장음표시 사용
171쪽
PRUcribe iam tibi formam quandam O legem, quam custodivi quams ct ipse tecum, ct tu congressibus hominum obfrues Ac maior ι quidem ex parte silentium prasetur, aut nece Varia dicantur, eat haucis. Raro autem, cum se obtulerit occasio, ad dicendum veniemus: se non quiduis dicemu , non de gladiatoribus non dis ludis Circensibin, non de pugiliabus, non de cibis aut potionibus, qua possim inculcantur. In primis autem de homi arbu4 cum verba sunt,
ne eos vel laudem in melcoparemus, caueatur. Suod
si potes, familiarium tuorum sermones tuis sermonibus eo quo decet, traducito. Sin a peregrinis circumuentu fueris, taceto.
Ossiciis eius qui aliquantum profecit, Sc iam philosophatur, traditis: constituenda iam inquit)atque definienda est certa quaedam aetatis degendε
ratio, is hi vitae generi consentanca: ad quam lingulae actiones sunt dirigendae, quibus ipse auctor speciatim recensendis, formam&normam totius vitae
praeseribit, siue solus sis. sue inter alios verseris, tenendam: illud stilicet indicans, in eodem statu&habitu, quoad fieri possit, perseuerandam esse,&suam cuique vitae rationem seruandam, nec externorum casuum varietate,Euripi instar, mutandam.
socrates certe fertur,eodem se in per vultu di habitu fuisse, a quo nec laetis nec tristibus rebus dimoueretur, quod unam eandemque vitae rationem, suam Vtique perpetuo sequeretur. Est autem ea riasse viri norma constituenda&definienda, quam compendio perstrinxit, cum diceret: Eam seruandam esse, si te tecum quid agas, siue cum altero contrahas. Eius autem formae primum & maxime proprium est frequens silentium. Omnis enim instituti nis ratio eo resertur, ut & a rebus externis, S a brui i iis suis
172쪽
tis suis assectionibus, dca corpore ad seipsum reuocetur animus, ut suo more eodemque pcrpetuo tenore vivat. iam ad rem siletium plui iram in confert. Quae ca ii fia Pythagoreis suileincacillimi inadisciplinae suae uaciendi fundamentum, quinquennii silentium. Vt enim sensiis animum ipsis operam nauantem ad externa trahunt quod ii declarant, πιν-ετης. qui cum sese colligere volunt, & in sese descendere, di animi attentionem excitare, claudunt oculos:
sic animum etiam oratio, tum nonopciam nauantem sensibus, sed per sese agentem, magis adeliterna effundit, cuius effusionis remedium est silentium. Quod tamen n'n perpetuum indicit, neque ad Pythagoricum illud genus, flagrans dc diuinum adhortatur: sed ad cutile & hominibus accommodatius. Aut igitur tacendum est inquit aut necessalia Sua diem. dicenda, α paucis interloganti rei pondendum. Ac dasni 'formam eorum de quibus sit dicendum. compendio desci ipsit: ea esse neeessaria oportere cum ad vitam degendam naturae animi consentaneam, tum ad usum animantis. Nam talia cum & pauca sint,&res subiectas habeant, nec inania&inde finata: non aeque turbant & abstrahunt cogitationem adies infinitas. Descripsit& formam orationis, eam Forma ormoportere succincta esse,& brevem. Nam si vagari,& tionis. insuperficie haei ere earum rerum de quibus sermo habetur, nec earum naturam habere pei ceptam .loquacitatem gignit: e contrario, si mens eas directe intueatur,& naturam earum velut in fascem collestam & vim ac praecipua capita perspexerit: sermo Cicero: etiam qui de eis habebitur, ad praecipua capita re- Hubentu uocatus,erit breuis. Si quando autem, inquit, pluri, pleronsfr-bus etiam verbis erit opus hoc enim sibi volunt mones aut verba: AD DICENDvM ALI ID ut NiΕMus: non de o nes respondendo tantum, aut interrogando: sed perpe- ctan zotiis tuam orationem habendo: θ Si igitur. inquit, oia- aut de Retionis aliquando necessario mutata sorma fuerit,& pub. aut de breuitatis loco prolixi ras usurpata: rerum tamen artitim sin
ς quibus verba fiunt genus idem cum priore ma- disso do
173쪽
neat,ut de rebus necessariis sermo habeatur, siue ad
virtutem adhortando, siue docendo, siue consissendo, siue consolando, siue de veritate naturaque rerum inquirendo&disputando, siue Dei excellentiam de prouidentiam celebrando, & auxilium ad
degendam vitam naturae congruentem Votis ex
posicendo. Non autem de rebus vulgaribus, de quibus verba fieri plerunque solent. Neque igitur de compositionibus gladiatorum neque de ludis Ci censibus,aut aliis: neque de cupediis & poculis quibus ille vel ille utatur. Nam qui sermones huius. modi de rebus habentur, cogitationem etiam illis assigunt. Est& cum appetitum attrahunt. & vitam
Hri sis, . sibi conformem faciunt. In primis vero vetat, ne de ita nὸe is hominibus verba faciamus siue vituperando, siue aliis temὸra laudando, siue comparando, illum hoc esse hone- loquὸndum. stiorem aut deteriorem, in his aliisve rebus. Nam
'hoc quoque sermonum genus facere, Ut animus ad externa porrigatur, a semetipso aueisus, alienaque curet, dc frustra laboret, perspicuum est. Cur vero maxime vetat, ne de hominibus loquamur, vituperando, laudando aut comparandoὶ Quid enim
hoc habet peius caeterist An illud primum, quod is cum quo agitur, initio succeptae philosophiae, illis' studiis gladiatorum & pugilum & si libus relictis, de hominibus potius loquatur Z Ad quae igitur
propensus est, ab iis eum maxime retrahit, eaque cauere iubet. Deinde quod iidem affectus aeque viriGque sermonibus mouentur. Nam &studia&odia. tam in his quam in illis concitantur, cum verba de
iis fiunt: & peculiaris affectus eos comitatur, quii i sibi censuram de hominibus sumunt,ut despicentia dc superbia. Nam qui vitas hominu iudicat, sic iu-Σtia aures dicium fert, quasi illis esset superior. Atque etiam sceludenda grauius peccatum est in diiudicanda hominum vi- improbis is ta errare, quam in rebus ludicris. Neque vero dicen fultis ser- dissolum istis, sed audiendis etiam est abstinenda. manibus. Nam & per auditum cogitationes excitantur,& a P- petitiones brutae audientium. Ad haec, ii qui talia . dicunt
174쪽
dicunt, nisi auctoritate grauis alicuius viri deterreantur, fiunt impudentiores, & audacia in uerecundam nihilque reformidantem alunt. Quamobrem ait, siquidem potes, tradue tales familiarium sermones ad res grauiores. Si vero circumuentus sueris ab hominibus , qui aliud vitae institutum sequuntur, praua institutione & consuetudine corrupti, taceto inquit ipse te silentio repurgans, ecconuersione ad temetipsum.
ISVS non sit multin, nec ob multa, nec effusis.
i Post commune praeceptum philosophanti datu. , ut in iisdem morib' permaneat, quam ad rem plu-timum conferat silentium: maximum vitium ex- , sultantis laetitiae resti ingit, quae risu declaratur,eai demque ratione contrari si huic vitium, aestitiam fortassis. improbat. Nam laetantis animi ebullitioi quaedam est risus,fitq, spiritu intumescente,&sonii tum edit ebullitioni non dissimilem. Euertit igitur, constantem & placidam animi corporisque habitu - , dinem, ut ec ploratus dc eiulatus e contrario modei rationis stabilitati obstat. Ob haec itaque frequens, risus est vitandus: & si quando risum res postulet, ne sine ullo risu moribus asperioribus euadamus, i di familiaribus stupidi & gratiae omnis expertes vii deamur, pauca certe risu digna sunt. Vnde qui crei bro ridet,eum apparet facile efferri laetitia. Quami ob rem id non tape admittedum est, nec diu durare debet risus hic enim est quem multu dicit nec eis i sus esse, neque cofusus,sed labiis leuiter diductis fieri, ut non magna vultus appareat mutatio.
175쪽
In hac enumeratione officiorum erga semetipsum, post repressas magnas dc vehementes constantis animi de morum sui similium euersiones: a Iusiurandu. veneratione Dei orditur. Iusiurandum enim Deum citat testem, S sequestrum ac sponsorem facit eorum quae dicuntur. Ob res humanas autem
quod perinde est ac si paruas& viles dicas 4 Deum
producere: contemtum eius quendam innuit. Recusandum igitur est iusiurandum, siquidem fierii potest, omnino: & labor ac mulcta quaevis quam possis luere toleranda potius,quam iurandum. Sin id aliquando necesse fuerit, ut vel amicum c periculo eripias, vel pro parentibus aut patria spondeas: quiduis perpeti praestabilius fuerit, quam pacti nem religione numinis sancitam violare.
' Onuiuia externa ct popularia deuita.
t qua se tulerit oceam, animaduersio excitetur, ne forte in vulgarem consuetudinem prolabaris. Scito enim,si sodalis polluim fuerit eum etiam quem ait, gerit,necessario pollui,espurus Ustfuerit.
Pepressa leuitate aduersus Deum, multicipitem quoque reprimit cupiditatem , eique modum adhibet, a maxime necessaria cibi & potionis cupiditate auspica tus: & per alias corpori seruientes, ad coniunctionis appetitum procreandi causia progreditur. Nam eruditorum virorum conuiuia, sercula quidem & pocula, caeterasque suauitates compota tionum non praecipue spectant: sed reuera sunt sese monum communicationes & disputationes, ut indicant Platonis, Xenophontis,Plutarchi & aliorum conuiuia . Vulgaria vero quae ad voluptatem reseruntur, dccorporum oblectationes, palmoni bruta
176쪽
rum mutarumque pecudum non sere sunt dissimi- . Ita. Unde recte dictum est, inter mensam absque sermonibus, di praesepe nihil interesse. Deeet tot ui p 'virum bonum plebeia conuiuia suo instituto non congruentia recusare. Si vero ut iis intersit, tempus aliquando tulerit: seu festo aliquo postulante, seu patre cogente. autetia obi qui igiatia, aliaue quapiam g autore de causa: excitetur inquito animaduersio,& vigilet animus,seq; intra semetipsum con- tineat: ne seipso relicto,dc popularibus cupiditatib. aestuans, ad populi quasi tribum deficiat,dc una cum vulgo brutis appetitionibus inquinetur. Nam qui se inquinatis dedit,eorumque cupiditates sequitur: is quamuis antea purus, puras haberet cupiditates: per illos contaminatur. Polluitur enim id quod purum est, impuro commistum.
O Va corporiseruiunt, eatenus adhibeantur,i um te nu nimosunt usui et velut ami- σι des, seruitium Quicquid autem aro Τὸntati
vem aut detitιas attinet, repudiato.
. Quae causia tuendi corporis adhibentur, in pri ch, , in Lmis parare necesse est: actum demii miis utendum Auctor vero nunc deus eoru loduitur ocist o it de ii S comparandis dicturus Ae fortasse aeclarum 'esset, nulla re egere hominem,qui sit animus ratiopaiticeps. Sed quia mortalis corporis instru LI i'
dento utitur: sitia i otam nece in ore id
..... py*dix nec eam auro bracteare cupit, aut g 'mis exornare, quod &sumtibus exhauriretur, '
177쪽
nisi ea quae usus dc necessitas post Liatogerrere cibis
di potionibus, ea quae secundum naturam corpus humanum alunt. parrbilia dcnpitii conuenici ti- ora dcligendo. Haec enim criam puriora deprehenduntu3,5c tenuiora & salubriora. Uictit enim opus est animanti : sed non tali aut ta It victu. ciborum Ovas ierate. Neque eo im Thecmombus Se Saxa mo-nibiis natura nob conciliarii .&culanariis impost
ris: sed victui, quo id quod decesserit instauretur. Atq; hoc ita se habere, ii declarant, qui ob inopiam uti noti tali victu coguntur: multo delicatis di luxuriosiis Iahiores, ut agricolae ciuibus, serui dominis. pauperes diuitibiis. Nam superuacanea dc arte con- qui illa naturam onerant, ut dolosia & aliena, dccx enere Venenorum quodammodo Quare satus Ec uxiones inde generantur pernitio ae. Est igitur& multitudo & qualitas ciborum ac potionum naturali usu instrumenti metienda, ne & parandi sumtu superuacaneo vexemur: & secus ac recta ra tio praescribit, instrumentu nr curemus, idque ad Tenuiter e Vsum ineptius reddamus. Magnae autem felicitatis ratum es est ab ineunte aetate enutritum esse,& assuefactum. s.ltilissi Sic enim corpori tolerabilis & accomodata & sua-mum uis erit, naturalis illa dc tenuis & simplex diaeta. Ea is , dem & in Vestitu ratione uti bonum est. Socrates
is ' b,ῖ' certe vestibus iisdem &hyeme dc aestate usus perhi-
betur. Iis vero qui socrati collati delicate viuunr, satis erit aduersus caloris dc frigoris intemperiem, lino e terra nato , dc usitatoru nobis animalium lana de velleribus uti. At vero flumina Occidentis perstrutari dc quae in iis sunt animalia excoriare, & Serum orientalium egere opera, dc fila vermium protiosissimis de firmissimis apud nos rebus auro atq; argento redimere: magni fuerit de luxus, dc incon- Cisoror Ad siderantiar.Eadem Sc domiciliorum ratio esse debe- .msum ae- bit. Nam Crateti quidem domu idoneam praebuit commodan- dolium, quamuis pulcram Hipparchiam uxorem est adi- habenti. Nobis autem sit sane domus, sed adusium ficandi δε- accommodata, tam magnitudine quam ornatu. criptio. quae oc risud.
178쪽
ouae ac virorum 6cintilierum distincta habeat eon- Uauia: quamuis&haec sortassis sit peruacanea fuerint,m quidem esse magnitudine ut tristin ta icctu- au patietibus&pauimento marmorcoae tessellato di picturato sit, aut singulis mensibus diuersoria distincta habeat, nihil est necesse. Neque enim vel usus ista postulat: dc miserum est,hui: modi assuetum , c teras habitationes omnes improbare. Neq; uin dico qui his impense delectetur, eum felicitatem etiam in hic e collocare, sui metipsius prorsus oblitum. Qui si his exciderit, squod
quide multis de causis accidere potest ) plorare necesse erit,dclamenta rhieque infelicem tum iudicare. Enimuero tum infeliciores eramus, cum hisce e delitiis circumsuerimus. Consimili ratione seruo nT'rum etiam eo numero est utendum, qui sit ad Vsiim I 'Ο rei tam iliaris copias accommodat', ut & necessa- 'Da eis praebeantur, di operae exigantur tum dilizentes, tum tolerabiles . Qui enim multos circumducunt anteambulones ela pedissequos, quorum id non animaduertui, se molestos sui custodes&obseruatores circunducere, ut nequei O arbitratu quoquam abire, neque priuatim dc clanculum cum ullo colloqui, nec ea qL via fuerint,agere clam famulis possint. Sunt iidem&aliis es in foro venales partim fu- Quot corirando, partim rapiendo, atque i m pune Irberando& instillando, conseruorum subsidio steti His
α ignavo o io prorsus corrupti, pleri-
que profecto sunt inimici & hostes dominorum, qui quo istorum delitias&elegantias & luxuriamant, quos labores, quas vigilias tolerare t quam multis item adulari & seruire necesse habent i ci quod malorum caput est, a vita naturae humanae . conueniente desciscere Θ Qetein ista plurimum ab picteti institutione abhorres, meritas luat poenas,
Omo 'utem philosophus,etiam seruitiis ad neces- um Tommodatis utetur. Hic vero exiguus eisitum ob rei familiam angustias, tum quod
179쪽
tatis pariesuis ipse manibus pleraque administrat ut ei famulo sit opus aut aegrotanti, aut cum res adiutorem desiderat, aut ob verum meliorum occupationem. sicut di admirandus hic Epictetus, cum magnam aetatis partem solus exegisset, scio tandem mulier, solus exegit. culam nutricem asciuit puero,quem ab amico quo dam satio, propter inopiam exponendum, ipse sust pium educauit. Nunc singulis rebus necessariis no-Duo Sheria minati , in genere subiungit, superuacanea ubique tiaranea bis est e repudianda. DUO autem superuacaneorum ge-
lilia is b -deli tias & popularem opinionem. pula se ob, Haec enim duo sunt in omnibus iis quae dixit, obmis ' que necessarium usum transitiamus, nec aliud quicquam. Tanto autem diuini illi viri studio supe Diogenivo, uacanea omnia repudiarunt, ut Diogenem dicant lapro scy- ligneum scyphum semper circumserentem in pera. - equo haustam aquam potaret, quum per fumen transiens, quendam manibus haurientem bibentemque vidisset, scyphum in flumen proiecisse: quod eo sibi nihil esset opus, vola eundem usum praebente.
purus esto. Sin attigeris. ea legitime utendia. Ne tamen iniquu sis iis, qui ista utuntur,nessi eo arguas,nes passim iactes te ea non uti.
Victoria li- - bi tuum iu Cum omni corpoleae Voluptatis continentia,eianda fi ration rica pace animum corroborat, & facit ut ex- milia. perim Cto fretus, coerceri posse brutam partem considat: tum belluinas appetitiones cotia hit, duobus modis marcescentes, tu ipso otio, tum assuetudine succumbendi. Continentia vero libidinum, quanto ea voluptas maior est caeteris, tanto est utilior animo,ac pretiosior. Non autem rationem solum bona do-
180쪽
na doctrina dc legibus optimis erudiri, scd brutarii
etiam appetition 'in vehementiam, non tam vi re- - ,
frenari quam sponte etiam remitti solere: ex eo 'constat, quod&cibi appetitus de coitus, quanqua in f
quiescit. Nam Sc ieiuniis asscie facit. non vexantur ab appetitur sed molestiis assiciuntur, cum praeter ieiunii consuetudinem comedunt, de appetentia coitus in pugilibus, quamuis di carnibus impleantur, Jcob aetatem luxurient, tamen quiescit: quod continere assueverunt, ob oleagini germinis in Olympia corollam. lam cum lex δ: consuetudo soro ' trum ci ris& fratris consuetudine interdicat: appetitiones sororum cρ- non secus ac ab ipsius naturae imperio, suppressae, i/νς ιι ita prorsus sunt immobiles: nisi sorte aliquos furoris intemperiae, dc dirae scelerum ultrices agitarint. Ante nuptias autem caste vivere, praeter alias
utilitates, etiam iustum est, ut castitatis fides quam Castisau. maritus ab uxore stipulatur, etiam uxori Vicissima qua a dommarito seruetur. Sin ante nuptias necesse suerit; ya' se initos. rendii in est in eo legib'. Quod enim legi repugnax, a possim idem est de impium. neque enim lex frustra illud assisanda. descripsisset. Est idem & magnae incontinentiae signum. Deinde assuefacit de ipsu in , dc imitatores eius,ad alias quoque leges contemnendas. Caeterisin si talibus abstines, ne sis iis qui utuntur mole-
stus, neue eos arguas, nec te abstinere passim iactato. Audientibus enim acerbae sunt istae criminatio-
nes atque opprobria. Neque enim vel praeceptorum ' μ' ω. obiurgationes aequis animis ferimus. Molestiae eau t. lia est scilicet, quod errata de peceata nostra latere qρ τ' putamus. donec arguamur: eoque ne pecca sse qui dem nos putamus. Iam huius ipsius rei causi est, quod opinionem aliorum ad nos ipsos diiudicandos adhibemus,& non nosmetipsos, dc Deum: hoc est, veritatem. Quod si is qui arguit, non peccatummodo retegit, sed dc se peccati expertem facit, dc velut in certamine suam de nobis victoriam proclamat: tum dc per collationem vinci nos magis etiam