장음표시 사용
171쪽
M Taa Tt Aa ARτ. DrAL. Ilum animalesiastis. Vel repugnans praedicato, consequens ad subiectum. vi in hoc syllogismo 'l'usium animal est pis.
Omnis homo ea ansmal, Nullus homo erit tapis, Vel repugnans subiecto , ac consequens ad praedica- - V m hoc syllogisino. Omnis homo ea animal,
Fultas i is au animal, Nudus pii in homo. medio auremquod erit consequem ad utrumquς Tmmum γε repugna' utrique, vel repugnans sub&antecedens ad pr dicatum nulla potest fieri territi consequenti .m haec siluilius disquirere non i-gnae,ut opinor,in utilitatis.
zzzz Qxς medius terminus siue argumentum
nempe ratione materiae quomodo e μὰ vitio diu usi0ci petitur, te loco a cauus .ab effectibus, &c.
- Verum aliud erit de locis argument0rum dicendito , 'bi gemus de arsui ei t topicq
praecipuς. Prima vi altera saltem praemissarum sit v- niuersalis nam ex duabus praemissis particularibus nihil potest legitime concludi. Secunda, ut altera saltem praemissarum sit assirmant: nam ex duabus praemissis negan-
tibus nihil quoque potest legitim concludi Tertia , si altera praemissarum propontionum fuerit particulatΠs, conclusio debet esse particularis. Quarta , si altera premissarum fuerit negan conclusi Mbet esse negans. s. Q uinta invisium inanista si minis, ut certe in e
172쪽
rum altera complete distribui debet , id est , debet uniuertaliter accipi pro omnibus suis significatis , alioqui concessis pretmissis negari poterit consequutio, ut in hoc Anima es equus, THomo es animal,
Anima silini, a d est inedium, ii distribuit χomplet in maiore propositione , id est, non accipitur generatim pro omnibus significatis , seu in omnibus speciei iis aniniali animam tricium est omne animal esse equum. Sexta , te ninus non coinset distributus seu non gens ratim acceptu, inuri rece sente , non debet complexEdustribui,ie omninὁgeiaratim aeripi in consequente:- dehon est legitima huius syllogismi consequentia:
Omne an ι mal es senius capax, Omne anima es subsantia, omnω substantia essensius apax. Quia substantia non complete distribuitur in minore propositione: cu: i enim dicitur,omne alii mal est si h stan- non est sensu. uod omne animal sit omnis substantia , sed sit aliqua substantia: quare non sequitur omnem substantiam esse sensus capacem , sed tantum aliquam. Septima, termitius extremus, in recto eatapostus in an cedente cum medio qui fuerit in obliquo , non debet
copterea poni in obliquo casu in consequente , iide
Ergo nullum Pgnum est inarus pago. Sed sie debet concludi, ergo nullum regnum est pagus. Octava, in nullo Syllogismo si inplici terna ini deben esse plures tribus, aut illis aequivalentibus , quare vitiosa est baec argumentatio. omne animal sensit, Sed omnι lapis es corpμi, Ergo omnis auris sntit.
Nona, medium, siue aliquid' md ad ipsum pertineat, nunquam ingredi debes emiclusionem: quare vitiosus est hie stilogismus
173쪽
vero,tiam rufalso colligitur ritior pars huius regulae ex e pax t , quod rerjta consequentis cossin solstveritate antecuentis i quod ilion 'isiet fieri si ex vexo ante edente, nisim consequens esitim E concludi eis set Iroserior Ver,pars his exemplis satis destaratu . Uiequi senti est animal,
Sed homo sentur Ergo homo es animal. Dei hiu: Omnis equus an ratio iis Sed homo en equus. Ergo homo es rationalis.
in posteriori verum consequens,in priori vero falsum: po- - sterior pars ex priori parte primς regulς pater,nempe,ex
'ςx his 'eium colligi posse ex quo sequitur falsuo
fiunquam ex vero, sed tantiam ex falso eoncludi posse. c. νοοπιῶ. Porio ex his dui bus resulis remit'tellectis faciaἡ ρο-
174쪽
ΤRAcr. I. a. H.Loo iri ait et tint,ossibile, contiisse inratione consequentiae mim necessariunt se habet veru impossibile ut fusim,eon rix gens modo, verum, modo ut falsum quare praeter mittimui hic regulas, quae de illis tradi solanetariquani non necesserias, sed alias subiungemus. Tereia igiturin Quicquid sta cum ais ecedente, stae ccum consequebieci non tamen quicquid stat cinneonsequente stat cum antecedente, id est quicquid verum esse potest cum antecedente potest etiam verum esse cum Consequentes, non tamen vice versa, verbi gratia , in hae consequentia hoc est homo , ergo hoc est animal ante
cedens est hoc est homo consequens ver5 hoc est ani 'nini. yQuia igitur verum est dicere, hoc est homo, ωbi. pes ac implume,&c verum quoque erit dicere, hoc est nimal, & bipes, implume e. At licet Veruiri sit dicere, hoe est animalin quadrupes , aut plumatum ace non ta- mei licet dicere, hoc est ilomo,, quadrupes, ε. x quocunque liquiturant egens, sequitur consequens, de non E contra orbi gratia, quia ex eoquod Petrus sit, sequitur hominem esse, inde etiam sequetur,animes esse, eorpus esse, substantiam esse, quae sunt consequentia ad 'hominem sed licet ax ed quod equus sit, neeesse sit animal esse, non tamen seqtritur hominem esse, quod est antecedens ad animal. Qu inta quicquid sequitur ex conse quente, sequitur ex antecedentes, sed non e contra, verbi
gratia, quia posito animali, ponitur vivens, corpus, subvstantia, c. hiniistiam eadem sequentur posito homi hersed licet posito homine se uatur rationale , risibiles, cnosi tam n sequetitur 'sito animali sexta, quicquidie.
pugnat consequent , repugnat antecedenti, non tamen quicquia repugnat Acedent , repugnat consequenti.
verbi gratia, quia repugnat antrali se lapidem , ideol . dena repugnat homini; sed quamuis repugnet homilis es
se baratum,non iὸem conti 5 repugnat animali. Caeterum ex priori parte huius regulae colligi potest
tritum aliud axioma Dialeeticorum,in bona consequentia ex opposito contraὰictorio cosequentis infertur contradictorium antecedentis,ut sie haec est bona conseque tia, Socrates est lapis ergo non est sensus particeps Llicebit ita eoncluders, Socrates est sensus particeps, ergo non
est lapis. Item, si haec est bona consequentia omne ani-
175쪽
eludere .aliquis homo non est albus,ergo aliquod animas non est albu:N. Nain si ex contradictorio consequentis non concluderetur contra diastor turn antecedentis, posseeutique contradicto Ilain consequentis stare cum antece
dente dc si aliquid repugnare consequenti , quod non repugnaret anteςedenti, d est contra prioiem patieni supraulictae regulae.
SECUNDUS TRACTAT vshuius partis
Malisia propositione, ita in ratiocinatione tum mate striis in V ria cum forma conliderari potest. Et quidem mate, riae rationem habent imprimis res ipsa de qua disseritur in Syllogi lino ; deinde tres illi praecipui termini qui in Finisa Θι inni legitima ratiocinatione reperiuntur , anator nem
ui pe , ininor, medius denique proposit sones ex quibus 'per se primo de proxime constat omnis sylini sinus , de quinus inpiaecedenti tractatu satis dictu in formae veris rationem habet illatio i seu formalis consectitio propositiqnis e clutam praemissis Et quoniam, vile fiam, si eius iriodi illatio seu consecutin , seruari debet certa quaedam in argunt oratione tisim sigura dus idcire non immeritSsomna xlio disti ea in figura& modo iolita ene dicitur. Qi late de viro oue deinceps 'in hoc tractatu dicendi est si initque iatici ite utrius que , varia lyllogismorum geneia tradentia sui it inquidem priori disputatione d tisis Se modis 1llogismo
rum limplicium , posteriora vero defiguris&modis iri logisviorum lupotheticorum.
176쪽
FΙgur syllogistic est extremorant eum medio id alia
quid concludendum apta collocatis.Eritotelis apta, aeri δεν in Uexa sumptionum Atmajus ctremum , in inera ἔμ' minus, in conclusione autem, utrumque Messiusverberamin semetiungatur maiori extremo, semelniinori, nunquam' ngrediatur conclusionem Repete ouae su-
pro dixisnus de triplici terimino syllogismi. Et quoniam Tm huzdi 'l' ς'mςdi cum extremis tripliciter fieri potest, ad ,
'aliquid legitime concludatur 'ine tres figurae syllo re επω gismorum eise dicuntur. Prima , in qua medius terminus alteri extremo subjicitur, de altero praedicatur, ut in hoc irllogismo. Omne animat ea stib Ianiis, Omnis homo fit anima Omnis homo as subsantui. De isda, in qua medius termitas de rimaue extre- - .mo praedicatur,ut in isto: Omnem malineo mus, Nulυι Amtus ea corpus,
murus Amitas in iniri u Tertia , in qua indius terminus trique extremo sub jicitur: tantis,
omnea inima ea eovus 'Aliquod animal eri rationale. Atiquod animal in corpus.
177쪽
I έ. SECUNDAE PAR T. DIA Lacet. Nam inter modos indirectos arsumentandi nonnulla
epertulitur quoium milia est parti aeriis, siminor ne gativa. ' ζητ ει uiae quoca' sunt exalae petuliarό secubdae figurae. - prior elato, maiore pari lari nihil ratione formae eonligi pinerior ex Vtra iise sumptione issicinatiua, sitiit colligi. e...... Denique na ἡ tertiae Murae peeuliaris regula est.
tirua es, minore ne aliua nihil estici Sediate omnia clarius patebunt, Xylicatis variJ in bularum figuraruin inodis. s.;a s, odus syllogisticus , est sumptionum ad conclutim.' .auiit IVInem colligendam apta secundum quantitateres dei qualitatem complicatioci Vt enim aliqua conclusio legitim QEAietiuit ex praemissis, nisi, satis est quὁd medius tetminus pid cum extremis disponatur, secundum quod dicitur syllogismus esse in bona ligura , sed praetereat quiritur, ut propositibnes r nua et certa ratione ciuan issa,ii a litatem . qualitatem assecta sint, secundum quod illo- qu is gismus dicitur in bono modo, ita ut modo earum altera,
-r 'si modo ambae sint affirmantes. Vbi obiter nota per auantitatem intelligi uniuersalitatem particularitate in proposivionum , qualitatem vero earundem assiimati nemin negationem . .
duae omnia tali trisylliba , ita Vt singulis syllabis reserant singulas propositiones ex quibus omnis ratiocin tio constat. Ubi obitet nota ad nio dum sarati p. nam syllabam superfluam, sicut ad modum Fri se sona duas additas esse metri tantum perficitndi causa j ita ut prima
178쪽
choiuuanda; memoriae causi dinaratur
Quatuor autem sunt modi directi primae figurae . qui vi ἐφ' quatuor istis vocabulis designantur Barbara Celarent---, Datij, Ferio. Primus modus et , cum ex utraque svin-ptione uniuersali affirmante ψnclusio uniuersetis icti Sinans colligitur. Exemplaim: o Bar Omne anianales subctanti . - - - - Omnishomos'ni
Secundus modus est,cum ei H. Me mirer alin. te minori uniuersali assirmant: e uteius, mortilis negans colligitur. Exemplum
rent. Nullus homo est ρώ Tertius modus est,cum ex majori uniuersali affirman ite, nainori particulari affirmantecon: usio particulari 'astirmans colligitur Exem lum Da Omnis hom, est rationatus riM . Aliquod animales homo.
179쪽
qui quinque istis vocabulis exprimuntur Baralip ,Celantes,Dabitis, Fapetao,Frisie m. Primus igitur modus indirectus est , cum ex utraquQ, sumptione uniuersali affirmante conclusio particularis as-
firmans colligitur Exemplum Ba Omne animMest substanti '. r. Omnis hon o est animal, 'lip Aliquosubstantia se homo.
Tertius est , tum ex majore niuersali afirmante minori particulari alfirmante conclusio atqcularis af-frmans colligitur. Exemplum Dc Omnis homo es rationalis o
mo 'tim doris non est elementum. Qiunius inicum e majora particulari affirmante minori uniuersali ncgante conclusio particularis negans colligitur. Exemplum FriC Aliquod eorpus es animal,
180쪽
seciuidus .est, cum e . maiori uniuersali aifirmante animi vi inersali mante i nclusio uniuersalis negan colligitur Exemplusi
colligitari. Exemplum Fes tis apti, est animal, Quartus est,cum ex maiori uniuersali assi. rnam de minori partices xi negant oriclino patricularis imos
,em particularem exprimenturque bul rtificiosis,d Apti,fel ton,di famis,datisi .