장음표시 사용
71쪽
cidat, sed pugnet & propulset doloris ictus. Nam x.
cris tolerantiae aduersatio victoriam rationi confert, perturbationi cladem. Quae si saepe adhibita
cum prudentia fuerit, perturbatio assuescit parere rationi, & non aduersari: quippe iam erudita. N FrUr ito. que iam opus est, ut cum molestia toleretur ali- Perpessio, quid. Neque enim qui talis est adhuc dolet. Neque enim appetit quicquam , neque frustratur vlla re, neque declinat quicquam in quod incidit. Omnis autem dolor histe de causis excitatur. Ad conuitium porro propulsandum patientia praesto erit. Noque enim laborem, neq; assis stationem suapte natura conuitium iis qui id audiunt infert, sed decretum quod in nobis est siue vanum,sive iracundum. vlud quidem tantum facit ut improbet conuitia Calumni, rorem. Ne igitur ex affectu nostro improbatio illarojs sum fiat: cognoscenda quidem est conuitiatoris impro-ladii. bitas aut enim falso conuitiatur, aut obsim est tem aliquam ) i plum vero conuitium ferendum, cum nihil nobis noceat. Quid vero si conuitiatoris improbitas vel hac de causa quod is ipse laeditur, ferenda est, qui voluntate suam, hoc est. qui seipsum
E eonviciis contaminarit3 E conuitio autem etiam fructus ali
fuctum οβ' quis est capiendus, isque haud dubius, si falsum id
pere licet. fuerit. Atque adeo etiam si verum fuerit,quod met Fabius: lum aliquod nostrum retegit, aut nobis ignotuma Licet ipsa aut ut notum sit: eiusmodi tamen, quod latere alios vitium sti putemus. magnam enim hoc vim habet ad tirones Ambitio, eruditionis cohibendos . qui nondum propte so frequenter tum bonum, sed&ex ambitione sordidiores assim
tamene au- ctus moderantur. Vtilis enim est ad assectuum quisa virtu- in nobis vigent.correctionem ambitio. Unde exir sum eII. ma tunica perturbationum ambitio dicitur, quod reliquis perturbationibus ipsa adiutrice exutus animus, hanc postremam exuit, ut tandem ad ipsunt bonum nudus perueniat. Non debemus igitur inquit θ aquolibet externo rasu nos ad res externo trahente, statim assentiri viso eius, quo id quod ac- cidit bonum malumve dicitur, neq, appetitionem
72쪽
aut deelinationem statim commouere: sed i is auxiliis, quae intra nos habemus, accitis & adhibitis, quicquid inciderit propulsare.
, Y quam te quicquam perdidisse dicito .sed rei diis . Filiolus obiit ' Reddit in est. Praedium ea ereptum' An non id quos e I redditum Z At improbus eis qui eripuit Z Leuid id tua refert, per quem is
qui dederat, abs te repetierit , Z Sed quanatu concesserit,ta quam alienum, id curato,ut cauponam viator.
De rebus externis usurpandis, deque rerum quarundam euentu locutus , &lutiebus oblatis tam suauibus quam molestis utendum sit: nunc quem admodum iis a millis affecti esse debeamus, docet. Ut autem is qui sua se retur amittere, non doleat, &ereptorem accuset, fieri nequit. Qui vero aliena reddit. nisi plane sit iniurius, neque dolet, neque succenset sua repetenti. Res externae porro nostrae non
sunt,eoque nec in potestate nostra silae: sed sola haec nostra sunt, desiderium , appetitio & declinatio, in quibus bonum & malum nostrum situm est. Quae cum ita sint, plane persuasum atque in promtu habere debemus, res omnes externas nobis esse alienas. Erit autem in promtu, si non verbo tenus duntaxat pro alienis ea habuerimus, sed nos ad rem ipsam consuefecerimus. Qui igitur filio mortuo plorar,eoque se priuatum queritur: eum apparet sic affectum esse quasi eum prius suum fuisse sensisset. eaque de causa amissionem vocat restitutionem, eamque moleste fert: nec obscurum est, talem, si posset, viturum esse ereptorem. Qui vero se alie num restituisse putat, nec seipsum affligit, nec eum accusat qui repetiit id quod dederat. Obseruabis au tem quid nobis per haec ostendat Epictetus: quod non modo cogitatio sitam affcctionem orationi
quae ab ea profertur imprimat, sed etiam verbis ex-
Vt ab animi assectionib. sermo profciscitur: sicalis citones
73쪽
citentur cogitationes, atque afficiantur. Sunt igitur inquit res externae alienae appellandae, ut ipsis no-. minibus admoniti alienas eas iudicemus, iisque tanquam alienis utamur, & hoe ipsum semper daeis sentiamus. Et quoniam earum cura & studium, Ius exterra amorem etiam erga illas auget: hae quoque Vire- ita curamia bus alienis adhibendae sunt, curandae sunt illae qui- nobis,ut -- dem, non negligendae: sed non ita curandae, quasi tori diuem propriae, quaeque eripi nequeant: sed ut diuers bria serium' viatores, qui & alienum id esse norunt, seque statim id relicturos cogitant. Dum vero adsunt,commodi- . tatis eius pro virili rationem habent. Praeclare au-mod qm tem et Dan ER1τ inquit, ut in promtu sit,ab medum de alio esse data, eadem erepturo. Quia vero sunt, quidit, quo is etiam ereptionis modos ad augendum molestiam mρ strve' exaggerent: Quare mihi sic,aut illo modo eripuit timi pol ' Cur lie periit puer.aut uxori Facile ferrem, si febre, sato habet. non conuulsione decessisset 3 perinde est inquit. istud, ac si moleste feras, quod is qui dederat, per
hunc illud, non autem perali uiri eripuerit. Eni uero eum qui suo arbitratu dedit,etiam suo arbitra a tu repetere decet. Exempli autem loco protulit Epiactetus ea quae maximam commiseratione mouent, liberos, uxorem: cum quibus reliqua comparata,vel
a quibusliber contemnuntur. Sed quod ipse prius dixit, quodque post repetet, a paruis auspicanduim est. Furatus est aliquis pecuniam: ademit seruulurn audaedes, atq, etiam rem familiarem publicauit, ne dicas ea te perdidisse, sed reddidisse.
SI proficere studes, istiusmodi cogitationes misso
facito: s mea neglexero , non erit unde v:uam. si puerum casearo, malus erit. Praestat etaim pserire fame, timoris ac molesta expertem: quam copiis
omnium rerum circumfluentem, animo vivere per
turbato. Et puerum malum esse prastat, quam te infe licem. A paruis igitur auspicare. Oleum effundituo missum
74쪽
Urum surripitur Z Subiice tibi: Tanti vanit tramquillitas, tanti constantia : gratis autem nihil aequia ritur. Cum vero puerum vocas, fieriposse cogita, ut prasto non sit: Ο , visit, nihil agat ex animi tui se tentia Nes vero ei tam bene sit,ut tuarum perturba tionum habeat ille potesatem.
Res externis pro alienis curandas esse, & ut diuersorium a praetereuntibus. praecepit. Audit autem dicere quosdam: Si mea neglexero, non erit Vnde vivam. Nisii castigaro seruum, improbus erit. His respondet, primum sermonis institutum obseruans, quo bonum & malum nostrum in rebus quae in nostra potestate sitae sunt collocatur, non autem in corpore, neque in rebus externis. Pertinet autem ad eos oratio qui adhuc erudiuntur, necdum Auditorum eo peruenerunt, ut limul &seipsos& res externas discrimina citra noxam curare possint. Hoc enim eruditorum consideran- est qui in tuto collocati, brutam sui partem rati- da. oni obedientem praebuerunt: neque iam Verentur, ne forte foras prominentes, a brutis appetitionibus ad res externas pertrahantur, earumque con fusionem de perturbationem admittant. Hi enim cum intra sese maneant, res etiam externas suo ordine moderantur. In quibus autem appetitus adhuc feruet, iis periculum est, si ad externa conuertantur. Nam brutae appetitiones illis cognatae sunt, nec dum moderatae aut rationi subiectie, eam detrahiit de demergunt in res externas,nondum sua gubernacula tenentem. Quid ergo faciendum est,
ne is qui eruditur,rebus necessariis egeat 3 Dici qui- V. dem potuisset, eius qui instituatur frugalitatem de- ώtrimentis rei familiaris ab incuria ortis facile posse , i
Dpponi, cum eum paucis contentum esse in primis , /conueniat. Si vero ne haec quide suppetant,non defore qui de paucis contentum,&ob sui ipsius curam rei familiaris contemtorem alere velint. Licuisset igitur, ut dixi, talibus verbis respondere, ac vexc,
75쪽
Natura eo uenienter inuenit ma
At is talibus rationibus tanquam mollibus, & nero Mos virtutis incidentibus, eiusque puritatem con taminantibus, si omnibus modis externarum serum accessionem & adiumenta desideret praete 'missis,ad summum ipsius comparationis ascendit. praestare fame emori doloris & timoris expertem, tamque perfectionem consecutum, quam animo
perturbato copiis omnium rerum circumfluere. Quae enim copiae rerum externarum utilitas ea est, qu naturae congruenter Viuit, cum potius λι. ae
datur 3 Quis usus est sumtuosarum & variarum ' enularum. ei qui per valetudinem citra noxam ui s
quod ipse ineruditus alium erudirenguim L ium mi A siue ullo fructii puer, ipse maxima detii
menta capit : reliquum est , o 1IIam improbiura suae relinquamus & nosmetipsos curemuς. sic eum qui eruditur ad summa perductam cogit, ut fame perire malit, quam ob externarum rorum cyam manere inerud tus. Est igitur 6c pueri improb's negligenda Poxius, quam miles calamitas accie en- - φη Τηρ da In ipsa vero comparatione monet,a paruis incis 'mm bi Endum. Nam&ipsius rei naturam,dc tironis Vires V μς aciue considerat. Moderata enim, dc accommodaxa Usqvi ut bus exere, latio, ut tuta, ita etiam essicax est ouis autem moderata tanquam perii ulgata alpe natus, in effusione olei ει vim surto exerceri se noluerit,ac subito ad immoderata perrupςrix haec tenere poterit, Vt qu, praexex ist in . -
derit. neque per illa plus proficere quae contem le fit Finge aliquem in paruis non exercitaturi Crate , dc luam rem uniuersam subito ab iacere. fieri ne votest quin eum facti poeniteat, neue prio
tcS,Diogenes, Leno, i ut quiuis alius subito uim in
76쪽
frugalitatem arripuit , vitamque naturae consentaneam: rarum tamen hoc est,& non tutum, curia ebquod raro sit, aliquem qui non & ipse rarus quispiam, sed unus homo de multis fuerit, comparara. Cum autem dixerit, quemadmodum inmo a paruis isacto exercendi simus , ad conterra tum imminutae
possessionis & pecuniae, quo magis proficiamus:
subiungit, quomodo in famulis etiam, a paruis auspicati. exercendi simus, ad contemnendam dc negligendam eorum nostri incuriam & contumaciam. Ea enim est animo nostro afferenda opinio: puerum vocatum aut non praesto fore οῦ aut Vt prae mimis,sto sit imperata non facturum, estque sic inibi man homianitodus animus, ne tam bene cum illo agator, ut illius causa perturbari me velim. Nam quae subita & improuisa tironibus honestae disciplinat obiiciuntur: ea vehementer illos perturbant, & velut de gradu deiectos eo redigunt, ut instituti sui obliviscantur. Praemessitatio vero sobrios & memores facit, atque ipsa assuetudine ad ea praeparat quae visis & spei aspera sunt. Quantum autem intersit praeparatum Prauisa tela aut imparatum aliquid excipere: cuiuis est perspi min- felicuum. Neque enim res acerbae tantum, sed &iucun unt.
dae praeter spem oblatae, animos perturbare solent. Nam molesta quidem subito obturant & contrahunt visionem, unaq; cum ea & corporis oc spiritus temperamentum. lucunda vero subito diffunduntdcdui ellunt, ac dissipant robur animorum. Hinc fit, ut similes casus utraq; horum quantumuis inter se contraria sequantur, ut animorum deliquia, ut rigores dc exanimatio ues,ac ipsa prope mors. Atque haec quidem perspicua sunt. Caeterum Epictetus in Et prapara. aliarum rerum imminutione monet subiiciendum rio diluenti esse: Tanti venditur vacuitas a perturbationi b. tan- o vilium . ti constantia & animi tranquillitas, grati S vero ni- rerum ctim. hil acquiritur. inseruis autem, si quis vocet famu- animi tran-lum inprimis esse cogitandum,ornnino fore,ut aut quiditate praesto non sit,aut ut praesto sit, imperata non factu- comparatio, nim. Praeclarum igitur fuerit,utrunque piaeceptum comune A.
77쪽
utrobique coniungere, & ad eandem rem accommodare. Nam di rei familiaris diminutio ante sibi fuerit non faciat,subiiciendum : tanti venditur u cultas ab angoribus. & animi tranquillitas & constantia, gratuito vero nihil contingit. Ipse autem fortassis in effusione olei,aut vini furto,ut rebus Via Itoribus praeparatione nihil opus esse censuit, sed satis esse ea verba, ubi tale quid acciderit labiungere. In rebus etiam minorib. comparatio haec satis habet virium ad mouendos animos: siquidem vilium rerum olei & vini iactura eo quem uis adducere potest, ut eas cum vacuitate a perturbationibus,& animi tranquillitate &costantia permutet,nec ad temus duntaxat, sed constanter & perputuo, si quis in
ac quasi mercatura solertem nauarit operam. Quis enim .ut Homericus Diomedes,aureis grea non pe mutet Z Quis vero maxima animi bona,Ieru eX ter-
narum iactura non redimat Z Etsi aliquando ipsa etiam iactura vitari potest: & ipse praeparatio satis est,ut iacturam illam tua nihil interesse putes. velut ob oculos pohenda,& animo concipienda estila seruus siue vocatus non audiat, siue quod iussu
SI proficere vis: ne recusa, quo minus ob rerum emternarum neglectum,amem fatum habearis.
In hbuso Multi rebus externis studemus, non modo pro- proposito no uentus ergo rerum necessariarum, sed& ob vita νeformidan dam apud alios ignauiae dc amentiae opinionem. Vtrieauilia- igitur istam quoque visionem reprimat, tironem times imp monet proficiendi cupidum, ne propter eam rebus ritorum. externis se dedat, internis neglectis. Nam quae ista ratio est, permanere a mentem, ne ab amentibus amens iudiceris 8 Ac ipsa illa asiuefactio,ne amentium in degenda vita iudicium sequi velis, eosque '- nihil eures, utcunque de te sentiant, sed in rectam
78쪽
rationem intuens, di iudicium eorum qui rationi conuenienter vivunt, sequens res tuas administres, ad vitam nat urae hominis, qui est rationis particeps artimat,parandam, plurimum confert.
TE quid seire videri velis. Κuod si quis aliis se I l iidearis : ipsa tibi di ito. Scito enim facile
non esse, insiturum tuum in eo flatu, qui erit natura
consentanem, conseruare, res externas amplectr:
sed aliter non posse eri, quin is alterum qui curet, alterum negligat.
IN eo vehementer elaborat Epictetus,ut tironis ostentatis animu,tempore institutionis praesertim, ad seipsum doctrina o. conuertat. Quoniam igitur non rei modo familia- vana gloriris cura mente ad res externas pertrahit, sed etiam, ola sucium& quidem multo magis, vanae gloriolae admiratio: fugiendum. politioribus etiam hominibus, & iam aliquo usque progressis obstrepit: hanc quoque radicitus exstimpari iubet.Nihil, inquit,scire videri velis: non quod stientiae desiderium impediat, sed ut ostentationis reprimat cupiditatem. Haec enim cum inflat animum, & ad externa trahit, eoque redigit ut ad vulgi opinionem non suo iudicio vitam instituat: tum ea opinione vulgi contentum ad veram scientiam eontendere non sinit. Recte autem non dixit, Nihil videare, scire: sed, Ne videri velis scire aliquid, Nam existimatio de nobis, non est nostra, nec in potestate nostra sita: velle aut,nostrum est opus. Quoniam igitur saepe aliquibus aliquid videmur, etiam inulti: tum ipse, Tibi,inquit,disside. Id enim adiumeto est, ne quis populari se cesiuiae submittat, ea uecontentus discendo exercendoq; se longius no progrediatur. Sibi aute non multu placere nec magni-rice de sese sentire, ad eos qui erudiuntur pertinere
constat. Nam ei qui scientiae copos de scipis tuto α
79쪽
vere iudicare potest, non opus eli libi ipli ei itidere. Opinio porro in animis exsistit, non scientiae tantum, sed& modestiae, aut iustitiae,aut sortitudinis, aut prudentiae, aut cuiuscunque virtutis aut ciuilis facultatis, aut dignitatis humana conditione superioris. Haec,& id genus alia omnia,minuta particula Aliquis,complexus est,cum diceret: Ac tametsi aliquis aliquibus videbere. Mox communem conclusionem subiicit tam his quae nunc, quam iis quae antea dicta sunt, de rerum internarum cura, non esse saeile tironi & voluntatem naturae consentanea tueri, dcres externas appetere, siue pecuniam, siue gloriam. Voluntatis enim gubernatio, naturae consentanea, complectitur earum rerum, quarum in nobis sita est potestas, studium : & earum quae nostri iuris non sunt, contemtionem . . Contentio vero de rebus externis contrariu consectatur. Quare in utroq; elaborare tironi difficile est. Caute autem non dixit, non posse fieri, sed non esse facile,ob rara ingenia Ac raros motus excellentium ingeniorum. Sed necesse est, inquit,unum virum recte admini-SI in id sudes, Ut liberi tui, uxor, amici, perpetuo vivant Ostoreant: sultiM es. Nam qua in tua non sunt, ea in potestate tua esse vis, se aliena esse tua. Sic etiam,si puerum peccare non πω, suia rus es. Id enim postulas,ut vitium non sit vitium: sed quiddam aliud. At si eo quod appetis, frustrari non vis, hoc quidem potes.
Studio digna sunt, quae & rite confici possunt nam qui in rebus irritis elaborat, desipit) & quae decent illum qui id studium suscipit. Aliena enim
curare. superuacaneum est. Praeterea studio dignum est, sit res propositae habeat aliquod operae pretium.
strare volueris, prorsus negligere alterum
80쪽
sirmitatem & constantiam Quis enim cordatus homo in rebus vilibus vacillantibus & studio indignis,suum studium consumat. Tironem igitur a
uudio rerum externarum auocaturus, diuisione re
rum nostri & alieni arbitrii initio proposita: extemna quae fiat, aliena etiam esse declarat. Neque enim penes nos sunt aliena, ut demonstratum est. Qui igitur liberos, qui uxorem dc amicos vivere vult, aliquid vult 3c expetit eorum quae in nostra potestate sita non sunt: eaque de causa nostri arbitrii non est, eo potiri. Quarum enim rerum potestas nostra non est, ea plane consequi non possumus: sed eorum est illa dare, quorum est potestas. Praeterea
res externae suapte natura sunt viles, caducae, infirmae, incertae. Mortalia enim, instante fato, mori necesse est. Item, qui postulat ut famulus seipso inter Heri ρο dum sit melior id quod nobis saepe accidit, qui pec- lant, vis cata seruulorum aegre ferimus) stultus est, cum ea uisior insedesideret, quae fieri nequeunt. Nec enim fieri potest, melioren quin animus brutam sui partem in degenda vita sequens siquidem animi vitiu est, perperam agere vitiose agat. Necesse igitur est earum rerum studio- . isum,quae nec fieri possunt, &alienae caducaeq; sunt. dc facile amittuntur, frustrari iis, frustratumque dolere dc plorare. si ergo frustrari nolumus: in rebus quae nostri sunt arbitrii, elaborandum erit. No i
autem arbitrii est,ea expetere,quae secundum naturam notas conueniunt. lneo igitur,dc non in rebus externis studium nostrum consumamus.
Cri s domin m is est.qui ea qua ille vult,aut non
vult, potesatem habet melconseruandi, veteri piendi. Qui quu igitur liber esse valet, neque cupia quicquam,nes auersetur, eorum qua penes alior sunt. Sin minus, seruire necesse erit.