장음표시 사용
71쪽
Inter omnes igitur totius seculi dies praeterito', pr senutes,& futuros nullus illis horribilior,nullus unquam fuit formidabilior sicut nec ullus bonis 5 electis in hoc seculo fuit suavior quis enim diceres, vel saltem cogitare valeat,quae tunc laetitia bonis, quae tuc erit tristitia naalis' Videbunt ergo eum iniusti ad poenam iusti aut ad gloririam. Intulti cum timores turbatione horribili: Iusti vero cum gaudio S laetitia inenarrabili Iniusti in non lorificatis corporibus Iusti vero in corporibus glorincatis . Iniusti humanitatem quidem Christi diuina virtute glorificatam intuebuntur, sed gloriam animae eius, diis uinitate videre nequibunt Iulii vero non tum eius humanitatem iam glorificatam, sed & gloriam animae eius&diuinitatem videbunt, inquam desiderant angeli prospicere,quam omnes iusti ab origine mundi tanto affectu
cupierunt videre, quam videre vita aeterna est. Sequitur in Luca:
filium hominis nimirum Mariae virginis: qui ob idio, tius dicitur hic filius hominis quam Dei, quia in sorma hominis apparebito iudicabit. Oportet enim ut iudicem
vivorum4 mortuorum,coram quo iudicabuntur,& iusti
videantvi iniqui quod fieri non potuisset, si ad iudicium in forma Dei venisset quia illam Christi formam, in qua aequalis est patri, proculdubio impi j videre non possunt. nam visio formae Dei non nisi mundis corde, qui Deum
lividebunt, contingere potest.&ideo oportebat ut filius hominis inquantum homo acciperet iudiciariam potestatem, ut iudex ab omnibus videri posset hinc Augustinus dicit,quod illa forma iudicabit luet iudicata est ut, sicut iniuste in ea est iudicatus, sic orbem terraru in ea iuste iudicet. Iudicabit autem orbem terrarum secundu humanam naturam authoritate delegata, iuxta illud Aci. io.
g. Ipse est qui costitutus est a Deo iudex vivorum4 moxa
tuorum . Secundum naturam vero diuinam authoritate
ordinaria Insupervi Apostoli iudicabunt ut infra dicetur sed hi assesseria dignitate & omnes electi approbado senistentiam iudicis hinc Sapien. 3. Iudicabunt sancti nationesin dominabuntur populis Sequitur in Luca: γenientem J scilicet de caelo emp eteo ad iudicandas
72쪽
omnes nationes Sequitur in eodem: in nub. . scilicet lucida, diuina virtute sormata, non ut Christum occultet, sed velut obsequium praebeat. desideo merito credendus est non selum in corpore, verum etiam in nube venturus, ut sicut Mim a udo iudicatusadia nube susceptus in cael una ascendit: Ita Dipsum iudicaturum mundum nubes referat descendentem hoc enim sancti angeli Domino in caelos assumpto Apostolis praedixerunt dicentes Aet. r. b. Viri Galilaei quid statis aspicientes in caelum hic Iesus qui si umptus est a vobis in cςlum, sic
veniet quemadmodum vidistis eum e utem in caelum. Sed rogabis ouare Dominus descendet susceptus anubo Respondeo noc futuru non quod nubis indigebit obsequio sed ut per hoc ostendatur etiam ipsa mundi elementa authorem suum agnoscere Magnitum suo ministerio venerari ad confusionem impioru in qui dominum suum non agnoscunt. Vel descendet susceptus a nube, ut nubes sit ei loco tribunalis nam secundum iura nulla sentetia proseo renda est, nisi iudice pro tribunali sedente. Erit igitur nuisbes tribunal Christo, iuxta illud Ecclcsiastici 14. Ego in altissimis habitori thronus meus in columna nubis S ad
Romanos I . b. Omnes stabimus ante tribunal Christi. Sequitur: cum potestate magna, secum trahes militiam angelorum omnem Longe aliter venit in prim suo ad uetu. Venit enim tunc tanquam infirmus S imbecillis,adeo ut propter
suam infirmitatem Mimbecillitatem, qua prae se ferubat, vagiens puerulus fugere in Aegyptum per Herodem c6- pulsus sit &postmodum vir factus se a militibus principum facerdotum illati comprehendi promiserit ligari simirabilibus tormentis astici tanquam imbecillis.
unde Apostolus prioris ad Corinth. 13 crucifixus est exin, firmitate . Ne igitur sicut in primo suo aduentu propter suam infirmitatem ab imp ijs oppressus fuerat ita quoque in secundo suo aduentu ab iniquis opprimeretur: ideo ne. cesse est ut iudicaturus veniat cum potestate magna, Herodis, Pilati, principum sacerdotum Antichristi , item ipsi ut Satanae irarum securus imo omni tyrannidi timendus. Et quo eius potestas appareret imp ijs maior,venit nos solus,
73쪽
Glus, sed itinuinerabilium angelorum exercitibus stipatus, sanctorumque millibus circumuallatus ut suam potetiam ostendat, qua omnes mali opprimentur ab eo,quem in humilitate positum audire noluerunt. De hoc tam magnifico eius aduentu Esai. .c dicitur: Dominus ad iudiscium veniet cum senibus populi sui .principibus eius. Per senes populi,homines sanctos: per principes vero,angelos intelligere licet. Et rach. I .s. Veniet domin Deus meus, omnesque sancti cum eo. Et Iudae capitulo unico c. Ecce venit dominus in sanctis millibus suis facere iudicium contra omnes de arguere omnes impios de omnibus operibus impietatis eorum . Tunc millia millium ministrabunt ei decies millies centena millia assistent ei. D niel.7.c. Ibi cum eo erunt omnes angelorum chori Ibi cum eo erit patriarcharum electus senatus, prophetarum laudabilis numerus, apostolorum gloriosus chorus,martyrum triumphalis exercitus, pontificum, sacerdotum ordo, virginum puritas, coronata integritas tam si ipse nullius sancti ut impios puniat,auxilio indigeat nam ipse secundum suam diuinitatem infinitae est potestatis: secundum humanitatem vero assumptam omnibus cre turis potentior factus est unde ipsemet post resurrectio, nem dixit apostolis Matth. 18.d. Data est mihi omnis potestas in caelori in terra. Sequitur: σmaiestate. J Graeca excplaria hic habent δοξης πολλῆς hoc est, gloria multa. Veniet enim in corpore glorificato tanquam rex regum, iudex uniuersorum Dominus naisque eo quod in primo suo aduentu propter suam paupertatem &humilitatem cotemptus fuerat superbis,4 maxima ignominia affectus iudicaturui veniet cum maxima claritatevi gloria etiam angelorum exercitibus st penda: nedum tyrannorum catervis admiranda, ut coriis temni non possit Verὰ gloria ea aduentus secundi immeissa credenda est quod vel ab ips saluatore magna dicatur,ut graeca habent exemplaria.
Per potestatem igitur puniet malos Per maiestatem vero conatabitur bonos.
74쪽
TvNc idebuntflium hominis venientem is nube cum potestate maena , maiestate. Rogabis quid ibi tune facturus sit Dominus, cum venerit eo in nube cum potestate magna maiestate Respondeo,quod tunc imprimis
congregabuntur ante eum omnes gentes homines omnes ab Adam usque ad ultimum in hoc seculo procreatu, separabit eos ab inuicem, sicut pastor segregat oues ab hcedis:&statuet oves quide a dextris suis, hoedos autem asinistris. Deinde quidam ex iustis bonis constituentur cum Christo tanquam iudices, ut dicit dominus Matthaeir'. hoc modo: Vos qui reliquistis omnia secuti estis me in regeneratione cum sederit filius hominis in sede maiestatis suit,sedebitisvi vos super sedes duodecim,iudicantes duodecim tribus Israel. Tum reliqui boni iusti comprobabuntur . nam tunc dicet Rex his, qui a debitris eius erunt. Venite benedicti patris mei,possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi .Esurivi enim sides distis mihi manducare,&c.Vt habemus Matth. 2 .d.Tune stabunt iusti in magna constantia erectis nimirum capitibus aduersus eos,qui se angustiaveruntvi qui abstulerunt labores eorum. Sapien. s. tunc enim anim quiores facti oculos subrigentin apita attollent. Et interea dum haee omnia cum iustis peraguntur mali haec videntes turba buntur timore horribili, mirabuntur in subitatione in speratae salutis,poenitentiam agentes ier angustia spiritus gementes, Hicetes intra se illud Sapien . . a. Hi sunt
quos habuimus aliquando in derisum Min similitudinem
imoroperij. Nos insensati vitam illorum aestimabamus inlaniam finem illorum sine honore. Ecce quomodo computati sunt inter filios Dei &inter sanctos sors illo. rum est3
Deinde Altissimus sese ad impios damnados 5uertet, angeli accusatores erunt illorum hominum, quibus administerium & custodiam fuerat deputati, iuxta illud Iob
75쪽
sa, DOMINICA SE v NDAio. Reuelabunt caeli iniquitatem imp ij, hoc est per nae caelestes tangeli. Tunc quoque implebitur illud Psal. 4.
a. Cum accepero tepus, ego iustitias iudicabo hoc est,n5 lum opera, quae vos tanquam mala cognoscitis, sed de ea quae iam iusta putabatis iudicio discumonis,quo etiam minima quaeque siverba ociosa discutienda sunt, iudicabo. Iustos vos hic putatis,qui proximii non decipatis,aliena non rapitis,etiamsi vestra retineatis: vetulos ego iudicabo, ut unde vos in detentione vestrarum e non alienarum rerum iustos putabatis, hinc meo iudicio damnem ini.Esurivi enim:& non dedistis mihi manducare sitivi,&non dedistis mihi potum c. Atque ita in extremo iudicio tape culpa deprehenditur, quod a nobis bene gestum putabatur: de inde iudicium sequitur iusta ultionis, unde expectabatur pia merces operis ut manifestu est in Euangelio dedece virginibus. Omnes enim dicuntur virgines:&tamen intra beatitudinis ianuam non omnes receptae sunt. Omnes etiam dicuntur habuisse lapades, id est,opera externa bona, tamen quinque ex illis a sipons iis sciuntur. Rursus omnes describuntur occurrisse poni di amen quinque ex illis osculo sponsi non selum exceptae non sunt, verum etiam ab amplexibus sponsi semotae de reiectae sunt. Denique omnes mortua sunt & tame quirique ex illis nihil prosuit,quod tanta perpetist essent. .iodanctus ille vir Iob praesciens, quem tamen co scientia sua in vita ista minime reprehendit, ait nono capite suae pro phetiae d. dicens: Verebar omnia opera mea, sciens quodn0n parcere delinquenti hinc & Paulus prioris ad Corinithios quarto nihil mihi conscius sum, sed non in hoc iustificatus sum. Denique peccatores ei j cientur in suppliciuaeternum, Iusti autem constituentur in vita aeterna vi do cet dominus Matth. L .d.
Quia autem omnia de signis extremum iudicium praecedentibus dicta,horribilia sunt; Ideo seruator noster silos electos conse latur tunc futuros. tum subdit:
his autem feri incipientibus suspirite hoc est, his signis e prodigijs fieri incipientibus suspicite vos electi mei si iij
altissimi domestici Dei, qui mansistis mecum intentationibus meis suspicite inquam, non terreamini, non ti
76쪽
mete,non coarctamini, non arescite:sed sespicite no ocu lis corporis,sed mentis per fidentior uuate capita,e1fra hoc est, omni timore leniatis angustia reiectis . eri rite considerationem vestram mentes vestras ad Christum liberatoremis ad gaudia patri caelestis,ubi fiet vobis aeterna plena remuneratio. atque exhilarate corda vestra gaudete, & bona spe praediti sitis quemadmodum enim capita demittere&Cculos dei j cere solent abiecto spei homines atq; perturbati, tristes etiamin calamitatibus oppressi ita quoque capita leuare Merigere dicuntur magna spe suffulti, bono animo praedit atque gaudentes unde nihil aliud est,teuate capi, ta vestra, quam maxima spe supernorum bonorum Cuae iam iam adepturi estis,recreati,libenter summos illos norrores tribulationes sufferte unde manifestum est quod Christus quavis sciret suos electos tantos horrore, cal mitates habituros vi prae illis arescerent tamen iubet ut desperantibus infidelibus impij ipsi aequo sint animo intuitu supernorii bonorum, quae propter nuiusmodi tribulationes assequentur hinc sequitur in Luca: quoniam appropinquat redemptis vestra. Rogabis an ne redemptio nostra facta iam sit longo tempore antea in cru, ceΘRespotuleo quod sic ,iuxta illud Hal.74 Deus aute rexi noster ante secula operatus est salutein medio terrae unde Dominus non loquitur hic nisi de affectu redemptionis i cuius quamuis aliquam partem habeamus. tamen nodum plenarie ais udii sumus ipsum redemptionis effectum: qui non solum in remissione peccatorum oratiae cons i quutione , sed etiam in libertateas diruitute corruptionis, mortis,4 corporis: min libertate ab infestatione passionum , tentatione daemonum, persecutione matbrum ho minum sollicitudine necessariorum, reliquorum, quae mundi sunt, consistit tunc enim nec carnis contagio, nec morbus nos molestabit tunc nec ipsa mors regnabit sed penitus abolebitur tunc nec animi pastione quas graecij παθη vocant, nos perturbabunt tunc nec erit ultra tentationis locus, qui interim in hoc seculo electis miseritorum occasionem relinquitur. Insuper de consistit in vi-
sone Dei quamobrem tunc ineffabilis erit laetitia bonas ,
77쪽
creato is redemptorisque sui illum vultum videre inque desiderant angeli prospicere. Huius talis redemptionis, quae nihil aduersitatis relinqui permittit, Dominus hic mentionem facit, quae nobis hic apud Lucam aptissime
significatur vocabulo graeco απολυτρωσις quod si Theophylacto taedimus significat, absolutam omnium malorum euacuationem Labrogationem hac scholastici vocant rei, quum illa, quam in hac vita credentes spe pomis demus,sit spei. In primo itaque aduentu quantum ad Sacramentum fidei ab interitu sumus vindicati atque in spe nruam adducti. In secundo spei mercedem Christus elargietur. Sequitur: - , Iisa. J Christus hic non loquitur discipulis tanqua talis,qui perseuerare deberent invita ista vulue ad terminumundi nec loquitur eis solum sed omnibus simul, quasi uno corpore existente ipsis & nobis siposteris sique ad consummationem mundi, in Christum fide per dilectionem operante credituris vel in persona apostolorum ala loquitur eos,qui tunc in seculo isto victuri sunt.
E contrario appropinquat quoque consummata damnatio quam abhorrent Lexpauescunt reprobi tunc gauodium eorum quod instar puncti est, infinitis maximinque permixtum amaritudinibus,in luctum sternum coni mutabiliu . Sequitur: . . Et Axites similitudinem Consolatio praemissa, quae o scura non est, ex Draesenti parabola plus hicis accipit. autem hanc contolationem minime obscuram Christus
parabola elucidare voluerit4 multo magis nos Christit prophetarum exemplo docemur difficiliora scriptura loca nudis aritis exemplis esse declaranda, Manimis sit .plicium haud secusatoue filum acui ingerenda. Sed si' militudinem ipsam videamus. Dicit igitur Euangelista:
1 ii Videtefcubie oe omnes arbores Matthaeus Marcus
silius ficus mentionem faciunt Lucas autem hic Maliarum arborum Sequitur:
cum producunt iam exsefructum Phic apud Lucam graecetatum est, προβαλοισιν κδη,hoc est, cum protulerint iam, Myroruperint,neque fructus meminit sed tantum de gemmis frondibus erumpentibus loquitur ut hic sit sensus:
78쪽
Cum produxerint iam 5 protruserint gemmas Menata
fuerint solia. Id quod ex alijs Euangelistis liquet: siquide
Matth. Σ . sic habetur. Cum iam ramus eiiis tener fuerit , solia nata,scitis quia prope est aestas. Et Marc. I . d. Cuiam ramus eius tener fuerit,in nata suerint folia cognoscite quia in proximo sit aestas. Prius enim tenerescit aes mus quam gemmae protrudi queant. Vnde certii est quod fructus nullam mentionem facit. Dum autem interpres noster, friuctum addendo,haec interpretatur, nomine fiat-ctus intellexit,quicquid ex arbore producitur,etiara solia flores Sequitur: situ quoniam prope est aeUM de hic dissident greea stris Graeca enim hic habent, βλλονΤμ αφ' εαυτῶν τινί
κετε, οτ ηδν ἰγγυς το θερος επίν, hoc est, cernentes ex vobiLipsis cognoscitis quia iam prope est aestas. Vnde mani&stum est, ouod dictio illa ιιφ' εαυτων, hoc est, ex vobisipsis
non ad arbores, sed ad discipulos, qui omnia haec ipsi etian ullo admonente vident &agnoscunt,resertur Sequitur: Dac vos cum videritis haecferi,sistote quoniam prope est,
gnum Dei. J Quasi dicatseruator: Sicut ex vobisipsis etiam n illo admonente vel ex re ipsa agnoscitis gemmarum foliorum productionem signum sis aestatis vicinae: ita quoque cum videritis hanc mundi ruina fieri,scitote pro-l, inquam vobis esse aeternam beatitudinem,& patriam cς-estem eam, in qua iam non erit clamor, neque dolor, in
qua diabolus infestabit neminem,in qua mors non terrebit aliquem,in qua omnia mala evanuerunt,in qua uino irata videbuntur omnia , in qua omnes cincti in corpore anima gloriosi consistent. Haec aute caelestis patria conauenienter aestati, ratione desideratae lucis sidelectabilis quietis, comparatur . nam quemadmodum aestas est pars
anni lucidissima ita regno Dei lucidius nihil. Quemadmodum aestas est fructi serabitavi regnum Dei omnibus eb venientibus fiuctus plurimos affert nulli enim quam tunc,plus fructus accrescit quemadmoduistas est iucunda,itavi regnum Dei,sed iucundius multo. quemadmoducestas est tranquilla, ita regnum Dei sed longe tranquillius:adeo ut futurum seculii iustis aestas sit ab latenae. Pec. catoribus autem hiems ab aestate. Nam hi praesens secutu
79쪽
fro aestate habent, suturum vero pro hieme. Hinc manifestum est nos debere cupere summopere desiderare adouentum eius Nam apostolus posterioris ad Timoth. .b. dicit coronam iustitiae non latum sibi praeparatam 4ed dendam sed Mij qui diligunt aduentum eius quo docet bonos omnes diligere debere aduentum Christa, non horarere, ut faciunt mali. Senuitur:
Amen dico obio hic seruator noster strinonem suum iuramento confirmat,ut eius verbis fidem adhibente, certatis lime scientes haec nobis euentura, ad ea nosmetipsos omnibus viribus praepareanus magia animiter conforiemus,ne nos haec mala imparatos inueniant Sequitur: quia non fateribit generati haec, donec omnia an Graeca
habent, tως ἄν παν-- ίνηται, hoc est , donec omnia
haec fiant, nimirum quae praedicta sunt designis kprodi, gijs ignem conflagrationis niueisi praecedentibus . nam quamuis mirabilia haec accidere certum sit tamen in vita hac mulii generationis huius pernianebunt,donec omnia
fiant, tirae designis prodigi j illis praedicta sunt. Vel si
mauis sic intellige,non deficiet seculis hoc, donec oni ni a compleantur, quae ante iudicium dixi futura. Cum autem haec omnia facta fuerint, transibitio solum terra, sed 'caehim. Vnde sequitur: caelum est terra transibunt non quidem abolitione sui dcredactione in nihilum inna sumi vaporis, aliarumque Ierum, quae ita evanescunt ut nihil reliquum de illism neat sed sui immutatione, trans rimatione, malleratione . Transibunt ni in peream, quani nunc habent imaginem,attamen per essentiam sine fine subsistent hine Eccl. i. Generatio praeterit,generatio aduenit terra autem in aeternum stat. quia per essentiam sine fine subsistit,&praeterit selum modo figura mundi. Caelum . namque transibit a statu motus causalitatis quae nunc habet, ad statum quietis.Terra autem a statu transnautationis senerationis, quo nunc profert vegetabilia, aliaque humanis usibus necessaria, ad statum gloriae unde quod in Apocalypsi dicitur Irit caelum nouum S terra noua , non
ita accipiendum est,quasi alia condenda sint, sed quod' cipsa,quae sunt ut pr dictum est renovanda sint. Sequitur:
80쪽
Verba autem mea non transibunt Rogabis quomodo hoc verum sit, cum tamen ut Gregorius asserit nihil in rerum corporalium naturatam velociter quam verbum transeat verba enim quousque impersecta sunt, verba non sunt cum vero perfecta fuerint, omnino iam non sunt,quia nec perfici nisi transeundo polli mi. Respondeo quod verba Cnristi dicuntur no transire, sed perpetua immutabilitate perseuerare, si considerentur non Iecundum Vocalem prolationem , qua prolatum irrevocabile volat verbum sed secundum res verbis significatas. Nam illae, ut verbis expressa sint, certo certius euenient. Hinc dicit Gregorius quod verba Christi no transeut quia sine mutabilitate manentes sententias exprimunt.
nimirum ex relatu suorum discipulorum ut sole meridiano clarius est ex capite Luc. 7. ubi habetur quod nunciauerunt Ioanni discipuli eius de omni, bus his videlicet Christi miraculis. Sequitur: in linculti J quare autem Ioannes fuerit in vinculis, ha, bemus Marc. . c. Nam ibi dicitur quod Herodes cognoumento Antipas tetrarcha Galileae misit ac tenuit Ioanem vinxit eum in carcere propter Herodiadem uxorem Philippi fratris sui, quia duxerat eam. Dicebat enim Ioan, nes Herodi, non licet tibi habere uxorem fratris tui. Ioannes igitur no ob facinus aut flagitium,sed propter veritatem doctrini& Zelum iustiti et in carcerem coiectus fuerat. Id quod ei non dedecori, sed summet laudi erat.