod Quemnus urget, Iacobum presburos tum oranses tam v igentes vacari velle quod ab extrema istorum unctione alienam est. Mitto quod multo firmius est Apostolum nullam mortis, nullam serpentis calcaneo insidiantu, nullam perieulorum, quae ii nines in supremis versantes urgent, nullam denique praeparationis ad alterius vitae ingressiim ne tori et mentionem facere, quς sine flagitio omitati tali loco non poterant, si Iacobo mens suillet hoe aduersariorum mysterium ab ista unice institutum, ac comparatum commendare. Pauca illa, quae adduximus argumenta, abundε probant Iacobi locum nihil ad alipticum istorum negotium sacere. Ergo conclutum esto extremam illam sui vocant) Romanorum hominum unctionem,
nullum habere in diuinis litteris prodiam.
497쪽
C A p v T X. a fellitur Besiarmini pro extrema ratio, inde petita,
quod diuinae prouidenti uis sui deli in de aliquo egres
sus er exitus ex hac mortali visacramento, prasicer . SEd Bellarminus, quod ex scriptura evincere non potuit id se pu--o stat ipsa rationis vi consequuturum. Accedit inquit)νstimaratia ex diuina prouidentia dsumpta, qua etiam xtitur Tridentinum concilium, Sess. I . Nam cum Dominus sacramenta instituerit, quisis vetati diuinis subsidiu iuuarentur in iure su Ecclesia ct in progressu certe nuta modo credendum est defuisse divinam eius prouidentiam, in egressu θ transtuab hac temporali militante Ecclesia ad aliam sempiternam . praesertim cum nunquam magis homo indigeat auxilio ct prae dis, quam in articula mortis, orc. Tunc enim hoses fortius impugnant, quia modicum temptis habere se vident, ct ipse homo numquam est ineptior ad resistendam ob dolorem, o aegritudinu magnitudinem. Respondeo primo in genere periculosissimum esse huiusmodi humani ingenii ratiocinationibus in religionis negotio indulgere, quae tota viro Dei verbo non hominum ratione nititur. Nam si quicquid humanae rationi placet, id statim in religione diuinitus instituendum sitisse concedamus, profecto verendum est ne eam quae a Domino. Christo tradita est disciplinam multis partibus mutilam, ae impersectam est fateri cogamur. Quam multa enim si int , quae s humano iudicio expendantur, non leuem rationis, ac sapientiae colorem habere videntur, quae tamen nullam in Evangelio Christi: habent locum ὶ Sacramenta certe quae confitentibus aduersariis nulla apud nos valere debent, nisi A Domino ipiis instituta, non ex rationis humans placitis, sed ex diuina voluntatis clara , atque exprese auctoritate constituenda sunt. Cum ergo alipticum hoc nego um, quod ipsi sacramentum ei se volunt, a Christo institutum sutile demonstrari non possit, frustra rationes obtenduntur, 'ribus id institui debuiste probetur. Christum enim religionis mysteria, non ex Pellarminianis, vel QI- iuscunque alterius hominis, sed ex suae sapientiae rationibus instituis se scimus. Itaque ne audiendos quidem nunc est aduersarius, postquam constat id , quod ille commendat, mysterium nuspiam in mili litteris extare. Huc accedit, quod ipsa illa, quam affert, ratio & leuissima est, & vitiis laborat, atque indon fdis non pamias. Nam ut hinc ordiar, non-ne primo singularis est temeritatis,
498쪽
ac paenὸ impietatis, prouidentiam diuinam, nisi extrema istoriimvnctio 1 Christo tradita nobis fuerit, Meuiare & alicuius defectus labe eam aspergereὶ Nullo modo sinquit Bellarminiis in credendum es defui se nobu diuinam prouidentiam in egressu ct transiitu ab hac vita.
Ergo o bone, iis deest Dei prouidentia. quibus ti tuo hoc oleo
morituris non prospexit' vide quaesi, quid dicas. Nam negare non potes tuo illo aliptico praesidio Eeclesiam per quatuor annorum millia caruille, quod scilicet 1 Christo Domino post resurrecti irem , vel certe paulo ante eam demum institutum fuisse fabularis. Ergo toto illo tempore Dei prouidentia si te audimus, suis fidelibus de lini quibus culicet in summo ultimi illius agonis discrimine veri intibu , neeessarium illud olei tui praesidium, inuidit. Neque enim ullari potes istos olim quam nos hodie vel in morte valentiores vel ab hoste elementius oppugnatos , vel praesidii denique diuini minus suis se in articulo indigos. Deum, vel incautum vel impru- gentem fidit, si non vidit hoe istos auxilio e re, vel quod etiam grauius est, sevium S immitem si iis quod vuleae necellarium elle
intelligebat. inuidit, ae negauit. Neque hie mihi veterum, ae rici uorum temporum diserimen attuleris. Id in caeteris magnum esse
confiteor; hae in parte, nullum agnoseo. Nam & eorum ut taloqueris) tua egum ac progressum ei umeisione, de paschate, & aliis non paucis praesidiis, itidem ut nostrum baptismo , de etaehari ilia, muniuerat. Cur qui illis ingredientibω , & progre ientibus, aeqite ac nobis, piospexit, non itidem prospiceret egredientibus, ratio ut vides nulla suit. Ergo hae quidem in parte, virorumque & Itida riim scilicet& Christianorum eadem plane ratio est. Itaque si prouidenti et in nos diuin p rs est & quidem , ut tu vis nectitaria, n bis morituris de aliptis prospicere; omnino fatendum est, Dei inveteres illos bonitatem in supremo articulo quo maxime desiderabatur eius auxilium desectile;quae scilicet miseris nullum in exitu oleum, nullos aliptas concessit. TAtqui Dominum unquam in sit os aut im-Prouidum sitisse, aut saeuum , aut diuinam eius prouidentiam rex quatuor annorum millia fidelibus desuis te, nemo prius, nemo vel leuiter Christianus dixerit. Erao necesse est titam illam Beliarmine rationem, ex qua tantum nefas consequitur, vellit fallam sutilem, imo Sc impiam abiicere ae repudiare. Non defuit Deus ver
ribus etiamsi nullum iis morientibus oleum illeuis; Ergo consequitur neque nobis defuturum illu in filii se, etiamsi nullos . nobis morientibus aliptas dedisset. Quid quod ne nune quidem n cessarium ei se morientibus olei vestri praesidium vel ex vobis ipsis
liquet 3 Mitto vel Icos Theologos magno consensit squod Cipra me obseruatum memini negantes hoc quicquid est unctionis ii
499쪽
cessarium esse vel necessitate praecepti, vel necessitate medij. Certe non omnes morituros inungunt vestri aliptae. Taceo insanira ; t ceo amentes; quorum peculiaris quaedam ratio esse videtur. Solos ex morbo morituros inungitis. Si quis lano & valenti corpore vel certum , vel probabile vitae periculum adit, ei vestrum oleum
negatis; ut iis qui mare transmissuri , vel praelium commili ori sunt, vel qui capitis damnati ad supplicium ituri sunt; quod initio huius disputationis ab Estio didicimus. An Diabolus eos Glos
oppugnat quibus ex morbo mortem imminere videt i ceteris nihil facessiit negoti j 3 Atqui mors homini undecunque adueniat, siue ex morbo , siue ex vi externa , gratiis est; neque ulli hostis Prest in eo articulo versisti; & eorum quos non morbus sed violentum fatum abripit , pauor ae trepidatio etiam maior es te plerumque G-let. Vos ergo vel immites ad inhumani estis , qui talibus hodsiibsidium negatis; vel certe sephistae pestim lices, qui id nune idcirco nobis a Christo tradi debuit te contenditis , quod sit molientibus summEneeellarium; quibus si necellarium foret , nulli morienti negandum esset. Sed iam rationem ipsam Bellarmini e pendamus. Negat Bellarminus este verisimile diuinam prouidentiam nobis deesse in egressu ct tri tu ab hac te orati militiite Ecclem ad aliam sempiternam, de discrimina, quae nobis in eo articulo tum a naturae nostrae infirmitate. tum ab hostis insidiis , imminent, laetus exaggerat: quasi inuidiain Deo faciat, si nos in tanto periculo destituat. Ego vero respondeo optimum Dominum numquam scios deserere, iis adelle viventibus, i em adesse morientibus,& auxilium 'ro tentationis, & certaminis modo fideliter stim mittere, iuxta il-ud Paulinum, Indela Deos, qui non patietur ros tentarν supra id ι. Cotiti.ii. qti a potesu. Itaque illud quod ait aduersarius eoiicedo. Dei proatia dcntiam nobis in mortis nostrae articulo deesse, abs irdam & videri, .& este reuera: Quod vero ali imit, eam nobis defuturam, nisi peculiari saeramento in eum proprie articulum instituto nos iiivet, id inquam, nego, ae pernego. Fidelibus Cub veteri testamento,
quibus nullum liuius generis traditum erat lacramentum , usque adeo non defuit, ut qui tum vivebant , tametsi nullos haberent Romani ordinis alipi. as, profiterentur tamens in medio umbrae mortuinipaui is animis ambulaturos, neque mala ulla reformidaturos, certi Dominum secum fore. Nunc etiam magnifice adest ibis manyribus, quorum neminem audiuinuis oleum istud Romanum deiid
r. ile. idest & in mari, vel in praelio inorientibus, vel iniquo hominum iudicio. interdum de iusto , damnatis. Quid iapietitissimi, atque potentissimi Domini opes ita in aristum cogis , ut qui sola spiritus gratia piis morientibus abunde, & olim omnibus adsuit, deis nunc
500쪽
nune etiam plurimis adest, hune tu nobis destiturum contendati nisi aliptis tuis commendet ' Habet Deus semper in promptu , quo nos ungat , oleum, tuo multo praestiriatius, spiritum illum, quo ex Christi nostri consertio delibuti stimus. Hoc oleo, quo M in vita,& in morte indigemus, ille & viventes & morientes, quantum satis est inungit. Et haec unctis , quam ab eo accipimm in nobis manet, quam si quis habet, is profecto Romanorum aliptarum pinguedinem non desiderabit. Neque ego si ne video, cur istud aduersariorum oleum magnopere expeti debeat, cuius quae vis sit, quoci ad bona, beateque moriendum pr fidium, nondum intelligere potui. Nam de aduersatij, qui accuratissime eo inunguntur, vulgo in su- , remis torpent, pavent, restitant, Nostri, quos non Romimus istes, sed unus Christi spiritus inungit, alacres in Domino mo riuntur. Sed, inquit Bellarminus, Deus nos Ecclesiam primu lum ingredientes baptismo, etiam externo, excipit i & in ea pr predientes, Eucharistia firmat, ergo dc ex temporali ac militante Lelesia in aliam sempiternam transeuntes, nouo aliquo proprioque sacramento munire debet. Tu quidem Pellarmine , hoe iubes. Sed quae ratio sit, huius consecutionis, non explicias. Ea vero quam absurda sit, de inepta, satis nuper demonstrauimus. Sed & huius tuae comparationis argiitiae, diluta est ae insulta. Non enim in mundum, sed in Ecclesiam ingredientes excipit baptismus. Itaques quid valeret haec tua comparatio , efiiceret quidem , ut Ecclesia egredientibus, proprio aliquo sacramento opus sit, non emeeret, quod tu vis,ex hae vita discedentibus necessarium esse peculiare lacra mentum. Nam ut legitima procedat tua haee antithesis , nostro in Eeelesiam ingrestui comparandus est noster, non ex hac vita, quod tu vis, sed ex Ecclesia egressus, aedii cellus. At qui moriturpius, is non ex Ecclesia egreditur quod abst) sed ex hoe mundo,
ct ex hae suxa, ac mortali vita. In Ecclesia aetermim manet. Tam enim Ecclesia est ea, ad quam proficiscitur, societas, quam ea ex qua in terris militante discedit, quodque una militans , altera triumphans dicitur, id non rei ipsus, quae una eademque est, sed statiis dii erimen est. Cum ergo fidelis ex hac vita discedens minime tatamen ex Ecclesia egrediatur, sed in ea perpetuo maneat, vides quam absurde, inepteque concluseris nobis morientibus opus esse proprio sacramento, ex eo quod Ecclesiam ingredientes baptismo quod se eramentum est , excipimur. Em contra te verius ex his ipsis ita argumentarer, Qui de Ecclesia non egrediuntur , nihil iis opus est proprio egreisus sacramento: Pii autem in Domino m rientes minime egrediuntur de Ecclesia. Ergo nihil iis opus aliquo egressus sacramento. Item. Qui in Ecclesia manent, iis