장음표시 사용
121쪽
. petitiones esse datas, arque ita nullum apparet ma-πumana ium. At vero rationis particeps animus, natura sua, Aominu -- corpore brutaque vita praestantior, & dominatum in haec tortitus: cum suum aduersus ea statum tu tur, dc seiunctus ab eis, & pro instrumentis illis tens, & bonum ministeria illorum ad suum bonum referens: tum omnia bona lunt, neque usquam - - malum ullum exoritur. Sin similitudinis, quam
tu is D.b H Cy Pro habet, oblitus animus, in perii sceptrum ιχ,c It adiecerit, neglecta principatus auctoritate, totusq; ad corpus & brutam eius vitam inclinarit sid quod ei potissimum accidit, cum vehementiam & impetum voluptatis brutarumque appetitionum, puritati & suauitati rationis anteponit. totamque sei brutae parti dedit, ut eam se ipsum esse opinetur ,
tum, cum animus contra suam naturam absque ratione agit,&contra suam dignitatem principatu de dominatu pollentem . seruire ac parere mauultrium vero malum exstistit, quod nec in eo quod per se melius est,iocum habet: neque in deteriore, si id suo loco maneat. Caeterum cum animus qui est praestantior corpori deteriori implicatus, ultra modum similitudinem deterioris amplexus fuerit. eamq; similitudinem praestantioris praetulerit, hoc est,cum pecudi & bestiae, quam genio aut Deo similis esse maluerit: id vero facit non coactus ab ullo. sed ipse arbitratu suo, ob libertatem suae voluntatis, , dc potestatem. Optio enim in nostra potestate est, 1 cum noster morus sit internus. Hie tu mihi attende animum. ne ipse deceptus, te quoq; in errorem Lector inducam. Nam delectum dc voluntatem. internam esse animi motionem, & a re nulla externa cogi , perspicuum esse arbitror: psius certe quidem & explicatum id est. dc demonstratum. Illud item, animum delectu & voluntate sua nianc praestant ius eligere, nunc deterius praeferre praestanti xi: aperte opinor ex eo est ostensum. quod dc Deus ες bonae leges de homines cordati bonas & malas hominum actiones non factis oc euentu metiun
122쪽
tur. sed consilio dc voluntate: quodque & honorem habent & poenas irrogant, & laudant & Hupco . solum consi ium& voluntatem intuente , q siri iusis nostrique arbitrii sunt. Ii autem q-- , anis fiunt quamuis grauissima sint, gyeccatum non agent: sed cogenti rix mi : quos L sua voluntate nolentem coegem, Ile autecontra suam voluntatem coactus egerit. Si e' mali causa est voluntas,quae integra est nimi actio, non autem violenta impiissim quid aliud
iam dicamus nisi animum. c nexemqWyd tanquam mali Nihi I enim estiuod malia. n. qutenrs malum est amplectatur : sed quin id quo φ' ni foeciem hinet, malum si mul occultat. yd quoquvna canere necesse est. Est&hac de re pris deum
Peruestigata igitur mali causa, elata voce . , nullius malitas amen Deli, propterea quod ma- um tacit animus libere atque ultro,non autem De ius Nam si malum animus saceret coactus, fortassis aliquis accusaret Deu . qui eum sine eausa cogi per
sisseeperit,ipse merito in causis ςsς ἴ a nihil homi- quis d leat, ne permittere quydς ui disium ari malum amplineretur: duor o alterum dcit ut, eum eius natura sit, ut alias bonii, alias malum ...
amolinatur cogendum fuisse ne unciuam malum
essitate. Pugnant enim inter sese delectus & ne sitici, 'Quo utem ad alterum attinet, cogitan nullum unquam esse malum optabile aut
raria iam Deinde suadere ista ratio videtur, Leam hanc αnim' naturam, quae suapte volu te Tabique coactione. alias verum bonum i
123쪽
plectitur,alias imaginariti, e natura rerum esse toI-lendam. aut ut non bonum,aut ut magnum mala: neque reputat, quot rebus quae in emundo bonae habetur, & maius & honorabilius bonum sit libertas voluntatis. Omnibus enim haec quae sub Luna sunt antecellit, nec quisquaest. qui aut brutum pe- blat cus aut stirps esse mallet quam homo. Cum igitur er Ate, vir minora bona Deus ilippeditasset, an non & id quod ἔπι ιρditur. illis maius est, suppeditandum erat Z Deinde ei sidchoc supra dictum est sublatae rerum natura prinpensione animorum in utramque partem: ornati Gsimas etiam hominu virtutes una tolli est necesse,& totam sormam humanam. Neque enim iustitia Auses ηδ di temperantia humana restabit, nisi etiam pei uertia bono, qua δnimu possit. Quod ni ita esset,angelicus esset. aut reniti humo diuinus, nec iam humanus. Hac itaq; ratione ostennam fo=m ditur, auersionem a bono. & quod secundum eam onstruat, malum dicitur, esse necessariam: quod absq; iis nee' non υμι humanae virtutes, nec ipsa etiam hominis sorma malum. in ierum natura exstitisset. mapropter etiamsi aliquis a Deo productam dixerit aversionem istam a bono, quatenus ad tot bona quae natura peruerti queunt constituenda necessaria est: mali auctorem dicere Deum iure non putabitur. Nam & medicum, abscessus putrefacientem , & corpus urentem&s cantem, & palles abscindentem, nemo auctorem morbi . sed sanitatis potius quisque auctorem dicit. Diuina et in quod sine his illi homines curari non potuisseol. dic fa media Atque etiam diuina vi NDic TA, vltrice iustitia: συ milu. suae parte, quae & permittit & auget aliquantisper affectus,eatenus progreditur, quatenus aliter curari non poterant, nisi prius interdum,aut saepius etiam insaniae appetitioni morem gessissent. Quae causa ἀest. cur etiam boni paedagogi non omnibus puerorum cupiditatibus aduersentur, sed saepeconniveant, interdum etiam obsequantur: quasi animus ille. huiusmodi affectus non plane possit evomere, nisi aliquando iis obsecutus fuerit, &ipsa actione saturatus. Neq; vero paedagogum vel diuinam vin- dictam
124쪽
dictam mali dicimus esse causam, sed boni, quod
boni causa istasiani. Etenim quae studia ad modestiam po tinent, modesta: & quae ad sania a te m. salubria dicemus. Omnis porro actio fine, cuius causa suscepta suit,insormatur atque perficitur. Itaq; Deus si necessariae auersionis a bono aliqua ex parte causa esset: merito causa esse mali dici non posset. Quomodo autem ipsius necessariae auersionis a bono sit auctor, considerandum est . Neque enim ipse aversionem faeit absit hoc sed liberae voluntati eam facultatem dedit. vi dc hoc genus in uniuersitate rerum locum haberet: dc tot bona eisicerentur, quae sine aversione ista cilici non possent. Proprie autem auctor est liberae istius naturae, cum bona sit. dc multis mundi bonis pretiosior. Cuius actio passiua est aversio, volentis, dc non coactae. Bonam autem esse liberam illam naturam , et ii aliquando etiam peruerti potest, constare opinor: dc qui mali principium statuunt, eo ipso Deum MAO ducto e Mani hio te negare amrmant. Hi enim cum non modo condi mi ha timanimum a Deo dicant, sed etiam partem eum aut bissa , membrum esse Dei iactitent: talem tamen eum
esse perhibet, qui malus fieri possit, dc consulto malus fiat. Sic enim eos dicere par est, qui in nobis situm esse dicunt, aut vincere malum,aut ab eo vinci, proptereaque de vicium poenis dc victorem praemiis assici. Quae cum dicunt, non expendunt,cum his externam animi ad malum impulsionem cohaerere non posse. Omnino igitur siue consulto peruertiri animum dicunt siue externa impulsione: eo utique is malus fit,quia natura eius hoc serebat. Quod ni ita suisset non malus euasisset. Proinde neque primum bonum deprauari dicunt,quod id eius natura pror- η τῆς sus respuat: neque caetera bona cum illo proxime
coniuncta, ut quam matrem vitae vocant, dc opi fi- .eicem,& illius loci secula. Quam obiem etiam hi qui αἰώνιε. animum a Deo talem esie conditum perhibent, ut peruerti posset: quia talis natura non mala, sed b
M sit: non dicunt mali causam esse Deum. Sed haec
125쪽
f;btam hactenus, de natura dc ortu malorum. Reliquum
ori , , est Ut Epicteti verba consideremus, α videamus..tiratis qui m-dmodum is eaque nos tute persecuti sumus. compendio perstrinxerit. Cum enim disciplina morum in amplectendis bonis de declinadis malisvem Natura Ma setur. necesse fuit ostendere, naturam mali esse mira misabi- rabilem. Nam aliquo modo&estoc non est cum accesso quaedam rei sit, non ipsa res: eaque de causa
prorsus fugienda est, quod principalem essentiam
non habet, proptereaque a nemine expetitur, nec vilius actionis finis est. Nam eius qui domum construit, scopus di finis est domus, ob quam aedificat: di fabro ianua propter quam fabricat. Malia utent causa nihil geritur. Est igitur Epicteti ratiocinatio
breuia er huiusmodi: Malum, aberratio ascopo est.
Quod enim principaliter in mundo fit, scopus est eius qui facit :& finis. illius adeptio. Quod cum fit. attingit scopum is qui facit. Si igitur id quod praecipue spectatur,& secundum naturam in mundo fi non est aberratio ascopo nam adeptio potius cst, malum vero est aberratio a scopo: malum non praecipue spectari, consultoque in mundo fieri constat. Malum ea Malum autem esse aberrationem a scopo, ex iis quin aberratio Hineo diximus.clarum est. Nam si quis sibi voluptatem tanquam metam & bonum proposuit,sagittas eo coli mat, tanquam ad bonum: hoc est. sagitta otius ad eam, animi certe quide impulsione fertur. Cui si bono potitus non fuerit, sed ab eo frestiatus aberrarit: utiq, is qui scopum no attingit, fit malus. Ea pomo quae in mundo praecipue ectantur, scopuesse eius qui facit, di finem, eoru adeptionem: ex iis constat,quq de aedificatore dixi,&fabro. d. in omne
quod fit .scop' est eius qui facit:quem intuens, tanquam sagittas ita suas actiones dirigit, eumque sibi
finem pi oponir, ut scopum attingat. Cum autem εν sic dixerit. Nec mali natura in in udo sit: naturae nomine id intelligit, quod secundum naturam exsistit.
praecipueque spectatur. Quod si qui, sic acceperit ratiocinationem hanc, ut minor propositio sit: QRem a a-
126쪽
quemadmodum scopus aberrandi causiano pona- a stur hoc enim significat. malum esse aberrationem a scopo in praetei nitissa maiore, qua negatur, quod in mundo praecipue spectatur, esse aberiationem a sic ira adeptio cum iit conclusionem subiungat: ma-um non praecipue spectari, neque hanc fieri secundum naturam in mundo. Potest etiam ut connexa
efferri hεc pro positio, hoc modo: Si scopus aberrandi causa non ponitur, mali natura in mundo non exsistit. Nam si exsisteret, scopus esset facietis, quem intuens faceret. Sed scopus est ut id fugiatur. Fugi endum enim est malum. Quare non attingendi, sed aberrandi causa poneretur. Si igitur scopus aberran. di ab eo causa non ponitur,nec mali natura in mundo exsistit.
cI cor us quidem tutim aliquis obuio cuis permito ieret: indignareris Tu viro, qui animum tuum iliber permitia , misi convicia tibi dixerit, perrum ιυ- ct maereat : non erube is p
Comparatio ista alterius permittentis,cum eo qui ipse permittit de corpotas cum animoe rem Valde illustrat. De rerius enim est a semetipso laedi,qua ab alio. Nam si amicis offensi magis iucccniemus quam aliis, cum ob cogitationem familiaritatis, tum quod praeter exspectationem id nobis accidit: multo absurdius erit a temetipso laedi. Si coi poris laesionem aegre iacimus: molio molestius ferendae
crant animi laesiones. 1am .si nostri arbitrii non cit, an alius aliquis corpus nostrum cuiuis obuio per- tat nec ne hoc vero in nobis situ est, an per mittamus nec ne cuiuis animum nostru . ut, si ille con uicium aut contumeliam inccri t. pertui belui dc
confundatur: utrunq, pudendum est,& id aegre ic quod neque in nostra potestate, neque nostrum
malum est: α id malum in nos admittcrc, quQd
127쪽
vitare ac propulsare licuisset. Recte autem verbo succensendi ablii nuit. Succentemus enim & indignamur ob ea mala. quae nobis alii faciunt: eorum vero nos pia dct, quae in alios ipsi admittimus. Μ gis vero erubescendam si nos ipsos violamus: eoq; magis, si id cauere nobis licuisset. Erubescit autem is, qui turpitudine suorum peccatorum . quae vitio fecit agnoscit. ' Quid vero turpius, quam non posise propositae illustris comparationis huius diicrimina perspiceret
O Vamobrem cuiusis rei antecessionibus se eos-cutioniblu consideratis,sic eam aggredere. Ali qui primum alacriter eamsuscipies, eorum nullo qua consequuntur expenso: post autem, turpitudine aliqua exorta,verecundaberis. Vis Obmpia vincere ' Et ego
mediusfidius praclarum enim habetur. Sed considera quid antecedere,quidsequisoleat: at', ita rem geren- m suscipito. Oportebit te conseruare ordinem, edere ingratis, abstinere bellariis, exerceri necessario ct cerito tempore, in astu in stigore: non stigidam bibere, non minum nisipr. sinito. Adsummam, tanquam medico, Aetius a te tradas oportet: deinde in certamen de scendere. aliquando manum ladere, talum isorquere, multum pulueris deglutire, interdum flagris cadi. se vinei pon hac omnia. His omnibus consideratis, pugilum certamen suscipe, si lubet adhuc. Sin minus ut pueri resilies: qui nunc pugiles ludunt, nunc tibiciano,nuncgladiatores: iam tuba canunt, iam traga
dim reprasentant. Tu quos sic,nunc pugil. mox gladiator, postea orator, demum philosophuι : toto autem animo nihil. Sed ut simius. quicquidssectaueris, Liabere ais aliud ex alio adamabis.. Nec enim 'si pta cogitatione quicquam es aggressus, aut explorasti prius: sed remere,appetitus leuitatem semim Sic Al
qui philosopho spectato, ct audito aliquo dicentem:
Suam recte dicit Socratos,enimuero quis ita disserere., potest.
128쪽
COMMENTARI V s. Ias rotan, ut ista 3 is etiam philosophari volunt. Homo,
primum considera, cuiusmodi sit res: deinde natu quos tua. eamneferre queat, explora. Quinquercio esse vis,aut palafitar brachia tua intueresemora is lumbos considera. nam aliud alio natura pertiner. Putasne te hac aggressum aqua posse edere, aque bibere, aquefastidire t Vigilandum es, laborandum,a tuis recedendum a puero contemni, in omnibus deteriora conditione esse,in honore, in magistratu, in iudicio, io negotio quolibet oportebit. Hac considera: tecumque flatue, an his rebus redimere velis animi tranquisit talem, libertatem, constantiam Z Sin minu , vide ne ut pueri, nunc philosophus, mox publicanus, post orator, denis Calluris procurator fias. Ista non consentiat:
unum t e oportet hominem, eums vel bonum vel malum esse t aut exercenda tibi ratio . mens est,aut res externa excolenda: aut in internis elaborandum,aut
in externis: hoc est,aut philosophi tuendus lum, aut hominis plebeii
Omia efficia in uniuersum, mutuis assclionibus
sunt metienda. Pater est 3 precipitur, curam elud agendam, cedendum ei in omnibus: si conuietetur, si verberet, ferendum esse. At pater malus est' Nunquid igitur natura cum bono patre coniunctuι rar non,sed eum parte. Tu igitur munu3 tuum erga ipsum tuere, nec quid ille agat considera: sedquibus rebu3 agendis, tuum institutum natur afuturum sit consentaneum. Te enim alius non Iadet,nsipse velis. Tum autem la-sus eri eum te laδ exissimaris. Sie igitur vicini,sic eia uis, sic Imperatoris Grium inuenies, si mutum ris Bion spectare consueueris. i
officia sunt ea quae fiunt, ut decet&convenit,& - μή quae quoque digna sunt: & hae eius iustitiae mune 'υ --σ
129쪽
ra sunt quae Omnem virtut m continet. Est enita iustitia, quae ab aliis virtutibus distinguitur. En , qua reliqum in se eomplectistir omnes. , Nam iustitiae est, suum cuique tribuere. Quare &disciplina morum. &cmitis facultas in ossiciis versatur. Iustitia,ctim est animi gubernatii X, cuique animi parii suum officium praesci ibit. Iustitia ciuitatis moderatrix, &ipsa cuiuis rei publicae Imiti id tribuit,quo quaeque digna est. Cum igitur superioribus praeceptis, quae& ipsa ad ossicin pertinent, auditorem erudierit: hic ei nunc artem tractandi OD, ficii&reperiendi sic praestandi tradit. Quotque alii prolixis voluminibus tractarunt , cuiusmodi sunt
ME.thu, libri de Ossiciis, S de in criore pulcritudine, quale
Damast.. opus Nicolaus Damascenus edidit: ea hic paucis h. versibus ita grauiter di luculento,ut motum animis asse iat, pei strinxit. Ossicia porro, ut in uniuersas par-
tes tribuantur, partim sunt aducrsus homines M. μαμ sis. similes, partim aduersus praestantiores, partim aduersus deteriores, partim etiam sol lassis aduersus
nosmetipsos. Et horum quodlibet mulia habet discrimina: quorum praecipua Sipse persequitur, abcssiciis erga homines cxorsiis. Ac praeclare initio docet, quomodo reperienda sint ossicia: nec eadem tribuenda esse patri dc filio, ciui & hospiti, bene metito& ei qui laeserit alia denique aliis: pro rati- one affectionis &necessitudinis, quae cum quolibet, i intercedit. Alia ratio est aduersus patrem, qui .post Deum ortus nostri & totius naturae nostrae est auctor de benefactor. Alia erga filium, cuius ipsi causa sumus, α qui nostri quaedam pars est. Sed in primis quid sit , quam Latine vel necessitudinem, vel affectionem, vel habitum, vel respectum,vel i elationem si cui sorte.voces hae placent). dicere possiimus, declarandum est prius, quam eo Tum variciatem persequamur. Est igitur ut in genere dicamus, ordo quorundam inter sese, ac mutuus respectus: isque vel a natura institutus, vel
Voluntate susceptus, sinultum aut dissimilium, quo
130쪽
quo illi coniunguntur hi dissociantur. Mutua quaedam enim intei illos aspectio est, qua alii alios complectuntur: dc quamuis dire; ti aliique fristi fuerint, tamen non piorsus diuelluntur: s ed ita ma- 'nent, ut alterat alterius, dc ea quorum est assectio, inter sese conseruntur. Est autem ordo naturalis si I t r miles contrahens,coniunctio fraterna. Quare alie ξ μ 'rum eorum quae inuicem affecta sitiit. altero de fi ρπιμο ιρ nitur. nani stater fratris est frater, dc par pari par, dccognatus cognato cognatus, &ciuis ciuitatis ciuis. Est item ordo naturalis dissocians aliena ratione Alienorum
generis. Ni Jc hic est ordo naturalis,dc similitudi. dissociatio.
ne constat. Quaproptὸr ratione similitudinis inter se conferuntur. Na alienus alieni est alienus: sed ordo hic dissocians est. Nam alienum separat familias,sicut cognatio coni ungit. Verum propter similitudinem siue ea consocians, siue dissocians sit, officia eadem sunt in utroque aduersus alterum. Naturalis vero ordo dissimiles conivnstens inter se. Dissimilium se, est patris iuec filii. est enim coniunctio naturalis, conmuctio. sed dis milium: quia non alter per alterum definitur, ut fit in fratribus.Ibi enim dicebamus, frater
fratris est frater: hic vero, pater filii est pater, dcfilius patris filius. Est igitur hic ordo naturalis dissimilium coniungens. Sed dissimilitudo ea est, quae est inter causam, dc id quod a causa proficiscitur. Est dc alius ordo naturalis dissimilium conjungens, Contrari
Vt contrariorum, cuiusmodi est dextrum 3c sini- rum con-urum. Nam haec cum dissimilia sint, necessῖtudi, iunctio. nem quidem inter sequandam habent, sed ratione contrarii loci. Est Jc ordo naturalis disti milium diu Dissimilium
iungens ' ut est, anno superiore, dc hoc anno. est disiunctio. enim dc haec affectio temporum discernens. Ordo voluntate susceptus dc similium coniungens, .a. Volun est ratio amicorum: dissimilium vero disi ungens, tale. ratio inimicorum. Nam de inimicorum idem est ' - .
Drdo secundum assectionem, voluntatibus dissimi 'ρ μ' ivm Quare alter per alterum definitur, ut inimi q μ eus est inimici inimic'. sicut amicus amici. nisiun-