장음표시 사용
201쪽
ΤΟΥ ΤΑ ΡΑ Ret. DIALE e TCum una alteri ratione utriusque nempe subiecti simul, principioru in sit balternatur. Notandum eciam illius est, nempe si ibiectum inferioris, seu subalternatae scientiqdebere sentineri si obiectri alterius,ut ab ipso dicterat penes differentiam Miseam acciderariam non esset riale, quae quidem sit ratio formalis, sub qua tale obieerii Opticae seu Perspectili differt ab es,lecto Geotiatris cui alteritatur Geoinetriamum considerat lineatri qua mius linea est, a Perspectio considerat e dem quate; nus usitatis est seu quatenus ad visionem potest per Hiere equali in visiale,es aliquid olani accidentarium
eis, a,iam. lxiis autem facile est intelligqre scientias praeticas suisnam Iubalternari heoreticis,deinde Mathematicam subalter-γ- et nari Physicae, mino inter Mathematicas eas quae dicun- tur impurae , seu quae considerant quantitatem cum alitia . v ipecie qualitatis, nempe Mulicam,At Iolo2 la.M,Op- ,--ha,. ricam, subalter ri puris Mathematicis, Mitruneticae,nantur m nempe Geometriae. Denique omnes scienxio ex '
physicaedices non omnino proprie,aliqua minen rario subalternaridum quia Met hysica continet generalisitam quaedam principia, busnincipia caeterarum silariarum saltem ductu ad incomimodum. confirmari pes sim tuu quia subiectum Metapli ysicae quod eo ens, insis coiiceptu saltem confuse caeterarum minium scis tiarum subiecta continet.
CYllogicius Topicus seu Dialecticus est, qui eX pro h i , iconcludit .sunt autem probabilia quae vi
202쪽
nibus,vel plurimis,vel spectantissimis omnibus 2'IT videtur obsequium amicos concili te: reserendum, saminibus omnibus bona Mila, idaesse bonis eo potis plurimis ver anti esse immitates denique spectarissimis, iri enim, Probabile -- α' ι in uentrum ad faetendam fidem,id est,quod probabiliter seu I.
Verosimiliter cum trooue aut saltem altero termino quaestionis seu propositionis probandae connectitur , ex quo assensus rei probatae non omnino necessarius gignitur in quo differt a demonstratives quod eum utroque ita mino quaestionis necessariam quandam conneXionem
ha - Et quoniam quod est necessarium potest multo 2 'iudicio in probabile duravit, hi fit, i a minenti mi instrativa positi esse dialemea, ut non mirum vi- se in hae parte, quod etiam Arestoteles ficit in iontano, prodi R imi sed etiam necessariotiim entorum loci eoni, mnes tradantur. lacus communis licitur argumenti sedes, pinas μι Mimi ommunibus quasi' proprijs sedibus argument
eisiuia . Vaebeus autem dupliciter dicitur, nempe maxi- Ina,&digerentia maximae. Loms maxima est propositio per se nota fidem alijs subministrans, cujusmodi est liaec, Gui non conuenit definitio non conuenit definitum. Lo- - - 4 P
cus differentia maximae est receptaculum plurium maxi-m et Ii Mum,ut est L eus defiestionis ex quo supradicta maxi r . a desumpta est ite ocus notationis,locus causarirni, o, Mu venantur autem huyssinae Misei,disserentiae nim
. ------ diuersia misistrauisti celassibus diuersam
minam appellatument. Me muri maxime imi Nod iis continem uri dicunnui nisione, item quae
ouasi receptaculis aenominantini. DEM aes i. - 'ν' 1 res Fidicuntur differentiae maximarum deii ps di- & singulas ordine Melaristinus, si prius monue-- μήτ' . ximus eoru alios diei artifieiosos,qui continent argumen' ta, 'εκνα,id est Artificios Cieero propria Insita vocat, quae arte quadam ex ipsa quaestione proposita elieiuntur:
203쪽
penes disserentiam aliquam acci letaliam non esset rivi, quae quidem sit ratio formalis, sub qua tale cri iectu Opticae seu Persipedi iuidissert ab obtein Geoi tetriceui sub. alternat Ir. Geometria enim consulerat lineam quatenus linea est, a Persipes ima considerat eandem quatqnus yisualis est .seu o latenus ad visionem potest per ere eis:
aute in visiale,est aliquid plans accidentarum ψ- Mariam. Ex iis autem facile est intellis te latentias bra anam subasternari theoretieis, uilla Matheniaticam sibi et h nari Physic ,immo inter Mathesnaticas eas quaed
si ubis iis xi eam, civi e mari puris Mathematicis, Milliineri, inpe dc Geometriae. Denique omnes scientias Met4- physicae,licet non omnino proprie, aliqua tamen ratione subalternari,ium quia Metaphysica continet generalissima quaedam principia,quibus principia caeterarum scien- tiarum saltem ductu ad incommodum confirmari ocsunt tum qilia subiectum Metaphysicae quod emens suo conceptu saltem confise caeterarunc Mu's uin subiecta continet.
C ilo aisnus Topicus seu Dialecticus est, qui expro-
204쪽
dentur omnibus aut plurimis, aut sapientibus atque his
Vel omnibus,vel plurimis,vel spectantissiuiis. Omnibus P .. at quidem videtur obsequium amicos concilia te plurimis, is
par pari referendum ess ientibus omnibus , bona animi anteponendaesse bonis corporisci plurimis vero, animos hominum esse tinmortales denique spe bilissimis, mundum episse ' Est autem arguimentum Dialecticum , Probabile ui-m uentum ad netendam fidem,id est,quod probabilit , seu
Veroli militer cum trocme aut saltem altero termino quaestionis seu propositioiiis probandae connectitur , ex quo albensus rei probatae non omnino necessarius gignitura in quo differt a demon rartu, quod eum utroque termino quaestionis necelsariam quandam connexionem
haber. Et quoniam quod est necessarium potest multo- 'nim iudicio esse probabile dutaxat, hinc sit via nimia dem strativa possint esse dialeistica, ut non mirum videatur si in hae pine, quod etiam A ristoteles tacit in picis non tantum prissia lim, sed etiam necessari uix
arguimmiorum loci communes tradantur.
nolo se mutus dicitur argumenti sedes, quia Ἀμμι E locis eo nuitibus quasi E proprijs sedibus argument 'eliruntur. 4 iis autem dupliciter dicitur, nempe mari ma,& differentia maximae. Lovis maxima est propositio per se nota fidem alijs dbministrans, cujiismodi est liaec; Cui non conuenit definitio non conuenit definitum. Lo- --. cus disserentia maxima est receptaculum plurium maxi- et τ' 'marum, cesturicus defiestionis ex quo supradicta maxi r .ma desumpta est item locus notationis,locus causamm, Difν εμ. Appestantur autem hujusnodis i,differentiae ma----ximarunt quod diuersis maximarum classibus diuersam tribuant appellationem. Quae enim maximae in liNod
finitionis continentur, Meumae a definitione iten, quae in Morinthorim dicuntur auctoritate, μει -- 'rae, si x inr --den vitantur. Detii 4,- αι locis qui dicuntur dissereatis maximatum Miniceps di . . iacemus 3c si hos ordine declarabimus, si prius monue is , Irimus eoru alios diei artifieiosos,qui continent argumen , ta, ε,τωπα,id est Artificios, Cicero propria Iussita vocat, quae arte quadam ex ipsa quaestione proposita eliciuntur:
205쪽
debere contineri s. obiecto alteriirs,ut ab ipsis diu rat penes disserentiam aliquam accidetariam iron essentiale, quae quidem sit ratio formalis, sub qua tale obtei 1 os iticae seu Persi eistiugili Fert ab obiecto GeoiMtriocui Iub. alternariir. Geometria enim considerat lineam quaterius linea est, a Perspectis considerat eandem quatqnus Visualis et . seu o tenus ad visionem potest γ' re ἡ- aut visi ale,est aliquid plan Metilentarium axis v
nempe Geometriae. Denique omnes scientias Metaphyncae,licEt non omnino proprie, aliqua tamen ratione subalternati,tum quia Metaphysica continet generalissima quaedam principia,quibus principia caeterarum scientiarum saltem dui tu ad incommodum confirmari pos
206쪽
Mnxur, si is aut plurimis, aut sapientibus, atque his ves omissilis,vel plurimis,vel spectantissi nis. Omnibus Σ' --t isdem videtui obsequium amicos c inciliare plurimis, par pari reserendum sapientibus omnibus hona animi mermendatae bonis eo ris plurimis veQ, animos homuum esse immortales denique spectatissimis, mun- bum eo isse
Est autem argumentum Dialecticum , probabile in- mi μην uentum ad faciendam fidem,id est quod probabiliter seu ς' ζ'
Veroli militer cum trooue tit saltem altero termino
quaestionis seu propositionis probandae connes itur , X quo assensus rei probata non omnino necellarius gignitur in quo differt a demonstrativo quod cum utroque termino quaestionis necessariam quandam connexionem
habet. Et quoniam quod est necessarium potest mult in tum iudicio est probabile dutaxat hinc Bbuta nimia demonstrativa pomi esse dialectica, ut non mirum videatur si in hae parte, quod etiam Asmueles fuat ni Tmpicis non tantam inali' um, sedemuri necetariorum
argumentorum loci communes tradantur.
ralocus eommunis sieitur argumenti sedes , quia asin is E laeis communibus quasi ἡ proprijs sedibus argument Ieriauntur. Locus autenti dupliciter dicit ur, nempe maxi 'ma,& differentia maximae. Lom maxima est propositio per se nota fidem alijs subministrans, cujusmodi est haec; Cui non conuenit definitio non conuenit definitum. Lo- ως--μ
cus differentia maxima est receptaculum plurium maxi- Στ' marum,ut est lesus desipitionis ex quo supradicta maxi- ma desumpta est ite locus notationis, locus causarum, o , - Appellantur autem hujusmodi loci,differentiae m---inia. Hiriarum quod diuinis maximarum classibus diuersam tribuant appellationem. Quae enim maximae in lam de filivionis continentur, Meui a definitione, item quae inlceomithoritatis dicunt in amatoritate 3 sic et suis quasi receptaculis denominantur. De M a stur 'Diocis qui cichntur differe tiae maximarum dein repscemus,in singulas ordine declarabunus, si prius monue- rimus eoru alios dici artifieiosos,qui continent argumπn rita, ,τεκνα,id est Artifieio Cicero propria Iussit Vocat quae arte quadam ex ipsa quaestione proposita eliciuntur:
207쪽
stra principia dei mant, fuit aliqua ratione etiam secuta- dum ordinem doctrina illis posteriores item ordine temporis practicae theoreticas antecedunt. Nam inuetis
inquit Arist. r. Metaph.c.Lymnocini Vtimsiis scientii quae ad necessitatem aut voluptatem vitae omnium pertinebant, visnodi sunt scientiae practicae, ac praesertim nes quaedam , post excogitata sunt scientiai Dculm time quae nec ad instrum Voruptatem,nec ad naturaei essitatem pertinesanti m' Quod hectitiastientias inemeticas,physicam, M
tumemaracam,& Metaphysicam.ordine naturae Metaphy--ιiai. I sic antecedit,sequitur Physica,tandem Mathematica;eopa G-ni. quod Obiectum Metaphysice natura est omnium primum utpote uniuersalissimu,obiectum vero Physica natura etiam prius est obieeto Mathematicarum, quia est esim
τοῦ Λ nius: Adde Mathematicas esse in seriores in subalternas ι--- Physicae , tpote a qua sua principia ut plurimum desii- minitatem ordine clivitatis Metaphysica praeit,quia res natura praesumtistains, nempe spirit uvis lubstanti communia enim omnium principia contuplatur, sequia tur Phasea, quae antecellit Mathematicas , tum ratione sis biecti illa enim substantia haec ob innixuiuam n
tia conteumatur tum rerum quas considerat varietate, -- d. sicque ultimum locum tenent Mathematicae.orvine doctrinae seu facilitatis praecedit reliquas Physica, si viam i tuentioliis spectes: prius enim & facilius rerum Physica-
in principia, cautari rationes inueniri possunt, quam rerum Mathematicarum quae a sensu sunt remotiores si vero viam disciplinae consideres,Mathemati e et Physicam autecedunt i facilius enim ordinatius docentur simul
addis Euntur, sicque ordine facilitatis vltimum locum tenet Metaphysica.Deniqne ordine tenastoris probabilissi- '' nium inam1ucam antecessis Mathematicas. Primum enim omnium naturalium rerum principii, causas propriasinisectionesinestamis rimati sint v sines, decretorum 3 siderum motibus excise laese ad Mathem tteas disciplinas inprimisque ad Astrologiam applicus
a indissi runt: tum ex his inferioribus scientiis ad Metaphysicam . seu primam Philosophiam se contulerunt. Quartis S ultimo cluaeritur de subalternatione scien-riarum , quaenam Mui aliis sinis ineruae seu subal
208쪽
ri e et III Da TR A SPECIE B SYLLA Ornatae. Vt autem impropriam eorum locutionem prae mi sitsi xermittam,qui superiorem scientiam appellant subalter z:
xernatam,inseriorem vero subalternate: dicitur in genere
cientia alteri subalternataritia illi subest seu subiicitur, Rique ab ea dependet: illa autem subiectio seu dependen- tia dicitur subalternatio. Et quia una scientia ab altera pendere potest vel secundum aliqua sui partem duntaxat, et secundum se totam siue ab aliqna parte scietiae superioris,sive a tota illa scientia pendeat; liinc sub alternati Oin genere duplex, una secundum partem, quae est miniis propria,altera,secundum totum,quae est magis propria,&
de qua praesertim hic agitur. Contingit autem liaec subal Iubalterna. xernatio triplici ratione: Primum quide ratione finis, cum 'a ληνο
nempe finis inferioris scientioresertur ad finem superio - .ris,sic finis Dialecticae,qui est mentis operationes ad te ii, ,νmia gitinium cognoscendi modum dirigere,refertur ad finem duνlex.
xheoreticarum scientiarum, nempe veritatis contempla Primaratu
rionem, ideoque Dialectica caeteris scietiis tanquam administra subalyernatur. Secundo subalternatio contingit ' u ι ,.
ratione subiedit,cum nempe subiectu seu obiectum unius se alterius obiecto cotinetur. Sic Astrol ia subalternatur ei parti Physiologiae qua de coelo disserit Physici enim est in ea parte non tantiim de substantia coelesti, sed etiam de ipsius quantitateri motu disserere,'uς etiam ex instituto contemplatur Astrolo s. Tertio denique sub Tertiar tis alternatio contingit ratione principiorum , cum nempe principia inferioris scientia a superiori scientia desumu tur,ita ut principia illa inferioris sint conclusiones superioris;sic enim quaedam sunt principi a Geometriae verbi ὀratia , quantitatem continuam esse in infinitum diui-Quam, quouis pucho ad quod uis punctum duci posse lineam quae desumuntur ab ea parte Physiecquode quan
ritatriquatenus est proprietas corporis naturalis ex insti tuto disserit. Ibi enim demonstrantur eae propositiones quae tanquam Verae supponuntur in Geometria. Notandum autem est l1oc loco,licet una eadem scien M.ta.
tia possit alteri subalternari triplici illa consideratione, quomodo Dialectica sub alternatur ei parti physicae quae
caede anima,nillilominus in vera degitima subalterna tione, non tam naberi rationem finis,qam subiecti, & principioria,ita ut tune legitima censeatur subalternatis,'
209쪽
ax Ac OIL DETRIB. SPECIE B. SYLLOG. 764entur oti nibus aut plurimis, aut sapientibin atque his
vel omnibus,vel plurimis, H antissimis. Omnibus dita mdemvidetur obsuiuium amicos concilia e Ditimis,
par pari referendum is plantibus omnibus lona animi anteronendaesse bonis eo potis plurimis veQ, animos licummim esse immortalesci denique spectatissimis, mundum coet, me. Est autem argumentum Dialecti eum , Probabile in-st V uentum ad faciendan fidem,id est,quod probabiliter seu UT , - - Veroli militer cum trociue aut altem altero termino quaestionis seu propositionis probandae connes itur , X quo assensus rei probata non omnino necessarius gignitur in quo differia demonstrativo, quod cura utroque maestio luestionisii effariam quandam connexionem habet. Et quoniam quod est necessarium potest muli rum iudicio esse proba id duraxat, huic fit , menta demonstrativa possint esse dialectica, uti m minim videatur si in hispine, quod etiam Aristoteles Hest in picis non tantum proba hum, sed etiam necessirioriin
argumentorum loci commimes tradantur. Poreb locus communis dicitur argumenti sedes , quia locis communibus quasi e proprijs sedibus argument eruuntur et ocus autem dupliciter dicitur, nempe maxi ma,&differentia maximae. Loesis maxima est propositio per se nota fidem alijsiubministrans, cujusmodi est haec; Cui non conuenit definitio non conuenit definitum. Lo Lες- ιμ-cus disserentia maximae est receptaculum plurium ma --οῦ marum,ut est Iesus defipitionis ex quo supradicti maxima desempta est; ite locus notationis, locus causanini, ο,-- N. Appellantur autem hujus di loci,diesrentiae ma--:-.ximarini quod diuinis minimarum es. His dire si oribuant appellationem. Qua enim maxime ita is svullanis continentur,dicunΡ a definitione , iteri quae binatam authoritatis dicuntum authoritate, sic
rae,a suis quasi receptaculis denominantur. De his igitur To locis qui dicuntur differentiae maximarum deinceps di-cemus,in singulos ordine declarabimus, si prius monue is, T rimus eoru alios dici artificiosos,qui continent argumπnta, isset,id est Artificio . Cicero propria Insita vocat, quae arte quadam ex ipsi qua mone proposita eliciuntur:
210쪽
. . TERTΤAE ART. DIALηc T. - - - ατεκνα,artis expertia,Cicero proprie vocat assumpta, seu: 'μ' remota, quae non ex ipsa quaestione, sed extrinsecus assiu- muntur, dicunturque argumenta ab authoritates, eaque
. .dis, vel diuina,vi sunt oracula,vaticinia prophetarum respo-9- -- , sacerdotum, sacrae literae, Apostolicae, d E Giastic'; stitutiones, Patrum script Mela, testimonia,vel hi mana,vi sunt tabulae,codicilli, leges, edicta, Senax coli' sistisi istim,sapien inresponsa, iusiurandum esses, ac ta Ex Moni uri non est opus plura dicere binaeis artis pe libus superest de locis artificiosis tanto, dio imas Et quoniam ejusin'di loci vel sint ipsius rei ci ius
gratiaassumitur argumentum, ' aut eorum quae ad illam aliquo modo asseista sunt, quae quidem aut illi coniuncta sunt , aut ab eadem disjunches hinc tribus sequentibus quaestionibus locos omnes artificiosos simulque rigri-. Uinsi'gulis coissinentur e plicis
TRes fvit eiusniodia ei, nempe, locus 'Mnitionis, descriptioius,notari is Locus de iti is est, ex
- - pi: dicati:visi probe hominen; taedis plinae M. quia est animal rationale, quae est definitio sibjecti, vel i