장음표시 사용
181쪽
Fe agustum animal est apta. las mna anima est corpus ton Aliquod corpus non est vis. Tertius est , eum ex maiore particulari affirmanteis minori uniuersali assumante,conclusio parti
Mmam concluditur hoe modo, . . ma omisi, homo est animac tis Aliquis homo es Iubstantia. Aliquasubstantias animai. Quintus est,cum ex maiore particulari hegante, minore niuersali assirmante conclusio particulari ' m n
ris Aliquod animal est corpus, . . t Aliquod corpus non est lapis
re τ' mos autem omnes trium figuratum modo legitissim
δενι- .. esse exeo constat, quod in iis nunquam dari potest ante- μή - cedens verum, quin consequens vi antecedentis, Ferum
esse deprehendatur. Quod uidetur aliquis argumentandi modus,in quo ex anteeedente ero se uaim aliquid fal-Q,n erit te itimus.PorronStatuum virecti illi prima figime,sed etiam alij reliquarum figurarum m iri . . cet legitimis di necessatij,nihilominus tamen 'ri xtolle quatuor iretur prima figurae dicuntur impe
' finiuiseoque adit 'uatuor eerto quod ni artifici. et 'ini possunt. Sed qAa ista reauctio modorum imperse
τό inorum ad modos persect os prima figure non admodum iam, M. xιιλε est,' Que cadit in usum lui de ea dicemus.
182쪽
PRaeter supradictos omnes argumentandi modos, qui simplicibus syllogismis copetat, alij sunt hypoxhςxi' eoru ficorum seu coniunctorum syllogismorum proprij,quos Vt-- intelligas , prius notandumest, simplicem diei syllo Lmun tu ex simplicibus propositionibus constat,quaessuistij,quos hactenus in medium protulinius:hypothetneum ea seu coniunctum qui vel ex Vtraque, vel stera silien propositionemni constre. Et ouoniam eiusmodi syllogioni maior propositio tripla nepotestinem re conditionalis isopulativa, ae distanesua, hine triplex est syllogismus hypothetieus seu coniunctus,nempe ditionalis,copulatiuus,disiunctivus Conditionalium duplex figura esse potest. Prior est, Rese si , eum in si inplici propositione minore seu minusprincipa- ρε - - li ponitur antecedens maioris: seu principalioris propo-. sitionis, ut ponatur in conclusione consequens eiusdem, ἰοῦ, riinhoe syllogismo ' . . si se tueri cra est. - Ergo diei Pinctio, ita est , eum tollitii consequens eiusseu maiorispi πι-ionis,ut tollatur uir ceden ut in liqu
sadiso Adiνs, Euoso non lucet. Sant autem utriusque sigurae modi quatuor; aut enim 'traque pars minoris propositionis coniun stat, hoe est ta ntieedens,quai consequens affirmat,ut patet in duobus
183쪽
Vel prior pars,nempe abiecedens affirmat,& postem nempe consequens hegat ut in hoc Illogismo prioris δε-
sis luce η non nox, Vei denique antecedens negat: mohsequetis a nati γα in hoc syllogismo prioris sFrae:
Et in isto posterioris figurae: . . Sisol non lucet, Aest,
G uim xta lue pars copulatiuae propositionis
184쪽
Aut alterapars affirmat, altera n gat at in hoc Illa
ran tollatiosterior tollit alteram partem,ut alteram o nai: utriusque tres sunt modi. Nam aut utraque pars dis- junistiuae propositionis assirmat, aut utraque pars negat, 'aut altera pars affirmat,altera vero negat Exemplamo 'dorum prioris figurae sunt haec.Exemplum pximi modi ut dies est, inaxes,
185쪽
ut die est, aut sol non lucet , sed non est dies,vel ,Sed sol lucet .
Ergo folia , cet. Erga res est. Vbi nota paries illas disjunctivae propositionis debere esse repugnantes,ita ut una posita altera tollatur, de nasub ata, altera ponatiir alioqui modi illi non senapcrei
sent legitin i Sed lixe satis de figuris v modis tui se ouilinii Asypotheticorum stylogisvo s
tur,aut necessaria est,aut probabilis,aist salsi;a- et l .proposixiones quae de illa naturi fiunt,4 e quibiudi , , ,.. pi Oxi in constat syllogi Liuas. aut necessariae sunt,aut prociatis. dusta babiles, aut capti otis,seu Lallae linc syllogi sinus ratione mi materiae triplex in genere dicitur , nempe Dranon stratiuus seu necessarius Topicus seu probabilis QSophisticus seu tallaxi captionis, d quem plaudographum pertinere arbitramur: cpomusq idem gui scientiam, secundus vel opinionem , totius denique errorem seu deceptionem itaque re ςriim hujus postreini tractatus
disputariones. Priu , rix disyllogismo iurionstrativonu nec tetario, secundi de syllo: inio topico seu proba
186쪽
ΤRA CT III. DE TRIA SPECIE B SY LLOG. III ristote tradita est,c. i. primi poster Altera ex farie petit u , Vt demonstratio dicat ii syllogistruas leo ratiocinatio i-Snens scietat iam,id est, certamis in lirbit tam rei conclu-- aenotitiam: Altera peti diu rex j iis tari principi js, ut demonstratio dicatur ratiocinatio constans ex omnino Veris, necessariis, primis siet immediatis ex prioribtis ac notioribus causisque conclusionis id est, cujus iamptiones, sunt omnino verae, ne celi ariar. c. ' Est autem demonstratio in genere duplex, authore Aristotela libro primo Post. cap. II. Ait a dicitur demonstratio quia, seu quodsiit, Graece ,-ειξι οτι qua ostenditur simpliciter rem ita es. Altera dicitur demon sit ratio propter quid Graece ΣΗοδειξις διο τι qua ostenditur . . propter quid ita sit. Demonstratio quid sit, si uini pro D mongri
argumento effectum aut causim reunotam, est ei tum qui ri cyμει, βωdem, ut i demonstr cluna in descere eo quod cum plena I sit, nullam tamen ficit umbram causam velo remotam, ut si demonstres lunam deficere , quia sol opponitur illi per diametrum mundi , At vero demonstratio propter Demon 3ν quid aitum it pro medio seu argumento caulam rei pro p ut rximam vis ostendas lunam deficere,qulia terra interpo- '' in j. sita est inter ipsam Volem: aut hominem esse disciplinae, i. i. capacem , quia est rationis particeps. Ex quo in elligis, . ratio- prius genus demonstrationis fieri posse tum a priori, id nu. que improprie, cum nempe fit per causam remotam, tum i fe sum p. a posteriori, cum nempe fit per effectum, posterius verb' μ'
genus nCri tantum a priori, quidem proprie, cuin non tantum per causam sed per cram proximam fiat. Via Nota.
de nascitur illud discrimen inter utrumque genus de DUςrim um snstrationis , quod prius illud certam qui dein, indu 3nt Vt μ' bitatam rei notitiam , non tamen scientia in nisi impro ' '
priain, at Vero posterius cientiam proprie dictam pariat.
Scire enim proprie est effectum per causam propriam ιiraqvis seu proximam cos noscere. Vnde Aristoteles docet loco citato, aliud esse scire quia, aliud vero scire propter quid, eo quod scire quia, nihil aliud sit, quam scire quod resst, id est, quod vera sit, siue per causam inipropriam, siue . etiam per effectum seu a posteriori id coonoscatur rat . ..
vero scire propter quid, illuc ire rem per caulam, eamque Damon 3 propriam, proximam. Caeterum licet demonstratio is p.rsima
propter quid,sit legitimavi pro rie dicta,non tamen in νη am
187쪽
dem sebi chi de filia itionem; ut si demonstres hominem es se disciplinae capacem initia et rationis particeps. Sunt
autem rarissi in aec jtismos de in onstrationes,quia accin , tae uertim cle finita ones ut plurimum nos latent. lia ditiis. Porro demtin si ratii posite etiam hoc modo diuidi, ut γεηctra alia dicati ii a priori, tuae renidemonstrac per causam; alia
vero' posteriori, quae seni demonstrat per essectum. Et rursu demonstratio artior du)yle hue apr et ii por veram x proximam causari tem demonstrat altera impropita, qui percausam remorum mini, pro riam . M ii κ. liquid probat Penique denaonstratio a priori propria duplcx, altera communii reo tharia, quae rem mon. st a per veram causam altera specialis, alii sina,qua rem, id est, proprietatem de subjecto demonstratio ς-
ram carisana, eam ue prima ira imme citatam, seu in demo
e quaedam animo circa tem plenius cognoscendatis notitia. fautem eam demonstratione primum triplex, ' nempe'raeparans, strigens, 'cessiciens. Prima st cognia' sensuum quae omnem,mitiam intellectivam antece
dit Dirigens est notitia interlectus extremoriam quae in proposita quaestione, simulque in demonstranda conclusione continentur. Denique efficiens est notitia intelle- niua prae miliarum propositionum , ex quibus conclusio est deducenda. Est autem dirigens praenotio dupleX,nem Dir lenite an sit res,& quid sit Per illud autem an sit res,intelli-ὼ
' μ' , gitur an vera sit,seu an vere existat,aut saltem possit re
ster existere per quid si autem,inxelligitur salte . . res significetues quidem haedicinitur ptimos ' praecognita autem dicuntur ea , uotum sunt praeno' - ρομα - tiones,seu de quibus constare debet an si vel quid ti autequam de his fiat demonsti alio. autem tria pr. cognito avi se eo in vim hi ψ
188쪽
autem praeia tionem an sit, intelligetur an suens verutri
S reale cliIoc Lexbstat, aut ex illa re pol sit , per hanc vero posteriore in qii id sit intellimur tuli luid rei, id est,quae sit ratio seci definitio rei,tum' trid nominis libello citiquit nominis lignificatio. Et quidem in potissi tria de monitia itione ii, quantedium est definitio subteisti , requiritur ' mirio quid rei , in aliis vecὁ si ria est duntaxit otio id nominis sex x' Honcluso De attributo est seni propolitio-δ- ρηιφ uuandae , Vniunduntaxat praecogi scendum r
i, nempe quid sit jo,quid signini et,.quae si
sinitioine potii sina letia stratione in definitio attributi; in aliis vero saltem quid significet.
Non eit autem necessaria praenotio an sit hoc enim ipsum
demonstrariar cum autem aliquii iii eo inegyditur,ssinu illud esse eo inprobatur
' Tertia conclusio De principiis demonstrationis praecognoscendum estia sint, id est,an vera iit δε necessaria i tim ab illorum constanti veritate pendeat conclusionis demonstrandae necessitas. i domam is ui nouit quid sint, seu quid significent termini,ex quibus constant rincipia seu simptiones demonstrationis siti intellis
ait 4 4 sint,seu quid significent ipsa orincipia, deis ho enotio deprincipiis ii as x ad Aristotele , quia non tam principiorum, erminorum est propria.
P Ex principia demon'litationis intelliguntur hie sum oss. 'ri a
itiones seu praemissae propositiones ex quib conci zzz π,sio necςssari deuintur. Hotu igitur prificipiorum Varias
189쪽
, Is TERTIAE PAR T. DrALac T. idi ' . illae ad omnem demonstratione non sint necessariae quia
tamen sal n ad muratissimam seu potissimam demon est rationem omnes illae desiderantur, ideo illas omnes Liellarim eo ordin quo illas tradidit Aristoteles explica imus. Sunt autrem ad summum illae 8 quae ex Arist. lib.r Polaec 2.6 7.f. colliguntur , nempe principia esse debere vera,iinmediata otior priora, causis conclusonis, 'Hiis .... mirari impris,acsempiterna Primi im igitutdebent iduis, sui verit,id est,tum ex veris conmire,tum rerum vetitati elavserati consur ia, alioqui non posset absolut ex iis veraeon e 1lio deduci,sed tantiim ratione formalis consecutionis, r.earida et tin e XAEVOthesi, quod tales praemisset conredantur.Secun- sint imme do debent elle immediata,id est,carere debent medio,seu esse indemonstrabilia, ita ut non pollini in ea scientia ad
4 pertinent, priori dentonstrari. Et quidem lige co illo,non in omni, sed iri potis I ma duntaxat demεstr Drti ti ne requiritur Tertio debent esse notoria,id est,mini ' festi ora i=sa conclusone non autum quoad nos,sed exi λα- .h. . secusioni rei naturam Dupliciterent maliquid alteron --.isis, ius esse dicitur, natu ei nempe ei nobis Arist.mesola 4, uire. Eiusnodi principia natura simul noris esse notior Mem .iusnodi principia pauca sunt praeter generalia quςdam 'ixiomata,& prima in unoquoque genere scietiit principia. Ratio huius conditionis est,quod cum c5clusio nota fieri debeat per ipsa principia, certe ipsa principia debent esse notoria Nam inquit Arist.)propter quod numquodque ρ ρ ρ tale,& illud magis tale est. Dicuntur autem principia es
-- - - se noxiora conclusio'e,non' d proprie sint verior sed --. . aia sunt euidenti is , adest,ueritatem habent magis per iis ectam,proin 'Eque certiora sint,ae illis firmius assenti tur intellectus,non quod minus Atini linis in iis habemintellectus,qui in in aliis de quom verit te sibi constat. In iis iunx ' ni sta
auaria, si seu euidentiora sunt. Q)areb aes en in mora, id est, 's prius natura esse ae intelligi 8ebent suam eonesuliomedes Immerito; illud enim natura prius Aseo quod ab ipse de- ' pendet: atqui ex principiis depeἡdet coclusionis veritas. Quinto debent esse causae conclusionis.Cum autem causa eiusmodi duplex dici possit altera realis, quae eram rationem, Misun continet, curariti tum propositionis
190쪽
TRACT. III DETRIB. SPECIE B. SYLL. Is7 dein onstrandae insit subiecto; altera verbcognitionis,qui eatenus tantum causa conclusionis dicitur,qu incnus nos
in illius cognitione inducit,cuiusmodi sunt indicia quaedam Mi gna quae latentes rerum caulas manifestant. Α-nlioteles vult principia pol illimae demonstrationis esse causias conclusionis priori modo, non posteriori. Sextode S xta ut istbent esse necessaria, ita ut in illis subiectum tale attributu 'ε ίμε natura sua sibi postulet,&ὰ cotra,attributum tale subiectum. In lioc enim.scientia lui; demonstratione gignitur,
differt ab opinione , quod haec ex probabilibus,illa vero ex necessariis constet. Vt autem propositio aliqua su hoc modo,quo intelligit Aristoteles,id est, persecte necessaria b
de omni per se iniuersim primo, ita ut attributu talis 2 f- propositionis dicatur de stibi esto eiusde generaliter per . sesiuniuersim pri ino. Dici aute de omi; nihil aliud est, quam dici de omni parte , seu de omnibus inferioribus subiecti,& quide semper, luomodo animal rationale dici-rra de homine. Dici per se hoc loco. est de eo diei, cu quo m: si φ iei naturς qu dam necellitudo, quoinodo essentialianio propria secundo aut quarto modo praedicantur, uti de aminat rationale, sensibile aut risibile de homine. De qu d si dianique dici uniuersiiti primo , est alteri quatenus tale est, ei nivismi primo,& immediate comperere,quomodo animal ratiΟ-pram .
nate, risibile aut disciplinae capax homini copetit:Haec enim homini,quatenus homo est, competunt: at vero esse sensibile, licet de omni homine ac perde dicatur, non tamen vnniuersim primo,neque enim primis, homini qua- . tenus homo est c5 uenit,sed animali, seinde homini quatenus est animal. Caeterum haec postrema conditio noli requiritu ut propositio absolute sit necessaria. Ad hoc e nim satis est,quod sit de omni,ac per se, sed tantum id re quiritur in potissima de monitiatione. Septimo debent S. t ianeis propxia: cum autem proprium duobus modis dicatur; Iin yria. primo, quod non est commune , secundo quod non est a .lienum,principia legitimae ac potissima demonstrationis et idebent elle utroque modo propria: ita Vt, nec communia
sint aliis scaentiis, nec aliena seu ad alias scientias proprie pertinentia, sed eius duntaxat scientiae propria sint, in qua sit x Pantur qua conditio non in quovis genere demonstxavionis necessario seruanda est.Octauo debeat esse