장음표시 사용
161쪽
diis istis contentionibus cui constabit de Patrum mente, qui ipsos non convenerit, neque ex eorum quasi Oro , rem omnem habuerit ξ Hoc ergo tanquam satis mani- i Afestum statuo, ad pςrnoscendum quid Patres senserint . . 'eorum linguam , non perfunctorie, sed accurate esse in- . .i utelligendam; cum unaquaeque lingua habeat quaedam loquendi genera& idiomata cruditis, quales fuere Patrum plerique, familiaria quae qui eam superficie tenus adtigerit, ejusque arcana mininis penetraverit nunquam 'plane penitusque intelliget. Vin' tu scire quam necessaria sit huius rei cognitio, quam periculosa ignoratio 'Sume in manus Theodoretum ubi de Eucharistia agens ria,L L inquit si μετα τὸν άγιασπιν τά μυςrat συμ&λα τῆς οἰ- MIM χατιμ φλπως ρδροι γάρ seri της προ ρα ουσία , κ, ἀψῶ M. Protestantes omnes nec non ante Cardinalem Perronium) eorum omnes adversari j hoc in o interpletati sunt. Neque enim S mbola mystica possanct cationem recedunt asa natura, manent enim in priore
sobsantia I figura forma. Quid potest disertius dici
contra Transubstantiationem ' Cardinalis verb Perronius,ex eodem ni fallor, Linguae Graecae penu ex quo habuit μένειν, idem esse quod nobis fumare est, mirificam nuper obtrusit, planetque novam ac inauditam hujus loci interpretationem, quasi vellet Theodoretus signa Eu',. --.ω charistica manere in figura& forma prioris siustantiae, m . . quod tacite & indirecte transsubstantiationi patrocina i in A . . . retur. Certum quidem est hanccxpositionem non se fumis mauisitim auctoris scopo, verum etiam recepto Graecorum lastilo repugnare; sed ni Graecam linguam ad unguem calleas, qui de ea judicabis, maxime cum eam Perro ia . ut innius, non timide, sed praesidenter atque audacter, morem' sito, proponat ' Hoc enim isti solenne est, ut nihil un p is , quam assii mei ac commendet gravius aut confidentilis,
quam quod maxime dubium & incertum est. Idem alibi ex imis rarae & singularis istius Grammaticae , nemini praeter quam ei soli cognitae, penetralibus extundit in
162쪽
gnem quandam emendationem inscriptionis epistolae Conflantini Imperatoris ad Militiadem Episcopum Ro-3.ς.i manum, Da Historia Ecclesi istici Eusebii ' Legit en in Conifantinus i Augustus Miltia i Epi suo Romano longum
tempus, aut, prolixam occasionem praeter fidem exempla- ' rium omnium, Ciam manu scriptorum, tum typis edito- ..' io,. rum , quae lcgunt , Constantinus Augustus Miltiadi Epis- .ui .l 'dum copo omanorum & Masco, Veritus, ut mihi quidem Videtur, ne imperator contra de Corum pecasse s citaretiit, si Marcum istum,cum Pontifice Romano,hullum se-
Nullus esset sit is si caetera i lus generis persequi vellem; 1 νοὶ, eis; Hac enim ille techna pili ima Patrum loca vel eludit vel dccimat, quae alloqui videbantur ' in 'rem Protesta pu vidi imis. tium disertissima. Atque hinc citis, ut milii quidem vi- 'i p detur, parer quam sit ab probe capi ndam veterum mentem necessiaia Graecae Latine que linguae cognitio ax quo porro illud, quod nos initio coni ituimus, evidenter consoquitur, nempe , haud facile cite eo tum scripta in-t pilige te. Quis enim nescit quam non leui negotio parabilis si duarum ista tum linguatum Omii bus numeris ab trita scientia 3 quotq ; non sbit in laboribus ; sed de Ingen j facultatibus ad eam conte quin dam opus sit memoria tenaci, ingenio perspicaci . midio indefesso, acri comprehensione , diuturna & rediri a lecticine,& aliis id genus, quae non nisi raro ic periuntur. θαd hoc ipsum qu id I osuimus abunde etiam ex perpetuis eorum inter se contentionibus rixitque constat qui de Patrum arbitri o compromiserunt, non enim iri inus pro eo una tribunali de capitibus multis, de quibus nunquam inter i sos convenit, digladiantur. Pontifici sum multi in o scuritatis, quam, adversus Protestantcs,Scripturae impingunt, argumentum, afferunt sententiatum, inter ipsos Protes fantes, supcr non illis capitibus, pugnas i Lu-
theranorum cum Calvinistis de Eucharistia , horum item cum illis se Arminianis, de libero arbitrio de Piae- desti-
163쪽
PATRUM. Isrdestinatione,altercationes. Si cuiusvis est haec ratio pretij quis non videt eam hic etiam v alere, & probare quod contendimus ' Profitemur enim lim Graeci tum Latini se e Patrum authoritate pendere, & se iis judicibus velle causam suam dicere, necdum tamen inter eos convenit. suave est exercitatissimos utrimque pugiles in hac palaestra apud Synodum Florentinam certantes spectare pluresque horas, ac totos interdum dies in enucleandis' . . t M. . pauculis vel Ephesinae Synodi, t ves Epiphanii , ' vel's.ff.tirici .i Basiliit voculis contumentes, remque eo tandem mo-' 'lestiissima disputatione deduci, ut quantumvis utrique o de suarum expositionum perspicuitate glorientur , Pa btrum sensus multo fiat postremo obscurior quam ante, gii' ita ' 'fuit offitiis in res ipsas, per ram longas altercationes,te 'ιMi. Jxtinebris. Satis quidem probabilitcr alij aliorum argumenta confutant, sed mirum quam parum solide sita ipsi adstruant. Latini fine , quorum ut causa melior ita disputatio scelicior fuisse creditur , in loco quodam Ba -- ciiiij triumphant, & quasi victa causa , cantato epinicios Graecis indignis modis insultant, verbiisque eos mordacibus lacessunt. Ipsi tamen adeo jejuna Dialectita usi. sunt ad persuadendam quam afferebant explicationem ' ' 'ut etiamnum hodie in postrema operum Basilij, quam Fronto recensuit, editione , interpretatio Latina explicationem Latinorum rejecerit, Graecosque, licet schisse 'ii ' πὶ maticos, hoc loco secuta sit. Cum Protestantium non--yanapis nulli hoc pugnae genus sit per quibusdam controuersiis capitius cum iis initisent, animadvertere quilibet potest, quanta sit locorum utrimque allatorum obscuritas Si eadem fuit Tertulliani, quae est hodie Ecclesiae Romanae , de Eucharistia sententia,quicquam ne fingi potest, . Gobscurius hoc loco e quarto libro contra Marcion Cm 8 . i. Christu acceptumpanem σ distrabutum disicipulis , corpus ilium Sumsecit,hoc eis corpus meum dicendo,t eu gura corporis mei.Si Augustino credita transsibstantiario quid sibi ei , volunt haec eius verba. Non enim Dominus dubitauit di
164쪽
cere hoc eis corpus meum,cum signum dare corpo S sui. si loci isti &alij pene innumerabiles id volunt quod contendit Cardinalis Perronius, sueriintne unquam obscuriora, vel Sphyngis Thebanae aenigmata, vel Sibyllae oracula pQuod si ad alteram partem te conuerteris, non pauciora sertasse hic quoque offendes,quae Protestantium sensum nullo modo admittere posse.videntur, qualia sunt quet disertis verbis, vel aiunt panis nutu tam immutati tu preomnipotentiam Dei verbi cariarm fieri, vel negant Eucharistiam panem esse aut vinum. Sunt in singulis c5ntroversiis similes loci, quorum alii Romanae Ecclesiae, alij Protestantium judicio in explicabiles videntur. Si Cardinalis Petronius & alii praelitanti ingenio viri, tam harum quam illarum partium , sibi plana S aperta omnia videri confirmant, serendum cit id confidentiu ς, nec sine jactantia dici , longetque ipso, plus in fronte promittere quam in recessu habeant, aut sane reliquos homines prae istis ac ic cum ingeni j tum oculorum esse admodum hebere, cum nihil nisi tenebras videant, ubi isti meram lucem sibi obversari testantur. Enim veros obscuritas magna non est , unde fit ut ipsi tam saepe
adeo se torqueant, quare tot verbis, nullaque arte . non
adhibita in iis elucidandis laborant' Vnde fit ut cum lectoribus se posse sitisfacere despzrant, in ipsos quos allegant auctores, aut in eorum scripta iiivcli Ditur eorumque fidem labefactenit Quod genus hoc iudicij est, quod
longe fusiore elucidatione opus habe t quam res ipsa quod lites, quas decidere debuit , serit Z quod utrique parti aequaliter favete videtur 'l e sensu horum Dona,
ni verborum contenditur. Hoc es corpus meum. Adducuntur Tertullianus S Augustinus qui ea exponant. Fidem tam , lector, nonne ae lde , immis imagis perspicua sent haec ipsa Scripturae verba, quam uti usque Scriptoris loca, qua quidem ratione explicantur Z Nullum hic judicem recuso ; te, lector, quisquis es, appello; tantum ne te legere & expendere pigeat quae in utrumque lo
165쪽
eum hodie dicuntur ,& quam longis ambagimus ad verum eorum sensum deducamur, Ac nisi doctillimis qui buscunque,in explicandis Patriam Scriptis aqua haererc iram. non est credibile Censores Belgicos, viros Lectissimos, suo exemplo praeire nobis voluisse,ut adeo turpibus effugiis eorum authositate, dum opponuntur in disputationibus , aut conflictibus cumadversariis, prcss , elabi conoraremur . ex cogitato videlicet, commento Iut siens commodo iss lycto. Sed de his hactenus satis, opinor, ut quilibet sui compos , per se agnoscat, non facile esse- quid senserint Patres ex scriptis eorum pernosccre. V rum ne quis scrupulus restet, expendamus breuiter praecipuas qOsdam is ius obscuritatis causis, Sane cum P tres viri sapientes fuerint, ideo censendi stant scripsisse, ut intelligerentur. Itaque cum plerique ingenio de doctrina excclluerint, mirum videri queat cur finem, quem sibi pio posuerant, non sint assecuti. Sed in memoriam hic redeat quod supra monuimus, eos clim nondum natis nostris controuersiis sci ipserint, non potuisse in animo habere de iis agere. Sapientes quippe quam minimum possunt dubia in religione movent. Adde quod non dcetant illis, suis seculis,Θvariae quidem nobiles controversiae, in quibus enodandis Occuparentur, ut nihil opus esset ipsis ad nostras animum appellere. Superii, de quibus agunt per spicue quidem quid suae esset sententiae exposuerunt, Inter obscuros Scriptores sero eminet Tertullianus: Attamen chira adversius Marcionem disputat,ita perspicue quid sentiat aperit, ut nullum dubio locum iesi quat, Ni ergo hisce temporibus vixissent, aut si supe stitibus illis hodie rnae controuersiae agitatae sit IS nr,nullus dubito quin clare ac perspicue suerint de
iis actui i,Nam, ut cuiuis notum cst ex usu communi, sermones certo consilio, SI cx destinato non habiti, nunquam sunt aperti S definiti , sed pendentes Sc ambigui ita ut ad varios fines, imo saepe contra sensus S studia, eorum quibus exciderunt referri possint. Sic ante or-
166쪽
tam , quae tam grauiter veterem Ecclesiam affixit, Artim ii. pcitem, pauca habentur, apud Patres,de aeternitate Di - ' ulnae Iesu Christinarurae, aut, si aliquid occum it, apparet id obiter, non rotunde M ab aliud agentibus, nec ex destinato dictum , unde fit ut que de hoc argumento habent, non minoribus sint tenebris oblita , n c solutu fa-I . e ira ciliora, quam quae apud eos ad nostras Conti ouersias ali- h ρ Oando pertinere videntur. Explica , sodes , haec verbar ilis, ex Iustino contra Tryphonem. Deum qui Mosi apparuit se
Patriarchis Filium fui se , non Patrem, eo quod Pater nun-u, I, HI quam locum mutet, nec ascendat nec descendat. item. a nemine unquam vis.m Patrem sita Filium quidem, or An tum bi', ut sit etiam D in .per voluntatem Patris. i Vix m .' enim haec sic resolvi possunt, quin diuersitas naturae in
'Σ 'ii Patre At in Filio ponatur , quod Arianum cst. Expendeia a ' etiam qu de hoc argumento habet Tertullianus. Pa-Frem ex semet ipse proferendo Filium misie , o Ph6 Mu. s. . AIrem se totam substantiam suum vero deriυationem toti oportionem, te passim alia multa in praestanti illo, ad veriusue o yraxeam opere obuia, quae ad bonum sensum revocare levis est operae.Sic Dionysius Alexandrinus et Filium; D . , . Au, otu aut figmentum, Patris vocat, quae sunt ipsa mei verba tua quae in Ario anathemate percussa sunt. Immo ipsi LX x K. . . Patres,qui Paulum Samosatenum Episcopum Antiochen: i. F --θisum damnarunt, dicunt ' Filium non esse ejusdem 'sentia,' cum Patre, qua ratione ομώουσαν negant, quod postea in . . fconcilio Nicaeno constitutum fuit. Haec ipsi obseruatio' leui negotio probare posset,& in aliis Ecclesiae cum Ma- 'ce: lonio, Pelagio, Nestorio, Euruchete se Monothelitis: controuersiis Patres,videlicet, obscuris sine de hisce re- p. m. D bus locutos antequam in quaestionem vocarentur, cum si empe de iis certo consilio non agerent. I. in olim iita .m scripta sunt Hieronrmo. Antequam in Alexandria qua*ῖ - . daemonium meridianum Arius nasceretur, innocenιer quaedari ... - -- or minus caute locuti sunt Ecclesiastici o quae not. It per
167쪽
doctiis mi hoc ipsum animadverterunt. Sic Cardinalis D . Petronius, Lic Pctauimus, magno apud si ros in pretio Ie - .suita, in Epiphanium ici bens, ut Lucianum Martyrem Ariani simi & Samosatonianismi sit spicione liberaret, ait T.
stu iEuibata se patefac Is rei veritare quadam stripiis suum I
ase serim quaecum orthodoxa siris regula mini e consen- tiant. Cum ergo sic versati sint in aliis argumentis , quid mirum si in iis quae nunc internos cstrovertuntur eadem ratione se gesserint 8Si cum longe ante motas has controversias vixerint, de iis obscure, ambigue, de confusElocuti sint 8 hquidem in ea sum sententia, longe magis mirum fore si aliter se res haberer, x vehemens apud me suppositionis indicium futurum , si in scripto veterum cuipiam tributo, controuersae nostrae aequὸ perspicuEaedis c ric, ac fit hodie, excuterentur. Amabo te, confer Antiquissimorum de Divinitate M aeternitate Fili j Dei dicta cum iis quae de Eucliaristiae natura aliquando apud Ipses occurrunt, enim vero patebit haec,ab ea,quae nune obtinet super posteriore capito, sententia, non esse alieniora, quam illa sunt a doctrina olim in Concilio Nicaeno iii a frata & recepta. Filium esse Patii consubstantialem N cuae di finitum fuit. Id Antiochiae negatum. AD firment ergo, vel negent Patrcs Eucliatilliam esse corpus Chiisti te aliter, sententiae tuae non advel sabuntur vehementius, quam Antiocheni Patrex in speciem contra dixerunt Nicaenis . Addo jam quod queamdmodum
Ariani jure non potuerunt in sententiam suam trahere, δ' ' neque tanquam copias causae decretorias, voces istas quae Patribus antiquis limis obiter tantum , in alia argumenta , nullo consilio ut de hoc agerent, Innocenter excideiuri allegare, sic aequius si vcrum amamus , neque 'a me , neque a te asserri, tanquam sententias secundum tuos in controveisiis recens natis pronuntiatas, ea quae
168쪽
Pati ibus scripta sunt in alia argumenta, multis ante has exicitatis contentiones, seculis, de quibus ut nihil iis unquam in mentem venit, sic etiam varie admodum & ob- cure locuti sunt, imo de quandocunque contradicto ii Especiem. Et quemadmodum fideles qui post vetustissimos illos Patres vixerunt, illorum sententias ad veritatem quam profitebantur revocare conati sunt; qua ratione Athanasius erga Dionysium Alexandrinum & Pa- v. tres Antiochenos se gessit ; sic nostrae si inopaites nullum D.D-U A lapi lcm non movere , ut quam commodissime fieri po-
ponamus quicquid in eorum & similium scriptis i videtur cum Ordodoxa fide de Eucha cistia de aliis cap Iv tibus pugnare , nec supra modum percelli, si aliquando loci qui in sobis plane videantur inexplicabiles in iis o currant. . Fieri enim potest ut reipsa ejusmodi sint, quan doquidem fier item potuit ut de persona& naturis Fili j Dei ea dixerint quae supra retulimus, ut notum iis qui in eorum libris versati sunt. Fieri item potest ut eorum dicta , licet re ipsa explicabilia, nobis tamen videantur insolubilia, quia nobis ea subsidia desunt quae ad lucem iis inferendam necessaria sunt Isi , verbi gratia, vel scopum auctoris, vel quae apud illum antecedunt, aut consequuntur, & alia nescimus, quae omnino sunt ad quosvis scriptores intelligendos necessaria. Eadem enim est verborum quae pictarum tabularum ratio, quas in idoneo
. ..uo 1 lumine eonstitui decet , appareant quod sunt in mente austori , quasque pro varietate luminis , varie ctiam
apparere constat. Exempli gratia, si Dionysij Alexandri-
εἰς ci ni vocula, qua Christum Patris opus, ποίη et , vocat, Malia nonnulla cruda cuae subjicit) qualia quotidie interta adisputandum locorum fragmenta antecedentibus , M
consequentibus mutila nobis objiciuntur selitaria e corpore suo, & exauctoris oratione avulsa,nobis obtru-
derentur,quis vel peritissimus sibi fingere posset non esse Di v i. t merum Arianismum quis non pronuntiaret nodum csser insolubilem Et tamen Athanasius locis supra noxaxi aliter
169쪽
aliter docet,& ex luce tum e loco ipso petita,tum aliunde illata, ostendit voces illas, duriores licEt bonum sensum habere. Quod ut capiamus plenius ad alias obscuritatis Patrum causas pergendum est. Inter illas principem constituo, quod interdum student animi sui sensi penitus occultare , aut saltem ostendere non nuda aperta in clara luce ; sed objecto, ut sic dicam, velo, δίquidem aliquando satis denso ; ita ut nonnisi Lynceis oculis sit pervium. Habebant nempe meditationes nescio quas, quas inutile inad & noxium infirmis dc plebeis ingeniis aperire existimabant. Jurenc, an injuria, - - sic senserint hoc loco non disputo. Mihi nunc satis quod si .m.i. ρ. . .
ita senserint; ut inter alios ex Clemente Alexandrino exi . . patet. is Strona. i. initio, de consilio suo agens haec habet. Nonnu a consulto praetermitto: timeassicribe e quae etiam cavi άαλ - ἐπι-- dicere, non utique invidens, neque enim MN, sed iis metuens
qui in ea incidereni, ne in aliam forte partem accipientes labe- rcumr, o puero gladium, ut proverbio fertur, praebere inveni. , L ῶ ά .. remur. Caeterum subjungit se quaedam aenigmatis igni ca- iurum, adeo ut in quibusdam insistat, alia tantum dicat, ita M.' ianis ut occulcans aperiat, ct iacens o undat. Sed quod maximi cst momenti liac ipsa methodo usi sunt circa quaedam
capita quae hodie in controversiam vocantur; circa scili- ἔ- - οι- cci, sacramenta Ecclesiix. Cum enim ea mystcria nonnisi clam S seorsum apud suos celebrarent, neque ad ca η ... contemplanda vel Ethnicos, vel Catechumenos, imo e ut quidam volunt neque ullos alios quam qui mystcrioru erant participes admitterent: Sic etiam in Tractatio- b μινὸν ἐνει.
nibus suis, maxime in ho miliis quas ad populit habituri si rierant,nunquam nisi obscure de iis agebant ut de Eucha' bia sa=on. ristia annotarunt Cardinalis Perronius, Casaubonus, Pc- exmit. 16.ravius M alii de Baptismo , de Confirmatione & aliis
Christianorum sacris caerimoniis. Aspice, quaesis, quam passim. Casaub. diligenter Theodoretus 5c Epiphanius sibi caveant ne 'Eucharisti et materiam nomine proprio indicent,ut tem- ,6 i.
170쪽
qui ejus aliquando participes fuerant intelligendis. FI-nem quem sibi proponebant nunc non excutio; viden-rur mentes Catechumenorum ad reverentiam dc vehemens desiderium Sacramentorum excitare voluisse. Verebantur, scilicet, ne rei ipsius conspectus, serm6que de materia & ratione Sacramentorum simplex & apc i . tus hoc vel illud studium imminuerciat. Cum ergo, dirum in hoc argumento, tum in aliis ipsis propositum fuerit mentem suam caligine quadam veluti involvere
non debet mirum videri , si quae scripserunt, sepe sint obscura, & quod obscuritatem consequiturὶ si aliquanta do secum ipsi pugnare videantur. Quin potius magis mirum existimandum esset, si viri ingenio doctrinaque insignes, quales plerique fuere, de his ipsis argumentis, quae occultari & celari debere censebant peispicub ramen & diserth sententias suas inscriptis suis exposuis. sent. Sed est aliquid amplius ; quandoque enim accidit.
ut etiam ubi obscuritati non student,obicuri tamen sint. Sunt quibus obscuritatem conciliavit carum artium ignorantia quae linguam fingunt, & bene loqui docent. Alii ita nati erant, ut cos neque ars, neque studium emendare potuerit. Epiphanium,absque injuria, in priori ordine collocari posse puto. Fuit quidem vir ille Sanctuς, sed Grammaticae ac Rhetoricae admodum rudis, ut satis apparet ex cjus operibus, in quibus non solum orationis nitorem, sed etiam seriem dc syntaxin, perio dorumque structuram, orationis omnis Lucem unicam, plerumque desideres; quae quidem vitia variis imultis. que in locis necessario obscuritatem pariunt, quod Mqueruntur ejus interpretes. Studere quidem alii eleganter loqui, sed votis successus defuit, seu quod serius in id incubuerint, seu quod ingenio idoneo caruerint, ut non omnis fert omnia testas, nec ullo labore ullave indu stria fieri potest , ut quaelibet materia cujuslibet formae capax sit. His accenseri potest Victorinus ille, de quo
satis lepide Hieronymus. Victorino Mari ri inquit in iis libris